WRIGLEY
jim, de zoon van bobby
:ïde laatste der tribunen
1933
DERDE BLAD PAG. 9
5 IET KORAAL VAN LEUTHEN
Het werk der nieuwe Duitsche
regeering
Dr GOEBBELS OVEK DE TAAK
DER PERS
(Van onzen Duitschen correspondent)
Men sohrijft 't jaar 1757. Een verslagen Prui-
|ch leger heeft den vijand op de hielen en
veegt zioh moeizaam uitgehongerd en
iaj g^nat in den kouden winternacht
iel mgs de landwegen van Silezie. De verbon-
Bn" n Noord-Duitsohe stammen van Pruisen,
do. annover, Brunswijk en Hessen veOhten met
n moed der vertwijfeling tegen half Euro-
Het machtige Oostenrijk wordt door
Klew-ijk XV met honderdduizend man on-
n fiteund. Hulptroepen uit Beieren, Wurten-
rg, Rusland en twintigduizend Zweden
lpen mede om het gehate Pruisen ten val
brengen. De kansen voor koning Frederik
n, aan uiterst slecht. Niettemin luistert hij
et naar den raad van Voltaire, om na
-ht n verloren slag bij Kolin vrede te sluiten,
'ti- j Rosbach behaalt hij opnieuw een over-
toc!l Inning. In Silezië hebben de Oostenrijkers
eslau veroverd en de oude Frits spoedt
ch in galop naar den Lausitz, om Ziethen
hulp te komen. Met dertigduizend 6olda-
a wordt een overmacht van drievoudigcn
iib' nvang geattaqueerd en de overwinning bij
>in. uthen is beslissend voor de toekomst van
l! uisen.
Jubelend zingen de soldaten na de over-
lining het koraal van Laubhen: „Dankt,
ukt nu allen God!
Men) moet dezen nieuwen Fridericus-film
ian zien, om de stemming te begrijpen,
ilke het nat.ionale Duitschland de Laatste
eken beheerscht. Men moet Otto Gebüihr,
tot in de kleinste finesssen den Grooten
oning in al zijn eigenaardigheden meester
lik k weergeeft, op zijn witten schimmel zien
ideeren, hem hard hooren zeggen tegen
obstinate generaals: „Morgen hebben wij
vijand verslagen of wij zijn allen verlo-
I", den indruk gadeslaan, dien dit kleine
nietje met zijn volle waardigheid op
jre kerels maakt om uit de geschiede-
s bij benadering te ervaren, wat de Iher-
VWg van het nationaal bewustzijn voor
la n volk beteekent.
'u? Was het in 1914 veel anders? Zag Duitsch-
'PJ nd zich niet bedreigd door een wereld van
rinj janden en heeft het niet vier jaar lang zich
:a et onvergelijkelijke dapperheid en voor-
>p eldig uithoudingsvermogen teweer gesteld?
;lrï |dc dit volk niet sedert den smadelijken
SS wde van Versailles zwaar gebukt onder de
rpi volgen van een oorlog, dien het gewonnen
ich verloren had en is bet dan niet begrij-
dijk, dat het hunkert naar het herstel
■c; ner zelfstandigheid?
De Nationale Revolutie
Wanneer wij ons onder de gegeven
andigheden met de vereisohte voorzichtig-
id beperken tot de feiten van den dag, dan
Pii orden wij gewaar, dat alle Duitsche landen
:a n burgeroorlog beleven, welke door Hitier
If wordt aangekondigd als een nationale
Moi volutie. Alles, wat aan het voormalig be-
'ïie: ind herinnert, wordt met ijzeren bezem
Jte' Bggeveegd: de partijen, welke de grondwet
p n Weimar veertien moeilijke jaren in
mAtjand hielden, zijn tot passiviteit gedwongen,
ar organen mogen niet meer verschijnen
haar vertegenwoordigers worden in alle
sifies ten dienste van den staat zonder
Trui rderen vorm van proces ontslagen. Hitiers
Ei^ortastendheid is hierbij zoo groot, dat zei fs
voormannen der S.PD. geen kans meer
n, zioh tegen zijn beleid te weren: de
iaj wrmalige premier van Pruisen, Otto Braun
fceft vanuit Zwitserland te kennen gegeven,
p* it hij van zijn mandaten voor den rijksdag
emsiden Pruisischen landdag geen gebruik
Sbri|Cnscht te maken. De waarnemende Prui-
che regeering, die haar toevlucht onder
ivering in het voormalige Herrenihaus had
zooht en haar jammerlijke houding door
n proces wilde dekken, heeft bericht, dat
van een beroep op het rijksgerechtshof te
apzig heeft afgezien. Hienmede is het har-
Va i vonnis voor de eens zoo machtige partij
hu r sociaal-democraten geveld. Zij hebben de
•M irrungenschaften der Revolution von No-
1918" in den steek gelaten en Braun
iert als een geslagen man. Hij gold
s nmaal als de sterkste man zijner partij, als
tal i sterkste zuil der sociaal-democratie, maar
het beslissend oogenblik waagde hij het
rpa et, de hem ter beschikking staande macht
n von Papen aan te wenden- Het weik,
door Bbert en Schneidemann begonnen
-d, wordt thans door Braun, Severing en
jV. reitscheid in den steek gelaten! Over de rol,
dke de S.P.D. in de geschiedenis der Duit
wei he republiek heeft gespeeld, zal straks als
tt wat kalmer geworden is, heel wat te
.'■«Ken zijn.
