EERSTE KAMER
TWEEDE KAMER
BINNENLAND.
Radio Nieuws.
DONDERDAG 2 MAART 1933
FINANCIEN EN JUSTITIE Z. H. ST.
GOEDGEKEURD
Vergadering van 1 Me art 1933
Te 13 uur Heeft de .Eerste Kamer haar verg
De begrooting voor de Hooge Colleges vi
Staat en het Kabinot der Koningin werden z.h.
Aan de orde was daa
begrooting van Financiën
r>e heer v. d. BBRGH (Ub.) weee op het
gcwenschte van den toestand, dot onze bank
In dezen tijd doorgaan buiienlondcche leen
gen te emilteeren. Daar kuunen^ YnderVin'd
Gevraagd werd of het niet mogelijk zou zi
dat ais een Nederlandse he leemng in
aan de bankiers wordt geadviseerd, dat het r~
gewenscht is buitenlandsohe leeningen aan
Frankrijk om "politieke redenen geschiedt,
keurde de heer v. 0 hergh af.
De heer WESTERDIJK (v.d.)
doniorallseercnd karakter der Centrale Werk
verschaffingen. Beter Is werk „tor plasj
dit verhand werd Inp ld'
zoo („doorwaadbare zoe";
de Wadden-
V ie ringer mee:
P°Deer'heor DE BRUIN (r.k.) besprak het
vrijstellen van werklooze arbeiders van rljwie'
belasting. Over de groote Hidminletratlove b
zwaren mo.sst maar worden heengestapt, meoi
de hij.
De heer IJSSELMUIDEN (r.k.) drong aan c
een goede materieele verzorging van het persi
deel van den rljksaccountantsddenst.
MINISTER DE GEER meende, dat het denl
beeld van den heer v. d. Bergh is te ov»rw<
gen. Maar tot heden toe is niet gebleken, d;
de leeningsoapacitoit van het Rijk geleden
heeft onder butenlandsche leeningen. Buiten
land'sche emissies zijn overigens van waard»
voor onae betalingsbalans. Als ze maaj soiled»
zijn.
De landaanwinning aan de Noordkust var
Groningen zal misschien, nu de Staat een zeei
tegemoetkomende houding aanneemt bij goed<
werkverschaffingen, binnen niet al te langen
tijd wel In orde komen.
Vnnr k->®»eiooze rljwielmerken
kez.'h.B. werd de begroeting aangenom*
Eveneens geschiedde dit met den „Algemo»
n« Verzamel? In at" en de begrootingen voo
Tiendfonds. Leenlngfonds. Pensloenfouds. G<
meentefonds en Staatsmuintbedrljf.
Na de pauze was
Justitie
aan d« orde.
De heer HEERKENS THÏJSSEN r.k.) herinner
de er aan, dat da minister na
vruchtbaren arbeid zijn zeteJ gi
heeft voor dien arbeid den dan
Revreemdlng werd er
er leden zijn, die schljmei
at verlaten. HIJ
der natie
ultgespoken. di. 1
Daarna besprak de heeT Thljssen de toepas
sing der voorloopige hechtenis, diè In sommige
gevallen hem niet bevre»Mgt. Herhaaldelijk
wordt onnoodig leed toegebracht.
proeftijd bij voorwaardelijke
PBPHBHRHHR :«nd begint
onwenschelljk*. toestemden te
nienschen niet zoo gemakkelijk
tien vinden. Een d^eel ^ls^ har 3-
landgcnootén. "löi?hebben het too goed. dat
ndel gaan drijven,
eigen
Chin^zeniliUj..biïüenlartdsche hai
irteger
De heer OSSENDORP (s.d.) i
Hl.i zou de bUdë i
*De "hèèr" MÏCH ELSV K ESSEN IcWTrk^na
hulde te hebben gebracht aan den minister,
behandelde klachten over de uitvoering der
Crisispachtwet, tEr wordt geen rekening gehou
den met de draagkracht van beide partijen en
met den duur der overeenkomst.
Mr. JANSSEN (rik.) besprak de voorwaairde-
Iljke veroordeelt»!* van. het «partia) Ltmburg-
eche probleem 'der mljnschade. Ten slotte een
pleidooi voor den reisenden kantonrechten li
geval kantongerechten Zullen
goi
•den afge-
Ook" de heer v. 8ASSE v. 1JSSELT (r.k.) be-
hulde
'beuren zal met d« rech
terlijke colleges.
leges is ook dringend noodlg bij het doorgaan
der voorgenomen concentratie. Andera dreigt
gevaar voor.jttacnatie In de werkzaamheden.
MINISTER:','DONNER begon met dank te bren
gen voor de tot hem geriohte vriendelijke
woorden: ztjpierzfjds was hij erkentelijk voor
De preventieve tiechtenla ln het algemeen
vermindert. Gevallen als waarop de heer Thljs-
ren doelde ktfnnen voorkomen, maar ook wa-
«nsoheji. die later
voorzichtIghM'd worden toegepast.
