BINNENLAND.
Radio Nieuws,
WOENSDAG 17 MEI 1933
Chr. Arbeiders(sters) Voedings-
en Genotmiddelen
BONDSVERGADERING TE ZEIST
Kan nog met de moderne vakbeweging
saamgewerkt worden?
BELANGRIJKE FEITEN IN DE
JAARVERSLAGEN
Uitbreiding Hoofdbestuur
Gistermiddag, 2 uur, werd in het schoon
gelegen conferentiehuis „Woudschoten" van
de Nederlandsche Christelijke Studenten-
vereeniging te Zeist, aangevangen met d(
tiende Algemeene Twee-jaarlijksche Bonds
vergadering van den Nederlandschen Cen
tral^! Bond van Christelijke Arbeiders(sters)
in de Bedrijven van Voedings- en Genotmid»-
delen (NiC.G.V.B.).
De voorzitter, de heer A. Hanemaaye
wethouder van Rotterdam, sprak een ope
ningsrede uit, waarvan wij gisteren reeds
verslag gaven.
Al «vertegenwoordiger van het Chr. Nat.
Vakverbond was aanwezig de heer J. Schip
per.
Verslag over 1931 en 1932.
Aan het verslag van de werkzaamheden
van den Bond, van de hand van de secreta
ris, de heer J. Z. Kan ne gieter, Rotter
dam, "wordt door ons ontleend:
De moeilijkheden hebben zich over de
beide jaren die achter ons liggen, in onge
kende mate toegespitst. De malaise heeft
ook op de bedrijven, in de voedings- en genot
middelenbranches 'haar invloed laten gelden.
De werkloosheid nam ongekende afmetingen
aap. De werkgelegenheid verminderde sterk.
In omze bedrijfsgroepen werden wij voor
ingrijpende vraagstukken gesteld, verband
houdende met den algemeene toestand.
Zorg, bekommernis en teleurstelling werd
veler deel. Tal van gezinnen werden diep
gedrukt door den nood der tijden.
Inderdaad, 1931 en 1932 waren in alle op
zichten moeilijke, zorglijke jaren
Maar ondanks dit alles kunnen wij, met
grooten dank aan God, getuigen van genoten
Van zegen, ondanks de crisismoeilijkheden
Ons werk kop onverminderd voortgaan.
Onze N.C.V.G.B. groeide in ledental, in aan
tal afdeelingen, nam toe aan invloed en
beteekenis. Een eigen bondsgebouw kon be
trokken worden. De verhouding in onze orga
nisatie, tusschen hoofdbestuur en afdeelings-
besturen, tusschen de betuursinstanties en
leden, liet in niets te wenschen over. Op de
meest aangename wijze kon daarom voort-
gewerkt worden; de medewerking van zeer
velen in onzen kring, versterkte de bondsidee
en de onderlinge saamhoorigheid. Er was
inderdaad te spreken van een algemeenen
■drang naar opbouw van eigen organisatie,
een één zijn met en voor elkander.
In den kring van ons bondsbestuur werd
een belangrijke wijziging voltrokken door het
feit, dat onpe bondsvoorzitter, vriend A.
Hanemaaijer, d.d. 1 Februari 1932 werd ge
kozen tot Wethouder van financiën en be
drijven der gemeente Rotterdam.
Vriend Hanemaaijer werd, volgens het met
algemeene stemmen genomen besluit, ge
machtigd ,op daarbij vastgestelde voorwaar
den. Van 4 Februari 1932 af, werd onze
bondsvoorzitter, ook ten aanzien van zijn
salaris, op non-activiteit gesteld.
In de op 24 Februari 1932 gehouden hoofd
bestuursvergadering werd daarop tot tijde
lijk bestuurder aangesteld de heer Tj. El-
singa, te Leeuwarden.
Een van de besluiten., die mede belang
rijke beteekenis voor ons bondsleven had,
was de vestiging van den zetel onzer orga
nisatie in een eigen gebouw.
Reeds lang was de wenschelijkheid ea de
noodzakelijkheid daarvan onder de oogen
gezien. Eerstens omreden onze bond sinds
een reeks van jaren was gevestigd in een
tweetal gehuurde kantoorlokaliteiten, twee-
dens omdat de beschikbare ruimte hoe lan
ger hoe meer onvoldoende werd. Met name
bij den voorbgaanden groei der organisatie
en de daarmede gepaard gaande vermeerde
ring van werkzaamheden.
Na tal van onderhandelingen over ver
schillende perceelen, werd de bond ten
slotte, aa machtiging van het hoofdbestuur,
eigenaar van het pand Mathenesserlaan 474
te Rotterdam-West. Na het laten aanbrengen
van enkele ondergeschikte veranderingen
werd dit gebouw, hetwelk zich in alle op-
pichten voor de inrichting van een bonds-
kantoor leende, op Woensdag 18 Mei 1932 in
gebruik genomen.
Woensdag 25 Mei d-a-v. kon de eerste hoofd
bestuursvergadering in de bestuurskamer
van ons eigen gebouw worden gehouden. Om
2 uur des middags vond de officieele opening
plaats. Deze bijeenkomst droeg, in verband
met de tijdsomstandigheden, een zoo sober
mogelijk karakter. Aanwezig waren ver
schillende genoodigden, het voltallige bonds
bestuur, de pers, enz.
Verschillende geschenken werden bij deze
gelegenheid overgedragen.
