SCHOOL-EN KERKMEUBELEN ffii™"!
ZATERDAG 1 APRIL 1933
EERSTE BLAD PAG. 3
Fascisme, Naticnaal-Socialisme
en Burgerwacht
CRITIEK OP DE WENSCH
DER REGEERING
de brief van de oud-comman-
danten der haagsche burger
wacht aan den minister
In verband met verschillende ingekomen
verzoeken om openbaarmaking van hun
brief aan den minister van binnenlandsche
zaken, hebben de oud-commandanten der
Haagsche Burgerwacht, gep. luit.-generaal
\V .H. van Tenvisga, gep. vice-admiraal G.
p. van Hacking Colenbrander en de gep.
hut-generaal Ph. W. Weber, tot die open
baarmaking vergunning gegeven, omdat zij
van oordeel zijn, dat het publiek behoort te
weten, waarom het gaat. Immers, het ingrij
pen der regeering beteekent een terzijde
stelling van statutaire bepalingen der ver-
ecniging en een negeering van bevoegd
heden van het bestuur, alsook een uiting
van wantrouwen in het instituut der Bur
gerwacht in zijn geheel, voor welk wantrou
wen, naar hun meening, geenerlei reden be-
Uit de brief nemen wij het volgende over:
Volgens het schrijven van den minister
behooren van het lidmaatschap van de
burgerwacht te worden uitgesloten
personen, die lid zijn van een der door u
genoemde en als fascistisch aangeduide ver-
eenigingen.
De aanschrijving van den wdn. inspecteur
van de Burgerwacht, welke het gevolg was
van 's ministers brief heeft aan het bestuur
an de Haagsche Burgerwacht aanleiding
gegeven om deze brief op te vatten als een
bevel, dat onverwijld moest worden opge-
olgd. In een met de grootste spoed uitge-
;aardigde oproep wordt uw inzicht (het
welk wij beschouwen als een organisato
risch voorschrift aan de verecniging) aan
vaard. Immers wordt aan de leden der H.
B.W. voorgehouden, dat zij thans zich ge
steld zien voor de keuze tusschen
het lidmaatschap van de B.W. en dat van
een of meer van de door u genoemde ver-
cenigingen, waarna gezegd wordt:
„Blijftonze vereeniging trouw".
Wij zullen nie>t betoogen, dat zeer gerechte
twijfel moet worden gekoesterd aan de
verwachting van w z e n 1 ij k e w ij z i-
g i n g in de overtuiging of de gemoeds
gesteldheid van personen van karakter en
ervaring als gevolg van het bedanken voor
een lidmaaischap; iemand, die besliste nei
gingen heeft, legt die niet af, indien hij, om
aan een bevel te voldoen, een lidmaatschap
opzegt.
In de H.B.W. werd (wordt) niet aan
politiek gedaan, zoodat een ieder zijn
vrijheid van denken behoudt, met inacht
neming van hetgeen als doel der vereeni
ging is omschreven in art. 1 der statuten, in
hetwelk van den burgerwachter geëischt
wordt, dat hij voldoet aan den oproep van
den burgemeester, die den commandant de
[bevelen geeft, waarnacl deze zich heeft te
gedragen (art. 40 huish. regl.).
De bekendmaking in de dagbladen van
uw voorschrift heeft al dadelijk het gevolg
gehad, dat men in de ons nog zeer goed be
kende burgerwachtkringen besefte, dat iets
heel ongewoons geschiedde, dat wantrouwen
werd uitgesproken, hetgeen men onaange
naam aanvoelde. Te onaangenamer, omdat
er geen enkele reden voor kon zijn!
Zoo men in eenige organisatie een vol
maakt „veilig" gevoei behoeft, dan is dat
zeer zeker het geval in de Burgerwacht, in
welke men onder zeer moeilijke omstandig
heden en in de eigen stad, een zware taak
(vrijwillig opgenomen) te vervullen zal
hebben. Het is niet enkel het bestuur en
het commando die deze noodzaak voelen;
de leden zelf voelen <Jie met vollen ernst.
Ieder in de burgerwacht weet, dat het, bij
werkelijk optreden er om gaat oproerige be
wegingen en aanslagen op het wettig ge
zag tegen te gaan, onverschillig van welke
zijde die mochten komen. En dat men dan
onvoorwaardelijk zal hebben te gehoorza
men de bevelen, die de burgemeester aan
den commandant zal geven.
Het lijkt ons nuttig u er van in kennis te
stellen, dat men in breeden kring van oor
deel is, dat de regeering, dankbc r moeten
de wezen voor den steun waarop zij van de
zijde dezer vrijwillige vereeniging kan re
kenen, tegenover de burgerwacht een groot
onrecht en tegenover het algemeen belang
een groot kwaad doet door met het wezen
der vereeniginig de Haagsche burgerwacht
onvoldoende rekening te houden. Het is
noodig, dat u wete, dat velen werkelijk
goede vaderlanders en regeeringsgetrouwen
zeer onaangenaam zijn getroffen toen zij
moesten ervaren, dat u hebt gemeend in de
reglementaire bepalingen hunner vereeni
ging te kunnen ingrijpen en dat u ver
meende aan u te kunnen trekken een be
voegdheid, welke de statuten hunner ver
eeniging toekennen aan het bestuur het
welk zich van die taak op onberispelijke
wijze heeft gekweten.
