7
ZATERDAG 3 JUNI 1933
DFRDE BLAD PAG. IC
Schoolnieuws.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
Universiteitsdagen, 4 en 5 Juli te
Zwolle. Voor de Jaarvergadering van de
Vrije Universiteit, die ditmaal door bijzon
dere omstandigheden op Dinsdag en
Woensdag moet worden gehouden, is het
agendum samengesteld als volgt:
Opening der vergadering door den heer
J. J. C. van Dijk, 2e Voorzitter van het
ollege van Directeuren.
Jaarverslag over 1932.
Benoemingen
a Van een bestuurslid in de vacature
ontstaan door de periodieke aftreding
van den heer J. J. C. van Dijk.
Tweetal van het Bestuur: G. Wolzak
Hzn. te Haarlem. J. Terpstra te Mid
delburg.
b Benoeming van een lid der Commissie
van toezicht op het geldelijk beheer in
de vacature, die ontstaat door de perio
dieke aftreding van den heer R. Dooijes.
Rede van Dr. K. Fernhout te Vreeland
Onderwerp: „Alle Gereformeerden".
Rede van Prof. Dr. J. F. Koksma te Am
sterdam. Onderwerp: „De Christen en de
Wetenschap".
Rede van Dr. J. J. Knap te Groningen
Onderwerp: „Vrije Universiteit en Volks
leven".
Rede van Mr. II. Bijleveld te Amsterdam
Onderwerp: „Het ideaal der Vrije Univer
liteit".
In de wetenschappelijke samenkomst,
die Dinsdag aan de Jaarvergadering voor
af gaat, worden referaten behandeld van
Dr. K. Sprey over „De grondslagen van
het Principaat van Augustus" en van Prof
Mr. Anema over „De Italiaansch Fascisti
sche Staatsleer".
De referaten zijn alleen verkrijgbaar aan
het Bureau der Vrije Universiteit tegen
vooruitbetaling van een bedrag van f 1.—
In de bidstond, die Dinsdagavond 4 Juli
i de Gereformeerde T'erk (Zuiderkerk)
wordt gehouden, zal als voorganger optre
den Ds. H. A. Munnik te Zwolle.
PROF. DR. H. H. KUYPER
Naar de „Stand." verneemt, zal Prof. Dr.
Pr. H. H. Kuyper, hoogleeraar aan' de Vrije
Universiteit te Amsterdam, in verband met
le kwaal, waaraan hij reeds geruimen tijd
ijdende is. a.s. Woensdag in het Diacones-
lenhuis te Haarlem worden opgenomen.
den volgenden dag een operatie te on
dergaan.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Den Haag (Dr. H. Piersonschool, hoofd
C. Brandwijk), mej. M. M. Kól&men,
idaar. Als kw. met akte.
Den Haag, P. Breedveld te Nieuw-
ikkerland, thans werkzaam te Ridder
kerk.
[Delft (Kon. Wilh. School, Ruyterstr. 7.
ioofd W. H. van der Sluis), K. J. van den
Heuvel te Hardinxveld.
[Gouda (Jan van Nassauschool), mej. F.
[Trouwborst te Ouderkerk a. d. IJssel (ond.
:hool II, Lageweg). Ing. 1 Sept
iwi.iïiMi.i.iri
J. VAN RAMSHORST.
Het hoofd der Geref. School te Ermelo, de
heer J. van Ramshorst mocht onder groote
belangstelling zijn 25-jarig jubileum vieren
De leiding \an de feestelijke samenkomst
berustte bij den heer Meyer. Ds. J. van
Herksen ging voor in gebed. Van de zijde
van bestuur, personeel en de ouders dei
kinderen was veel belangstelling. Den ju
bilaris werden schoone geschenken aange
boden. Een serenade van het muziekkorps
„Excelsior" was het slot van den dag.
SOCIALISTISCHE OPVOEDING
De geleerden zijn het er nog niet over eens
of de Paedagogiek al dan niet een wetenschap
is. Er zijn er, die haar slechts een vak noemen,
nauw samenhangend met wetenschappen als
theologie en wijsbegeerte. Maar niemand zal
ontkennen, dat men er in ieder geval op uit is
haar een wetenschappelijken grondslag te ge
ven en dat zij ook een wetenschappelijk karak
ter draagt: waarom zij op wetenschappelijke
beoefening aanspraak mag maken. Dat zulks
in de laatste jaren al meer vemtaan wordt,
bewijst de practjjk. Wetenschappelijke werken
en handboeken op dit terrein verschijnen in
grooten getale.
