lliruiur £rihscl)f (gjtumttt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Kerknieuws.
ABONNEMENT»
Per kwnrtna' In l-elden en In plaat
sen waar n agentschap gevestigd 19 f2.35
Franco per prist 2.35 portokosten.
Per wepk 0.18
Voor hpt Buitenland bij wekelijk-
«che tending .4 50
By dagenjksche zending o5-50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Va cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3905 DONDERDAG 2 MAART 1933
1DVZBTEN.tEN
Van 1 tot 5 regelsf 1.1
Elke regel meer0.22VJ
Icgez. Mededeellngen jr.
van 1—5 regels 2-38
Elke regel meer 1.45
Blf contract helaneriike korting.
Voor het hevrneen aan t bureau
wordt berekend f 0.18
13e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EEN TRACTATIE!
De roode pers doet zich tegoed aan een
tractatie van „partijgenoot" Prof. R. Kuyper.
Deze beantwoordt in „de Groene Amster
dammer" het artikel, dat Prof. Goudriaan
daarin schreef, toen hij nog lid was der
S.D.A.P.
Pe roode pers heeft wel gepolemiseerd
tegen het artikel van Prof. Goudriaan, maar
bracht, wat deze schreef, niet onder de oogen
barer lezers. Zij hield zich, alsof alle partij-
genooten er wel kennis van genomen had
den en citeerde slechts enkele woorden en
uitdrukkingen. Thans echter knipt ze wel
iets uit het artikel van Prof. Kuyper, die
partijbestuur en redactie in bescherming
neemt
Geen wonder. Deze schrijver past ditmaal
volkomen in het milieu van hen, die tegen
revolutie en muiterij zijn, zoolang men kans
loopt het te verliezen. Daarom was bij het
optreden der muiters „de echte revoluti
onaire energie" niet aanwezig, want ze
kwamen „om wat loonsvermindering" in
opstand.
Waarmee, we willen dit even opmerken,
ide professor duidelijk bewijst, hoe juist de
Vermaning van Dr. Colijn aan Albarda's
adres was: „het is uw plicht de muiters te
waarschuwen voor de gevolgen". Doch mis
schien meende de heer Albarda toen nog,
dat de muiters zouden slagen, en dan ware
deze revolutie wel weer verstandig geweest
En ondertusschen dachten de muiters, dat
ze geen gevaar liepen, want ze stonden on
der hooge bescherming van toean Albarda
en toean Cramer.
Dit alles leidde intusschen tot het resul
taat, waarop prof. Kuyper de stelling bouwt:
een opstand in een kapitalistische maat
schappij valt af te keuren, „omdat er
7 .yèestal toch niets mee te bereiken valt en
'n dus noodeloos slachtoffers worden ge-
is de moraal, welke in de laatste we
ken door de S.D.A.P. gepredikt is en prol.
Kiiyper gevoelde dus heel goed,
dat de Volk-redactie en de leiding der
soc. democratie thans in zoo'n moeilijke
positie verkeeren, voor velen de schijn
van een „vleesch noch vischhouding" op
zich te moeten nemen, juist omdat zij
eenerzijds in het algemeen slechts de
democratische en wettelijke weg kunnen
aanbevelen en anderzijds niet alleen uit
zonderingen moeten erkennen, maar ook
degenen, die bij een onbezonnen opstan
dige actie in de val loopen, niet hoonen
mogen, omdat zij beschouwd moeten
worden als slachtoffers van de ondraag
lijke kapitalistische wanorde en dus
allereerst beklagenswaardig zijn.
De dubbele moraal in optima forma;
welke men aldus kan omschrijven, dat in
een socialistische maatschappij iedere on
democratische en onwettige actie een mis
daad is en ieder noodig optreden van de
overheid daartegen, met welke middelen
ook. als toelaatbaar en zelfs als zedelijk ge
boden is te beschouwen.
Nietwaar, nu is men altijd gereed met een
argument. Noske. de bloedhond der revolu
tie, hanteert terecht de sabel met ruw ge
weld, als men zich verzet tegen de roode
machthebbers, die door omkeering der staats
orde aan het bewind kwamen; maar als
de wettige overheid de muiters straft, dan
heet dat „een scliandstuk en doodgewone
moordpartij".
Men verzette zich immers tegen „de on
draaglijke kapitalistische wanorde" en dus
zijn de muiters „beklagenswaardige slacht
offers", bijna even erg als b.v. Ir. Cramer,
die in revolutionaire ontroering zijn mond
.voorbijpraatte
NED. IND. PONDENLEENING
VOORLOOPIG VERSLAG
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer over het wetsontwerp tot
wijziging van de wet van 25 Juli 1932.strek
kende tot voorziening in de behoefte aan
geldmiddelen in verband met de aflossing
van de Nederl.Indische Pond Sterling-lee-
ningen 1921 C en 1923 B.
