HET IJMUIDER CONFLICT
Gemengd Nieuws,
Radio Nieuws-
JIM, DE ZOON VAN BOBBY
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
VRIJDAG 12 MEI 1933
HET OORDEEL VAN DE IJMUIDER
FEDERATIE
In antwoord op de persconferentie van de
Chr. Bond van Transportarbeiders (zie ons
blad van Zaterdag jl.) zendt de IJmuider
Federatie een uiteenzetting over de staking
Het Bestuur zegt van de voorgeschiedenis
dat de Federatie over de nieuwe arbeids
voorwaarden met de reeders wilde praten,
mits daarbij werd uitgegaan van een
minimum aantal booten, in de vaart te
hrengen met hulp van de nevenhed rijven,
eventueel met hulp van Rijk en Gemeente.
De reeders wilden echter van systema-
tischen herstelarbeid in samenwerking met
alle andere instanties in het bedrijf, niets
weten en ook het Bestuur van den Chns-
telijken Bond weigerde daaraan zijn mede
werking te verleenen.
Dit leidde tot de staking op 2 Jan. j.l.
voor zeelieden, havenarbeiders en kolen-
werkers. 1
De leiding van de Christelijke organisatie
zette na het uitbreken van de staking de
ook tijdens de samenwerking met onze
organisatie, aldus schrijft de Federatie, af
zonderlijk en buiten weten van ons bestuur
gevoerde besprekingen met de reeders voort.
Onder den druk der staking en om de
christelijk georganiseerde arbeiders er toe
te bewegen, zich van de staking los te ma
ken, lieten de reeders enkele van hun
eischen vallen. In allerijl met kleine groep
jes vergaderend, wist de leiding van den
Christelijken Bond tot afsluiting van een
contract voor de zeelieden en voor de ha
venarbeiders te komen.
Dat voor de zeelieden b.v. werd aanvaard
met 146 tegem 47 stemmen. Als men nu weet
dut onze organisatie alleen reeds 1300 zee
lieden georganiseerd heeft, zal men toege
ven, dat een dergelijke beslissing weinig
te beteekenen heeft
De leden van den Chr. Bond sloten zich
bij de stakers en bij de Federatie aan. Pre
cies 194. zegt de Federatie; precies 94 ant
woordt de Chr. Bond.
Van omkooperij was ook geen siprake.
De stakersuitkeering van onze bond is
natuurlijk reglementair vastgelegd. Do con
trole er over berust bij het Hoofdbestuur en
bovendien staat op iedere stakerskaart de
volledige uitkeeringsregeling gedrukt, waar
van natuurlijk onder geen beding wordt af
geweken. Ieder lid weet dus precies waarop
hij recht heeft. Zulks in tegenstelling tot
de bij den Chr. Bond gevolgde methode.
Daar weet men niet waar men aan toe
is. Sedert 6 weken ontvangen die leden
2.40 extra, waarvan de herkomst onbe
kend is.
Toch moet een oplossing gezocht worden.
Inzake het veel besproken Fonds voor
Sociale Voorzieningen was o.a. door ons
voorgesteld de bijdragen der reeders te ver
lagen van 191/2 ct. tot 71/2 cL per man en
per zeedag. De reeders eischten evenwel al-
geheele opheffing dezer sociale instelling.
Ook in andere opzichten blijven de ree
ders hard. Maar partijen moeten de prestige
kwestie ter zijde stellen. Men moet ook zoo
tnin mogelijk officieel doen.
De nog resteerende zakelijke geschillen
zijn van dien aard, dat rechtstreeks en
openhartig contact, waarbij rekening gehóu
den wordt met het bovenstaande, tot een
spoedige oplossing voeren moet
Ter zake van de terreur zegt het Bestuur
der Federatie, dat de Chr. Bond hierbij met
voorbedachten rade schromelijk overdrijft.
Er heeft gedurende de vier maanden dat
'de staking nu duurt wel hier en daar een
enkel opstootje plaats gevonden. Van vecht
partijen is echter geen sprake geweest De
klappen die gevallen zijn, zijn voor minstens
95 procent afkomstig van Rijks- en Gemeen-
te-Politie. De zwaarste straf, die tot nu toe
voor de enkele malen dat proces-verbaal
werd opgemaakt is opgelegd was ƒ15.
boete. Er zijn enkele afkeurenswaardige
dingen voorgevallen. Deze staan geheel op
zich zelf en mogen niet op rekening der
stakingsleiding geboekt worden.
