DINSDAG 11 APRIL 1933
I
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
IN DEN KRUITDAMP
Heel Amsterdam is een slagveld.
Wij denken nu niet aan het groote aan
tal verkeersongevallen, te wijtan soms aan
de woestheid va.n den chauffeur, soms aan
onvoorzichtigheid van den wandelaar, dik
wijls aan een zekere nonchalance aan beide
kanten.
Ook daarover is een brief te schrijven en
men kan die zoo tragisch mogelijk opzet
ten. Lazen wij niet, gistermorgen het
aangrijpend drama van een meisje van 1/4
jaar, voor het huis spelend, onder moeders
oog, gegrepen door en vermorzeld onder den
Juggernaut van ons gecultiveerde Westen?
Hier is verregaande roekeloosheid in het
spel. In een nauwe, kinderrijke straat, mag
men geen beginners rijproeven doen afleg
gen, neen erger nog, rijlessen geven. En
hier zijn twee moeders ongelukkig gewor
den, ook de moeder van den leerling-chauf-
Wij denken evenmin aan de economische
moeilijkheden, al zijn die nog immer groot
en al vallen er eiken dag opnieuw slacht
offers in alle rijen. Daarover komt men in
onzen tijd ook niet uitgesproken.
Want de zorgen vermeerderen, al mag mo
menteel geconstateerd, dat in verband met
voorjaarsdrukte en eenige tijdelijke opleving
in bouwbedrijf en metaalindustrie, de werk
loosheid onder enkele groeDen arbeiders iets
schiint af te nemen.
Zeker, daar is ook op dit terrein ellende,
diie samenhangt met eigen zorgeloosheid of
individueele gebreken en tekortkomingen.
Maar voor de massa geldt dat niet Daar is
arbeidsongeschiktheid en arbeidsschuwheid,
maar van de overgroote meerderheid geldt,
dat zij gaarne zouden werken, als er maar
arbeid te vinden was.
Wij schreven over deze dingen wel eens
iweer. En men kan er elke week over schrij
ven. Want er is zoo overstelpend veel ma
teriaal en er zitten aan deze kwestie zoo
veel kanten.
Thans denken wij echter, allereerst aan
het politieke slagveld. Wij zeggen niet, dat
m Amsterdam de strijd heviger woedt dan
elders. Maar ook hier wordt aan alle fron
ten gevochten en is 't aantal kampvechters
legio.
De groote partijen hebben hun groote ver
gaderingen gehouden. Men behoeft niet van
partijdigheid verdacht te worden, wanneer
men zegt, dat die der Antirevolutionairen
het best geslaagd is.
Meer dan 4000 menschen bijeen, in opge
wekte geestdriftige stemming. Dat is voor
een partij als de onze een prestatie. Zeker
wij hadden de leider der partij in ons mid
den. Maar toen de leider van de Liberale
Staatspartij sprak, een partij, die in Am
sterdam meer kiezers in het vuur kon bren
gen dan wij, had men slechts een der za
len van Bellevue gevuld, en zag daarin
reeds een hoopvol teeken.
Toen deze week de heer De Geer ,toch
ook een partijleider, voor de Christelijk His
torische Unie optrad, was de zaal van den
Werkenden Stand maar amper gevuld. En
tooh heeft ook deze partij een grooter kie
zerscorps in Amsterdam dan de Antirevo
lutionairen.
Natuurlijk kan men het bij de groote
centrale vergaderingen niet laten. In de ver
schillende stadsdeelen worden de z.g. buurt
vergaderingeme gehouden en worden met of
zonder debat, de opgekomenen aangevuurd,
gewaarschuwd en voorgelicht In het al
gemeen schijnt de belangstelling bij deze
verkiezing grooter dan de laatste jaren on
der het algemeen en evenredig kiesrecht het
geval was.
Dat komt mischien voor een deel dioor
'de verfoeielijkie versnippering, die allerlei
belangengroepen meenen zich te mogen per-
mitteeren. Zij moeten immers nu allen voor
den dag komen en zich aan het publiek
presenteeren, als nationale herstellers of
als middenstandsvrienden of desnoods als
universeele partij.
Zoo is het aantal vergaderingen legio,
maar bovendien is de lectuur overstelpend.
Heele couranten onder den hartverkwikken
den naam van de P. O. R., waarin allerlei
menschen van zeer uiteenloopende geestes
richting hun meening geven. Strooibiljetten
met veel onmenschelijk groote letters op het
slechtste courantenpapier gedrukt, mooie
oranjebiljetjes, geïllustreerde boekjes en
traktaatjes, geschriften in allerlei vorm en
uitvoering, worden dagelijks in onze brie-
yenbussen gedeeponeerd.
Op de meest suggestieve wij'zen worden
de kiezers bewerkt, voor den één warm ge
maakt en tegen den ander opgezet, dikwijls
onder het voorwendsel dat dö nationale
eenheid wordt bedoeld
Daarbij blijft het niet. De gemeente heeft
om het kalken en plakken tegen te gaan.
muurvlakten ter beschikking gesteld en
brugleuningen productief gemaakt om den
yolke het goede voor te houden.