Verscheiden leden meenden de gevolg
trekking te mogen maken, dat een stijging
der beleeningsrente geen motief voor op
zegging der beleening zal zijn en dat Ned-
Indië dus feitelijk, totdat de aflossing der
schuld na 29 jaren zal zijn geschied,
voor 3l/2 pet. kan blijven leenen, een rege
ling. welke deze leden voor Indië alleszins
aannemelijk achten.
Enkele andere leden keurden het af. dat
ln den tegenwoordigen onzekeren toestand
het rijk in Europa nogmaals zal overgaan
tot het sluiten eener leening, waarvan de
opbrengst ten bate van Nederlandsch-Indië
moet strekken.
WIJZIGING PERSONEELE
BELASTING
NIEUWE REGELING
VOOR RESTAURANTS, E.D.
Bij de Tweede Kamer is Ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de wet op
de peisoneele belasting De regeering stelt
ir, aan gemeentebesturen de vrijheid te
leenen om koffiehuizen, restaurants en
andere inrichtingen tot het gebruiken van
spijzen en dranken tegen betaling, te be
lasten naar bet tarief voor winkels en loge
ment of naar dat voor gemeubileerde ka-
Voorts wordt voorgesteld, een regeling te
treffen, krachtens welke aan houders van
een motorrijtuig, die zich om financiecle
rekenen genoodzaakt zien hun rijtuig voor
gci-uimen tijd buiten gebruik tg stellen, onl-
heffing van de personeele belasting kan
worden verleend.
DE BRAND
IN HET RIJKSDAGGEBOUW
PROTEST-TELEGRAM VERBOND VOOR
NATONAAL HERSTEL
Het Verbond voor Nationaal Herstel heeft
aan president Hindenburg het volgende tele
gram gezonden:
„Wij spreken onze diepe verontwaardiging
erover uit dat iemand, die zich Nederlander
noemt, het Rijksdaggebouw in brand heeft
gestoken".
CONTINGENTEERING VAN DEN
INVOER
In verband met de verlenging van de
verschillende contingenteerings-maatregelen
wordt do aandacht van belanghebbenden
gevestigd op het volgende:
Daar bij de uitvoering der verschillende
contingenteeringen herhaaldelijk is geble
ken. dat er verscheidene importeurs zijn,
die zich niet houden aan den regel, dat
onderhandsche overdracht van vergunnin
gen n e t is toegestaan, en invoervergun
ningen worden verhandeld, zal ten deze een
scherpe controle worden uitgeoefend.
Iedere overtreding op dit punt zal onher
roepelijk en terstond gestraft worden met
vervallenverklaring van de gestelde waar
borgsommen.
DE KAMERVERKIEZINGEN
CANDIDATEN
HERV. GEREF. STAATSPARTIJ
Voor de Tweede Kamer-verkiezing werd
door de Herv. Geref. Staatspartij de volgen
de candidatcnlijst samengesteld:
1. Ds C A Lingbeek, te Urk; 2. B. G. Pee
reboom, te den Haag 3. Ds L. C. W. Eke-
ring, te Amsterdam; 4 K. Eelderink te Via-
nen; 5. F. de Jong, te Koudum; 6. J. Prins,
te Oldebroek; 7. J. van der Pol, te Veen,
8. P. van Ooyen, te Middelburg; 9 H. van
der Mheen, te Lunteren; 10. G. H. Alblas
te Den Haag; 11. W. F Lefèvre, te Leiden;
12. Ds F. C. Willekes. te Spijk; 13. S. Boers-
ma, te Apeldoorn; 14. Ds C. Hooykaas. te
Uitwijk; 15. H. A. Vromans, te Heemstede:
16. Van Herwaarden, te Weesp; 17 Ds A C
G. den Hertog, te Rotterdam; 18 Ds K. H. E
Gravemeyer te Den Haag; 19. Ds H. E. Gra
vemeyer, te Amsterdam.
DE CHR. HISTORISCHE CANDIDATEN
Het dagelijksch bestuur van de Chr.-His-
torische Unie maakt in de Nederlander be
kend dat de candidatenlijst der Unie is sa
mengesteld als volgt.
1 Jhr. mr. D. J. de Geer; 2 Prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine, 3 J. Bakker; 4 J. R.
Rnoeck Henkemans: 5 Dr. H J. Lovink; 6.
