De begrooting
in den Leidschen Gemeenteraad
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1933
TIAFFDE BLAD PAG «D
ïtaak der communisten Is om overal de
I menschen te stuwen in den strijd tegen het
I kapitalisme, juist om den strijd.
I Spr. bespreekt dan zijn voorstellen, zoonis
DP heer de Reede soreekt inderdaad hFt voorstel tot opheffing van de Stedelijke
ue neet ue necjc ouiccm Werkinriehting. tot invoering van een tand-
MET DEN COMMUNIST NAAR
RUSLAND
gestelde subsidieverminderingen niet" in
alle opzichten met B. en W. meegaan. Spe
ciaal zou hij de subsidie van de Wijkvcr-
plegingen niet willen verminderen. Ook de
voorgestelde subsidie-vermindering aan de
leeszaal „Reuveais" acht spr. te ver gaande.
Met voorstel van B. en W. inzake de gelijk
making der pensioenbijdragen wil spr.
amendeeren door andere percentages voor
te stellen. Hiermede nadert hij het voorstel-
Bergers, doch zijn voorstel is z.i. nog gun
stiger.
Vervolgens dringt spr. eon op liet oprui
men van de stoep van de „Harmonie" aar»
over de begrooting
DE HEER HUURMAN WIL
BEZUINIGEN OP SUBSIDIES
ENKELE S. D. STEMMEN
heelkundige dienst voor de scholen, de mo
tie om de „Tribune" ter lezing te doen leg
gen in de leeszaal „Reuvens".
Naar Rusland
het voorstel-Knuttel inzake vrije baden voor
de werkloozen: ook met het streven naar
huurverlaging kan spr. tot op zekere hoogte
meegaan Hij bepaalt nader zijn stem t.o.v.
verschillende andore voorste 'en. Met het
geheel doen vervallen van sommige subsi
dies kan spr niet meegaan.
VEREEN. TOT BEVORDERING
VAN DE BELANGEN DER
SLECHTHOORENDEN
de Breestraat en de verhreeding van Plan- [lm zich in de bestaande inrichtingen niet
tape en Utrechtsche brug. thuis en zijn dan vaak gedwonge»» in krot-
Vervolgens dringt spr aaji op bespoedi- tori te kruipen. Vervolgens bepleit zij de
ging van hot plan om 350 woningen te bou- j instelling van een gemeentelijke commissio
DE OPENING DER TENTOONSTELLING
Onder groote belangstelling had gister-
Ouden van dagen en blinden.middag plaats de door bovengenoemde Ver
eeniging georganiseerde tentoonstelling
de Kleine Stadszaal, waarover we reeds
gister het een en ander mededeelden.
De presidente, mevr. Kranenburg,Sie- nu"
mens, heette allen hartelijk welkom, spe- zettingen hebben loeren kennen en voora|ach
ciaai den burgemeester, Mr. A. van de JfSJdM
Sande Bakhuyzen, en dees daarna op do
Mevr. do Cl er-de Bruijn verdedigt
haar voorstel om van gemeentewege wonin
gen te bouwen speciaal voor ouden van
dagen. Verschillende ouden van dagen voc-
de tweern
imnort uit het latere deel
eeuw en volgende na Chr.
Of nu dit vlnkbii l.oosduinen trelegei)
dorp Lugdunum geweest is, durft spr. niet h
te beweren. Immers van dat I.ugdunuiif,et
feitelijk niets en is ons alleen dtyar
veten
naam bekend; hoe kan men eigenlijk ietijai
vinden, waarvan men niet meei weet. daijj^t
de naam alleen? voo
Doch het zoeken er naar heeft in zooveriwj,
resultaat gehad, dnt wc daarbij in nnz»jjez
streken verschillende Romeinsche nedeB0U(j
Wij maken thans een uitstapje naar Rus
land met veel interrupties cn verzekeringen
van den communist, dat het daar een para
dijs is. Hij geeft toe, dat het communisme
Brandstoffen en steun er nog njet volkomen verwezenlijkt is, hoog-
stens is er een soort staatssocialisme, maar
De derde dag van de algemeene het. kapitalisme is er tenminste uitgegooid),
wingen der Begrootingsdebatten wera F Terugkeerend uit het paradijs wijdt spi.j
opend door den heer Van Stralen (s- vervolgens zijn aandacht aan zijn voorstel
die zijn Dinsdagmiddag afgebroken rede om gemecnte j09 te magen Van de rijks-j
voortzette met een verdediging van zij regeling inzake werkloozenzorg. (Het zou
voorstel om de brandstoffen aan werKioo-gCven> erkent &pr. zelf, want dan
zen niet meer in natura te verstrekken cioci regeering nog wel andere middt-
in plaats daarvan 1.— of een waaraeoon (en^ maar is tenminste een demonstratie)
van Lper week te geven. De in, aan zijn voorstel om gratis baden toe te
groote plaatsen doen dat ook; de werK gtaan aan werkloozen; zijn voorstel om voor
hartelijke sympathie en medewerking, die
de Vereeniging van de Leidsche burgerij bij
het organiseeien van deze tentoonstelling
I heeft ontvangen. Spr. heette ook welkom
Prof. van Gil&e, die een lezing zal houden,
j het hoofdbestuurslid, de heer Snijders, die
ook een lezing zal houden, en vooral incj,
DE HEER W. VERRA GEHULDIGD tijd
ging van het plan om 350 woningen te bou- instelling van een gemeentelijke commii
wen. Hot systeem van uitgifte van grond voor blindenzorg, niet omdat de togemvi
in erfpacht heeft spr.'s sympathie. digc vereeniging il» gebrek.* kon worden ge-
I Spr. kan de houding van den wethouder steld, maar deze is onmachtig om meer te
van soc. zaken niet goedkeuren en geeft doen.
