v!
1
m
M
WOENSDAG 24 MEI 1933
DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws
PREDIKANTSOPLEIDING
Prof. D r. A. M. Brouwer, hoogleer
aar to UI recht, maakt in het orgaan „Kerk
opbouw" eenige opmerkingen over de pre-"
dikantso pi aiding in de Ned. Ilerv. Kerk:
Prof. Brouwer verklaart, dat het voor hem
de groote vraag is, of niet dc tijd gekomen
is, dat de Kerk de opleiding meer in eigen
hand behoort te nemen dan zij tot nu toe
deed. De benoeming der staats-hoogleeraren
is dikwijls meer een politieke dan een we
tenschappelijke benoeming. Misschien is
onze Kerk zich zelf nog niet voldoende be
wust geworden, en moet zij meer tot zelf
respect worden opgevoed, om dit niet lan
ger te willen. Zoo zou het voor dc Kerk zelf
•verreweg het beste zijn, als de zes kerke
lijke hoogleeraren aan één universiteit tot
een eigen faculteit verbonden werden. Zij
konden dan de vakken onder elkander ver
deelen, zóó dat niet ieder hunner drie ge
heel verschillende vakken to doceeren heeft.
Wie de Kerk liefheeft en haai- voor de toe
komst nog een kans wil geven, moet de op
leiding der predikanten als een van dc
meest belangrijke dingen onder de oogen
zien en grondig willen wijzigen.
Er zijn verschillende mogelijkheden van
"Wijziging.
1. Aan elke Universiteit kan een derde
kerkelijke hoogleeraar worden benoemd,
met een of meer lectoren naast hem- Mis
schien is dit. in het bestaande systeem nog
het eenvoudigst
2. Een andere oplossing is, een kerkelijke
seminarie te vormen waar alle kerkelijke
hoogleeraren vereenigd zijn; en voor do toe
lating tot dit seminarie op zijn minst een
candidaatsdiploma in de theologie te
eisclujn.
3. Een derde oplossing is. de theologische
candidaten te verplichten een semester te
Leiden, een semester te Utrecht en een se
mester te Groningen de colleges der kerke
lijke hoogleeraren te volgen, terwijl dan
voor sommige vakken voorziening wordt
getroffen door het benoemen van lectoren.
„Voor de Kerk acht ik de tweede oplos
sing de beste. Maar de Theologische Staats-
faculteiten zouden verschrompelen aan die
Universiteiten, waar het kerkelijk seminarie
niet aanwezig is, zoo vreest men. Of deze
vrees gegrond is? Aan die Universiteit waar
liet seminarie gevestigd is, zullen de l>enoe-
mingen van rijkshoogleeraren nog meer po
litiek geïnfluenceerd worden dan nu reeds
het geval is zoo is een ander bezwaar.
Of hiertegen liet voordeel van een eigen
seminarie, waar de kerk zich zelf kan zijn,
niet ruimschoots zou opwegen? Ik voor mij
hen geneigd dit te gelooven"*
KERK EN STAD
De gepubliceerde voorloopige statistieken
van de in 1930 gehouden volkstelling, gaven
voor de groote steden een zeer grooten achter
uitgang van het zielental van bijna alle ge
zindten en vooral van de Ned. Hervormde Kerk
D s. D. Sikkel, predikant der Geref. Kerk
te Amsterdam, schrijft in de „Amst. Kerk
bode" o.m. het volgende:
„Het staat waarlijk niet aan mij om een
oordeel uit te spreken over het geestelijk le
ven in de Hervormde Gemeente van. Amster
dam.
Maar ik meen toch zeker, dat het onjuist is,
om uit de nu gepubliceerde cijfers tot achter
uitgang van het geestelijk leven aldaar te
concludeeren.
Dat het ledental dier Gemeente zoo sterk
verminderd is, kan ook met opbloei van het
geestelijk leven in verband staan.
Het kan ook zóó zjjn, dat in de verminde
ring van dit ledental de waarheid meer uit
komt, terwijl in het vroegere ledental de
waarheid verborgen werd.
En ik meen ook niet te veel te zeggen, als
ik beweer, dat ook in het nu gepubliceerde
getal van 160.913 de waarheid nog lang niet
voldoende uitkomt.
Ik geloof, dat dit getal nog zeer belangrijk
zal moeten dalen.
En dat daardoor de nood niet stijgen zal,
maar dat daardoor de nood, de roepende geeste
lijke nood, meer aan den dag zal treden.
En dat geldt niet alleen van het ledental
der Herv. Kerk. Dat geldt ook van de Room-
sche, ook van de Luthresche, en, al is het in
veel mindere mate, ook van de Gereformeerde
Kerk.
Het heeft niets te beduiden, of er al groote
cijfers genoemd worden.
Het heeft geenerlei geestelijke waarde, of
er nog duizenden en tienduizden zijn, die door
traditie of geestelijke traagheid nog blijven
zeggen, dat zij „van de Kerk" zijn.
Dat kan nog veel erger zijn, dan dat de
ledentallen met duizenden verminderen.
Want dan laat men zich verblinden door dep
schijn.
En er is nooit grooter geestelijke nood, dan
deze, dat de geestelijke nood niet gezien wordt,
en dat wij meenen, dat het nog al gaat.