De vijf en twintigste jaargang van De
Bazuin, het orgaan van onzen bond, werd
23 September 1931 voleindigd. Op eenvoudige
wijze werd dit feit herdacht. In het laatste
nummer van voornoemden jaargang werden
eenige artikelen opgenomen, die van dit
jubileum kennis gaven.
'Het ledental steeg in 1931 met 402 e
1932 met 404. zoodat de bond op 31 December
1932 juist 3059 leden telde.
Voorts behandelt het verslag enkele voor
den bond belangrijke vraagstukken, als het
jeugdwerk, de toestand in de bedrijven,
eenige bedrijfsvraagstukken, de toepassing
en de handhaving der Arbeidswet, de re
geling van de arbeidsvoorwaarden enz.
Financieel verslag.
Het financieel verslag van den bondspen-
ningmeester, den heer J. Otten te Rot
terdam, vermeldt o.m-
De bedragen der uitgaven vergelijkende
met die der vorige jaren moeten we een
belangrijke stijging constateeren.
Dat is echter niet nieuw en alleszins ver
klaarbaar.
Reeds eerder werd er op gewezen dat in
verband met de velerlei bemoeienissen, wel
ke met name de laatste jaren eich voordeden,
de uitgaven zouden stijgen.
Redenen waarom wij zullen hebben te
zorgen ons steeds ingenomen standpunt te
blijven handhaven; opvoering van onze fi-
nancieele weerkracht
Toch is er reden om dankbaar te zijn over
het verloop der laatste jaren.
Op 31 December 1932 bedroeg het bonds-
vermogen f 186.403.24.
Bijzondere uitgaven hebben er niet plaats
gehad, daar wij voor groote conflicten in
ize bedrijven zijn bewaard gebleven.
Hebben wij redenen tot tevredenheid over
het resultaat der bondsfinanciën, datzelfde
kan niet gezegd worden van onze werk-
loceenkas.
Voor ons doen en daarbij het oog hou
dende op de branches, die in onzen bond
vertegenwoordigd zijn zijn de uitkeeringen
■eel hooger dan wij ooit verwacht hebben.
Wij sluiten het jaar 1932 af met een na-
deelig saldo van f 17.863.55, waardoor het
vermogen der werkloozenkas is gedaald tot
f 37.851.55.
Ook maar eenigszins te kunnen schatten
de uitkeeringen, die in 1933 en daaropvol
gende jaren zullen plaats hebben, is onmo
gelijk, daar nu eenmaal niet vast is te stel
len het aantal nieuwe werkloosheidsgevallen
welke er bij zullen komen. Dat wij aan het
eind zouden zijn, gelooven wij echter niet.
Toch stemt het tot vreugde dat zij zonder
uitpondering dit allen met de meeste opge
wektheid en in zeer goede samenwerking
hebben gedaan.
Moge dat oök zoo blijven!
Geve onze God, dat wij in dezen doen, wat
onze hand vindt om te doen. Zijn Naam tot
ir, onzen leden ten heil!
Verslag fonds Stenn In Nood.
In 1931 werden er 17 aanvragen ingediend.
Hiervan werden er 16 toegestaan en 1 afge-
Voor de 16 aanvragen, die werden goed
gekeurd werd een gezamenlijk bedrag van
f 800 aan voorschotten verstrekt, terwijl als
giften werd gegeven f 145. In 1932 waren er
23 aanvragen, waarvan er 14 werden inge
willigd en 8 afgewezen. Een der aanvragen,
die reeds was toe-gestaan, is door den be-
tokkene zelf ingetrokken met de mededee-
ling dat aanvrager dankbaar was voor de
hulp welke zou worden verstrekt, doch dat
hij inmiddels pooveel zegeningen had mogen
ondervinden, dat hulp nu niet meer noodig
Aan deze 14 aanvragers werd een totaal
bedrag aan voorschotten gegeven van f 439
n aan giften f 195. Dat er bij de aanvragen
die in 1932 werden gedaan, enkele waren die
niet serieus te noemen zijn, stemt minder
aangenaam, waarom het bestuur deze dan
ook heeft afgewezen. Al deze aanvragen zijn
behoorlijk onderzocht en steeds kwamen wij
tot de conclusie dat het een zegen is dit
fonds te mogen bezitten.
De samenwerking met de moderne
organisaties.
Bij de bespreking van de verslagen, die
tezamen een naar inhoud en uitvoering goed
verzorgd boekje vormen, brachten verschil
lende sprekers hulde aan de samenstellers
Een der sprekers stelde het bondsbestuur
vraag of de Christelijke Vakorganisaties
onider de tegenwoordige omstandigheden nog
langer met de moderne organisaties kunnen
samenwerken. Spr. wees in dit verband op
het conflict te IJmuiden.
De Voorpitter maande in dit opzicht tot
voorzichtigheid, al kan hij de gedachte van
den vraagsteller wel begrijpen. Toch acht hij
het juist steeds en op elk tijdstip bereid te
zijn tot samenwerking, mits de Chr. Vak
organisatie daarbij haar volkomen zelfstan
digheid behoudt. Door deze taktiek is de
invloed van de Ghr. Vakbeweging steeds veel
grooter geweest, dan overeenkomstig haar
numerieke kracht zou zijn. Maar nooit mo
gen aan de samenwerking onze eigen taktiek
en onze levensopvatting opgeofferd worden.