hem in overweging zijn starre houding niet Spr. wil de subsidie voor de Volksspeel ipn ,wtaan,ri<, llit mpvr p,jPmant Ptl
vol te houden. Hij acht demping van het terreinen handhaven, evenals de subsidie Tine Marcus, de „moeder de,- dooven", die Kranenburg namens de faculteitdengrü
Levendnal in wertcverscheffing verkeer; aan de Volkstuintjes. I «nr «nri»p hnr «Hik «nnUna felmitcei-de metn:er. en namens ae iacunen
zoo maakt men alle productieve werken tot j> lieer Koole kant zich tegen subsidie-
object van werkverschaffing Hij dringt aan verlaging voor de Wijkverpleging, evenals
op spoedige uitvoering van productieve Voor de Kindervacantiekoloniön. Dat is zui-
werken. nigheid, die de wijsheid bedriegt
Bezuiniging op de subsidies j - Hii steIt voor, <le subsidie aan de Zwem
zen kunnen dan de keus van hun brand
stoffen zelf bepalen. De klachten over de
slechte kwaliteiten van de parelcokes hou
den dan op.
Vervolgens bespreekt hij de steunregeling
voor de ongeorganiseerden en vraagt waar
om hier de rijksregeling niet wordt toege
past Ook de gang van zaken bij den Dienst
van Sociale Zaken kan spr.'s goedkeuring
niet wegdragen. Sinds het optreden van den
huidigen wethouder is he verloop uitermate
onbevredigend. De sub-commissie voor de
steunverleenmg wordt zoo goed als niet ge
hoord, hetgeen tot gevolg heeft, dat spr.
weer als anders werkloozenzaken in den
raad moet brengen. Spr. breekt daarna een
lans voor opheffing van Maatschappelijk
Hulpbetoon wegens de medezeggenschap
van den Raad. De reorganisatie-commissie
zal deze kwestie wel niet onder de oogen
zien.
Spr. dringt er verder op aan de steun
van M. H. voor de georganiscerden te doen
plaats vinden via de organisaties.
Evenals mevrouw Braggaar keert hij zich
tegen stempeldwang voor het heele gezin
van ondersteunden .Hij sluit zich aan bij
het voorstel Knuttel inzake vrije baden vooi
werkloozen.
Het voorstel-Bergers inzake afschaffing
der weegloonen voor deelen van geslacht
vee kan spr. echter niet steunen.
Volkshuisvesting
De heer Koolstra (s.d.) becritiseert het
beleid van B. en W. ten opzicht* van de
Volkshuisvesting. Over 't algemeen wordt
te weinig spoed betracht en verschuilt het
college zich te veel achter de houding dei
regeering. Het groote plan voor den bouw
van 350 woningen wordt tegengewerkt, het
bureau voor Bouw- en Woningtoezicht
werkt niet mee. Hoe staat het met de plan
nen der Woningbouwvereenigingen? Er ls
nog groot gebrek aan goedkoope arbeiders
woningen en het is van belang te weten,
waar deze zich bevinden, waarom spr. een
voorstel heeft ingediend om een overzicht
samen te stellen van het aantal woningen,
verdeeld in huurklassen.
Vervolgens licht spr. zijn voorstel inzake
het bouwrijp maken van gemeentegronden
in het N.O gedeelte van de stad nader toe.
Dit zal meewerken om den aanleg van in
dustrieterreinen te bevorderen.
Hij verdedigt vervolgens een motie om te
geraken tot een huurverlaging van 15 pet.
voor gemeentewoningen, hetgeen gelijk
staat met het laten vallen van 1 pet van
de rente welke de bouwvereenigingen moeten
opbrengen. Overigens dringt spr. nogmaals,
evenals verleden jaar, aan op het onder
brengen van de exploitatie van de gemeeti-
tewoningen onder gemeen tebeheer. Hij
brengt vervolgens ecnige critiek uit op dc
uitvoering van de door B. en W. voorge
stelde huurnivelleering .speciaal de bouw-
vereeniging „De Eendracht" acht spr. bena
deeld. Spr. vraagt op welken grond de
huurtoeslag berust; dit wegens de groote
verschillen.
Spr. stelt voor 100 beschikbaar te stel
len voor het lidmaatschap van het Ned. In
stituut voor Volkshuisvesting en Steden
bouw, welks nu spr. nader uiteen zeL
De heer Van der Reyden (c.h.) brengt
hulde aan B. en W. Het is geen wonder,
dat de begrooting niet ieders bewondering
kan wegdragen. De s.d.a.p verzet zich tegen
elke loonsverlaging; willen zij dan toene
mend ontslag? Loonsverlaging beteekent
niet verlaging van levensstandaard.
Met de meeste voorstellen van de s.d.ap.
kan spr. niet meegaan, daar zij de finan-
cieele positie der gemeente aantasten
De communist aan het woord
De heer Knuttel (comm.) vangt aan
met zijn sympathie te betuigen voor de dap
pere bemunning vane d „Zeven Provinciën".
Het gezag in Nederland heeft nooit een
zwaardere slag gekregen dan door deze
bloedige „handhaving van het geizag".
