2 DONDERDAG 16 FEBRUARI 1933
EERSTE BLAD PAG.
IG
NALE
UIT DE ANTIREVPARTIJ
Partijdag te Hoofddorp
„,wa„ DR COLIJN
górl ïïèjOVER HE KAMERONTBINDING
«r ver-!
iulen^ »Het brengt ongerief mede, maar
"o wij zijn klaar"
lö dat i
puöitoe
trad en onder het gejuich der opgepakte
schare zich naar het podium begaf.
Na een kort welkomstwoord was het
woord aan Dr H. C o 1 ij n.
Rede Dr. H. Colljn
Wij ontmoeten elkander, aldus begon
Z. F,xr„ "onder biizondere omstandigheden,
nu hedenavond het Kon. besluit tot ontbin
ding van de Tweede Kamer in de Staatscou
rant voorkomt en de verkiezingen daardoor
De mime iaat van hotel „da Beurs" te aanmerkelijk worden vervroegd,
ometig hoofddorp, bekend vergadercentrum van het uitgebroken conflict tus-
buuen tnti-rcvoIutionaire volk in de Haarlemmer- scnen Kegeenng en Kamer. Twee oplossin-
ter zou „eer was gistermiddag nagenoeg geheel *on waren. mf|gelijk:
sr dMjevuld met eon belangstellende schare man-"lc,SX.m,I"sler8
6 der Sen en vrouwen. ontbinding van de
onrust
uii nu viuuwun. xrr-T i
i Trokken de jaarlijksche toogdagen steeds
^""k8le groote belangstelling van de Intirevolu- 'Tli?.
«onairen uit deze omgeving, ditmaal was !ihi.sphr„.
anaT Ie paar d€"p parti'daS seer groot, aan pp
®na™' pezien in de avondvergadering Dr. H. Colijn I „Jf
p Ca" lis spreker optreedt Voor deze avondsamen wofde^noodMe voor
tomst was de stroom van aanvragen zooi, afw'ikkeïin?
Dnmst ir<x>t' dait werd omgezien naar een tweede g
[ergaderplaats tegenover de Beurs, nl. de
tering Jeref. Kerk.
e ver- Bij den aanvang der vergadering sprak de
)p de wee de voorzitter, de heer P. van der
jn zag Heer Btzn., wethouder te Aalsmeer, een ge-
letiecti joel vol woord ter nagedachtenis van den
>1 heel (verleden voorzitter, d>en heer A. Colijn,
ireoair faaraan tevens werd verbonden het wel-
ot zal tomstwoord tot den nieuwen voorzitter, den
or het leer S. van W ij k, die daarop de bijeeo-
enieen tomst met gebed opende,
voor
lating Eenste spreker was Ds. K. G. van Sme-
overwegen om in September met wel-over-
legde voorstallen bij de Kamers te komen.
Natuurlijk brengt de Kamerontbinding
ecnig ongerief mede maar wij zijn klaar
zegt spr. De inzet van de verkiezingen is
niet de kw-cstie van wat meer of minder
ing i M.» a„™., re .au ou.o- kantongerechten en rechtbanken. Over al-
la. Een, Chr. Gerei, predikant te Haarlem, die .gemeene vraagstukken loopt de strijd,
m rede uitsprak over het onderwerp 1
«ncenn
wat in Indië geschied
de, de crisismaatrege
Un èn, wat het be
langrijkste is: het
nieuwe Kabinet kan
rustig zijn plannen
Dr. H. Colijn
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Poortvliet, E. Schimmel
to Ameide. Te De Wilp bij Deventer (toez.),
G. Groenewoud te Gelselaar.
GEREF GFiMEENTEN
Bedankt: Voor Ridderkerk, M. Heikoop
Verlossing door reformatie
:tie to Na vooraf don vrouwen op het hart ge-
IruM? ®rukt hebben toch vooral ook aan deze
*•0".A rerkiezing deel te nemen, besprak Ds. van
9 ook Smeden aan de hand van een drietal
ïtrou- Schriftuurplaatsen uit het boek der Richte-
weer wat die Overheid wel en wat zij niet
ine da beeft te doen.
i -f" .Nederland is geen theocratie, toch geldt
niettemin voor ons land, dat wanneer ons
folk niet in de wegen Gods wandelt, de Hee-
«E* fe met Zijn oordeelen komt.
alter- Verlossing uit crisisnood kan alloe® komen
Boor reformatie.
irg Ernstig waarschuwt spr. tegen verbrok
keling, die den tegenstander alleen winst
beur- &eeft. De Gideonsbende van onzen tijd, de
i me- A-R. partij, ondervind! veel hinder van de
tegenwerking dergenen, die in plaats van
do met ons onder Colijn te strijden, zich ver-
ctiva liezen Ln allerlei afbrekende critiek en zelf
■tpoit. Diets, anders doen dan kleine partijtjes vor-
ver- (nen. Met een opwekkend woord voor de ko-
werd mende stembus, eindigde spr.
tt de
3h al
"O Onder luid applaus werd besloten het vol
hora kende telegram naar H. M. de Koningin te
>le»k jenden.
„Een groote schare Antirevolutionaire
mannen en vrouwen, in jaarlijkschen
partijdag te Hoofddorp bijeen, betuigt bij
vernieuwing haar liefde en trouw aan Vor
stenhuis en wettig gezag, en wenscht Uwe
Majesteit ook voor Uw persoonlijk leven,
biddend toe te mogen verkeeren in de
schuilplaats des allerhoogsten en te ver
nachten in de schaduw des Almachtigan."