Van terreur in Eg-mond aan Zee is geen
sprake, gelijk zeer terecht, de Burgemeester
dier gemeente nog dezer dagen aan de Re
dactie eener IJmuider krant verzekerde.
Het bericht van met stokken en bijlen ge
wapende knokploegen bestaat alleen in de
fantasie van het hoofdbestuur van den Chr.
Bond.
Ten opzichte van den z.g.n. boycot is door
de IJmuider Federatie tot dusver niets an
ders gedaan dan de aandacht van het pu
bliek te vestigen op visch van de met werk
willigen bemande schepen. Voor eigen leden
is het verboden te koopen in één met name
genoemde zaak, die aan bedoelde schepen
goederen had geleverd. Verder niets.
Korte conclusie
We gaan deze uiteenzetting thans niet
bespreken. We merken slechts op
lo. dat de toon tamelijk deemoedig is;
2o. dat de Federatie erkent zijn leden
niet in .de hand te hebben;
3o. dat behoudens het Fonds voor So
ciale Voorzieningen met geen woord wordt
duidelijk gemaakt, waarvoor men nu eigen
lijk staakt;
4o. dat men de boycot vergoelijkt, maar
dat de raad van Velsen deze week het be
leid van den Burgemeester met 16 tegen 8
stemmen goedkeurde.
„BLAZENDE KATTEN"
Leege praat.
In de roode pers schrijft de secretaris
an het N. V. V. elke avond een daverende
aanbeveling om de stakers te IJmuiden te
steunen. Van welk kaliber dit schreeuwerig
gedoe is. blijkt uit het volgende.
Eergisteravond stond er boven: „Blazende
katten". „Allen tegen ons". Het stukje be
gint:
Is blazende katten staan ze om ons
heen, onze tegenstanders van rechts en van
Het slot luidt:
Het verzet tegen de aanvallen op het le
venspeil der arbeiders concentreert zich
steeds meer in de moderne arbeidersbewe
ging.
Dit verelscht echter groote sommen, voor-
I waanneer wij ook voor den komenden tijd
ize krachten willen bewaren.
Daarom brenge elk lid der moderne arbei
dersbeweging met gulheid zijn offer.
In dezen tijd, nu onze tgenstanders elkaar
meer en meer vinden in den strijd tegen
ons, staan wij schouder aan schouder ter
verdediging van de belangen der arbeiders
klasse.
Sluit de rijen!
Steunt onze IJmuider kameraden!
Welke vreeselijke aanvallen er op het le
venspeil der arbeiders te IJmuiden plaats
vonden, laat de schrijver wijselijk in het
midden.
Van blazende katten gesproken!
Ze gijn er zeker. Ze blazen zich op en
blazen zich leeg. Alleswind
DE ORDEMAATREGELEN
In de laatstgehouden vergadering van den
raad van Velzen zijn de ordemaatregelen
van den burgemeester besproken.
Mr. v. d. Flier (s.d.) kon er niet mee ac-
coord gaan. Het posten is vrij in ons land.
De heer Maas (r.k.) bracht den Burge
meester hulde. De maatregelen deden orde
en rust terugkeeren. Posten i£ vrij, maar
de boycot is misdadig. Een zucht van ver
lichting is opgegaan onder de bevolking
toen de Burgemeester kras optrad.
De heer ten Broeke (c.-h.) zei, dat na de
maatregelen, die de Burgemeester eerst ge
troffen had, de stakingsleiding rustiger was
gevforden. Nu is echter het middel van boy
cot ter hand genomen en dit achtte spr.
wel degelijk terreur. Wanneer de Burge
meester deze maatregelen niet had getrof
fen, zoü de burgerij zelf in verzet gekomen
zijn, wamt zij wilde deze terreur niet slik
ken.
De heer Tusenius (fascist) had eveneens
lof voor de houding van den Burgemeester.
Hij had gezien, dat vrouwen bedreigd wer
den en flauw vielen en vond het laf, dat
Mr. v. d. Flier niet op het terrein van den
strijd verscheen,- waar de terreur heeft ge-
woéiL—
De heer v. d. Steen (a.-r.) zei den Burge-
méèste? dank voor de maatregelen, omdat
anders zeker twee groepen van arbeiders in
botsing waren gekomen Spr. vertelde van
een leider, die 16 weken lang was gevolgd,
van het posten voor een kerk; dat hij zelf
en zijn gezin geen eten zouden hebben ge
en hij niet geschoren zou zijn, als de
stakers hun zin hadden gekregen.
