ZATERDAG 22 APRIL 1933 VIERDE BLAD Jhr Mr de Geer op 't verkiezingspad POLITIFKE REDE IN HET NOORDEN DES LANDS „Laat men stevig vaststaan op de rotsbodem der beginselen" Gistermiddag werd in de Zalen Schaaf te Leeuwarden, uitgaande van de Kamerkring Leeuwarden, onder presidium van Ds. J. Hoekstra, Ned. Herv. Pred. te Tem aard, een groote politieke vergadering gehouden, waar als spreker optrad Zijne Exc. Jhr. Mir. D. J. de Geer, Minister van Financiën. Na de gebruikelijke opening werd Ps 121 gelezen, waarna de voorz. een korte inlei dende rede hield, waarin hij den spreker van dezen middag welkom heette namens Chr. Historisch Friesland als lijstaanvoerder. Hot is een eer voor de Chr. Hlst, Unie Min De Geer als lijstaanvoerder te mogen bezit ten. Want tzooals Zijne Exc. sprak, zoo deed hij. Verder heette de voorz. Zijne Exc. welkom Ida toekomstig Kamerlid. Rede Zijne Exc. Jhr. Mr. D. J. de Geer Spr. begon met te zeggen, dat in deze da gen vaak gevraagd wordt: .,Wien zullen we etemmen?" Beter ware de vraag: „Met welk doel stem ik, en waarvoor is het stemrecht mij ge geven?" Hier is wel eens misverstand. Men denkt vaak aan zijn eigen belang en dat men zijn stem daarvoor mag gebruiken. Dit is volmaakt onjuist. Het is een am'bt, men moet een openbaar werk verrichten. Ongeveer hetzelfde werk als van een Ka merlid. Er is een gradueel verschil, maar beiden moeten zorgen voor het openbaar belang. Bij het algemeen kiesrecht komt het niet Jhr. Mr. DE GEER too duidelijk meer naar voren, vroeger meer, toen een 2 h 300.000 kiezers het parlement moesten kiezen. Gaat het om oigen belang, dan is dat een demoral iseerende gedachte van dit deel van het volk. Men denkt niet aan de andere helft van ons volk, aan de toekomst van ons volk. Vooral bij de leeningspolitiek komt dit uit. Men mag niet leenen voor de vertering van ons volk en dus sch'ulden laden op de schouders van ons nageslacht Er komt nog bij, dat onpe kiezers ook moeten kiezen voor de 60 millioen Nederlan ders in Oost- en West Indië. Een reeks van organisaties hebben een manifest tot ons volk gericht, waarin ze ons volk wijzen op enkele wenschen. Dit is iets nieuws. Ze dringen aan op een sterke meer derheid, die het gezag wil handhaven. De inhoud maakt een zeer sympathieken indruk en hieruit blijkt ten volle, dat we niet uit persoonlijk belang mogen stemmen, maar uit algemeen belang, het stemrecht is een publiek recht ten bate van het volks belang. Hierbij zijn veroordeeld alle kleine par tijen, diie ontstaan zijn door het eigen be lang. Zijn stem daaraan geven is zonde, is het onverantwoordelijk gebruik maken van het stemrecht Ook zijn hierbij veroordeeld de groote par tijen, die een eigenbelang najagen. Het be voorrechte deel wordt door zulk een houding zelf gedupeerd. Dat blijkt wel duidelijk bij de S.D.A.P. en haar houding tegenover het gezag. Haar leiders voelen weinig voor revolutie, maar nu de meest linksche deelen daar naar toe sturen, gaan ook gij mee. Dit Ls gebleken in 1903, 1918 en in 1933, de spoorwegstaking, de Novemberstorm en het geval met de Zeven Provinciën. De klassestrijd vraagt niet naar recht of onrecht, men plaatst zich steeds aan de zijde der ontevredenen. Het gevaar der S.D.A.P. ligt niet in haar kracht, maar in haar zwakheid. Men richt zich naar de kleine groepen die naar omwenteling streven. Deze houding is een groote blaam voor de arbeiders zelf. Men ziet, zoodra het onweer is overgedre ven, dat de S D A P zich terstond terug trekt en van den Prins geen kwaad weet Spr. verduidelijkt dit met hetgeen in 1918 en 1933 is geschied. I-Iet is een beginscllooze slapheid, die haar maakt bot een permanent gevaar. Zelfs in haar wetenschappelijke werken komt deze tweeslachtigheid uit en het doet ons geen vertrouwen stellen in de c.g.n. or delievendheid