Rede Prof. Gerbrandy
over vragen als krachtige gezagshandhaving,
de saneering van de ontredderde staatsfi-
nanciën en bestrijding van de nationale
Telegram aan H.M. de Koningin
Re-
mil
tten
eeft j In de plaats van Prof. Dr. H. Visscher,
tnde idie verhinderd was, trad als tweede spreker
vast op Prof. Mr. P. S. G e r b r a n d y, hoogleeraar
der aan de Vrije Universiteit, die begon met
Dote een herinneren aan den verkiezingsstrijd in
ook
er
van
lok-
te
Mr P. S. GERBRANDY
1897 te Sneek tusschen Mr. Th. Heemskerk,
den antirevolutionair, en den radicalen Mr.
J. A. van GiLse, die destijds met één stem
meerderheid werd gekozen.
Spr. memoreert het opkomen van Dr. A.
Kuyper, den reus, die het tegenover de libe
rale keurbenden opnam voor het achteraf
gezette anti revolutionaire volk.
Bitter, lang en zwaar is die strijd geweest
overwinning ln 1901, nederlaag in 1905;
Kuyper en de antirevolutionaire partij wa
ren één gedurende 50 iaren. Die gemeen
schappelijke strijd begon in 1871, toen Kuy
per, Keuchenius en van Otterloo de A. R.
candidaten waren, waarvan ge«en werd ge
kozen. De toen opwakende geestelijk-staat
kundige beweging heeft er toe geleid, dat
thans de antirevolutionairen geroepen zijn
tot allerlei leidende functies in het openbare
leven. Onae verantwoordelijkheid is benau
wend groot en eenmaal zal van ons reken
schap worden gevraagd.
Het leidend A R. beginsel wil spr. samen
vatten in vier woorden: „souvereiniteit in
eigen kring". Dat beginsel wordt alleen ver
staan als we er van doordrongen zijn, dat
Overheid en volk beiden hebben te buigen
voor de sou veren niteit Gods. Het middelpunt
der wereldgeschiedenis is niet in Rome, Lon
den of Genève, maar in Bethlehem, Jeruza
lem, op Golgotha.
ramp der werkloosheid.
Na deze inleiding behandelde spr. uitvoe
rig het Verkiezingsmanifest.
Krachtig voerde spr. het pleit voor het open
stellen der grenzen en het verkrijgen en
handhaven van het financieel evenwicht in
de Staatshuishouding.
Hulp van de Overheid voor het omstellen
van den boclem tot het voorzien in onze
eigen welvaart.
In deze vergadering, waar veel landbou
wers aanwezig zijn, zegt spr., dat het land
bouwprohleem minder moeite geeft dan de
werkloosheid en spr verwacht daarom van
het komende Kabinet een krachtigen aanval
om dit kwaad zooveel mogelijk terug te
dringen.
Tot de arbeiders zegt spr.: bodenk toch wel,
dat de grootste loonsverlaging is de werk
loosheid en daarom kan men beter aan den
arbeid blijven voor minder loon. Want bij
nog meer werkloosheid moeten de steunbe
dragen naar omlaag.
Tot de werkgevers richt spr. zich met de
opmerking dat de verlaging van het levens
peil den arbeiders de vrees in het hart
geeft dat zij weer terug zullen vallen in de
toestanden van een halve eeuw geleden. Dat
moeten onze werkgevers begrijpen cn daai-
r>m alleen loonsverlaging als het niet Ai
ders kan.
Voor de landarbeiders is maar één con
clusie: alleen met steunmaatregelen kan een
bestaansminimum worden behouden.
Zeven jaar geleden hoeft sur. in deze zelf
de zaal gesproken over de financieele maat
regelen die hij destijds noodig achtte; nog
vroeger (in 1922) in de Kamer eveneens, en
van deze toen gesnroken woorden behoeft
spr. niets terug te nemen. De toestanden zijn
gekomen zooals spr. ze in het algemeen ver
wachtte.
Dr. Colijn gispt de lichtgeloovigheid onder
ons volk, waardoor elke politieke zeepbel
wordt bewonderd.
Niet door stelsels maar door beginselen
wordt de wereld geregeerd.
Sprekende over het gezag, wijst spr. op de
groote verwording en het ontstellend verval
in de verhouding tusschen Overheid en
landsdienaren. Al kan spr. nog geen eind
oordeel vormen over de gebeurtenissen in
Indië, groote schoonmaak is noodig, niet al
leen onder hen die weigerden het gezag te
gehoorzamen, maar ook onder hen die de
muiterij niet tijdig konden bedwingen of
voorkomen.
Van S.D. zijde wordt spr. verweten, dat
hij een optreden met geweld zonder vorm
van proces zou hebben gewild, maar dat is
onjuist. Alleen zoo noodig moest met
geweld worden opgetreden, heeft spr. gezegd.
Dat de Regeering niet anders kon handelen
dan zij deed wijst het verloop der gebeurte
nissen udL
In dezen moeilijken tijd roept spr. op tot
meer nationale eensgezindheid.
Na de rede van Dr. Colijn werd gezamen
lijk aangeheven Psalm 121 1.
In de pauze werd weer gezongen, waarna
de voorzitter terugkeerde, nu met den twee
den spreker, Ds. J. Fok k erna, Ned. Hcrv.
pred. te Amstelveen, die eveneens met een
hartelijk applaus verwelkomd werd.