De heer v. d. Veer (s.d.) protesteerde
tegen de maatregelen van den burgemees
ter. In de 18 weken van staking is er niet
anders voorgevallen, dan dat< iemand een
pak slaag heeft gekregen.
De heer van Woensel (c.p.) zeide, dat de
arbeiders altijd de dupe zijn en achtte het
veel eenvoudiger de onderkruipers te arres-
teoren.
De heer Vermeulen (a.-r.) meende, dat
et niet aan de raadsleden is, om uit te ma
ken, of de genomen maatregelen juridisch
wel in orde waren, daar dit wel aan hoogere
instanties kon worden overgelaten. Spr. zei-
de, dat zelfs Mr. v. d Flier moest toegeven,
dat gegronde vrees voor terreur den Burge
meester het recht gaven de getroffen maat
regelen te nemen. En wel degelijk had
IJmuiden de laatste weken onder terreur
geleefd. Dat er geen erger dingen gebeurd
zijn, was te danken aan de zelfbeheersching
der christelijke arbeiders, die spr. daarvoor
hulde bracht Maar men was aan 't einde
der zelfbeheersching gekomen. Zoo had spr.
(die secretaris der Reedersvereeniging is)
het aanbod gekregen, om een groep chris
telijke arbeiders te posteeren voor zijn huis,
om de posters te posten. Spr. had dit aan
bod afgewezen, omdat anders een burger
oorlog in klein formaat was ontstaan, doch
de maatregelen van den Burgemeester wa
ren zeer urgent Spr. vond het laf, dat de
bestuurders der IJmuider Federatie de din
gen, die gebeurd zijn, niet voor hun ver
antwoording wilden nemen, maar de sta-
individueel er voor verantwoordelijk
stellen. Spr. wilde hulde brengen aan de
politie, die buitengewoon kalm optreedt en
zich alleen laat zien, wanneer dit noodig is.
De Voorzitter verdedigde uitvoerig zijn be
leid. Hij wees er op, dat de .stakingsleiding
verkeerd ging, toen zij het middel der boy
cot ter hand nam.
Waar dit er toe leidde, dat burgers ge
troffen werden in het aanschaffen van le
vensmiddelen, in de allereerste levensbe
hoeften dus. Wanneer men daarmede had
kunnen doorgaan, zou dit tot gevolg heb
ben gehad, dat een groep menschen ge
brek zou hebben geleden.
Een ander gevolg was, dat een groep men
schen, nl. de winkeliers, die geheel buiten
het conflict stonden, daarin werd betrokken.
Vervolgens werd een tegenboycot aange
kondigd van vischhandelaren, die zelfs fas
cisten te hulp wilden roepen en waarbij ook
de winkeliers zouden worden betrokken.
Spr. meende, dat er alleszins aanleiding
was, uit oorzaak van andere stoornis voor
de opembare orde of vrees daarvoor, om
vreedzame maatregelen daariegen te nemen.
Spr. uitte de hoop, dat ze niet lang van
kracht behoeven te zijn. De maatregelen
waren aan den commissaris der Koningin
eezonden en spr. had er niets over gehoord.
Hij had er met niemand overleg over ge
pleegd en verwachtte, dat de raad er zijn
sanctie aan zou hechten.
Tenslotte werden de maatregelen van den
burgemeester met 16 tegen 8 stemmen be
krachtigd.
SCHEPEN NAAR ZEE.
De stoomtreiler Hoop IJM 46 zal vermoede
lijk vandaag voor de eerste reis ter visscherij
vertrekken; de stoomtreiler Knikker IJM 4
zal vandaag voor d& derde reis naar zee
EEN NIEUWE BOYCOTBEWEGING.
Men schrijft aan de Maasbode uit
IJmuiden:
De stakers hebben weer een nieuw soort
boycot uitgevonden teneinde het den werk
willigen zeelieden zoo lastig mogelijk te
maken. Zij dreigen nu de eigenaren van
woningblokken, waarin een werkwillige
woont, met een huurstaking, als deze niet
uit het huis verwijderd wordt
Zij hebben een begin gemaakt met een
huurstaking aan te kondigen in het blok,
waarin de schipper van den trawler „Knik
ker" gevestigd is en eischen onmiddellijk
uitzetting van diens gezin.
Vermoedelijk zal dit dreigement wel op
een fiasco uitloopen, omdat de eigenaresse
der woningen toevallig een woningbouw-
vereemigiog is, die werkt onder toezicht en
met steun van overheidswege.
