MAANDAG 19 JUNI 1933
EERSTE BLAD PAG. 2 I
BUITENLAND
EEN NAT.-SOCIALISTISCH
EUROPA
DOOR GOEBBELS AANGEKONDIGD
De „aanval" op Oostenrijk een
waarschuwend voorbeeld
In een rede te Hamburg, waai* Rijksmi
nister Goeblbels, zooals men weet, de in
Duitschland gebleven socialisten dreigt ge
vangen te nemen voor wat de naar Praag
uitgeweken sociaal-democraten tegen den
nationaal-soeialistischen staat ondernemen,
heeft hij nog iets gezegd, dat ook ten zeer
ste de aandacht verdient.
Wij staan, zeide de „Rijksminister voor
de propaganda" thans voor het feit, dat de
wereld Duitschland niet begrijpt, waarover
men zich echter niet behoeft te verwonde
ren, want 14 jaar lang is Duitschland in de
oogen der wereld door de Marxisten in dis-
crediet gebracht. Spr. is er van overtuigd,
dat Duitschland desondanks een taak. in de
wereld te vervullen heeft.
De huidige revolutie in Duitschland zal
zich niet alleen beperken tot twee staten in
Europa. De oorlogsverklaring van Hitler
aan den democratischen staat is slechts het
begin. Aan het einde der ontwikkeling zal
een nationaal-socialistisch. Europa staan.
WÈm
GOEBBELS
Evenals het Russische bolsjewisme streeft
het Duitsche nationaal-socialisme dus naar
uitbreiding van zijn theorieën over de gren
zen en naar internationale omwenteling.
Het optreden der nazi's in Oostenrijk zal
men in het licht van deze plannen moeten
gaan bezien. Wat thans in Oostenrijk ge
beurt, zal men ook in andere „stamverwan
te" grenslanden trachten te doen. Van groot
Europeesch belang is dus stellig de vraag
of de Christelijk-sociale regeering te Wee-
men erin zal slagen het nationaal-socialis-
me onder de knie te houden.
De gebeurtenissen in Oostenrijk hebben
'trouwens reeds de belangstelling van de
Europeesche regeeringen.
Opvallend is in verband met de huidige
situatie de uiting van Benesj, dat Oosten
rijk maar zoo spoedig mogelijk lid van de
Kleine Fntente moet worden. Hij wil Oos
tenrijk, nu bet zich met geweld tegen de
inlijving door het Hitleriaansche Duitsch
land verzet, dus invoegen in bet Fransche
statenconglomeraat, dat bepaald anti-
Duitsch georiënteerd is.
We gelooven niet, dat het, daartoe zoo ge-
ïnekkelijk zal komen. Al voelt de huidige
regeering te Weenen en met haar een groot
deel der Oostenrijksche burgers niets voor
een ondergeschiktheid aan Hitleriaansch
Berlijn, het Duitsche bloed zal toch wel
kruipen waar het niet gaan kan.
Iets anders is, dat Oostenrijk door de hui
dige gebeurtenissen nog wel weer vaster
aan Frankrijk zal geklonken worden met
de bekende gouden ketenen.
Dollfuss, de kleine bondskanselier, heeft
op zijn luchtreis van Londen naar Weenen
Parijs aangedaan. Het „Journal" meent van
de bespreking, welke hij daar gehad heeft
met Daladder en Boncour te weten, dat bei
den hem de verzekering hebben gegeven
dat de kwestie der Oostem'ijksche leening
zooveel mogelijk zal bespoedigd worden.
Paul Boncour zal, volgens het blad, in
'den loop dezer week voor de buitenland-
sche Kamercommissie een belangrijke ver
klaring afleggen.
Ook zijn, volgens het „Journal" de jong
ste gebeurtenissen in Oostenrijk door de
ministers te Parijs met Dollfuss besproken
en de Fransche ministers zouden iverklaard
hebben, dat deze gebeurtenissen geen en
kele groote Europeesche mogendheid onver
schillig konden laten.
De beperking „groote" bij „mogendheden"
Ihad men gerust weg kunnen laten.
Met. het geval Wasserbèck hebben zich
trouwens de diplomatieke vertegenwoordi
gers der kleine mogendheden reeds inge
laten.
De tegenstelling Duitschland—Oostenrijk
wordt nog opvallend geaccentueerd door het
bezoek van Gömböss, den Hongaarschen
minister-president, aan Hitier te Berlijn.
Gömböss geldt voor de „sterke man" in
Hongarije en hij moet ook niet vrij zijn van
fascistische smetten. De vriendschap tus-
echen Hongarije en het fascistisch Italië
is reeds lang geleden bezegeld. Thans schijnt
dit deel van den vroegeren Donau-dubbel-
staat zich ook nauwer bij fascistisch
Duitschland te gaan aansluiten.