H. W.. Tilanus; 7. Jhr mr. F. Beelaerts van
Blokland; 8 J. Weitkamp; 9 Dr. C. W. Th.
baron van Boetzelaer van Dubbeldam; 10
Mej. mr. C. F. Katz; 11 J. M. Krijger jr.;
12 Jhr. mr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg,
13 Mr. dr. A. A. van Rhijn; 14 Mr. dr. N.
G. Veldhoen; 15 T. Krol: 16 Mr. J. A de Vis
ser; 17 M. A. Marra; 18 Mr dr. J. van Brug
gen; 19. D. J. Meilema; 20 P. J. Nahuisen;
21 J. C. Wolthuis; 22 J. van der Marei; 21
W. F. C. van den Broek; 24. C Verhoef 25
Mr. M. C. de Jong; 26. A Broen; 27 C. Seun-
ninga: 28 H Koerselman, 29. F. A. Kraaye-
veld, 30. M Prins Azn.
HERV. GEREF. STAATSPARTIJ
HOOFDBESTUURSVERKIEZING
De Herv. Geref. Staatspartij heeft te
Utrecht haar algemecne jaarvergadering ge
houden, onder presidium van Ds H. E. Gra
vemeyer, van Amsterdam.
Bij de hoofdhestuursverkiezing werden
herkozen Ds H. E. Gravemeyer Ds B. Gijsel.
heiden te Amsterdam Ds H O. Roscam Ab-
bing te Arnhem; terwijl als nieuwe leden
van het hoofdbestuur werden gekozen de
heeren B. G Peereboom te Den Haag en J
H. van de Warf I.zn. te Groningen.
Ds H. E. Gravemeyer te Amsterdam werd
als voorzitter herkozen.
Aan de Koningin werd een telegram van
hulde en verknochtheid gezonden.
Ds K. H E. Gravemeyer te Den Haag
sprak ten slotte over „Samenbinding".
RAAD VAN ARBEID TE SNEEK
OPHEFFING PER 1 JULI A.S.
In het Staatsblad is opgenomen een Kon.
besluit, volgens hetwelk met 1 Juli de Raad
van Arbeid te Sneek wordt opgeheven.
Van de gemeenten in het gebied van den
Raad te Sneek gaan Baarderadeel, Barra-
deel. Franeker, Franekeradeel, Harlingen,
Hennaarderadecl en Terschelling naar den
Raad van Arbeid te Leeuwarden en de ove
rige gemeenten naar den Raad van Arbeid
te Heerenveen, terwijl de gemeente Tio-
tjerksteradeel overgaat van den Raad vin
Arheid te Heercveen naar dien te Leeuwar
d-n.
DR. COLIJN SPREEKT
TE AMSTERDAM
ENTHOUSIASTE VERGADERINGEN
Ongeveer 4500 toehoorders luisteren
naar den leider
Buitengewoon groot was de belangstelling
in anti-revolutionaire kringen t" Amster
dam voor de bijeenkomsten, gisteravond
belegd door de Centrale A R Kjesvereeri.
aldaar, ter inleiding van de verkiezings
campagne. Aanvankelijk was alleen de
groote zaal van het Concertgebouw voor dit
doel gehuurd, maar een week vóór de ver
gadering was deze zaal geheel uitverkocht,
zoodat omgezien werd naar een tweede ver
gaderlokaal. n 1. de Keizersgrachtkerk. Ook
deze stroomde vol. Samen waren gister
avond ongeveer 4500 personen bijeen en aan
vele honderden kon ook nu nog geen toe
gang worden verleend.
Do vergadering in
het Concertgebouw
daverde van applaus, overgaande, in luid
gejuich, toen Dr. TI. Colijn, vergezeld van
de leden van het Centraal Bestuur, de ver
gaderzaal betrad. De vergadering zong hier
op spontaan de zegenbede van PsaV *34.
Na opening met gebed en psalmgezangen
een inleidend woord van den voorzitter, den
heer J. Deutekom, verkreeg Dr. Colijn
het woord, wederom door de opgepakte scha
re met luid gejuich verwelkomd.
Dr. Colijn Ivegon met te wijzen op de
ernstige verschijnselen in Azië, waar in de
Chineesche vlakte het kanon cjondert. Bo
vendien grijpt de demon van de revolutie
de gelegenheid aan om zich te manifestee
ren; spr. herinnert o a. aan Genève, ons In
dië en Duitschland. Voorts is al meer te
constateeren een gemis aan waardeering
van het parlementaire stelsel. Of de chaos
óf de willekeur kwamen in de plaats, waar
het ten slotte hezweek Ook .-oor ons is wel
licht deze verkiezing de laatste kans om de
wagen in het rechte spoor te houden en te
verkrijgen een Kamer, die haar plaats kent
als volksvertegenwoordiging. Alleen dan kan
met goede hoop worden verwacht, dat Ne
derland gevrijwaard zal blij\en van expe
rimenten, die noch hij onze historie noch bij
onzen volksaard passen.