Voorwan rdeTiJke-vVeroordeellng nuSÏ e«n if-
mljn van 8 Jaar kan te lang zijn: men neemt
missohien "omi te snel den maximumtermijn.
Voorwaardelijke voroordeeling kan ook als
reel a ssccrln ïrs maat regel dienen. daarom kan
het nuttig zijn de- reclaaseerlngevereeniglng in
teDathawj 'voorwaardelijke Invrijheidstelling
ook de colleigèa van regenten van een gesticht
advisee ren, Beeft zijn goede zijde.
istle der vreemde
pronkelijk land
d-1 rigi'ses'ticihten zi
plan gekoi
hefverkrtjger
gericht geworden op
i geoefende ln plat
Icht. Dat ls reeds eerder
e voorzitter was een succursale
te Heerlen heeft de Jeugdher-
gerehablllteerd. Er kwam doer
ian praatjes die gingen. Tegon-
»den van de rechterlijke macht
er geen disciplinaire autoriteit.
van het parket. Voor de zitten
geldt de wet op de rechterlijk
Mljnschade ls een bijzonder soort schade,
ipoedlging van processen er over ls nu reeds
mogelijk.
Do aanvulling van rechterlijke colleges
waar noodlg, tijdig geschieden. De leeftljd-
KANARIES EN NACHTEGALEN
Merkwaardige kweekproeven
Zij die den Harz bezochten hebben mis
schien daar ook wel in het aardig gelegen
stadje St Andreasberg eens rondgckeki
Andreasberg is het Duitsche centrum c
kanariefokkerij, en de zoogenaamde „Harzor
Roller" geniet een groote vermaardheid,
want de slem van deze vogels is door zorg
vuldige selectie steeds zuiverder geworden.
Daar zullen zij dan wellicht ook eens kennis
hebben gemaakt met een der vogelkweekei-s,
van wiens woonvertrek wij een aardige af
beelding geven. Rondom aan de muren sjil
pen en fluiten in houten kooitjes allerhande
gevederde zangers, of knabbelen ongeduldig
de ijzeren tralies om het voer te krijgen
dat de oude vogelkooper voor hen klaar
maakt. Kanaries, goudvinken, vlasvinken en
lijsters fladderen daar, allemaal goede ken
;n van het kleine meisje, dat hun hel
voeder brengt. Misschien benijden zij don
tammon kanarie, die door den ouden man
uit Aê kooi is genomen, en die een extra
lekker hapje krijgt.
Maar al is Andreasberg ook al hèt kana
rie-fokkers-contrum, daarmee is niet gezegd
dat ook in andere deelen van Duitschlano
er geen bekende kweekers te vinden zijn.
Zooals de Reichsbahnzentrale für den
Deutschen Reiseverkehr ons meldt, heefi
men te Bremen een nieuwe richting gege
ven aan kanarieteelt, en staat men daar
thans op het punt, met een interessante
nouveauté de wereldmarkt te veroveren.
Karl Reich, een aldaar wonende vogel
vriend, wilde een verdere verbetering van
den zang der kanaries verkrijgen. Hij paar
de eerst een bijzonder luid zingenden kana
rievogel, dien hij den naam „Bar" had ge
geven, met een gezond wijfje, dat eveneens
uit een krachtig zingend geslacht afkomstig
was. De jonge vogels kregen echter niet
„B&r" tot voorzanger. Reich schafte zich n.i
meer dan 70 andere zangvogels aan. Hij
onderzocht hun geluid, om vast te stellen,
of kanaries er gevoelig voor zouden zijn
Zijn keus vfel ten slotte op den nachtegaal,
den koning der inheemscho zangvogels. De
kooi van den nachtegaal werd dus naast
het nest met de jonge kanarievogels opge
hangen en toen deze nu begonnen hun eer
ste piep- en zangproeven te maken, piepten
zij inderdaad zoo, als zij het van de ouden
gehoord hadden. Zij namen het lied van den
nachtegaal over.
Zoo kreeg Karl Reich voor de eerste maal
kanaries met nachtegalcngeluid. De vreugde
was echter slechts van korten duur. Een
nachtegaal zingt slechts ongeveer twee
maanden in het jaar. Toen de „voorzanger"
der jonge kanaries verstomde, vergaten deze
ook weer spoedig het nachtegalenlied. Karl
Reich liet daarop het lied der nachtegalen
op grammofoonplaten opnemen, teneinde
het zijn jonge vogels te kunnen voorspelen
Maar ook deze poging slaagde slechts ge
deeltelijk, daar de eigenaardige sisklanken
niet duidelijk door de grammofoonplaten
werden weergegeven. Karl Reich moest
dientengevolge naar andere middelen uit
zien om zijn doel te bereiken.
Hij begon nu de natuur te „verbeteren"
Door verandering van temperatuur en wis
seling van voeding slaagde hij er fn gedu
rende het heele jaar over zingende nachte
galen te beschikken. Terwijl de nachtegaal
in de vrije natuur slechts van begin April
tot midden Juni zingt, had hij zelfs in den
koudsten winter steeds eenige zingende vo
gels, die hij als voorzangers voor zijn kana
ries gebruikte.