DE INBRAAK IN ..NIJENRODE"
Het kasteel Nijenrode te Breukelen
DE GEKNIPTE KASTEELHEER
DE INSTRUCTIE IN VOLLEN
GANG
ZULLEN NOG ANDEKE MISDRIJVEN
WORDEN OPGEHELDERD?
Dinsdagavond besloot de justitie den
kasteelheer van Nijenrode te arresteeren. De
Officier van Justitie Mr. van Thiel, de ohef
van de Centrale Recherche de heer Posthu-
ma en de beide rechercheurs de heeren Lo-
man en Weilé begaven zich in den laten
avond per auto naar het kasteel. Op hun
vordering ontsloten zich onmiddellijk de
groote kasteelpoorten, doch het bleek dat
de vogel gevlogen was. Noch de portier,
noch de tuinman, noch een van de andere
leden van het uitgebreid personeel wisten
te \#rtellen- waar hun heer en meester zich
ophield. Juist echter arriveerde de groote
auto van den heer O., waarin tich alleen
zijn chauffeur bevond. Deze bleek spoedi
ger geneigd om inlichting» te geven. Hij
vertelde, dat zijn meester zich op datoogen-
blik in Den Haag bevond, waarheen hij
juist was teruggekeerd uit Duitschland. Hij
wife teruggekeerd, omdat zijn vrouw haar
arm had gebroken. Onmiddellijk begaven de
beide rechercheurs zich op weg naar Den
Haag, waar zij den heer O. arresteerder
De instructie in deze zaak is nog in vol
len gang. Het materiaal, dat zoowel door
het parket als door den rechter-commissaris
moet worden verwerkt, is overstelpend groot.
De eerste weken zal dan ook van de behan
deling in openbare zitting nog wel geen
sprake kunnen zijn. Ook is het mogelijk
dat er licht komt in tal van andere bedrij
ven, de laatste jaren gepleegd.
DOODELUKE PAARDENTRAP
Te Zeegse (Dr.) kreeg een landbouwer in
VOSSEN OP DE VELUWE
By Ermelo werd een vossennest, dat ruim
vier meter diep in den grond zat, uitgegra
ven. Vtff j'ongen vossen werden gevangen,
doch pa en ma loopen nog vry rond. In het
nest werden gevonden twaalf eenden, vier
eekhoorns, drie kippen, een konyn en een
korhoen.
HET DRAMA TE MIDDELBEERS
Door de justitie is een nader onderzoek in
gesteld inzake het drama te Middelbeers. Het
terrein werd afgezet in een straal van 500 M.,
terwijl politiehonden gespeurd hebben. De
bodem is doordrenkt van water, zoodat geen
sporen konden worden gevonden.
De Officier van Justitie deelde one nog
mede, dat het buitengesloten moet worden ge
acht. dat het slachtoffer door een ongeval om
het leven zou zijn gekomen.
Men neemt aan, dat D. vergezeld is geweest
van een tweede persoon, die het slachtoffer
opzettelijk of per ongeluk heeft doodgeschoten.
Onderzocht wordt, wie uit de omgeving van
Middelbeers dien nacht op de jacht is ge
weest. Dr. Nieuwenhuis uit Utrecht en Dr,
Mettrop uit Den Bosch, hebben de sectie op
het lyk verricht.
Het geweer van D. was nog geladen, terwyl
de hanen waren gespannen.
EEN RUMOERIGE VERGADERING
Men meldt ons uit Bodegraven:
Tijdens een vergadering, welke in het Beurs
gebouw gehouden werd, van de Nat. Socialis
tische Beweging, waar als Spr. optrad de heer
C. van der Voort van Zijp, burgemeester
Maartensdijk, kwam het na de pauze in de
vergadering tot onordelijkheden. By het be
antwoorden van de vragen welke door den
communist T., secr. van de afd. Zuid-Holland
te Den Haag waren gesteld, interrumpeerde
laatstgenoemde regelmatig. Op verzoek
den voorzitter om de vergadering te verlaten,
had deze heer niet veel trek, waarna hy door
den Rijksveldwachter R., met geweld uit de
zaal werd verwyderd.
In de hall van het Beursgebouw trachtte de
communist nog de cape van den Ryksveld-
wa^iter over diens hoofd te werpen, wat hem
evenwel werd belet, doordat hy van den gem.-
veldwachter B., zoodanig een klap met oen
gummistok ontving, dat hij kreunend van pyn
neerviel. De communist koos later met nog
eenige kameraden, het hazenpad.