De beteekenis van representatieve elemen-
n in het staatsbeleid" heeft de nieuwe re-
lering heel wat scherper erkend dan haar
lorgangster. Hitiers kanselierschap, het
qsi indgenootsohap met den Staalhelm, de te-
igkeer der zwart-wit-roode vlag, de ofificieel
keniïè beteekenis der Hitlerbanier, de her-
snking der gevallenen al deze feiten
^e(i erden op waardige wijze gevierd. Op soort-
■oos slljke wijze zal straks in Potsdam do ope-
--«jing van den nieuwen rijksdag gevierd wor
den cn het spreekt boekdoelen, dat de voor
malige kroonprins met zijn gemalin in de
Garnisonkirche naast Hindenburg zal
plaats nemen.
Dit alles is
■pas het begin.
Welke regeering is tevoren ooit op de ge
dachte gekomen, een rijksministerie voor
propaganda in het leven te roepen? Hitier
wenscht het gansche volk, in de eerste plaats
de teleurgestelde arbeiders der S-PJD., voor
zijn nationaal-socialistische beweging te
winnen. Wien zou bij voor dit baanbrekend
werk beter gekozen hebben dan Joseph
Goebbels, de propagandist bij uitnemendheid,
die vier jaar lang met talent en tempera
ment de groote massa bewerkte?
In het voormalige Palais Friedrich Leo
pold, waar wij in de jaren, die thans voor
goed achter ons liggen, door Ebert, Strese-
Müller, Luther, Groener, Brüning en
zooveel anderen ontvangen werden, heeft
dr. Goebbels zijn intrek genomen. Bij zijn
afsoheid, in de Voss-strasse van de Angriff-
redactie genomen, sprak hij de hoop uit, dat
eerste honderdduizend, die den .grondslag
der N.SD.A.P. met Hitier vormden, de erken
telijkheid van den staat voor bun baanbre
kend werk in positieven vorm zullen onder
vinden.
Bij een ontvangst van de pers gaf hij aan
den Wilihelmplafcz onder meer te kennen:
„De regeering is niet van plan, het volk aan
zijn lot over te laten. Ik protesteer er harts
tochtelijk tegen, dat deze regeering be
schouwd wordt als een reactionaire onder
neming. Wanneer wij reactionair waren, dan
zouden wij het drieklassemkiesrecht kunnen
invoeren. Wij geven het volk, wat het van
ons verwachten kan.
„De pere heeft niet slechts tot plicht, den
lezer te inforimeeren, zij moet hem ook in-
strueoren, aan de bevolking duidelijk maken,
wat de regeering doet en waarom zij zoo
handelt. Het gaat hierbij voor ons niet om
een verzoening met onze tegenstanders. Wij
zullen de menschen zoolang bewerken, tot
dat zij ons gelijk geven. Over de methode
onzer propaganda zal het succes moeten be
slissen. Zii is slechts een middel voor het
door ons beoogde doel. Hst nieuwe ministe
rie onder den jongsten minister der nieuwe
regeering heeft sleahts één doel: de gansche
bevolking voor de gedachte eener nationale
revolutie te winnen! Bij zulk een propaganda
is het beste net goed genoeg."
Goebbels beschikt bij dit omvangrijk werf?
over vijf belangrijke afdeelingen: het radio-
bedrijf, de pers, actieve propaganda .theater
en volksopvoeding. Hij zal er voor zorgen,
dat de belangrijkste historische gebeurtenis
sen van den eerstkomenden tijd per radio
er gansch Duitschland meegeleefd kunnen
worden- Op de vele vragen, welke tot hem
gericht werden, gaf Goebbels ten antwoord:
„Man muss sich mit uns abfinden. Wir sind
da, wir gehen nicht mebr!"
Aan het einde van deze ontvangst gaf hij
toe, dat het verbod van vele dagbladen noch
normaal noch ideaal is. Hij erkende het
recht van kritiek, maar deze kritiek mag er
nooit toe bijdragen, dat de verhouding tus-
6chen volk en regeering wordt benadeeld. Zij
moet een instrument zijn, dat door de regee
ring bespeeld kan worden!