Deze proeven heeft Karl Reich reeds voor
den oorlog genomen, in den eersten tijd in
het geheim. De oorlog dwong hem, zijn ex-
'perimenten te staken. Eerst gcruimen tijd
na den oorlog kon hij ze hervatten. Thans
werd hij ondersteund door deskundigen op
het gebied der erfelijkheidsleer, die poogden
vast te stellen, of het kiem-plasmo, dat de
bron is van alle erfelijkheid, inderdaad een
zoo zeltstandige positie in het organisme be
kleedt, als vaak van wetenschappelijke zijde
wordt beweerd. In het algemeen stelt men
zich op het standpunt, dat veranderingen in
het lichaam geen invloed op het kiem
plasma kunnen hebben. Volgens deze theorie
zou dus ook de zang der nachtegalen, waar
toe men jonge kanaries had opgeleid, niei
erfelijk zijn. De proeven van Karl Reich
hebben echter het tegendeel bewezen,
vogels hadden den zang der nachtegalen
aanvaard en jongen, die van paren stamden,
welke men in afzondering had gehouden,
zongen eveneens het lied der nachtegalen,
hoewel zij nooit een nachtegaal hadden ge
hoord.
Voor den handel in vogels ontstonden
hier nieuwe mogelijkheden. De beroepsfok
kers Karl Reich is een liefhebber, die
zijn proeven uitsluitend heeft verricht uil
liefde voor het gezang der vogels konden
zich thans wijden aan het fokken van
„nachtegaal-kanaries". Nadat de handel
oerst de „nieuwe richting" had bestreden,
bekleedt deze thans een leidende positie i
den vogelhandel. Voornamelijk in de Vei-
oenigde Staten en in Japan is de vraag
naar kanaries met nachtegalenslag steeds
grooter geworden. De firma L. Ruhe te Al
feld bij Hannover, de grootste Duitsche
vogelexporteur, verzendt thans per jaar
reeds 600.000 k 800.000 „nachtegalen-kana
ries" naar alle landen van de wereld.
TAMBOER EN GENERAAL
Het regiment van den Franschen generaal
Macdonald had een trommelslager, die dooi
zijn opgeruimd karakter en innemende ma
nieren aller hart had gewonnen. Iedet dei-
anders veelszins zoo ruwe soldaten, hielo
van den trommelslager, als het zijn eigen
kind was.
Nu gebeurde het op een tocht door de
Alpen, dat het leger werd overvallen dooi
een sneeuwval. Vele soldaten werden door
de lawine mee gesleurd in de diepte.
Toen het gevaar geweken was en Macdo
nald de troepen inspecteerde, bleek ook de
kleine trommelslager tot de vermisten te
behooren.
Algemeens verslagenheid.
Men riep zijn naam. Geen antwoord. Men
zocht in de omgeving. Tevergeefs.
Plotseling echter hoorde men uit het
diepe ravijn beneden zich heel zwak,
van heel ver, een aanvalsmarsch slaan.
„Dat is de trommelslagerl" klonk het uit
aller mond en verheugd zag men elkander
aan. Maarzou het mogelijk zijn, hem
uit de kloof boven te brengen?
Zonder spreken begaf de generaal zich
behoedzaam naar de steile rand en boog er
zich over heen.
Toen beval hij: .Brengt gauw dat dikke
touw van gindsch kanon, bindt het onder
mijn armen en laat mij neer!"
Daar daalde Macdonald reeds in de af
grond neer. Na eenige minuten stond hij op
de bodera en het gelukte hem, met onge
looflijke inspanning den half ouder sneeuw
bedolven tamboer te vinden en mee te dra
gen naar de plaats, waar het touw neer
hing. Eén voor één werden nu omhoog ge
trokken, eerst de trommelslager, toen zijn
redder.
Een donderend gejuich ging op, toen de
laatste boven de rand van de kloof ver
scheen.
Maar Macdonald knielde neer en dankte
God, die het hem had vergund, den armen
knaap van een wisse dood te redden.
Regeling van werkzaamheden
Crisispachtwet op de agenda De
„Zeven Provinciën" interpellatie aan
het slot Militaire ambtenaren en
soc.-dem. organsaties
INDISCHE BEGROOTING
Vergadering van 1 Maart 1933
Het begon met
regeling van werkzaamheden
De VOORZITTER stelde voor een until
wetsontwerpen, waaronder de wijziging v
Crisis-pachtwet en d« Interrell&tle-Albarda In
zake hel gebeurde met de „Zeven Provinciën"
aan de agenda toe te voegen.
De heer VAN DEN BERGH (a.d.) zou
eens het ultwlnnlngswetje daaraan toegev
wi'len zien, dot toch wel verband houdt
de crisis-pachtwet.
Do heer KORTENHORST (r.k.) zou das
toegevoegd willen zien z(Jn interpellatio lr
de economische onderhandelingen metDultsoh-
land.