Komende tot de begrooting, meent spr.,
dat de behandeling thans wel wat heel erg
laat is geworden. Spr. meent te kunnen
constateercn, dat zijn voorspellingen om
trent d eeconomische crisis geheel zijn
uigekomen. Mert probeert thans de lasten
van de crisis af te wentelen op sociale in
stellingen en op de arbeidersklasse. De ar-
Deidersklasse moet zich daartegen verzet
ten. De toestand van de Nederlandsche in
dustrie is hopeloos de heer Bosman geeft
dat toe en de arbeiders moeten zich dus
op nog grootere ellende voorbereiden. Dat
het buitenland dc hoogte der loonen decre
teert is economie van den kotiden grond.
Niet de hoogte der loonen belemmert de
uitvoer, doch de prohibitieve invoerrechten.
Het maken van mer winst is het doel van
het streven naar loonsverlagng. Economisch
is loonsverlaging de grootste absurditet Elk
land streeft er naar de ellende van deze
eindcrisis op zijn buurman af te schuiven,
maar zoo lost men de crisis nooit op.
ingezetenen, die minder dan 1500.— per
jaar verdienen, de eerste 20 M3. gas en 10
K.W.U. electriciteit per maand niet in re
kening te brengen en tenslotte zijn voorstel
om door verschillende manieren de huren
der arbeiderswoningen met gemiddeld 20
pet. omlaag te drukken. Spr. wil dit laatste
bereiken door huurverlaging der gemeente-
woningen, dcor afschrijving van kapitaal
gestoken in de vereenigingsbouw, door den
strijd van particuliere huurders te steunen
en tenslotte door zorg te dragen voor een
behoorlijke woningbouw.
De stroom van voorstellen zal spr. niet
nader bespreken. De meeste zijn van weinig
belang. Allerlei subsidies wil men verlagen,
behalve de subsidie aan de politie-sport Zit
daar geen politiek achter?
Het nut van het Leidsch Muziekcorps kan
spr. niet zoo hoog aanslaan; toch zal bij
niet tegen subsidie stemmen. De actie dei
drankbestrijding wordt z.i. ook overschat
Wanneer de dronkenschap is verminderd,
is dat grootendeels te danken aan de op
komst der arbeiders.
Omtrent de eisch van medezeggenschap
meent spr., dat dit zeer weinig beteekent.
j inrichting „de Zijl" te handhaven en steunt
I De heer Huurman zal kort zijn. Ieder h°t voorstel-Knuttel inzake vrije baden voor
jaar komt de eigenlijke begrooting meer in de werkloozen.
het gedrang door de uitgebreidheid van de De heer Kuipers vangt aan nadat
algemeene beschouwingen. Spr. protesteert inmiddels zijn voorstel van orde om de ver
tegen het vooruitloopcn op de besluiten van gadering te schorsen daar het reeds 11 uur
den raad door B. cn W„ door nu reeds een is geworden, is verworpen met de opmer-
verminderd subsidie-bedrag aan verschil- king, dat de gemeente-besrooting niet klop-
lende vereeniginge-n uit te keeren. pend mag worden gemaakt, door de salaris
Hii vestigde de aandacht op de vedkeers- sen van het gemeente-personeel te verlagen,
regeling in de 3 Octoberstraat. Eén rij boo- i Deze post mag geen sluitpost zijn, temeer
men dient verwijderd te worden. I daar de salarissen toch al niet hoog zijn.
Hij «vraagt of het niet mogelijk is, dat Het tusschen-voorstol van den bee Bergers
verkeersagenten 's avonds van witte jassen j m0et spr. ook afwijzen. Wil men 'd heb-
1 worden voorzien in plaats van die gekke ben, dan moet men dat elders vinden, b.v.
door middel van belasting-verhooging of
verder aanspreken der reserves.
De vergadering wordt «laarna geschorst
tot Donderdagmiddag 2 uur.
STADSNIEUWS
De heer de Reede (dh.) constateert dat
de toestand zorgelijk is en het herstel zeer
langzaam gaat De gemeente moet daarmee
rekening houden. Leiden komt er tot nu toe
nog goed af, doch dat verhindert niet, dat
wij voorzichtig moeten zijn. Een groot deel
der inwoners geniet een vast inkomen (uni
versiteit), onze industrie is nog aan het
werk, onze beteekenis als centrum neemt
toe, nu de inwoners zich weer tot Leiden
moeten beperken, dat alles maakt onze po
sitie niet ongunstig. Wij kunnen onszelf
redden. Door goed financieel beleid worden
de krachten der stad gespaard, onze kapi
taalspositie is gunstig. De heer Verwey zag
geen bezwaar in nieuwe leeningen voor pro
ductieve werken, doch spr. waarschuwt
daarvoor, want rente en aflossing moeten
uit den gewonen dienst worden betaald. De
kapitaalspositie is inderdaad glad ijs en spr.
dringt aan op een meer begrijpelijke begroo
ting. Bijna geen enkele spreker heeft zich
nog aan een bespreking van deze materie
gewaagd. De positie van de bedrijven, met
name van de Licht/abrieken is buitenge
woon gunstig. Die gunstige positie moet in
elk opzicht zoo blijven. Het vooruitzicht van
den gewonen dienst is sober. De werkloos
heid knaagt aan de reserves en het einde is
nog niet in 't zicht Er wordt gedacht aan
bezuiniging en B. en W. meenen dat te kun
nen doen, doch spr. is het met den heer
Bosman eens dat zulk een bezuiniging zeer
moeilijk is, zonder deskundige bijstand.
Spr. sluit zich aan bij de klachten over de
traagheid bij de behandeling van diverse
zaken. Spr. voelt veel voor het voorstel-Ver-
wey inzake het onder gemeente-beheer bren
gen van de L. D. M.