Indien u redenen zoudt kurmen gehad
hebben om aan de vigilantie van het be
stuur te twijfelen, dan zoude u het bestuu»
verwijten hebben kunnen doen vernemen.
Doch de leden van de B. W. zijn van oor
deel, dat het nimmer aan iemand anders
dan aan het bestuur kan toekomen te bepa
len wanneer aan een lid het lidmaatschap
moet worden ontzegd. Waar door u een
aanwijzing wordt gegeven omtrent het moe
ten bedanken voor eenig lidmaatschap „op
straffe van verlies van het lidmaatschap
der Burgerwacht", meent men dat aan on
bekendheid met het wezen van de H. B.W.
te moeten wijten.
Naar aanleiding van de uitsluiting van de
leden van een aantal fascistische en na-
tionaal-eocielistische vereenigingen uit de
burgerwachten, heeft de gep. hiifcenamt-
genoraal K. F. E Gerth van Wijk, oud-com
mandant van het leger in Ned- Indië, een
Open Brief aan de Nederlandeche Regee
ring gericht waaraan wij het volgende ont-
leenen:
Vole van de sterk nationaal-gezinden on
der hen, die waarachtige belangstelling heb
ben voor 's lande zaak, voelen zich niet
thuis in de u welgevallige politieke par
tijen.
De reden van dit verschijnsel is, open
hartig gezegd, niet zoo heel vleienid, noch
voor u, noch voor die politieke partijen,
nooh voor de leiders daarvan. De jeugd
heeft nu eenmaal (nog) niet diie mildheid
van beoordeeling. die slechts het resultaat
kan zijn van levenswijsheid.
Maar in al haar geneigdheid om uit den
band te springen is zij toch uiterst gevoelig
voor de tot haar verbeelding sprekende de
monstratie van een sterk en zelfbewust ge
zag, gedragen door een hoog ideaal, waaiin
haar levensbeschouwing steun vindt. En zij
reageert snel en sterk op de uitingen van
dat gezag.
En is het nu wel zoo vreemd, dat zoovelen
van die vaderlandslievende jongeren een
beetje andere opvatting hebben van een
6terk gezag, dan die, waarvan gij, regeering
nu reeds zoolang getuigenis hebt afgelegd?
Is dit zoo vreemd, wanneer men bedenkt,
dat in de laatste zeven ja.ren uw regeer
kracht. steunend op u.v beginselen, theo
rieën, leuzen en programma's en op de u
welgezinde politieke parti.'en, steunend ook
op het beleid van de door u uitverkorenen,
onze natie niet heeft weten te speren voor
de geweldige kaakslagen aan ons nationaal
prestige achtereenvolgens toegebracht door
de ons gezag overrompelende oproerige be
weging op Java en Sumatra in de jaren
1926 en 1927, door de jammerlijke vertooning
van Curasao, en nu onlangs door de schok
kende gebeurtenissen op de vloot in Indië?
Heeft niet een uwer invloedrijkste en
meest gezaghebbende geestverwanten uw
beleid ten aanzien van de tucht- en gezags-
handlhavimg in de weermacht nog onlange
publiekelijk gekenschetst als „wat sukkel
achtig"?
Gij, regeering béhoordet te deellen in de
rechtmatige verontwaardiging over de
schier dagelijkeche vergiftiging deir natie
door kwaadaardig opruiende piropoganda,
welke in grondige ondermijning van uw
gezag, van het wettig gezag, doeltreffend
middel ziet ter bereofcing van eigen politiek
ideaal.
Maar juist omdat gij dat alles niet doet
en omdat de daartoe aangewezen politieke
partijen u niet in die richting hebben wil
len of kunnen dwingen, daarom en daarom
alleen keeren zooveJen aan die partijen den
rug toe.
Daar moest gij, regeering, die velen niet
om veroordeelen, vooral niet, nu tot die
velen zoo groot aantal jongeren behoort.
Voor en ter na hebben zij u de oprechte
verzekering gegeven, dat het hun ernst was,
de wettige wegen te blijven bewandelen en
het wettig gezag te willen eerbiedigen en
beschermen. Zij wiillen inderdaad niets lie
ver dan zich onderwerpen aan tuoht, orde
en gezag. En zij blaken van geestdrift voor
ons vorstenhuis.
Met welk moreel recht, regeering, ont
houdt gij hun dan uw vertrouwen?
Land- en Tuinbouw.
DE KAASPRODUCTIE BEPERKT
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat ingaande vandaag een regeling in wer
king treedt, welke de strekking heeft om ge
durende de maanden April, Mei en Juni de
kaasprodutie in fabrieken te beperken. De
bedoeling is te komen tot een totale beper
king van ca. 30 pet.
Een van de middelen ter bereiking van dit
doel bestaat hierin, dat aan de bedrijven,
welke aan deze productiebeperking medewer
ken, een toeslag zal worden uitgekeerd op de
ondermelk, voor die hoeveelheden, welke aan
de boerderijen worden teruggeleverd, boven
hetgeen in de overeenkomstige maanden van
1931 van die bedrijven naar de boerderijen
terug ging.