Zaterdag is Gömböss te Berlijn aangeko
men. Hit heeft daar met den leider der bui-
tenlairdsehe afdeeling der NSDAP Rosen
berg gedineerd en toen een langdurig on
derhoud gehad met Rijkskanselier Hitler.
Volgens bericht uit Berlijn zija tusschen de
beide leiders de gemeenschappelijke econo
mische en politieke problemen, besproken.
Vooral over de gemeenschappelijke econo
mische belangen zou uitvoerig zijn gedis
cussieerd. Er zou daarbij een positief resul
taat zijn bereikt van> groot belang. Hoe dit
is, zal dan wel spoedig aan den dag komen.
Wanneer inderdaad economische samen-
Werking de hoofdschotel van de succesvolle
bespreking is geweest, kunnen, wij er iets
goeds van verwachten.
Nauwere politieke aaneensluiting tus
schen Duitschland en Hongarije zou den
toestand in, Europa vermoedelijk nog meer
verwikkeld maken, vooral nu de Fransch-
gezinde staten gaan dingen naar de band
van> Weenen en Hitlers propaganda-minis
ter „groote omwentelingen, op den wegnaar
een nationaal-socialistisch Europa" aankon
digt.
ECONOMISCHE CONFERENTIE
HET MEMORANDUM VAN
HUGENBERG
SLECHTC EEN PERSOONLIJKE UITING
De Duitsche Rijksminister voor economi
sche zaken, dr. Hugenberg, wordt op de
Londensche Conferentie door zijn eigen de
legatie achteruitgezet. Men vertrouwt
evenals in het Duitsche binnenland
slechts nationaal-socialisten op leidende
plaatsen en de Duitsch-nationalen moeten
dat telkens op pijnlijke wijze ervaren.
Thans blijkt, dat hef memorandum, dat
dr. Hugenberg op de Conferentie heeft in
gediend, een uiting is van dat gevoel van
achteruitzetting. Zij is n.l. een zuiver per-
soonlijke uiting van den heer Hugenberg en
de opvallende uiting daarin van het ver
langen van Duitschland naar teruggave
van koloniën heeft dus niet de waarde die
zij gehad zou hebben ais het memorandum
officieel van de delegatie was uitgegaan.
Nu gebleken is, dat Hugenberg den brief
op eigen gelegenheid op de tafel der Con
ferentie heeft neergelegd, maakt men er
geen ernst mee. De vertaling van het me
morandum is gestaakt. Men kan het inci
dent hoofdzakelijk beschouwen als een ken-
teeken van de niet benijdenswaardige po
sitie waarin de Duitsch-nationalen in het
regeerkasteel te Berlijn zich bevinden
DE VALUTA-KWESTIE.
Roosevelt zet de besprekingen stop
WASHINGTON, 19 Juni. Naar verluidt
heeft President Roosevelt de Amerikaansche
delegatie te Londen opdracht gegeven voor-
loopig geen enkele bespreking te voeren
over de valutakwestie, totdat onderstaats
secretaris Moley te Londen zal zijn aange
komen die instructies van Roosevelt mede
brengt Moley zal Woensdag a,s. vertrekken
zoodat behandeling van de valuta-kwestie
de komende 10 dagen geen zin heeft Ver
der wordt gemeld ,dat Roosevelt, naar het
schijnt er op staat dat de tariefkwestie en
de overige punten van behandeling zijn af
gehandeld alvorens de valutakwestie ter
sprake komt.
De regeering te Washington wil weten
hoever de andere naties inzake de tarief
kwestie en op het gebied der handelsbelem
mering tot tegemoetkoming bereid zijn. Na
de uitvoerige instructies, die Roosevelt de
delegatie te Londen heeft doen toekomen,
komt tot uiting dat de Amerikaansche Pre
sident zidh met niets wil inlaten, waardoor
zijn pogingen om de prijzen in de Vereen
Staten te doen stijgen tegengewerkt ".ouden
kunnen worden .alvorens de eerste uitwer
king van Roosevelt's herstelprogram in
Amerika te merken is.
In die „Echo de Paris" schrijft Pertinax,
dat Roosevelt nochhet ontwerp der drie
ministeries van financiën, noch de tech
nische overeenkomst betreffende den valuta
wapenstilstand heeft goedgekeurd, doch
heeft aangekondigd, dat hij amendementen
zou voorstellen, waardoor het systeem
peler wordt.
In de kringen der tFransche delegatie is
men niettemin optimistisch gestemd en
verklaart men, dat deze aanvullende voor
stellen van Roosevelt niet zóó scherp zul
len uitvallen ais men dat in bepaalde krin
gen graag wilde doen gelooven.
De ,yEre Nouvelle" schrijft, dat de hou
ding van Roosevelt tot nadenken stemt. Het
valt te vreeaen, dat men zich aan de an
dere zijde van dien Oceaan reeds thans heeft
voorgenomen den weg der inflatie te betre
den en dat de getroffen maatregelen slechts
de bedoeling hebben de huige depreciatie
den dollar te vergrooten.