Zoo ziet ge hier en daar, broederlijk naast
elkander, de strijder tegen dé winkelslui
ting op Zondag, Vos, de kampvechter voor
groote gezinnen. Goseling, de man van de
daad Bruinsma, de opstandeling Sneevliet
en de leider van ons Anti-revolutionaire
volk Colijn. Maar de anderen ontbreken
niet. Pas hebt ge op een der nieuwe brug
gen gelezen, dat ge uw stem moet geven
aan De Geer, of een nieuwe grachtover
brugging leert u, dat Marchant voor vrij
beid en orde is en op uw stem rekent. Ge
peinst daarover nog wat na, tot uw oog ge
trokken wordt door een aanbeveling voor
den C- D. U-.man Van Houten en als
ge nog tusschen Marchant en Van Houten
geslingerd wordt, ziet ge uw ziel opnieuw
geschokt, door een aanbeveling voor den
universeel en Radex.
Ook in deze reclame zijn de Antirevolu
tionairen niet ongelukkig geweest. Ze heb
ben een goede kleurencombinatie gekozen.
Zwarte letters op een oranje ondergrond,
een duidelijk lettertype en een enkele op
merking naast den naam van den candidaat
Deze borden doen het.
Dat moet ook, want er wordt niet gekalkt
De Liberalen doen dit ook niet. Andere
groepen echter besmeuren de straten, hoe
wel erwel er artisten onder zijm die iets
goeds leveren. In de veelheid gaat echter de
reclame van ieder onder. Vroeger beteeken-
de het wel iets, nu is de kracht weg. Het
kalken zal zeker weer worden afgeschaft.
Nieuwe prikkels zijn noodig.
Sommige ongure elementen, meenen, dat
het bekladden van de reclame der tegen
standers, het werpen van de Antirevolutio
naire borden in die gracht, het beplakken
van gevels, waar raambiljetten voor Colijn
worden aangetroffen, of ook het ingooien
vaji ruiten, het publiek zal vermaken.
Ons bedunkens is dit alles slechts re
clame voor onze partij en onze candidaat.
Hoe feller de strijd wordt, hoe meer men
begrijpt dat het gaat om groote goederen,
om de principieele grondslagen van onze
staatsinstellingen, om de toekomst van ons
Voor onze jongere menschen is het zoo
goed dat ze den kruitdamp weer eens rui
ken. En de actie der tegenstanders prikkelt
ook ons weer tot het inspannen van al onze
krachten.
Zoo als God het geeft, zal het goed zijn.
Mits wij getrouw zijn geweest. Ook in 1933
en ook ten opzichte van Lijst 33. Voor Am
sterdam is men in dit opzicht niet zonder
vertrouwen.
AREND VAN AMSTEL
Uit de Haagsche Raadszaal
45 opcenten op de gemeen
Jondsbelasting. Liberaal voo:
stel voor nieuwe salariskorting
verworpen. Winkelsluiting op
Scheveningen. Bedreigde Zon
dagssluiting. Echecje voor wet
houder Marchant.
Over het voorstel van B. en W. om voor
het volgend belastingjaar 45 opcenten op de
Gemeentefondsbelasting te heffen is een de
bat gevoerd, dat eigenlijk de perken wel
wat te buiten ging. Vrijwel uitsluitend is
dat te wijten aan den heer Joëls, die zich
geroepen achtte tot een rede in grooten stijl,
zooals hij dat wel zal noemen. Hij verviel
ongeveer in nieuwe begrootingsbeschouwin-
gen. Gelukkig maakten anderen het niet
zoo bont, althans niet wat de lengte der
redevoeringen betrof. Wel wat don aard
aangaat'. Met name Prof. v. d. Bilt, als
woordvoerder van den Vrijheidsbond, raak
te wat erg van huis. Deze achtte zich aan
de houding van zijn fractie, die in Januari
tegen de begrooting stemde, verplicht om
voor te stéllen het getal opcenten te ver
minderen met 4. Dat beteekende een verla
ging van den belastingdruk met ongeveer
3 ton, een bedrag, dat in zijn verband wei
nig beteekenis heeft. Om nu toch aan hel
benoodigde geld te komen, kwam hij voor
den dag met een voorstel om voor het ge-
meentepersoneel een nieuwe loonkorting
toe te passen. Dit voorstel was even ondoor
dacht als onjuist. Het ging er ditmaal om
binnen het raam der reeds vastgestelde be
grooting het getal der opcenten te bepalen
Gaat men doen wat de heer v. d. Bilt deed,
dan kan men in beginsel elke post van de
begrooting weer onderhanden nemen en
zou vaststelling van het opcentencijfer neer
komen op een nieuwe begrootingsbehande-
ling. Dat ware een dwaasheid. En toch
meende de Vrijheidsbond dien weg op te
moeten gaan. We hebben voor zulk een ge-
dachtengang en beleid weinig bewondering.
Ook in de politiek moeten de dingen met
orde geschieden. Voor het naar voren bren
gen van zijn stokpaard had de leide» van
den Vrijheidsbond tijd en wijze slecht geko
zen. De Raad was daarvan zoo overtuigd,
dat buiten de Vrijheidsbondsche fractie er
niemand was, die er ook maar aan dacht
het denkbeeld van den heer v. d. Bilt te
steunen, dat dan ook met 32 tegen 6 stem
men verworpen werd. Het voorstel van B
en W. werd zonder stemming aangenomen.