UIT TROPISCH NEDERLAND
AMSTERDAM
PLAK- EN KALKVERBOD
Het is daarmee een rare geschiedenis ge
worden Van alle kanten waren er in den
loop van het vorig jaar adressen ingekomen
om paal en perk te stellen aan de plak- en
kalkwoede, die tot ongekende hoogte was
gestegen-
De commissie voor de strafverordeningen
had ten slotte een verordening ontworpen,
die beloofde doeltreffend te zijn. Maar de
revolutionaire groepen, die het meest de
straat bekladden, wilden er niet aan. De
sociaal-democraten sloten zich daarbij aan,
onder voorgeven, dat ze geen verkregen rech
ten wilden aantasten. De vrijzinnig-democra
ten hadden het min of meer sentimenteele
motief, dat de niet-kapitaalkrachtige groe
pen door de vrijheid om de straten te be
smeuren, zoo goedkoop hun propaganda
konden voeren.
Dat alles was zakelijk. Maar de behande
ling in den Raad was heel anders. Dat begon
al toen de Burgemeester voorstelde de spreek
tijd te rantsoeneeren. De Raad verwierp dit
voorstel en de soc.-dem. Wethouders stemden
tegen het voorstel van rantsoeneering.
Toen tegen elf uur de discussie was beëin
digd en een voorstel kwam om niet te re-
pliceeren, stemden weer alle soc.-democrati-
sche wethouders tegen. Niet omdat er in
feite nog iets te zeggen was. Maar omdat
er nog een tegenstander van het verbod
mankeerde.
Nu komt de zaak eerst over 14 dagen weer
aan de orde. Waarschijnlijk zal de Raad de
verordening met 23—22 stemmen verwerpen.
Maar zelfs als ze werd aangenomen, zal ze
weinig effect sorteeren, wijl ze dan te laat
kamt en yerschillende partijen reeds druk
aan het smeeren zijn.
't Is wel een kleine politiek die door de
heeren wordt gevoerd en dat daaraan wet
houders meedoen, lijkt ons vrij droevig.
Een belangrijke rede Orde num
mer één Financieele bezorgd
heid Theerestrictie Moet Ir.
Cramer ontslagen worden?
Onze correspondent te Batavia schrijft,
ons per luchtpost del 9 Maart:
Het zou jammer zijn, indien door de ge
beurtenissen der laatste weken de aandacht
verloren ging voor een belangrijke rede, den
20sten Februari bij het sluiten van de zit
ting van den Volksraad gehouden. Heelden
dag en ook des avonds nog had de raad ge
handeld over de muiterij, en het verwon
derde dus niet, dat de heer dr J. W. Me.ver
Ranneft, de be-kwame voorzitter, wiens
naam wordt genoemd voor vervulling van
een vara lure in den Raad van Indië, in zijn
slotrede begon met aan dat feit te herin-
Een vorige maal schreef ik, dat d!e stem
ming in Indië niet zóó ontdaan was als in
Holland. Daarmede wilde natuurlijk niet
gezegd zijn, dat het feit hier geen diepen
indruk beeft gemaakt, alleen leek men hier
minder verontrust dan in het verre vader
land, omdat men wist, dat, hoewel de zaak
op zichzelf ernstig was, zij toch geen ver
dere beteekenis had dan een, mispla ilste,
demonstratie. Het beloop der dingen heeft
dat bewezen. Voor een greep naar het ge
zag behoefde zeker niet gevreesd te wor
den. Wel was dit gezag aangerand en daar
aan herinnerde de voorzitter van den Volks
raad in de volgende woorden:
„Zooals van der. mensch zijn persoon
lijkheid, zijn innerlijk leven ten slotte
van hooger waarde zijn dan welke om
standigheden ook, zoo is voor den staat
zijn innerlijke structuur zijn hoogste goed.
En het was juist deze innerlijke kracht, 't
gezag in de diepste beteekenis, die door
de muiterij waren aangerand. Het was en
is gelukkig geen zaak van blank of bruin
het is een zaak van het begrijpen of aan
tasten van het staatsbegrip of staatsge
zag. Ernstig en droevig was deze muiterij
op het schip „De Zeven Provinciën", deze
muiterij, die eindigde in dood en straf
Maar ernstiger nog dan de muiterij zelf
het is hier in allerlei nuances over
duidelijk gezegd ernstiger dan de mui
terij is de geestelijke verwording, waar
door zij kon ontstaan, ernstiger dan het
ontploffen van de bom, ernstiger dan de
actie der muiters was het verdwaasd ge
lach, dat in het ver van de werkelijkheid
gelegen Nederland ook maar een oogen
blik heeft kunnen klinken over dit door
geheel Indië, door links en rechts, door
blank en bruin, onmiddellijk als diep érn
stig gevoelde feit. Ernstiger dan 't symp
toom was de ziekte zelf Het incident is
nu beëindigd. Het genezingsproces is be
gonnen. De genezing zelf is zeker. Want
Goddank, dit in een der woeligste hoeken
der wereld gelegen Indië is een
regelmaat en veiligheid is een der meest
stabiele landen der wereld.