GOEMBOESS TE BERLIJN
Uit Berlijn wordt d.d. Zondag gemeld:
Inzake debesprekingen met den Hon
gaarschen Minister-president Goemhoess pu
bliceert Ihet buitenlandsoh politiek bureau
der NSDAP een communiqué, waarin vol
gens den „Montag" o.a. het volgende wordt
Op ca. 70 K.M. voor Mandsjoeli is een aan
slag op dan Siberischen exprestrein gepleegd
Vijf wagons liepen uit de rails en werden
omver geworpen; desondanks gelukte het
den machinist met de overige wagons veilig
en wel Mandsjoeli te bereiken.
De trein droeg, naar van Japansche zijde
wordt gemeld, bij aankomst de duidelijke
Sporen van kogels en granaten.
AMERIKA STELT FRANKRIJK
IN GEBREKE
GEDEELTELIJKE BETALING
VEREISCHTE VOOR ONDERHANDE
LINGEN.
De Amerikaansche regeering heeft een
nota gericht tot Frannkijk, waarin het vol
gende wordt gezegd:
„De regeering der* Vereen. Staten beves
tigt. de ontvangst van de nota der Fransche
regeering, waarin deze haar standpunt uit
eenzet aangaande de schuldverplichtingen,
waaraan op 15 Juni 'voldaan moest worden.
Zij constateert, dat de Fransche regeering
in gebreke is gebleven den schulden termijn,
die op grond van de bestaande overeen
komst tusschen Frankrijk en Amerika, be
taald moest worden, geheel of gedeeltelijk
te voldoen. De Amerikaansche regeering
moet in openhartigheid de aandacht vesti
gen op de problemen, die zijn opgeworpen1
doordat de Fransche regeering in gebreke
bleef den schuldentermijn van 15 December
1932 te voldoen, welke problemen nog niet
zijn opgelost en door de twee landen zelfs
nog niet zijn besproken".
Van informeel e zijde wordt er op gewe
zen, dat hoewel Roosevelt niet de Fransche
démarches in zake de schuldenkwestie zal
ignoreeren, hij van meening is, dat Frank
rijk zich op denzelfden grondslag moet
plaatsen als de andere landen, die althans
een gedeeltelijke betaling hebben verricht.
Voordien kan de Fransche schuld riet aan
n nieuw onderzoek worden onderworpen.
Soortegelijke nota's, als die aan Frank
rijk. zijn ook gezonden aan België en Polen,
welke landen ook in gebreke zijn gebleven
te betalen.
Tegelijkertijd is ook aan den Italiaanschen
gezant een nota overhandigd, 'waarin wordt
gezegd, dat ofschoon de door Italië verrich
te betaling van 1,000.000 dollar wellicht door
het Congres als onvoldoende zou kunnen
worden beschouwd, het. Amerikaansche volk
en zijn president bereid zijn, over de kwes
tie der Italiaansche oorlogsschulden aan de
Ver. Staten in onderhandelingen te treden.
Het bezoek van ministerepresident Goeui
werd ingeleid door een aan het eind
GOEMBOESS
van de vorige maand door het buiten-
landsch politiek bureau der NSDAP naar
Hongarije gezonden delegatie. Deze delega
tie had tot taak zoo spoedig mogelijk de
handelsbetrekkingen met Hongarije te rege
len, hetgeen ook verrassend snel is gelukt
Het bezoek van den Hongaarsohen pre
mier heeft nu de eerste politieke gevolgen
tot stand gebracht.
Dat hierdoor ook de constella
tie d e r verhoudingen in Oosten
rijk niet onberoerd kan b 1 ij v e n,
is d u i d e 1 ij k.
Het is buitengewoon verheugend dat de
buitenlandsche politieke bureaux der N.S.D
A.P. in Berlijn zoowel als in Weenen zich
zoozeer in dienst hebben gesteld van een
zoo goede zaak, dat men spreken kan, van
een activiteit in den zin van een organische
alle partijen bevredigende reorganisatie in
een der meest verwikkelde en moeilijke
deelen van Europa.
BRANDEND VLIEGTUIG OP DE MENIGTE
Op een vliegfeiest nabij Nancy is een vlieg
tuig, dat acrobatische toeren verrichtte, in
botsing gekomen met het dak van 'a hangar
Er volgde een explosie van het benzine-re
servoir, waarna de machine brandend temid
den van de menigte neerstortte. De piloot
kwam in do vlammen om, terwijl 25 perso
nen brandwonden opliepen. Vier hunner
verkeencn in ernstigen toestand.
TEGEN DE GOUDHAMSTERAARS
IN AMERIKA
DREIGEMENT BIJ NIET-INLEVERING.