Omtrent de dekking van het tekort op de
begrooting merkt spr. op, dat hij zich met
de oplossing wel kan vereenigen, althans in
't algemeen. Hij ziet de gemeente en de ge
meente-bedrijven als een geheel, zoodat hij
het gebruiken van de reserves niet verwer
pelijk vindt, als ze tenminste aan de bedrij
ven onttrokken kunnen worden. Een ver
derfelijk middel acht spr. evenwel de wijzi
ging van de boekwaarde der afschrijvingen
bij de Lichtfabrieken. Dat leidt tot kapi
taalsvernietiging. Afschrijving vermindert of
vermeerdert de winst niet, maar stelt de
winst zuiver. Vermindering van afschrij
ving beteekent het overhevelen van gelden
uit het bestemmingsfonds naar den gewo
nen dienst B. en W. zien dat niet in. Z. i.
zijn er betere middelen om aan geld te ko
men, waardoor de bestaande fondsen niet
worden aangetast Spr. heeft b.v. voorgesteld
om in 1933 achterwege te laten de toevoe
ging ad 2 aan de vernieuwingsfondsen
der Lichtfabrieken, bedoeld in art 29 der
bedrijfsverordening. Evenals de heer Bos
man wijst spr. erop, dat men door opzij-
schuiving van afschrijvingen de productie
kosten niet verlagen kan. Overigens consta
teert spr. dat de winst uit de Lichtfabrieken
buitengewoon voorzichtig is geraamd. Ver
volgens verklaart spr. zich tegen het voor
stel van B. en W. om Leiden in de 2e klas
van de gemeentefondsbelasting in te deelen.
Z. i. is dat nog niet noodig. Deze vermeer
dering van druk komt ten laste van de
minst draagkrachtigen. De gemeente moet
in dezen tijd zoo lang mogelijk wachten met
het uitbreiden van den belastingdruk.
Omtrent de salarisverlaging voor de ambte
naren betreurt spr. het dat B. en W. niet
van te voren tot een billijke gelijkmaking
van de pcnsiocnaftrek zijn overgegaan. Spr.
wijst thans het voorstel van B. en W. af,
omdat hij er niets voor voelt in deze tijden
het lagere personeel percentsgewijze een
zwaarder aftrek op te leggen dan het hoo-
gere. Het voorstel-Bergers arht spr. billijker.
Spr. staat niet sympathiek tegenover de
mouwtjes. Hij verklaart zich tegenstander
van het voorstel-Verweij om de L. Duin-
j water-Mij onder gemeentebeiheer te brengen.
Onder particulier beheer zal het bedrijf
I zeker goedkooper kunnen werken. Wel is
hij het eens met de klacht, dat de raad zoo
weinig op de hoogte wordt gehouden van
«len gang van zaken bij dat bedrijf en dat
er zoo lang gewacht wordt uwtt statuten
wijziging.
De heer Verweij heeft zidh gekeerd tegen
«ubsidie-verlagjng, omdat het gaan zou om
een „luttel" bedrag, doch het is toch maar
f 1700U. Spr. wil zooveel mogelijk streven
naar vermindering van subsidies en wil
zelfs verder gaan dan B. en W. Zoo wil hij
de subsidies aan de L. Polilie-jSportveree-
niging afschaffen en de subsidie aan de
I leeszaal „Reuvens" verminderen tot f 4000.
D e heer Me ij nen kant zich tegen'het stelling aan de sporen in den overweg Haag-
I voorstel-Knuttel om een zoo gevaarlijk blad weg (Leiden—Utrecht) het doorgaand ver
als de „Tribune" ter lezing te leggen in de keer voor rij- en voertuigen in den nacht
leeszaal „Reuvens". waardoor bovendien van 17 op 18 Februari a.s. ter plaatse zal
nog het gevaar ontstaan zou, dat de rijks- zijn afgesloten, zullende dit verkeer alsdan
VAN HET STADHUIS
AFSLUITING VERKEER HAAGWEG
Burgemeester en Wethouders van Leiden
subsidie verloren ;ou gaan. Aan het voor-
stel-Huurman (f 4000 subsidie) zau spr.
zijn stem niet geven.
De heer Groen eveld verdedigt zijn
voorstel om de brandweer ook bij overstroo-
ming. stormschade e.d. hulp te doen verlce-
nen en herinnert aan de overstrooming Ln
j het Kooikwartier.
Op onderwijsgobied kan spr. zich bij den
heer Vos aansluiten. Hij dringt er op aan,
dat de leeftijdsgrens voor het ontslag van
vrouwelijk gemeente-personeel, dat in hel
huwelijk treedt, te bepalen op 45 jaar, zoo
als dat het geval is bij de onderwijzeres-
1 sen. Spr. vraagt nadere inlichtingen om-
trent het opschuifsysteem voor taxi's op t
Stationsplein en omtrent evcntueele uit-
brei ding van het autobus-verkeer in de kan, in vergadering bijeen te komen en
stad. Hij wenscht maatregelen tegen ver- j haar medewerking te verleenen bij de saam-
blindende verlichting van rijwielen. stelling der candidatenlijst voor de Tweede
Spr. verkaart zich tegen de voorgestelde Kamer. In verband met de mogelijkheid
subsidie-verlagingen, ook tegen do subsi- (thans zekerheid) van vervroegde Kamer-
die-verlagiug aan „Reuvens". Wel wil hijverkiezingen, wijst het bestuur er op dat
daar de „Tribune" weer doen terugkeeren. i het plicht is dat de kiesvereenigingen on-
De subsidie aan het L. Muziekcorps wil verwijld de werkzaamheden, verbonden aan
worden geleid langs Morschstraat, Morsch-
weg, Rijnzichtbrug en Haagweg v.v.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden. 16 Februari 1933.