Het bedrag van den vorenbedoelden toeslag
zal worden bepaald op grondslag van de kaas-
waarde der ondermelk.
Om voor het ontvangen van den toeslag in
aanmerking te komen gelden de hieronderge-
noemde voorwaarden, welke de Crisis-Zuivel-
Centrale zich voorbehoudt zoo noodig nader
aan te vullen.
1. belanghebbenden aanvaarden de verplich
ting tot het voeren eener door de Crisis-Zuivel"
Centrale voor te schrijven boekhouding;
2. de voor de veehouders bestemde onder
melk wordt als zoodanig en slechts met een
door de Crisis-Zuivel-Centrale aan te geven
denaturatiemiddel vermengd, aan de veehou
ders teruggeleverd;
3. belanghebbenden verbinden zich tot het
afleveren van zoodanige hoeveelheden onder
melk, dat de kaasproductie gedurende de drie
genoemde maanden zooveel mogelijk met de
bedoelde 30 pet. daalt, in dier voege, dat dit
percentage als een gemiddelde wordt be
schouwd en dat afwijkingen van 10 pet. naar
beneden en naar boven zyn toegelaten ge
durende onderdeelen van meerbedoeld tijdvak.
Indien daartoe met het oog op den pard
van het bedrijf aanleiding bestaat, kan de
Crisis-Zuivel-Centrale een afwijkend gemid
deld percentage goedkeuren.
In dit verband zij opgemerkt, dat de Crisis-
Zuivel-Centrale zich het recht voorbehoudt
om het beperkingspercentage te verlagen,
bijaldien zij daartoe redenen aanwezig acht;
4. de zuivelfabrieken, welke zich onder de
hierbedoelde regeling wenschen te plaatsen,
doen afstand van de daaruit voortvloeiende
voordeelen, indien ten genoege van de Crisis-
Zuivel Centrale zou blijken, dat de gestelde
voorwaarden onvoldoende in acht zijn ge-
MENGGEBOD
MAANDAG 40 PCT. IN DE MARGARINE
De C. Z. C. bericht dat mét ingang van 3
1. dat de margarine moet zijn vermengd
met 40 pet boter (voorheen 25pCt.);
2. dat aan stichtingen enz., die bij de Cen
trale zijn ingeschreven, toegestaan kan wor
den per 6 personen een hoeveelheid van 2%
K.G. zelf-uitgesmolten vet in voorraad te
hebben
3. dat personen, aan wie huisslachting is
toegestaan, zich tot de Centrale kunnen wen
den, indien zij voornemens zijn daartoe over
te gaan, onder opgave welke hoeveelheid van
het uit die slachting verkregen vet zy willen
smelten. Hun wordt dan toegestaan een groo-
tere hoeveelheid dan 2% K.G. zelf-gesmolten
vet in voorraad te hebben;
4. dat de pry's van het merk voor margarine
A nader is vastgesteld op 4 cents per K.G.,
die van het merk voor margarine B op 7 cents
per K.G.; de prys voor ritueele en plantaar
dige margarine blijft op 45 cent per K.G. be-
5. dat de prys van de invoervergunning voor
margarine bepaald is op 25 cents per K.G.
ONZE TUINBOUWUITVOER
Een "azi-dagblad ligt de lezers onjuist in.
Volgens een Duitsch nationaal-socialistisch
dagblad „Der Angriff" zou de uitvoer van
onze tuinbouwproducten naar Duitschland in
1932 hooger zijn dan in 1981, zoodat de Ne-
derlandsche tuinbouw zich niet te beklagen
heeft, beweert dit blad.
Immers, zoo wordt beweerd, steeg de uit
voer van roode kool met 25pCt., van savoye
kool met 31 pCt., van witte kool zelfs met
105 pCt., van tomaten met 28pCt., uien met
44pCt.. druiven met 46pCt. en appels met
165 pCt.
Daar valt zoo oppervlakkig gezien geen
speld tusschen te krijgen. „Der Angriff"
heeft het heel handig in elkaar gezet.
In de eerste plaats al hierdoor, dat 1932
wordt vergeleken met 1931, toen juist de uit
voer zoo geweldig afnam tengevolge van de
betalingsmoeilijkheden in Duitschland.
In de tweede plaats door doodleuk te zwij
gen over de andere door ons geregeld aan
Duitschland geleverde tuinbouwproducten:
peren, aardbeien, bessen, frambo^n, bloem
kool en komkommers, waarvan de uitvoer in
1932 met millioenen K.G. terugliep vergele
ken met 1931.
Laat „Der Angriff" alle producten nemen
en dan over de laatste jaren dan zal het
zyn lezers moeten zeggen dat Nederland in
1929 totaal 395 mill. K.G. invoerde in Duitsch
land en in 1930 nog 314 mill. In 1931 was
dit door de financieele Juli-gebeurtenissen in
Duitschland gezonken tot 213 mill. K.G., ter
wijl het in 1932 liep tot 226 K.G. Dat wil dus
zeggen, dat onze tuinbouwexport naar Duitsch
land in 1932 ongeveer 28 pCt. lager was dan
in 1930 en 43 pCt. lager dan in 1929.