dezer partij. Wij zullen alleen veilig staan, als we leven uit een positief beginsel, 't Christelijk Histo risch beginsel. Dat beginsel staat niet het belang voor van een deel van ons volk, maar van het geheele volk, het verwerpt den klassestrijd, ook de gezlndtestrijd. Het vraagt niet een plaats in de staat voor eigen vrienden, neen het wil zorgen voor allen. Spr. hoopt dat de groep van dit beginsel zoo sterk mogelijk mag zijn. Moeilijk zijn de tijden, werkloozen, met verlies werkende' bedrijven enz* vragen j hulp. Als natie kunnen we weinig doen voor verbetering. Men kan cenige ■vorzach- ting aanbrengen en juist ons beginsel wijst daartoe den weg aan. Ons beginsel is paci- 1 fistisch, en internationaal willen we mee werken voor ontwapening, maar we wijken niet voor de drogredenen van eenzijdige ent wapenaars. Uitvoerig stond spr stil bij onze neutra- liteitshandhaving van de jaren 19141918. Onze weermacht is mede oorzaak geweest, dat we niet in den oorlog zijn geraakt, wat zeer duidelijk blijkt uit de geschriften van Ludendorf. Vervolgens besprak Zijne Excellentie de crisisuitgaven. Men heeft het de regeering kwalijk genomen dat zoo weinig hier aan gegeven is, maar ze beloopen nu reeds f 100 millioen. Dan moeten meerdere uitgaven gedaan worden aan de spoorwegen, aan de gemeentefondsen. Samen een f 150 millioen uitgaven meer dan de gewone. De inkom stenbelastingen dalen De registratierechten zijn leruggeloopen van f 7 millioen tot f 700.000 per maand. Dit alles te samen plaatst ons rijk voor de grootste mocilijkhe- Krachtigo bezuiniging op de gewone uit gaven is dringend noodig. Als men bezuiniging in 't algemeen uit spreekt is men er voor. Men denkt dan 't meest aan zijn buur man, maar als er een concreet geval is, is men er tegen, vooral als 't ons zelf treft. Een merkwaardig voorbeeld zien we bij de laatste behandeling der begrootiing. Daar was een partij, die de regeering verweet niet zuinig genoeg te zijn geweest, maar vier anderen van die partij bestreden de voorge stelde bezuinigingen, toen men de hoofd stukken ging behandelen. Het Chr.-Historisrh beginsel wijst hier den juisten weg. Zij wil de sociale instel lingen bewaren, zij is tegen inflatie. Daar door zouden in gevar komen de uitkee- ringen der sociale wetten. Dit gevoel van verantwoordelijkheid ls niet algemeen. De SD.A.P. offart het wezen op voor den schoon en schijn. In Denemarken is geen loonsverlaging, wel inflatie en nu verdienen de arbeiders Veel minder. Men vraagt een beetje inflatie, maar men heeft het eind er van nkrt in de hand. Ook hun verkiezingsmanifest toont wef- nig verantwoordelijkheidsgevoel Menschen met gezond verstand zien terstond dat deze daarin genoemde wenschen onmogelijk ver vuld kunnen worden. Men geeft ook de wegen aan, o.a. een staatslevensverzekeringsbedrijf, een staats- tabaksbedrijf en meer, maar zelf zeggen /.e, dat er dadelijk geen baten van zullen ko men. We leven echter ook In een tiid van ze delijke verwildering en niet alleen in de S.D.A.P. Ook onder het aanheffen van nationale leuzen maakt men het gezag los, inplaats van het te beschutten. Particuliere troepen moeten In de plaats treden van de sterke arm van de staat. Nog is deze richting opkomende in ons land, ntear wat zal het eens worden? Men maakt critiek tegen het parlement en verzwa/kt daardoor mede het gezag. Maar reeds 50, ja 60 jaren geleden had men al critiek op het parlementaire stelsel. Het parlement kan een nuttige heteeke- nis hebben als we zorgen dat er vertegen woordigers gekozen worden die verantwoor delijkheidsbesef hebben. Ook de zedelijke normen vallen weg, het schaamtegevoel verdwijnt, de echtscheidin gen nemen toe. Het komende geslacht ver liest daardoor zijn kracht, die 't opdoet in het gezinsleven. Hier past een goede wetge ving. Een boven