DE KIESVEREENIGINGEN EN
DE VERVROEGDE VERKIEZING
Het bestuur van den Kamerkieskring
Leiden heeft in het begin der week een
circulaire verzonden, waarin het de kies-
vereeniging oproept, zoo spoedig
Eenigc hilariteit ontstaat als spr. aan- subsidie-verlaging, doch z. i. is deze veria-
kondigt, dat hij nu een appeltje met den ging onontkoombaar, althans hier en daar.
heer Van Eek gaat schillen. De s.d.a.p. komt Aan alle subsidieverlagingen zal spr. zijn
thans met een serie voorstellen, welke neer-j stem niet kunnen geven,
komt op een opteren van de reserves van j De vergadering wordt daarna te half zes
het kapitalisme. Spr. wil dat ook, maar doet
het bewust, onder aanwending tevens van
alle middelen om het kapitalisme ten val
te brengen. Do heer Van Eek wl tot een
gesloten tot 's avonds 8
AVONDZITTING.
Algemeene losse opmerkingen
Na heropening der zitting is het woord
aan den heer v. Tol, die het voorstel ran
W. inzake de gelijkmaking der pen-
ander zonder economische ineenstorting,
maar dat gaat nu eenmaal niet. De s.d.a.p.
wacht af tot het kapitalisme op een goeden
diw dood Ml lift maar hel kapltall.mi b"
sterft niet voordat het met geweld zal zijn sioenbijdragen ontraadt en het voorstel
doodgemaakt. I Bergers aanbeveelt Hij keert zich eveneens
Dc taak van de s.d.a.p is thans om de on- tegen het voorstel tot plaatsing van Leiden
tevredenheid onder het volk te sussen. Een in de 2e klasse 'van dc gemeentefonds-be-
voorbecld daarvan is de duizelingwekkende lasting.
voorstellonstroom bij deze begrooting. Dej De heer Eikerbout kan t.o.v. de voor-
spr. handhaven, omdat dit het eenige is, wat
de gemeente doet ter ondersteuning van de
kunst
Vervolgens behandelt hij zijn vroeger voor
stel om een onderzoek te doen instellen naar
gemeentelijke auto-garages in andere steden
waarop inmiddels praeadvies is gekomen.
De gegevens, die B. en W. thans overleggen,
zijn echter reeds meer dan iy2 jaar oud. Hoe
B. en W. op grond van die gegevens komen
tot een afwijzend praeadvies, begrijpt spr.
niet Er is z. L alle reden om een centrale
garage alsnog in overweging te nemen. Hij
bepleit voorts evenredige vertegenwoordi
ging in de raadscommissies, en om daartoe
te komen moeten de leden worden aange
wezen door de raadsfracties. Maar dan moet
men niet doen, zooals onlangs met een be
noeming van een lid van de Plaatselijke
Schoolcommissie.
De heer W i I m e r: Dat is geen raadscom
missie, dat verwart u voortdurend..
De heer Groeneveld: Men erkent toch
maar, dat wij recht hebben op een eigen
vertegenwoordigine; maar dan moeten wij
die vertegenwoordigers kunnen aanwijzen.
Wanneer wij daarin niet tegemoet gekomen
worden, zullen wij overwegen of wij onze
vertegenwoordigers uit alle onderwijs-com-
missies zullen terugtrekken, met het gevolg
dat alle onderwijszaken in den raad tot in
de finesses zullen moeten worden behandeld
De geest van de begrooting.
de Candidaatstelling, ter hand
zorg dragen dat de keuze hunner 16 csndi-
daten uiterlijk 1 Maart a.s heeft plaats ge
had en ter kennis is gebracht van het Cen
traal Comité. Intusschen is dit tijdstip, zoo
als men gisteren kon lezen, nog v e r-
v r o e g d en bepaald op 21 Februari.
Laten de secretarissen van kiesvereenigin-
gen daarvan goede nota te nemen.
Onder verwijzing naar Art 3 van het Re
element, regelende de wijze van Candidaat
stelling voor de Tweede Kamer, waarin be-
naald wordt, dat de besturen der Kamer
kieskringen desgewenscht met de tot
hun ressort behoorende Kiesvereenigingen
kunnen vergaderen, ter bespreking der door
het Centraal Comité ingediende Groslijst,
meent het Kamerkieskringbestuur dat het
voor een zoo omvangrijken Kieskring als
dia van Leiden, niet gewensrht is zulk een
bespreking met al de kosten en moeiten
daaraan verbonden te houden, maaracht
zij het wel verkieslijk aan de Kiesvereeni
gingen bij de keuze van 16 candidaten uit
de Groslijst van 25, een advies te verstrek
ken.
Dit advies, waaraan de Kiesvereenigingen
natuurlijk niet gebonden zijn, luidt als
volgt: 1. H. Golijn. 2 J. A. de Wilde. 3 C.
v. d. Heuvel, 4 J. Srhouten, 5. L. F Duy-
maer van Twist, 6. C Smeenk, 7 H. Vis-
scher 8. H Amelink. 9. J. J. C v. Dijk. 10.
A. Ziilsfra. 11 C. S. Dobben de Bruyn. 12.
P. Willinga (dit is groen 1 de kanshieden-
de plaatsen). 13 A. A. L. Rutgers, 14. F. V.