Gelijk te vernachten viel. Het debat heeft
volkomen bevestigd de opvatting, dat met
zekere, niet geheel ongegronde blijmoedig
heid geredeneerd is bij de toelichting der be
grooting en dat optimistische verwachtin
gen ruiet zijn uitgekomen. Wethouder Drees
heeft kort maar duidelijk het standpunt van
B. en W. nogmaals uiteengezet. Ook hij er
kende, dat er nog risico's in de begrooting
zijn blijven zitten en dat het zeer wel mo
gelijk is, dat we met onze 45 opcenten nog
niet heelemaal zullen uitkomen. Dan moe
ten we op andere wijze naar het sluitend
budget streven. Een beroep op de bedrijfs-
reserve's kan dan opnieuw noodig worden,
hoe ongewenscht het op zich zelf ook is.
Want ook daarmee komen we spoedig aan
het eind als het gaat zooals tot nu toe. Blijft
de toestand nog langdurig ongunstig, dan
is het allerminst uitgesloten, dat we er toe
zullen moeten overgaan om tot inperking
der bestaande verzorging van de gemeente
lijke huishouding de toevlucht te nemen.
Practisch staat het echter zoo, dat we met
de nu goedgekeurde belastingverhoog!ng
nog geen slecht figuur maken. Bij andere
plaatsen vergeleken is de toestand nog gun
stig en met onze 45 opcenten komen we
slechts tot het belastingpeil, dat voor het
intreden der crisis bestond en sindsdien
door permanente verlagingen steeds was
We wallen hopen, dat' er nu niet al te
veel tegenslagen meer zullen komen. Met
name moge de verwachting niet worden
beschaamd, dat de korting op de uitkeering
uit het Gemeentefonds zal vervallen. An
ders zitten we weer met f 560.000 meer te
tobben, dan het bedrag waarvoor we toch
nog zullen moeten zorgen, ook al zijn we
thans met onze begroóting heel wat dichter
bij de werkelijkheid gekomen. Iets wat we
reeds eerder gewenscht hadden.
Na het financieel debat werd de aandacht
gevraagd voor de winkelsluiting op Sche
veningen. De meerderheid van de Commis
sie voor de Strafverordeningen was, om de
badplaats ter wille te zijn, gekomen met
een voorstel om voor een aantal straten ge
durende het seizoen de avondsluiting te
verlaten en ook de Zondagssluiting voor
een deel op te heffen. Dat was geen geluk
kig voorstel.
De liberale heer v. Bommel wilde zelfs
nog verder gaan en diende daartoe amen
dementen in. De Raad bleek daarvan ech
ter niet gediend en verwierp ze met over
groote meerderheid, zeer tot ons genoegen.
Restte het voorstel der commissie, dat van
uit den Raad bestrijding had gevonden,
zoowel bij anti-rev., chr.-hist, als bij soc.-
dem. Het voorstel was eer willekeurig in
het trekken der nieuwe grenzen en maakle
bovendien voor velen de goede resultaten
der Winkelsluitingswet ongeuaan. Tal van
winkeliers wenschten de verlate sluiting
niet en ook niet de verslapping der Zon
dagssluiting. Toen het voorstel der commis
sie in stemming kwam staakten helaas de
stemmen. Vele raadsleden waren reeds ver
trokken. Het voorstel der commissie ver
wierf de stemmen van liberalen, vrijz.-dem.,
R. K. en communisten; de aanwezige leden
van de beide Prot.-chr. fracties en de soc.-
dem. stemden er tegen. Tot de afwezigen
behoorden helaas wegens ziekte de heer v.
d Loo, maar voorts de heeren Duymaer v.
Twist, Hartmann en de Niet en ook de heer
Michon, waarvan we aannemen, dat hij te
gen het voorstel der commissie zou hebben
gestemd. Ware een van hen wat langer ge
bleven, de aantasting van de Zondagsrust
ware reeds verijdeld geweest. Als de heeren
nu maar zorgen in de volgende vergadering
op het appèl te zijn, dan is nog niet alle
kans verkeken.
Wethouder de Vries, die als voorzitter
fungeerde, wenschte de agenda tot het
de toe af te werken. Zoo kwam er nog eeD
voorstel aan de orde, dat uitliep op een
echecje voor wethouder Marchant. Soc.-
dem. en liberalen bezongen hem dat. Het
debat was niet meer zakelijk van de zijde
der oppositie, meenen we. De heer Stokvis
poseerde als leider, maar was daarbij weer
niet' zeer gelukkig. Hij begon hoe langer
hoe lager te zingen. De wijze, waarop de
Vrijheidsbond tijdens het debat van front
veranderde, leek ons voorts niet zeer be
hoorlijk. Voldoende argumenten werden
althans niet aangevoerd. Misschien heeft,
de Raad nog wel eens spijt van deze in zeer
slecht bezette vergaderingen uitgelokte be
slissing. die slechts gold het maken van een
ingang meer voor een groote Roomsche
school. Het belang der gemeentefinanciën
kan nog wel eens medebrengen er op terug
te komen.
Ongeveer tien over half zeven kon de ha
mer ter sluiting vallen.