De VOORZITTER was van oerdeel, alleen die
ontwerpen op do agenda te moeten piaatBen,
AALBERSE (r.k.) i
De heer ALBARDA (s.d.) steunde het
tel-Van den Bergh.
i Bergh word verat
Interpellatie-aanvraag
deelneming of ete
uitgevaardigde
tren daarna enkele stemmin
gen. Allereerst over de
motie-Cramor
«trekkende tot onmiddellijke opheffing van In-
motle-K. ter Laan
betreffende de korting op de wedden van t
Indische burgerlijke en militaire landsdlenare
werd daarna gestemd.
De heer DE VISSER (Comm.) meende, di
waar deze motie een erkenning Inhoudt, dat
salarisvermindering met 10 pet. is gemotiveerd.
aan hun stem niet mogen verleenen. Hö aal
De motie werd met 62 tegen 22 stemmen ver-
Voortgegaan werd alsnu met do behandeling
Indische begrooting
waarvan do onderscheiden afdeellngen In be
handeling kwamen.
De heer CRAMER (s.d.) bepleitte verbete
ring van de arbeidstoestanden In de suikercul
tuur en van de werkloosheldsbeetrtJdl
Zondagsrui
De beer FEBER (r.k.) betreurde, dat de
gestlo van de N.I.V.A.S. ls gekoppeld a
der werkloosheid in de suikerindustrie.
MINISTER DE GRAAFF antwoordde den
heer Cramer dat 't niet aangaat dringonde maat
regelen te treffen Inzake de arbeid
In de suikerindustrie
Bevordering van de Zondagswet heeft de
aandacht van de Regeering.
De betreffende afdeellng werd z.h.st goed-
BU de afdeellng Financiën weet de hoer
CRAMER (s.d.) op den op de bevolking druk
kender! last van de slachtbeiastlng.
len te.' zake bö algei
stuur zal worden geregeld en deze dus aan
wetgevende mach! zal zfln onttrokken.
De he-r KNOTTENBELT (lib.) beple.tte
afv
natlonaiBM
MINISTER DE GRAAFF erket.de. dt-t vooral
In dezen lud het betalen van belasting .clen
xwuar valt. De slachtbeiastlng zal worden hor-
xlen. inzake tltn tabaksaccgnp wcnschte hij 't
oordeel -ar. de commissie omtrent de sigaretten
belast.ng ui te wachten.
Pc wensch van den heer Knottenbelt zal
worden overwogen.
Z.h.8t. werd het betrokken wetsontwerp goed-
BU de afd. „Onderwas en Eeredenst" consta
teerde de heer SCHOUTEN ta.r.), dat de meer-
derheid van den Volksraad hacr stem aan dit
ontwerp heeft onthouden op grond van bezwa
ren tegen de voorgestelde bezuinigingen.
Aan dit negatief resultaat van de Volka-
raadsdlscussls ls de Regeering x.l. mede schul
dig. In zooverre, dat zU een kleine groep, die
Overigens de moellhkheden der TL»t»p«»rine vol
haar verlangens
onderwtJs-svsteem. Deze herziening ls
gent In verband met de noodzakelijke bezui
niging. In een in te stellen commissie mogen
vertegenwoordiger^ van het vrlfe onderwijs
gemist. Zt)
trent de bezuinigingsplannen van 1933 alsnog
K«t,op weike
behooren te gev<
wijze de bezuiniging met de minste nadoelen
kan worden verkregen.
stelde de h« -
ilntst
het
enkele
i. dat de antl-rev. fractie in het vlJ
geerend onderwijsbeleid In Indlë zal stellen.
De heer FEBER (rk.) wees et op. dat Ir
deze kwestie de verantwoordelijkheid berusi
bt) den minister van Koloniën en hll betreurd»
dat de Regeerlngsgemachtlgde blijkbaar onvol
doende Instructies hoeft gehad. Ook htJ acht
een diep IngTÖpendo reorganisatie van li
derwtjMretecm noodlg. De Regeering bei
zich niet tot partl.ële voorstellen, noch
*t) haar toevlucht tot schabloreachtlge
regelen, zoowel voor Java «ls voor de di
volkte buitengewesten geldende.
Gevraagd werd of de minister berold
commissie In te stellen, waarin ook vertegen-
woordlgers van het btJxonder onderwijs zitting
hebben. Inzake de reorganisatie van het on
derwijsstelsel en of de minister d»- verdere be
zuinigingsplannen voor 1931 In afwachting van
liet oordeel dier commissie wil opschorten.
Ook het vertrouwen zHner fractie In het m-
nnïwttSbSie'd VM daZen
antwoording van deze vragen afhangen
VAN BOETZELAER VAN DUBBEL-
DAM (fch.) constateerde dat er een zee van
/OOW„el bü het openbaar als bfl 't
dienst? ondorwö8 en eveneens b» den eere-
De gedachte van de unificatie van het on-
ln Jnolü ls heilloos. De overheid be-
mafttschappli opkomende
Ï-P aa,nzlcn van het onderwijs z,
veel mogeluk ruimte te geven. Thans zön d.
d» bezuinigingsmaatregelen re.