Hierop bracht de Voorzitter dank aan
zijn medebestuurders Kannegieter, Otten en
Elzinga, voor de buitengewoon conscien'
tieuse wijpe, waarop deze heeren hun om
vangrijke en verantwoordelijke taak hebben
vervuld.
Enkele leden stelden een vraag naar aanr
leiding van de benoeming van een niet-
bodslid tot gesalarieerd bestuurder van den
Bond. De voorzitter heeft hierop verklaard,
dat het geheele hoofdbestuur, gelet op de
omstandigheden, heeft gemeend met deze
benoming de belangen van den bond op de
meest juiste wijze te dienen. De praktijk
'heeft uitgewezen, dat deze zienswijze juist
was.
De vergadering ging met deze verklaring
accoord.
De Bazuin.
Bij de bespreking van de redactie van het
bondsorgaan „De Bazuin" kwamen enkele
wenschen naar voren. Zoo wenschte een der
leden opname van artikelen van socialen
economischen aard en een ander lid opname
van een vaktechnische rubriek voor de drank
bereiding en de broodbakkers.
De voorzitter merkte op, dat het gevaarlijk
pou zijn in het eigen vakblad onderwerpen
te behandelen, welke eigenlijk in het orgaan
der Centrale „De Gids'' thuishooren.
Met de gemaakte opmerkingen zullen het
Bondsbestuur en Redactie in ieder geval
gaame rekening houden.
De heer A. Hanemaayer werd als redac
teur van „De Bazuin" herkozen.
Bestuursuitbreidwg- en verkiezing.
Na een vrij breede discussie werd besloten
het bondsbestuur uit te breiden van 9 tot 11
leden. De aftredende bestuursleden, de hee
ren A. Hanemaayer, J. Z. Kannegieter, J.
Otten, P. Chr. Simons, A Drop, T Veenstra,
B Star, Jac. van Soelen en P. Wesseloo wer
den herkozen. Twee vacatures waren te
vervullen door het besluit tot uitbreiding.
De heer Tj. Elzinga werd in een dezer
vacatures gekozen terwijl in de andere zou
worden voorzien in de morgenvergadering,
welke hedenochtend negen uur aanving en
waaromtrent wij nader verslag zullen geven.
MEER WERKVERDEELING
Een commissie uit de Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel heeft
een rapport uitgebracht over „verdeeling
van werk over meer werklieden", dat het
hoofdbestuur der maatschappij aan den mi
nister van oeconomische zaken heeft aange
boden. De conclusie luidt als volgt:
De commissie verzet zich ernstig tegen
dwingende wettelijke maatregelen. Het is
naar haar meening noodzakelijk, om waar
dit eenigszins mogelijk is, een systeem van
verdeeling van het werk over meer arbei
ders vrijwillig in te voeren; terwille van
die arbeiders, die hierdoor uit hun werk
loosheid verlost zouden kunnen worden;
terwille van de maatschappij waar de groote
werkloosheid een demoraliseerend element
is; terwille van de ondernemingen, in wel
ker belang het is in de toekomst over ge
oefende en geschoolde arbeiders te kunnen
beschikken.
De uiteenloopende toestanden in de ver
schillende bedrijfstakken en ondernemingen
maken het noodzakelijk, dat de regeling
van een dergelijk systegm aangepast wordt
aan de eischen van het bedrijf.
Het verdient aanbeveling om, waar dat
mogelijk is, door een wachtgeldregeling de
met verkorten werktijd werkende of tijde
lijk werklooze arbeiders verbonden te hou
den aan de onderneming, en op deze wijze
een aanvulling te geven op de door werk
tijd verdeeling te zeer verminderde loonen.
Om dit practisch op ruimer schaal mogelijk
te maken zou echter een verhooging van de
door de overheid in deze regeling uit te
keeren subsidie noodzakelijk zijn. Hierdoor
zou een vermindering van de als werkloos
heidsondersteuning uit te keeren bedragen
verkregen kunnen worden.
Ook is een wijziging in de bepalingen der
werkloozenkassen gewenscht, waardoor het
uitkeeren van aanvullenden steun wordt
mogelijk gemaakt, wanneer bijv. langer dan
32, doch minder dan 40 uur zou gewerkt
worden.
Bijzonder aandacht zal moeten worden be
steed aan de jeugdige werkloozen en aan
jongens, die hun intrede in het leven van
den arbeid nog moeten doen. Het is van het
grootste belang eerstbedoelden, zooveel mo
gelijk bij het bedrijfsleven betrokken te hou
den, en een zoo groot mogelijk aantal jon
gens in dienst te nemen, zoo noodig voor
halve dagen, of in „rouleering", om vooral
jonge menschen zooveel mogelijk te bewa
ren voor den vernietigenden invloed der
werkloosheid. Hierin rust op de onderne
mingen een ernstige sociale verplichting.
De commissie bestond uit de heeren ir. A.
H. Ingen Housz, voorzitter; E. van Heek,
prof. ir. J. Klopper, ir. W. Maas Geesteranus,
mr. dr. J. J. M. Noback, dr. Jan Smit Azn.,
ir. B. A. Verhey, C. J. P. Zaalberg en mr.
J. Bierens de Haan, secretaris.
BIJ DE FASCISTEN
EEN HERRIE-VERGADERING
TE GOCH
V'lak over de grens had de fascisten-groep
Muesert een vergadering belegcL Wamt in
ons land geeft dat moeite en (herrie. De
groep-Muesert wordlt ml. heftop vervolgd door
de groep-Wateailond, dde de echte Hitleriaan
schijnt te zijn. En nu kwaim er ook herrie
in Godh, waar de heeren Muesert, v. d
Voort vain Zijp en Geelkerken een vergade
ring hadden bellegd.