Gemengd Nieuws*
IN EEN BEERPUT VERDRONKEN
Een dochtertje van Chr. v. R. te Hoeven
DOODELIJK MIJNONGELUK
De gehuwde mijnwerker van Lent uit
Kerkrade, die vorige week in de mijn Oranje
Nassau II zwaar gewond werd, is in 't zie
kenhuis overleden.
VERGIFTIGE HONDEN
In de bosschen onder Kerkrade worden
den laatster tijd tal van cadavers van ver
giftigde benden gevonden. Enkele jaren ge
leden had een dergelijke hondenvergifti
ging op groote schaal plaats.
WAT TE LOOR GING!
GEHEIMEN DER OUDHEID
Wij leven in een eeuw van zulk een voor
uitgang als nimmer tevoren in de wereld
geschiedenis is bekend geweest. Er gaat
geen jaar voorbij of er worden nieuwe ont
dekkingen gedaan op wetenschappelijk ter
rein en de nieuwe toepassingen op tech
nisch gebied zijn legio. Een niet gering deel
van dit onderzoekingswerk echter is gewijd
aan het opnieuw ontdekken van dingen, die
onze voorvaderen reeds eeuwen geleden ge
bruikten of wisten, en die tot de verloren
gegane schatten van de menschheid kun
nen gerekend worden.
Het eerste metaal dat door den menscb
in gebruik genomen werd was het koper.
Later ontdekte hij lioe hij dit met tin kon
vermengen en zoo ontstond het brons dat
hard genoeg was om er wapens en andere
gereedschappen uit te vervaardigen. Dc
ouden echter kenden een methode om koper
en brons tot een zoodanigen graad te ver
harden, dat het aangewend kon worden voor
beitels en zagen, evenzeer als voor zwaar
den en speerpunten. Dit verhardingsproces
had zulk een volmaaktheid bereikt in later
ven, dat, terwijl het ijzer reeds aller-
wege en voor allerlei doeleinden in gebruik
was, de Romeinen toch nog aan bronzen
scheermessen de voorkeur gaven, daar dit
metaal voor een nog scherper snede ge
schikt was.
De oude hardingsmethode voor deze me
talen is echter ten eenenmale te loor ge
gaan, en jarenlang hebben geleerden pogin
gen in het werk gesteld, om haar opnieuw
te ontdekken. Ten laatste zijn zij er ook in
geslaagd en hebben zij een koper-allooi ver
vaardigd, dat harder en sterker is dan staal
Dit her-ontdekken van een oud geheim zal
verstrekkende gevolgen kunnen hebben,
want gereedschappen, daarvan vervaardigd
hebben 't voordeel, dat zij geen vonken ver-
ooreaken. Worden zij derhalve in mijnen of
olie-raffinaderijen gebruikt, dan wordt al
daar het gevaar van brand of explosie aan
merkelijk verminderd!
ze legeering, welke vervaardigd wordt
door toevoeging van een metaal, dat beryl
lium genoemd wordt, oxydeert niet, en kan
gebruikt worden voor het vervangen van
anders spoedig onbruikbare ijzeren of sta
len onderdeelen.
Een ander oud geheim, waarnaar de we
tenschap eveneens eeuwenlang gezocht hepft
doch dat zij nog steeds niet heeft teruggevon
den, is die wondervolle kleurstof, het Ty
risch purper, dat door de groote volken der
oudheid algemeen gebruikt werd, meer dan
tweeduizend jaren geleden, en sindsdien
verloren is gegaan. Dit Tyrisch purper werd
door de Phoeniciërs vervaardigd uit de zoo
genaamde stekelhorenslak of murex, die in
de Middellandsche Zee werd aangetroffen.
Ook thans komt de murex daarin nog in
overvloed voor, maar niemand heeft ook
slechts het flauwste denkbeeld ervan, oji
welke wijze men daaruit deze kostbare verf
bereidde. De koolteer heeft ons tallooze
nieuwe kleurstoffen ter beschikking gesteld
die aan de ouden onbekend waren, doch het
prooedé van het vervaardigen van deze aller
schoonste van alle kleuren blijft nog steeds
voor ons een mysterie
De hedendaagsche glasblazers zouden er
bijna hun ooren voor over hebben, zoo
iemand hun kon influisteren op wat voor
manier de oude deskundigen een zeker
schuin slijpsel vervaardigden voor de ran
den der spiegels. Zoo men een spiegel be
kijkt, die enkele eeuwen geleden werd ge
maakt," ziet men, dat het lijkt alsof deze
rondom een zeer diep schuin slijpsel heeft.
Bevoelt men het g'as echter met den vin
ger, dan wordt men duidelijk gewaar dat
het glas nauwelijks eenige werkelijke
schuinheid heeft aan den rand. Hoe bracht
men dit gezichtsbedrog tot stand?
Een ander vraagstuk leveren ons de Hune
oedd"n en dergelijke monsterachtige bouw
seis uit een ver verleden. Hoe slaagden die
primitieve menschen er in, de logge steen
klompen op rijen te ordenen, en de onmete
lijk z.vare deksteenen daarover heen tc leg
gen? Niemand die dit weet, het is een pres
tatie, die zelfs voor onze hedendaagsche
werktuigen van beteekenis zou zijnl
Zoo heeft de historie der menschheid
meer geheimen, waarnaar men nog te'
geefs zoekt Hierop acht gevende, zou men
geneigd zijn tot de conclusie, dat de men-
schelijke ontwikkeling niet een stijgende
lijn vertoont, doch zich eerder spiraalvor
mig voortbeweegt, zoodat zij als het ware
telkens op hetzelfde punt weder aanbe
landt
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door Edw. BULWER LYTTON
De Provencaal had het geheeLe tooneel
gadegeslagen. Hij was iemand die uit klei
nigheden wist op te maken, uit welken
hoek de wind kwam en aan de vermetelheid
van het volk zag hij duidelijk, dat allen
gevoelden, welk een storm ophanden was.