Daarom kunnen de nu gepubliceerde cijfers,
hoe ontstellend ook, toch tot een zegen z(jn.
Zij kunnen dienen om de onhoudbaarheid,
om het geheel onschriftuurlijke van de „volks
kerkgedachte" in het licht te stellen.
En zij kunnen, als God ons genadig is, nog
medewerken om ons de Kerk weer als „Kerk"
te doen zien.
En als we met den ontzaglijken geeste
lijken nood van de stad bezig zijn, als die
nood zich niet langer onder groote cijfers laat
wegbergen, maar als die nood groot en ge
weldig en onfoofhenbaar zich manifesteert,
dan kan dit onder Gods zegen dienstbaar zijn
aan de opwaking van het eoht Scliriftuurlyk
kerkelijk besef.
Bewogen over den geestelijken nood van de
stad, moeten we dan ook niet allereerst ons
bezinnen over deze vraag, hoe we op die stad
onzen aanval zullen richten, maar allereerst
hierop, hoe we ons naar onze roeping van Gods
wege als „Kerk van Christus" zullen open-
Als verstaan wordt, dat Christus alleen het
over Zijn Kerk te zeggen heeft en als daar
naar gehandeld wordt, dan zullen de groote
getallen nog wel heel wat verminderen.
Maar dat beteekent geen vermeerdering van
den geestelijken nood.
Integendeel, dat beteekent, dat er hoop
Hoop allereerst op vereeniging.
Op openbaring van de eenheid der Kerk.
En daarom bidden we. Niet omdat we den
nood van de stad miskennen. Maar omdat we
voor den ontzettenden nood geen andere uit
komst weten dan in de ontferming van Jezus
Christus.
En de openbaring der Kerk ie de openbaring
van Christus' ontferming.
Daarom kan er in de publiceering der ont
stellende cijfers ook reden zijn tot dankbaar-
JOODSCH LEVEN
Nu we kort geleden ook weer de Joodsche
Paaschweek hadden; nu we kennis namen
van het ongewone cn geestdriftige feest bij
het huwelijk van de dochter van den rabbijn
Spira; nu weer stemmen opgaan om het
slachten van runderen volgens den Jood-
schen ritus te verbieden; en nu bet Duitsche
Jodendom m moeite jjn vervolging kwam,
nu gaan we ook weer vragen naar de bedui
denis van velerlei dat in het echt-Joodsche
leven ons vreemd is en willen we meer ver
nemen van door ons ongekende specifiek-
Joodsche gebruiken en ceremoniën.
Indertijd heeft de rabbijn S. Th. d e
Vries Mzn. te Haarlem in de „Oprechte
Haarlemmer" artikelenreeksen over het
Joodsche ceremonieel geschreven, die onder
den titel: „Joodsche Riten en Sym
bolen" lnj de uitgeverij W. J. Thieme
Cie te Zutphen in boekvorm uitgekomen
zijn.
De schrijver leidt ons door het eerste deel
allereerst naar en in de Synagoge, waar hij
ons de inrichting laat zien: de wetsrol toont
en van haar ontstaan verhaalt, alsook hoe
de Torah gelegen wordt en wie haar lezen.
We maken voorts kennis met den Ghazfin
(voorlezer, voorzanger) en zijn geestelijk en
lichamelijk gespannen arbeid en met de be
voorrechte en vereerde Kohaniem (priesters)
en hun tempeldienst en tempelleven, terwijl
een hoofdstuk handelt over alles wat met de
preek in de synagoge verhand houdt en te
gelijk op gevolgen van reform en assimila
tie wijst.
Vervolgens worden de drie „teekens" be
sproken: de mezoezah (Deut. 6 4 vv. en 11
20) aan de deurposten der Joodsche wo
ningen, de tefillien (gebedsriemen, Deut. 6
vs 8) op den aim en op het voorhoofd van
deu biddenden Jood, en de zizith (snoertjes
schouwdraden, Num. 1538 vv.) aan het
kleed of den expresselijken gebedsmantel in
de Synagoge, waarbij dan uiteraard de bedui
denis dezer symbolen wordt aangegeven.
„Wie Zizith aan zijn kleed, Tefillien aan zijn
lichaam draagt en de Mezoezah aan zijn
deurposten heeft zal niet gemakkelijk zon
digen", zegt een oude Talmoedwijze.
Dat het inhalen van den Sabbath, de
Vrijdagavond, den dag van den Sabbath
zelf, zijn uitgang en uitgeleide, met al de
daarbij bestaande gebruiken in en buitens-
beschreven worden met liefde en in een
taal vol Oosterschen gloed valt te verstaal!,
voor wie let op de verheven beteekenis van
den Sabbath voor den vromen Jood.
Een zeer groote plaats is ingeruimd aan
de beschrijving van de viering der niet wei
nige Joodsche feesten en feestelijke gedenk
dagen. Alles wat daarbij te pas komt en be
teekenis heeft of geven wil, wordt door den
schrijver tot in kleinigheden en op zeer on
derhoudende wijze verteld. Tal van zaken
die ons „vreemd" waren, worden hier duide
lijk gemaakt, terwijl we met andere op de
hoogte gebracht worden. De onderscheiden
vastendagen worden afzonderlijk besproken.
