ECONOMISCHE OPBOUW VAN
NEDERLAND
JIM, DE ZOON VAN BOBBY
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
WOENSDAG 10 MEI 1933
DERDE BLAD PAG. 9
ECONOMISCHE PROBLEMEN
DE ECONOMISCHE WERELD
OORLOG
ITct is natuurlijk voor ons land van zeer
groot belang, na tc gaan, hoe de economische
verhoudingen zich de laatste jaren hebben
toegespitst Immers wij hebben ons inge
steld op den export; in zekeren zin hei-bon
wij het verbruik in eigen land verwaarloosd
en wij hebben toegegeven aan de grond
slagen van den vrijhandel, namelijk om
dddr te verkoopen, waar de beste prijzen te
maken waren. Wij hebben ons nergens, om
het zoo te noemen, „ingeburgerd", zelfs in
onze KoloniSn hebben wij niot gezorgd een
vast debiet te scheppen. Wij hebben onze
belangen overgelaten aan aldaar gevestigde,
onafhankelijke importhuizen en het eenigo
contact, dat wij hebben gehad mot onze In
dische belangen, werd teweeg gebracht door
enkele reizen naar „den Oost", die boven
dien als plciziorreisjos werden beschouwd.
Deze houding moet ongetwijfeld consequent
worden genoemd, maar het heeft tot natuur
lijk gevolg, dat bij een inschrompeling van
don wereldhandel en van het wereldverkeer,
bij een afsterven van de vrijhandelsgedach
te, een dergelijk land in de grootste ver
drukking moet komen.
Nederland heeft vanzelfsprekend lang ge
aarzeld om overstag te gaan en zelfs nü nog
ziet men niet algemeen in, dut er van koers
zal moeten worden veranderd. Men hoopt
nog algemeen op een wijziging in de huidige
opvattingen en de mannen, die het devies
„neer mot do tolmuren en stabiliteit van
liet muntwezen op basis van den gouden
standaard" nog steeds in hun vaandels dra
gen, vormen oen niet onbelangrijk contin
gent in de rijen van hen, aan wie de verant
woordelijkheid van het „rogeeron" is opge
dragen, zoowol in ons land als in andere
Staten. Nochtans drijft de economische maat
schappij in do richting van de autarkie
het zooveel mogelijk voorzien in de eigen
behoeftenen de stuurlui van liberaal-
cconomischon huize zien geen kans die drift
tegen te gaan.
Sterke krachten aan het werk.
Er moeten dan ook wel sterfte krachten
San het werk zijn om aan de vereende po
gingen van deze voorstanders van het
„oude" weerstand te bieden niet alleen,
maar hen toch nog te dwingen in de rich
ting, welke zij niet willen uitgaan.
Deze krachten komen hoe langer hoe meer
aan de oppervlakte en naarmate zij zich
voor onze oogen demonstreeren, wordt de
weerstand van de aanhangers van de tradi
tie zwakker, zoodat zelfs enkele hun strijd
tegen de h.i. verkeerde evolutie hebben moe
ten opgeven.
Er is dan ook de laatste decennia veel ge
wijzigd. Do liberale economie heeft medege
werkt haar eigen graf te graven en zij deed
dit zonder dat zij het besefte. De schroffe
cigenbelangspolitiek, in wezen onjuist maar
theoretisch in het kader van vroeger te ver
dedigen, concentreerde haar aandacht zoo
goed als alleen op „winst" én zij had geen
öog voor andere moreele belangen. De men-
schelijko arbeidskracht diende slechts om
die wiinst te kunnen maken, de mensoh
werd middel in stede van doel. Hierop kwam
vanzelfsprekend de reactie in don vorm van
aaneensluiting van hen, die zich benadeeld
achtten. De vakvereenigimgsidee was gebo
ren en zij breidde zich uit tot een zoodanige
macht, dat daardoor de basis van het indi
vidualisme totaal was ondermijnd. Do so
ciale wetgeving deed haar intrede en het
aanpassingsproces van het loon aan zidh
wijzigende omstandigheden, een dor kernen
van het vroegere economische stelsel, werd
ten opzichte van de stedelijke- en industri
eel e arbeiders ten deele uitgeschakeld.
Een tweede slag aan het liberale-economi-
sche stelsel werd gegeven door de verscherp
te tegenstelling tusschen de verschillende
grootc naties, die ieder voor zich invloed op-
cischten op de nog economisch achterlijke
landen. De strijd om de markt werd hoe
langer hoe heftiger en leidde tot den we
reld-oorlog, .i
De laatste stoot
Door ïJert wereldoorlog werd de laatste
Stoot toegebracht. De landen, welke zich het
meest hadden ingesteld op den vrijen ruil
van goederen, ondervonden van den strijd
de grootste nadeelen. Zij waren niet in staat
om zeifis voor enkele weken in do eigen be
hoeften te voorzien en wanneer de aanvoer
van de hoogstnoodzakelijke artikelen zou
iworden belemmerd, stonden zij aan den
rand van den hongersnood. Engeland was
daarvan het duidelijkste voorbeeld. Het
.voerde grondstoffen en voedingsmiddelen op
grooto schaal in; het verwaarloosde den
eigen landbouw omdat meer heil gezien
werd in het veredelingsproces, zoodat het
imet den uitvoer van zijn hoogwaardige in-
dustrieele producten den invoer kon betalen
en daarbij nog groote bedragen overhield.