Hij begroette Adriano, die ernstig en zon
der omzien tot aan de trappen der kerk was
voortgestapt: „Die lang daar is een dappere
kerel en vrienden heeft hij genoeg. Wat
dunkt u?" voegde hij er fluisterend bij „is
dit tooneel geen bewijs dat de edelen minder
yeilig zijn, dan zij zelf wel denken?"
„Het paard begint z-ich tegen de sporen
'te verzetten, heer ridder" antwoordde Adria
no; „een verstandig ruiter zou <n zulk een
geval wel oppassen, dat hij den teugel niet
te strak hield, oomdat het beest d, n wel e<;ns
kon gaan stageren en .'-em afwerpen; en
dat is toch de staatkunde die gij zoudt oa:i-
„Gij vergist u", hernam Montreal; -jnijn
bedoeling was Rome één hoofd te geven,
inplaats van vele tirannen. Maar luister
eens! wat beteekent dat luiden?"
„De plechtigheid zal een aanvang nemen"
Zeide Adriano. „Zullen wij samen de kerk
binnengaan?"
Zelden had in een tempel zulk een zonder
linge vertooning plaats gehad, als nu in de
plechtige ruimte van het Lateraan.
In het midden van de kerk waren amphi-
theatersgewijze zitplaatsen gemaakt, met een
spreekgestoelte aan het eene einde, dat een
weinig boven de zitplaatsen uitstak; hier
onder, doch hoog genoeg om door allen
gezien te worden, was een groote ijzeren
plaat gezet, waarop een oud opschrift was
gegraveerd, en die in het midden een hoog-
opgewerkte voorstelling vertoonde, welke
verklaard zou worden.
De zitplaatsen waren bekleed met laken
en rijk tapijtwerk. Achter in de kerk hing
een purper gordijn. Rondom het amphithea
ter stonden de lcerkedienaars in de bont
gekleurde uniform. Rechts van het spreek
gestoelte zat Raimondo, bisschop van Orviet-
to, in zijn staatsiegewaad. Op de banken had
den alle voorname personen uit Rome plaats
genomen de rechters, de geleerden, de
edelen, v-.n de verheven Savelli's tot de
lagergeplaatste Raselli's.
De ruimte om het amphitheater vulde
zich met het volk dat nu binnenstroomde,
terwijl voortdurend de groote kerkklok werd
geluid.
Eindelijk, toen Adriano en Montreal zich
op een kleinen afstand van Raimondo had
den nedergezet, hield het luiden plotselin
op. Het gemompel zweeg; het purperen
gordijn werd weggetrokken en met lang
zame, majestueuze schreden kwam Rienzi
te voorschijn. Doch niet in zijn gewone don
kere, eenvoudige dracht Over zijn breede
borst droeg hij een wit kfleedingstuk een
lang gewaad, ruim als een toga, dat op zijn
voeten viel en over den grond sleepte. Op
zijn hoofd droeg hij een kap van wit laken
waartusschen een gouden kroon glinsterde.
Doch die kroon was verdeeld, of liever ge
kloofd door een zilveren zwaard, dat de
algemeene aandacht trok, omdat daaruit
bleek dat deze zonderlinge tooi niet gedragen
werd uit ij delheid of praailtzucht, maar om
aan de verzamelde menigte duidelijk te
maken door een zinnebeeldige voorstel
ling in welken toestand de stad zich be
vond, waarover hij wilde spreken.
„Ziet ge dat?" fluisterde een oude edelman
zijn buurman in, „die plebejer schijnt tame
lijk verwaand."
„Het zal heel aardig worden" zeide een
ander. „Ik denk dat de goede man in den
loop van zijn redevoering wel een paar
grappen zal verkoopen."
„Wat zijn dat nu voor
kunsten?" vroeg een derde.
„Hiij is zeker gek gewordenl" sprak een
vierde.
„Wat is hij mooi!" zeiden de vrouwen die
hier en daar tusschen het volk stonden.
„Dat is een man die het volk door en door
kent", merkte Montreal op tegen Adriano.
„Hij weet dat hij door het oog tot het ver
stand moet doordringen; een schelm maar
een verstandige schelm!"