alles overheerschend belang is de bodem waarop men staat Laat men stevig vaststaan op den rots bodem der heginselen, die dezelfde zijn als die van Willem van Oranje. Hierna werden nog enkele vragen gesteld. Met een woord van dank sloot daarop de voorz. de zeer druk bezochte vergadering. Voor de Kamerkieskring Groniilgen van de C. H. Unie heeft Jhr. Mr. de Geer gisteravond zijn rede gehouden. Deze ver gadering was belegd in de Harmonie. NEDERL. CHR. RADIO VEREEN. HET VERSLAG VAN DE OMROEP STIJGENDE BELANGSTELLING BIJ DE LUISTERAARS In aansluiting aan ons verslag van gister over de te Utrecht gehouden algemeene ver gadering der Ned. Chr. Radlo-Vereeniging kunnen wij ndg het volgende mededeelen. De heer P. C. Tolk, uit Hilversum, bracht verslag uit over den omroep, waaraan het volgende is ontleend: Het aantal uitzenduren bleef beperkt tot 50. Dat dit aantal met enkele is afgenomen, komt door de toewijzing van zendtijd aan kleinere ornroepgroepen, ten koste van de N C.R.V. Hieronder vallen Politie-omroep, Onderwijsfonds voor de Binnenvaart, V.L.R.A.,. H.IJR.O. en verkiezingsredevoerin gen. Van musiici en sprekers worden zooveel aanbiedingen ontvangen, dat practisch van inwilliging van zulke verzoeken geen spra ke kan zijn. Aan vereenigingen worden al leen zenduren afgestaan als het landelijke organisaties van voldoende beteckenis ziin en din nog kunnen de meesten slechts een maal in de vier jaar aan de beurt komen. Reeds nu kunnen wij melding maken.dat per 1 Mei de Politie-radio-omroep wordt vervroegd tot 7 uur en ook de Chr. Pers berichten vervroegd zullen worden. In de kerkelijke groepen, die onder de auspiciën van de N.C R.V. uitzenden, is geen veran dering gekomen. Van de 151 avondprogram ma's wfcren er 53 aan groot orkest gewijd. 24 aan klein orkest, 22 aan harmoniecon certen, 6 gedeeltelijke avonden carilloncon certen en 2 kerkconcerten. Gememoreerd werd de bijzondere uitzending uit het Ge- wandhaus te Leipzig van het zoo bekende Thomaner knapenkoor. De proef met een uitzending van het Hospitaalkerkschip De Hoop is technisch zeer geslaagd. Ook de uitzending van de geluidsproeven te Olde- broek was iets bijzonders. Met Zondag-evan gelisatieuitzendingen werd een proef be gonnen. Het N C.R.V.-Klein-Orkest verheug! zich in groote belangstelling van het pu bliek. Dit kan niet gezegd worden van net Dameskoor. Daar pogingen tot verbetering niet slaagden, zal dit per 1 Mei opgeheven worden. Het Chr. Radiokoor is gekomen on der directie van den heer Jan Couvée, uit Alkmaar. Spr. stond stil bij diverse uitzendingen. d,;e zich in de blzondere hel angst el ling ver heugen mogen. Zeer in het bizonder moet genoemd worden het Vragenuur, dat prac tisch waardeering heeft bij alle luisteraars tot ver buiten den Christelijken kring. Van de verschillende programma-verbeteringen werd een overzicht gegeven. In zijn verslag laschte de heer Tolk in de verslagen van de verschillende adviescom missies der vereenlging. Uit het verslag der sprekers-commissie bleek, dat de begeerte voor de microfoon te willen spreken niet alleen de daarvoor be stemde tijd verre te boven ging, maar ook bleek dikwijls dat de aanvragers zich niet voldoende hadden ingedacht dat alleen on derwerpen van algemeen Christelijk of Maatschappelijk belang van hoog peil voor de microfoon mochten worden toegelaten. Waar sommige luisteraars den wensch te kennen gaven enkele avonden de sprekers geheel te doen vervallen en alleen muziek ten gehoore te brengen, afgewisseld door een tooneel-stukie, is dit verzoek eveneens behandeld. Deze kwestie is echter niet met een hand om draaien af te maken, aange zien onze Ver. als Christelijke Ver. zich in haar uitzendingen van andere moet onder scheiden en het gesproken woord een van de beste middelen is voor het verbreidèn van een Christelijke cultuur. Dat dit ge sproken woord hopg moet staan, maar ook nonulair moet zijn, acht de Spr.