Engelands lot hing destijds aan een zijden
draad, want indien Duitschland iets sterker
[was geweest en indien de duikbootenoorlog
nog forscher had kunnen worden aange
pakt, zou het Britsche Rijk in Europa on
getwijfeld hebben moeten capituleercn.
De wereldoorlog heeft echter nog meer
dere directe gevolgen gehad, welke een slag
aan de liberale economie hebben toege
bracht, Immers Europa moest zich geheel
en cl instellen op het vervaardigen van oor
logsmateriaal cn zelfs had het aan die eigen
productie nog niet genoeg, zoodat alle
andere, niet direct in den strijd betrokken
landen de behulpzame hand hadden te bie
den. Bovendien werd een groot gedeelte van
het akkerland van welks opbrengst Europa
zich moest voeden, oorlogsterrein. Ook voor
de eerste levensbehoeften was Europa aan
gewezen op andere werelddeelen. Cuba en
Java zorgden voor de noodige suiker,
daar de bietenverbouw voor het grootste
gedeelte werd stopgezetAustralië,
Canada om enkele der voornaamste centra
te noemen exporteorden groote hoeveelheden
boter, terwijl de graan voorziening op groo
te schaal ter hand genomen werd door
Amerika, Canada, Argentinië en Australië.
Het Europeesche industrieele apparaat kon
niet meer voldoende voor niet-oorlogsgoede-
ren produceeren; deze laak werd eveneens
door andoren overgenomen, waarhij o.a. ook
Japan zich energiek op do productie van
massa-arbikelon ging toeleggen.
De krijg gestaakt.
Toen de krijg gestaakt werd, eerst voorloo-
pig door een wapenstilstand, daarna defini
tief door den vredo van Versailles, kon men
aan de bestaande productie-verhoudingen
niets meer veranderen. De landen, die hun
kapitaal en hun energie gegeven hadden om
hun landbouw cn hun industrie in dienst te
stellen van het zelfmoord plegende Europa,
zij het ook tegen zeer hooge winsten (al
truïsme was hierbij natuurlijk vèr te zoe
ken) dachten er niet aan om het eens ver
kregen voordoel af te staan, terwijl de oor
logsindustrie van Europa cn van de Ver-
eenigde Staten zich moest gaan aanpassen
aan den vredestoestand. Hierdoor werd het
productie-vermogen té groot voor de behoef
ten, al kwam dezo wanverhouding niet
direct tot uiting door het groote tekort aan
allerlei artikelen, dat geleidelijk ontstaan
■was, Toen dit tekort was aangevuld, bleek
de overdaad, welk teveel werd geaccentu
eerd door de uitschakeling uit het verbruik
van een groot land als Rusland en door den
nood, die in andere sterk bevolkte regionen
heerschte.
Een typisch voorbeeld vormde het scheep
vaartbedrijf; tijdens den oorlog was er van
de schepen zooveel gevergd, dat deze drin
gend vervanging behoefden. Bovendien
waren honderden vaartuigen getorpilleerd,
zoodat algemeen werd aangenomen, hij ge
brek aan voldoende statistieken, dat de we
reldtonnage beduidend was afgenomen. Elk
land, dat eenigszins op zee georiënteerd
was, bouwde koortsachtig aan in de veron
derstelling, dat het tekort op die wijze zoo
spoedig mogelijk moest worden weggeno
men. Gevolg een wereldtonnage, welke vèr
Jven de behoefte reikte en waardoor de
kiem gelegd werd van de nu bestaande
scherpe malaise in dezen bedrijfstak.
Bij deze directe oorzuken voor het afster-
vingsproees van de vrijhandelsgedachte
kwamen de indirecte gevolgen van den fou-
tieven vrede van Versailles. De zware lasten,
die aan Duitschland werden opgelegd en die
tendeele moosten dienen om de verplichtin
gen te dekken, die de vroegere geallieerden
hadden aangegaan met hun bondgenooten,
hoofdzakelijk Engeland en Amerika, konden
slechts worden gekweten door hot zenden
van goederen en het bewijzen van dien
sten, zooals het vervoer over zee, de assu
rantiebezorging e.d. Hiervan waren credi
teuren niet gediend, omdat hun eigen indus
trieel apparaat erdoor ten ondergang werd
gedoemd, terwijl elk land, juist door de
sterk gestegen voorraden als gevolg van do
in zwang gekomen massa-productie, behoef
te had aan export Er bleef voor Duitschland
niets anders over dan het exporteeren van
goud en het opnemen van groote leeningen,
teneinde op die wijze aan zijn verplichtin
gen te kunnen voldoen, waartegover geen
enkele tegenprestatie stond dan het nega
tieve, den oorlog te hebben verloren.
De opeenhooping van het goud.