Waar blijft nu „Der Angriff" met zijn be
wering dat we niet te klagen hebben?
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Kampen (vac.-M. Ottevan
ger), H. A. de Geus te De Bilt (U.).
Bedankt: Voor Randwyk, A. G. Ooster
huis te Eemnes-Buiten.
VRIJ-EVANG. GEMEENTEN
iroepen: Te Nieuwvliet (Z.), cand. J.
Verboom Jr. te Apeldoorn.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
De heer H. N. Ridderbos. Theol. docts., cand.
tot den H. Dienst in de Geref. Kerken, heeft
thans als adres wederom: Kampen, Vloed-
dijk 61.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Os. O. D. B1 e e k e r, benoemd predikant
by de Prot. Kerk in Ned.-Indië, zal niet mor
gen, gelijk aanvankelijk bepaald was, maar
Zondag 16 April a.s., op den middag van den
Eersten Paaschdag, voor de Evang. Luther-
sche Gemeente te Edam zyn afscheid preeken.
JUBILEA
Dr F. J. F o k k e ra a, rector van de Ned.
Zendingsschool te Oegetigecet, herdenkt 12
April den dag waarop hij voor 25 jaaT het
predikambt opnam in de Ned Herv. Kerk
en intrede deed te Westerembden (Gr.).
Fokke Jans Fokkema, geboren 7 Juni 1878
te Westergeeet bij Kullosu (Fr.), bezocht het
Gymnasium te Doetinohem en studeerde aan
de Gronmgsche Universiteit en een winter
semester aan de Univereiteit te Berlijn. In
1907 promoveerde hij cum laude in de Theo
logie aan de Universiteit te Groningen op
een dissertatie „Godedienetig-wijsgeerige be
ginselen van Mr G. Groen van Prineterer".
Van 1907—1908 was hij werkzaam aan de
Chr.-Phil. Inrichtingen te DoetLnchem. Van
1908191 -i WA6 hij predikant te Weeter-
embden. 10 Mei 1914 werd hij benoemd als
Zendingsdlreotor van (Be Samenwerkende
Zepdinrscorponaties, het N Z G, de U Z V,
S en T C.
Sinds 1 Aug. 1921 is hij rector van de Ned.
Zendingsschool te
HERDENKING
Te Asperen werd door de Geref. Kerk
Woensdagavond j.l. een samenkomst gehou
den ter herdenking van het feit, dat zy 40
jaar geleden opnieuw tot openbaring kwam.
By deze gelegenheid voerden eenst het woord
ouderling Olivlier en Ds. A. Mulder, em.-pred.
van Abcoude, wonende te Asperen, die inder
tijd de leiding had by de reformatie der Kerk.
Hierna spraken nog Ds. J. H. Mulde.r, van
Giessen-Oudkerk c.a. namens de Classis Gorin-
chem; Burgemeester G. R. Vonk namens de
burgerlijke Gemeente; C. Ketel, hoofd eener
Chr. School te Leerdam, namens de Geref. Kerk
aldaar. Slotzang was Psalm 72 11.
KERKELIJK HOOGLEERAAR
De Commissie van Voordracht vanwege
de AIg. Synode der Ned. Herv. Kerk ver
gadert op 27 April a.s. (zoo noodig voort te
zetten op 28 Apriil) te Den Haag tot het
samenstellen van een voordradht in de
vacature van kerkelijk hoogleeraar van
Prof Dr L. Knappert te Leiden.
De Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk
zal op Woensdag 9 Juni d.o..v bijeenkomen
voor de benoeming
De gewone jearltyfesdhe zittingen van de
Synode zullen aanvangen op Woensdag 19
Juli a.s. Aan den avond van dien dag vindt
in de Kloosterkerk een wijdingssamcrikomst
plaats.
DE GESTOORDE GODSDIENSTOEFENIN6
TE HUIZEN
Db. J. P. C. Poldervaart, te Naarden, heeft
naar aanleiding van de ongeregeldheden, wel
ke hebben plaats gehad tijdens de door hem
op 19 Februari j.l. geleide godsdienstoefening
te Huizen (N.-H.) in de vergadering van hel
Classicaal Bestuur van Amsterdam een verkla
ring afgelegd, waarin hij zegt: „Deze ongere
geldheden met den Kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente te Huizen te betreuren en dat het
hem tot zyn voldoening is gebleken, dat de
Kerkelijke Gemeente te Huizen noch de Ker
keraad daarvoor is verantwoordelijk te ach
ten."
De Kerkeraad van Hmzen gaat met deze
verklaring volkomen accoord.
Door zyn verklaring heeft de vrijzinnige
predikant dus zyn vroegere beschuldiging te
ruggenomen.
KERK EN CRISIS
Te Zuid-Scharwoude heeft bet
Kerkbestuur der Ned. Hervormde Gemeente,
vanwege de slechte uitkomsten in den tuin
bouw, het kerkeland niet kunnen verhuren.
