DONDERDAG 16 FEBRUARI 1933
BUITENLAND
Japan tegen allen
Wat zich. de laatste dagen inzonderheid,
in verband niet Japans optreden in Mand-
sjoerijc afspeelt is wel heel geschikt om het
laatste beetje vertrouwen in de macht van
den Volkenbond om gewapende conflicten
te voorkomen weg te vagen
Japan is over twee weken een jaar in
Mandsjoerije, heeft daar den schijnstaat
Mandsjoekwo gesticht en zich. voor den
vorm aan dien nieuwen staat zóó met ver
dragen vastgekoppeld, dat het do verdere
landroof, (tie het ten opzichte van China op
zijn programma had stayn, met een schijn
van recht kon voortzetten
Hoewel van het begin dezer anti-volken
rechtelijke operaties af de Volkenbond zich
ernstig heeft ingespannen om Japan af te
brengen van zijn opzet en om verzoening
tusschen de beide rivalen van het Verre Oos
ten tot stand te brengen, is hot optreden der
Japansche regeering steeds brutaler gewor-
den.
Het laatste staaltje is. dat zij verklaard
heeft, dat de Chineosche provincie Jehol
bij Mandsjoerije behoort en dat de aanwe
zigheid van Chineesche legers in die provin
cie „dus" eon bedreiging voor den nieuwen
staat vormt, om welke reden de Japansehc
legers de Chineesche zullen aanvallen en
trachten terug te dringen.
Dit beteekent alzoo. dat een officiecle
strijd tusschen Japan en China voor de
deur staat Van ongeregelde Chineesc vrij
willigcrstroepen, „bandieten" zooals de Ju
panneezen zo gemakshalve aanduiden, is
geen sprake meer. Legermacht komt thans
tegenover legermacht te staan en al zou er
nu nóg geen officieele oorlogsverklaring
komen, de officieele ooi log zal er zijn.
Uit de berichten die Genève de wereld
inzendt, is het bovendien duidelijk gewor
den, dat er een eind komt aan de verzoe-
ningsprocedure van den Volkenbond on over
enkele dagen bijna zekor een besluit zal
vallen, dat Japan als overtreder van zijn
Volkenbondsverbintenissen brandmerkt.
Hoe de Japansche regeering op dat be
sluit zal reagceren, staat nog wel niet vast.
Mogelijk zuilen de regeerders te Tokio er
nog wel eens over denken alvorens zij de
bedreiging uitvoeren, dat Japan zich uit den
Volkenbond en van de Ontwapeningsconle-
rentie zal terugtrekken, maar men moot
daarmee toch rekening houden.
Japan zelf heeft klaarblijkelijk reeds ge
rekend op deze geïsoleerde positie. Het voelt
zich reeds tegenover de geheele wereld
staan, maar onder den druk van zijn mili
taire en imperialistische kaste heeft het die
positie reeds lang aanvaard als onvermij
delijk.
Met het oog op zijn aangekondigd uittre
den uit den Volkenbond heeft het reeds la
ten publiccercn in de wereldpers, dat het er
niet over denkt om als nlet-Volkenbond9Üo
afstand te doen van de vroegere Duitsche
eilanden in de Stille Zuidzee, welke het na
den wereldoorlog als mandaatgebied heeft
verkregen. Het verklaart eenvoudig, dat het
die eilanden om strategische redenen niet
meer kan missen. Men weet nu waarom
het op die eilanden kostbare havenwerken
heeft gemaakt onder 't voorwendsel, dat dit
voor handelsbelangen noodzakelijk was en
dus een onmisbaar onderdeel was van een
goed beheer van Japan als Volkenbonds
mandataris.
De Vereenigde Staten hebben met het oog
op de houding van Japan hun Atlantische
vloot voorloopig in de Stille Zuidzee gela
ten. Zij verwachten blijkbaar, dat wanneer
Japan in 't geheel niet meer in zijn impe
rialisme geremd kan worden door den Vol
kenbond, ze die vloot wel eens spoedig noo-
dig zouden kunnen hebben.
Inderdaad, er is al zeer weinig te ver
wachten van een staat, die zóó doelbewust
en zoo opzettelijk en cynisch de Interna
tionale overeenkomsten met voeten treedt.