Uit Washington wordt gemeld:
De procureur-generaal heeft aan het On
derzoekingsbureau een lijst met namen van
1000 goudhamstera-trs overhandigd, als ge
volg van president Roosevelt's verordening,
dat niemand meer dan 100 dollar aan goud
in zijn bezit mag hebben. Het overige goud
moet door de bezitters bij de schatkist wor
den ingeleverd tegen bankpapier. De procu
reur-generaal heeft er nogmaals op gewe
zen, dat de burgers, die nog steeds goud
hamsteren, niet hup plicht doen tegenover
hun land
De agenten van het Onderzoekingsbureau
zullen terstond beginnen met te onderzoe
ken of de personen, wier namen op de lijst
voorkomen, nog steeds goud of goud-certi
ficaten in hun bezit hebben.
Indien dit het geval is, zullen zij de2e
personen adviseeren bun goud terstond bij
de schatkist in te leveren, onder verwijzing
naar de strafbepaling van Roosevelt's bevel,
dat overtreders gestraft worden met een
boete van 10.000 dollar of 10 jaar gevange
nisstraf.
V
MATTERN VERMIST
Van den Amerikaianschen vlieger Mat-
tern, die Vrijdag van Chabarowsk naar
Alaska is gestort, is sindsdien niets meer
vernomen.
Aan een aantal Amerikaansche schepen
en vliegtuigen, di zich in de nabijheid van
Alaska en de Aleoeten bevinden, is opdracht
gegeven naar den vermisten aviateur te
zoeken.
Tehuizen vervallen aan de Hitler-jeugd
Uit Schwerin wordt gemeld: Rijkstadhou
der H'ildebrandt heeft op een betooging der
Hitlei'-jeugd in een rede aangekondigd, dat
in de komende week in Mecklenburg-Lübeck
alle jeugdbonden zullen worden ontbonden
en verboden. Ook de Christelijke jeugdorga
nisaties hebben z.i. niet het recht staatspo-
litieke en sociaal-politieke opvoedingsmetho
des toe te passen op jonge Duitschers. De
lichamelijke opvoeding onzer jeugd en haar
opvoeding tot de volksgemeenschap, aldus
de stadhouder, zullen wij alleen ter hand
nemen. Daarom zullen alle tehuizen en be
zittingen van alle jeugdbonden van Meck
lenburg en Lübeck ter beschikking worden
gesteld van de Hitler-jeugd.
De 15.000 jongens en meisjes van de Hit
ler-jeugd begroetten deze aankondiging met
applaus.
OVERSTROOMING IN HOEPEH
Door overstroomingen in de Chineesche pro
vincie Hoepeh zijn 22 dorpen onder water
komen te staan, terwijl de plaats Tayoean
voor een groot, deel verwoest zou zijn. Er
zouden eenige honderden menschen om het
lieven zijn gekomen. De materieele schade is
uitermate zeer groot.
De overstroomingen zijn veroorzaakt door
dat de Gele Rivier buiten haar oevers is ge
treden.
AUTOBUS-ONGEVALLEN IN
DUITSCHLAND
Een autobus met twaalf personen is Zater
dagavond op weg van Leipzig naar Sellin
op Rügen omgeslagen en van de helling van
den weg gestort. Tien passagiers moesten ern
stig gewond naar het fziekenhuis worden
bracht
Een tweede soortgelijk ongeval heeft
plaats gehad bij Senftenberg. Een afdeeling
S.A.-manschappen was vandaar met een
vrachtauto naar Frankfort a.d. Oder vertrok
ken. Even voorbij Senftenberg raakte de
aanhangwagen los, dite op den hellenden
weg omsloeg en circa dertig personen onder
zich bedolf. Het bleek dat een S.A,-man om
het leven was gekomen, terwijl tien ande
ren zwaar wierden gewond.
OPSTAND IN PORTUGESSCH ANGOLA
8000 inboorlingen met moderne
geweren in actie.
Volgens te Lissabon ontvangen berichten
bevindt zich de oorlogszuchtige stam der
Moeskoeben in het achterland van de pro
vincie Mossamedes in Portugeesch Angola
in opstand tegen de Portugeesche autori
teiten. De Moeskoeben trachten de Euro
peesche kolonisten te overweldigen.
De stam telt S000 krijgslieden, die gewa
pend zijn met moderne geweren. Portugee
sche ambtenaren, die in de dorpen der in
boorlingen wilden binnendringen, werden
vermoord. De Moeskoeben hebben geheele
dorpen in brand gestoken, leeggeplunderd,
andere inboorlingen doodgeschoten en kud
den vee weggedreven. De Europeesche kolo
nisten verlangden, dat onmiddellijk troepen
tegen de opstandelingen worden afgezon
den.
DE BOMAANSLAGEN TE WEENEN.