Na in 't algemeen over de codices van den
godsdienst en de plaats van den Talmoed
gehandeld te hebben, geeft een nauwkeurig
uitgewerkte kalender een overzicht over het
geheele „Joodsche jaar".
Een nieuwe reeks'bijdragen op dit terrein
vormt een tweede deel van het fioo interes
santé werk van den rabbijn De Vries. Hier
komen we nog nauwer in aanraking met het
intieme van het Joodsche leven, vol van ri
tueel en symboliek.
Tot in details wordt de ritueele spijsberei
ding uiteengezet Wie aandachtig de Jood
sche spijswetten van het Oude Testament
gelezen heeft, kan eenigszins bevroeden
hoeveel hieraan vastzit. Ook de Joodsche
slachtwijze wordt hier niet alleen uiteenge
it, maar van onderscheiden standpunt be
en en tevens verdedigd.
Maar in overgroote hoofdzaak is dit deel
gewijd aan riten en symbolen uit het per
soonlijk leven van den Jood: van de wieg
tot aan (over) het graf: besnijdenis, eerstge
boorte, verloving, huwelijk, bruiloftsdagen,
zager-huwelijk, echtscheiding, ziek- en
sterfbed, uitvaart, begrafenis, treurweek en
rouwtijd, terwijl een slothoofdstuk zich zeer
scherp tegen lijkverbranding uitlaat: „nij die
het Jodendom van Torah en Historie naar
den geest der vaderen willen doen voortleven
zullen op geenerlei wijze ecnige tegemoetko*-
ming tegenover de lijkverbranding aan dei?
dag kunnen of mogen leggen".
Dit bijzonder belangrijke werk, sluitend
met naam-, zaak- en plaatsenregistens, is
door de uitgeverij W. J. Thieme Cie te
Zutphen, die knap en degelijk werk leverde,
voorzien van talrijke illustraties, die den
tekst nog verduidelijken en verlevendigen.
Wie als Christen in het Joodsche ritueel
symbool een teveel en in den Joodschen
godsdienst een schadelijk tekort ziet, zal
toch deze rijke uiteenzetting van het Jood
sche leven met stijgende belangstelling le-
omdat het gaat over de „beminden om
der vaderen wil" en over een breede en nauw
gezette "verklaring van dat leven, waardoor
zeer veel in het Oude Testament meer tot
ons spreken gaat, en om de duidelijke en aan
trekkelijke wijze waarop rabbijn S. Ph. de
Vries Mzn. al die Joodsche riten en symbo
len" beschreven heeft. Als men op dit ter
van een standaardwerk zou willen spre
ken, is het onmiskenbaar dit.
Schoolnieuws.
„Het is van algemeene bekendheid, dat
het Openhaar Lager Onderwijs in de laat
ste jaren met snelle schreden achteruit
gaat. De voorstanders van het openbaar on
derwijs schrijven dit aan verschillende oor
zaken toe; een van de voornaamste oorza
ken, die gewoonlijk niet wordt genoemd,
ligt m.i. in het optreden van de onderwij
zers.
De redactie van „Volksontwikkeling", tijd
schrijft der Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen, heeft meermalen opstellen gepu
bliceerd over het openbaar onderwijs, maar
dit optreden buiten bespreking gelaten.
Dr W. Emm ens, die zelf in de redac-
e van dit blad zit, kon geen afdoende me
dewerking verkrijgen om artikelen over de
houding dér openbare onderwijzers op te
„Tenslotte", aldus schrijft hij nu, „stelde
ik voor een uiteenzetting te geven van Art-
42, van de Wet op het L.O. om in ver
band daarmede te eischen, dat alvast de
onderwijzers, aangesloten bij de Communis
tische Partij, uit het onderwijs werden ver
wijderd. Art. 42 stelt namelijk aan de onder
wijzers de eisch: „opleiding tot alle Chris
telijke en maatschappelijke deugden". Daar
een onderwijzer door zijn aansluiting bij de
Communistische Partij openlijk getuigenis
aflegt van zijn strijd tegen eiken godsdienst
inzonderheid tegen het Christendom, van
zijn strijd voor gezinsontbinding en voorde
ondermijning van het gezag, is hij niet in
staat aan den in Art 42 gestelden eisch te
voldoen, en moet daarom op grond van het
zelfde artikel worden geschorst- De voor
standers van het Openbaar Onderwijs heb
ben, op grond van Art. 42 het recht voor
hun kinderen onderwijzers te verlangen, die
niet de Christelijke leer bestrijden en niet
het gezag ondermijnen of helpen ondermij-
Dr. Emmens vermeldt dan de openings
rede van den Voorzitter van de Vereeni
ging van Hoofden van Scholen in Neder
land ,op cle laatste jaarlijksche vergadering,
waarin een ergerlijk geval van minachting
voor het gezag wordt gesignaleerd, dat noch
door den Amsterdamschen wethouder van
Onderwijs, noch door den Rijksinspecteur
van het L. O. is afgedaan. Hij is „overtuigd,
dat allang ingegrepen had moeten worden".
„Ik juich het van harte toe", zoo schrijft
hij vorder, „dat niet meer, zooals nog kort
geleden, door afzonderlijke personen, maar
thans door een georganiseerde groep open
lijk de eisch wordt gesteld, dat „de roode
onderwijzers" (bedoeld zal zijn ook de
roode elementen in liet overige onderwijs)
uit het Openbaar Onderwijs verdwijnen, om
een nationaal Openbaar Onderwijs weer tot
een denkbare mogelijkheid te maken.