-Commissie een eerste ereischte en ze is in die richting werkzaam De Muziek-commissie constateerde in het verloopen V e reen igingsj aar, naar aanleiding van de ingekomen rapporten een stijgende belangstelling bij de luisteraars, waaruit zich meer tevredenheid openbaarde. Het contract met de H.O.V. is zooals wel alge meen bekend zal zijn niet vernieuwd, ais ge volg van de weinige belangstelling die deze concerten gegeven, waartoe de slechte lijn verbindingen met Haarlem ook het hare hebben bijgedragen. Na een uitvoerig statistisch overzicht ver klaarde de heer Tolk. dat alle werkers en helpers actief blijven om aan de luisteraars te brengen datgene, wat een Omroep met den Bijbel naar hun meening geven kan én geven moet Daartegenover zij ieder luis teraar propagandist voor de N.C.R.V. In de pauze werden de aanwezigen aan de lunch vergast op muziek van 'tNC.R.V Klein-Orkest, onder leiding van den heer Piet van der Hurk. .Na de pauze leverde de heer Pereboom het verslag over den propaganda-arbeid. waaruit wij reeds mededeelingen gaven. De verslagen kwamen tegelijk in bespreking en de vragers werden allen uitvoerig beant- word door de heeren Keuning, Pereboom en Tolk. De heer Van Renssen dankt met een enkel woord namens het personeel voor de dit jaar tot stand gekomen pensioenrege ling. LENTEDAG Midden in het barre winterseizoen, als het steendik vriest, als in de zon de ijsvarens nauwelijks van de ruiten dooien, als de haard lustig vlamt en de dikke duffel een welkome vriend is; je gootsteen bevroren en je tuintje met sneeuw bedekt; de wagens luid bolderen op do harde wegen, de ijzige kou je ooren pijn doet en je winterhanden en -voeten bezorgt, dan toovert dat woord „lentedag" in je ziel een begeerlijke heer lijkheid van het zachte zuidenwindje en de weldadig-vvarme zon, van de frisch-jonge blaadjes en het groenende gras, van de blij- blauwe hemel en de tjilpende vogels, van kleurige velden, glanzende vlinders, zoemen de bijtjes en blauw gazen waterjuffers, dan zucht je in stille hunkering: „O, lente, kom". Lentedag, en nu is bet dan zoover, ten minste wat de tijd betreft, wat het lengen der dagen aangaat, maar niet in de natuur, niet in het weer en in de temperatuur. Lentedag? Het lijkt wel ironie! C-rauw-grijs is de lucht en de zon houdt zich schuil. Snijdend snerpt de ijzige Noordooster en striemt weg en water; de teere pas-ontloken blaadjes krimpen van de kou aan de zwie pende twijgen; de koeien staan, met een dek om, huiverend aan de slootkant en kijken je meewarig met d'r goedige, groote oogen aan, klagend bulken ze d'r boe over de karig begroeide wei. 't Is, alsof ze vra gen: „Waarom uit de warme stal in de kille wei?" De spichtige grassprietjes waaien plat tegen de grond, de schaarsche bloempjes, die het gewaagd hebben d'r kelkjes te ope nen, zien er verfomfaaid uit; de vogeltjes duiken weg in de veertjes en houden zich krampachtig vast aan de schommelende tak ken; d'r gepiep schijnt meer een angstkreet, dan een vrougdegeluid. Lontedag! Als de schoonmaak je nog niet van het genot van een kachel beroofd heeft, stook je die flink op en kruipt er dicht bij. En als hij soms al, dank zij de voortvarende ijver der nijvere huisvrouw, is weggezet, moeten petroleum- of electrische kachel hulp verleenen. Je waagt het niet je wintergoed uit te laten, of, als je het in een overmoedige bui al gedaan mocht hebben, zoek je 't weer op. De dames hullen zich nog dichter in het winterbont en de heeren beschermen zich tegen den venijnigen kouden wind, door het opzetten van de kraag. O, arme huisvaders, die al midden in de groote voorjaarsschoonmaak zijt aangeland, die onmocdoogenloos wordt doorgezet, de hevigste koude ten