- Eet.
itnemlng van vrllheld heeft
veel vrtf'
Een der„ ,Dti ,lc
door de Intrekking '"van" dê"subsid'l'ei
i ePu,o a' op Ambon voor het onderwijs
kerkelijke geschiedenis, plaats gehad.
De heer v. Boetzelaer sloot^ zich aan bt)
Inznke Instelling van
ïschlkt. Hö keurde
ekers de houding af. die de
srwöe en Eeredlensl In de
mde dlre»
geen voldoende InlIrhMnirc
De instelling eener commtesie als de vorige
sprekers hebben bedoeld, had reeds veel
der behooren te zlln geschied.
De heer K. TER LAAN (s.d vcmd. dat bö
sterk te bezuinigen, werd uitvoerig betoogd.
Het verzet in Indlë was zoo sterk, dat de
Volksraad de begrooting voor Onderwös ten
slotte heeft verworpen.
Een motie werd Ingediend om de Kam
loen uitspreken, dat beperking van leerl
".ULO. niet wensdielffk ls.
zeer fair ^vroeg
islng der bezuiniging zal heb
ben te onderzoekon
De heer EERDMANS (lib.) za*r In de onder-
wtlsbezulnlglng harde noodzaak. Ben onder
wijsplan thans opzetten Is niet wel mogelök.
Als er een commissie komt. moet zö precies
weten hoeveel voor het onderwlls
besteed Anders zouden allicht de mogelijk
heden uit hAt oog worden verloten.
De heer JbEKE8 (v.d meende, evenals d.
heer Schouten, dat in Indlë gehandeld wordt
naar een bepaald onderwijsplan dat echter
der de crltlek volkomen Is bezweken.
Het ls niet mogelijk te beoordeelen hoe groot
de behoefte Is aan Jongelui, die M.UL.O. heb
ben genoten zoodat het ook niet mogelök Is
gelök echter geschiedt de toelating te
contingenteeren. Men miskent daarmee ook den
algemeenen drang tot ontwikkeling In IndiS
Instelling van een commissie Is noodlg. G»"
zorgd moet echter, dat het onderwös de mog»
lökhetd behoudt, dat ook Inheemschen alle b<
trekkingen kunnen bereiken. De Hollandsch-
Inlandsche school moet daarom niet ln ge-
ook niet het M.U.L.O.
vorden vastgesteld.
Misschien had
CENTRALE COMMISSIE
BOEKDRUKKERSBEDRIJF
HET JUBILEUM VAN DEN VOORZITTER
Ter gelegenheid van het feit dat de heer
H. Diemer tien jaar voorzitter is geweest
van de Centrale Commissie in het boekdruk-
kersbedrljf schrijft het Grafisch Orgaan van
den Ned. Chr. Graflschen Bond als volgt:
De heer H. Diemer was dezer dagen 10 ja-
n voorzitter der Centrale Commissie. Hij is
de eerste voorzitter van het rechtsprekend
college in het boekdrukkersbedrijf, die gedu
rende zooveel achtereenvolgende jaren deze
functie heeft bekleed, zoodat dit te herden
ken inderdaad iets bijzonders is.
De Centrale Commissie toch is het collego,
dat ln hooger beroep uitspraak doet. Allen,
die zich tot haar wenden, zogen hun zaak
reeds berecht door een der districts-commis-
sies, met uitzondering van die gevallen,
waarin de D.C. zich niet bevoegd verklaart,
of in die gevallen, waar in het betrokken
district de D.C. niet functionneert. Doch in
verreweg de meerderheid der behandelde
zaken geldt het hooger beroep. Met de uit
spraak der D.C. stelt degene, die de Centrale
Commissie in zijn zaak mengt, zich niet te
vreden. acht zich verongelijkt, meent, dat
het recht niet zuiver werd gesteld. De Cen-
VRIJDAG 3 HAART
tulzen (296.1 M.) NC.R.V 8.00—8.16 Schrift
lezing «n Meditatie - 8.15—9.30 Moryen-.-jn-
cert J0.30—11.00 Mettendienst, Da S. J.
Popma 11.00—12.00 Concert L0O2.00
Vervolg-concert 3.80—5.00 Lezen van Chr.
Lectuur 3.00—8.ÏÏ0 Huishoudelijke rnad-
ingen 3.30—5.00 Hollandfch Harpkwur-
6 30—7.00 A. J. Herwig. Bussum: ..Het
ien en verplegen van Lathyrus' 7.00
8 00 Max. K.