„Daar de overige leden van de Redactie
heblien gemeend, geen enkele mijner po
gingen in deze richting te kunnen steunen,
al zijn ze ook allen voorstanders van het
Openbaar Onderwijs, treed ik uit de redac
tie van „Volksontwikkeling""-
INTERN. MONTESSORI-CONGRES
Het Internationaal M on t ess ori - C ongires
het.Avc.lQc van 22 Juild tot 7 Augustus te
Mainz had moeten plaats vinden, zal
gehouden worden te Amsterdam.
XcdevclaiiHlsche Moarlessori-vereerriging heeft
het op zich genomen alile vooibereidlmgen
te treffen, waarvoor een regeldngscommissie
is ingesteld, waarvan als secretaris zal op
treden Bernt. L. S. Baron van Asbeck, Pen
sion „Huiiee Helo", de Ladressestraat 172,
Am&t or dam (Z.) Doze late wijziging in de
plannen maakt het noodzakelijk het cor
gres diets later te doen beginnen, waamoliij:
ldjk 30 Ju LI of 1 Augustus.
Mevr Dr Montessori zal luier persoonlijk
leziitngen houden, evenals eeniige medewer-
kei-s en medeweekstens. Tevens zal er
tentoonstelling zijn, waarvoor o.a. mate
raal uit Mainz beschikbaar zal worden ge
stold.
INGRIJPEN GEWENSCHT
Men schrijft ons:
In de laatst gehouden raadsvergadering te
Wervershoof (N.-H.) werd aandacht gegeven
aa nde vacature als hoofd der o. 1. één-
mansschool aldaar.
De oproeping voor de vaceerende betrek
king bleef onbeantwoord. Op advies van
den Minister van Onderwijs werden daarop
alle 48 wachtgelders met de vereischte be
voegdheid aangeschreven, die echter alien he
dankten.
Daarna werd door den Inspecteur nog
poging gedaan, maar de betrokkene gaf niet
onduidelijk te kennen „een benoeming niet
te kunnen aanvaarden in verband met zijn
kinderen, hooge verhuiskosten e. d."
Dc school werd thans gesloten en pogingen
worden aangewend dispensatie te verkrijgen
van de verplichting een Avachtgelder te be
noemen.
Opgemerkt zij nog, dat de burgemeester
zich in het belang van het protestantsche
deel der bevolking tegen opheffing der school
verklaarde.
Hier is een misverstand.
Het spreekt vanzelf, dat er steekhoudende
beewaren kunnen zijn voor een wachtgel
der om een benoeming tot hoofd van een
eenmanssohool op een bepaalde plaats aan
te nemen. De toekomst van stucleerende
kinderen kan er bijv. mee gemoeid zijn.
Maar het komt ons voor, dat toch' niet
ale 4S, dat is n.b. een half honderdtal wacht
gelders steekhoudende bezwaren zullen heb
ben kunnen aan bren gen
Wellicht zullen meerderen er zich op heb
ben beroepen, dat zij hoofd aan een twee- of
driemansschool zijn geweest en dus de aan
geboden betrekking geen „gelijkwaardige"
Avas.
Hoe het zij, deze aangelegenheid eisc-ht
nadere vooziening. Het is te .dwaas, 48 wacht
gelders te hebben en dan genoodzaakt te zijn
een niet-wachtgeldtrekkende te benoemen;
Wij gijn de laatsten aan te dringen op aan
tasting van verkregen rechten, maar mis
bruik van rechten leidt noodzakelijk tot
beperking ervan.
Wie dn staat is zijn brood te verdienen in
een vaste, eervolle positie en er desniette
genstaande de voorkeur aan geeft, Avachtgeld
te trekken, parasiteert op de gemeen
schap.
En dit is bij ,de tegenwoordige nood der
financiën onduldbaar.
Wetenschap.
..DE HOEK VAN HOLLAND"
De directeur van het Maritiem Museum
Prins Hendrik, te Rotterdam, schrijft ons:
De beoefenaars en liefhebbers der oude
maritieme cartographie, zullen zich de ten
toonstelling op dat gebied herinneren die
Maart 1929 is gehouden in den Rotterdam-,
schen Kring, daar ingericht door het Lees-*
kabinet, hier ter stede.
Onder de belangrijke documenten, die daar
waren te zien, mag genoemd worden, de g<
renommeerde kaart der Maas-mondingen, i.
1665 uitgevoerd door den Rotterdamschen
postmeester, Jacob Quacq, die tot nog toe
voor de oudst-bekende werd gehouden, wa
op de naam Hoek van Holland voorkomt
Van onze zijde is toen de opmerking ge
maakt (N. Rott. Courant van 19 Maart 1929).
dat, hoewel voor het oogqnblik niet in staat
een oudere kaart aan te Avijzen waarop 1e
naam „De Hoek" voorkomt, de naam zelf
toch ongetwijfeld veel ouder moest zijn. Een
steunpunt voor die bewering vonden wij o.
in den kort te voren bekend gemaakten brief
van 29 Januari 1629 (Pater C. Wessels, in
Studiën, 1923) door Pater Franciscus uit de
gevangenis te Rotterdam geschreven. In dien
brief waarin hij verslag geeft van zijn lot
gevallen 6edert hij als gijzelaar door Admi
raal Piet Heyn, uit een der schepen \'ai
Spaansche Zilvervloot, voor Mantanzas werd
gelicht, vermeldt hij, dat het schip Avaarop
hij zich bevond, den 16en Januari Holland
bereikte. Als plaats van aankomst noemt hij
„uk". Wij meenden met alle zekerheid
daarin den phonetisch neergeschreven klank
te moeten zien van den door hem van de
schepelingen, bij het voor den Aval komen,
opgevangen naam van den „Hoek" van Hol
land, ongetwijfeld al van ouds her door de
zeelieden zoo genoemd.