Dat hierbij het uitgangspunt hoofdfactor en
-motief is, ligt voor de hand. Zoo verscheen
nu een academisch proefschrift: „S o c'i a 1 i s-
tiese Opvoeding s- en Onderwys-
denkbeelden" van Dr. P. Klinken
berg bij de N.V. De Arbeiderspers te Am
sterdam. De promovendus, die hiermee enkele
weken geleden aan de Gem. Univensiteit te
Amsterdam den graad van Doctor in de Let
teren en Wijsbegeerte verkreeg, erkent in een
voorwoord, dat aan de behandeling van zijn
onderwerp de opvatting ten grondslag ligt,
„dat de grondovertuigingen van een levens-
en wereldbeschouwing en van de nauw daar
mee samenhangende maatschappij-beschouwing
van supra-logiese aard zijn, en zich dus ont
trekken aan elke critiek, die haar uitgangs
punt neemt in de vóór-onderstellingen van eer
ander axiomen-stelsel".
Deze verklaring wordt terstond duidelijk,
waar Dr. Klinkenberg in zijn historische
leiding tot de sociaal-democatische program-
eischen betreffende het onderwijs positie kiest
t.a.v. het opvoedings- en onderwijs-object
en dan tegenover de individualiteit van het
kind het volle accent legt op kind en mensch
als gemeenschapswezen en daarom hem de
sociale paedagogiek nagenoeg het één en het
al is, zich scharend achter haar leuze: „door
de gemeenschap tot Gemeenschap". De kapi
tale beginletter van laatstgenoemd woord duidt
er voorts op, dat zijn sociale paedagogiek zich
verder ook toespitst tot socialistische paeda
gogiek, waarvan hij dan als definitie aangeeft,
dat zij is „opvoeding op de basis der so lalis-
tiese maatschappijbeschouwing, met de daaruit
gededuceerde idéé van de iliusenstrjd als lei
dend beginsel".
De Christen-paedagoog neemt, mee ten aan
zien van de hulpwetenschappen psychologie en
sociologie, aanstonds een gansch ander stand
punt in en ziet van daar uit ook geheel an
ders de verhouding tegenover God den Schep
per, tegenover den medemensch en tegenover
de maatschappij en heel de wereld. Geloovig
aanvaardend de H. Schrift, vereenigt hij zich
met Prof. Bavinck in zijn „Paed. Beginselen",
waar deze zegt: „De paedagogiek die het
Kruis veracht, weet niet wat zij doet. Zy ver
smaadt de lamp voor haar voet, het licht op
haar pad en wandelt in de duistern'r, rond",
waarna hij dan aangeeft wat de opvoeding
voor haar uitgangspunt aan het Christendom
te danken heeft.
Waar door een orthodox-Christen en een
Sociaal-Democraat zulk een gansch onder
scheiden standpunt ten aanzien van voorwerp
en doel der opvoeding (en van het onderwijs)
wordt ingenomen, zijn er in den gang van op
voeding (en onderwijs), zoowel theoretisch en
practisch, uitteraard weinig gelijkloopende
perioden. Er mogen momenten zijn, dat men
elkaar „raakt" en overeenstemt, en meermalen
ook parallel gaande wegen, ze blijven door
uitgangspunt en doel absoluut onderscheiden.
En daarom, al zullen een positief-Christelijk
en een socialistVch opvoeder nu en dan het
zelfde zeggen, dan is het nog niet hetzelfde.
Aan Dr. Klinkenberg mag niet de verdien
ste onthouden worden, dat hij er naar ge
streefd heeft objectief en wetenschappelijk na
te gaan het ontstaan en de ontwikkeling van
de paedagogische ideologieën, welke door het
Socialisme in zijn voornaamste verschijnings
vormen zyn voortgebracht en de wijze waarop
nkile in de practijk werden toegepast.
In zijn nauwgezet overzicht van de sodalis-
tisch-politieke actie, vooral in het buitenland
en ook hier te lande, van .Marxiome zoowel ali
van Revisionisme wordt het onderwijs (mee:
nog dan de opvoeding) in zijn bestaande
systemen tegengestaan als „klasse-instituut",
om het jonge geslacht op te voeden in ,,bu'
gerljjke ideologieën" en dienstbaar te matten
aan de „kapitalistische productiewijze". Dat
onzerzijds deze doelaanwijzing van het door
ons voorgestane schoolonderwijs ten eenenmale
verworpen wordt, doet hier niet ter zake,
Hij gaat na wat in de soc.-dem. programs
geëischt werd en wordt ten opzichte var
schoolhervorming: „afschaffing van 't burgex--
lik ontwikkelingsmonopolie door kosteloosheid
van het onderwijs in de ruimste zin des woords
op de organies opgebouwde eenhei'Ysschool''
Hierbij wordt ook gereleveerd, dat in één land,
nl. in Oostenrijk, waar destijds de macht der
sociaal-democratie groot genoeg was, door ver
andering van wet en verordening Glöckel al?
leider van het Onderwij sdepartement met
groote voortvarendheid de „Abbau des Bil-
dungsprivilegs" heeft aangevat. Wie daar al
les van weten wil, leze daaromtrent de uitvoe
rige mededaelingen van Dr. Klinkenberg, hoe
wel door de opvolgende Christelijk-sociale re
geering van deze sociaal-democratische school
hervorming niet veel meer overgebleven ia
Voor wat ons land betreft, wordt natuur
lijk de „Groninger motie" (1902) der S.D.