Er is nu besloten, het land zelf in exploi
tatie te nemen.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Haarlem ontving Ds C. j. van
Paaesen, predikant der Ned. Hervormde
Gemeente aldaar, een obligatie van duizend
gulden, rentende 4 Gem. Amsterdam, ten
behoeve van de Zending.
Schoolnieuws.
Prof. Dr J. W. PONT
Te Bussum aan den Stillen Meerweg,
waar Prof. Dr J. W. Pont bijna 25 jaar
woont en waar men vaak onder zijn gehoor
in de Luthereche Kerk heeft gezeten en hem
ook als voorzitter van vergaderingen op reli
gieus gebied kent, is het gister een groote
toeloop geweest van menschen, die den 70-
jarige de hand wilden drukken, el was er
dan officieel geen receptie. De Burgemeester
en mevrouw De Bordes kwamen den burger,
op wien de gemeente trotsch mag zijn, ge-
lukwenschen; de heeren Middelbere en
Proost vertegenwoordigden de Zuid-Afri-
kaaneche Vereeniging; Prof J. Gunning het
Studiefonds voor Zuid-Afriikaansche studen
ten; er waren ook vele ond-studenten en tal
rijke vrienden uit Bus&um en omstreken. De
Universiteiten van Pretoria en Stellenbosch,
het Cultureel Historisch Genoofschap voor
Zuid-Afrika, de HollandAfrika Lijn en tal
van andere instellingen hebben telegram
men gezonden. De Kerkelijke Luthersche
Commissie, de Zuid-Afriikaansche Vereeni
ging e. a. hebben hun wenschen van bloe
men of ooft vergezeld doen gaan.
De teekenaar Hofker te Amsterdam heeft
een uitstekend portret van Prof. Pont. ge-
teekend, terwijl deze rit voor zijn bureau
Prof. Dr F. A. F. C WENT
Bij Kon. 3eelu.ft is met ingang van 18
September 1933, aan Prof. Dr F A F C Went,
gewoon hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht, op zijn verzoek, eervol ontslag
als zoodanig verleend (in verband met zijn
naderend 70ste levensjaar) met dankbetui
ging voor de belangrijke in die betrekking
bewezen diensten.
SCHOOL VOOR TAAL EN LETTERKUNDE
Te Den Haag heeft het bestuur der
School voor Taal en Letterkunde tot dooen-
ten benoemd: Dr C. B van Haeringen te
Den Haag voor Oud-Germaansche en Ne
derlandeche Taalkunde, en H. Godthelp te
Den Haag voor Nederlandeche Letterkunde
en de didaktiek en methodiek ven het Ne-
derlandsoh.
ONDERWIJZERSBENO EMINGEN
Goudriaan (Chr. Nat. School, hoofd E.
de Graaff), mej. F. M. van der Kolk te
Amersfoort. Mede op tal stonden de dames G.
de Kok te Breda, E. J. J. Rijnberk te Neder-
hemert en G. Jongsma te Soest. Aantal soli. 3f
Ureterp (hoofd D. Agema), G. Schreiber
te Dragten-Noord. Mede op tal stonden Joh.
Boersma te Groningen en E. Eisraa te Drag-
ten. Totaal 111 (honderd-en-elf) soil.
Krimpen a. d. IJssel (School I), mej.
M. I. C. W. L. Vogelesang te Voorburg. Voor
tydelyk.
Rotterdam (Oranje-Nassauschool, hoofd
H. A. van der Hoven van Genderen), J. C.
Waas, ond te Rotterdam-Zuid (hoofd J.
van der Stelt).
NIEUWE CHR. SCHOLEN
Te Stellendam zal het nieuwe gebouw
der Ned Herv. School, naar wy vernemen.
Vrijdag 28 April a.s. plechtig geopend worden
met een samenkomst in het kerkgebouw der
Ned. Herv. Gemeente.
EXAMENS
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN, Gepro
moveerd la tot Dootor in d« Letteren en Wija-
begreerte, op proefschrift. g-etlt«üd: „Contribu-
Gepromoveerd la tot Dootor In de Rechtsge
leerdheid. op proefschrift. geUtold: ..De we<ta-
ontduiking in het internationaal privaatrecht",
de heer G. BeelaorLs van Blokland, gebort
promoveerd
Wijsbegeerte. <xp proefschrift: „The hooka of
«he common prayer, 1549", dp, heer A. A. Print
geboren te Utredht.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gest
KJaes. Letteren: oamd.ex., tnpj. E. Huish off Pol
Indologie: taalk. oand.ex., èe heer J. W. Koe
lewijn te Den Haag.
Geneeskunde: artsex., de hoeren J. J. Junger-
haus te Oesrertgeessrt, W. E. F. H. Brunat de
Rochebrune te Lelden: W. V. GrUnberg te Den
Veen. G. J. Smid en A. J. Versteegh.
d(»r Horst te Zutpheo.
i Kerk.
Rechte wetenschapcand.ex.. de heer H. C.
iej. J. C. SI. de Man; doet. px., de heer
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Geofl:.
Class. Letteren: ea.nd.ex., mej. D. Wierda.
Indisch Recht: eand.ex.. dp heeren A. de Grave
F. Hartsuikei
i Dr R. Narath.
i N._ Ph. Onderwaiter.
Radio Nieuws.