De daders lid der NSDAP
Het Weensche hoofdcommissariaat van
politie deelt officieel mede, dat de op 12 en
13 dezer gepleegde bomaanslagen intusschen
opgehelderd zijn. De politie weet, wie de
daden hebben verricht; verscheiden der da
ders en aan hun medeplichtigen bevindpn
ziich in verzekerde bewaring. In het belang
van bet verdere onderzoek kunnen de na
men der gearresteerden echter nog niet wor
den meegedeeld.
Geconstateerd is, dat de plegers der aan
slagen lid van een organisatie der natio-
naal-socialstische partij zijn.
Na wijziging in de redactie
Na. 17 dagen verboden te zijn geweest, is
de „Deutsche Allgemeine Zeitung" Vrijdag
avond weer verschenen. Er heeft echter
een verandering in de redactie plaats ge
had. De tegenwoordige hoofdredacteur, Dr.
Fritz Klein is uit de redactie getreden en
in plaats van Dr. W. Wedel, die tot nog
toe verantwoordelijk voor de berichtgeving
was, teek enen thans wat de politieke arti
kelen aangaat Otmar Best en voor het niet
politieke gedeelte Dr. Paul Fechter.
WEER EEN ONTVOERING
Uit St. Paul (Minnesota) wordt gemeld:
Het jongste slachtoffer van een Amerikaan
sche ontvoerdersbende is eea rijke bier
brouwer, William Hamm. De millionnair
bevindit zich in de macht der bandieten, die
dreigen hem te zullen dooden, indien niet
terstond een losprijs van 100.000 dollar wordt
betaald. Het geld moet op een aangegeven
plaats gedeponeerd worden.
De familie van Hamm heeft zich echter
niet laten intimideeren door de dreigemen
ten en de zaak in handen van de politie ge
geven. Deze heeft reeds een vermoeden,
de daders zijn. Zij verdenkt de bende van
Verne Sankey er van, welke ook de ontvoe
ring van Charles Boettcher wordt toegeschre
ven. Men zal zich herinneren, dat Boettcher,
een kleinzoon van een bekenden millionnair
in Februari jl. op buitengewoon brutale
wijze uit zijn woning te Denver werd ont
voerd. Dit gebeurde op 13 Februari en na
langdurige onderhandelingen werd Boettcher
pas op 2 Maart tegen betaling van 60.000 dol
lar losgelaten.
BANVLOEK OPGEHEVEN
Feest in Joego Slavisch dorp
Uit Belgrado wordt gemeld:
Het dorp Gladjè nabij Tetovo in Joego
Slavië verkeert in feeststemming, omdat de
bisschop van Skopje den banvloek, wa.
der het dorp derrie jaar lang zuchtte, heeft
opgeheven.
In 1903 toen het district nog onder Turk-
sche heerschappij stond, achtte een Grieksch
bisschop zich wegens een gebrek aan gast
vrijheid van de bewoners beleedigd en sprak
hij den banvloek over het geheele dorp uit.
Sindsdien raakte het dorp in verval. Door
geen priester werd het meer bezocht. De
boeren zeiden, dat het vee aan een vreemd
soortige ziekte stierf, dat de oogst verdorde
en dat kinderen zwak en mismaakt gebo
ren werden.
Ontelbare malen werd het dorp door komi
tadjds geplunderd en tijdens dien oorlog werd
het door Bulgaarsohe troepen met den grond
gelijkgemaakt
Nu de banvloek is opgeheven, meenen de
bewoners, dat de voorspoed zal terugkeeren.
Zij hebben een feest aangericht, dat drie da
gen en nachten duurde en waarop groote
hoeveelheden aan het spit gebraden biggen
en lammeren zijn verorberd, overvloedig miet
wijn besprenkeld.
Uit Oost-lndie
STANDPLAATSTOELAGE VOOR JAVA
GEHEEL AFGESCHAFT.
BUITENZORG, 17 Juni (Aneta). Met in
gang van 1 Juli worden de standplaatstoe
lagen vooor Java geheel afgeschaft De
plaatstoelagen worden gehandhaafd voor
Medan (met Belawan Deli, Palembang
(met Kertapati), Pladjoe, Soengel Gerong,
Soeng Sang, Lahat, Gewest Djambi, Pang-
kal Pinang, Blinjoe, Bandjermasin, Long-
nawan, Samarinda, Pamoesian (Tarakan),
Longpoedjoengarr, Balik Papan, Makassar,
Amboina en Tanah Merah (Digoel), waar
zij worden genivelleerd op 5 pet. met een
maximum van f 25.
De ambtstoelagen worden met ingang van
1 Juli as. als volgt verminderd: voor de
groep, die thans nog 70 pet. van de oor-
pronk elij'ke bedragen geniet, worden de
toelagen verminderd tot 40 pet; voor die,
welke thans nog 40 pet. van de oorspron
kelijke bedragen geniet, tot 20 pet. hiervan.
Uit het Sociale Leven.