KNIEëN ALS VERSTEEND
„Sinds ik hier kwam uit Engeland, nu 10
jaar geleden", schrijft ons een vrouw, „heb
ik vreeselijke rheumatiek gehad. Ik heb veel
moeten liggen en eindeloos geld eraan be
steed. Ik kooht medicijnen, waschmiddeltjes,
smeersels en allerlei preparaten, tot ik er
genoeg van had. Ik hoorde zoo vaak van
Kruschen Salts, dat ik dacht: laat ik dat
probeeren In dien tijd waren mijn knieën
zoo stijf geworden, alsof ze vereteend waren
as werkelijk wanhopig, want ik voorzag
dat het niet lang meer zou duren, of ik zou
me heelemaal niet meer kunnen bewegen en
dat maakte me zoo treurig. Welnu, ik kocht
een flacon Kruschen Salts en nam eiken
ochtend een theelepel vol. Toen de flacon
op was, zei ik: Och, het is hetzelfde als ul
het andere; ik ben niets beter. Maar mijn
man zei: Doorzetten. Probeer nog eens
flacon. Geef het de>n tijd op je bloed i
werken. Wel, toen kocht ik nog een flacon
en voordat die op was waren mijn knieën
niet meer zoo stijf. Ik kon het zelf nauwe
lijks gelooven, toen ik weer kon bukken
opkomen zonder hulp. Ik was er zóó blij
over. Ik ging door met Kruschen en wer
kelijk, ik ben dezelfde vrouw niet meer.
Onlangs liep ik 6 KM. en voelde me best,
terwijl ik vroeger nauwelijks door de kamers
kon loopen. Mijn man is den hcclen winter
zonder werk geweest, maar ik moet mijn
Kruschen hebben, vóór dat ik geld aan mijn
eten besteed. Het is té belangrijk dat
gezond is en goed kan loopen. Ik voelde me
verplicht U dit alles te vertellen, opdat het
ook anderen goed kan doen." Mevr. E. A
Wat hoeft er nog meer gezegd te worden
om andere lijders te overtuigen? Het beste is,
probeer Kruschen zelf eens.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten ƒ0.90 en
1.60 .per flacon. Stralende gezondheid voor
één cent per dag. (Adv.)
VERDRONKEN
iy Zevenbergen (N.-Br.) is de 22-jarige
echtgenoote van L. van Beek, moeder van een
1-jarig kind, bij het wasschen te water ge
raakt en verdronken.
Gramofoon - 7 45 óportpraatje I
eert 8 30 Vaz Diua 9.30 Liedjes
KRO-boys -- 10.80 Vaz Dlas 11.0(
M) VARA. 801 Grii
toon 10.15 V01 "l
ibedrtyvi
de arbelderB ln de
12.01 Kleln-orkeet 2.15 Gra
lofoon" 3.10 Balalaika-Orkest 3.20 Leo
Fuld zingt 3.30 Balalaika-Orkest T
Leo Fuld zingt -
3.50 Beoefening hul
1.50 De Notenkrakers 6.01 Volk!
liederen 6.30 Orkei
7.30 Orkest 8.00
nd 9.15 Varia en Vaz Dies
9.30 Gramofoon 9.15 Bonte Avond 11.00
Gramofoon.
V.F.R.O. 1O.00 Morgenwijding,
rusttl (VM <837-8 M> 11-20 Concert
11.30 Concert 4.05 Voordracht 4.20 Gra
mofoon 4.35 Lezing: Jeanne d'Arc 5.50
Concert 6.20 Gramofoon 7.20 Concert
8 20 Concert 9.30 Muziek 10 50 Grarao-
(Franech) (609.3 M.) 11.20 Omroepklelnor-
kest 12.30 Concert 4.20 Muziek 5.3o
Gramofoon 6.50 Omroepklelnorkest 7.20
Gramofoon 8.20 Orkestconcert 9.10 Gia-
mofoon 9.30 Gramofoon 9.50 Concert.
1 a v e n t r y 1654.4 M.). 11.30 Orgelspel 12.05
Orkest 2.05 Muziek 2.50 Kwintet 2.50
Volksliederen 4.05 Orgelspel 7.50 Orkest
9.05 Concert.
lalundborg (1163.8 M.) 11.20 Concert
1.50 Gramofoon 2.50 Concert 7.21 Om
roeporkest 8.45 Duo 9-05 Vroolüke lied
jes 9.40 Populaire muziek 10.20 Muziek,
ihnlgswusterhausen (1634.9 51.) 6.60
Morgenwijding. Ochtendconcert 1.20 Gra
mofoon 4.50 Concert 6.25 Zang 7...0
Muziek 10.20 Avondconcert.