„Het Wu
t 9.00—9.30 fau-
10.00 Vaz Dia»
1933" 8.00—10.30
serie Halfedelsteen
10.3011.30 Gramoi
Hilversum (1875 M.) VARA. 801 Gramo-
foon 10.15 Giamofoon 11.10 Onze keu
ken 11.40 Rolien Kumnn draagt voor
4.01 Kleln-Orkest 4.50 Na scliooltod 5.30
Klem-Orkest 6 00 Gramofoon 6.15 Orgel
spel 2.00 ICle.n-orkest 11.00 Gramofooa
VPRO 10.00 Morgenwijding 8.01 Curaua,
Een half uur samen lezen in den Bijbel 8.30
Concert 9.00 De functie van hc-t beroep i"
volk c- -
Dlas
10.46 Gramofot
A.V.R.O. 12.012.Q0 Lunchconcert 2.304.00
Kamet orkest
Brussel (Vlaamsch) (337.8 M.) 12.20 Omroep
kleinorkest 1.50 Gramofoon 6.50 Concert
7.50 Europeesch-Zwitscrsch concert 9.00
Voordracht 10 05 Gramofoon
(Fransch) (509.3 M.) 12.20 Gramofoon 1.S0
Conceit 5.20 Radlo-Symphonie-orkest
6.36 Gramofoon 8 20 Kadio-Syniphonie-
orkest 9 05 Muzikale causerie 9.20 Ver
volg concert 10.30 Gramofoon
Da ven try (1Ó54.4 M.) 10.35 Morgenwijding
12.30 Orgelconcert 1.06 Shepherd's liusb
Paviljoen-orkest 4.20 Schotsch Studio-
orkest 4.50 Concert 6.50 De grondslagen
der muziek. Bach's Orgelmuziek 9.55 Koor
ttrhauien 1634.9 M.) 1120
iziek 1.20 Gramofoon 3.?0
-20 Claus-Bothe-Kwartet 7 25
Sonate As gr. t op 21 7.50
oncert 10.20 Deutsche Sinfonio
angonberg (472.4 M.) 9.25 „Mensch urwj
Welt" 11.20 Concert 12.20 Concert
4.2U Concert 7.20 Operette 10 201L20 Con-
vondon Nat (261.2 M.) 12 20 Orgel l.Oi
Orkest 6 36 Concert 9.55 Concert
iondou Reg. (356.» M.) 12.20 Concert 1.20
Orgel 6.50 Concert 8.00 Spaansche Oul-
tanrmuzlek 8.20 Hoorspel 9.20 Radio-
Milltalr orkest
'ar#» (Radio Paris) (1724.1 M.) 8.06 Gramo
foon. 12.50 Concert. 7 40 Concert. 7.50
Europeesch Zwitsersch concert.
(1411.8 M.j 1 20 Blaasconcert.
trale Commissie zal zuiverder recht spreken.
De zaak komt voor partijen en ge uigen brea
gen hun inzicht naar voren. Meestal breed
voerig wordt naar dal alles geïnformeerd.
Soms vraagt de behandeling van één zaak
uren tijd. Als alles onderzocht is, als iedere
een uitgevraagd is, dan komt de noodzake
lijkheid der beslissing. Argumenten worden
gewogen. Tersoonlijk inzicht wordt verde
digd. De fouten van de tegenparlij, het aan
leiding geven tot de overtreding, de verkla
rende omstandigheden, die het begrijpelijk
maken, dat de overtreding plaats had, zo
worden allo genoemd. Het is het zoeken
naar recht
Dat alios leidt de voorzitter.
Som» staan partijen fel tegenover elkaar^
is het een wederzijdsch beschuldigen, soms
met van werkelijke of voorgewende veront
waardiging bevende stem. Dan is de voorzit
ter oliegieter. Soms ook maakt hij een scher
pe opmerking, wordt hij fel als een der pare
tijen hej werk der C.C. tracht over te nemen
of haar een uitspraak te dicteeren Dan weer
tracht hij sussend de verbolgen partij aan
het verstand te brengen, dat iedereen wei
eens van het pad op de*i zijkant glijdt en
dat het nog eens geprobeerd moet worden.
Of hij vertelt, als een nieuwtje, dat ..de hee-
ren, die hier zitten, nog méér te doen heb
ben". Want sommige klagers of getuigen zijn
zóó vervuld van hun zaak. da: zij de resr
van de wereld vergeten. Ook komen er me*
een gezellige natuur, die hun levensgeschie
denis willen verhalen patroons, die met ti
tikje borst vooruit, zoo maar vertellen, dat
zij vropger gewoon knecht zijn geweest en
hoe het toen ging en wat zij gedaan hen
bon. En dan moet de voorzitter opstaan en
een „handreiking" doen om te bewijzen, dat
het wel heel gezellig en belangrïk is. maar
dat het niet de taak der Centrale -!cmn>:ssid
ls auto-biografiên te stenografeeren.
Onder don heer Diemer is dat nu 10 jaar
zoo gegaan. En bijna altijd was er overeen
stemming tusschèn de wederzijdsche reen
ters en altijd was er de wetenschap, dat het
bil ieder gaat om het recht. En altijd is er
de waardeering voor den voorzitter, die het
leidt en tot een goed einde brengt.
Nu het tien jaar was hebben ze hem ge
luk gewenscht. hem en de commissie. En als
wij het hier nu ook doen. dan is dat alleen
een herhaling van hetgeen wij reeds eerder
gezegd hebben: onze hartelijke gelukwen-
FUUILLETVN
„Alles of Niets!"