Ohr. Soc. Belangen
avond 23 Juni
>r van Rhijn ove
crisis". De agenda
langrijke punten.
'erschillende' andere be-
Zuid (Katendreidht).
Hot centraal bestuur van den Bond hoopt
Woensdagmiddag 12 JuM van S tot 5 uur recep
tie te 1: ------
gebouw
waarbij als feestredenaar hoopt op te trede
Ds G. B. Westenburg, Ned. Herv. predikant 1
Rechtzaken.
EEN ARTIST
Te Blarlouim had de kunstschilder Z. 47 sohd
deiijen gestolen van den schilder Pleters.
trachtte later da zaak goed te maken, dioor
sche rechtbank elschte
gev.straf van zes maanden met een proeft
van 3 jaar. Uitspraak 28 Juni.
INBRAAK IN EEN POSTKANTOOR
Voor do Amsterdamsche rechtbank sto
nogmaals terecht de eleotricien, die lngebi
ken had in het hulppostkantoor aan de Heerc
KUNST EN LETTEREN
ECHO VAN HET
P.E.N.-C0NGRES
WELKE WAS DE HOUDING DER
HOLLANDERS?
Velen zullen, na de geruchten omtrent
het P. E. N.-Congres, gehouden te Dubrov-
nik, als zou de Nederlandsche delegatie rich
practisch accoord hebben verklaard met de
houding der Duitschers, d'ie uit protest de
zaal verlieten, na het aannemen van de
motie van afkeuring over de gedragingen
van het Hitler-regime inzake de „niet-
Duitsche" literatuur, met belangstelling uit
gezien hebben naar het officieel verslag
van onze afgevaardigden.
Aan dit verslag, dat Zaterdag in een ver
gadering van het Nederlandsche Centrum
der P.E.N.-club is uitgebracht en voorgele
zen door Mr. Dr. W M Westerman, ontlee-
nen we hieromtrent het volgende:
Gedelegeerden waren Mevr. J o van
mmers-Kuiler, aangewezen door het
bestuur, en Mr. Dr. W. M. Westerman,
als deel uitgemaakt hebbende van het
Executive Committee.
Op de bootreis naar Dubrovnik heeft zich
reeds de leider der Duitsche delegatie, na
tuurlijk officieus, op de volgende wijze te
genover Mevr. van AmmersKüller geuit:
„wij zijn gekomen om vrede te maken. Wij
willen trachten de internationale verbindin
gen weer aan te knoopen. Op de tweede
congreszitting zal een onzer, om ons stand
punt uiteen te zetten, een rede houden en
daarin ook de boekenverbranding bespre
ken, die een daad was van opgewonden re
volutionairen, welke geen intelligent mensch
in Duitschland heeft goedgekeurd. Er be
staat geen enkele officieels boycot
boeken." Op deze bootreis heeft Mevr. van
AmmersKüller haar persoonlijke vriend
schap jegens Engelsche en Duitsche schrij
vers gebruikt om te trachten een scheuring
te voorkomen.
In de vergadering van het Executive Com
mittee oordeelde men te moeten protestee
ren tegen de Duitsche excessen. Een der
Duitsche afgevaardigden had tegen een
kalme motie van de Amerikaan Camby,
die niet al te agressief tegenover de Duit
sche delegatie was, geen bezwaar.
De heer Westerman heeft toen aangeraden,
om aan de Duitsche communist Toller ten
einde vijandelijkheden op heft congres te
voorkomen, het woord niet te verleenen daar
Toller reeds een jaar geleden vervallen was
verklaard van het lidmaatschap der Duit
sche P. E. N. Club, omdat hij dit lidmaat
schap voor zijn politieke propaganda mis
bruikte. De voorzitter, Wells wilde hier
aan echter geen gehoor geven.
Het resultaat der voorbereidingen werd
teniet gedaan, doordat de Franschen op de
eerste werkzitting plotseling en onvoorbe
reid met een veel scherpere motie voor die
dag kwamen.
Op de vergadering van het Executive Com
mittee was door de Franschen niet gespro
ken. De heer Westerman heeft aanneming
met het oog op het vertiit «zijn der gemoede
ren door de pas onlangs geschiede alarmee-
renide feiten, ontraden.
Nadat vóór de middagzitting de Franschen
en Duitschers in een gemeenschappelijke ver
gadering de vorm v .d. Fransche motie zoo
getracht te wijzigen, dat ze voor beide par
tijen aannemelijk was. Misschien is het juist
een der vorige dagen tot stand gekomen
Pact van Vier aan deze toenadering niet
vreemd.
's Middags hebben toen de Duitschers uit
protest de zaal verlaten, niet omdat men
hun vragen wilde stellen, zooals beweerd
is, maar omdat ze zich niet konden vereeni
gen met de willekeurige houding van de
president, die tegen die wil van het grootste
deel der vergadering aan Toller het woord
wilde geven tot het steilten van vragen, ter
wijl deze zelf wel wilde wachten tot de
tie was aangenomen.