A.P. gememoreerd en tevens worden de
motieven daarvoor nog eens opgesomd. Ze
klinken ons voor een deel nog wel wat
vreemd in de ooren, als we nu de Ned. Bond
van Openbare Onderwijzers (die in zijn or
ganen voor de verkiezing van soc. dem. Ka-
mercandidaten ijvert), niet alleen op fana
tieke wijze voor de Staatsschool hooren pro-
pageeren, maar ook telkens weer zien agee-
ren om terug te keeren tot den tijd vóór de
„financieels gelijkstelling" van Openbaar
en Bijzonder Onderwijs.
Merkwaardig is de zinsnede, die Dr. Klin
kenberg hier geeft: „Het verwachte gevolg
(nl van de Pacificatie), dat de christelike
zouden toetreden, is uitgebleven. Toch wen
sen de principiële voorstanders van de Pa
cificatie dit beginsel te handhaven, ook uit
vrees dat verwerping ervan door de Partij
een nieuwe, nog feller schoolstrijd zou ont
ketenen, de „Coalitie" weer zou doen her
leven, en de in hun godsdienstig geweten
getroffen gelovige arbeiders weer sterker
zou binden aan de anti-socialistiese ideolo-
Deze zinsnede is kenschetsend voor dp
Wijze waarop Dr. Klinkenberg zijn onder
werp behandeld beeft: open en eerlijk. In
een wetenschappelijk werk als het hier be
sprokene mag ook niet anders verwacht
worden. Maar we willen toch niet nalaten
opzettelijk te constateeren, dat deze elsch
van objectiviteit door den schrijver is na
gekomen. Daarom is deze dissertatie ook
voor tegenstanders van de door Dr. Klinken
berg voorgestane „ideologieën van beteeke-
nis dient mep er aandacht aan te schenken,
nis en dient men er aandacht aan te
sd-henken.
Het commissoriaal rapport der S.DA.P
ten deze (1931) zegt voor een goed lezer ook
genoeg, maar is toch niet zoo welomschre
ven: „Reactie tegen de erkenning van hrt
beginsel der gelijkstelling op het gebied
van het la eer onderwijs zou zijn een poli
tieke fout zo groot als maar ooit begaan kan
worden".
Natuurlijk wordt ook het „minderheids
rapport" besproken, zoowel als het stand
punt van Frank van der Goes, die ..de
ouders niet beschouwt als volstrekt bevoegd
om de opvoeding van de kinderen naar
eigen zin te hepalen", (n.h. een onbevoegd-
verklaring die in de practijk de ouders uit
de ouderlijke macht ontzet!) en dat van
Prof. Kuyper. den marxistischen theoreti
cus, met het oog op het toekomstig gemeen
schapsbelang van oordeel is „het recht niët
beter to (kunnen) dienen dan door de klas
senstrijd te bevorderen", 't Hangt er maar
van af, wat men „het recht" noemt!
De schrijver gaat dan verder breedvoe
rig na: de internationale soc.-dem. jeugd
beweging, de Austro-Marxistische opvoed
kunde (Adler en Kanitz), de Oostenrijksche
en Duitsche „Kinderfreunde beweging", de
„Gemeinschaftsschule", de psycho-sociologi-
sche richting van Rühle-Gerstel, de com
munistische opvoedingsbeginselen en jeugd
beweging en de onderwijs-experimenten in
Sowjet Rusland.
Van het Austro-Marxistische opvoedings
ideaal wordt getuigd, dat 't een positief-con-
structief karakter kan dragen, omdat het
de mogelijkheid aanvaardt reeds onder het
kapitalisme „nieuwe mensen" te vormen,
dragers van een socialistische gezindheid.
Vooraf wordt gezegd, dat bij een streng
mechanische opvatting van het Marxisme
„socialist!ese opvoeding niet anders kan
zijn dan negatief, een tot doel verabsolu
teerd middel ter ondermijning van de kapi-
talistiese kla-senmaatschappij, langs de ra-
tionaüstiese l eg der verstandsverlichting te
bereiken."