Dit stabiele land zal genezen".
De heer Meyer Ranneft herinnerde voorts
aan het woord van prof. Krabbe: „Bij orde
staan alle belangen ten achter".
Men zal het in Holland misschien eenigs-
zins eigenaardig vinden, dat een parlements
voorzitter dergeli jke dingen zegt, evenals de
wijze waarop. Maar men kan ervan over
tuigd zijn, dat voor de zestig leden van
er ruim de helft inheemseh, Chineesch of
Arabisch zijn, zulke krachtige woorden mede
door de kracht van de plaats, waar
gesproken worden, zeer goed werk doen om
verkeerde gedachten uit den weg te ruimen
wantrouwige gevoelens te verfoannerj.
Ook de herinnering aan den economischen
nood van Indië was waarlijk niet verspild
aan de uit zooveel verschillende omstandig
heden en kringen met kleine en groote bij
zondere vraagstukken stammende leden.
Hoe moeilijk Indië's bestaan wordt temid
den van naar autarchie strevende mogend^
heden Indië, dat vooral op den export is
aangewezen mede een der oorzaken, dat
wij „een teveel aan tegen redelijken pnjs
verkoopbaar goed" hebben, een goed, dat
zoowel het materieele: suiker, rubber, thee,
enz., als het geestelijke, sehoolsche kennis,
omvat, heeft de voorzitter nog eens duide
lijk doen uitkomen. Indië leeft in dezen
tijd van schuld, en dat wordt nog veel te
weinig beseft.
Het zwaartepunt van de debatten in de
afgeloopen zitting acht spr. te liggen in een
met algemeene stemmen aanvaarde motie-
Fruin, waarin groote bezorgdheid over het
financieele beleid werd uitgesproken. Doch
dit was slechts negatief, een oplossing in 't
positieve gaf de raad niet, al deed hij waar
devolle gedachten aan de hand.
Deze zitting heeft de 17 pet. salariskorting
zelfs goedgekeurd, iets, wat een half jaai
geleden voor onmogelijk werd gehouden
Zoo doet deze tijd inzien, (lat aan de be
zuiniging niet alleen ten offer moet vallen
hetgeen men zelf niet erg vindt, maar ook
dat, waarvoor men voelt Met de bede om
kracht aan God, voor land en raad, om
„oordeel des onderscheids en wil tot samen
gaan, die in de komende maanden weieens
meer noodig kunnen zijn dan ooit tevoren"
sloot de voorzitter deze zitting 1932—1933.
Thee-restrictie
Intusschen grijpt de crisis verder om zich
heen. Thans is thee-restrictie aan de beurt,
het advies der Engelsche Commissie aan de
Regeering luidt, dat de restrictie een aan
ang zal nemen op 1 April a.s. en voorloo
pig op 15 pet. van het basis-cijfer zal zijn
astgesteld, gedurende vijf jaar. Men zal
•erder propaganda maken voor bevordering
van het theeverbraik, terwijl het zoo moei
lijke vraagstuk der zgn. bevolkingsthee door
een stelsel van dubbele licenties eenerzijds
oor den export van ondernemings-, ander
zijds voor dien van bevolkingsthee, bevre
digend zal worden opgelost
Spoedig zal de Regeering wel de noodige
voorstellen bij den Volksraad (het College
van Gedelegeerden, dat het geheele jaar
door vergadert) indienen.
Het vraagstuk is gelukkig niet zoo zwaar
s dat van de suiker-restrictie, maar het is
almee een der zaken, welke alleen door den
nood der tijden aan de orde is gekomen
Geldschaarschte in de dessa, die den ruil
handel weer in eere brengt en een groote
behoefte schept aan halve centen er» zelfs
geldstukken van nog minder waarde, is
mede een der gevolgen van de crisis, die
met den dag duidelijker aan het licht komt.
En dan is de strijd tusschen Japan en
China voor Nederlandsch-Indië een zaak
van oppassen, al dreigt er nu niet dadelijk
gevaar.
Waarlijk, Indië heeft thans allerminst be
hoefte aan opwinding of onrust, al mogen
menschen als ir Cramer en De Zeeuw der
gelijke acties als de muiterij toejuichen.
Zulk een juichkreet van ir. Cramer v
schijnt wel in een wonderlijk licht, als men
weet, dat deze s.cLa.p-er ambtenaar op
wachtgeld van het Nederlandsch-Indische
gouvernement is, en dus elke maand een
hoog salaris van datzelfde gouvernement
ontvangt, dat hij zoo gaarne door een groep
onverantwoordelijken ziet aangerand. Het
is dan ook niet te verbazen, dat de heer
Hart, lid van den Volksraad, de Regeering
heeft gevraagd, of Zij goen reden ziet iii de
bedoelde uitlatingen van dezen man, om
hem uit den Indischen dienst te ontslaan.