Rede Ds. J. Fokkema
Antirevolutioniar, aldus deze spr., is men
niet uit zichzelf, maar bij de gratie Gods. Het
is onze roeping de cere Gods ook op politiek
gebied uit te dragen.
Als wij straks ten strijde trekken, dienen
wij er van doordrongen te zijn, dat wij zon
daren zijn. Als wij dit niet beseffen, kun
nen wij tot dén heiligen strijd der beginselen
ons niet aangorden.
De beginselen van het Communisme, die
uit de hel zijn, zullen ook bij deze stembus
wellicht onder religieusen schijn, zich op
ons volk werpen.
Spr. waarschuwt ook tegen fascisme en
nat, socialisme, die staatsopperhoogheid na
streven.
Spr. betreurt het optreden van Ds. Ker
sten en de zijnen en memoreert het moment
in de Kamer, toen Wijnkoop Ds. Kersten
op den schouder klopte mot de woorden:
„wij gaan samen den boer op."
Laten wij elkander trouw beloven dan
betrachten wij ook de eensgezindheid tus
schen broeders e® zusters, die kerkelijk ge
scheiden zijn, maar die op politiek gebied
de handen in elkander leggen.
Met het schoone, bezielende woord van
F ok k e m a, samenzang van Gezang
Kort samengevat zegt het Verkiezingsma- dankgebed door den laatsten spreker werd
nlfest der partij: het gaat om het behoud van ,de uitnemend geslaagde partijdag besloten,
het schip van staat.
De avondvergadiringg in de Beurs liep al
Rechtzaken
EEN STRUIKROOVER
spoedig vol.
Vóór zes uu-r was de zaal meer dan bezet
en inmiddels stroomde het ook naar de
Grref. Kerk aan de overzijde.
De regeling was zóó getroffen, dat de beide
sprekers, Dr. H. Colijn en Ds. J. Fokkema,
Ned. Herv. predikant te Amstelveen, om
wisselden. In de Beurs sprak eerst Dr. H.
Colijn, daarna Ds Fokkema, in de Kerk was daan In dè~
de volgorde andersom. J*1%,JP het rlJ.wie'pad
De talrijke aanwezigen kortten zich den Wolfhaoe. van nTÏ'r i'tS
tijd met het zingen van vaderlandsche en ta*chje waarin eenis groid. beroofde,
andere populaire liederen. De rechtbank veroordeelde tot één Jaar gre-
Een luid applaus brak los, toen Dr. Colijn 'SffS,"i. *4Veierins D. K
te half zeven mot den voorzitter de zaal be I Jaar en ter beschikking eteiun*.
te Utrecht.
BEROEPINGSWERK
Te Veendam heeft de Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente afwijzend beschikt op
het verzoek van het bestuur van de Herv.
Evangelisatie om in de predikantsvacature,
wegens het vertrek, van Ds. C. C. de Kloet,
een orthodox predikant te beroepen, met" de
raededeeling, dat dit besluit doorgezonden is
aan het Kiescollege.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
De heer C. G. Bos te Uithuizen (Geref.
pastorie), en K. R eenders te Leens (Val-
ge), candidaten aan de Theol. School te Kam
pen, z\jn door de Classis Warffum der Geref.
Kerken praeparatoir geëxamineerd en beroep
baar verklaard. Beiden zijn gaarne bereid een
eventueel beroep terstond in overweging te
nemen.
De heer J. L. K o o 1 e, candidaat
Theol. School te Kampen, verzoekt ons mede
te deelen, dat hy einde dezer maand zijn ver
blijf in het buitenland hoopt te beëindigen, en
dan gaarne de Geref Kerken des Zondags zal
dienen, zoomede een eventueel beroep in over
weging zal nemen. Zyn adrcis is: Arnhem, Van
La wick van Pabststraat 24.
Ds. O. D. BLEEKER
Ds. O. D. Bleeker, sinds 1924 predikant der
Evang. Luth Gemeente te Edam en te voren
(van 1919"24) te Wildervank, is benoemd tot
"red;kant by de Protestantsche Kerk in Ned.
Oost-Indië.
Ds. G. VAN DUINEN
Ds. G. van Duinen te Magelang (Java),
1-^.crpredikant in Ned. Oost-Indië, voorheen
p.edikant der Geref. Kerk te Schiedam, hoopt
weldra met verlof naar Nederland te komen.