Wij beschikken thans over een belangrijk
oudere bron, in den vorm van een in kleuren
beAverkte manuscript-kaart op perkament,
Ao 1576, uitgevoerd door den gez\Aroren land
meter van Delfland, Jan Potter: de monding
A'an de Hollandsche kust bij de Maas-mon
ding Avordt daar benoemd als „Den Hoeck
van Schrauenzant".
De kaart Averd volgens den titel vervaar
digd op bevel van Willem van Treslong, toen
„Guwernoer" van Voorne, enz. en Avel in op
dracht van „mijn Heere den Prince van Oran
gen". Dit document, dat enkele dagen gele
den het eigendom werd van het Maritiem
Museum, Avordt van heden af voor enkele
Aveken daar ter bezichtiging gelegd, naast de
kaart der Maasmondingen Aan Quacq, waar
van het Museum kort geleden,' door een
vriendschappelijke daad, een exemplaar
verkreeg.
GENEESKUNDIG TIJDSCHRIFT DER
RIJKSVERZEKERINGSBANK
Het Geneeskundig Tiji lu-ift dor Rijks
verzekeringsbank bevat in het Meinummer:
In Memoriam V. Gravestein, J. de Rooy:
Beoordeeling van de arbeidsgeschiktheid
bij hartziekten, Dr. L Smit: Meniscus-aan
doeningen en, ingezonden door Dr. J W.
Loos: Tijdsverloop tusschen verwonding en
infectie.
HET NEDERLANDSCH AEROLOGISCH
STATION TE REYKJAVIK
Op 10 Mei vertrok van Den Helder Hr. Ms.
„Jacob van Heemskerk" met bestemming
voor Reykjavik. Do aankomst van liet
schip was bepaald op den 19den, zoodat
onze vliegers zich in deze dagen kunnen
verheugen eenige dagen onder landgenoo-
ten te zijn op een Hollandsehen bodem tc
gast te kunnen zijn. Aan boord van het
schip bevindt zich de wetenschappelijke
assistent van het Koninklijk Meteorologisch
Instituut ,drs. W. Bleeker, die tot taak heeft
he station te control eeren en van alles met
de vliegers te bespreken voor het Averk tij
dens de rest van hun verblijf tot 31 Augus
tus. Het lijdt geen twijfel of het korte ver
blijf van dezen meteoroloog, die hier tc
lande het Averk der vliegers doorloopend
heeft gecontroleerd, zal voor de regelmatige
arbeid op het station zeer nuttig en vrucht
dragend zijn.
De heer Bleeker maakt van het verblijf
aan boord gebruik tot het doen van loods-
ballonwaarnemingcn op zee. Op de heen
reis verliepen deze Avaarnemingen zeer suc-
cesA'ol.
De resultaten van April zijn nog niet ont
vangen. Uit de dagelijks in don middag op
genomen weerberichten van Londen en Pa
rijs, die de IJslandsche Avaarnemingen re
gelmatig bevatten, blijkt echter, dat het
thans minder Avintersch is op den Poolcir
kel en dat temperateren onder 30 gr. op
5000 M. zeldzaam worden Het aantal opstij
gingen onzer vliegers van de maand April
bedroeg 28 op 21 dagen; vanaf 15 April
wordt thans tweemaal daags opgestegen,
des morgens tusschen 7 en 8 en des middags
tusschen 4 en 5 uur. ellt aantal loodsballón
waarnemingen van April is nog niet be-
Binnen eenige weken wacht onzen vlie
gers de taak om mede te werken, om het es
kader van 2i Italiaansche watervliegtuigen
onder leiding van den Luchtvaartminister
Z. E. Generaal Balbo, veilig over den
Oceaan te loodsen. Voor het vertrek van
Schotland en tijdens de reis van het eskader
zullen de vliegers met korte tusschenpoo-
zen Aveerberichten doen verzenden naar de
basis der Italianen in Schotland door mid
del Van het Italiaansche radiostation, dat
tijdelijk te Reykjavik gestationneerd is, en
dat tevens de resultaten der extra wind-
waamemingen en metingen van tempera
tuur en vochtigheid, die ten behoeve van
de vlucht van het eskader gedaan zullen
worden, naar Schotland overseint.