spijt. Geen plekje in eigen huis om gezellig de triestige guurheid van den dag te verdrijven en buiten te onaangenaam om er zijn toevlucht te zoe ken Lentedag! je verlangt terug naar de barre periode van de schrikbare winter. Toén was er tenminste een gezellig plekje bij de snorrende haard; toen wist je, dat je niet anders kon verwachten; je was er op herekend Je had niet dat gevoel van te leurstelling en ontnuchtering, dat je nu hebt, nu het „lente" heet, en erger dan No vember is. Door grijze langgerekte wolkenlagen gluurt roodgekreten en zoo star en groot, de lentezon, als wil ze klagend vragen waarom de lente zooveel koude bood. Lente, o lente, kom, vriendelijke fee, laat uw tooverstaf gebieden over woeste wolken en wilde wind, veeg ze weg en laat de star-blauwe luchtkoepel stralen van zil verblinkend licht; verzacht de vinnige vla gen tot zoet-zachte zefier; bekleed duin en dal, boom en beemd, griend en gaarde. Uw lieve lach lichte over de huiverende velden, uw lachende liefde glanze over wei en wa ter, over bosch en bongerd; uw zonnige gloed toovere blinkende blijheid in heel de natuur; strooi uw stralende luister over 't wuivende loover en de rimpelende plas, dan zullen de vogelkens dartelend kweelen en het water zal vvemelen van jong-ontwakend leven. Uw warmte koestere de kille aarde, dat het tintele van uitspruitend groen en bloei ende bloemen. 't Feestkleed der lente dekke de aarde en wekke tot juichen en jubelen om de komst van de Lente. P. C. TOLK Na voorlezing van de accountantsverkla ring en het rapport van de Kaseommiss'e werd de penningmeester voor zijn beleid gedéchargeerd. In de commissie tot nazien van de boeken over 1932 werden gekozen de heeren W. Beudeker. Amsterdam; Joh W. Brugman, Amsterdam en L. de Ruiter. Rotterdam. Een voorgestelde wijziging van art. 16 van het Huish. Reglement werd met alge meene stemmen aangenomen. Tot leden van het Alg. Bestuur werden herkozen de heeren: F. de Boer, Ds. D. A. van den Bosch, J. VV. van 't Hoff, Ds. Joh. J. van Petegem en Dr. K. Schilder Na beantwoording van eenige schriftelijk ingekomen vragen door den heer Keuning sprak Ds. L. J. van Leeuwen, tweede voor zitter der N.C.R.V., het slotwoord. Gemengd Nieuws EEN FASCISTENVERGADERING. Te Vlissingen werd een vergadering van den Alg. Ned. Fascistenbond gehouden, welke door tien personen was bezocht. Als sprekers zouden optreden de heer Th. Riel, die echter niet verschenen was, en de heer J. A. Baars. Deze kon wegens opgeloopen kwetsuren tijdens een relletje nabij Rot terdam ook niet aanwezig zijn. Als plaats vervanger was in allerijl de heer B. Quis- pel u-it Alblasserdam afgereisd, die met den leider van de afd. Breda, J. H. Bürmann, zich per auto naar Vlissingen had-den ge- snoed. Aangezien noch een ontvangend comité, noch Iemand aniters ter begroeting aanwezig was en ook niet verscheen, heeft de heer Bürmann de vergadering ontbon den en het eenige hier ter stede aangeslo ten lid betaalde de entreegelden terug. GRIEZELIGE VONDST, Te Sprang (N.B.) werden Jyj het rooien van boomen langs het Ned. Herv kerk gebouw enkele geraamten gevonden. Onder den wortel van een der hoornen was een geheel gave schedel als het ware inge groeid. LEVEND VERBRAND. Men meldt ons uit Ede: Een tweejarig zoontje van den landbou wer H. in deze gemeente dronk van te heete koffie. Het ventje is aan de gevolgen overleden. Te Eindhoven ls een vijfjarig zoontje van V. overleden. Het knaapje had uit een kan kokende koffie gedronken. VERDRONKEN. Te Bodegraven is het 2-jarig zoontje van den veehouder van H. verdronken. Radio Nieuws. ZONDAG 23 APRIL. [Ul «en (1876 M.J N.C.R.V. uit de Gei of. ger Db. D. H> Enkhu i Ze- Oranje gengToet. 2. Zlogen Ps. 75 vs. 1 en i. lai- zlng der Wet. 4 Zingen De Tien Geboden vs O E O^hrlftlorin.' 1 Som 17 VS. 3147. 