Een HoMaind'er, imwomer mm Godh, was
voorzitter. In erbarmelijk Nedeilandeoh
deeLdie hij mede, dat de dag van bedien
historische dag is. De N-edeiHandedhe Hitler
was opgestaan. (Donderend heill-geroep,
bravo's, flarden van het Horst. Weseel-iied).
Mussent treedt naar wren. Hij strekte
den reohtenam uit voor den heiflgroet en
stak van wal:
„Volksgenooten, dm Holland is het nog
niet mogelijk zoon rustige vergadering te
houden als hier. Bij ons is de strijd eeret
vorig jaar begonnen, diien gij zoo roemrijk
hebt beëindigd. Ik gedenk uw geraialen lei
der Hitter, waarop het Duitsohe volk
tnotsoh kan zijn".
Nadat de heer Musseirt ongeveer drie
kwartier had gesproken, kwam het inci
dent, dat hot aspect van den avond geheel
zou wijzigen. Achter in de zaal klonken
eensklaps bevelen. Een aantal S.A.-mannen
marcheerde binnen. Een hunner liep naar
het podium, 6aflueerde en overhandigde den
voorzitter een briefje. Toen Muesert zijn zin
geëindigd had zei de praeses:
„Ik ontvang berioht, dat de Holllandsohe
S.A.-man Peters uit Amsterdam onmiddel
lijk het woord will om de vergadering in te
löhten over Muesert, v. d. Voort van Zijp
en Geefllkerken, over den N.S.B. en zijn ware
karakter".
Groote beweging in de vergadering. Een
S.A.-man in volledig uniform, gewapend,
gaat naar het podium. Het iseen Hol
lander. Hij komtuit Amsterdam.
„Dames en heeren", roept hij uit, en hij
spreekt met meer vuur dan Muesert, „weet
u, dat u bedrogen wordt door dezen Mue
sert? Hij een nationaal-sociaitist? Om te
lachen! Ziet naar het tooneel: wat mankeert
aan zijn vaandels. Het hakenkruis! Wat
mankeert aan den naam van zijn partij.
Het woord arbeider! Deze Muesert is een
ordinaire bedrieger. (Geroep foei, hang
op). Een venrader. Met zijn stelletje gec
nereerd-e aristrooraten wil hij zich voor
arbeiders vriend uitgeven. Hij liegt het! Hij
iB het niet. (Geroep: dood aan Museer!) In
zijn blad ricditte bij laatst het woord tot den
Joodsoben lezer. (Geroep: foei, schande
Hij praat dus met Joden, in plaats van ze
op te hangen, te verdelgen! De helft van de
leden der Muesert-part ij zijn Joden! (Onge
hoorde beweging in die zaal, het publiek
dringt naar wren).
Een van Musserts aamlhaingens 6dhreeanvt:
„Je liegt".
Op hetzelfde moment duwt een Duitsohe
S.A.-man hem weg en roept: mond Louden,
andere gaan jullie er allemaal uit. Ontzag
lijke verwarring ontstaat Ten slotte krijgt
de voorzitter het woord:
„Mannen, zegt hij, ik wist niet wie Mus-
eert was".
Geroep: „Schurk, dat moest je weten, dat
ko6t je je leven".
„Heusöh, iik wist het niet. Wij willen
Slechts één Nederlandsche partij: die Hitler
in alles blindelings volgt".
De Hollandsche S.A.-man springt weer
naar wren: ilt ben Petens uit Amsterdam,
roept hij. Toen ik in „Het Volk" La6, dat
Mussert zou spreken, ben ik op de fiete
naar GoCh gereden. Wij hebben geen auto's,
zooals die zwijnen op het podium. Hitler
erkent in Holland slechts één partij: die
van Albert ven Waterland. Wij volgen in
alles Hitier, wij dragen zijn uniform, wij
hebben in Duitschland op den 1 Mei-dag
ate Hollandses deputatie meegaioopen, wij
voeren het hakenkruis, wij zuilQen de Joden
uitroeien. Ma-ar zij daar: het zijn Joden-
sohuilken. In hun gebouw hangt die foto,
nd-et van Hitier, maar van Mussolini. Zij
hebben mij eeiiS gezegd zoo min mogelijk
met Hitier te doen te wlüflen hebben!
Onbeschrijfelijke verwarring wlgde op
deze woorden. „Hang ze op", werd overal
geroepen. Peters hief het Horet Wesselflied
aan.
Tenslotte werd de vergadering onder
herrie opgeheven en zocht een ieder een
goed heenkomen.
Het bovenstaande is aan Het Vo-lk
ontleend. Hoeveel er van waar is, durven
we niet te zeggeA. Maar herrie zal er wel
geweest zijn.
DE KONINGIN VERLAAGT
DE PACHT
EEN GOED VOORBEELD IN ONGUNSTIGE
TIJDEN
H. M. de Koningin heeft aan haar pach
ters te Uddel (gem. Apeldoorn) bericht dat.
Zij, gezien de ongunstige tijdsomstandighe
den, heeft besloten de prijzen I-Iarer lande
rijen aldaar met 50 pC! te verlagen.
NED. BOND VAN J.V. OP G.G.