Met het constructieve Austro-Marxisti
sche opvoedingsideaal hoopt men ook de
socialisten zelf principieeler te maken,
want „de klacht over de cultuurloosheid en
verburgerliking der socialistiese arbeiders,
ondanks jarenlange propaganda en politlek-
economiese strijd van de sociaal democratie
in %t algemeen, geldt niet alleen voor de
door Kanitz bedoelde Oostenrijkse arbei
ders".
We zouden hier gaarne ook nog een en
ander uit de communistische opvoedings-
en onderwijsideologieën in het algemeen en
die van Sovjet-Rusland in het bijzonder
willen aanhalen, maar dat zou hier te veel
plaatsruimte vergen. Het werk van Dr.
Klinkenberg is ook op dit punt prachtig
oriënteerend: belangstellenden dienen het
zelf te lezen.
De schrijver behandelt in zijn slotbeschou
wingen allereerst de vraag, of in de door
hem beschreven opvoedingssystemen het
klassenstrijd-principe het centrale, dragen
de beginsel is. Aanstonds concludeert hij,
dat het socialistisch reformisme met zijn
opportunistisch karakter ter bepaling van
ziin eventueele constitutieve waarde voor
een socialistisch opvoedingssysteem „voor
ons geen normatieve beteekenis beeft" en
dat men die alleen aan de revolutionair-
socialistische richtingen van het Austro-
Marxismo en het Communisme kan toe
kennen.
Dr. Klinkenberg geeft t.a.v. de schoolpoli
tiek ook een concrete uitspraak, dus voor
óns land en in ónze bestaande verhoudin
gen Hij zegt: „Onder de kapitalistiese
machtsverhoudingen zal de socialist bij het
alternatief niet-neutrale of neutrale open
bare school het laatste moeten kiezen". Bij
de ontwikkling van de gronden voor deze
keuze komt hij uitteraard aan het begrip
..neutraliteit". De neutraliteit van de huidi
ge openbare school in politiek-maatschappe
lijk opzicht is voor den Marxist „een fiksie".
Dr. Klinkenberg kan zich voor de keuze
van de „neutrale" openbare school verkla
ren bij „een zeer ruime, soepele interpre
tatie" van Art. 42 I. O. Wet, nl. als de
„Christelijke deugden" zóó v\orden geïnter
preteerd, „dat als het essentiële van de
Christelike ethiek de broederschapsgedachte
wordt beschouwd, welk postulaat het naar
Gemeenschap tenderend socialisme met
haar gemeen heeft" De schrijver zal wel
willen gelooven, dat we met deze uitlegging
van het Wetsartikel onmogelijk accoord
kunnen gaan: Ze is niet een „soepele", maar
een verwrongen interpretatie.
Paedagogische absolute neutraliteit is
blijkens de inzichten van Dr. Klinkenberg
onbestaanbaar: ze zou den onderwijzer tot
onderwijsautomaat verlagen. Voor de open
bare lagere school huldigt hij een andere
opvatting van objectiviteit dan voor de
middelbare en hoogeschool. Aan de eerste
mag er z.i. geen dwingen zijn tot deelne
ming aan manifestatiën voor het vorsten
huis of het meezingen van vaderlandsche
liederen in de klas. Aan de andere inrich
tingen geldt het oude rechtsadagium: „audi
et alteram partem".
Aan het slot spreekt hij zich nog uit te
gen verbreking van de Onderwijspacificatie,
omdat een daaruit voortkomende nieuwe
schoolstrijd „de confessioneelc arbeiders
weer (of nog meer) in een anti-thetiese hou
ding tot hun „moderne" klassegenoten zal
brengen, wat in het nadeel der socialistiese
beweging zou zijn".
Zoowel uit den vermelden gang van de
behandeling van zijn onderwerp als uit
onderscheiden weergegeven citaten zal ook
voor onze lezers de principieele en actueele
beteekenis van het proefschrift van Dr.
Klinkenberg genoegzaam blijken.
EXAMENS
PROMOTIES.
op proefschrift: „Onderzoekingen over urobilo-
nurie als leverfumctle-proef'L de heer F. M.
Meyers, geb. Amsterdam; en op proefschrift:
„Experimenteel onderzoek over het rotatie-
vermogen van het mensohelijk bloed", de heet
I. M. Meyer, geb. te Werkendam.
ACADEMISCHS EXAMENS.
Geneeskunde: seml-artsex., de heeren J 1
Kam te Den Haag. N. van Eek, Den Haag. D.
W. de BtJll Nachenlus te Haarlem, en mej. M.
Leenmana te Den Haagartsex., de heert
Vreest geen txamen
want er is een middel dat U kalm houdt en
waardoor Uw geest helder blijft.