Doch ook de geallieerden-schuldenaren
konden Engeland en Amerika niet anders
betalen dan door het zenden vain goud ol
het opnemen van leeningen. Hierdoor begon
de ophooping van het goud in enkele centra,
hoofdzakelijk in Frankrijk (dat een over
schot liad, doordat het van Duitschland
méér ontving dan het aan de crediteuren
had te betalen) en in Amerika, welk land
het leeuwendeel van de oorlogsschulden had
te ontvangen. De hierboven geschetste reus
achtige overproductie en het schaarsch wor
den van het goud waren oorzaak van een
heftige deflatie, welke de geheele economi
sche wereld in haar voegen deed kraken.
Men stond voor reusachtige problemen;
elk land wilde zooveel mogelijk exporteeren
om aan zijn verplichtingen te kunnen vol
den en om zijn eigen bevolking aan de noo
dige bestaansmiddelen tc helpen, terwijl
men paal en perk moest stellen aan den in
voer. Het eenige middel om daartoe te kun
nen geraken, was liet verhoogen van de tol
muren en daarna het toepassen van contin-
genteeiingsmaatregelen. Zoolang Duitsch
land betaalde en zoolang ook de ex-gealli
eerden hun verplichtingen nakwamen, bleef
do drang tot bescherming van het eigen
bedrijfsleven bestaan, vond do tendenz om
tot verdere verhooginjj van de invoeilielem-
meringen te komen nieuw voedsel. De tegen
stellingen werden hierdoor verscherpt en
leidden tot het uitbroken van den economi-
schon wereldoorlog, daar ook de internatio
nale politiek een ernstig woord begon mede
te spreken.
Gemengd Nieuws.
AUTO- EN MOTOR-ONGELUKKEN
Bij Terheyden (N.-Br.) had Zondag
middag op den Rijksstraatweg, in een bocht
•n ernstig motorongeluk plaats.
Uit de richting Breda passeerde J. uit
Broda, met zijn motorrijwiel. Op do duo
tiad zijn echtgenoote plaats genomen. Nabij
don molen gekomen, kwam uit de richting
Moerdijk een Fransche auto, die de bocht
links nam, waardoor een ontzettende bot
sing volgde. J. en zijn echtgonoote werden
van den motor geslingerd, waarbij beiden
het linkerbeen braken. Nadat dr Wiegman
eerste hulp had verleend werden de
beide slachtoffers naar het ziekenhuis te
Breda vervoerd. Op de plaats van het onge
val waren aanwezig burgemeester Vermeu
len cn de sub. officier van justitie Baron
Spcijart van Woerden, uit Breda. De be
schadigde motor werd naar het gemeente
huis vervoerd, tenvql de Fransche auto in
beslag werd genomen en de chauffeur in
arrest gesteld.
Tc Zwolle is op de Thomas 6. Kempis-
straat een driewiclig rijwiel, ingericht voor
melk vervoer, aangereden door een auto.
Landbouwer v. d. Belt van den Langen-
hollenholterwog en zijn vrouw werden daar
bij zoo ernstig verwond, dat overbrenging
naar het ziekenhuis noodzakelijk werd ge
acht. De melkfiets werd vernield. Beide ge
wonden waren Donderdag gehuwd.
Bij Dorst (N.-Br.) kwam H. uit Broda
met zijn vrouw en mevr. E. met een auto
van de golfclub. Na een auto gepasseerd te
hebben, is de wagen van H. gaan slingeren,
waarbij hij met tamelijk groote vaart tegen
een boom langs den weg reed, waar juist
mej. v. G. uit Breda per rijwiel voorbij
kwam. Zij werd aangereden en brak een
dijbeen. Het meisje is naar het SL Ignatius-
ziekonhuis te Breda vervoerd.
H. bekwam snijwonden aan hoofd en ar
men; mevr. H. liep een lichte hersenschud
ding op; mevr. E. bekwam wonden aan het
gelaat. De leelijk toegetakelde auto moest
naar Breda gesleept worden.
Te Maastricht wilde een zekere O. op
zijn motorrijwiel een renner achterop rijden
O. reed twee voetgangers aain. Hij zelf werd
van zijn motorrijwiel geslingerd en bekwam
zoodanige ernstige wonden en een schedel
breuk, dat hij in zorgwekkenden toestand
moest worden opgenomen in het Zieken
huis Calvarienberg.
Do beide aangoredonen waren er even
eens ernstig aan toe, doch konden naar hun
woningen worden overgebracht.
Te Voorschoten botsten bij de Wijn
gaardenlaan een auto, bestuurd door v. d. H
en een driewielig transportrijwiel, waarop
gezeten was A. W, tegen elkaar. Beide voer
tuigen kwamen aan de overzijde van do
straat tegen de huizen terecht. A. W. werd
tegen den grond geworpen. Hij werd ge
wond. De materieelo schade was vrij aan
zienlijk. De tramdienst ondervond vertra
ging.
Te Tilburg is de student aan de R.K.
Handelshoogeschool K. Daaldrop, te Oir-
schot met zijn motorfiets tegen een muur
gereden. In levensgevaarlijken toestand is
hij in het ziekenhuis te Tilburg opgenomen.