(1875 M.) N.C.R.V. 9.30 GeWiJde
Mi Ds. P.
1. Orgelspel. 2. Stil gebed. 3. Gemeentezang.
4. Votum en zegengroet. 5. MededeelIngen. 6.
Schriftlezing. 7. Gebed. 8. Lezing Tekstwoord
9. Gemeentezang. 10 Prediking. 11. Gemeente
zang. 12. Dankgebed. 13. Gemeentezang. 14.
Zegen. 15. Stil gebed. IC. Orgelspel.
Na den dien:
12.15 Gewijde
HBVH Smink. 1. Orgelspel.
Votum en zegengroet. 3. Zingen Ps. 122 vs 2.
4 Belijdenis van de 12 Art. des Geloofs. 5.
Zingen Ps. 47 vs. 4 6. Lezen Zach. 12 ve. 9—
15. Zegen. 16. Oigel-
6.30 Orgelbespeling door Aart Smink.
7.00 Gewijde muilek.
lerlifn (419 M.) 8.15 Klokkenspel van de
Potsdammer Garnizoenskerk. Morgenwijding,
klokgelui van den Dom van Berlijn.
MAANDAG 3 APRIL.
luizen (1875 M.) 8 00 Schriftlezing en medi
tatie. 8.15 Morgenconcert. 10.30 Morgen
dienst door Ds. J. Valk. 11.00 Lezing '-an
Chr. lectuur. 11.30 Gramofoon. 12 15 Gra
mofoon. 12.30 Orgelconcert. 2.00 School-
zang. 2 35 A. j. Herwig: Praatje over
planten. 3.16 Knippen en naaien. 3.30
Stofversleren en modevakoplelding. 4.0(1
Bijbellezing door Dr. C. B. Schoemakers.
5.00 Kwintet. 6.30 Vragenuurtje. 7.45
Ned. Chr. Persbureau. 8.00 NCRV Klelnor-
kest. 8.00 Prof. Dr. A. v. Veldhuizen: Het
uitspreken van de preek. 9.30 Vervolg con
cert 10.00 Vaz Diaa. 10.45 Gramofoon.
Vaz Dias. 9.30 Orkest. 10.00 Tooneel. -
10.30 Orkest 11.10 Gramofoon. 11.15 Or
gelspel. 11.45 Gramofoon.
VP.R.O. 10.00 Morgenwijding.
Irussel (Vlaamsch) (337.8 Ma 11.20 Con
cert 12.30 Gramofoon. 4.20 Populair
concert 5.50 Klein orkest. 7.20 Gramo
foon. 7.50 Concert 9.35 Gramofoon.
(Franach} (509.3 M.) 11.29 Gramofoon. 12.30
9.30 Gramofoon.
Kalundborg (1153.8 M.) 11.20 Concert
2.50 Omroeporkest 8.10 Concert. 9.40
Kamermuziek.
Könlgswusterhausen (1634.9 M.) 6.60
Populair concert 11.20 Gramofoon. 1.20
Gramofoon. 3.50 Concert 4.05 Kwartet
5.50 Concert. 6.55 Populair concert 8.60
Concert. 10.20 Populair concert.
Daventry .(1554.4 m.} 10.35 Morgenwijding,
12.20 Orgel. 1.05 Concert. 2.05 Gramo
foon. 2.50 Sonate-recital. 3.20 BBC-
orkest. 4.20 Schotach studio-orkest 6.60
De grondslagen der muziek. 8.20 Vlool-reci
tak 8.35 Concert. 10.00 BBC-orkest
Londen Nat. (261.3 M.) 12.20 Orgel. —1.05
Concert 2.05 Gramofoon. 2.60 Sonate
recital. 5.36 BBC-orkest
Londen Reg. (356.3 M.) 12.20 Concert.
1.05 Concert 1.50 Orkest. 2.35 Concert.
3.20 BBC-orkest 4.20 Concert. 6.50 Gra
mofoon. 7.20 Concert 9.35 Variété.
Midland Reg. (398.9 M.) 12.20 Concert
1.05 Orkest. 1.50 Concert 2-35 Studio-
orkest 6.50 Studiokoor. 7.20 Concert.
Parijs (Radio Parijs} (1724 M.) 7.05 Gramo
foon. 1120 Omroeporkest. 12.25 Viool-
recital. 13.55 Omroeporkest. 6.40 Omroep
orkest 7.20 Opera.
Warschau (1411.8 M.j 5.4S Populair concert
10.05 Muziek.
EXAMENS-BOEKHOUDEN
Hot prentijk-exatnen ln Boekhouden vanwege
het Instituut voor Handelswetenschappen zsl
op 10 Juli gehouden worden. Prospectus gratis
verkrijgbaar bij het secretaj-iaat: Joh an d<> Witc
straat 1 te Leiden. De inschrijving sluit op
29 Juni.
EXAMENS-MACHINIST
DEN HAAG. 21 Maart <Veh voor diploma C.
de heeren a. Diederiks te Rotterdam. p." Lout*r
te Haarlem en H. de Rood Cape 11c r. d. IJssel.