De groote -fout van de congnesleiding be
stond hierin, dat men de Duitschers niet
heeft laten spreken.
Dat de Hollandsche dielegarie met de Duit
sche in protest de zaal verlieten, is niet
juist Mr. Westerman is tot het eindie in de
vergadering gebleven. Mevr. van Ammers-
Küller is, nadat zij gesproken had, wegge
gaan omdat rij te ontroerd was om te blij
ven.
Ergens heeft men gezegd, dat Mevr. var
Ammers-Küller wel anders zou hebben ge
handeld als ook haar boeken in Duitschland
waren verbrand. Zij heeft gedurende de laat
6te jaren veel Duitschers van allerlei rich
tingen en maatschappelijke posities leeren
kennen, zij heeft met hen van gedachten ge
wisseld en in hun litteraire vereen, ge
sproken. Zij is overtuigd dat het overgroote
deel van het Duitsche volk het verbranden
van boeken een betreurenswaardig feit heeft
gevonden, een overtuiging die door die ge
sprekken met de Duitsche delegatie opnieuw
wierd bevestigd.
Men heeft Mr. Westerman verweten dat
hij de oproerige zitting van het congres met
een communistische propaganda vergade
ring vergeleek. Het is volkomen duidelijk
dat in het vienschil van zienswijze tusschen
dien heer Wells en Mr. Westerman de aan
leiding moet worden gezocht dat de presi
dent tegen alle gebruiken in. den Holland-
schen afgevaardigde luet voorzitterschap der
tweede zitting heeft ontnomen.
De Hollandsche gedelegeerden meenen een
goo volledig mogelijk verslag van 't congres
gegeven te hebben. Van belang is het op te
merken, dat ze als afgevaardigden geen
bindend mandaat ontvingen.
Ten sterkste wordt ontkend dat hun een
manifestatie voor het Duitsche regime kan
worden toegedicht. Hun houding is door over
wegingen van deze aard niet beïnvloed.
Na uitvoerige besprekingen over dit uit
gebrachte verslag het het Nederlandsche een
trum der P.E.N.-club een door het bestuur
voorgestelde motie aangenomen, waarin
aangenomen wordt, dat den gedelegeerden
alle politieke of -rasvooroordeelen vreemd
is, dat hun optreden geen goedkeuring ia
houdt van het verbranden van letterkundi
ge werken en het uitbannen, van schrijvers.
Betreurd worde, dat die houding der gede
legeerden de indruk heeft gevestigd als nou
hierin die Nederlandsche P.E.N.-Club aan
Duitsche zijde staan.
Een veel scherpere motie, ingediend door
Van Such telen, werd vervallen beschouwd.
De heer Westerman heeft later nog uiteen
gezet dat de communist Toller reeds een
jaar vóór de bewuste handelingen in Duitsch
land om disciplinaire redenm uit zijn lid
maatschap was ontzet
Een reolaaset
■apport concludeerde tot
reroordeeling, doch de of-
elsch, t w. 1
Uitspraak 28 JunJ,
Weerbericht.
Hoogste stand te Vardö 763.7.
Laagste stand te Shields 744.0
Stand vanmorgen halftwaalf 746.2.
WEER VERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Meest matige Z. tot Z.W. wind, half tot
zwaar bewolkt of betrokken, nog regenbuien,
weinig verandering in temperatuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De diepe depressie die Zaterdag vanuit het
N.W. in het waarnemingsgebied was binnen
gekomen, werd stationair boven de Engelsche
eilanden en de Noorsche Zee en schuift ge
leidelijk op. In het Oostelijk gebied kwam
echter sinds gister een nieuwe depressie tot
ontwikkeling, die 'zich uitdiept in de rich
ting van het Kattegat en zich met de andere
zal gaan vereenigen.