Mijnhardt's Zenuwtabletten behoeden U voor
zenuwachtigheid. Ze zijn verkrijgbaar in
kokers van 75 cL bij Apoth. en Drogisten.
Indisch Recht: cand. ex.. de heer Ong S'
oe te Den Haag.
Indologie: taalk. cand
Reekeren te Den Haag.
Apothekersassistente.
de hoer C. vaa
ij. J. K. Hoogen-
C. W. Dubblnk.
Germaansche TaaJ (Engelsoh): doet. ex., do
eer D. van der Schaft.
Romaans' he Taal Itdliaanech)doet. ex.. do
«nes A. W. Hofstede do Groot en H. Brevee.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Godgeleerdheid: cand. ex.. de heer H. G.
in Herwijnen te Vianen en D Visch te
J. Ph. Car.
e.v., mej. G. Vermeulen.
..JSL, de heeren J. M. Göhe-
D. Verhoeff; semi-artsex.. de heeren
eer J. r. riengeveia.
Tandhe. l':unde: artsex.. de heer A. J. Hop.
J. Nijenga. W. H. Vordoorn en mej A. H de
Und van Wijngaarden: 2de theor. ex, de hee-
W. G. Kremer P. G. M. Gelhard en mej.
,®or ex- heeren S. H.
ken broek, E. Veids. R.S^SniJdeV* B G ^Hoge-
wind. G. J. Tichelman en mej. A. C. Postel
l'N'VEPJ:'TEIT TE NIJMEGEN. OcM.:
Nijmegen6®X~ d® heer J- M. Arts
KAMPEN. Ge-
Godgeleerdheid: cana. ex.. do heer H.
Muidor te Groningen,
i ^"«UNIVERSITEIT TE GRONINGEN. Ge-
ê8' Eetteren; doet. ex.. de heer H.
lenno ten Berge.
Gesohiedenis: doet. ex., de heer A. Luinstra.
EINDEXAMENS-CHR. KWEEKSCHOLEN
DOETINCHEM. (1ste groep). Geöx. 6. gesl,
[SFn-è L\KrG.Ms. LSSSlHÈ
CS," i
G™ '5* KljMranber». t,„ Brow).
t. .lames P. M. J. van Assum. A A H
Grle'. C J M Tigchelaar. allen Nijmege^
Bakker, Nijmegen. E. J. Bron.
Sc£32£5oven- K W. Merison. Afnhem
ROTTERDAM (Kon. Wilh. Kweekschool,
'te groep,. GeSx. 6. Kesl. alle 6 rand- nl. de
he^eSA t" v Wl,***ut. W. Oly. M. E. Heseel-
Qvr-W' rX0?3- A' E" de Ronde. M. Oele.
SN EEK (1ste groep). Geëx. 6. gesl. aUe 6
f*0' m de heeren H van Asperen. Kouduin;
Wommels; O. BurghgTaaff. Doll urn; en J„
TJ Bosma. Bozum: A. de Boer. SneeJt; H_ Bak*
Brouwer, Oldeboorn.
EXAMENS-BEWAARSCHOOL-
ONDERWIJS
2 JunI' Vereen van Chr. Bewaar
H ifrr te.re^fen ln Nederland. Geöx.
voor de hulpakte 9. geslaagd 5 cand.. nl. de
dames: Magdalena Petronella Haverkamp te
Maasland; A. Zwitser. H. E. L. van der Hucht
en B Richters .allen Rotterdam; en H. J. Meiiera
te Delft.
EXAMENS-STUURMAN
2vJu!"- Gesl- voor 2d*n stuurman
gr. stoomv.. de heeren: H. Ruben, C. Westers
sffinmi n b l5s: ,ef voor 3en stuurman, gr,
stoomv.: H, E. Deutekom
EXAMENS-MACHINIST
heSSn voor diploma B.. de
neeren. A. van den Have te Amsterdam e P
Damsteeg te Krimpen a d IJssel en voor het
theoretisch gedeelte van diploma 'B: de heeren
D N. A. Kappelhof te Tiel. P. J. Visscher te
Groningen en A. .Schnrtnhnvan -
VOOR
NZE VROUWEN
IRT
lygieia
Zieke kinderen
Bijna Iedere moeder leert de angstige
agen en nachten kennen, waarin zij aan 't
iekbed van een kind zit Iedere moeder
noest dan ook eigenlijk weten, hoe zij haar
ind voorloopig kan helpen, voordat de dok-
er is. Een groot voordeel is het ook, zoo
kinderen zelf weten, wat ze moeten doen
jdtna een ziekte. Daartoe behoort in do
erste plaats het gorgelen, waaraan elk kind
leeds heel jong gewend moet worden.