Nader vernemen wij over den Bondsdag
van den Ned. Bond van J. V. op G. G. het
volgende:
In het Concertgebouw spreken de heeren
A. Zijlstra over: Vrijheid of Tyrannie, van
Oordt over: Het Bewarend karakter van
onzen arbeyl In de middagvergadering Mr.
J. A. de Wilde over: Gezag en Jeugd en de
opwekkende rede door Dr. H. Colijn.
De vergadering in de Kloppersingelkerk
wordt geleid door Dr. K. Dijk, welke tot titel
van zijn openingswoord gekozen heeft: Vrij
heid en Gebondenheid. Daarna zal de heer
Timme hetzelfde onderwerp behandelen als
de heer Van Oordt.
's Middags komt eerst de opwekkende rede
van Dr. H. Colijn, daarna de heer J. Schou
ten met het onderwerp: Gezag en Jeugd.
In de Wilhelminakerk zal als voorzitter
fungeeren de heer P. van Nes Czn., met het
openingswoord: Tweeërlei Vrijheid, waarna
Dr. B. A. Knoppers zal behandelen hetzelf
de onderwerp als de heeren v. Oordt en
Timme.
In de middagvergadering zal dan de heer
C. Smeenk spreken over: Gezag en Jeugd,
waarna de rede van Dr. H. Colijn telefonisch
zal worden overgebracht.
R.K. MILITAIREN
Te Den Helder is opgericht een militaire
belangenvereniging op katholieken grond
slag ter behartiging van de met de mili
taire positie verband houdende belangen
van het Katholieke Marinepersoneel. Deze
vakvereniging van Katholiek Marineperso
neel is geheel overeenkomstig de Ministeri-
eele resolutie van 18 April 1933 ingericht
Het Hoofdbestuur werd samengesteld als
volgt: Mej. der Marns, C. P. J. Stikkelman
en sergt. schrijver A. van Rooy als leden,
terwijl het Hoofdbestuur de machtiging ont
ving, nog enkele personen als lid-H.B. aan
te zoeken.
In afwachting van een nadere goedkeu
ring door den Minister van Defensie werd
besloten, gebruik te maken van de diensten
van een niet-militair Raadsadviseur waar
voor de heer A. W. P. Angenent, journalist
te Den Helder, werd aangezocht en bereid
gevonden.
De oprichtingsvergadering werd bijge
woond door den Vlootaalmoezenier H. J. RL
M. Al ink.
ROODE BOYCOT
TEGEN FASCISTISCH DUITSCHLAND
De besturen van N.V.V. en S.D.A.P. heb
ben besloten een boycot van Duitsche waren
te organiseeren. Hiermee wordt een krach
tige organisatievorm gegeven aan een stre
ven, dat reeds door vele duizenden van onze
landgenooten ongeorganiseerd en particulier
wordt toegepast en waartoe zich ook reeds
eenige comité's particulier gevormd hadden;
aldus meldt de roode pers.
Maar zij begrijpt ook heel goed, dat het
middel gevaarlijk, doch niet afdoende is.
Want, zoo heet het verder:
De besturen zijn er zich ook van bewust,
dat deze boycot een tweesnijdend zwaard is.
De Duitsche machthebbers verkeeren thans
in een hoogst agressieve stemming. Het is
volstrekt niet onmogelijk, dat zij tot repre
sailles zullen overgaan, ook al is deze boycot
een particuliere maatregel, geen staatsmaat-
regel. Er moet rekening gehouden worden
met de mogelijkheid, dat producenten van
waren, die nog naar Duitschland uitgevoerd
worden, hoe ontzaglijk die uitvoer ook door
de Duitsche autarkie verminderd is, hun
uitvoer nog verder zullen zien dalen. Ook
zullen Nederlanders, die agenten of verkoo-
pers van Duitsche waren zijn, stellig nadeel
van den boycot ondervinden.
Maar liet men zich door zulke overwegin
gen weerhouden, dan zou men tot geenerlei
daad kunnen komen. Wie wat doet, loopt
risico's. Wie zich door die risico's laat weer
houden, vervalt tot niets-doen, laat het weer
zinwekkende kwaad werkeloos over zich
heengaan. Dat mag niet.
ROODE ARBEIDERSWEER
Zaterdag en Zondag heeft in Amsterdam
de Partijraad van de S.D.A.P. vergaderd.
Aan de ordè was o.a., de bespreking van de
door het Partijcongres naar den Partijraad
verwezen behandeling van de Arbeidersweer.
Het onderwerp werd ingeleid door Zwert-
broek pro Vliegen contra. Na ampele bespre
king, aldus lezen we in „Het Volk", ver-
eenigde de Partijraad zich op een voorstel,
dat de oprichting van een arbeidersweer of
den steun aan reeds bestaande organisaties,
die kennelijk bedoelen de plaats van een
arbeidersweer in te nemen, als ontoelaatbaar
oordeelde; de Partijraad verbond aan deze
uitspraak de verwachting, dat met alle
kracht zou worden geijverd voor de aanne
ming van het initiatief-voorstel-Albarda,
strekkende om te komen tot een verbod van
alle gewapende corpsen.
UO.VÜEHDAG, 18 ME!
luizen f1875 M.) N.C.R.V. 10.00 Gramofoon.
10.15 Mori.en.lion.it door Ds. Vermaat. van
Baurn. 1U.45 Zang. 2.00 Frauic- handwer-
leid. 6.15
Stadskanaal.