Gaat het zoo door dan zal het grootc conflict
in den Stillen Oceaan, dat al sinds jaren
geprofeteerd werd, er wellicht eerder zijn
dan de meesten onzer vermoeden. En wij
Nederlanders mogen ons wel goed inden
ken welke gevaren onze Oost in zulk een
conflict bedreigen.
Voorloopig zullen echter de gebeurtenis
sen te land in het Verre Oosten nog wel het
meest onze aandacht in beslag nemen. Mits
gaders de consekwenties welke men te Ge
nève uit de notoire kwaadwilligheid van
Japan gelieft, of beter: durft, te trekken.
Dat dit laatste niet zoo eenvoudig is, moet
ohs goed voor den geest staan.
Ten eerste U het de vraag of de voor
naamste Volkenbondsleden er zich toe zul
len willen verbinden daadwerkelijk, al is
het maar door een boycott tegen Japan,
partij te kiezen.
Maar dan is er ook nog de werkelijke si
tuatie in het Oosten. Wij hebben er reeds
eerder op gewezen, dat Japan betrekkelijk
sterk staat als ordeschepper in den Chinee-
schen chaos. Daar komt nog bij, dat hot
zich er den laatsten tijd op laat voorstaan,
met zijn actie in Mandsjoerije een niet al
leen Japansch maar een algemeen belang to
dienen doordat het daarmee het bolsjewis
me belet zich in China te nestelen en van
daar uit heel het Oosten te verpesten
Het valt inderdaad wei heel gemakkelijk
om op hot Japansche militarisme en impo
rialisme te schelden. Maar dez-e kant van
het conflict in het Verre Oosten mag niet
uit het oog verloren woeden.
Men moet zich maar eens indenken of er
een andere methode dan de Japansche had
bestaan om de geestelijke Sovjet-Russische
bedreigingen in het Verre Oosten te keeren.
Inmiddels trekt de aandacht, dat er recht-
streeksche ChineeBch-Japansche onderhande
lingen zijn begonnen. ?ou in die onderhan
delingen de wijsheid doorbreken, d'ie in staat
is het groote conflict te voorkomen?
REVOLUTIONAIRE SPOORWEGSTAKING
IN ROEMENIE.
Onlusten. Arrestaties.
4000 arbeiders der spoorwegen ln het
district Boekarest zyn Woensdag opnieuw m
staking gegaan omdat de militaire autoriteiten
in den afgcloopen nacht elf arbeiders, die er
van verdacht worden te behooren tot de
ontbonden verklaarde communistische geheime
organisaties, hebben laten arresteeren.
De 6takers eischen niet alleen de invrijheid
stelling der gearresteerden, doch stellen ook
een aantal politieke eischen, o.m. de opheffing
van den staat van beleg.
EEN RADIO-REDE VAN HITLER
gestoord.
Hit1 er heeft gisteravond te Stuttgart in de
Stadthalle een verkiezingsrede gehouden, die
draadloos werd uitgezonden, maar vóór het
einde werd verbroken, doordat alle leidingen
waren gestoord. Over de reden daarvan kon
Wolff mededeelen, dat van communistische
zijde er sabotage in het spel was. De kabel
was n.l. dicht by het postkantoor met een
bijl stukgeslagen.
MISLUKTE AANSLAG
OP PRESIDENT ROOSEVELT
DOOR EEN ITALIAANSCHE
ANARCHIST
Burgemeester Cermak zwaar gewond
MIAMI, 16 Februari. Een onbekende
heeft te Miami waar de nieuwgekozen presi
dent der Ver. Staten, tijdens zijn vacan-
tiereis in de wateren van Florida verblijf
hield, zes revolverschoten op Roosevelt ge
lost, toen deze vanuit zijn auto een rede
hield in het aan de promenade gelegen
park.
Roosevelt zelf bleef ongedeerd, doch een
zestal andere personen werd door de kogels
getroffen, o.a. de burgemeester van Chicago,
Cermak, die Roosevelt op zijn vacantietochl
vergezelde en levensgevaarlijk werd ge
wond, evenals de detective Brodnaux, die
onmiddellijk op den dader toesprong en
ROOSEVELT
door een kogel ln het rechteroog werd ge
troffen.
Van de overige vier gewonden uit het
publiek zijn twee vrouwen er eveneens
ernstig aan toe.