Maar ja, de bepalingen, nietwaar?
VERDRONKEN
Te Hoogeveen is het 4-jarige zoontje van
s wed. Seijdel—Winkel te water geraakt
en verdronken.
Uit het Noord-Hollandsch Kanaal is
opgehaald het lijk van de ongeveer 40-jarige
vrouw zekere v. d. M., uit West-Graftdijk.
VECHTPARTIJ IN EEN BIOSCOOP
Te Amsterdam heeft de vertooning van
de film „Morgenrot" in het Rembrandt-
theater en in de onmiddellijke omgeving
tot protestdemonstraties van z.g.n. vredes-
vrienden aanleiding gegeven.
Een groote politiemacht, waaronder eenige
ruiters heeft gedurende clen geheelen avnd
nabij het Rembrandttheater verschillende
malen charges uitgevoerd, waarbij rake klap
pen werden uitgedeeld.
In het theater rtachtte een gedeeelte der
bezoekers, die overal verspreid zaten, de
vertooning der film door gefluit en gejoel
onmogelijk te maken: ook werden er stink
bommen geworpen. Een groot aantal orde-
erstoorders werd door de politie met
ireld uit het theater verwijderd en in voor-
loopige bewaring gesteld. Ook buiten het
ebouw zijn enkele personen aangehouden
en opgebracht
Woensdagnacht is, volgens de N.R.C. in
gebroken in het Nederlandsche consulaat te
Keulen in de Bayenstrasse.
De inbrekers zijn langs een muur omhoog
geklommen en wisten met een valsche sleu
tel in de kantoorlokalen te komen. Hun
buit bestaat uit 10 Mark aan postzegels en
Pfennig aan kopergeld. Men heeft nog
niet vastgesteld of ook papieren en docu
menten zijn gestolen. Het door de recherche
ingestelde onderzoek heeft nog niet uitge
maakt, of het hier een eenvoudige inbraak
betreft met het doel om te stelen, dan wel
een doorzoeking van het consulaat om poli
tieke beweegredenen.
De brandkast, verscheidene lessenaars en
kasten zijn opengebroken, het archief is
doorsnuffeld, dóch er is slechts weinig van
waarde gestolen.
EEN DOODELIJKE SPRONG.
Bij het rangeeren op het emplacement op
het station te Venlo wilde de 31-jarige leer
ling-machinist Stakenborg uit Venlo van
de kolenbergplaats op de tender springen.
De man sprong echter mis, zoodat hij met
zijn rug op de ijzeren plaat tusschen de
locomotief en de tender terecht kwam. De
ongelukkige werd onmiddellijk per brancard
naar het R. K. Ziekenhuis overgebracht.
Zijn wrevel kolom was gebroken. De onge
lukkige is aan de gevolgen overleden.
Gemengd Nieuws.
KAUWGOM
IN DE MOND
IS LEKKER EN
GEZONDI
JEUGDIGE REDSTER GEHULDIGD
De 8-jarige Bennij Theunissen is voor
haar moedig optreden tijdens een garage-
brand te Venlo omstreeks midden-October
van het vorig jaar, waarbij zij haar zusjes
en een vriendinnetje redde wederom gehul
digd. Namens de vereeniging „De Reddings
medaille" te Den Haag is het meisje door
c!on heer Versteeg toegesproken in haar
ouderlijke woning, waarna een oorkonde
met reddingsmedaille van die vereeniginz
aan haar is uitgereikt
EEN SCHAAP MET ZES POOTEN
Bij een landbouwer te St Aatonie (N.
Br.) is een schaap geboren ntei zes pooten.
II?' -Partje is springlevend en huppelt lus
tig tusschen de andere lammeren door. Het
i\on.-!ei schaap is voor een ieder te bezich
tigen od is zelfs te koop.
DE OOIEVAAR
Op het nest op de Ned. Herv. kerk te
Streefkerk bij Alblasserdam is de ooievaar
aangekomen.
Radio Nieuws.
de fc»roefuitzen.dS'ng'en van e-enig-e wekèn geleden
enkele teöTmlsche veramderinson heeft onder
gaan, de luKzendimgen hervatten. De zendc-.r kan
thans werken op twee golflengten, welke al
naar de omstandigheden zulks snoodlg maken,
zulten worden gebruikt.
luizen (296.1 M.) K.R.O. 8.00 Morgenconcert.
10.00 Gramofoon. 12.15 Lunchconcert.
2.00 Middenstandscursus. 2.35 Voor de
vrouwen. 3-00 Modecursus. 5.10 Sextet.