Eigenlijk is d i t motief reeds voldoende.
Wij moeten hebben een Kamer die mèt een
krachtige regeering bereid is ons land uit
het moeras te helpen en bestaat uit man
nen, die do eeuwige beginselen van Gods
Woord als richtsnoer voor hun parlemen
tairen arbeid noodzakelijk achten.
Hierna lichtte Dr. Colijn uitvoerig de
punten van het A.-R. verkiezingsmanifest
toe.
Onder luid applaus en geïuich verliet Dr.
Colijn, na beëindiging van zijn rede, de ver
gaderzaal. om zióh te begeven naar de Kei
zersgrachtkerk.
Rede Prol. Waterink
Na de pauze trad op als tweede spreker
Prof. Dr. J. Waterink, die do noodlottige
gevolgen van de revolutionaire beginselen
voor het gezinsleven schetste.
Spr. herinnerde aan de verdrukking van
het liberalisme meer aan de buitenzijde,
thans worden de meest brutale onzedelijke,
theorieën verkondigd. Men tast nu van so
ciaal-democratische en communistische zij
de ons aan in ons heiligst innerlijk leven
Niet door wapengeweld alleen kon deze
slechte geest worden bedwongen, meer is
noodig dat het hart van den mensch wordt
crevangen onder de tucht van Gods Woord.
Daarom stemmen wij antirevolutionair.
Met een krachtig woord van opwekking
besloot spr. zijn toegejuichte rede.
Na een dankwoord van den voorzitter
liep de overvolle zaal langzaam leeg.
In de Keizersgrachtkerk
Inmiddels was ook de samenkomst inde
Keizersgrachtkerk zeer naar wensch ver
loopen. Gelijk reeds werd opgemerkt, was
ook deze groote kerk geheel gevuld met een
belangstellende schare, die door den leider
dezer vergadering, den heer G. Baas K.zfl.,
werd verwelkomd.
Prof. Dr. J. Waterink trrd hier als
eerste spreker op met een rede, waarvan we
hierboven reeds een uittreksel plaatsten.
Daarna sprak nog Ds. J. Fokkema,
Toen Dr. Coliin binnenkwam, werd Z.Exc.
door den voorzitter, den heer Baas. verwel-
k^-Pjd. Hij her'nnerde aan den stembus
strijd van 1905 en verleende hierna het
woord aan Dr. C o I ij n Terwijl de spreker
den kansel beklom, rees de vergadering op
en zong Dr. Coliin toe Psalm 121 4.
Ook hier werd de rede van den partijvoor
zitter met groote aandacht gevolgd.
Uitstekend geslaagd ziin beide vergade
ringen: de enthousiaste bijeenkomst in het
Concertgebouw ën het plechtig samenzijn
in de kerk. Na de drukte in het Concertge
bouw deed de gewijde stemming in de kerk
weldadig aan.
De A. R. Partij in de hoofdstad mag op
een zeer geslaagden avond terugzien.
DE MAATREGELEN
TEGEN HET R^-onr GEVAAR OP DE
VLOOT
DE MINISTER VAN DEFENSIE
GRIJPT IN
Aangezien de te nemen maatregelen uiter
mate moeilijk zijn, nog al wat gevolgen met
zich na kunnen sleepen, nemen we aan,
dat de minister niet dan na rijp beraad heeft
gehandeld.
Ieder weldenkend mensch zal erkennen,
dat er iets gebeuren moest. Best mogelijk,
dat de getroffen maatregelen later verbete
ring of aanvulling behoeven. Hoofdzaak is,
de zaak wordt krachtdadig aangevat en daar
gaat het om.
Dat juichen we toe.
Op 27 Febr. is aan alle militairen in de
stelling Den Helder verboden in burger te
loopen.
Alle bestuurders van de moderne marine
bonden zijn vervoerd in een militaire auto,
onder geleide van een officier naar Den
Haag en voor den Minister geleid.
De gevoerde besprekingen zijn geheim.
Heden vermeldde een bulletin:
„De Minster eischt voor 13 Maart aftreding
van de hiirgerhestuurde'-s".
Naast de maatregelen inzake de pers enz
is er dus heel wat geschied.
Nader vernemen we. dat 's Ministers eisch
op een speciale vergadering zal besproken
We nemen aan dat een. en ander met el
kander verband houdt.
ARNHEMS NIEUWE WETHOUDER
Mr C. DE JONG
Nu de heer C. Smeenk (a.r.) is afgetreden
als wethouder van financiën der gemeente
Arnhem, zal, naar wij vernemen, mr C. d e
Jong (c.h.) in deze vacature worden be
noemd.
De heer De Jong is secretaris van de GH
Unie, afd. Arnhem.