Als keelontsteking of zelfs diphtcritis op-
■eden laat men gorgelen met water, waar
i keukenzout of hypermangaanzure kali
pgelost is. Dit laatste mag in geen huis-
pothcek ontbreken. Eenige korreltjes hier-
an. in het water gedaan, geven daaraau
sn rood achtige kleur, en deze oplossing is
verigoed voor de keel. alg voor de kleine
ion d kwaaltjes, daar zij desinfecteerenci
erkt
,„n Indien een anders levenslustig en tempe
lcel imentvol kind geen trek heeft om te spo-
rge in en liever in de kamer bij Moeder blijft
ooo. bimliangen, is dit in den regel een verdacht
_n d<s eeken In zulk een geval moet men zoo'o
bekosti jn(j ecn3 g.J(>cj gadeslaan. Men laat het zijn
jr d og uitsteken, drukt deze met den steei
>op vai an een zilveren lepel naar beneden en laat
j[ind( terwijl men het in de keel kijkt
lim hiervan kan zich later bitter wreken,
'ant met keelziekten valt in den regel niet
spotten!
In iedere goed geregelde huishouding
oet bovendien een koortsthermometer vooc
anden wezen. Zoo de temperatuur niet
oven de 38.5 stijgt, kan men rustig de
HBst va& den dokter afwachten, voor men
'ontkol ilf iets onderneemt Stijgt de thermometer
l J X chter tot 39 of 40 graden, dan moet men
Pari Buc*e omslagen op het lichaam leggen. Is
-- i koorts erg hoog, dan moet zulk een om-
ag ieder uur verfrischt worden. Later is
in wisseling om de twee uur voldoende en
eI Is de koorts nog meer daalt behoeft men
ag, looi echts om de drie of vier uur te verver-
«chen.
Natuurlijk moet de verversching altijd
ael snel gebeuren, anders zou het patientje
idertusschen kou kunnen vatten.
Hoen in vele gevallen hebben compressen op
*i„?urcl *1 hoofd een kalmeerenden invloed. Daar-
•et tor gebruikt men een lichten doek, die in
oud water gehouden is, en dit compres
'ordt elke twee of drie minuten vernieuwd,
"ndustrj get koortspatiëntje zal aldoor naar ver-
iaschende dranken verlangen. Hiervoor
eemt men het beste helder, koud water of
skookte melk. Men kan echter ook limo-
- 5 ade of frambozensap geven. Men moet er
A- Schl1 chter wel om denken, dat bij darm- of
i aagziekten dit absoluut niet geoorloofd is.
Al deze wenken kunnen van groot nut
ijn en zoo men ze toepast bewijst men er
ck den dokter een grooten dienst mee. In
ider geval moet de moeder haar verstand
iet verliezen en rustig al deze dingen doen
at is de hoofdzaak!
De mode
van den dag
Blouses 0
Dezen zomer zal men ontzaglijk veel ver
schillende dingen zien dragen, maar hier
van kan men zeker zijn: het mantelpakje
zal veel meer te voorschijn komen, dan
de laatste jaren wel het geval is geweest'
Dit is voornamelijk te danken aan het
feit, dat het jeugdig kleedt en heel prac
tisch is. In nauw verband hiermee staan de
blouses, die zich dit jaar in de levendigste
belangstelling verheugen. De indruk van 't
geheel hangt af van de blouse; de wijze
waarop zij gemaakt is, wordt bijna gecom
pliceerd!
Voor den middag zullen de blouses van
linnen en piqué zeer geliefd zijn. Voor sport
en op de koudere dagen is de jersey meer
aen te bevelen. Voor den namiddag is de
inatto crêpe een geliefd materiaal, terwijl
voor 's avonds crêpe satin, georgette en zijde
gebruikt worden.
De waschbare blouse maakt een zeer een
voudige indruk, hoewel de manier van ma
ken vrij ingewikkeld is. Ze worden in den
rok gedragen, of met een aangezet schootje
en hebben lange mouwen of korte pof
mouwtjes.
Het nieuwste is den rok lichter te nemen
dan de blouse. Hoewel dit in het eerst
eenigszins vreemd aandoet, zal men er
gauw aan wennen, voornamelijk omdat het
hoofdzakelijk gaat om zachte pastelkleuren
Ons wekelijksch
knippatroon
De patronen van deze week brengen iets
voor Maina en de oudste dochter. Voor
Moeder is het een prettig, gemakkelijk zit
tend huisjaponnetje dat gemaakt is van eer.
of ander gebloemd stofje, terwijl het model
letje voor de bakvisch gedacht is van effen
voile of zijde.