Twee Hollanders in de wildernis
van _Mandsjoer\]e
Dooi J. A VISSCHER
Het was bijna niet te vinden. Langs kloven
en ravijnen ging do weg totdat men einde
lijk een ruwe poort naderde, die met doorn
struiken vrijwel ontoegankelijk was ge
maakt. Deze werden opgeruimd en men tra
een donker gedeelte van het woud binnen
waar het pad voerde naar een afgrond, die
weder opwaarts liep totdat eindelijk een
ruwe houten schuur zichtbaar werd, waar
een paar manneq voor stonden met het ge
weer in de hand.
Nu werden dej wegen wat toegankelijker.
Verderop stonden meerdere schuren totdat
©r een heel dorp van schuren en loodse*»
was, waar tusschèn overal Hoèngoezen lie
pen, die verwonderd opzagen en die be
groet werden door de nieuwaangekomenen.
Dit was het eerste gouddelverskamp van
Tso Be Han, waar een paar honderdman
nen woonden en waar in een der gTootste
loodsen een paar chefs woonden, aaii wie de
aankomst van cLe groep bericht werd.
De gevangenen moesten een tijd lang
wachten, toen men hen ef*-'lik heduidde
om voor het opperhoofd te verschijnen.
Zij traden de groote schujir binnen en
werden in een kaal vertrek gelaten, waar
vier mannen hen ontvingen. Hun optreden
was aanvankelijk verre van vriendelijk.
Vlak naast hen stond hun valsche begeleider
die blijkbaar niet veel goeds had verteld,
doch tot hun groote genoegen zagen zij
daar ook hun twee vrienden staan, de ge
wonden, die de dokter had verbonden.
Daar ontstond eerst een gesprek van de
vior mannen onderling, totdat een van hen
zich tot de gewonden keerden en ook dezen
ondervroeg.
Daarna schenen zij zeer vertoornd te wor
den op den begeleider van de troep, en
wonden zich zoo op, dat zij hem het ver
trek uitjoegen, hetgeen de Hollanders zon
der leedwezen zagen gebeuren.
Daarna keerden zij zicli tot de gevangenen
Het was niet zoo gemakkelijk hen te be
grijpen, daar zij geen Engelsch spu-
doch een der gewonden wist alles duidelijk
te maken.
De houding van de chefs werd nu wer
kelijk vriendelijk, doch blijkbaar wisten zij
niet goed wat zij moesten doen.
„Helaas sir!", zei de iolk, nadat hij eerst
met hen gesproken had. „Moet hier 1 lijven,
doch goed behandeld. Chefs moeten vragen
wat met u te doen Weten nog niet Afwach
ten. Maar niet vreezen".
Plotseling kreeg de dokter een ingevipy
.J^at jo horloge eens zien", fluisterde hij
zijn makker toe.
Deze haalde het te voorschijn, opende het,
zoodat het inschrift te zien was en reikte
het over.
Toen was er een tijdlang stilte. De vier
chefs waren blijkbaar in groote verlogcn-
heid. Zij wezen elkaar op het inschrift en
gaven elkaar beurtelings het uurwerk over
Wat die ontroering beteekende, konden
de twee Hollanders niet begrijpen. Hoe dat
inschrift iets met de Hoengoezen te maken
kon hebben was hun een raadsel, doch het
scheen wel van geweldige beteekenis te zijn.
Eindelijk schenen de chefs een besluit ge
nomen te hebben. Hun vriendelijkheid ging
plotseling over in een overdreven beleefd
heid. Zij bogen zelfs, wanneer zij het woord
richtten tot de gevangenen.
De tolk vertaalde hun woorden: „Gij zijt
ons welkom, heeren" zoo spraken zij
,£eer welkomWij zullen u behandelen
met ontzagGij moet hier blijven, doch
zult u niet te beklagen hebbenUw die
naren zij wij... Vreest niets... U zult geen
gebrek hebbenWij zullen instructies
vragen."
Daarna bogen zij weder en bevalen een
paar mannen hen verder te geleiden.
Welgemoed gingen zij mede en werden
gebracht in een vertrek, waar zooveel mo
gelijk comfort was aangebracht, als de
wildernis kon verschaffen. Er waren tafels
en stoelen, heerlijk warme bedden met
zware berenhuiden en pelsjassen. Twee be
dienden werden hun toegevoegd, die zorg
den voor alles wat ze noodig hadden, zoo
dat ze zich zeer behagelijk begonnen te ge
voelen en de overtuiging kregen, dat zij
toch nog wel eens heelhuids uit dit avontuur
zouden geraken.
IX.
De volgende dagen ondorvoncen zij de
nieosia welwillendheid. I»*iereen was be
leefd en yol ontzag. Ze mochten overal vrij
rondloopen. De chefs kwamen hen bezoeken
en vragen of hun ook iets ontbrak.