LEEFTIJDSGRENS
RECHTERLIJKE MACHT
OP 1 APRIL IN WERKING.
In het Staatsblad zijn verschenen* Kon.
besluiten van 22 Februari, waarbij is be
paald, dat de nieuwe bepalingen betreffende
de leeftijdsgrens bij de rechterlijke macht
op 1 Juni en de gewijzigde bepalingen om
trent het openbaar ministerie in burgerlij
ke zaken op 1 April in werking treden.
GEREF. KERKEN
iroepen: Te Hindeloopen, cand. C.
Jansen te Doorn.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Cubaard (toez.), J. G. N.
■an Hoogstraten te Boxmeer.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. A M o 11 e m a, te Scharnegoutum, is
door de Classis Sneek der Geref. Kerken prae-
paratoir geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard. Hy is bereid een eventueel beroep ter
stond in overweging te nemen. Ook zal hg
gaarne des Zondags de Kerken dienen.
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE
Men schryft ons:
D s. J. de Waard, beroepen predikant by
de Geref. Kerk te Kampen, hoopt Woensdag
8 Maart a.s., in de Geref. kerk aan het Rapen
burg te Rijnsburg, des avonds 7 uur, afscheid
te nemen van zijn Gemeente aldaar.
DS. C. W. J. VAN LUMMEL
Te Z u 1 d 1 a n d kwam de Geref. Kerk
gistermiddag bijeen voor het afscheid van
haar predikant Ds. C. W. J. van Lummel,
wien emeritaat verleend werd. Het kerkge
bouw was geheel gevuld Onder de aanwezi
gen bevonden zich Ds. A. Ph. S. Schaafsma,
van den Bommel; Ds. J. E. Westerhuis, van
Hellevoetsluis; Ds. W. A. Zwaan, van Briel
le; Ds. J. Oussoren, van Spijkenjsse; Ds. D.
Pol, van Rijsoord; Ds. W. W. Meynen, van
L/ordrecht; Ds. F. C. Meyster, Dr. A. Kuy
per Jr., Dr. G. Bouwmeester en Ds. W. J.
J Velders, allen van Rotterdam
Ds. Van Lummel had tot afscheidstekst
Psalm 77 12: „Ik zal gedenken Uwe won
deren van oudsher". In zijn rede bracht spr.
ook in herinnering het wonder des Heeren
in zijn roeping tot des Heeren dienst, zijn
voorbereiding tot dien dienst, zijn arbeid te
Waarder, Delft en Zuidland en het won
dere werk des Heeren in die bijna vijfiig
jaren op Kerkelijk, staatkundig en maat
schappelijk gebied. Het dankbaar gedenken
moet ook opwekken tot gebed om kracht, ten
einde in deze tijden staande te blijven en
om te weerstaan de pogingen van den we
derpartijder Gods en der menschen, ervan
verzekerd zijnde dat Christus de wereld
heeft overwonnen en wij door Hem meer
dan overwinnaar zijn.
Toespraken werden hierna gehouden door
ouderling J. J. Quak namens Kerkeraad en
Gemeente gedenkend den stoffelijken en
geestelijken zegen onder den arbeid van Ds.
van Lummel, waarna spr. Ps. 89 8 deed
zingen; door den heer F. Luyendijk als
voorzitter der Commissie van Beheer; door
Ds. J. Oussoren, van Spijkenisse, die dank
bracht namens de Classis Brielle en Ps. 131
vers 3 liet zingen; door Ds. W. W. Meynen,
van Dordrecht, namens Deputaten voor Art
49 K.O.; door Ds. D. Pol, van Rijsoord, na
mens de Zendingscommissie van Zuid-Hol
land (Zuid); door Burgemeester G. van An-
del, die Ds. van Lummel den meest invloed
rijken persoon in zijn Gemeente noemde;
door den heer H. Jager, namens de Kerk
van Delft; door Ds. A. Ph. S. Schaafsma, na
mens de Kerk van Den Bommel en die van
Ooltgensplaat; en door Ds. W. A. Zwaan,
namens de Kerken van Brielle en Tinte.
Ds. van Lummel sprak een kort woord
van dank en liet Ps. 72 11 als slotzang zin
gen.
In een onder leiding van dokter Zwaan
peorganiseerden afscheidsavond, waarbij de
familie Van T r.mmel op een geïmproviseerd
podium had plaats genomen, deed Ds. W
A. Zwaan, van Brielle, Psalm 891 aanhef
fen, las Psalm 103 en ging voor in gebed
Na een woord van welkom en uiting van
dankbaarheid en sympathie jegens Ds. van
Lummel werd dezen namens de Gemeente
een radio-toestel aangeboden.