Val star, 15. J. S. Ruppert, 16. C. S. v. d.
Zaal (dit is groep 2. de vier eerste plaats-
ervangers). Voor groep 3. de z.g.n aanvul-
het feit dat zij dezer dagen is benoemd tot
lid van verdienste der landelijke Vereeni
ging.
Daarna sprak de burgemeester, Mr. A.
van de Sanüe Bakhuyzen, een openings
woord. Spr. was dankbaar eens een oogou-
bliik uit te kunnen breken uit de serie he-
grootingszittingen, waar veel besproken
wordt, maar nooit over de gemeentebegiuo-
ting. Op twee punten wil Spr. bij de ope
ning van deze tentoonstelling wijzen. Do
Vereeniging tracht op eigen kracht te drij
ven. Dit is, naar Spr. meent, een juist be
ginsel. Daardoor worden sluimerende krach
ten gewekt en kaïn veel tot stamd worden
gebracht. Gij hebt echter, aldus Spr., mede
werking noodig van de goed/hoorenden. Gij
hebt het medeleven en de medewerking
van de maatschappij noodig om de klove
te overbruggen, die u scheidt van het ge
wone maatschappelijk leven.
Spr. bracht hulie aan mej. Marcus, „de
moeder der dooven", die de bezielende
kracht van het werk tot behartiging van
de belangen der dooven is. Ook aan den
heer Snijders bracht Spr. hulde voor zijn
werk, evenals aan mevr. Kranenburg, die
als presidente van de plaatselijke afdeeling
reeds zooveel tot stand heeft gebracht.
Spr. i-audt de Vereeiuging aan op don
ingeslagen weg voort te gaan en spreekt
de hoop uit. dat vele Leidenaars van hun
belanstelling op de tentoonstelling zullen
blijk geven. Hiermede verklaarde Spr. de
expositie voor geopend.
Mevr. Kranenburg dankte den spreker en
gaf nyg een uiteenzetting van het doei der
tentoonstelLing, waarna deze werd bezich
tigd.
Oe tentoonstelling is geopend ((Donderdag
en Vrijdag) van 10—12, van 3—5 en van
.'—10 uur.
Gisteravond heeft Prof. Dr. P. H. G. van
Gilse een lezing gehouden en hedenavond
spreekt de heer Herm. Snijders, voorzitter
van het hoofdbestuur, over: „Wat wil en
wat doet de Vereeniging"
Universiteit, den heer W. Vcrra, te zijnen101
huize een bezoek gebracht en hem daarbij,
onder aanbieding van een reusachtige bloe
menmand dank gebracht voor de vele en
belangrijke diensten die hij tijdens zijn ar-
beid aan de Universiteit aan de juiridischari11
studenten heeft bewezen. A.
doi
PHOT, BUREAU VOOR SOC. ADVIEZEN h0
De Vereen. „Protestantsch Bureau voorj
Sociale Adviezen" verzoekt ons, ter voori
koming van een mogelijke verkeerde 3*1
volgtrekking uit het vorig bericht, op te^
nemen dat de heer Th. J. van der Heijden,|8el
onder dankbetuiging voor zijn vele aan deia
Vereeniging bewezen diensten, op de meestfzd
eervolle wijze als le secretaris der Vereem-!de
ging is afgetreden, terwijl wij van denido
heer Van der Heijden bericht ontvingen dat,en
zijn aftreden verband houdt met een re
organisatie van het Centraal Middenstands-i
huis, waaraan hij als leider blijft ver-|
bonden. L J
EEN AARDIG RESULTAAT m'
Het door de eerste jaars studenten opi
den verjaardag der Leidsche Universiteit
gecollecteerde bedrag voor 't Crisis-Comité'
bedraagt netto f 300.
VERVOERSOPBRENGSTEN N.Z.H.T.M. JjJ
De vervoersopbrengstcn van de N. Z. H.
T. M. gedurende Januari hebben bedragen,
wat betreft de lijn SoheveningenLeiden-—!
KatwijkNoord-wijk, (inclusief stadslijn Lel
den) f 101.168 en wat belreft de lijn Leiden i
Heemstede I 78.515.
;h<
DE DIEFSTALLEN IN DE LEIDSCHE bi
BROODFABRIEK
In verband mei de diefstallen ln de Leid- e<
sche Broodfabriek is nog aangehouden de
18-jarige W. K.
DE TENTOONSTELLING IN DE
KLEINE STADSZAAL
Wij verwijzen naar een advertentie ln dit a'
nummer, waarin aangekondigd wordt ecu ol
causerie van mej. Tine Marrus, „de Moeder
der dooven", morgenmiddag in de Kleine
Stadszaal te haif vier over: „De dooven voor
heen en thans". v'
BURGERLIJKE STAND
De heer Manders constateert, dat het
tegenwoordig een weinig benijdenswaardige
taak is, welke de overheidslichamen hebben.! Jei?^e Poteen doe door eiken Kqmerkies-
Hoewel er veel troeds in de he.irrootinff zit. PP? met volledige vruhoid aaa'"
zicht kunnen worden bezet, heeft het Ka-
merkioMkringbestuur ook een advies samen-
Hoewel er veel goeds in de begrooting zit,
heeft spr. toch eenige bezwaren. Zijn groot
ste bezwaar gaat tegen den geest, welke uit
dc heele begrooting spreekt en welke niet
geschikt is o-m de crisis op te heffen. Er
wordt te weinig aandacht geschonken aan
de moraal, wat o. a. blijkt uit het z.g. „koop
mansinzicht" om de cokesprijzen in den
winter hooger te stellen dan in den zomer.