Op IJsland was de luóhtdruk gister weer
langzaam dalende. In het geheele N.W. zijn
de luchtdrukverschillen gering en is het
weer rustig. In het N.O. en N. heerscht een
ware zomermaand, die hooge temperaturen
geeft aan de Noorsche kust en merkbaar is
tot aan de Faroër. Daarentegen worden de
Engelsche eilanden en het geheele vasteland
van Europa overstroomd met koele lucht-
massa's, die tot diep in Midden-Europa buiig
weer veroorzaken met plaatselijke zware
tegens en onweders. Het einde van dezen
toestand is nog niet in zicht, al zal het weer
wellicht minder buiig worden wanneer de
depressie-centra zich iets weer naar het
Noorden verplaatsen.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN:
20 JUNI
Van 's avonds 9.53 u. tot 's morgens 4.09 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
'(Oude Amsterdamsche tijd)
Heden Vorig Heden Vorig
Walahut 3.59 3.20 Caup 2.66 2.70
Baaei -0.00 -0.00 Ema 3.20 1-16
Brelsach 3.00 2.22 Coblenz 2.59 2.61
Rheinfelden -3.40 -2.94 Trier 0.42 0.44
Kehl 3.64 3.10 Keulen 2.50 2.47
Maxan 5.37 5.04 Rührort -1.19-1.09
Diedeshelm 1.75 1.38 Weael -1.00 -0.88
Mannheim 4.12 4.03 Emmerik 2.26 2.07
Lohr 1.20 1.22 Duaseldorf 1.91 1.85
Mainz -1.44 -1.45 Maaatricht 43.80 43.70
Bingen 2.36 2.40 Venlo 10.88 10.88
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
DelfzijL 9.32 21.45 Hellevoetaluia 0.11 12.41
Terschelling 6.46 19.02 Willemstad 2.00 14.29
Harlingen 7.30 19.55 Brouwersh. 0.16 12.43
Den Hélder 5.15 17.25 Zierikzee 0.36 13.13
IJmuiden 1.16 13.43 Wemeldinge 1.02 13.37
H.v. Holland 0.30 12.53 Vliasingen 11.56
Scheveningen 0.40 13.03 Terneuzen 12.29
Rotterdam 2.14 14.57 Hansweert 0.25 13.04
Faillissementen
(Medegedeeld door Van der Graaf Co,
afd Handelsinformaties)
Uitgesprokeni
AMSTERDAM. J. Th. Bremer Sr., It:
houder, Hilversum, Utrechtscheweg 100.
mr H D Feenstra. cur mej mr C M M 1
Pieterman, Cijsbrecht van Amstolstra
laai
stellaan 53 hi j
kende woon- of verblijfplaats. R.-c. mr
Feenstra: cur mr F baron van der Feltz,
zersgracht 305.
W. Rebel, tuinman, Bussura, KPCde Bazel,
straat 24. R.-c. mr
Nieu'
DORDRECHT. A B Bos, landbouwer. Oostei
wijk gem. Kedichem. R.-c. mr J Bentfort va
Valkenburg; cur mr D Huurman, Gorinchei
B. de Ruiter, melkboer, vroeger Helnenoorc
thans Oud-Alblas. R.-c. mr J Bentfort va:
Valkenburg; cur mr W O de Kat Angelino.
GRONINGEN. M v d Dong, landbouwer, Let
telberd (Leek). R.-c. mr H J E Engelkens; cu
mr J R v d Wal.
G. Beimers, winkelier, den Horn (Aduard).
R.-c. mr J G A Kattenbusch; cur mr P Dor-
hout.
H. Brokschmidt, caféhouder Groningen, Zul-
derdiep 16. R.-c. mr H J E Engelkens;
mr M Rosenbaum.
mr J Mulder.
Wed. C Hettema, zonder beroep, Edens. R-c
als voren; cur mr IC Westerling.
C v d Vaart, banketbakker, Leeuwarden.
Voorstreek 15. R.-c. mr D G ICortenbout v d
Sluys; cur M S v d Goot, beGedigd klerk ter
griffie.
A, T. Postma, winkelier in kruidenierswaren
mufacturen, Zwaagwesteinde. R.-c. mr D
cur mr P C J Terheggeu, N(ji-.ieg-
A C Vilters, schipper, Ntf nog©
straat 48. R.-c. mr J H Smits; ci
Vijftigschild, Nijmegen.
Th. M A van Dlthuijzen, zonder beroep. TJer-
borg gem. Wisch, villa Clementine. 'R.-c. mr J
H Smits; cur mr J W F Donath, Arnhem.
H R J Slagtman, Nijmegen. Marienburg 24,
R.-c. mr J H Smits; cur mr S J baron van Tuijil
van Serooskerken, Nijmegen.
ZUTPHEN. J van Lochem, Huppel, gem. Win
terswijk. R.c. mr A H v d Glesen; cur mr J
Voorlnk, Winterswijk.
De nalatenschap van J. Hissink, gewoond
HL Wilkens;
M J P.
Llebei
A Latten. rUwielhandelaar. Kerkrade. R.-c
nr van Doorninck, cur mr Ballleux, Kerkrade.
Vernietigd:
J N ter Schiphorst. Amsterdam.
Gosse Plantings, veehouder, Bnllc.
F v d Donk, Berghom.
M. Kooister, aannemer. Grb'pskerk.
B. Hakker, Amsterdam.
C. Pieterse, Weesp.
Platielstraat^ V&n Hoof' coiffeur- MaasLi iciit,
poe"tenhandelaar, Treebeek-
Heerlen, Ed. Wintgenstraat 30.
Coöp. Verg. Hanze Ink. Vereen, van bakkers*
e" kruideniers Do Eendracht". Waalwijk.
F. C van Beuningen, Waalwijk.
M°V.m,ïSLS2. 'ÏT:" Neaeruma