.angenberg (472.4 M.) 6.35 Gramofoon.
9.25 Mensch und Welt" 10.40 Gramofoon
11.20 Concert 12 20 Concert 4.20
Concert 5.25 Gramofoon 9 50 Gramo
foon 10.05 Concert.
.ondon Nat. (261.3 M.) 4.35 BBC-orkest
6.05 Cellorecital 6.50 Variété Program
ma 7.50 Orkest 9.05 Orkest
.ondon Reg. <356.9 M.) 11.20 Orgelspel
5.50 Concert 7.20 Concert 8-20 Concci*
9.50 Muziek.
lidland Reg- (398,9 M.) 2.50 Muziek
3 35 Concert 5.50 Concert 7.20 Gramo
foon 9.50 Muziek.
'ar ijs (Radio Paris) (1724.1 M.) 7.05 Gramo
foon 11.20 Omroeporkest 6.50 Muziek
6 40 Omroeporkest.
DE VERVALSCHINGSAFFAIRE
TE DIRKSLAND
TWEE VERDACHTEN OP VRIJE VOETEN
Naar wij vernemen zijn door de rechtbank
te Rotterdam op vrije voeten gesteld de ma
kelaar W. J. N., te Middelharnis, en de land
bouwer H. P. te Dirksland, welke personen
verdacht werden betrokken te zijn bij de
vervalschingsaffaire te Dirksland. De land
arbeider L. en de timmerman Lt, beiden uit
Dirksland, blijven echter in verzekerde be
waring. Het ondemoek wordt voortgezet.
AUTO- EN MOTORONGEVALLEN
Te Amsterdam stond een auto gepar
keerd op de Heerengracht by de Vijzelstraat»
Een autowachter meende, dat de wagen ver
keerd was neergezet, waardoor hy het ver
keer hinderde. De auto is toen door hem ver
zet maar gleed door en kwam in de gracht
terecht. De eigenaar van den wagen heeft toen
de brandweer opgebeld, die hem met den red
dingswagen weer op den wal heeft geheschen.
In de Plantage Middenlaan op den hoek
van de PL Kerklaan is een 22-jarige man doof
een auto overreden en met een hersenschud
ding overgebracht naar het Wilhelmina Gast-
Door G. Th. ROTMAN
87. Wacht, nog een ruk, en... boemdie-jeelj
Daar komt het heele deksel meel
Het zware ding vliegt met geweld
Dwars door de ramen van Van Pelt,
Waar alles, wat het oog bevalt
Met smaak en zwier is uitgestald:
Ach, pullen, vazen, grof en fijn,
De heele toel gaat kort en klein!
3. De arme Kroon werd voor dit feit
Door twee agenten weggeleid.
De inspecteur begon te razen:
Heer Kroon moet dokken voor de vazen,
Voor het vernielde vensterglas
En wat er meer gebroken was;
En daarbij kreeg hij wat een strop!
Ook nog een boete van tien „pop"..,,
(Wordt Maandag vervolgd).
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door Edw. BULWER LYTTON
Het was een eigenaardig schouwspel, hoe
die trotsche vrouw, trotsch op haar schoon
heid, op haar rang, op de eerbewijzen, die
haar sinds kort te deel vielen; wier mate-
looze ijdelheid reeds het onderwerp der
gesprekken in Rome was en Rienzi tot
nadeel strekte hoe zij plotseling, als door
een wonder in zijn nabijheid veranderde!
Blozend en beschroomd, scheen al haar
trots te verdwijnen in haar liefde voor hem.
Geen vrouw had ooit lief met geheel haar
haar overdreven waardeering van de meer
derheid van het voonverp harer vereering-
En misschien was het wel het besef van
dit verschil tusschen hem en ad het overige
geschapene, waardoor de liefde van den
Tribuun voor zijn echtgenoote steeds toe
nam, waardoor hij blind was voor haar
tekortkomingen jegens anderen en haar een
weelde veroorloofde, die, ofschoon tot zekere
hoogte uit een staatkundig oogpunt noodig,
door haar toch te hoog werd opgevoerd; en
zoo zijn val er al niet het onmiddellijk ge-
Volg van was, deed zij aan de Romeinen een
Verontschuldiging aan de hand voor hun
eigen lafhartigheid en trouweloosheid, en
verschafte aan de geschiedschrijvers een
waarschijnlijke verklaring voor de oorzaken
die zij anders niet konden nagaan. Rienzi
beantwoordde met dezelfde liefde de kussen
van zijn vrouw; haar schoon gelaat was
voldoende, om de wolken te verdrijven die
eooeven nog zijn voorhoofd bedekt hadden.