In de laatste weken hebben ook vele per
sonen in ons land, die gehoor gaven aan de
opwekkig bij de laatste mededcelingen voor
de radio op 30 Januari, om het werk op IJs
land te steunen, door de materiaalkosten
hetzij van een loodsballonAvaarneming tot
in de stratosfeer, hetzij van een 'vliegtuig-
waarneming op zich te nemen door het
storten van een bedrag van f 2.50 of f 10
bij den voorzitter te De Bilt, vanuit Reyk
javik het resultaat der op hun kosten ge
maakte Avaameming van den detachements
commandant luitenant van Giessen ontvan
gen. Op een briefkaartformulier, dat aan de
voorzijde het Avaarnemingsvliegtuig tusschen
de wolken vliegend toont, zijn de lucht
druk, temperatuur en vochtigheid oprrere
ven op 500. 1000. 2000 enz. tot 5000 M. hoogte
en daarnaast de windrichting en snelheid
op eiken kilometer hoogte tot aan de stra-
tosfeergrens of tot in de stratosfeer. Onder
aan de briefkaart is een opwekking ge
plaatst om vrienden en bekenden de na
tionale bijdrage aan het Pooljaar op dezelf
de wijze te doen steunen. Op deze wijze kim
ncn deze briefkaarten als een sneeuwbal
werken om hot werk tot 31 Augustus in
volle activiteit tc doen doorgaan.
UIT HET SOCIALE LEVEN
Blijkens het jaarverslag van bovengenoem
den Bond over 1931 en 1932 was er einde
1931 een ledental van 6914, een groei van
974 leden of ruim 16 pot. In 1932 liep het
ledental echter terug tot 6549, wat een ver
lies beteekent van 365 leden of ruim 5 pet.
Deze achteruitgang Avas te begrijpen, gezien
den toestand in de textielindustrie. In 1931
werd begonnen met 42 afdeelingen en eeni
ge correspondentschappen. Het jaar 1932
eindigde met 4S afdeelingen en eenige cor
respondentschappen,
Het Bondsvermogen heeft een krachtproef
moeten doorstaan. Alleen de TAventsche sta
king heeft méér dan f 320.000 gekost. Daar
naast kwam de staking bij de Kon. Ver. Ta-
pij tfabri eken te Moordrecht, Deventer en
Rotterdam, die op ruim f 10-000 kwam te
staan. Alles te zamen heeft de Bond over
beide jaren een groot bedrag aan uitkeering
moeten verstrekken.
Wat de werkloosheid betreft, toen
eind van het eerste halfjaar de balans werd
opgemaakt bleek, dat niet alleen de bijdra
gen der leden en het daarop verstrekte sub
sidie waren opgeteerd, maar ook de reserve
van ruim f 70.000, waarmede het jaar was
begonnen.
Heel wat beperkingen moesten worden
toegepast, om zonder schuld het eind van
1932 te kunnen halen.
Ieder jaar is ongeveer f 350.000 uitge
keerd. En dat zegt iets voor een organisatie
van tusschen 6 en 7000 leden.
Hoe erg een groot deel der leden getroffen
is, blijkt uit het feit. dat over het eerste
halfjaar 1932 reeds 1266 leden der organisa
tie geheel uitgetrokken raakten, Avelk aantal
over het tweede halfjaar natuurlijk veel
grooter is geworden.
Aan het eind van 1932 hadden wij reeds
71 leden welke over drie achtereenvolgende
jaren geheel uitgetrokken waren.
Het vrijwillig Bondsziekenfonds telde
eind vorig jaar 1750 deelnemers. Het kon per
jaar nog ruim f 1000 reserveeren.
Het jaarverslag verstrekt uitvoerige gege
vens over gevoerde acties en bsluit met 'n
financieel overzicht, dat spreekt van twee
jaren van veel moeite en zorg, waarin het
hoofdbestuur alle zeilen moost bijzetten om
het leed der werkloozen te verzachten.
PROT. CHR. BOND VAN SPOOR- EN
TRAMWEGPERSONEEL
in bovengenoem-
gelogen héld
„Het Seinlicht",
den Bond, Is in jubileumgewaad i
3q.jarig bestaai
op 24 Mei.
Dit nummer ziet er keurig verzorgd uat. Do
mooie foto's van oud-Leeuwarden Kanse
larij. Waag en Oldehove zijn reeds een attrac
tie voor lezers en Bondsbezoekers. Een afbeel-
3ing van de eerste algemeene vergaderings
plaats spreekt meer van het verleden van den
Bond en de keurige foto's van de hoofdbe
stuursleden AugustejTi, Belger, Graaff
J. Augusteyin 20 jaar Bonds'
•n 25 jaar hoofdbestuurslid. Op 21 Mei a.s. ia
het 30 jaar geleden, dat de hee.r Augusteyn ge
kozen werd tot lid vam het voorloopige hoofd
Hij ks de eenige, die als zoodanig nog
den Bond ls. De heer Auguaiteyn heeft
SCHAAKRUBRIEK
Redacteur: W. J. H. CARON, Haar! emmer m e o r straat 168, Amsterdam-W.
Men wordt verzocht correspondentie over deze rubriek aan bovenstaand adres te richten»
Probleem no. 356
Van: C. MANSFIELD
2e pr. Brisbane Courier 1932
uk. '1
BB
%i
I
a
n m
m
«3
a b c d e t g h
Wit begint en geeft in twee zetten mat.
Wit (8): Kb8, Db7, Ta6, Th5, Lh2, Pd5, Pg3,
ie5, Te3, Tg4, Lf5, 1
Probleem no. 357
Van: W. HOLZHAUSEN
i
sm
Mm
a
Bil
i
1
£5
a
2
IS
JL
abcdelgh
Wit begint en geeft in drie zetten mat.