7.15 Ned.
8 15 bli ukoi kest. 9-00 Lezing
Koüer. van Amsterdam. 9.30
10.20 Vaz Dias. 11.00 Gra-
K.R.O. 8.00 Morgenconcert. 11.00 Gramo
foon. 12.15 Lunchconcert.
Hilversum (296.1 M.) A.V.R.O. 8.00 Gramo
foon. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gramo
foon. 10.30 Kamermuziek. 11.00 Knipcur
sus. 11.30 Kamermuziek. 12.00 Lunch
concert 1.00 Goodwill-Day viel-ing. 1.20
Omroeporkest 2.30 Vioolrecltal. 3.00
Voor g: JHBBH
orkest. 7.00 Omroeporkest 8.00 Va
Dlus. 8.20 Aansluiting mi: de Buurkerk te
Utrecht 9.15 Tooneel. 10.00 Kovacs La-
Jos. 11.00 Vaz Dlas. 11.10 Kovacs Lajos.
Ir u sa el (Vlaamsch) 337.8 M.) 12.20 Gramo-
toon. 1.20 Concert 5.20 Omroeporkest
6.50 Orkest. 8 20 Oratorium. 10.10 Gra
mofoon.
(Fransch) (509.3 M.) 12.20 Concert. 1.30
Gramofoon. 4.20 Gramofoon. 6 65 Gramo
foon. 8.20 Concert 9.20 Concert. 10.30
Gramofoon.
ntry (1564.4 M.) 12.20 Orgelconcert
kest. 3.20 Vesper.
kest. 6.50 De grond-
9.55 Concert 10.5Q
3.20 Oinr
10.10 Gramofoon. 10.45 Cello-duetten.
(8.. lgswusterhausen (1636 M.) 12 20
Gramofoon. 2.20 Gramofoon. 4.20 Gramo
foon. 4.50 Concert. 5.55 Concert. 6.25
Liedjes btj de lult.
«angenberg (472.4 M.) 7.05 Gramofoon
10.35 Mensch und Welt 12.20 Concert.
1.20 Concert. 2.60 Gramofoon. 4.50 Con-
1.35 Concert. 2 20 Concert 6.50 Orkest*
8.05 Orkest.
Midland Reg. (398.9 M.) 12.20 Concert
1.35 Conceit. 2.20 Concert 6.50 Concert*
(Radio) (1724 M.) 8.05 Gramofoon
12.20 Causerie door Ds. J. Menth-
12.50 Or
10.20 Gri
i. 7.40 Orkest*
AANBESTEDING
Vanwege den Rijkswaterstaat, is aanbe
steed: de aanleg van een gedeelte van den
weg no. 16 van het Rijkswegenplan 1932, met
verbindingswegen, in de gemeenten Ridder
kerk en Hendrik-Ido-Ambach! Het laagst
werd ingeschreven door gebr. H. en A. Starls
te Eindhoven voor ƒ297.900.
Vanwege den Rijkswaterstaat is voorts
aanbesteed: het maken van een grondveitoe-i
tering, ten behoeve van een te bouwen via
duct over den Middelweg in den Zuidpias-
polder, voor den aanleg van weg no. 12 van;
het Rijkswegenplan ('s-Gravenhage-Utrecht-
Driebergen), met bijkomende werken. Laag
ste inschrijfster is de N.V. Aann. Mij. v.h*
Zanen en Verstoop te Gouda voor f 13.520.—,
DE VERBINDING AMSTERDAM-
BOVENRIJN
BELANGRIJKE AANBESTEDING
Door den Rijkswaterstaat werd gisteren
in het openbaar aanbesteed:
het maken van een dubbele schutsluis ent
van vaarhavendijken met bijkomende wer
ken te V r e es w ij k, behoorende tot
werken van den zijtak naar Vreeswijk van
de scheepvaart-verbindingen van Amster
dam met den Boven-Rijn. Raming 3.0S0-000
Hier onder geven we den vol ledigen uit
slag. Ingeschreven werd als volgt:
A Bosch, Dordrecht, f 3.320.050 en f 3.337.5003
W Blankevoort, Aerdenhout, f 3.268.000 en
f 3.278.000; NV. Amsterd. Bouw Mü.. Amster
dam, f 3.193.000 en f 3.210.000; D. BlankevoorC
Bloemendaal, f 3.038.000 en f 2.048.000; v. Hat-
tem en Blankevoort. Beverwijk, f 3.030.000 en
f 3.043.000; NV. Aann. Mij. vh. J P Broekhoven
NUmegen. f 3.022.000 en f 3.039.000; NV. vh. T
H Smeulers Aann. Bedrijf, Roterdam, f 2.990.000
en f 2.198.000; NV. MU. tot Ultv. van Bouw
werken en werken in gewapend beton van
Wolterbeek en van Dorp. Rotterdam, f2.985.000
en f 2.197.000; J M Strjjland, Uithoorn f 2.935.000
en f 2.945.000; NV. Ned. Beton Mü Rato vh
H Bltsers Beton en Waterbouw, den Haag,
f 2.934.800 en f 2.952.400; NV Het Spoorweg
Bouwbedr., Utrecht, f 2.128.000 en f 2.138.0003
NV. Aann. Mij v.h AMP Voormolen, Rotter
dam. f 2920.000; NV. Willems Geel Aann. Be
drijf, Aerdenhout, f 2.892.000 en f 2.912.000J
NV. tot Aann. van Werken van H J Neder-
horst. Gouda, f 2.863.000 en f 2.874.000; NV,
IBreda, f 2.797.000 (2 x):
nu T, deQ Haas
Int Gew. Beton 1
NV. Mü. v.h firma H Th
f 2.795.000 en f 2.812.000; Hol! Bet NV., den
yho en Verstoep, den Haag en Gouda
f 2.754.000 en f 2 766.000; NV. Aann. Mü- v.h
en Betonbouw Trio, Amsterdam
f 2.649.000 en f 2.664.000; firma v d Velden en
de Jong. Oegstgeest f 2.637.000 en f 2.649.000:
NV Gew. Beton Bouw ..De Condor", Amster
dam. f 2.626.000 en f 2.613.000; NV. Amsterd*
Ballast-MiJ., A'dnm, f 2.598.000 en f 2.613.000:
NV. Aann. Bedrijf vh. firma T den Breejen v
d Bout. Berg en Dal, f 2.533.000 en f 2.543.000,
Do eerste bedragen zijn de Inschrijvingen In
dien voor giet- en smeedstaal de vrije keuzo
^°rl^aat la genomen, de tweede in
dien dit Nederlandsch fabrikaat is.