EXAMENS-RADIOMONTEUR
Op 4 Mei a.s. beiglnt opnieuw hot examen af
genomen voor hot vorkrijgen van een zend
machtiging voor radio-amateur. De examens»
zullen worden gehouden te Den Hasg. Zij. dl©
aan dit examen wenschen deel te n^men, moe
ten hun verzoek om oen zendvergunning rich
ten aan den Minister van WateraUat, uiterlijk
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door fidw. BULWER LYTTON
„Snel, Lucia!" riep zij haastig haar kame
nier toe: „snel! de touwladder! hij is het!
hij is gekomen! Wat zijt gij traag! haast u
toch, meisje men zou hem kunnen ont
dekken! Daar, O vreugdel mijn held! mijn
Rienzi!"
„Mijn Nina!" zeide Rienzi, de kamer bin
nentredend en zijn ariAen om haar heen
slaande, „wat voor anderen nacht is, is
dag voor mij!"
De eerste zoete oogent likken van begroe
ting waren voorbij; Rienzi zat aan de voeten
eijner geliefde; zijn hoofd rustte op haar
knieën, hij zag tot haar op en zijn handen
omklemden de haren.
„En voor mij trotseert gij de gevaren!"
zeide Rienzi; „de schande der ontdekking,
den toorn uwer ouders!"
„Wat is dat in vergelijking met de gevaren
waaraan gij blootstaat? O, als mijn vader u
hier vond, zou het u het leven kosten!"
„Zou hij het dan als zulk een groote ver
nedering beschouwen, dat gij, schoone Nina
die zoudt kunnen kiezen uit de voornaamste
geslachten van Rome, uwe liefde schenkt aan
een plebejer al is hij ook de kleinzoon
van een keizer?"
Nina's fierheid begreep den gekwetsten
trots van haar minnaar; zij gevoelde welk
een pijn er verborgen lag achter dit schijn
baar onverschillig antwoord.
„Hebt gij mij niet verteld" zeide zij, „van
den grooten Marius, die geen edelman was
doch dien de aanzienlijkste der Colonna's
met trots onder zijn voorouders zou willen
opnemen? en weet ik dan niet, dat gij
eenmaal de macht van Marius zult bescha
men, terwijl zijn ondeugden u niet bezoe-
„Welk een streelende vleitaal, mijn Heve
profetes!" zeide Rienzi met een droefgeesti-
gen glimlach; „nooit waren uw vriendelijke
beloften voor de toekomst mij meer welkom
dan nu; want u wil ik zeggen, wat ik nie
mand anders zou toevertrouwen mijn
ziel bezwijkt bijna onder den zwaren last
dien ik torsen moet. Ik moet nieuwen moed
hebben, want het gewichtige uur nadert; en
dien geven uw woorden en blikkeo mij".
„O!" antwoordde Nina blozend, „heeriijk
is liet lot, dat mijn liefde voor u mij schenkt:
roemrijk is het te deelen in uw plannen, u
op te wekken als gij aan uzelf twijfelt, u
hoop te geven als het gevaar nadert!
„En mij uw gratie te leenen, als 'k de
overwinning behaal!" voegde R'enz. ei
hartstochtelijk bij. .„Als de toekoms' mij ooit
den lauwe. I-rans op het hoofd plaats, waar
op hij recht heeft, die zijn vaderland redde,
welk een vreugde, welk een belooning, hem
aan uw voeten te mogen nederleggon! ln de
lange, eenzame uren van neerslachtigheid
en uitputting in de tijdruimte voor ern
stig nadenken tusschen de oogcnblikken
\an opwirding en handeling zou ik mis
schien verslapt zijn, en zelfs afstand ge
daan hebben van mijn droomen om Rome
!e beheerschen, als deze niet zoo innig ver
bonden wuitn geweest met mijn gedachten
aan u! als ik mij niet voortdurend hot
uur voor den geest had geroepen, waarin
het lot mij hooger zou verheffen dan mijn
geboorte gedaan had; waarin uw vader het
geen schande zou achten, u aan mij af te
staan; waarin ook' gij tusschen de edelvrou-
wen van Rome zoudt staan, schooner en
meer geëerd dan allen; en waarin pronk en
praal, waarvoor mijn ziel slechts verachting
koestert, mij dierbaar zouden zijn, omdat zij
u schooner zouden maken! Ja, die gedachten
hebben mij gesteund, als de meer' strenge
denkbeelden terugdeinsden voor de spoken
die zich bij den eindpaal vertoonden. En
o! mijn Nina, wel moet de liefde heilig
krachtig, volhardend zijn, die kan levep in
de reine, hooge lucht, waar mijn hoop op
vrijheid en roem vertoeft!"