Rienzi had het spreekgestoelte bestegen:
en toen hij met een langen, vasten blik de
vergadering overzag, deden de verheven
rust van zijn majetueuze houding en zijn,
diepe, plechtige ernst het gefluister ophou
den. Zoowel de spottende edeflen als het
ongeduldige volk kwamen onder den indruk
„Signori van Rome", begon hij ten laatste
„en gij vrienden en burgers, gij hebt de
reden van onze bijeenkomst vernomen, gij
heer bisschop van Orvietto en gij, die
met mij het veld der letterkunde bearbeidt,
gij ook weet dat zij in betrekking staat
tot het oude Rome, welks opkomst, roem
en verval wij in onze jeugd trachtten te
leeren begrijpen. Maar geloof mij, dit is
geen ij del raadsel, waaraan alleen de ge
leerden iets hebben en dat slechts de doo-
den betreft. Laat dat verledene verdwijnen!
laat de duisternis het in haar schoot
opnemen! laat het voor eeuwig rusten tus
schen de afbrokkelende tempels en de ver
laten graven van zijn vergeten zonen
indien het ons door zijn opgegraven gehei
men geen gids voor liet tegenwoordige en
voor de toekomst kan wezen. Gij hebt toch
immers niet gemeend, dat wij alleen terwilie
van de oudheid onze nachten en dagen heb
ben doorgebracht met te bestudeeren, wat
die oudheid ons leeren kan? Dan zoudt gij
u vergissen. Te weten wat wij geweest zijn
beteekent niets, tenzij het verbonden is met
de begeerte om te weten wat wij behooren
te zijn. Onze voorouders zijn niets meer dan
stof en asch, behalve wanneer zij tot het
nageslacht spreken. De herinnering is wel
sprekendheid, omdat zij de «oedster is van
de hoop. Het verteden is heilig, doch alleen
om de aanteekeningen die hjt bevat aan-
teekeningen over den vooruitgang van h«b
menschelijk geslacht, bewijzen van besc^a-
vng van vrijheid en van knmis. Onze
vaderen verbieden ons, daarvan afstand te
JAREN LANG LAST VAN DUIZELIGHEID
Door slechte spijsvertering
In drie weken totaal veranderd
„Voordat ik Kruschen nam", schrijft
vrouw, „voelde ik mij steeds duizelig en op
geblazen door hardlijvigheid; ik werd er zoo
zenuwachtig onder, dat 't minste of gering
ste me hinderde. Ik heb er geen woorden
voor U te zeggen hoe blij ik ben dat ik er
toe besloot, een proef met Kruschen Salts te
nemen. 18 maanden lang heb ik het au ge
nomen. Ik zou het geen dag willen missen.
Het is een prachtig middel voor ieder die
geleden heeft zooals ik. Ik voel me nu beter
dan ooit tevoren. Nadat ik Kruschen Salts
drie weken genomen had, was ik 't opgezet
te gevoel volkomen kwijt. Kruschen Salts
verhindert ook de te sterke gewichtstoename,
waar zooveel vrouwen op middelbaren leef
tijd last van hebben. Men voelt rzich er zoo
gezond en frisch door." Mevr. J. M.
Kruschen Salts is als 't ware een natuurre-
cept om uw lichaam 'nwendig schoon te
houden. Het verhindert dat zich in Uw in
wendige organen afvalstoffen ophoopen die
Uw gezondheid benadeelen. Het zorgt er
voor, dat frisch bloed door Uw lichaam
stroomt en ge U gezond en levenslustig voelt
als nooit tevoren. Kruschen Salts is uitslui
tend verkrijgbaar bij alle apothekers en dro
gisten h 0.90 en 1.60 per flacon. Stralende
gezondheid voor één cent per dag.
(Adv.)
SNORDERSTERREUR TE AMSTERDAM
In de Jan Evertsenstraat en omgeving te
Amsterdam is de Zondagavond vrij rustig
verloopen. Wel werden verschillende vvitban
de.rs aangehouden en geverbaliseerd, doch
het publiek had door het krachtig optreden
der politie, op de vorige avonden blijkbaar
de schrik gekregen, althans het hieM zich
dezen avond rustig, zoodat het hier U 1 gi
verdere incidenten is gekomen.
Van de snorders-chauffeurs echter blijkt
zich een stemming te hebben meester ge
maakt, die tot gevaarlijke gevolgen kan
leiden. Zoo trachtte in de Rijnstraat
snorder een agent omver te rijden, hetgeen
gelukkig mislukte doordat de agent zich
door een snellen sprong in veiligheid wist
le brengen. Zijn rijwiel echter werd geheel
vernield. De schuldige chauffeur is tot dus
verre nog niet gearresteerd Het nummer
van zijn auto is vermoedelijk bekend. Op
het Damrak deed zich een dergelijk geval
voor. Eenige agenten constateerden daar,
dat een snorder zonder achterlicht reed. Zij
waarschuwden een verderop staand collega
daar de auto intusschen hen reeds was
gepasseerd welke agent bij de O. L. Vrou-
westeeg stond. Deze gaf den chauffeur een
teeken dat hij moest stoppen. Inplaats ech
ter van hiep gevolg aan te geven, gaf de
chauffeur vol gas en trachtte den agent te
overrijden. Een vlugge sprong bracht ook
dezen agent buiten gevaar. De chauffeur
werd gearresteerd en overgebracht naar het
politiebureau in de Warmoesstraat
BLOEDIGE VECHTPARTIJ
Zaterdagavond tegen middernacht werd
de politie ontboden naar de Krim te
Enschedé, waar een man was aangetroffen
met een diepe steekwonde in de borst. Een
geneesheer achtte onmiddellijke overbren
ging naar een ziekenhuis noodzakelijk, daar
er levensgevaar bestond. Volgens het N. v.
d. D. is het een dronkemansvechtpartij.