Niets mag worden nagelaten om de werk
gelegenheid uit te breiden. Werkverschaf
fing zal tegen normale loonen dienen te ge
schieden; loonsverlaging is geen geschikt
middel om de crisis te bestrijden. Spreker
illustreert dit met een Engelsch voorbeeld,
waar men de loonen verhoogen wil.
De heer Huurman: En de depreciatie
van het pond.
De heer Manders: In Engeland is het
pond nog het volle pond w rd. Men be
hoeft trouwens niet zoo bane te zijn voor
inflatie. In Nederland is nog geld genoeg.
Spr. kent zich vervolgens tegen salaris-
vermindering van het gemeente-persone»*!,
juist in dezen tijd, nu door allerlei over
heidsmaatregelen het levenspeil omhoog ge
dreven wordt. Door de kunstmatige opvoe
ring van de geldswaarde in dezen tijd, zal
thans elke uitgave later zijn vruchten dub
bel en dwars opleveren. Gelukkig zijn B. en
\V. van plan om allerlei werken te doen uit
voeren boven het urgentie-plan. Men moet
zich niet blind staren op het bewaren van
gesteld in den vorm van een groslijst van
8 namen. Deze luiden in alphnhetisehe volg-
orge als volgt: Dr. C. Beekenkamp, Leiden;
Jac. Biemond. Bleiswijk; Mr. P. E Briët,
Leiden: T. S Goslinga. Leiden; W. v. d.
Have, Hillegersberg; Mr. Y. T.anghout. Voor
burg; M. A Verkerk, Gouda en W. War-
naar. Sassenheim; zooals men ziet vier uit
dc Statenkieskring Leiden en \der uit de
Statenki"skiing Gouda.
Er moeten dus twee stemmingen plaats
vinden. Ten eerste de stemming van 16
candidaten uit de Groslijst van 25 van het
Centraal Comité en ten tweede de stemming
van 4 candidaten voor de ainvullendc plaat
sen uit de Groslijst van 8 van het Kamer
kieskringbestuur.
Beide stemmingen moeten geschieden met
toepassing van het z.g. puntenstelsel.
- Hoi
Slebellnk Jan Huig i
J Brak Elizabeth Maria il v
sn P v Sacst Cornells Stefantw i
i C J v RUn Hendrik Joi
r. v O Vertind
Röebergen en E van As
OVERLEDEN: A Ketisels, wedr 71 J.
GEHUWD: F J A v Beukerlngr en J G A Wa- i
lenkamp W Th F Kok en M M M v Bgmond 1
E Muske en M J KUhne A H v Polanen
d Berg wedr en B Claaa-
iberg en J
d Pol
ONDERTROUWD: G Wltmans 82 J. en J G I
Sloenhek 30 J c
Lezing van dr J. H. Holwerda
Dinsdagavond heeft dr J. H. Holwerda in
het Rijksmuseum van Oudheden, alhier, een
lezing met lichtbeelden gehouden over het
onderwerp: Op zoek naai' Lugdunum Bata-
vorum.
Spr. begon met een lichtbeeld te laten f
zien van de Peutingerkaart. waarop Ln het C steenvoorden wiï*hefmina Maria d v il c
Westen van ons land die plaats Lugdunum v Ham w
Batavorum staat aangegeven, die men tot
voor dertig jaar algemeen met Leiden meen
de te moeten vereenzelvigen; men zocht
dan de op die kaart aangegeven nederzet
ting Praelorium Agrippinae in Roomburg
ten Zuiden van Leiderdorp. Dat Leiden ech
ter L. B. zou zijn werd tegengesproken door
prof. Blok, die Lugdunum dacht te hebben
gevonden in de Brittenburg bij Katwijk.
Spr. meende echter reeds vroeger te hebben
aangetoond, dat do Brittenburg een over
blijfsel uit Frankischen tijd moet zijn. Hij
dacht Praetorium Agrippinae in Arents-
burg bij Voorburg te moeten zoeken en dan
zou Lugdunum ten W. 'daarvan onder de
Haagsche duinen moeten liggen. Een opgra
ving. die in Voorburg werd gedaan, bracht
een Romeinsch Vlootstation aan het licht,
maar niet het bewijs, dat dit Praetorium
Agrippinae zou zijn.
Door do opgravingen van dr Reraou-
ohamps en spr. zelf werden er langs den
Rijn eenige Romeinsche castella ontgraven
en deze opgravingen deden het vermoeden
rijzen, dat de plaatsen Alfen, Roomburg, Val
ken-burg en Katwijk Binnen waarschijnlijk
wel met die van do Peutingerkaart te ver-
I' eenzelvigen zouden zijn en dat dan spr's
veronderstelling, dat hij Praetorium Agrip-
niae in Arentsburg terug-zou hebben ge
vonden, onjuist zou wezen. Deze meening
I werd nog ondersteund door het vinden van
het schilderij van de Brittenburg, in het
museum te Cassel, waarvan de goed be
waarde opschriften aantoonden dat ver
schillende van de afgebeelde voorwerpen
bij het graven van het mallegat waren ge
vonden en niet in de Brittenburg. De in de
laatste jaren door mevr. Eerdbeek gedane
Uit den Omtrek
ALPHEN AAN DEN RIJN
ERNSTIGE VERKEERSSTREMMING
Door aanrijding bij Gouwesluis
Vanochtend vroeg is een der beide op
haalbruggen te Gouwesluis onder Alphen
aan den Rijn door een aanrijding door een
vrachtauto geheel vernield. Het scheepvaart
verkeer AmsterdamRotterdam en het
snelverkeer langs den Rijksweg Utrecht
Leidenen Haag ondervindt ernstige stag
natie.