Do deputnten voor de verzorging van de mi-
schap en anderen, o.a. Ds. A. N. Tonsbeek. paar jaar vroeger, in 1923, in staat te zijn ge-
Herv. predikant te Appingedam; Da L. J. weest bij verschillende insecten de koppen af
Allaart, Ds. O. Bouwman en Da N. Streef- te snijden en deze te verwisselen. Gevolg hier
kerk, Geref. pred resp. te Terbregge, Zalt- van zou geweest zijn, dat d« dieren de eigen-
Bommel en Wolvega; E. Verbaas, evangelist schappen verkregen van de dieren waaraan
te Heiügerlee, e.a. Het blad opent met een de koppen oorspronkelijk toebehoorden: het
meditatie en bevat vervolgens allerlei verha- mannetje gedroeg zich als een wijfje, waar-
len en bijdragen, ook in dichtvorm, terwyl van de kop daarop was overgebracht en om-
„Onze Vraagbaak" een rubriek is, waarin op gekeerd. Als dat inderdaad waar was, zou
allerlei opkomende vragen geantwoord wordt, daarmee een sterk argument aan de hand
Het blad bevat onderscheiden illustraties en gedaan zijn voor de mechanistische opvatting
ziet er door zyn eamenstelling aantrekkelijk van de levende wezens, zooals reeds in de
uit I eerste helft van de achttiende eeuw door den
matcrialistischen atheïst La Mettrie werd ge-
ZENDING gesproken van den mensch als machine. Men
D« W van Diik Oerpf missionair nred' ZOU dan bÜ lev®nd® wezens zelfe de meest
Unt'teKaroeni (So^mbaj.'njct verlof ta ons „daTverZST
ton", hoopt 21 Juli as, van Genua per Joto l "k' men'
Oldenbarnevelt naar Ind.e terug te w„ deelen k(m inIctlen. I„lueschen is
(ook hier al spoedig gebleken dat men met
Dr D Verveen thans te Klaten zuivcre 'antasterij te doen had. Dal heelt
heeft dé bénoeming tot' geneesheer-directeué ^Sr'pto'w^u'-üo"gfCh.*kt cn
van het Geref. Zendingshospitaal te Wonoso- n,,s Plaw.lajtsjikow beweert deielfde re-
bo aangenomen, en
reeds daarheen gaan.
Rus Plawilsjtsjikow beweert dezelfde re-
„miiireiat in suItóten als Finkler te hebben verkregen:
wement in Maart hij ZQU epn den kop hobben weg
genomen en dien hebben overgebracht op een
- Zr. J. A. M. Muylwjjk te Gouda, be- mestkever en omgekeerd, met het gevolg dat
noomd tot hoofdverpleegster van het Petro- j "u dp d?
nella-hospitaa] te Djogja, die haar opleiding ^™^ke-v"?,ch mel, blad6r6n.Va"
7iai-a„v.„iB V7QTi w da alles is echter niets waar. Alle pogingen
iiï" p^l^gster m het Ziekenhuisi van het van an,iere onderzoekers om hetzelfde resul
ted. Roode Knus te Den Haag en aan |taat tijken, mct hocveel
klinieken te Utrecht heeft ontvangen, hoopt gevoeM> liepen op nlels uiL Wij h^bben w„
Vrijdag 7 April a.s. van Genua per m.s. „Chr. joujer met schijnbaar-wetenschappelijkon
Huygens naar India te vertrekken. humbug te doen. Doch dit Is voor hS Bols-
Te Batavia werden in de Maleische „?lPiéld„eri,iL,.01ïiaa5SP?„e
Geref. Kerk in de jongste Decembermaand 7
kinderen en 3 volwassenen gedoopt, terwyl
5 broeders en 1 zuster in het midden der
Gemeente geloofsbelijdenis aflegden.
Bali. By H. J. Paris te Amsterdam zal
binnenkort van Dr. H Kraemer een werk van
150 pagina's- „De strijd over Bali, Een studie
en een appèl" verschijnen.
Zendingsfinanciën. De besturen
der Samenwerkende Zendingsorganisaties (bu
reau Oegstgeest) melden ons:
„ln 1932 mochten wy ontvangen een bedrag
van f 971.500, wat meer is dan wij in eenig
voorafgaand jaar ontvangen hebben. Dit stemt
tot dankbaarheid, maar toch mag men niet
vergeten, dat wy niet alles ontvingen wat vol
gens een zuinige raming van behoeften noodig
Op deze raming is er een tekort geble-
dit verlof met anderen den naam van Ds. J.
H. Sillevis Smitt te mogen noemen. Om het
belang der zaak meende de Kericeraad dit niet
te mogen weigeren.
Ds. C. W- J. VAN LUMMEL
Ds. C. W. J. van Lummel heeft,
emeritaat van de Geref. Kerk
afscheid te nemen op Woensdagmiddag
Maart a.s. D'«r a-\ords zal in een samenkomst
de Gemeerte haar dankbaarheid voor den ar
beid van Ds. van Lummel toonen.
KERKDIENSTEN
Te Berkum (Zwollerkerspel) zullen van
wege den Kerkeraad der Geref. Kerk weldra
lokale godsdiens.oefeningen georganiseerd
worden.
„WEGWIJZER'»
Te Rotterdam werd door den Alge-
meenen Kerkeraad en Heeren Gecommitteer
den tot de zaken der Ned. Hervormde Ge
meente aldaar een „Wegwijzer" doen saam-
keningen uit Indië over 1932 zijn ingekomen,
kan pas blijken hoeveel het definitief tekort
is. Het zou kunnen meevallen, maar de waar
schynlijkheid is grooter, dat het in dezen tijd
van bezuiniging door het Gouvernement op de
subsidies voor onderwys en ziekenverpleging
bekoreen'^fr^,
Zuidland
„Intusschen is het jaar 1933 gekomen met
een vraag om f 1098.000. De inkomsten in de
maand Januari hebben ons zeer teleurgesteld
en in nieuwe zorgen gebracht. Om het werK
in stand te houden moet er weer geld wor
den opgenomen tegen hooge rente. Het is be
kend, dat er een korting is toegepast op de
salarissen van degenen, die in Indië en in
Nederland de Zending dienen. Men mag ae
gezinnen van onze zendelingen en van de in-
heemsche voorgangers en onderwyzers niet op
nog grooter lasten brengen door hun niet op
tyd het verwachte salaris te doen toekomen.