De heer D. de Feijter, tweede voorzitter
van de A.R. Kiesvereeniging, herinnerde
aan den politieken arbeid van Ds. van Lum
mel, waardoor veel a.r. beginselkennis is
bijgebracht en de in meerderheid liberale
Gemeenteraad omgezet werd in een Raad.
die in meerderheid A.R. is.
De heer F. Luyendijk gedacht den arbeid
van Ds. van Lummel voor de plaatselijke
School met den Bijbel.
De heer F. van Seventer, voorzitter van
het plaatselijk Geref. Jeugdverband, uit
dank voor wat .de jeugd van Ds. van Lum
mel aan leering en bezieling heeft ontvan
gen.
De heer P. Wolters sprak namens de afd,
van Patrimonium, den Chr. I.andarheiders-
bond, de Verecniging van Onroerend Goed.
enz., het sociaal werk van Ds. van Lummel
ten aanzien van woningbouw, het verkrijgen
van eigen tuingrond, het bekomen van een
Chr. geneesheer enz.
De heer S. de Hoog gedacht de actie van
Ds. van Lummel voor de Vrije Universiteit
Tenslotte heeft Ds. van Lummel een
woord van dank gesproken en is hij in ee-
bed en dankzegging aan God voorgegaan.
ORDEVERSTORING ÏN DE KERK
Ten vervolge op wat we reeds jl. Zaterdag
hebben gemeld van de mededeclingen van Ds.
G. Lans, voorzitter van den Herberaad der
Ned. Herv. Gemeente te Huizen (N.-H.)
omtrent „ordeverstoring" in een godsdienst
oefening aldaar, waarbij de vrijzinnige Ds. J.
C. P. Poldervaart, van Naarden, voorging, la
ten we hier iets volgen van wat Ds. Lans nog
de plaatselijke pers geschreven heeft.
Deze is van oordeel, dat de correspondent
in het „Handelsblad", d:e een onderhoud met
den modernen predikant had en een relaas van
het gebeurde in zyn blaJ gaf, het er „duimen-
dik heeft opgelegd". Hij verwijt den schrijver
„partijdigheid" en dat de zaak door hem is
„opgeschroefd".
...Huizen" aldus Ds. Lans is toch
geen wereldstad, slechts een flink dorp, dicht
bebouwd, waar in 'n paar uur tyds iets bij
zonders overal bekend kan zijn. En dat nu de
burgemeester zelf, naar eigen getuigenis,
Dinsdag nog niets wist, pleit toch niet voor
de belangrijke beteekenis van deze dingen".
Ook Ds. Lans wist tot aan de toezending van
het „Handelsblad"-bericht „niets anders, dan
een troepje opgeschoten jongens onder
den dienst wat drukte hadden gemaakt, maar
tijdig waren verwijderi. Ook de Kerkeraad
wiet niets van zulk eeu luguber bedrijf. Dins
dagavond op een vergadering bleek my, dat
er van de ongeveer dertig aanwezigen slechts
enkelen door liet courantenartikel iets van
vernomen hadden".
Voorts lijkt bet Ds. Lans noodzakelijk „dat
aangedrongen wordt op onderzoek, of Ds. Pol
dervaart de woorden „georganiseerd verzet"
gebruikt heeft. Want indien zulks zoo is, dan
staat Ds. Poldervaart schuldig aan misleiding
tegenover de gemeente Huizen. Want naar
uitdrukkelijk getuigenis van den dienstdoen-
den ouderling, heeft deze na afloop van den
st aan Ds Poldervaart verzekerd, dat hier
geen verzet sprake was, dat ook de Ker
keraad het gebeurde zeer zou betreuren, maar
dat dit afkeurenswaardig optreden was van
groep opgeschoten jongens, die niet alleen
maar vaak genoeg last veroorzaakten, niet
alleen in, maar ook buiten de kerk".
Dat de dienstdoende diaken Ds. Poldervaart
geen hand gaf, acht Ds. Lans niet van zooveel
gewicht. „De diaken had ook wel in de diaken
bank kunnen gaan zitten. Er was een dienst
doende ouderling. Zelf heb ik in verschillende
gemeenten, ook vrijzinnige, de godsdienst
oefening geleid, waarbij ik tevoren in een
klein kamertje of hokje alleen moest wach
ten, tot het. tijd was. om dan door den koster
gewaarschuwd, aileen naar den kansel te gaan.
Of anders slechts één ouderling ontmoette, die
den Kerkeraad vertegenwoordigde. Ik heb dat
nimmer reden gevonden, om daarover in een
blad te schrijven. Dat de diaken geen hand
gaf is waar, maar ook is waar, dat de ouder
ling, die wel een hand wilde geven, geen hand
Wat de wanordelijkheden betreft, zegt Ds.