Wit (8): Kh2, Tf5, Lc8, Pb2, Pc3, pi.e2, g3, g6
iZwart (8): Kg4, DgS, Td8, Lb8, Lfl, pi.c7,
e4, h6
Oplossing van probleem no. 354
Van: G. CRISTOFFANINT
Wit (10): Kh3, Dg6, Ta5, Tel, Lal, Lhl, Pc3,
Pe2, pi.d5, g4
ZAvart (8): Ke5, Da2, TdS, Lh4, Pf6, pi.c7,
e6, f4
Mat in twee zetten
Sleutelzet: 1. Dg6f7
Oplossing van probleem no. 355
Van: K. HANNEMANN
Wit (8): Ke2, Df8, Tc6, Pe5, Pg6, pi.e7, g4, g5
iZwart (3): Kh7, Lg7, Pd7
Mat in drie zetten
Sleutelzet: 1. Tc6-»-c7
Varianten:
1. Pd7Xf8 2. e7Xf8 L? enz.;
1Lg7Xf8 2. e7Xf8 Tf! enz.;
1. Pd7Xe5 2. e7—eS P! enz.;
1Lg7Xe5 2. e7—e8 D! enz.
Goede oplossingen ontvangen van: C. J. Mui
derman (354) en K. van der Stege f354, 355)
Rotterdam; M. Opbroek (354, 355) en H. C.
J. Sipier (354, 355) Den Haag; C. D. Poort
man (354, 355) Maassluis; Bram Wagner
(354, 355) Stad a. h. Haringvliet; A. van
Wijngaarden Jr. (354, 355) Giessendam.
NIMZOWITSCH-VERDEDIGINa
Gespeeld te Berlijn, 1933
Wit: B. KOCH ZAvart: J. MIESES
1. e2e4 Pb8c6
2. d2d4 d7d5
De zwartSjpeler its goed op de hoogte met
de Scandinavische partij (1. e4 d5). Hij paste
deze verdediging in vroegere tournooien her
haaldelijk toe en vaak met succes. Ook ver
scheen er een boekje over van zijn hand.
Na 3. e4Xd5 zou ZAvart met Dxd5 in een
gunstige variant dezer verdediging terecht
komen, maar wit heeft geen kans en speelt
3. e4e5!
Temeer sterk, omdat de natuurlijke afweer
c7c5, die de positie van pion e5 ondermijnt,
door zwart zelf onmogelijk is gemaakt.
3f7—f6
Een minder gezond systeem dan c7—c5, maar
zwart heeft niet anders om e5 aan te taisten,
4. f2—f4 LcS—f5
5. c2—c3
Er dreigde Pb4
5e7e6
6. Pgl—e2
Het paard moet naar g3, waar het straks
slecht blijkt te staan, daar het gebonden wordt
door Lh4. Beter ie 6. Ld3.
6f6Xe5
7. f4Xe5 Lf8e7
8. Pe2g3 Le7h4
9. Lfl—d3 Pg8e7
10. Ddlh5"j Kegd7
11'. Ld3Xf5 Pe7Xf5
12. 0—0 Lh4Xg3
13. h2Xg3 Pf5Xg3
n pion voor, terwijl Pg3 goed
Kd7—
Zwart i
geposteerd is.
14. Tflf7f ^u,_to
ZAvart behoeft geen aftrek-schaak met Tf7
te vreezen, daar Pg3 de witte dame aanvalt.
15. Dh5—f3
Het eenige
TI. 15. Pg3f5?
Hier vergooit ZAvart zijn Avinstkansen. Na
tuurlijk moest Dh4 gespeeld worden. Thana
komt wit ten tweeden male aan het woord en
e6xf5
DdSe7
Pc6d8
h7h6
16. Tf7xf5!
17. Df3Xf5
18. Pbld2
19. Pd2—f3
20. Df5—h3
Dreigt toch een stuk op g5 te plaatsen
20De7e6
21. Dh3g3 g7g5
Geeft f6 geheel vrij. Beter Tg8
22. Pf3h2! Pd8—f7
23. Ph2g4 Ke8d8
24. Lel—d2 Th8gS
25. Tal—fl Tg8g6
26. Dg3—f3 Tg6g7
27. c3c4 h6h5?
28. Pg4—f6
Een solide geposteerd paard op de zesdö
hjn is theoretisch een toren waard!
28d5Xc4
29. Ld2b4
„0fT2?" (dreigt DfSf) De7 30."Lb4 De6
31. La5 De7 32. LXc7f!l en zwart moet de
dame geven.
c7—
g5g4
Tg7—g6
Ka8eS
De6—d5
Pf7-g5
30. Lb4f8
31. Df3—f4
32. Pf6e4
33. Pe4e5
34. e5e6 iJLI
Dreigt Ph3f 36. gXh gxhf
35. Kgl—hl TaS—d8
36. LfSh6 Dd5d6
37. Df4—f5 Tg6Xe6
38. Lh6Xg5
Zwart geeft op: Te6 gaat verloren, daar
mat dre'g^ en op Te7 volgt mat door Df8.
ink heel de situ;
jairien een pittige voorzitter
die in één oog
slot en de bespre-
ïii' e,njivrr wijae weet te beheer-
schen En voor een verslaggever is de heer
Augusteyn n juweeltje van een voorzitter.