Nr 141: huisjaponntje, speciaal voor ge
zette figuren. De ingezette baan in den rok
en de blouse, die met een punt op den rok
genaaid is, maken het geheel zeer slank
Een klein wit vestje brengt eenige fleurig
heid.
Benoodigd: 6 meter van 70 cm breed.
Nr 145: aardig jongemeisjes-jurkje mei
een grappig pelerientje, dat van voren vast
genaaid is. Het beste doet men, hiervoor de
een of andere soepele stof, zooals zijde of
voile, uit te kiezen.
Benoodigde stof: 4 meter van 90 cm breed
Beide patronen zijn tegen den prijs van
50 ct verkrijgbaar bij de afd. Knippatronen
van de Uitgeversmaatschappij De Mijlpaal,
postbox 175, te Amsterdam. Het bedrag kan
worden overgemaakt in postzegels, of ge
stort op girorekening 41632.
Aan de lezeressen wordt vriendelijk ver
zocht bij het nummer van het verlangde
patroon ook de maat op te geven, dwz. de
boven-, taille, en heupwijdte.
Wat zullen wij eten
Menu's voor heel de week
ZONDAG: Rijstesoep. Doperwtjes kal/.s
borst - qekookte aardappelen. Pruimen
compóte.
WOENSDAG: Zuurkool met aardappelen en
pekelspek. Wentelteefjes.
DONDERDAG: Macaroni met kalfspoulet.
Groote grutten met rozijnen.
VRIJDAG: Runderlappen postelein ge
kookte aardappelen.
ZATERDAG: Kalfsgehakt andijvie ge
kookte aardappelen fruit.
De weg naar het hart
Menu's, recepten, enz.
RIJSTESOEP.
500 gr. kalfspoulet, 100 gr. kalfs
gehakt, iy2 L. water, 1 ei, 3 gr.
zout, 50 gr. brood, 40 gr. rijst, 1
lepel melk, zout, peper, nootmus-
Men wascht het kalfspoulet vlug af, snijdt
het in kleine stukjes en zet het vleesch met
het zout en water een uur te trekken.
Men kookt de bouillon een klein uur,
voegt rijst en balletjes gehakt toe en kookt
deze een half uur mede.
Balletjes gehakt worden bereid op de vol
gende wijze: Een dun stuk brood zonder
korst wordt in een kom geweekt met een
lepel melk, het brood met een vork fijn ge
maakt en vermengd met peperzout en noot-
muscaat. Hierbij komt het wit van het ei en
het kalfsgehakt, alles wordt goed dooreen
gemengd.
Men wascht de handen en laat ze vochtig,
om van het gehakt kleine ronde balletjes
te maken, zij blijven mooi rond, omdat de
balletjes in de kokende soep worden gedaan.
Het grootste gedeelte van het vleesch
neemt men uit de soep, dit wordt op de
volgende manier verwerkt.
In de soepterrine wordt een eidooier ge
klopt, een lepel kokende soep er langzaam
aan toegevoegd en als deze goed vermengd
is een tweede lepel soep erbij gedaan en al
roerende de rest der soep.
Het schiften der soep wordt zoodoende
voorkomen.
Soep met een eidooier gebonden mag op
de kachel warm gehouden worden, maar
niet meer aan de kook komen.
HACHE MET RIJST
500 gr. koud vleesch, L. kokend
water, 40 gr. boter, 40 gr. bloem, 3
uitjes, peper, zout, 4 kruidnagelen,
2 laurierbladen, 2 dL. jus, V4 d.L.
azijn, 500 gr. koude gekookte aard
appelen, 40 gr. boter, 2 d.L. melk, 3
gr. zout, nootmuscaat, .paneermeel.
Boter, bloem en fijn gesneden uitjes in een
braadpan bruin bakken, al roerende het wa
ter toevoegen, de jus, zout, den azijn en de
kruiderijen.
Het vleesch in nette stukjes snijden en in
de saus 1 uur meestoven.
De aardappelen fijn maken, vermengen
met het zout, nootmuscaat, melk en de boter,
die gesmolten wordt.
Het gestoofde vleesch in een vuurvast schn
teltje leggen, de gestoofde aardappelen er
overheen strijken, bestrooien met paneermeel,
een weinig gesmolten boter er overheen gie
ten. Het schoteltje 20 minuten in den oven
zetten zoodat het goed heet is en mooi bruin
bovenop ziet.
GROOTE GRUTTEN MET ROZIJNEN
200 gr. groote grutten. 200 gr. ro
zijnen, 1 L. water, zout.
De grutten wasschen, weeken gedurende
een paar uur in 1 L. water aan de kook bren
gen en 2 uur koken. Een half uur voor dat
de grutten gaar zijn zout en rozijnen toe
voegen, die m lauw water gewasschen zijn.