De dader werd terstond gegrepen. Hel
bleek te zijn d« 33-jarige Italiaansche metse
laar Guiseppe Zingara, die de politie mede
deelde, dat hij reeds 10 jaar geleden een
aanslag op den Koning van Italië had ge
pleegd. Zijn aanslag was thans niet tegen
Cermak doch tegen Roosevelt gericht.
Hij schijnt uit zuiver anarchistische over
tuiging te hebben gehandeld. Hij verklaarde
alle ministers en hooge ambtenaren te wil
len dooden.
Bij een inmiddels in zijn woning ingesteld
onderzoek, werd een vrouw, die daar werd
aangetroffen gearresteerd.
President Hoover verklaarde door den aan
slag ten zeerste te zijn ontroerd en zond
Roosevelt een telegram, waarin hij hem ge-
)luk wenschte met zijn ontsnapping en de
beste wenschen voor hem uitsprak.
Roosevelt wijzigde zijn voornemen om per
trein terstond uit Miami te vertrekken en
bracht den nacht aan boord van zijn jacht
door.
MIAMI, 16 Februari. Na een Röntgen
onderzoek hebben dokters In den loop van
den nacht ingegrepen en Cermak, burge
meester van Chicago, geopereerd. Ook Mrs.
Gill van Florida, die eveneens ernstig word
gewond, moest werden geopereerd. De toe
stand der andere gewonde Is redelijk.
De dader verklaarde bij zijn verhoor, dat
hij altijd de rijken en machtigen had gehaat
en hij had gehoopt, dat hij ditmaal meer ge
luk zou hebben dan 10 jaar geleden, toen
hij in Italië een revolver kocht om Koning
Victor Emanuel te dooden. Toen was echter
hetzelfde gebeurd als thans, nl. de menigte
had hem gehinderd. Zingana verklaarde,
dat hij Roosevelt wilde dooden omdat deze
tengevolge van een maag-operatto gedoemd
was altijd pijn te lijden.
HET BELGISCHE KABINET
AFGETREDEN
De Belgische Kamer heeft gistermiddag
met 82 tegen 72 stemmen en 5 onthoudin
gen aangenomen een socialistische motie,
waarin de beslissing van den minister van
Binnenlandsche Zaken inzake het ongedaan
maken van een besluit tot nietig verklaring
der gemeenteraadsverkiezingen van Has-
tière, door de Bestendige Deputatie van de
provincie Namen, werd afgekeurd.
Na deze stemming verklaarde minister
president de Broqueville dat, alhoewel de
ze stemming niet tegen de regeering was
gericht, hij het nood-ig oordeelde het collec
tief ontslag van het kabinet aan te vragen
Koning Albert heeft geweigerd het ont
slag van het kabinet de Broqueville te
aanvaarden.
In den brief, waarin hij het door de Broc-
queville gevraagde ontslag weigert, ver
klaart de koning, dat het land niet zou be
grijpen, dat het lot van een regeering, wel
ke zich tot tarik gesteld heeft den financiee-
len en economischen toestand der natie te
verbeteren, gebonden zou kunnen zijn aan
de kwestie der geldigheid van een verkie
zing ln een dorp.
Onder deze omstandigheden kan de ko
ning het ontslag niet aanvaarden.
DE „NIMMER-GEWELD"-VERBINTENI8
Goed ontvangen te Genève
In de politieke oommieBie der Ont.wa.pe
nlngsconferentie ie de „nimmer-geweld"-
cla ueule, door Engeland ale deel vam de
toekomstige ontwapeningeoonventie voorge
steld, algemeen gunstig ontvangen. Bonoour
merkte niettemin op, dat deze clauaufo nooit
het Fransohe veliMgheldopact zou kunnen
vervangen.
Prof. Rutgers zette o.a. uiteen, dat de aan
neming van het Engolsohe voo ratel vooral
voor de kleine staten van zeer groote ge
teekenie zou zijn
RECHTSTREEKSCHE ONDERHAN
DELINGEN TUSSCHEN CHINA
EN JAPAN
Uit Sjanghai wordt gemeld: De eerste
stap tot directe Chineesch-Japansche onder
handelingen tot bijlcgging van het Mands-
JoeriJsch conflict is ondernomen door Toean
Sji Joei, een bejaard politicus, die gister
morgen een onderhoud heeft gehad met
Ariyoshi, den Japanschen ambassadeur, met
wien hij van gedachte wisselde over de nog
niet opgeloste Chineesch-Japansche proble
men, met inbegrip van de kwestie van Je-
>1 en die van den volkenbond.