5.50 Voordr;
7.10 Gramoï
9.20 Vaz Dias. 9.35 Concert. 11.00 Vat
Dias. Daarna Koor met orkest. 11.30 Cra-
foon. 10.30 Orgelconcert. 11.00 Kook-
en bakpraatje. 11.30 Orgelconcert. 12.01
Lunchconcert. 2-15 Vierhandig pianospel.
3.00 Knipcursus. 4.00 Vioolrecital. 4.30
Radio kinderkoorzang. 5.00 Voor klelne.-e
kinderen. 6 00 Dr. I. H. J. Vos: De s_s.
ibloemcollecte. 6.15 Gramofoon.
Dias. 8.05 Omroeporkest. 9.20
5 Dias. 11.10 Mui
V.P.R.O. 5.30 Jeugdhalfuur.
1.00
russel (VlaamschJ (337.8 M.) 12.20 Con
cert1.30 Gramofoon. 5.20 Gramofoon.
6.50 Omroepkleinorkest. 8.20 Radio sym-
phonieorkest. 10.20 Berichten en grarao-
(Franschï (509.3 M.) 12.20 Gramofoon.
i 00 rianorecital. 1.20 Omroepkleinorkest.
5.20 Omroeporkest. 6.35 Gramofoon. 6.50
Gramofoon. 8.20 Concert. 9.20 Concert,
10.20 Berichten en gramofoon.
>n ven try (1554.4 M.) 12.20 Orgel. J 1.05 Het
Commodore Grand Orkest. 4.45 Orkest.
6 50 De grondslagen der i
angonberg (472.4 M.) 6.25 Gramofoon
9.25 Mensch und Welt. 11.20 Concert
12.20 Concert. 4.20 Omroeporkest. 7.20
Muziek. 7.45 Gevarieerd programma,
i o n d e n Nat. (261.3 M.) 12.20 Orgel. 1.05
Commodore Grand-orkest5.35 BBC-orkest.
9.40 Concert. 10.25 Concert
-ondon Reg. (355.9 M.) 12.20 Concert.
- 9.20 Midland Studio-orkest,
ladio Paris) (1724.1 M.) 8.f>5 Gramo-
;n. 12 20 Orkest 7 40 Concert
mofóon. 9.05 Kamerconcert,
a u. (1411 8 M.) 4.20 Symphonie-or-
ert 7.20 Zang.
OMROEP EN POLITIEK
IN ENGELAND
Van de zijde der LabourpartlJ werd in het
Engelsche Lagerhuis voorgesteld om aan den
Engelsehen omroep een commissie toe te voe
gen. waarin de politieke partijen vertegenwoor
digd zouden zijn. teneande Invloed uit te oefe
nen op de samenstelling van de programma'.'.
"iter verworpen. Tijden;
debat vc-Tkiao -c
vrij
I Pw-
RR9.ervangea
door een nieuwen van aanzienlijk grooter ver
mogen, die thans in Droltwach wordt gebouwd.
Tevens zal de reikwijdte van den nieuwen lange
golf-zender worden vergroot door toepassing
van hooge antenne-masten (rond 210 meter
hoog). Deze masten zullen dus hooger worden
dan die van ecnig Engelsch zendstation, behalve
die vaji het overzee-station Rugby, welke 240
meter hoog zijn. De nieuwe zender Droltwicli
sterkte van minstens 100 kW niet
hot tegenwoordige
alleen het i
Daventry verbreiden, maar ook dat 1
sender Midland Regional.
den
Door G. Th ROTMAN
43. Dan stormen zij, nadat de stroomen
Wat tot bedaren zijn gék omen,
Van de politie vergezeld,
De trappen op en staan versteld!
Want boven 't spieg'lend watervlak,
Daar bengelt, als een hulp'loos wrak,
Vriend Jim, die bij het sprongen maken
Aan 't gaslicht vast was blijven haken....
44. Maar wacht, de dappere agent
Maakt aan zijn lijden gauw een end:
Terwijl hij door het water plast,
Pakf hij hem bij zijn pooten vast
En heeft hem met één ruk bevrijd
Uit alle stroop en narigheid;
Niet echter zonder dat zijn ooren
Een stukje Aan hun vel verloren.
(Wordt Woensdag vervolgd).
FEUILLETON
ugt lola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eenw
Door Edw BULWER LYTTON
(6
tweede kreet, vuriger, langer dan de
erste, een kreet, die uiting gaf aan de aan-
ormende gedachten, aan de innerlijke op-
èwondenheid, duidde aan dat de toespraak
eêindigd was. Na enkele minuten kon men
ien, hoe de menigte uiteenging en in groe-
wi verschillende straten insloeg, als een
ewijs van den lcrachtigen en voortduren-
en indruk, door die toespraak gemaakt op
idfiet volk. Aller wang was hooger gekleurd,
lier tong sprak; als een levende geest was
bezieling van (Ien redenaar overgegaan
de borst van zijn toehoorders. Donderend
lidad zijn veroordeeling van de gebreken der
atriciërs geklonken en toch had hij, door
,ull en enkel woord, den toorn der plebejers
a ötwapend vrijheid had hij gepreekt.