„Daarom moeten wy dit aan u, die het werk
draagt door uw belangstelling, uw gebed en
uw offervaardigheid, ter kennis brengen. Wy
doen het met een dringend beroen op uw huln.
meeuw: uiuaai een „«cgwgKi •»»■•- Wanneer nu in het begin van he< bi
stellen en uitgegeven, namelijk een boekje met doende, geld Wordt byeengebracht, zullen de
beknopte gegevens, dat beoogt het eenvoudig
„wyzen van den weg" aan alle Hervormden,
die, van elders komende, zich in Rotterdam
vestigen of die, reeds in haar midden wonen
de, door andere oorzaken nog weinig contact
met de Gemeente vonden dan wel dit contact
verloren.
We vinden in dit handige, keurig uitgevoer
de en zelfs geïllustreerde boekje gegevens
over: kerkelyke attestatie, godsdienstoefening,
Zondagsschool. catechisatie, „Kerkbode",
adressen en spreekuren van de 18 predikanten,
kerkgebouwen, jeugddiensten, Doops- en
Avondmaalsbediening, scholen voor L.O. (ook
voor schipperskinderen, bewaar- en naaischo
len), Diaconie, verkiezingen, kerkekantoor,
kerkelijke contributie, zitplaatsen in de ker
ken, jaarboekje, orgelconcerten.
Ten dienste van ledon en immigranten der
Gemeente wordt bii huisbezoek dit boekje door
leden van den Kerkeraad ter voorlichting voor
Kerkelijk medeleven uitgereikt. Ook worden
voor belangstellenden aan het Kerkekantoor,
Grootekerkplein 9, gratis exemplaren van den
„Wegwijzer" beschikbaar gesteld.
JAARBOEK-GEREF. KERKEN H.V.
By Drukkerij Vylbrief te Haarlem verscheen
het Jaarboek 1933 voor de Geref. Kerken in
Hersteld Verband.
De eerste 70 pagina's bevatten mededeelin-
gen en gegevens van de 25 Gemeenten met
totaal 6145 zielen (benevens die van Arnhem,
dat geen zielental opgaf) en 20 predikanten
en 2 candidaten tot den H. Dienst. Na een
bijdrage over den emeritus-predikant Ds. H.
C. van den Brink (met portret) van de hand
van Dr. J. G. Geelkerken, volgt een „Kerke
lijk overzicht", waarin Ds. P. van der Vloed
van „een betrekkelyk rustig jaar" gewaagt.
„De ontwikkeling van ons kerkelijk saamle
ven laat zien een steeds minder frontmaken
tegen de Geref. Kerken O.V. eenerzyds, en
anderzijds een drang om midden in het leven
van onzen moeilijken tyd te gaan staan. Deze
nieuw-oriënteering en deze frontverlegging
plaatsen onze Kerken voor een voor haar be-
»;cheiden krachten zeer groote moeilijkheid.
Alle problemen blyken zich saam te trekken
op enkele hoofdvragen, die door onze Kerken
reeds twee jaar geleden in dezen vorm gesteld
zyn: Wat is de Schrift? Wat is de Kerk? Wat
is de belydenis? En wat is de onderlinge ver
houding dezer drie?" Voorts wordt melding
gemaakt van het financieel zware jaar, van de
oprichting van een crisis-comité, van het in
gaan van Ds. H. A. C. Hildering tot den Zen-
dingsarbeid onder de Chineezen te Soerabaja,
van het eerste emeritaat en van de bestudee
ring der predikanten van Dr. J. G. Ubbink's
werk en van actueele en practische vraagstuk-
Hierna volgen de onderscheiden Claasis-be-
sluiten, deputaatschappen, gegevens over de
Conferentie van ouderlingen en diakenen, Nat.
Bond van Bezwaarden en de Zending.
Eindelyk volgt een recks van bjjdragen:
„Kans en toekomst voor H.V." door Ds. J. C.
Aalders; „Orthodoxe en Reformatorische Bij
bel beschouwing naar Emil Brunner" door Ds.
P. G. van den Hooff; „Belofte en vervulling"
door P. H. Kroon; „Christelijk leven als cri-
tische begrenzing" door Ds. L. Nieuwpoort;
,.De Groep Beweging" door Ds. G. W.
Deth; „Het Avondgebed" door Ds. G. W.
Deth; en „Kerk
J. J. Buskes Jr
zorgen in de zomermaanden minder zyn
het werk niet met een ongewenschte stagna
tie bedreigen".
Prof. Dr. F. A. F. C. WENT
De Kon. Boheemsche Vereeniging voor We
tenschappen heeft Prof. Dr. F. A. F. C. Went
te Utrecht, hoogleeraar in de Botviit. en voor
zitter van de Akademie van Wctantchappen,
tot buitengewoon lid benoemd.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Prof. Dr. G. Ch. Aalders schrijft ons:
Een levendigen en sterken indruk van de
betcekcnis en de noodzakelijkheid der Wis
en Natuurkundige faculteit aan onze Vrije
Universiteit ontvangt men wanneer men ziet
op welke wijze het Russische Bolsjewisme te
werk gaat teneinde door middel van de re
sultaten, of liever vermeende resultaten, van
de natuurkundige wetenschap voor zijn god-
delooze stellingen propaganda te maken.