Lans, „dat niet alleen Ds. Poldervaart last
heeft van den hinder en ergernis, die een troep
opgeschoten jongens veroorzaken in en buiten
den dienst. Vorig jaar is zelfs de politie er
gemoeid geweest. De Nieuwe Kerk staat
pp zichzelf, de dichtstbijstaande pastorie is
onbewoond. De Kerkvoogdij zou kunnen ver
tellen, lioevele ruiten er sedert dien bouw der
tweede kerk van Huizen daar al vernield zyn
en de koster, hoeveel last hij van dat volkje
heeft. Nu is gewoonlijk de kerk goed bezet.
De predikanten zijn meermalen flink opgetre
den en die levenmakers weten, dat ze in oe
gaten gehouden worden, veler oogen zijn op
hen gericht. Nu waren echter de ouderen niet
in de kerk. Typeerend toch, dat er geen witte
kappen te zien waren! De Oude of Groote Kerk
was stampvol, het lgek wel een intrede
ongeveer 1S00 hoorders. In de Nieuwe Kerk
waren een 60-tal rustige en een 30-tal onrus
tige menschen (een groep jongens, varieerend
tusschen 14 en ten hoogste 20 jaren en twee
mannen, te zamen ruim dertig personen), is
het wonder, dat de onrustigen van deze schoo-
ne gelegenheid gebruik maakten. Maar om aan
de waarheid recht te doen wedervaren, moeten
we uit naam van de beide aanwezige kerxe-
raadsleden het volgende mededeelen:
„a. Toen het lawaai begon, heeft ouderling
D. Westland, nog voor Ds. Poldervaart zyn
felle afkeuring te kennen gegeven had, zich
naar de levenmakens begeven en hen ernstig
toegesproken, heeft gezegd: Moet jelui de
Gemeente door den modder halen het is
hier geen danszaal. Daarna zyn ze weggegaan
en werd de deur gesloten.
„b. Een jongen van ongeveer 14 a 16 jaar,
heeft daarna nog een deur open gedaan en ge
roepen „houd op".
„c. Vervolgens zyn, zonder tieren en joelen
nu en dan personen van de galery gegaan en
verder is de dienst rustig verloopen. De broe
ders getuigen met klem, dat er van een tie
rende en joelende menigte geen sprake ge-
„Is daar nu Huizen aansprakelijk voor? Is
dat nu georganiseerd overleg? Wederom, ik
hen zeker dat er in heel wat plaatsen van ons
vaderland in en buiten de kerk erger dingen
gebeuren".
En ten slotte: „ware Ds. Poldervaart in de
eigenlyk bestemde vacaturebeurt op 29 Jan.
opgetreden in de Oude Kerk, er ware niets
voorgevallen. in de Oude Kerk gebeurt
doorgaans niets wanordelijks".
KERKGEBOUWEN.
Te Bunschoten aan den Eemdyk is men
beeonnen met den bouw van een Chr. Geref.
Plannen bestaan om ook te komen tot uen
bouw van een Geref. kerk.
Te De Lier zal het aantal zitplaatsen
in het kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente
door den bouw van een gaandery met 80 ver
meerderd worden.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Montfoort ontving de Ned. Herv.
Gemeente van wylen den heer A. van Rheenen
te Gouda een legaat van f 1000, vry van recb-
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
ALMELO. De A.R. Propagandaclub kwam
in ledenvergadering bijeen ter bespreking
van den arbeid voor de a.s. verkiezingen. De
noodige animo bleek wel aanwezig te zyn;
zoodat het huisbezoek e.d. naar behooren kan
worden geregeld.
BARNEY ELD. De Bond van A. R. Kiesver.
kwam Dinsdagavond in Jaarvergadering by-
een onder leiding van E. v. Galen van Y'oort-
huizen. Na afdoening huishoudelijke zaken,
'hièld de A. R. Wethouder Middelman een
Voornaamste Nieuws,
(blz 1)
Dr TI. Colijn is gister voor de antirevo
lutionairen in Amsterdam opgetredsn.
De Raad van Arbeid te Sneek opgeheven,
(blz 2)
Een nieuwe noodverordening in Duitsch
land. Een radiorede van Goering. Y'erdere
maatregelen tegen de communisten.
Kans op minnelijke schikking tusschen
Peru en Columbia door middel van den
Volkenbond.
De Iersclie Dail schaft den eed van trouw
aan den koning af.
De strijd in Jehol.
(blz. 3).
De Eerste Kamer heeft gister Hoofdstuk II
der Ryksbegrooting (Hongo Colleges van
Staat en Huis der Koningin) en de justitie-
begrooting goedgekeurd.
(blz 5)
De Vereen, van Calvinistische burgemees
ters, wethouders en secretarissen heeft to
Utrecht een jaarvergadering gehouden.