I:' och tegen losbandigheid had hij zich ver-
Hij had het tegenwoordige tot rust ge-
irs racht door een belofte voor de toekomst
|J lun twisten had hij hun verweten, doch
'un zaak had hij gesteund. De wraakzucht
v. fan heden had hij bedwongeij, door de
n' Jechtige verzekering dat de morgen gerech-
igheid zou brengen. Zoo groot kan dö kracht
:upOj zoo machtig do welsprekendheid, zoo
geweldig het genie van één man zondier
wapens, zonder rang, zonder zwaard of her
melijn, die zich richt tot een volk, dat on
derdrukt wordt!
HOOFDSTUK III
Een avontuur.
De straten vermijdend waarin de vcflks-
menigte zich verstrooid, had stapte Colorma
haastig door een der nauwe stegen die naar
zijn paleis voerden, dat vrij ver van cle
plaats waar de oploop plaats had Verwij
derd was. Zijn opvoeding deed hem veel be
lang stellen, niet alleen in de verdeeldheid
en twisten van zijn vaderland, maar ook in
het tooneel dat hij zooeven had bijgewoond,
en het gezag, door Rienzi uitgeoefend.
Adriano was een wees, uit een jongeren,
doch zeer rijken tak van de Collonna's. Hij
was opgevoed onder de zorg en het voogdij
schap van zijn bloedverwant, den sluwen,
dapperen Stefano Colonna, den machtigste!-
van alle romeinsche edelen, door de gu:
van den paus en het groote aantal gewapen
do huurlingen, die zijn rijkdom hem ver
oorloofde te houden. Adriano had reeds
vroeg blijken gegeven van een voor dien tij<
buitengewonen aanleg voor de wetensch
en was tamelijk w%l onderricht in liet wei
nige, dat men toen wist van de oude taal en
de oude geschiedenis van zijn vadeiftand.
Ofschoon Adriano nog slechte een knaap
was, toen de lezer voor het eerst kennis met
hem maakte terwijl hij getuige was van
Rienzi's aandoening bij den dood van zijn
broeder, was zijn hart vervuld van deelne
ming in Cola's droefheid en van schaamte
over de onverschilligheid van zijn bloedver
wanten ten opzichte van de gevolgen van
hun eigen veeten. Ernstig haa hij gestreefd
naar Rienzi's vriendschap, en ondanks zijn
jeugd, was hij zich bewust geworden van
diens overwicht en geestkracht Maar Rienzi
ofschoon hij na eenigen tijd niet meer
scheen te denken aan den dood van zijn
broeder ofschoon hij weer vergcheen in
het paleis van Colonna en gebruik maakte
van hun minachtende gastvrijheid, bewaar
de oen zekeren afstand en een terughouding,
die zelfs Adriano slechts gedeeltelijk kon
ovenvinnen. Elk aanbod van diensten, gun
sten of hulp sloeg hij af; en ieder ongewoon
blijk van welwillendheid van Adriano scheen
den afstand tusschen hen gvooter te maken,
in p)'aats kleiner. De luchtige humor en
spraakzame levendigheid die hem vroeger
een welkome gast hadden doen zijn voor
hen, die hun leven doorbrachten met vech
ten en feestvieren, hadden plaats gemaakt
voor cynische scherpe ironie. Doch de stom
pe baronnen vermaakten zich evengoed met
zijn geestigheid als vroeger, en Adriano was
zoowat we eenige, die vermoedde wat onder
den glimlach verborgen werd.
Vaak zat Rienzi aan het feestmaal, zwij
gend, doch oplettend eiken blik bespiedend,
ieder woord wegend, het verstand, den aard.
het temperatment van eiken gast bereke
nend; en wanneer hij daarvan genoeg
scheen te hebben werd hij levendiger; zijn
woorden stroomden, en by de verblindende
doch bittere geestigheden begreep niemand
dat die bliksemstralen voorteekens waren
van het naderende onweer.
Maar tevens verzuimde hij geen enkele ge
Iegenheid om in aanraking te komen met de
burgers, om hun gemoed en verbeelding te
doen ontvlammen door beelden uit het he
den en verhalen uit het verleden. Hij nam
toe in populariteit en bekendheid, en zijn in
vloed op het volk was te grooter, omdat hij
bij den adel in gunst stond. Misschien bleef
hij juist daarom wel de gast van de Colon-
na's.