„Zijt gij heden morgen niet uitgeweest,
Nina?"
„Neen, de hitte was te drukkend. Maar
toch, Cola, heb ik geen gebrek aan gezefl-
schap gehad de helft der Romeinsche
vrouwen hebben het paleis bezocht"
:Ja, dat dacht ik wel- Maar die knaap
daar is dat geen nieuw gezicht?"
„Stil, Cola, ik bid u, wees vriendelijk
tegen hem: zijn geschiedenis zal ik u later
wel vertollen. Angelo, kom eens hier. Dit is
uw nieuwe meester, de Tribuun van Rome."
Angelo naderde met een voor hem onge
wone beschroomdheid, want Rienzi had al
tijd iets statigs in zijn voorkomen gehad en
na zijn verheffing was hij nog ernstiger en
strenger geworden, zoodat allen, zelfs ge
zanten van vorsten, hem slechts met on
willekeurig ontzag naderden- De Tribuun
glimPJachte, toen hij zag welken indruk hij
maakte; en daar hij van nature veel van
kinderen hield en minzaam was tegun
ledereen, behalve tegen de aanzienlijken,
haastte hij zich, dien uitte wisschen. Hij nam
het kind vriendelijk in zijn armen, gaf het
een kus en heette het welkom.
„Moge wij eenmaal zulk een zoon bezit
ten!" fluisterde hij Nina toe, die zich
blozend afwendde.
„Hoe heet gij, vriendje?"
„Angeflo Villam-"
„Een Toscaansche naaim. In Florence
woont een letterkundige van denzelfden
naam, die ongetwijfeld bezig ls, onze ge
schiedenis op grond van geruchten te
6chrijvcn. Is hij een bloedverwant van u?"'
„Ik heb geen bloedverwanten" zeide de
knaap; „daarom zal ik te meer houden van
de SiRnora en u eeren, als gij mij daartoe
in de gelegenheid wilt stellen- Ik ben een
Romein, en alle Romeinsche jongens
vereeren Riryizi."
„Zoo, beste jongen?" zeide de Tribuun,
terwijl hij bloosde van genoegen, „dat is eeD
goed voorteeken voor mijn toekomstigen
voorspoed."
Hij zette den knaap op den grond en ging
op de sofa liggen, -terwijl Nina op een
stoeltje naast hem plaats nam.
„Laat ons alleen zijn" sprak hij en Nina
wenkte haar kamervrouwen, te vertrekken.
„Neem mijn nieuwen page mede", beval
zij. „Hij komt zoo pas van huis en is niet
geschikt voor het eezolschap van lichtzin
nige vrienden-"
Toen zij alleen waren, begon Nina aar
Rienzi het gebeurde van 's morgens tt
vertellen; doch ofschoon hij scheen tc
luisteren was zijn blik verstrooid, daar hij
blijkbaar aan geheel iets anders dacht. Ein
delijk, toen zij ophield zeide hij:
„Wel Nina, gij hebt als altijd goed en edel
gehandeld. Maar laat ons nu over iets an
dei's spreken. Mij dreigt gevaar."
„Gevaar!" herhaalde Nina verbleekend.
„Dat woord moet u geen angst aanjagen
uw geest is geilijk de mijne, onvatbaar
voor vrees; en daarom zijt gij, Nina, mijij
eenige vertrouwde in geheel Rome- Niet
alleen om mij te verblijden door uw schoon
heid, maar om mij bij te staan met uw
raad, mij te steunen door uw moed, heeft
God mij u gegeven."
„Ik dank u voor die woorden!" zeide Nina
zijn hand kussend; „.indien ik ontstelde bij
het woord gevaar, dan was het slechts de
zorg eener vrouw voor u een onwaardige
gedachte, mijn Cola, want roem en gevaar
gaan steeds sa*»en en ik ben bereid, beiden
met u te deelen. Als ooit het uur der be
proeving komt, zal geen uwer vrienden u
zoo trouw ter zijde staan, als dit zwakke
lichaam met zijn onversaagd gemoed
„Ik weet het, mijn Nina; ik weet het"
zeide Rienzi, terwijl hij opstond en met
lange, snelle schreden de kamer begon op
en neer te loopen. „Luister nu naar mij. G;j
weet dat ik, om veilig tc regeeren, uit staat
kunde, zoowel als uit trots, rachtvaardig
moet zijn- Rechtvaardig regeeren is iets
ontzettends, wanneer de schuldigen mach
tige baronnen zijn. Nina, het hof heeft
Martino Orsini, heer van Porto, ter dood
veroordeeld wegens openlijken en onbe-
schaamden diefstal. Zijn lijk hangt nu op
de 'rap van den Leeuw."