BRANDEN
Te Staphorst (Ov.) is de electrische
korenmolen van KL Coster afgebrand. De
oorzaak van den brand is onbekend. Met
moeite heeft de brandweer met eenige stra
len op de waterleidntr de belendende boeren
woning kunnen behouden.
Te Wagenberg, gemeente Terhey-
den (N.Br.) ontstond brand in de land-
bouwschuur van A. v. D Het gebouw brand
de geheel af, terwijl meerdere landbouw
werktuigen werden vernield en een aantal
kippen oruKwamen. Niets was verzekerd.
AUTO- EN MOTORONGELUKKEN
Te Amster dam stond op den Haarlem
merweg bij het Ringspoor een auto, waar
zich spoedig nog twee wagens bij voegden.
Eon vierde naderende auto reed op de drie
daar staande wagens in. De inzittende van
deze vierde auto vloog door den schok door
den voorruit en moest met verschillende
snijwonden naar het Wilhelminagasthuis
worden vervoerd. Na verbonden te zijn kon
de man echter huiswaarts keeren. De auto's
werden beschadigd.
Een 24-jarige vrouw die in de Van Wou-
straat op don hoek van de Ceintuurbaan
door een auto was aangereden, is met een
schedeliractuur naar het Binnen Gasthuis
vervoerd.
Voorts zijn door motorongelukken op den
.Amstelvcenscheweg voor het Station en op
Rapenburg een 24 en een 23 jarig persoon
resp. mt-t een gecompliceerde onderbeen-
tra ctuur en een gebroken sleutelbeen naar
en der ziekenhuizen vervoerd. De laatste is,
na behandeld te zijn, naar zijn woning ver
voerd,
GEVAARLIJK SPEELGOED
Het 5-jarig dochtertje van D. aan de Bik
en Arn ddlcade te IJmuiden speelde met een
ceiluloidpop te dicht bij een brandende
kacln. 1 waardoor het speelgoed vlam vatte.
De kleine moest met ernstige brandwonden
naar het Antonius-ziekenhuis te IJmuiden
(O.) ter verpleging worden opgenomen.
doen zij leeren ons, wat onze rechtmatige
erfenis is, zij bevelen ons, die op te eischen
en te vermeerderen, hun deugden te bewa
ren, hun dwalingen te vermijden. Dat is de
ware les van het verleden. Evenals het ge
wijde gebouw, waarin wij ons bevinden, is
het een graf, waarop een tempel moet op
gericht worden. Ik zie uw verbazing bij deze
lange inleiding; gij ziet elkander aan en
vraagt waarvoor die dienen moet. Ziet deze
zware ijzeren plaat; zij vertoont een in
schrift, en is eerst onlangs ojogedalven uit
de hoopen steenen en puin, die o schand.
voor Rome! eenmaal de paleizen van ee:
keizerrijk waren, en de triomfteekenen van
zijn macht. Het zinnebeeld in liet midden
der plaat stelt een handeling der Romein-
sche senatoren voor, die de keizerlijke macht
aan Vespasianus opdragen. Om het opschrift
te hooren voorlezen heb ik u verzocht, hier
te komen! Het geeft de grenzen aan van het
aan den keizer toevertrouwde gezag.
keizer ltreeg.de macht om wetten te maken
verbintenissen te sluiten met verschillende
natiën om de grenzen van steden en distrir
ten te verruimen of in te krimpen om ei
let hier wel op, Signori! mannen te ver
hellen tot den rang van hertog en koning en
tevens om ze in rang te verlagen of af te
zetten: om steden te bouwen en ze te
verwoesten; kortom om alles te doen wat tot
het gezag van den keizer behoort. Ja, aan
den keizer werd de uitgebreidste macht toe
vertrouwd. Maar door wien? Let op en
luistert: laat, bid ik u, geen woord verloren
gaan! Door wien zeg ik? Door den Romein-
schen senaat, de vertegenwoordiging van het
Romeinsche volk!"
„Ik wist wel, dat het daarop zou neer-
Radio Nieuws*
woensdag, 12 april
Huizen (1976 R!) NCRV. 8.00 Opening van
den Overijsselschen dag door Ds, C. v. d,
Jhr. Gem. Zangvereen,
.1 1 9.30
..Uno Animo" 9.00 Lied'...y
Folkloristische lezing 10 00 Vervolg-Llede
al 10.30 Morgendienst, Da C. D.
van Noppen 11.00 Concert 12.15 Mid
dagconcert 2.00—2.30 Dr H. B. Holsboer;
„De eotsche textielindustrie" 2.303.15
Beiaaideoncert vanaf der Stadstoren te Cn-
schede 3.15 „Eenige opmerkingen over het
Landbouwbedrijf op de lichtere gronden, J,
Hofstra 3.45 ,Het Bethel-IClnderkoor" te
Enschede 4.30 J. J. van Deinse „Twent-
che volksgebruiken" 5.00 Kinderuurtje
sel" door J Geeslnk 7.45 Ned. Chi
bureau 8.00 Spr.; Prof. Dr. J. R. Sloternaker
der C. H. Unie. Verkiezings
foon 9.00 Klein-Orkest 10.15 voor
aibeiders in de Continubedrijven 12.01
Notenkrakers 2.00 Yi-ouwenuurtje 3.