6. Gö- 1. 11 en 17 8. tekst 1 Sam. 17 vs. 47. 9. Eerste ged. der prediking. 10. Zingen Ps. 111 va. 6. 11. Twt J Zingen Ps. 27 vs. 7 Zingen Ps. coplettei 13. Zegen, i hot, Wilhelmus 4. Zin gei 6.00 Gewijde muslek. 6.30 Orgelbespeling door Henk Loohuys. e r 1 U n (419 M-> 8.15 Klokkenspel van de Potsdammer Garnlsoenskerk. Morgenwijding. Klokgelui van deo Dom te Berlijn. Reg. (356.3 M.) 7.15 Kerkdienst In in's Tabernacle. MAANDAG 24 APRIL. Hul sen (1876 M.) N.C.R.V. 8.00 Schriftlezing. Hllversiii 8.15 Gramofoon. 9 00 WüdlngsdleDst uU de l0 00 Gramo- ctuur. 10.45 12.80 Orgelct denmaken. 3.00 Gramoi NCRV orkest. 6.30 Vragenuurtje. - Ned. Chr. Persbur. 8.00 Ultzendlngj Openba •- *-■ - j -• *=- genheid 400sten geboortedag Willem van Oranje uit de Gi te Den Haag, uitgaand* Chr. Oranje' Nedei i.Ëxc. Dr.'H. ColUn. Minister Jhr. W. RoöU. Veld leger. Prol. G. Wis lü.lf Staat; Hoogleeraar. Medewer- iliat, Adr. Engels, orgel, fond Ds. ^1- Voorsteegh. til ver sum (298 M.) A V.R.O. 8 01 Gramo foon. 10.01 Morgenwijding. 10.15 Gramo foon. 10.30 Voordracht. 11.00 Orgelcon- cert 12.01 Lunchconcert. 2-30 Gramo foon. 3 15 Willem dc Zwijger herdenking. 5.00 Kovucs LilJob. 6.30 Bo« 7.00 Gramofoon. 7.30 Causei Dias. 8 05 Draaiorgel-, accoi zang. 8.45 Omroeporkes' dracht. 9 50 Omroeporkef foon. 10.30 Omroeporkest- 11.00 a« Glas 11.10 Gramofoon 3 r u a s e I lVlaamsch> (837-8 M.) 11-20 Gram" foon. 12.80 Concert* 4.20 Gramofoon. 5.50 Concert 7.20 Omroep Syinphoni* orkest. 8.20 Concert 9 30 Gramofoon. (Praneeh) 509 3 M 1120 Goacert - 8.01 Va* mmuziek en 9.30 Voor- 10.15 Griimo- L\ 5 i Conct ,an gen berg (472.4 MG 6.25 G 1L20 Concert'12.20 Conc&rt perconcert- 7.4" - orkest - 9.60 Gr am of o< „veniry <1554.4 M.) 11 20 Orgelsoel - 12-05 Concert - 1.05 Gramofoon. - 2-20 Concert 8.00 BBC orkest 3.50 Concert -6.60 De grondslagen der muziek. 7 -o Fiano. 9.40 Orgelconcert ondon Nat <261.8 M.) 11-20 Orgel 12.06 'Concert 105 Gramofoon. 4.35 BBC or kest II dl and Reg. (398.9 M.) U.20 Com»* 12.05 Concert 12.50 Concert. 6.»° Koor. 6.20 Concert 7.06 Gramofoon. 8.36 Orkest a r t) (Radio) (1724 M 11.30 Omroeporkest 6.40 Concert 7.20 Orkest Varschau <1611.8 M.\ 4.20 Plana 646 Concert. 7.20 ConcerL 9.55 Gramofoon. DE VERJAARDAG DER PRINSES En de Vaia-uitzending Het Handelsblad deelt mede. dat do V.A.RA uitzending op Zondagavond 30 April a.s. (tei inleiding van den 1-Meidag)door zalI gaan,Jn VERDRONKEN IN EEN PUT. Te Veghel (N.B.) is de ongeveer 45-jarige ongehuwde landbouwer W. v. d, L. bij het water scheppen uit een waterput voorover gevallen en verdronken. HET IJS IN DE SLOOTEN. Volgens een bericht aan de N.R.C. uit Viancn heeft het daar en in de naburige dorpen in den nacht van Dinsdag op Woensdag zoo hard gevroren, dat het ijs in de slooten ligt. Het ziet er bedenkelijk uit voor de bloei ende boomgaarden, daar kersen en som mige peersoorten in vollen bloei staan. DE LAATSTE DER TRIBUNEN Cola di Rienzi, de groote Senator van Rome in de 14e eeuw Door Edw BULWER LYTTON (32 Cola di Rienzi heeft een wetboek opge steld. dat ons schild zal zijn. Wie anders dan Cola di Rieruzi moet zorgen, dat dit schild worde zooals hij het zich gedacht heeft? Romeinen! ik stel voor, dat het vo.'k het gezag aan Cola di Rienzi zal toevertrouwen, in welken vorm hij dit zal verkiezen; hij moet de nieuwe grondwet in werking stellen. En hoe het ook moge gaan, wij, het volk zullen zorgen dat hem geen lood geschiedt" „Leve Rienzi! leve Cecco dell Vec- chiol Hij heeft goed gesproken! Wie do wet gemaakt henft zal het hoofd der re geering zijn!" Dit waren de kreten, die den eenzuchttgcn geleerde begroetten. De stem van het volk bekleedde hem met de oppermacht. Hij had een Republiek gesticht en als hij het verkoos, kon hij een dwingeland worden' HOOFDSTUK XVII. Den pnt dempen, als bet kalf verdronken ls. Terwijl dit te Rome voorvidl, was reeds een dienaar van Stefano Colonna op weg naar Cornel" Men kan zich de verbazin" voorst"11 inde de oude baron het bericht ''nrrtiiï.