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door Édw. BULWER LYTTON
„Neen", zeide Orsini; „ik ontmoette hem
bij de poort, en herkende hom: het is Ru-
dolf de Saikser, die in den goeden ouden tijd
vaak een van mijn aanhangers verslagen
heef! Wel heeft hij zich nu eenigszins ver
momd, doch ik herkende hom en sprak hem
aan, omdat i.k meende dat hij mettertijd nog
wel eens een vriend zou kunnen worden.
Daarom boval ik hem, in mijn paleis op mij
te wachten."
„Gij hebt goed gedaan," sprak Savelli
peinzend, tenvijl zijn blik dien van Orsini
ontmoette.
Kort daarop eindigde de bijeenkomst,
waarop veel gezegd, en niets besloten was;
doch Luca di Savelli bleef even bij de poort
wachten om Frangipani en de andere baron
nen te verzoeken, zich naar het paleis van
Orsini te begeven
de oude Colonna is bijna kindsch," zeide
hij. „Zonder hem zullen wij spoediger tot
een besluit komen, en zijn zoon kan voor
hem stemmen."
Het bleek dat hij gelijk had gehad, want
na een gesprek van een half uur met Ru-
HOOFDSTUK XXV
De nacht en wat daarin gebeurde
Wanneer den volgenden dag de scheme
ring inviel zou Rome het begin zien van het
prachtigste schouwspel, dat de keizersstad
had bijgewoond sinds den val der Caesars.
Van ouds had het romeinsche volk zich he'-
recht aangematigd, om zijn burgers tot rid
der te maken- Twintig jaar geleden was die
eer te beurt gevallen aan een Colonna en
een Orsini. Rienzi, die het bescaouwde als
het voorspel! tot een meer belangrijke plech
tigheid, vroeg van de Romeinen dezelfde
onderscheiding. Van het Kapitool naar het
Lateraan zag men in een langen stoet alles
trekken, wat Rome edels, schoons en dap
pers bezat Voorop reden -tallooze ruiters, uit
alle deelen van het land voor deze gelegen
heid plechtig uitgedost- Dan volgden trom
pettere en andere muzikanten met zilveren
trompetten; jongelingen, die het van goud
schitterend tuig van het strijdros des ridders
droegen, gingen vóór de aanzienlijkste vrou
wen van Rome, die in haar zucht naar
pronk, en misschien in haar bewondering
voor zegepraal en roem de vernederde groot
heid van haar echtgenooten vergaten; Nina
en Irene overtroffen al de anderen in schoon
heid. Daarop kwamen de Tribuun en de pau
selijke Vicaris, omgeven door al de voorna
me heeren van de stad, die evenenes huD
toorn, wraakzucht en verachting verborgen,
en met elkaar wedijverden, wie den held
van den dag het dichtst zou naderen. Alleen
de trotsche oude Colonna volgde op kleinen
afstand, in een gewaad dat met opzet een
voudig gekozen was. Doch zijn hooge leef
tijd, zijn rang, zijn oude roem als krijgs- en
staatsman waren niet voldoende om hem
één der luide juichkreten te bezorgen, die
den minsten edelman volgden, eoodra de
groote Tribuun hem met een glimlach had
verwaardigd- Na Rienzi volgde Savelli, de
meest gedienstige van den troep.
Vóór den Trbuun uit droegen ówee man
nen een ontbloot zwaard en de standaard,
die gewoonlijk voor vorsten werd uitgedra
gen. De Tribuun zelf was gekleed in een
lang gewaad van satijn, welks sneeuwwitte
glans in het bizonder geroemd wordt door
de geschiedschrijvers. Dit gewaad was rijk
versierd met goud, op de borst waren een
aantal mystieke symbolen gewerkt, wier
juiste beteekenis misschien alleen den dra
ger bekend was. In zijn donkere oogen en
op zijn breed, rustig voorhoofd, waarin de
gedachten schenen te sluimeren als een
storm, las men dat hijzelf niet dacht aan de
pracht om hem heen; doch nu en dan
scheen hij zich aan zijn gedachten te ont
rukken, en sprak eenige woorden met Rai-
mondo of Savelli.
„Dit is een aardig spëlletje", zeide Orsini
tot den ouden Colonna. „Als het maar niet
tragisch eindig!"
Orsini verbleekte.