Het is bekend genoeg dat er ook anderen
zijn, die de beoefening der natuurkundige we
tenschappen in dienst willen stellen van be
paalde ongeloofstheorieën. Maar over het al
gemeen vertoonen deze dan toch nog een
zekere gematigdheid en terughouding; maar
het Bolsjewisme deinst voor niets terug en
achi geen middel ongeoorloofd om het denk
beeld ingang te doen vinden, dat er geen
God is die alles geschapen heeft en dit ge
schapene ook onderhoudt en regeert
Dit moge door enkele voorbeelden in het
licht worden gesteld.
Een jaar of zeven geleden trad een Duitsch
onderzoeker, Kammerer, op met de bewering,
dat hij er in geslaagd was door overtuigen
de proefnemingen aan te toonen, dat zekere
eigenschappen, die een dier onder invloed
van bepaalde inwerkingen had verkregen, op
de nakomelingen daarvan overgingen, met
andere woorden, erfelijk waren. Daarmee zou
bewezen zijn de juistheid, zooal niet van de
afstammingstheorie zooals die door Darwin
en anderen was ontwikkeld, maar dan toch
van een der voornaamste grondslagen van
deze theorie: dat jen dier gedurende zijn le
ven zekere veranderingen kon ondergaan in
vorm en kleur en gedaan'e en dat die veran
deringen zich dan in de nakomelingschap
voortplantten, waarbij dan weer nieuwe ver
anderingen konden optreden, zoodat allengs
alle mogelijke soorten dieren uit één grond
vorm ontstaan konden zijn. Deze onderzoekin
gen waren het Bolsjewisme blijkbaar in hoo
ge mate welkom, omdat ze steun konden
bieden aan hel denkbeeld dat er geen schep
pende God noodig was om den veelvoud igen
rijkdom van planten- en dierenwereld te ver
klaren; zoodat hem in Rusland een zeer aan
zienlijke positie werd aangeboden, waarbij
hij alle gelegenheid zou hebben zijn proef
nemingen voort te zetten. Alvorens hij echter
naar Rusland kon vertrekken, werd door
ijverig Ie propageeren. Voor het Bolsje
wisme komt het niet op de waadheid, maar
op de propagandistische waarde aan. Want
als men dat nu maar eens algemeen in
gang kon doen vinden, dat een levend we
zen niet anders dan een machine isl
Hieruit ziet men hoe het Bolsjewisme gre
tig de natuurkundige wetenschap in zijn
dienst neemt om God en godsdienst te be
st rij den.
Zullen dan niet wij, Gereformeerden van
allerlei nuanceering, de handen ineenslaan
ten behoeve van de Wis- en Natuurkundige
faculteit der Vrije Universiteit, om door haar
op te komen voor de eere van onzen God,
die alle dingen geschapen heeft en ze door
Zijne hand nog steeds onderhoudt en regeert
en alzoo mede een dam op te werpen tegen
de vrerselijke godloozenpropaganda, die van
uit Rusland zich over heel de wereld ver
spreidt?
ONDER WIJZERS BENOEMIN GEN
Rynsbnrg (Smidssteeg, hoofd M. Pie
per), J C. Exel te Lexmond en voor tydelyk
J. P. Rebel te Amsterdam.
Zevenhuizen, Gr. (Evertswyk, hoofd
R. Looyenga), L. Bos, voorheen tydelyk aan
deze school werkzaam.
Rheezerveen (hoofd Th. L. Lankkamp)
mej. A. M. van der Veen te Avereest.
Bellingwolde (hoofd K. J. Moltmaker)
S. MulderBotjes, aldaar. Voor nutt. handw.
Bedum (Geref. School, hoofd H. Stiksma)
mej. D. I. Hemmes te Delfzyl. Voor tydelyk.
Dr. C. NIJHOFF
De toestand van Dr. G. Nyhoff, hoofdin
specteur van het Lager Onderwys te Gronin
gen, die tydens een familiebezoek te Alk
maar wegens een zware ziekte in het Cen
traal Ziekenhuis aldaar moest worden opge
nomen, is, naar het „Hbl." meldt, vooruit
gaande. Er bestaat uitzicht, dat hy binnen
afzienbaren tyd naar Groningen kan vervoerd
worden.
HERINNERING AAN J. C. WIRTZ Cm.
De heer H. van den Berg te 's-Gra-
vendeel, schryft ons:
Al zal het aantal herinneringen aan dezen
man van de oude garde wel legio zyn, myn
ééne en eenige aan dezen onderwysspedaliteit
by de gratie Gods, is waard aan de vergetel
heid te worden ontrukt.
In het verslag van den rouwdienst trof my
byzonderlyk, wat door den dienstdoenden pre
dikant is gezegd, nl., hoe zwaar het verlies
van zyn vrouw hem getroffen had.
By de ontmoeting, die ik het vorige jaar
met hem had. bleek my dat ook ten duide
lijkste.
Den heer Wirtz ontmoette ik in bad „Wö-
rishofen", te Ginneken, waar hy een paar
weken aan het kuren was. Ik was daar op be
zoek en wist, dat hy er was. Rustig wachtte
ik hem in de serre af.
Wie het portret van den heer Wlrtx één
maal had gezien, twyfelde by de persoonlyke
ontmoeting geen oogenblik. Met korte passen,
de pet ietwat draaiend in de handen, kwam hy
de vestibule uit en, hoewel we elkaar nooit
hadden ontmoet, we noemden elkander direct-
by den naam.