Dit was de taal, die, zelfs meer dan de
eeden van trouw en de aanbidding, voort
komend uit 's harten overvloed, de trotsche
en ijdele ziel van Nina boeide met ketenen
welke zij zoo gaarne droeg. Misschien stelde
haar zwakker ik haar, in Rienzi's afwezig
heid, den triomf voor oogen, om de hoog
geboren signora's te vernederen en de bar-
baarsche pracht der romeinsche edelen te
verduisteren. Doch in zijn bijzijn, en luis
terend naar zijn verheven en edelmoedige
eerzucht, door geen zelfzucht bevlekt,
trachtte haar ziel zich op te heffen tot
®ijne, en dacht zij minder aan haar eigen
roem dan aan zijn ideaal. Het streelde haar
trots, dat zij de eenige vertrouwde was van
zijn geheimste gedachten en zijn vermetel
ste ondernemingen; dat die raadselachtige
geest zich voor haar ontsluierde, en zij even
goed zijn weifelingen en zwakheden mocht
kennen, als zijn heldenmoed en zijn kracht
Groot was het verschil tusschen de liefde
van Rienzi en Nina, en die van Adriano en
Irene: de laatste bezat alle droomen, fan-
taisieën en buitensporigheden der jeugd.
Nooit spraken zij over de toekomst; hun
liefde was niet vermengd met andere be
geerten. Eerzucht, roem, het hoogste waar
naar de wereld tracht, vergaten zij wanneer
zij samen waren; hun liefde deed de wereld
in het niet verdwijnen, en niets overblijven
dan zichzelf. Dooh de liefde van Nina en
haar minnaar was die van meer ingewik
kelde karakters op rijperen leeftijd: zij was
gevormd uit duizend op zichzelf staande
gewaarwordingen, door de macht dier liefde
saamgesmolten. Hun gesprekken vonden
voedsel in de wereld die hen omringde;
zij spraken en dachten over de toekomst,
over de heerlijkheden die zij daarvan ver-
waihtten. Hun liefde had iets meer intel
lectueels dan die van Adriano en Irene; zij
was meer bestand tegen de hardheid dezT
wereld; zij had meer van den zuurdeesem
vpn de latere, ijzeren eeuw in zich, dan v.in
de poëzie de. gouden eeuw.
„En moet gij mij nu reeds verlaten?" vroeg
Nina, die zijn omhelzing niet meer ontweek.
„De maan staat nog hoog; gij hebt mij
slechts een kort uurtje geschonken".
„Een uur! Helaasl" zeide Rienzi, „het" is
spoedig middernacht onze vrienden
wacl.ten mijl"
„Ga dan, ga! Nina zal u geen oogenblik
aftrekken van het hoogere doeJ dat u voor
haar zoo dierbaar maakt. Wanneer zullen
wij elkander weei ontmoeten?'
„Niet zóó, r-iet steelsgewijze!" sprak Rien
zi op trotsche.n toon, terwijl hij zijn geheele
ziel in zijn Llik legde. hNeen! niet als de
rutekende, verachte slaaf wil ik u ontmoe
ten, zooals (ot dusverre! Als gij mij weder
ziet. zal het zijn aan het hoofd van Rome
o/.ojj! als Rome's kampioen en hervorm©
of zeide hij op minder luiden toon.
,Ei- bestaat geen andero mogelijkheid'
viel Nina in, door zijn geestdrift meege
sleept en de armen om hem heen slaande;
..gij hebt uw eigen lot voorspeld!"
„Nog één kusl vaarwel! over tien
dagen is Rome hersteld in zijn vroegere
heerlijkheid!"
HOOFDSTUK X.
De zonderlinge avonturen van
Walter de Montreal.
Dienzelfden avond, doch iets vroeger,
keerde Walter de Montreal alleen terug naar
het klooster, behoorende bij de kerk van
Santa Maria del Priorata. Klooster en kerk
waren het eigendom van de orde der Tem-
pelheeren, en Montreal had zijn intrek ge-
nomen in het klooster. Hij bleef een oogen
blik stilstaan tusschen de woosle bouwvallen
die hem omringden. Ofschoon hij slecht op
de hoogte was van de klassieke herinnerin
gen aan deze plek vcrlM.nden, 0 smakte hij
onwillekeurig onder den indruk van de ge
tuigen der vroegere macht, die daar voor
hem lagen a>ls het geraamte eener doode
reuzin.
Hij staarde naar de afgebrokkelde zuilen
en daklooze muren in de rondte, waarboven
de sterren glinsterden, met de dreigende
kanteelen van de paleizen der Frangipani's
op den achtergrond, half verborgen door de
donkere bladeren der planten, die bloeiden
op de plaats der vroegere tempels, als een
triomf van de natuur over de zwakkere
kunst.
„Hier' dacht hij, „zou een geleerde zich
verdiepen in dit tafereed en onder den
indruk komen der droomen en visioenen
van het verleden. Doch mij brengen dezo
gedenkteekenen van eerzucht en vorstelijke
praai slechts beelden der toekomst voor den
geest Rome met zijn zeven heuvelen kan
nog als het Rome van vroeger, de buit wor
den van een krachtigen 011 vermetelen
krijgsman tot het leven teruggeroepen,
niet door zijn eigen ontaarde zonen doch
door een nieuw geslacht Misschien was
voor Willem den Bastaard de veroverin-
van Engeland minder moeilijk dan de over
winning over de verslapte Romeinen zou zijn
vooi Walter den Welgeborene. En welke
verovering zou roemrijker zijn die van
5,Ia«.! der Baharen van de Hoofd
stad der ereid? Kort is de afstand tussch»M
generaal en podesta van podesta tot
konintr »s er slechts één schrede »e doen!"