Bij de regeering zijn een aantal wetsont
werpen in voorbereiding beoogende steua
aan Land- en Tuinbouw.
De bankcrisis in de Ver. Staten. Iets
gunstiger berichten.
Opgericht is een trust en verficatiekantoor
voor kerken, scholen en weldadigheidsin
stellingen.
Het bijblad LAND- EN TUINBOUW be-
Praatuurtje.
Ra^enkeuze-1933.
Aankoop pootgoed.
lezing over „A. R. Gemeentepolitiek en Ge
meentepolitiek van Antirevolutionairen".
Hierop volgde drukke bespreking, waarbij de
houding van de A. R. Gemeenteraadsleden
by voorstellen in de gemeenteraad nader werd
toegelicht.
CfORINCHEM. De antirev. Ttiesvereen.
vergaderde dezer dagen. Na opening door den
voorzitter hadden de gewone werkzaamheden
plaats als verslagen van secretaris en pen
ningmeester e.a.
De voorzitter spoort de leden aan om de
Antirevolutionaire dagbladen te lezen en er
bij huisbezoek op aan te dringen de neutrale
bladen te verwisselen voor de Christelijke
bladen. Er zyn er nog zoo veel, die zich or
thodox noemen en de Christelijke pers niet
steunen.
De heer P. H. de Jonge hield een belang
rijke lezing over „de Staatkundig Gerefor
meerden en wy". Hierop volgde een drukke be
spreking. Na de rondvraag ging de heer de
Jonge voor in dankgebed.
LEERDAM. Maandagavond kwam de A.R.
Kiesvereeniging „Nederland en Oranje" in
openbare vergadering bijeen in het gebouw
der Qeref. Kerk. Het doel was een praatavond
met de A.R. Gemeenteraadsleden, speciaal
wat betreft onze gemeente-politiek. De voor
zitter der Kiesver. opende op de gebruikelijke
wyze, waarna hy het voorzitterschap over
droeg aan den heer Walter en de bespreking
inleidde. Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd druk gebruik gemaakt, spe
ciaal werd het kiezen van een S.D.A.P.-wet-
houder besproken.- Het voor en tegen werd
naar voren gebracht. By elven sloot de heer
Walter met dankzegging, na nog een opwek
kend woord te hebben gesproken betreffende
den komenden verkiezingsstrijd. De vergade
ring was zeer druk bezocht.
OOSTERWOLDE (GldJ Op uitnoodiging
van de A. R. Kiesvereen. tc Oosterwolde
(Gld.) trad in de Ned. Herv. Kerk in open
bare vergadering op de heer L F. Duymaer
van Twist, lid van de Tweede Kamer, met het
onderwerp: „De politieke toestand van Ne
derland in verband met de a.s. verkiezingen".
De goed bezochte samenkomst werd geopend
door den plaatselyken predikant Ds. Hupkes,
met gebed.
De heer Duymaer van Twist stond achter
eenvolgens stil bij de Kamer-ontbinding, de
werkloosheid en de economische crisis. Het
aantal werkloozen in ons land is ongeveer
400.000. Voor werkloozenzorg zal per jaar
naar raming 300 millioen gulden noodig zyn.
Na de verschilende steunwetten besproken te
hebben, wees spr op het belang van een
krachtig parlementair kabinet. Vrij uitvoe
rig memoreerde Spr. het voorgevallene op de
„Zeven Provinciën". Y'ervolgens sprak de
heer Duymaerr van Twist nog over het op
treden der Staatk. Geref. party, om ten slot
te de aanwezigen op te wekken voor Dr. H.
Colijn door bet vuur te gaan. Het gaat ook
by de a.s. stemming om het behoud van de
groote geestelijke goederen, waarvoor de
A. R. Party opkomt. Mogen wry, zoo besloot
!de heer Duymaer van Twist, daarby bezield
worden door de woorden „God van den He
mel zal het ons doen gelukken en wy,
Zyne knechten zullen ons opmaken en
bouwen".
Na het gemeenschappelijk zingen van Ps. 89
vs. 8, ging Spr. voor in dankgebed.
RIJSOORD. Dezer dagen vergaderde alhier
de A.-R. propagandaclub. Als spreker 'rad
voor haar op de heer H. Crielaard, hoofd der
Chr. school, met het onderwerp: „De Christe
lijke partijen en haar po'itiek". Voor een volle
zaal "af spr. een historisch politiek overzicht
van de Chr. partyen. terwyl by de bespreking
nog een en ander werd toegelicht. Na deze rede
sprak de heer Crielaard een opwekkend woord
voor de verkiezingen. Ons bestaan als natie,
aldus spr., staat op het spel. Na den dank
van den voorzitter werd besloten op een vol
gende vergadering een „praatavond" te houden