Myn broer kuurde nL ook in de inrichting
van Dr. Mom.
Het was den heer Wirtz dien mooi en zomer
dag niet mogelyk zyn morgenwandeling te
doen. dus bleven we in de serre.
En toen begon er a.h.w, een heel vraagge
sprek over opvoeding en onderwys, precies in
den ftiil-Wirtz. „Drop uit den blikken trom
mel", aldu« kenschetste hy datgene, wat door
hem werd gedebiteerd.
Totdatplotseling een pynlyke trek
zich afteekende op zyn gelaat en hy wees naar
zyn buik. waar het, naar hij zei, niet richtig
„Zenuwen?" informeerde ik.
„Ach jongen, wat zal ik zeggen?" was het
antwoord. Hé, wat klonk dat eigenaardig in
den mond van dezen man voor de ooren van
den Jongen", wiens haren al wat peper- en
zoutkleurig worden gaan!
De heer Wirtz bleef strak voor zich uitsta
ren en zei verder niets. Had ik misschien door
myn vraag de grens der welvoegelykheid by
dezen hoogstaanden man overschreden? Geen
sprake van! Daarvoor was hy immers Wirtz.
Daar hoorde ik hem snikken, en de tranen
biggelden hem over de roziggekleurde wan
gen.
„Mynheer Wirtz", zei ik, „het, zit 'em die
per by u". En ik wees naar den rouwband om
de mouw van zyn keurig licht-grys zomer-
costuum, dat hem als om het lyf geschreven
stond.
Ja", zei hy met snikkende stem, „ik ben
myn vrouw verloren, en dat kunnen ze hier
ook niet beter maken, neen, dat kunnen ze
Toen stond deze gebroken man op en ging
naar den badmeester toe. Ik ging met myn
broer het bosch in Drommels nog toe, ineens
voelde ik een zoutigen prikkel op myn lip
Na het ruBtuur hebben we samen nog wat
gepaedagogiekt. Een uur daarna drukten we
elkaar de hand. Ja. het wns voor de laatste
maal, en we wisten het beiden niet.
Ik ben nu nog dankbaar, dat ik den heer
Het eerste verschynt onder den titel: „Een
Rotterdarrcch gezelschap van vóór zestig
jaar", een aantal schetsen van de hand van
den oud-Rotterdammer Wirtz, eenige jaren
geleden in ons „Zondagsblad" verschenen. Ze
teekenen het gezelschapsleven omstreeks 1870.
Christenen van allerlei slag worden in hun
karakter, levensuiting, spreken en handelen
in en rondom het gezelschapsleven keurig ge
schetst. Ds. C. B. Bavinck voorzag dit werkje
m een inleidend woord ter aanbeveling.
De tweede uitgave is van geheel anderen
aard. Het heet „Problemen in de Opvoeding".
Voor onderwyzers, maar vooral ook voor
ouden) worden hier korte en leerzame schets
jes gegeven over onderwerpen en vragen als:
Wat moet mijn kind worden; Bedgaanstijd;
Beter laat dan nooit; Sexueele voorlichting;
Fantasie en liegen; Luiheid en schynbare lui
heid; Wev en Evangelie; Tact en contact. De
oud-inspecteur van het L.O. geeft hier duide-
lyk, zakelijk en doorgaans overtuigend mem
gen wenk ten goede van de Christelijke opvoe
ding. Een woord ter inleiding werd aan dit
werkje toegevoegd door Prof. Dr. J. Wate
rink, die van oordeel is, dat de schryver,
wiens verdienste op paedagogisch terrein
ieder kent", hier het noodige deed „om hen,
die slapen, wakker te schudden".
Beide werkjes zrn in prettigen en helderen
stijl geschreven. Zoowel de herinneringen aan
het verleden als de waarschuwingen voor net
heden en de toekomot zullen, naar we hopen
en vertrouwen, velen welkom zyn. Moge dit
werk, dat nog na het overlyden van den heer
Wirtz het licht ziet, ten zegen gesteld wor
den.
DE UNIECOLLECTE
Vitr en vijftigste jaarcollecte voor
dt- Scholen met Jen Bij bei
Lijst 26 (laatste lijst)
Transport van lijst 26 S2.306 09
Ht^rn (N.H.) (aa^iften) 10
Uoerakker (Or s0
Oosterend bij Sneek ig'n>
Dwingeloo J 91 50
Nleuwuwdc (Dr.) \Z. Z 6.S0
Berkum (ZwollerkerspeJ) 39 7»
Dc Meele (Ov.) 3Ól
Culemborg en Beusuohem 175.
Nijmegen c-
Kit eden 1" 6243
Nleuw-Doosd recht
Amsterdam-Oost (Watergraafsmeer)
Kgmond 1
Urk
Hoog-Blok land
Spljkenlaae
's-Her togen boson
6.
148 50
l.SSU.