BRANDEN
Bij Ileiligerlee (Gr.) is het drie wo
ningen bevattende huis van de Wed. Kui
per door onbekende oorzaak grootendeels
uitgebrand. Van de inboedel werd weinig
gered. Verzekering dekt de schade.
Te K i e 1 w i n d e w e e r is door onbekende
ooi-zaak het woonhuis van J. Wilkens totaal
afgebrand. Huis en inboedel waren verze
kerd.
Te Nistelrode (N.-Br.) onstond brand
in het dubbele bovenhuis, bewoond door P.
van Doorn en A. v. d. Velden. De brand was
uitgebroken in het huis van Van Doorn,
welk perceel geheel is uitgebrand. De inboe
del ging verloren. De brandweer slaagde
erin het huis van Van der Velden te behou
den. Omtrent de oorzaak is niets bekend.
Verzekering dekt de schade.
DOODELIJKE VAL
Het 11-jarige jongetje van den landbou
wer J. te Mook viel van een boerenkar en
brak den halswervel. Het knaapje was op
slag dood.
DE VERVALSCHINGSAFFAIRE
TE DIRKSLAND
HOE DE ZAAK IN ELKAAR ZIT
Naar wij vernemen zijn gister naar Rot
terdam overgebracht de makelaar W. J. N.
te Middolharnis, de timmerman L. te Dirks-
land, de tuinder L. te Dirksland en de land
bouwer P. te Dirksland, die er van verdacht
worden betrokken te zijn bij de verval-
schingsalfaire te Dirksland. Zij zullin to
Rotterdam ter beschikking van de justitie
worden gesteld. Het onderzoek in deze inge
wikkelde zaak staat onder leiding van Mr.
Loeffelman uit Rotterdam. Omtrent do toe
dracht der zaak vernemen wij nog het vol
gende:
De tuinder L. wordt er van verdacht den
grond, die hij voor zijn eerste kas gekocht
had van den heer K. voor f 2400, te hebbon
laten kwiteeren voor f4000. Voor zijn \ol
jende kas kocht de tuinder L. land van den
heer P. te Dirksland voor een bedrag ad
f 2700, doch hij liet een kwitantie door den
heer P. teekenen van f 4300.
Het was L. bekend, dat een geldschieter
uit Den Haag, zestig procent hypotheek zou
willen geven op de wérkelijke waarde. L.
liet den timmerman L. de kassen bouwen,
die volgens den tuinder L. f 0100 zouden ge
kost hebben. Hij had echter den timmerman
L. een kwitantie laten teekenen, vormeldcn-
do dat deze een voorschot had ontvangen
van f 0000. De werkelijke kosten van do
Kassen waren echter maar f 3600, zoodat de
geldschieter uit Den Haag door deze truc
er voor de volle cn werkelijke waarde tus
schen zat.
Een caindidaat-notaris to Dordrecht kreeg
an den geldschieter opdracht een cn ander
te laten schatten en de candidaat-notaris
heeft deze opdracht overgedragen aan den
makelaar N. te Middelharnis. Deze makelaar
N .taxeerde grond en kassen op f 20.000, ter
wijl de werkelijke waarde maar f 13.000 ww
De makelaar taxeerde echter een cn ander
aa irtzago te hebben gekregen van de bov
vermelde kwitanties. Er wordt een onder
zoek ingesteld of deze makelaar bekend was
met het feit, dat deze kwitanties valsch wa
ren. Ook stond op de koopacte nog een
schuur vermeld, doch deze was niet aan-
ezig. Later kreeg de heer A. A. M. te Som-
mclsdijk opdracht alles te herschatton en
deze kwam op een veel lager bedrag.
Naar men zich herinnert werden de toma
tenplanten van den tuinder L. vergiftigd.
L. verdacht er den arbeider den H. van,
eveneens woonachtig te Dirksland, die vroe
ger bij L. werkzaam was geweest, doch was
weggegaan wegens oneenigheid. Uit wraak
hoeft den H., die blijkbaar met verschillen
de dingen goed op de hoogte was, de zaak
omtrent deze vervalschingsaffaire aan het
rollen gebracht, met het gevolg, dat momen
teel vier personen zijn gearresteerd. Het on
derzoek is nog niet afgeloopen en men neemt
aan, dat nog meer personen bij deze affaire
betrokken zijn geweest
ONBETROUWBARE POLITIE?
Te Nijmegen zijn dezer dagen twee politie
ambtenaren, n.l. een rechercheur en een
agent uit den dienst verwijderd, naar „De
Tol." meent te weten.
Gedrag en levenswandel van den recher
cheur waren zoo laakbaar, dat hij niet
langer in het politiekorps te handhaven
was. De agent werd door een collega op
heeterdaad betrapt bij diefstal van aan de
gemeente toebehoorende bloembollen uit het
Hunnerpark.
Overigens is niemand in het politiekorps
in zijn functie geschorst of door ontslag
daaruit verwijderd. Alleen is bij den com
missaris van politie en den hoofdinspecteui
der recherche de gezondheidstoestand zoo
danig, dat het waarschijnlijk geacht moet
worden, dat zij lichamelijk voor den dienst
ongeschikt bevonden worden en op grond
daarvan hun ontslagaanvrage zullen i;
diénen.