Voor de kinderen 5.30 Orgelspel 6.
Joodsche uitzending 7.00 Muziek van d
zen tijd 8.00 Judas Maccabeus, Oratorio
RVU. 6.30 Cursus „Hoe
5.20 Gramofoon 5.50 Gramofoon j—
6.05 Saxofoonrecital 6.35 G. S. Nienaber;
Zuid-Afrika (ln het Afrlkaansch) 7.20 Or
gelconcerl 8.05 Declamatie 8.20 Concert
9.20 Gramofoon.
(FranschJ 11.20 Concert 4.50 Johai
BBC-
Calundborg (1153.8 M.) 11.20 Concert.
2.20 Omroeporkest 7.20 Uurslag Raadhuis
en concert 8.40 Zang 9.35 Omroep-
(1634.9 m.) 6.50
Piano-recital 6.20 „Stunde der Nation"
7.20 Herdenking van Manfred Kyber.Hierna
Concert 8.20 6e symphonie in A gr t.
9.35 Mensch und Welt"
11.20 Concert 12.20 Concert
Jeugdconcert 3.60 Concert 7.25 Klein,
orkest 8.20 Monodrama van Goethe -
9.05 „Naple" van F Schiller 9.45—11,20
ondon Reg. (355.9 M^ 9.35 Morgenwijding
12.05 Gramofoon 1.35 Schotsch Studie
Orkest 5.5C Campbell's Concertina Orkes.
6.20 Concert 8.20 Radio-Militair orkest.
Midland Reg. (398.9 M) 12.35 Orgelconcert
8.20 Negro Spiri-
12.25 Omroeporkest 6.00 Gra«
A.s. Woensdagavond zullen Trui Stotijn
(zang), Jaap Stotijn (hobo) en Max Vreden«
burg (piano) van 7 tot 7.30 een programma
vanuit Hilversum door de radio brengen van
Nieuw-Nederlandsche muziek. De namen
der uit te voeren componisten luiden: Emmy
Heil, Julius Röntgen, v. d. Sigtenhorsfc-
Meyer, Alex Voormolen en Max Vredenburg.
Te Bussum boden eenige in uniform ge-
kleede fascisten, die met brochures liepen
te venten deze ook een Joodsch bloemen-
koournan aan. Deze gaf hun echter te ver
staan, dat hij niets met het fascisme te
maken wilde hebben en gaf den fascist een
slag in hcl gelaat Dadelijk ontstond een
volksoploop. De politie stelde den koopman
in arrest en maakte proces-verbaal tegen
hem op.
AANRIJDING OP DEN LEIDSCHE-
STRAATWEG.
Duorijder in 't ziekenhuis
Men meldt ons uit Den Haag:
Op den Leddschestraatweg had bij de
viaduct een aanrijding plaats tussohen een
auto en een motorrijwiel. De motorrijder J.
H. Hf, uit de Pieter Botstraat, en de op de
duo gezeten H. W. S., uit de v. Alphen-
straat werden daarbij zoodanig verwond,
dat hun opname in het R. K. ziekenhuis
noodzakelijk bleek. De G.G.D. was ter plaat
se, evenals de marechaussée uit Wassenaar,
die proces-verbaal opmaakte.
OP REIS
katwijk a/ zee, Bondshot „de Rhln". Pr,
geL fam. hot. ter pl. Riant uitzicht op zee.
gr. serre, str, w. Voll. pens., f 4.f 6v. en
naseiz. sterk gereduc. pr. Weekends f9.
Faasoh-, Pinksterweekends 12.50, Vr. prosp,
Nwe dir. D. H. Lammens, .(Adv;},'
zeide de smid, die met zijn mak
kers bij de deur stond, maar die toch dui
delijk Rienzi's woorden verstond.
„Een dapper man! En nog wel in het bij-
zijn van de baronnen!"
„Ja gij ziet nu, wat het volk was en hoe
li ij de eenige is, die het ons leert kennen"
„Stil daar, kerels!" beval een officier, dié
hen hoorde fluisteren.
Rienzi ging voort:
„Ja, het is het volk dat over deze macht
beschikte daarom behoort zij ook aan het
volk. Had de trotsche keizer de kroon ver-
overd? Kon hij uit zichzelf het gezag aan
vaarden? Was het hem aangeboren? Ver
kreeg hij het, heeren baronnen, door het he
mt van kasteelen met torens door zijn
xiooge afkomst? Neen! machtig als hij was,
had hij alleen door de stem en het ver
trouwen van het Romeinsche volk recht op
zijn macht Dat, 0 landslieden! was het
erkende voorrecht uwer voorvaderen, zelfs
toen de vrijheid nog slechts een schaduw
was, van hetgeen zij vroeger was geweest!
Alle macht was een geschenk van het volk.
Wat hebt gij nu te geven? Wie, wie, vraag
ik welk alleenstaand persoon, welk klein
opperhoofd krijgt van u het gezag dat hij -
zich aanmatigt? Voor hem is zijn zwaard
de senaat; rijr ambtsbrief is niit met nkt
maar met bloed geschreven. He? volk?
Fr is geen voik! O! gave Goi, dat wij den
Beest van het verleden even gemakkelijk
uit het graf konden doen opstaan als wij
zijn gedenkschriften opgraven!"
Wordt vervolgd