61.06
67.50
geleerden aangetoond, dat de zooge- Wirtz al ïs het daTook m«nr
Kv^^^ ontmek En in gedachten^nd^ h*
spoorlijn
r uit
1 hand.
h'Ct najaar 1926. Maar de Russische
EVANGELISATIF Bolsjewisten wilden zich deze kostelijke pro-
J I paganda niet laten ontglippen en vervaardig-
j vangelïeboodschapper". Dit blad, den een film gewijd aan de nagedachtenis
dat tweemaal per maand by de drukkers G. van Kammerer en zijn werk, waarin zij het
W. Ploeger en Zonen te Appingedam verschynt zóó voorstelden alsof deze een volkomen eer-
en nu zyn 5den jaargang in ingegaan, is van I lijk man was, die slechts door kwaadwilligen
redactie veranderd. Als hoofdredacteur is op- laster van zijn vijanden in den dood gedre-
getreden Ds. M. H. A. van der Valk te Hille- ven zou zijn.
gersberg. Medewerking wordt verleend door Veel sterker nog spreekt een tweede geval,
predikanten van onderscheiden Kerkgemeen-Een ander onderzoeker Finkler, beweerde een
PUBLICATIES-J. C. WIRTZ Czn.
Posthuum werk.
Een tweetal werkjes van wylen den heer J.
C. Wirtz, reeds gedrukt, maar buiten zyn wil
niet in den handel gebracht, zyn door Mazyk's
Uitgeversbureau te Rotterdam een week vóór
het sterven van den schry'ver van dezen ge
kocht, om nu onder het publiek gebracht te
woden.
Totaal van 644 Locale comlté's 85.418 S7
De UnleoolJeote Jijsten zijn hiermede afge-
r?Ennü W,M d? 0Pbr>engst het vorige Jaar
lager ton• 411 ^aar is f 14.581.13
dlgend te achten
drukkende tijdsomstandigheden.
Den oor reeponden ten voor hun IJver en den
gevers betuigen wij onzen hartelljken dank.
civenals andere Jaren richten wij ook nu weer
bijzonderen dank tot de pers,
zij ateeds
r Je welwillendheid.
i coUectelIjsten opnam.
Mr J. J. HANHEI.I
Secretaris van de Unie
EXAMENS
PROMOTIES
TECHNISCHE HOOOESCHOOL TE DELFT,
De promotie van Ir. J. P. Schouten te Den Haag
geschiedde „met lor'.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Qesl.t
Rechtswetenschap: cand. ex.. de dames J. de
Loos te Lelden en E. A. Veth te Baarn
de heer H. I. F. Vlss
Wlchem.
LANDBOUWHOOGESCHOOL TE WAGENIN-
GEN. Gesl.Koloniale Landbouw: ingen. ex,
mej. H. van Straaten, geb. te Soerabaja en do
heeren P. Boezaardt, geb. te Utrecht. W. R.
Bongers. geb. te Arnhem. P. van der Burg. geb,
te GrUpskerk. R. BUleveld. geb. te Paa&ng. J
H van Emden, geb. te Beneden Commew(jn>»
(Suriname). W. G. Grlbnau. geb. te Arnhem. G
J Hildering. geb. te Semarang. P. ter Hofstede,
geb. te Wijden es. D. J. Maltha geb. te Rotter
dam. H. C. Mayer, geb. te 's-Gravenhage. S H
Texel, A. de Voogd, geb, te
de heer G. G.
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG, 15 Febr. Gesl. voor late stuur-
rR0S; VOOr 3d®
ituurmun ld., de heer H. Hlemstra: en voor
Huurman kL atoorav., de lieer H. Jager.
Gemengd Nieuws.
DE SCHEEPSRAMP OP DEN AMER
Naar aanleiding van cms bericht in ons
blad van Maandag JL als zou zich op den
Amer bij den polder De Koekoek op het
tjalkschip „De Onderneming" een urama
hebben afgespeeld, wordt ons van bevoegde
zijde meegedeeld, dat hier sprake is ge
weest van eeu ontploffing, waarvan de bei Je
broers Van Dongen liet slachtoffer rijn ge
worden. De ontploffing had in het voor
onder plaats, dat uit elkaar geslagen werd.
Het schot tusschen vooronder en ruiin werd
geheel ontzet, zoodat de nagels van de roef
er uit gerukt werden en het water binnen-
bep De 21-jarige Van Dongen is door den
luchtdruk over boord geslagen en verdron
ken Zijn 25-jarige broer werd als het ware
uitelkaar gerukt aoodat het lijk vreeselijk
verminkt werd gevonden.
OPNIEUW BRANDSTICHTING
TE HOEK VAN HOLLAND
In de bloembollenochuur van den heer A.
Leerdam aan den 's-Gnaveozandecheweg te
Hoek ven Hollend brok brand uit. Het vuur
kon door omwonenden worden gebluecht.
Zeer waarschijnlijk ie hier kwaadwilligheid
m het «pel. De politie «lelt een onderzoek in
DOODEUJKE AUTO-ONGELUKKEN.
Men meldt ons uit Rijssen (Ov.):
17-jarige C. Alferink alhier is gister
avond, toen hij op den Wierdenschenweg
met een kameraad liep te wandelen, door
een luxe auto uit Groningen overreden. De
jj-maD werd met een zware hersen
schudding opgenomen en overleed even la
ter. De auto, die het ongeval veroorzaakte,
is in beslag genomen Of de chauffeur
schuld treft wordt nog onderzocht.
Te N ij m e g e n is de 46-jarige heer
Gernts op den Berg en Dalscheweg aooi een
auto gegrepen. De ongelukkige werd do
borstkas ingedrukt. De man is eenige uren
later overleden.
VERDRONKEN.
Te Veendam is de 55 jarige S. Wallage
aan de Molenstreek door de gladheid van
den weg in het kanaal gevallen cn verdron
ken. Zyn lyk is opgehaald.