De burgemeester heeft, als hoofd van de
politie, het noodzakelijk geacht, dat tot een
ingrijpende reorganisatie van het korps zal
worden overgegaan, waarbij in de eerste
plaats een doelmatiger verzekering van de
openbare veiligheid, voorts een intensievere
dienstvervulling door het personeel, een
meer economische opzet van de organisatie
en zoo mogelijk bezuiniging op de uitgaven
op den voorgrond staan. De plannen voor
deze reorganisatie worden met spoed bestu
deerd, maar de afhandeling heeft vertra
ging ondervonden door de ziekte van den
commissaris, terwij 1 't overigens gewenscht
is, dat alvorens een beslissing wordt ge
nomen in de te venvachten vacaturen
van commissaris van politie en hoofdinspec
teur van de recherche (plaatsvervangend
commissaris van politie) wordt voorzien.
GIDS VOOR HOOGEVEEN
Dat Drente een der mooiste provinciën
van cms land is, is een feit, dat hoe langer
hoe meer bekend wordt. Als we het door
eigen aanschouwing ook nog niet wisten,
zou het pas verschenen propagandageschrift
van de Vereen, voor Vreemdelingenverkeer
te Hoogeveen het ons wel geleerd hebben. De
foto's, die erin voorkomen, geven een indruk
van de fraaie omgeving. In de omgeving
van Hoogeveen kan men talrijke fraaie fiets
tochten maken en genieten van het onge
repte natuurschoon.
Hoogeveen zelf is een plaats, die in de
laatste jaren zich hoe langer hoe meer ont
wikkelt. Het werkje, dat wij hier aankon
digen, roemt dan ook Hoogeveen als woon
stad temidden van het natuurschoon, maar
vraagt tevens de aandacht voor do werkstad,
om de gunstige ligging, die bevorderlijk
was voor de ontwikkeling der industrie.
ROOFOVERVAL TE ROTTERDAM
Gistemiiddag hebben twee mannen de
'inkeliêrster mej. Letink, die een zaak in
ijzerwaren in de Maretakstraat heeft, in
haar winkel overvallen, waarbij zij getracht
hebben de kas te rooven. De juffrouw ver
zette zich hevig, zoodat de overvallers zon
der buit moesten vluchten, achtervolgd door
de juffrouw. Buiten hebben eenige omstan
ders de kerels achtervolgd, waarop een van
hen gegrepen werd cn aan de politie kon
'orden overgeleverd. In den avond werden
nog twee medeplichtigen een persoon had
up den uitkijk gestaan gearresteerd. De
daders zijn de 23-jarige L. D„ de 20-jarige
V. van C. en de 24-jarige H. K.
Zij zullen ter beschikking van de justitie
worden gesteld.
ERNSTIG TRAMONGELUK
Dinsdagnacht is op den weg te Velden bij
Venlo een Duitscho vrachtauto uit Dussel-
lorf. geladen met groenten, komende uit
Delft, door de train aangereden en vernield.
De chauffeur vap de auto werd zeer ernstig
gewond. Hij is naar het ziekenhuis te Venlo
ergebracht. Men vree9t voor zijn leven.
Zijn vrouw, die eveneens in de auto was
gezeten, bekwam geen letsel.
DONDERDAG 11 MEI
Huizen (1875 M.) N.O.R.V. 10 00 Gramofocn.
10.15 Morgendienst, te lelden door Ds. Joh.
Vrü Bvang. Predt. te Hilver-
Leïpzig
j.uu t ui sus uaaie nanaweraen 3.00
Vrouwenhal'uurtje 4.00 Bijbellezing
5.00 Liederen-recital 5.45 Cursus handen-
ai beid voor onze jeugd C.15 .Onze Neder-
landsche Monumenten" door den heer J.
Hoogwerf 6.45 Cursus knippen en stofver-
Jfoon 7.X0 ..Wat er op
Ingezonden Stukken.
■ordelijkheid der Redactie)
huh bezocht*
•ettlg, nis tig i
sr' ■- '"Ting, waartoe g
ikte. Drettice
ïfschcid
vonden van biy verwachtend begroe'
•eestverwanten, die tüdelUk, evenals
hun
'Ooem
iste krachten aan onze jong*
i van dit jubeljaar heeft zich
tuur een „Jubileum-fonds" to overhandig
Zij weet, dat de tüden er niet naar ziin
aven af te zonderen; zjj hoopt echter op uw
ledewerking, ondanks dat. Het gaat er om d
at de geestelijke arbeid In ons Tehuis. ond>-
11e omstandigheden verzekerd zij en blijve. Gi
eer uw bbdrage op het nummer van onze
enningmoester. Stelt u vrijwillig beschikbau
rlendon, om gelden in te zamelen en geeft u*
gij dan al niet behooren tot de duizenden oud
zoekers van het Tehujs, toon u fen waai
lend en begunstiger van het werk dat daai
urlcht wordt en sieun ons met een mild-» gav#
Bedenkt, dat het werk in onze Tehuizen eer
krachtigste middelen is tot het behoud var
zedelijke waarden van een groot deel \ar
volk, hetgeen ten goede komt aan de hand-
L gij niet achterblüvc...