Men kan de rozijnen weglaten en dient
de gort met boter en stroop. Groote grutten
met rozijnen worden gediend met boteer en
suiker.
VERMICELLIPUDDING
Yz L. melk, 35 gr. boter, 40 gr. sui
ker, 75 gr. Vermicelli, een geraspte
citroenschil, 25 gr. amandelen, 3
eieren.
Kook de melk, voeg de gebroken en ge
wasschen vermicelli toe en blijf roeren, tot
de melk weer doorkookt. Laat 't dan gaar
worden, onder af en toe roeren. Klop de
eierdooiers met de suiker, voeg de geraspte
citroenschil toe ,de gepelde en gemalen aman
delen en doe dit bij de vermicellipap, als
deze wat afgekoeld is. Voeg het laatste het
stijfgeklopte eiwit toe. Smeer een warmen
puddingvorm met boter in, bestrooi hem met
paneermeel; vul den vorm met de massa on
geveer voor Kook de pudding 5 kwartier
au-bain-mari. 't Water in de pan om den
vorm moet een vingerbreedte onder den sluit-
rand komen. Is het water verkookt, dan
wordt er voorzichtig wat kokend water weer
bijgegoten. Wil men den pudding keeren, dan
laat men hem in de pan even bekoelen,
de vorm wordt uit het water genomen, een
oogenblik in den oven gezet en op een ver
warmden schotel qekeerd. Men geeft bij de
zen pudding roode of witte wijnsaus.
GEMARINEERDE TOMATEN
4 tomaten; 1 eetlepel azijn; 1 thee
lepel uiensap; zout en peper.
De tomaten in schijven snijden, met zout
en peper bestrooien. Na een half uur de
schijven op een bord leggen, de olie er over
Tap €Ven den a3*n en het Uien'
Men dient de tomatenschijven met mayon
naise op.
MARCONI MET POULET.
150 gr. macaroni, 250 gr. kalf spon
let, 50 gr. kalfsgehakt, L. ko
kend water, 1 ei, foelie zout, 40 gr,
boter, citroensap.
Het poulet afwasschen, opzetten met het
kokende water, zout en foelie. Als het pou
let een half uur gekookt heeft, voegt men de
gewasschen en in stukjes gebroken macaroni
toe, die men ook ongeveer een half uur laat
meekoken. Het gehakt maakt men op de ge
wone wijze aan, maakt er kleine balletjes
van en kookt ze de laatste 10 minuten in de
macaroni mee. Men doet de macaroni in een
vuurvasten schotel, voegt boter en citroen
sap toe. Men klopt het ei bindt het vocht
er mee, houdt de macaroni in den oven
SPEKKOEK
200 gr. boter, 100 gr. bloem, 200 gr.
suiker, 6 eieren, y2 geraspte noot
muskaat, 20 kruidnagelen, (ge
stampt) 2 theelepels kaneel, V2 stok
je vanille.
De boter tot room roeren de suiker en de
gezeefde bloem toevoegen, dan de geraspte
nootmuskaat, gestampte kruidnagelen, ka
neel vanille en het stijfgeklopte eiurit. De
taart wordt in lagen gebakken, in een ge-
paneerden springvorm. Is een laagje gebak
ken, dan wordt dit flink met boter inge
smeerd alvorens een tweede deeglaag er op
te leggen. Zoo gaat men door tol al het deeg
verbruikt is..
Hand
werken
Wie heeft niet graag zijn divan en rust
banken vol kussens? Kussens in allerlei
kleuren en soorten: gehaald, gebreid, ge
weven, geborduurd, enfin in alle mogelijke
uitvoeringen?
Te veell
Nooit!
U kunt twintig en meer kussens hebben,
een nieuw is toch altijd nog welkom. Voor
het geval U nu eens niet weet, hoe Uw
nieuwe kussens te maken, doen wij U hier
een paar ideetjes aan de hand, die gemak
kelijk zijn uit to voeren enbovendien
nog goedkoop zijn!
Op grof zwart (of gekleurd) gaas stop
pen we met vroolijke kleuren wol (restjes
leenen er zich uitstekend voor!) grillige fi
guren, zooals punten, blokken, enz.
Naar verkiezing vullen we het geheel op,
of laten de middelste ruimte open en doen
er later een lap satinet in dezelfde kleur
onder.
Aan de punten komen een paar kwasten
van alle kleurtjes wol, die we voor het kusr
sen gebruikt hebben. En klaar is het!
U zult eens zien, wat een plezier U hebt
van dit, van restjes gemaakte, kussen.
En dan, hebt U wel eens van een „bede
laars-kussen" gehoord? Niet? Luister!