Omstreeks 7 uur naderde een vrachtauto
van de fa. Van Doorn uit Amersfoort, waar
van de bestuurder, na de eerste ophaalbrug,
die daar ligt, gepasseerd te zijn, teveel
rechts hield, waardoor hij tegen den rech-
terstijl van de tweede brugpoort, die slechts
VAN WIE?
Bij de politie zijn inlichtingen te beko
men omtrent een rijwiel, dat onbeheerd op
straat is aangetroffen.
PROT. BUR, VOOR SOCIALE ADVIEZEV
Het Prot. Bureau voor Sociale Adviezen
het geld als begeerenswaardig goed op zich gevestied Oude Rijn 44c. alhier, deelt ons
zelf. Spr. beveelt verder nog aan een rege mede, dat de heer Th. .T van der Heyden
ling van den rente-standaard, voorzoovfn 1« secretaris van vo<#noemd bureau, we-
dat van de gem een lp afhangt gens verandering van werkzaamheden ont
Hij verklaart zich eens met den heer «lag als zoodanig heeft genomen en dor
Bergers, wanneer Jeze pleit voor verlaging halvn niet meer aan het Prot Bur. v. S. A
der slachttarieven. Spr. zal meegaan met verbonden ia.
nasporingen te Katwijk Binnen en Buiten,enkele meters verder ligt, opbotste. De giet-
waarbij vele belangrijke Romeinsche frag-1 !Jzerfin stijl knapte daardoor af, waardoor
menten werden gevonden, doen eveneens!00^ de unkerstijl met den geheelen balans
de vraag opkomen: zou dan toch hier bij;.van vele duizenden kilos naar beneden
Katwijk Lugdunum Batavorum hebben ge-|kwam. Het gevaarte kwam juist achter de
legen? Ook Leiden kwam weer een oogen- ®utout6r.eCiltl zoo?,atJ f'echts licht werd
blik op den voorgrond, doordat de Fransche beschadigd, terwijl de inzittenden ongedeerd
historicus Camille Jullian aannam, naarlve„-..,
analogie van Lyon en andere plaatsen in De Rijkswaterstaat is in den loop van den
Frankrijk dat de leidsche Burchtheuvel a? met de opruimingswerkzaamheden be-
Lugdunum wezen zou. Een onderzoek ech- 6on.nen- Hiermee kunnen vermoedelijk twee
ter" dat spr. in de burchtheuvel Instelde weken Bemoeid zijn.
bracht aan het licht, dat doze slechts een wtp?
9e eeuwsche burchtheuvel zijn kon. VAN
Op grond van archiefstukken kwam de Bij de politie is aangifte gedaan, dat ia
Haagsche gemeente-archivaris de heer Pa- het weiland van de veehoudster Wed. Nie-
bon tot de conclusie, dat er een Romeinsche kerk aan de Steektcrwcjj is aangetroffen
weg geloopen moet hebben van Arentsburg een Texel-schaap, waarvan de eigenaar on-
recht naar den Haag, die een andere oude bekend is.
weg, op oude kaarten Rijnweg geheeten, in
de buurt van de Witte Brug, snijden zou. **EN MOOIE WERKVERSCHAFFING
waar dan misschien Lugdunum te vinden Van gemeentewege werd dezer dagon aan
zou zijn. De juistheid van deze theorie mag gevangen met de rivier de Kromme Aar,
men in twijfel trekken, maar zij bracht den welke de verbinding vormt tusschen den
heer Pabon cy toe naar Romeinsche over- Ouden Rijn en het kanaal naar Amsterdam
blijfselen te gaan zoeken langs dien Rijn- om te leggen en voor een groot deel in
weg en zoodoende kwam hij op' de terreinen rechte lijn te brengen. Wanneer men daar-
ten W. van Ockenburgh, waar in grocte mede zal zijn gereed gekomen, ligt het in
massa de Ro.icinsche fragmenten verspreid de bedoeling de terzijde liggende verkeers
lagen. Het vinden van. deze vele fragmenten weg de zgn. Verlonc- ie Aarkade, aanzion-
was aanleiding tot een uitgebreid onder lijk te verbreeden. Bij dc uitvoering dezer
zoek, dat sedert 1930 onder leiding van spr werken zijn talrijke arbeiders te werk ger
zelf wordt verricht en reeds belangrijke steld.
resultaten opleverde.
In den grond op de terreinen van Ocken- GUNNING
burgh vindt men duidelijk sporen terug,
die bewijzen, dat hier een groot complex gebrs. v. Wijk alhier
gelegen heeft van door palissaden omgeven J mi*' mik!i houwcn van cen wuikei
erven, waarin onregelmatige vierhoekige v ,,n"v, uor,p°'1 Lmc,
huizon zijn gebouwd. Hoewel het onde zoek .m. g heeren Tol en Bons
ter plaatse nog niet geëindigd is kan men
zich tocli thans reeds een beeld vormen
van dezen dorpsaanleg die zeer veel gelij
kenis vertoond met dien van eer. Bntaaf-
schen Woerd, zooals die destijds in Mourik
werd ontgraven en die door een wnlbouw
van hout en aarde beschermd werd. -6-
Het aardewerk, dat de bewoners van de- «'''enst worden waargenomen door Dr. P. du
zen aanleg hebben gebruikt is Romeinsche 4Kuy*
BOSKOOP
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Voor Zondag 19 Februari, zal de Zondag-