Dat Gods Zogen op onzen arbeid moge rust
st, he'1 van onze jongens in het Tehuis vc
niltairen te Harderwijk.
Het Eere-Comité: kolonel E H v d Akker.
omi«n»na.nnmmandant; ds P Bootsma. leger-
redikant; dr H Col tin.
dr
Radio Nieuws.
sieren 7 15 Grs
Hulzen (1875 M) K.R.O. 8.00 Moreenconcert
11.00 Giamofoon 12.15 Lunchconcert.
Mlversum (296 M.) A V.R.O. 8-01 Gramo-
foon 10 01 Morgenwijding 10.15 Grarno-
foon 10.30 Gramofoon 11.00 Cursus
knippen 11.30 Zang 12.01 Kovacs Lajoa
2.15 Gi amofoon 2.30 Piano-recital
3 00 Naaicursus 3.45 Gramofoon 4.00
Ziekenhaltuur 4.30 Zang 5.00 Voor groo
tere kinderen 5.30 Concert 6.30 Sport-
atje
Dlas 8.05 C<
9.15 Zang 9.30 Radiotoneel 9 50 Omrcep
orkest 11.00 Vaz Dias. daarna Gramofuoa.
Irussel (VI.) (337.8 M.) 11.20 Concert
12.30 Gramofoon 4.20 Omroeporkest 5 5(1
Concert 7.20 Concert 8.20 Concert
9 30 Gramofoon.
(Fransch) (509.8 M.) 11.20 Gramofoon
12.30 Concert 4.20 Concert 5.35 Gramo
foon 5.50 Concert 7.20 Omroeporkest
8.20 Concert 9.30 Gramofoon.
laventry (1554 4 M.). 11.20 Orgelspel 12-05
Orkest 3 2-50 Orkest 2.20 Vesper uit de
8.55 Concc
org (1153.8 M.) 11.20 Concert
eporkest 7.21 Concert 8 30 Gra
- 9.40 Deensche muziek 10.10 Mu»
önlgswueterhausen (1634J M.) 5.5a
Morgenwijding Ochtendconcert 11.20 Qra-
mofoon 120 Gramofoon 3.20 Concert
4.55 Kamermuziek 5.25 Balladen van Schu
bert en Loewe 8.35 Muziek 10.20 Con
cert.
angenberg (472.4 M.) 6.30 Gramofoon
9.30 ..Menech und Welt" 11.20 Concert
12.20 Concert 1-50 Gramofoon 3.50 Con
cert 7.50 Operette-ouvertures 9-50 Con-
London Nat. (261.3 M.) 1120 Orgel. 12.03
Orkest 3 25 Orkest 4.35 BBC-orkest
S.55 Concert.
Reg. (355.9 M.) 11.20 Conci
- - 3.2'
7,
i 10.05 BBC
12.35 Coïncert 1.20 Concert 3.25 Orkest
4.05 Concert 5.50 Concert 7.20 Har
cert S.35 Variété-p
ester gem. Putten; jhr mr J M
With, lid v d Prov. Staten; mr S baron van
Heemstra, comm. der Koningin in Gelderland;
ds H. Janssen, leger- cn vlootpredikant in a.d
J de Jong Saakes, burgemeester gem. Hardor-
■vök; C W F baron Mackay, burgemeester gem
Srmelo; luit.-gcn. Jhr IV. Roëll. comm. v. h'
feldleger; kol. Jhr. C. M. Storm van 's-Grave-
innde, adj. van H.M. de Koningin; W de Vlugt
mrgemeestcr gem. Amsterdam,
Het Jubileum-Comité: dr D Fokkinga, con-
Midland Reg. (398.9 M.). 11.20 Concert
1.20 Concert 5.50 Sollstenconcert 5 50
Concert 8.35 Variété-Programma 9 50
BBC-orkest.
MISSIE-UITZENDINGEN PHOHI
Naar men weet, bepalen de ten aanzien
van den omroep naar Indië gestelde voor
waarden o.a., dat het programma moet be
vatten mededeelingen van woord-, toon- of
beeldinhoud van ontspannenden, leerrijken
en nuttigen aard; uitgesloten zijn uitzendin
gen in strijd met de veiligheid van den
Staat, de openbare orde of de goede zeden,
alsmede politieke uitzendingen en uitzen
dingen van propagandistischen aard op het
gebied van den godsdienst
Een uitzending, bestemd voor de Missiona
rissen, valt natuurlijk niet iin de termen van
godsdienstige propaganda.
Het ligt in de bedoeling van den K.R.O. ont
ihinenkort wekelijks des Zaterdags of des Zou
agrs. vla den Phohl-zender to Huizen op golf-
voorzitter; IC Timmerman,
retarls; J Dlepersloot, Lcu-
ningm., gironummer 213923]
isvader, alg.-adjuncL
Harderwijk, Mei 1933,
S5 Bom! daar komt Jimmy aangestoven! S(
Heer Kroon valt plots'ling onderstboven,
Want Jimmy botste onder 't gaan
Tegen den paraplustok aan,
Die o wat schrik! tezelfdertijd
Floep! in een gleuf van 't putje glijdt,
Zoodat Heer Kroon een schuiver maakt,
Waarbij hij ook zijn vriend nog raakt.