Het Jubileumnummer, dat ook wat de tekst
betreft, flink verzorgd is. bevat nog een af
scheidswoord tot den heer W. ten Haaf
diens portret is op de voorpagina geplaatst
die langer dan een kwarteeuw Bondslid is ge-
j^est^Deze bekende stationschef gaat nu met
Vraag en Antwoord.
h 77 n; te.s< T. Voor dienstneming
bij de Marine kunt u zich melden op het bu-
ig der Marine of het garni-
r°°r u dichtstiijzijnde stad,
elijke inlichtingem
^Ï.^Vtmr^ plaatsing als koksleerldn.g of bakker
J- II A T 1... i ,ch het begt persoonlijk
;nden
l H. de V. te V. Of de belasting te
hoog kuiJHIHmHHHI
nog verschillende gegevens voor het belast,,,
jaar 1933 ontbreken. In verhouding tot verled'
noodzaakt hebben ge;
i inlichtingen tot d'
nslag_ wel hoog.
n, de belastingen aan
wendt u zoo noddig
rijks bélastangadministra
eert.0' V°0Ildtit u te,ffen den- aanslag recla-
T~ V. te S. Hier zal wel niet veel
gelegenheid voor bestaan Maar n kimt i,»t
SSfcMnseS kmMn' probemnf"' e"'ot,
de gemeente een hehnorinirr.
doelde gemeen
i opgevorderd, dan
13 opgevorderd,
«nee de zaak volkomen ln orde.
rJ,2„64 B",rte M- Wendt u eens tot de Fede-
8265 A. M. B.—D. te O. WIJ kennen die
voorstellingen wel. Maar
aan dat ze op fantasie
aan dat ze op fantasie berusten."Een^bepaaMe
geschiedkundige historie stellen ze zeker niet
voor Maar daarom zijn ze toch zeker er niet
minder mooi om?
gebruiken. Wannec.
sel de vereischte ddkte verkregen heeft, "imfèt
Vgenomen en zoo warm mogelijk in potten
of biikken gedaan. Afgedekt voor stof laat men
het afkoelen daarna komt er een stukje wit
papier nn alcohol gedrenkt boven op en de
potten of bussen worden met deksel of met
perkamentpapier gesloten.
Wanneer u het op deze manier doet, loopt u
geen kans dat er schimmel ontstaat.
AFSTANDSTABEL VOOR NEDERLAND
AMERSFOORT
AMSTERDAM
ARNHEM
ASSEN
BREDA
DEVENTER
EINDHOVEN
ENSCHEDE
VGRAVENHAGE
GRONINGEN
HAARLEM
'■-HERTOfiF.NTWfifTH
LEEUWARDEN
MAASTRICHT
MIDDELBURG
NIJMEGEN
ROTTERDAM
TILBURG
UTRECHT
ZWOLLE
AMERSFOORT
AMSTERDAM
ARNHEM
48 49 145 90 59
48 96 193 111 107
49 96 1138 112 45
109 116 92
130 164 63
83 86 132
173 67
209 19
166 115
7 168 201 193
8 151 232 214
7 161 152 215
67 76 100
114 87 121
18 116 90
21 74
42 122
61 67
ASSEN
BREDA
DEVENTER
145 193 138| 235 105
90 111 112 235 149
59 107 45|105 149
221 113 237
57 198 73
128 57 151
28 212 203 75 290 338
263 117 45 258 159 103
133 126 112|128 197 252
156 221 228
94 49 22
63 135 135
166 71
69 164
80 34
EINDHOVEN
ENSCHEDE
VGRAVENHAGE
109 130 83|221 57 128
116 164 86 113 198 57
92 63 132|237 73 151
169 130
169 —209
130 209
249 149 32|244 102 160
141 183 153 152 238 301
255 44 118|197 232 159
65 106 35
104 192 176
150 24 95
88 150
137 71
71 166
GRONINGEN
HAARLEM
's-HERTOGENBOSCH
173 209 166| 28 263 133
67 19 115 212 117 126
77 98 67|203 45 112
249 141 255
149 183 44
32 153 118
211 233| 58 318 366
211 117 153 251 203
233 117 |228 134 148
184 249 256
133 68 139
49 94 23
194 99
61 141
56 134
LEEUWARDEN
MAASTRICHT
MIDDELBURG
168 151 16l|75 258 128
201 232 152 290 159 197
193 214 215(338 103 252
244 152 197
102 238 232
160 301 159
58 153 228| 313 361
318 251 134 313 262
366 203 148)361 262
179 221 251
134 208 137
197 135 125
189 94
190 219
172 267
NIJMEGEN
ROTTERDAM
TILBURG
67 114 18|lS6 94 63
76 87 116 221 49 135
100 121 90|228 22 135
65 104 150
106 192 24
35 176 95
184 133 49|l79 134 197
249 68 94 221 208 135
256 139 23|251 137 125
134 72
134 71
72 71
79 85
55 150
79 157
UTRECHT
ZWOLLE
?1 42 6l|l66 69 80
74122 67 71 164 34
88 137 71
ISO 71 166
194 61 56|l89 190 172
99 141 134| 94 219 267
79 55 79
85 150 157
95
95