Tsjen Koeof, de leider der „blauwhemden"
de fascistische organisatie welke Tsjang
Kai Tsjek steunt was eveneens aanwezig
Het onderhoud heeft zulk een goeden in
druk gemaakt, dat de koersen der obliga
ties zijn gestegen.
In Volkerdxmdskringcn vormt het Dins
dag door de commissie van negentien een
stemmig aangenomen eindrapport over het
Oost-Aziatisch conflict het onderwerp van
de gesprekken van den dag.
Matsoeoka naar Japan
Yosoeka Matsoeoka, de leider der Jajien-
sche delegatie te Genève, zal via Amerika
naar Japan reizen.
Paniek op de benrs te Tokio
Volgens berichten uit Tokio heeft de eer
ste terugslag op de gebeurtenissen van de
laatste dagen zich reeds doen gevoelen. Op
de beurzen te Tok'o en te Osaka kwam het
tot een paniek, zoodat het vaststellen der
noteeringen gestaakt werd.
DE ONTVOERING VAN
BOETTCHER
DE LOSPRIJS VERLAAGD.
NEW-YORK, 15 Febr. Uit Denver (Colo
rado) wordt gemeld, dat de bekende industri
eel en financier Claude K. Boettcher, wiens
zoon Char'es door bandieten is ontvoerd, een
brief van de ontvoerders heeft ontvangen,
waarin het aanvankelyk geëischte losgeld van
60.000 dollar wordt verlaagd tot 10.000 dollar.
Het onderzoek naar den ontvoerden Boettcher
wordt pedaan door duizend 'eden van het
Amerikaansche legioen en in 250 steden orga
niseert de politie lesamen met het legioen
huiszoekingen van huis tot huis. Verschillende
verdachten zijn gearresteerd, doch de meesten
bleken over een deugdelijk alibi te beschikken.
N»der wordt gemeld:
De po'jtie heeft een zekeren George Zarlingo
gearresteerd, verdacht van deelneming aan de
ontvoering van Boettcher. Een zekere Red
Mitchell wordt ook vastgehouden.
Alle twee zouden smokkelaars zijn.
Verder wordt gemeld: De echtgenoote heeft
op een door de politie haar getoonde foto een
der personen herkend, die haar man heeft
ontvoerd.
DE KLEINE ENTENTE VORMT
EEN BLOK
De drie mi rustere van buiten la ndsche za
ken van Polen, Joego-Slavié en Roemenit
hebben grietermorgen hun onderhandelingen
te Genéve voortgezet. De overeenkomst over
de aaneensluiting der drie staten op inter
nationaal gebied tot één blok, zaJ te Genève
onderteekend w<xrden. Er zal een perma
nente read gevormd worden, bestaende uit
de drie ministens van buritenriendsche zaken
De contra deerende mogcivi'hPden ver
plichten zioh geen verdragen of overeen
komsten van welken aard ook met een an-
dere mogendheid te sluiten zonder toestem
ming van dezen raad. Hierdoor wordt ook
voor de verlenging ven het over drie maan
den afloopende Roemeenseh-ltaliaansoae
verdrag de goedkeuring van den nieuw
permanenten raad der kleine entente nood
zakelijk.
Het pact houdt een reeks artikelen in,
waarin de samenwerking tusechen de drie
mogendheden na het sluiten ven de nieuwe
alliantie geregeld wordt. Op economisch ge
bied worden voor deze samenwerking
slechts principieels richtlijnen voor gemeen
schappelijk optreden der drie mogendheden
aangegeven.
In Italiaansche kringen heeft de nieuwe
blok vorming van de Kleine Entente groot
opzien gebaard, aangezien men hierin een
duidelijke tegen de Italiaansche Balkan
politiek gerichte oriënteering ziet. Algemeen
neemt men aan, dat het nieuwe alliantie-
verdrag op sterken d'iplomatiftken tegen
stand zal stuiten en ver-gaande interna
tionale consequenties in de richting van
nauwere aaneensluiting van andore mogend
heden tengevolge zal hebben.