Vriend Kroon staat op en trekt zich krom:
Hij wil zijn regenscherm weerom;
Maar ach, het wil hem niet gelukken
De paraplu weer los te rukken;
Al trekt de man ook nog zoo hard,
Het ding zit in den put verward...
Neen, nsen, heer Kroon, het zal niet gaanl
U kunt gerust naar huis toe gaan!
Wordt Vrijdag vervolgdJ
Cola di Rienzi, de groote Senator van ..Ais iedereen tn Bome*
Door Edw, BULWER LYTTON
KORTE INHOUD VOOR NIEUWE LEZERS
Lang en ernstig had Rienzi, do groote volks
leider van Rome in het begin der veertiende
eeuw, gesproken mot den bisschop van Orvietto.
De laatste peinsde op middelen, om de op
standen en losbandige twisten in de stad te
bedwingen en daartoe riep hU do medewerking
Deze bewilligde daarin, maar stelde teven3
den elsch van volledige
icht.
istrengheid op te tredei
an den bisschop
had verkregen, sprak Rienzi: „Dan is van dil
oogonblik af alles
;s. dat gU het als
groote gestreng-
t treft. Nu weet ik beter waaraan ik mij
:o houden heb".
Met ijzeren hand wist Rienzi orde en tucht
held.
het volk 4
;rde lie
s bij den adel ge-
S vrijheids
de gemalin van Rienzi, was door de
overheeirschende positie van haar echtgenoot
plots in staat gesteld haar droomen van ijdel-
he.id en pracht te verwezenlijken.
Toen zij Angelo, het pleegkind van de oude
Ursula, vroeg haar page te willen won-den, was
de jongen daartoe aanstonds en vol geestdrift
Hij \w,erd dope Ursula! haat NijiS gebrajoht
Wilt go hem werkelijk een plaats in uw
huis geven? Hij zal uw bescherming geen
oneer aandoen door zijn afkomst en evenmin
naar ik vertrouw, door zijn gedrag."
„Ook zonder zulk een uitstekende aan
beveling als de uwe, mevrouw, zou zijn ge
laat mij waarborg genoeg zijn. Is hij een
Romein? Dan moet zijn naam mij hekend
zijn."
„Vergeef mij, Signora" antwoordde Ursula
„hij draagt den naam van Angelo Villani
niet dien van zijn vader of zijn moeder. De
eer van een aanzienlijk huis gebiedt, dat
zijn afkomst voor altijd onbekend moet
blijven*"
„Dan heeft hij nog meer behoefte aan
liefde en medelijden als een slachtoffei
vain anderer zonde!" hernam Nina, wier
oogen vochtig worden, toen zij den gloeien-
den blos zag, die de wangen van don knaap
bedekte. „Met het bestuur van den Tribuun
begint een nieuw tijdperk waarin een man
door zijn eigen verdienste niet die van
zijn voorouders rang en ridderschap zal
kunnen verwerven. Vrees niets, mevrouw,
in mijn huis zal niemand hem met min
achting bejegenen."
Ursula's trots verdween hij Nina's vrien
delijkheid, Mot onwillekeurige eerbied kuste
zij de hand der Signora'
„Moge God uw edel hart beloonen!" zeide
zij. „Nu is mijn zending volbracht en heb
ik mijn aardsclien grenspaal bereikt.. Voeg
bij uw onschatbare gunsten, eddle vrouwe,
slechts nog één enkele- Deze juweelen" en
Ursula haalde een doosje uit haar gewaad
en liet het deksel openspringen, zoodat
groote diamanten van het zuiverste water
te zien kwamen „de*zo juweelen" ging zij
voort, het doosje aan Nina's voeten leggend,
„behoorden eens aan het vorstelijk huis van
Toulouse. Nu hebben zij voor mij en de
mijnen geen waarde meer. Vergun mij te
denken, dat zij thans in het bezit zijn van
een ededvrouw, wier koninklijk voorhoofd
hun glans zal verhoogen."
„Hoe!" Beide Nina blozend; „denkt gij
mevrouw, dat mijn goedheid gekocht kan
worden? Welke vrouw verkoopt ooit haar
vriendelijkheid? Neen, neen neem die
geschenken weg of ik zal u moeten verzoe
ken, den knaap weer mee te nemen."
Ursula was verbaasd en getroffen: zulk
een zelfverloochening was iets nieuws voor
haar; zij wist nauwelijks, wat zij hierop zou
antwoorden. Met een trotschen, zegevieren
den glimlach sloeg Nina haar verlegenheid
gade on sprak toen, hoffelijk «Is tevoren, op
zachten, ernstigen toon:
„De handen van den Tribuun zyn rein
de vrouw van den Tribuun mag zelfs niet
verdacht worden! Ik zou liever u, mevrouw
een herinnering willen schonken aan de
schoone taak die gij mij hebt opgedragen-
Uw. juweelen zullen misschien later den
knaap ten goede komen; bewaar ze voor
iemand, die ze noodig heeft"
„Neen Signora" antwoordde Ursula terwij]
zij opstond, „voor den knaap zal ik aorgen,
zoodra hij den leeftijd daartoe zal bereikt
hebben. Signora, ontvang den dank van een
rampzalig, gebroken hart Vaarwel!"