-'ellijk riep hij zijn manscbnppi-u mjeen; en temidden van da drukte het vertrek, kwam Montreal plotse ling binnen. Hij had niet zijn gewoon kalm en openhartig voorkomen. „Wat is dat?" vroog hij haastig; „een opstand? Rienzi gebieder van Rome? zou dit bericht geloof verdienen'" „Het is maar all te waar!" zeide Colonna met een bitteren lach. „Waar zullen wij hem bij onze terugkomst ophangen?" „Spreek niet zoo boud, heer baron" ant woordde Montreal minder hoffelijk dan anders. „Rienzi is machtiger dan gij denkt* Ik ken de menschen en gij kent slechts edellieden! Waar is uw bloedverwant Adriano?" „Hier is hij, edete Montreal" zeide Stefano de schouders ophalend en met minachting glimlachend om de berisping, hoe hij beter vond niet op te merken; „hij is hier! Daar komt hij al aan!" „Hobt gij het bericht vernomen?" vroeg Montreal. „Ja." „En ook gij lacht om do omwenteling!" „ik ben er bang voor!'" „Dat is tenminste verstandig van u! Maar de zaak gaat mij niet aan. Ik wil u niet storen in uw beraadslagingen. Voorloopig vaarwel!" Eer Stefano hem kon terughouden, ha* Montreal het vertrek verlaten. „Wat wil de volksmenner?" mompelde Montreal. „Zou hij mij willen bedriegen? heeft hij van mijn afwezigheid gebruik ge maakt, om al het voordeel van de onder neming voor zichzelf te houden? Ik vrees van jal een listige Romein! Die lafhartige Italianen zijn ons, krijgslieden uit het noor den, toch altijd te slim af. Maar wat moot er nu gedaan worden? Ik heb Rudolf reeds bevel gegeven om met de roovers onderhan delingen aan te knoopen en zij zijn op het punt, hun tegenwoordigen hoer te verlaten Welnu, het zij zoo! Het is beter, dat ik ep'st de macht der baronnen vernietig en d n met het zwaard in de hand den plebejers de wet voorschrijf. En mislukt mij dat lieve Adelinel ik zal u wederzien! Dat is althans een troost! Lodewijk van Hon garije zal een hoogen prijs willen beta'en voor den arm en liet verstand van Walter de Montreal. Wat Rudolf!" riep bij, toen de forsche soldaat, l/dfgewapend en ha'f- dror.'.en, feet binnenplein over waggelde. „Schurk! zijt gij nu reeds beschonken?" „Beschonken of niet" antwoordde Rudolf met een diepe buiging „ik ben hier op uw bevel." „Goed zoo! zijn uw mannen gereed om op be stijgei V' „Het saaie, ledige leven in Rome begint hun zoozeer te vervelen, dat tachtig hunne- op het eerste bevel van heer Walter de Montreal de vlucht zullen nemen." „Haast u dan laat hen opzitten; wij wachten niet op Colonna wij vertrekken terwijl zij nog aan het praten zijn! Laat mijn schildknapen hier komen!" En toen Stefano Colonna zelf zijn kleppe- besteeg, vernam hij pas, dat de ridder uit Provence met Rudolf van Saksen, en tach tig huurlingen reeds vertrokken waren waarheen, dat wist niemand. „Hij is ons vooruit gerend naar Rome, de dappere barbaarl" „Op marsch, heeren!" HOOFDSTUK XVIII. De aanval en de terugtocht. Te Rome vond de stoet van Colonna de poorten gesloten en de muren bezet. Stefano deed zijn trompetters vooruitgaan met oen zijner kapiteins, om op gebiedenden toon toegang te vragen. „Wij hebben bevel niemand toe te laten die wapens, banieren of trompetten voert" antwoordde het hoofd der stedelijke wacht „Wanneer de heeren van Colonna hun go- volg willen afdanken, zullen zij ons wel kom zijn". „In wiens opdracht spreekt die onbe schaamde kerel?" vroeg de kapitein. „In naam van den bisschop van Orvietto en Cola di Rienzi, de beschermers van den goeden staat Met deze berichten keerde de kapitei - tenig tot zijn heer. Stefano's woede was onbeschrijfelijk, „Ga er weer heen" riep hij, zoodra hij weer spreken kon, „en zeg dat