Toen, zes jaar gelleden, het Kapitool ge
tuige was van Petrarea's triumf, had zijn
roem als geleerde den jongen Rienzi de
vriendschap van don dichter bezorgd, en
die vriendschap duurde met korte uitzonde
ringen, tot het laatste voort, hoe geheel ver
schillend hun loopbaan ook mocht wezen;
later had hij met Petnarca deelgenomen aan
een der romeinsche gezantschappen naar
Avignon, om Clemens VI te smeeken, den
Heiligen Stoel van Avignon naar Rome te
verplaatsen. Bij deze gelegenheid kwam hij
tot de ontdekking, hoe buitengewoon groot
zijn welsprekendheid en overredingskracht
waren. Wel werd de paus niet overtuigd
door zijn aa-gumenten, doch hij was verrukt
over den spreker; en Rienzi keerde naar
Rome terug met eerbewijzen overladen en
bekleed met de waardigheid van een hoog
en verantwoordelijk ambt Hij was niet lan
ger de werklooze geleerde, de vroolijke mak
ker; ovoens stak hij hoog uit boven al zijn
medeburgers. Nooit was een ambt met zoo
veel rechtvaardigheid, mei zulk een onom-
koopbaren ijver bekleed. Hij had getracht,
zijn collega's te doordringen yan dez;lfde
verheven beginselen hij was er niet in
geslaagd. Nu hij eenmaal vasten voet had,
was hij openlijk begonnen, het volk toe te
spreken; en reeds scheen een nieuwe geest
Rome's bevolking te bezielen.
Terwijl Rienzi dit alles doorleefde was
Adriano gedurende langen tijd van hem en
van Rome verwijderd geweest.
De Colonna's waren een krachtige steun
van den keizer, en Adriano di Castello had
een uitnoodiging ontvangen en aangenomen
om aan het keizerlijk hof te verschijnen.
Daar had hij zich geoefend in den wapen
handel, en onder de ridders van Duitsch
land had hij bij zijn natuurlijke Italiaan-
sohe sluwheid cle ridderlijkheid van noord-
sche dapperheid Ieeren roegen.
Na zijn vertrek uif Beioren had hij een
korte poos vertoefd op een zijner landgoe
deren aan het fraaiste meer van Noord-
Itallë; en ■vandaar had hij met een blik, ver
ruimd door werkzaamheid en studie, ver
schillende vrije Italiaansohe staten bezocht.
Daardoor was hij minder bevooroordeeld
dan anderen van zijn rang, en werd hij
reeds vroeg bekend om zijn stil opmerken
van de karakters en handelingen van ande
ren. In hem vereenigden zich de beste
eigenschappen van den Italiannschen edel
man. Hij was een hartstochtelijk liefhebber
van de beoefening der letteren, schrander
en doortastend in de staatkunde, zacht en
vriendelijk van manieren; aan een leven
van vermaak gaf hij lets waardigs door zijn
meer verfijnden smaak. En tevens mocht
hij zich beroemen op een onversaasdheid,
een onbevlekte eer. en een afkeer van
wreedheid, als in dien tijd het Italiaansche
temperament zelden bezat, en die zelfs de
ridders uit het noorden, ofschoon zii die
eigenschappen aankweekten, meestal Heten i
varen, zoodra zij in aanraking kwamen met
de stelselmatige valschheid en afkeer van
eerlijkheid, die den eigenaardigen karakter
trek vormden van de wreede, listige zuide
lijke volken.
Eerst sinds eenige weken was hij terug
gekeerd in zijn geboortestad, waarheen zijn
roem hem reeds was voorgegaan, cn waar
men zijn vroegere liefde voor de letterkun
de en zijn vriendelijkheid ln den omgang
nog niet vergeten had. Hij vond Rienzi's po
sitie veel meer veranderd dan de zijne.
Adriano had den geleerde nog niet bezocht.
Eerst wilde hij met eigen oogen en uit de
verte de redenen en de bedoeling van diens
handelingen beoordeelen; gedeeltelijk koes
terde hij den achterdocht van de edelen te
gen Rienzi, en gedeeltelijk deelde hij in het
vertrouwen cn de geestdrift van liet volk.
„Zeker", dacht hij hij zichzelf, terwijl hil
peinzend voortwandelde. „zeker, niemaud
heeft meer de macht dan hij om onzen
kranken staat te hervormen, de verdeeld
heid te doen ophouden, onze burgers op te
wekken tot de deugden onzer voorouders.
Maar hoe gevaarlijk is juist die macht! In
cle vrije staten van Italië heb ik immers
mannen gezien, die uit liefde tot het volk
het gezag aanvaardden, volkomen eerlljK,
en die daarna, bedwelmd door die plotselin
ge verheffing, de zaak verriedden die hun
de macht had geschonken! Wel waren die
mannen edellieden, maar 2ljn plebejers niet
evengoed menschen? Ik heb nu genoeg uit
de verte .gehoord en gezien, nu wil ik
den man van nabij beschouwen en mij een
oordeel over hem vormen".
(Wordt vervolgd)