Zij wilde het vertrek verlaten, doch haar
gang was zoo wankelend, dat Nina opsprong
en zelf de oude vrouw steunde, terwijl zij
haar troostwoorden influisterde. Toen zij bij
de deur waren, vloog opeens de knaap naar
naar toe, klemde zich aan Ursula's gewaad
vast en snikte:
„Lieve vrouwe, geen enkel afscheidswoord
voor uw kleinen Angelo? Vergeef hem,
al wat hij tegen u misdaan heeft! Nu gevoel
ik voor het eerst, hoe onwillig en ondank
baar ik geweest ben."
De oude vrouw sloeg do armen om hem
heen en kuste hem hartstochtelijk.
Nina, verbaasd doch steeds vol medelijden
voor haar droefheid en eerbied voor haar
ouderdom, geleidde haar door het vertrek
waar de pages waren en de receptiezaal tot
onder aan de trap iets wat zij zelfs niet
voor de aanzienlijkste dame van Rome zou
gedaan hebben; droevig peinzend kwam zij
terug, nam den knaap bij de hand en kuste
hem moederlijk op het voorhoofd.
„Arme jongen!" zeide zij „voorzeker heeft
de Voorzienigheid gisteren onder de menigte
mijn blik op u doen vallen en u zoo zelve
naar uw tehuis gevoerd. Want waar zouden
de veriatenen en weezen van R ;:n
komen, dan in het paleis van Rome's .eer
sten overheidspersoon?"
Zich daarop tot haar gevolg wendend, gaf
zij de noodige bevelen om voor haar gun
steling to zorgen. Opnieuw bleek, dat indien
de macht haar ijdolheid had versterkt, haar
hart er niet door verhard was geworden.
Angelo Villani zou haar goedheid wel be
loonen!
Zij hield den knaap bij zich en haab ver
trouwelijk gesprek met hem deed haar meei'
en meer behagen scheppen in zijn stout-
moedigen geest en oprechte manieren. Na
een poosje werden zij echter gestoord door
de komst van verscheidene dames van den
Romeinschen adel. Toen traden Nina's goede
hoedanigheden in de schaduw en kwamen
haar gebreken aan het licht. Zij kon geen
weerstand bieden aan de zucht, om te triom
feeren over de aanmatigende signora's, dio
rich nu eerbiedig bogen voor haar, wie zij
vroeger haar minachting hadden betoond.
Zij nam de houding eener koningin aan en
eischte de eerbied, aan een koningin ver
schuldigd. En door handige kunstgrepen, bij
de vrouwen zoo wel bekend, wist zij zelfs
haar hoffelijkheid tot een vernedering voor
haar trotscho bezoeksters te malven. Haar
groote schoonheid en haar ontwikkeld ver
stand bewaarden haar voor de alledaag-
sche onbeschaamdheid van personen uit den
lageren stand: doch tc meer griefde haar
trots, daar degenen die zij krenkte, haar niot
met dezelfde munt konden betalen. I-Inar
hedekte stekeligheden haar glimlacht- ui
geuitebeieodigingon haar saikaslisrho
complimenten haar onverschillig eisclien
van eerbied in kleinigheden waren din*
gen, die men uiterlijk schijnbaar niet mocht
gevoelen, doch waarlijk nooit kon ver
geven.
„Goeden dag, Signora Colonna" zeide zij
tot de trotsche gemalin van den trotschen
Stefano; „gisteren gingen wij langs uw
paleis. Wat ziet het er mooi uit, nu het
ontdaan is van die sombere vestingwerken,
die uzelf dikwijls moeten gehinderd hebben
Signora", ging zij voort tot de echtgenoote
van een Orsini, „uw gemaal staat in hooge
gunst bij den Tribuun, die hem een aanzien
lijk bevel zal opdragen. Zijn fortuin is ge
maakt en wij verheugen ons erin, want
niemand kan den staat trouwer dienen dan
hij. Hebt gij de laatste verzen van Petrarca
ter ecre van mijn echtgenoot gelezen,
Signora Frangipani? Daarginds liggert
zij. Zouden wij het durven wagen, u te ver
zoeken, de schoonheden ervan aan Signora
Savelli duidelijk ée maken? Het doet ons
genoegen, edele vrouwe van Malatesta, dat
uw oogen zooveel beter zijn. De laatste maal
dat wij elkander ontmoetten, scheen het
wel, dat gij ons nauwelijks kondt onder-
scheiden van de zuil, waarbij wij stonden,
ofschoon het toeval ons op het fees* van
had!"1"4 G'Ulia Vlak naaSt elkander geplaatst
»;H°elang moeten wij' die onbeschaamd-
aeui nog verdragen?" vroeg Signora Frangl
para fluisterend aan Signora Malatesta.
„Stil, stil; onze beurt komt ook wel weei
eens!" was het antwoord.
XWordt vervolgd.)! j