Op i cl eren morgen werden zij uitgenoo
dtgd "ui mede te gaan naar de gouddelvers
en daalocn zij af in de donkere groeven,
waar het edele metaail gevonden werd ea
drongen met lichtende fakkels door de gan
gen e»i grotten, vaar de goudzoekers aan
het wen waren
Soma ook werden zij ultgenoodlgd om
mede op jacht te gaan en zoo deed men alle»
wat men kon om het de mannen zoo aan
genaam mogelijk te maken.
Dat duurde zoo eenige weken en het was
te grijpen, dat zij eindelijk wel eens wilden
weten, waarop nu zoo lang gewacht werd
en hoelang ze zouden moeten blijven, doch
daarop kregen zij geen antwoord. Het scheen
wel, dat men het zelf niet wist
Daar er aan medische hulp alles ontbrak
in het kamp, werd de aanwezigheid van een
dokter ten zeerste op prijs gesteld. Met de
verzorging van de zieken was het droevig
gesteld. Wie krank werd, mocht zich geluk
kig achten, wanneer een paar vrienden zich
over hem ontfermden, maar in deze samen
leving, die zoo primitief mogelijk op com
munale grondslag was geschoeid, hadden
alleen de sterken het recht om te teven De
zwakken moesten dan maar ondergaan
Medelijden bleek er een onbekend gevoel
Wie een ongeluk kreeg, mocht eenige
maanden wachten op beterschap, doch wan
neer dan eindelijk de opgespaarde bonneties
welke voor loonbetaling golden, waren op
gebruikt, dan was zijn lot beslist. Het goud
diende aMoen als ruilmiddel met do buiten
wereld. De crodietbonnetjcs, slechts geldig
tot een Jaar na uitgifte, maakten het,
mogelijk kleederen of wapenen uit de ma
gazijnen van de Republiek te verkrijgen.
Wie weinig uitvoeren wilde moest dat zelf
weten, doch kreeg nauwelijks genoeg om
het leven te behouden. Wie zich een tijd lang
onttrok aan de gemeenschap werd be
schouwd als een misdadiger, die zichzelf
strafte.
Ieder mensch was een rad in de machine
dat vervangen werd en verworpen wanneer
•et op de ier of andere wijze hape'd»
Eigendom bestond niet Het was daar feite
lijk een groot gevangenenkamp. De muren
waren de ontoegankelijke wouden, waarin
het wild gedierte huilde en waar de grim
mige koude gedurende zoovele maanden
aanhield, dat elk pad naar buiten was afge
sloten door ijs en sneeuw.
En bovendien waren er de strenge wetten,
die elk opgevangen deserteur onherroepelijk
met den dood straften.
In menige eenzame hut was de dokter
geroepen om er een arme ziekte gouddelver
te vinden, die hij met moeite redde Het was
geen wonder, dat de aanwezigheid van de
twee Hollanders beschouwd werd als een
bijzonder groot gel-uk en iedereen in het
kamp der Hoengoezen hen welgezind was
Dat bemerkten ze goed, toen de winter in
alle gestrengheid was ingevallen en er een
koude heerschte. die alle beschrijving te
boven ging. Men liet het hun nauwelijks toe
om uit te gaan en droeg de vele patiënten
met bevroren ledematen naar hun schuur,
die met een steeds aangevulde overvloed van
brandhout zoo warm mogelijk werd ge
houden.
Meermalen kwamen de chefs hen bezoeken
en putten zien uit in beleefdheden en in
bereidwilligheid om hun van dienst te zijn,
brachten dan een tolk mede, waardoor
net mogelijk werd van gedachten te wisse
len. Op alle vragen, die op het kamp der
Hoengoezen betrekking hadden, waren zij
bereid om zoo uitvoerig mogelijk te ant
woorden, doch op de vraag wat men nu
eigenlijk met hen voor had, bewaarden zij
net stilzwijgen en haalden de schouders op.
Het verblijf bij de Hoengoezen had nu
reeds eenige maanden geduurd en hoezeer
de beide vrienden zich ook in hun lot had
den geschikt, zoo verlangdon zij toch eiken
dag dat er verandering zou komen.
Op zekeren dag bemerkten zij, dat er een
rekere onrust in het kamp was. Zij zagen
dat de chefs voortdurend met eikaar ver
gaderden en dat zwaar gewapende mannen,
die zij nog niet eerder hadden gezien heu
geregeld bezochten.
Wanneer er dan zoo'n boodschapper in
het kamp verscheen werd hij terslond om-
rlngd door de anderen, die hen onder-
••roegen.
Er scheen wat belangrijks op til te rijn.
Werd er misschien een «-onvooi gereed
gemaakt voor n belungrijke goinlxending?
Maar daarvoor was het nog te vroeg in den
winter en waren de wegen naar het Chi-
neesche Rijk nog te onbegaanbaar.
Er schenen gevaren te dreigen, want tel
kens kwamen er meer vreemdelingen >>a
ledereen liep mot het geweer op den rug
en de revolvers in den gordel. De onrust
nam dage ijks toe en het vreemde was, dat
er voor hun verblijf steeds eenige gewapen
de schildwachten liepen, die hen zelfs volg
den, wanneer zij zicli naar buiten begaven
(Word* vervolgd}'