„Wat neen, neen al verstond hij wat
ik zeide, dan nog niet. Om woorden geeft hij
nie! Hij verklaart, dat hij lacht om onze
woede, die zich slecbts in woorden uit-
Laatst vertelde de een of andere schurk
hem, wat een der Annibaldi's van hem ge
zegd had woorden waarvoor een echte rid
der den spreker had uitgedaagd. Doch bij
liet Annibaldi bij zich komen, en zeide:
„Vriend, neem deze beurs vol goud gees
tigheden moeten aan het hof betaald wor
den."
„Nam Annibaldi het goud aan?"
„Waarom niet; de Tribuun schiep behagen
in zijn geest en noodigde hem aan zijn tafel
en Annibaldi beweert, dat hij nooit zulk een
vroolijkcn avond heeft doorgebracht en ver
wondert zich er volstrekt niet over, dat zijn
bloedverwant Ricardo zooveel van den nar
houdt".
Toen zij bij het Lateraan kwamen, bleef
ook Luca d Savelli eenige schreden achter
en begon met Orsini te fluisteren; Frangipa
ni en de andere edelen zagen elkander voel
beteekenend aan- Riemzi ging het groote ge
bouw binnen, waarin hij volgens, gebruik
des nachts bij zijn wapenrusting zou wa
ken; hij nam afscheid van het volk tot den
volgenden morgen.
Met buitengewone orde en kalmte gng het
volk uiteen; merkwaardig genoeg, dat onder
zulk een menigte, uit mannen van alle par
tijen bestaande, geen enkele onbehoorlijk
heid plaats greep of de geringste twist om
stond. Slechts enkele baronnen en ridders
waartoe ook Luca di Savelli behoorde, wiens
gladde hoffelijkheid en sarcastische grap
pen den Tribuun behaagden, bleven in de
kerk, met enkele pages van minderen rang
en dienaars- Weldra was de schildwacht
voor den ingang het eenige levende wezen
op het ruime, door de maan verlichte plein
voor het Paleis.
De baronnen, pages en kamerheeren be
gaven zich naar een kleine, afzonderlijke
kapel in het gebouw, en Rienzi bleef alleen.
Een enkele lamp, naast zijn bed geplaatst
wedijverde met het blauwe licht der maan,
dat door de hooge ramen vallend bogen eu
zuilen bescheen. De heerlijkheid der plaats,
de plechtigheid van het uur en de stilte
rondom waren wel geschikt, om indruk te
maken op zijn hooggestemde, ernstige ge
moed- Velerlei gedachten vervulden hem,
totdat hij zich eindelijk, vermoeid door zijn
eigen overpeinzingen, op zijn bed wierp. Op
het oogenblik dat hij het bed aanraakte, dat
voor deze gelegenheid nieuw gemaakt was
zakte dit half onder hem weg. Hij schrikte
sprong op en werd bleek; doch alsof hij zich
over zijn zwakheid schaamde, legde hij zich
na eenige oogenblikken opnieuw ter ruste
en trok de gordijnen dicht
Het maanlicht werd flauwer naarmate de
tijd verliep, en de scherpe afscheiding tus
schen licht en schaduw verdween van den
marmeren vloer. Achter een der zuilen aan
het einde der kerk viel plotseling een
vreemde schim dwars over het flauwe licht
zij kroop vooruit zij bewoog zich, doch
zonder een geluid te doen hooren van pi
laar tot pilaar ging zij voort en hield ein
delijk stil achter do zuil, bij het bed van
den Tribuun.
De schaduwen werden al dieper; de stilte
scheen nog toe te nemen; Se maan was
weg en het flkkerend lampje naast Rienzi
was hot eenige licht, dat het spookachtige
tooneel verlichtte-
Luca di Savelli en de dienaren vertoefden
In een der zijkapellen. Savelli was de eenige
die niet sliep; hij bleef rechtop zitten, adem
loos luisterend, terwijl de lange kaarsen in
de kapel de snelle afwisseling van zijn ge
laatsuitdrukking nog beter deden uitkomen.
„Moge de schurk slagen!" zeide hij- „Zulk
een gelegenheid konit misschen nooit we
der! Ongetwijfeld is zijn arm sterk en zijn
hand vlug, maar de ander is een krachtig
man. Als de daad eenmaal volbracht is, kan
het mij niet schelen, of de dader ontkomt
of niet; zoo niet, dan moeten wij hem doo-
den! Dooden klappen niet! In het ergste ge
val wie zal Rienzi wreken? Een tweede
Rienzi i§ er niet! Wij en de Frangipani's
maken ons meester van den Aventino, de
•Colonna's en de Oreini's van de overige wij
ken der stad; en als de meester met zijn
krachtigen geest weg is, maken wij ons niet
bezorgd over het dolle gepeupel. Maar a-Is
de aanslag ontdekt werd en Savelli
wiens zenuwen, gelukkig voor zijn vijanden!
minder krachtig waren dan zijn wil, bedek
te huiverend zijn gelaal; - „ik geloof dat ik
iets hoor! neen is het de wind? S'il
het zal de oude Vico de Scotto zijn. dio
in zijn maliënkolder omdraait! Alles til
die stilte bevalt mij niet! Geen kreet geen
getold! Zou de schurk ons bedrogen hob-
ben? of kon hij niet door het raam komen?
Slii' k2,°Ü hel kunnen: of zou de
schildwacht hem gezien hebben?"
Wordt vervolgd