indien de poorten niet onmiddellijk voor mij en de mijnen geopend worden, het bloed dor plebejers over hun eigen hoofd zal komen! Wat Raimondo betreft, de Vicaris van den paus heeft wel geestelijk, docS geen wereld lijk gezag. Als hij een vasten wil uitschrij ven, dan zal men hem gehoorzamen; doch eeg tot dien vermetelen Rienzi, dat Stefano Colonna hem morgen in het Kapitool zal komen opzoeken, om hem uit het hoogsti raam naar beneden te wei-pen." De bode bracht de boodschap over. De aan voetder der Romeinen antwoordde op denzelfden strengen toon. „Verklaar aan uwen heer" reide hij „dat Rome hein en de zijnen als opstande lingen beschouwt; en dat, zoodra gij naar uw bende terugkeert, onze boogschutters bevel ontvangen, hun boog te spannen Deze bedreiging werd letterlijk uitgevoerd; en eer de oude baron zijn manschappen in goede orde kon opstellen, werden de poor ten opengeworpen en een ongedisciplineer de, maar goed gewapende menigte stroomde er uit, met Moeste kreten, wapengeklettei en zwaaiend met de azuren banieren van den Romeinschen staat. Zoo heftig was hun aanval en zoo groot hun macht, dat na een korten, wilden strijd de baronnen tem geslagen en tot meer dan een mijl buiten de muren der stad vervolgd werden. Zoodra de baronnen zich van hun neder laag hersteld hadden, werd er haastig raaJ gehouden, waarbij allerlei tegenstrijdige meeningen op luiden toon verkondigd wei den. Sommigen wilden onmiddellijk ver trekken naar Paiestrina, dat aan de Co- lonna's behoorde, en een bijna onneembare vesting bezat Anderen meende dat het beter was, zich te verspreiden, en bij afzonderlijke troepjes vreedzaam door de andere poorten naar binnen te gaan. Stefano Colonna zelf, vertoornd en zijn gewone zelfbeheersching verliezend was niet in staat zijn gezag te handhaven. Luca di Sa vel li, een be schroomd, maar verraderlijk en listig man. deed zijn paard reeds keeren en gaf zijn manschappen bevel, hem naar zijn kasteel in de Romagna te volgen, toen de oude Colonna iets bedacht om zijn gevolg bijeen te houden, wijl hij inzag dat verdeeldheid noodlottig zou zijn voor de algemeene zaak Hij stelde voor, dat allen een toevlucht zou den zoeken in Paiestrina en zich daar verst® ken, terwijl een der hoofden zou uit gekozen worden, om alleen en in schijn zich onderwerpend, Rome binnen te gaan, om (e zien hoe groot Rienzi's macht was; hij zou dan tevens volmacht hebben om zoo moge lijk tegenstand te bieden of anders de beste voorwaarden te bedingen voor de toe lating van de anderen. „En" vroeg de Savelli spottend „wie zal die gevaarlijke zending op zich nemen? Wie zal, zich ongewapend en alleen, bloot stellen aan de woede van het meest woeste ge peupel van Italië en de grillen van oen volksmenner in den eersten roes van zijn macht?" Zwijgend staarden de baronnen en kapi teins elkander aan. Savelli lachte. Tot dusver had Adriano geen deel aan het gesprek genomen. Nu kwam hij zijn bloedverwant te hulp. „Heeren!" zeide hij „ik wil deze zending op mij nemen doch op mijn eigen verant woording, met de vrijheid om te handeion zooals mij het best voorkomt, in verband met de waardigheid der Romeinsehe edelen en de belangen van de Romeinsehe burgers; met <te vrijheid om mijn standaard to •Hjschen op mijn eigen toren, of den eed van trouw aan den nieuwen staat af tc leggen," „Goed gesproken!" riep de oude Colonna haastig. ,J)e hemel verhoede, dat wij Rome als vijanden zouden betreden, indien wij *r nog als vrienden kunnen binnentrekken! Wat dunkt u hiervan, heeren?" „Er zou geen waardiger keuze gedaan kunnen worden." zeide Savelli. „Het korri mij echter bijna onmogelijk voor, dat een Colonna zou kunnen aarzelen tusschen weerstand en onderwerpincr aan zulk een omwenteling. (Wordt vervolgd.),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 11