..Een vreeselijk vonnis!" zeide Nina
rillend.
„Dat is waar; maar zijn dood zal misschien
duizenden arme, eerlijke menschen rust
gevenI Dat is het niet, wat mij hindert Doch
de baronnen beschouwen het als een bo-
leediging voor hen, dat de wet een edelman
durft treffen- Zij zullen in opstand komen
en oproer maken. Ik voorzie dezen storm
en ik weet geen middel om dien te be
zweren.
Nina zweeg eenige oogenblikken.
„Zij hebben een plechtigen eed afgeflegd,
dat zij niet de wapens tegen u zouden
opnemen", zeide zij toen.
„Wat beteekent meineed tegenover dief
stal en moord?" vroeg Rienzi, met zijn
sarkastischen glimlach.
„Maar het volk is u trouw-"
„Ja, doch in een burgeroorlog is die partij
het sterkst, wier wapenrusting hun tehuis,
wier beroep de strijd is. De koopman zal niet
onmiddellijk bij het luiden der alarmklok
zijn winkel verlaten; doch de krijgsknech
ten van de baronnen zijn ten allen tijde
gereed."
„Om sterk te zijn" sprak Nina die, nu
haar heer en meester haar om raad vroeg,
toonde, dat zij zijn vertrouwen niet on
waardig was „om sterk te zijn in tijden
van gevaar, moet een regeering sterk
schijnen. Door geen vrees te toonen, zmlt gij
misschien de oorzaak der vrees wegnemen."
„Mijn eigen gedachte" sprak Rienzi
haastig. „Gij weet dat de helft van mijn
macht over de baronnen voortspruit uit do
eerbied, die vreemde staten mij betoonen
Als uit iedere stad van Italië gezanten van
gekroonde hoofden komen om een verbond
met den Tribuun te sluiten, dan moeten zij
hun woede over de verheffing van den
plebejer wel verbergen. Daarentegen moet
ik, om buiten Rome sterk te zijn, binnen
Rome sterk schijnen: de grootsche taak die
ik mij gesteld heb en die, als door een won
der begint te gelukken, zal niet vervuld
worden, als men buiten Rome begint te
vermoeden, dat de macht die mij is toe
vertrouwd, wankelend en onzeker is. Die(
taak" ging Rienzi voort, terwijl hij de hand
legde op een marmeren borstbeeld van
Augustus, „is grooter dan die van hem,
wiens veelomvattende, maar ijskoude ziel
Italië onder zijn jsoepter vereenigde, want
zij zou Italië irf vrijheid één doen worden!
Ja, konden wij slechts een groot verbond
sluiten van alle staten van Italië, elke staat
bestuurd volgens zijn eigen wetten, maar
allien vereenigd tot onderlinge bescherming
tegen de Noordsche barbaren, met Rome als
hoofdstad, dan zou er in deze eeuw en door
dit hoofd een onderneming tot stand zijn
gebracht, waarvan de wereld zou blijven
gewagen."
„Ik ken uw verheven plan", sprak Nina
vol geestdrift, „en zoo er gevaar is in het
bereiken van het doel hebben wij niet
met den eersten stap, het grootste gevaar
reeds overwonnen?"
„Juist, Nina, juist! Dit vertrouw ik: reeds
hebben vele Toscaansche steden onder
handelingen aangekoopt tot het sluiten van
zulk een verbond; en van geen enkelen tiran
Giovanni di Vieo uitgezonderd, heb ik iets
anders ontvangen dan mooie woorden en
vleiende beloften. De tijd schijnt rijp voor
den grooten slag
„En wat is dat?" vroeg Nina verbaasd-
„Weigering van elke vreemde tusschen-
komst. Met welk recht schenkt oen verga
dering van buitenlandshe vorsten Rome een
koning, in den persoon van den een of
anderen Duitschen keizer? Alleen Rome's
volk behoort Rome's bestuurder te kieken;
waartoe zullen wij de Alpen overtrekken,
om aan een afstammeling der Gothen dep
titel te geven van onzen meester?"
Wordt vervolgd 1