Een grootsche plechtigheid.
Hongaarschen staatsman, graaf Albert Ap-
ponyi, bijgezet. De bijzetting werd een groote
rouwplechtisrheid, zooals Hongarije sedert de
bijzetting van Lodewijk Kosuth niet meer
heeft gezien.
In de koepelzaal van het Parlementsgebouw,
waar het stoffelijk overschot van Apponyi was
opgebaard, waren beha've de leden van het
diplomatieke corps en de leden der Hongaar-
scne regeering en volksvertegenwoordiging
o.a. aanwezig: een vertegenwoordiger van den
Koning van Bulgarije en van den Bondspresi
dent van Oostenrijk. Aartshertoe Otto
Habsburg en ex-keizerin Zita waren vertegen
woordigd door graaf Josef Carolyi, Mussolini
had een krans gezonden met een doorsnede van
3 M. Ook Titulescu zond zyn tegenstander
reusachtige krans van witte bloemen.
Na aankomst van den Rijksregent Horthy
werd de Requiemmis p-ece'ebreerd door den
vorst-pnmaat Dr. Seredi, waarna Minister-
President Goemboes een afscheidsrede hield.
Hij schetste graaf Apponyi als de verpersoon
lijking van het Hongaarsche ideaal. Het tra
gische in het leven van Apponyi was, dat hij
de overwinning van de door hem vertegen
woordigde idee der Hongaarsche wederopstan
ding niet meer heeft mogen beleven. De
moreele en geeste'ijke kracht van Apponyi was
een voorbeeld voor alle toekomstige generaties.
Het Boedapester Philharmonisch orkest
onder leiding van Dohnanyi voerde den treur-
marsch uit „Götterdfimmerung" uit, waarna
de rouwstoet gevormd werd, die onder gezang
van het koor naar de Burg trok, waar zy in
de Kroningskerk met den treurmarsch
Beethoven werd ontvangen.
Na de doodenmis werd de kist in het graf
neereelaten, waarin sedert 900 jaar slechts
koningen en leden van regeerende vorsten-
families- worden bijgezet.
FRANSCHE BESCHULDIGINGEN
TEGEN ITALIË
SCHERPE REACTIE IN ITALIË.
De „Echo de Parys" publiceert een bericht
voor welks juistheid het blad zegt in te
staan, omtrent de levering van 32 Italiaan
sche vliegtuigen aan Hongarije. In totaal
zouden, volgens de „Echo de Paris", door
Italië 48 vliegtuigen aan Hongarije moeten
worden geleverd.
Mussolini heeft in de Kabinetszitting ont
kend, dat er een geheim verdrag van bond
genootschap zou bestaan tusschen Italië,
Duitschland en Hongarije. Dit was n.l in
de Fransohe commissie voor buitenlandsche
zaken beweerd.
Het orgaan van Mussolini, de „Popoio
d'ltalia", ook van zijn kant in een uit Ro
me gedateerd hoofdartikel stelling nemend
tegenover de Fransohe beweringen overeen
geheim Ttaliaansch-Duitsch-Hongaarsch ver
drag ziet in deze niet te kwalificeeren Fran
sohe mystificatie- en leugenoampagnp een
directen aanslag on den vrede.
Wie zou eigenlijk na de verspreiding van
dergelijke gifgassen, die bestemd zijn om de
Europeesche volken in verwarring en angst
te brengen, nog kunnen gelooven aan de
oprechtheid van de Fransohe vredesliefde «n
aan den ernst de bedoelingen, om te komen
tot verbetering der Franseh-Italiaansche be
trekkingen vraaart het blad
De waarheid is. dat Frankrijk niet wil
ontwapenen. Het zal peen enkel gewpp»-
pngeven. doch. teneinde zich voor de wereld
een alibi te verschaffen, gaat het zich te
bulten aan fanfsterijen over geheime bond
genootschappen en oorlogsgevaren aan den
overkant van den Rijn en den overkant van
dp Alpen.
Het artifkel zegt verder letterliik:
„WH kennen thans deeenen die den vre
de willen en degenen, die een oorlog voor
bereiden om Europa te heheerschen. De ver
antwoordelijkheid staat thans vast, Geen
mensrh bedreigt Frankrijk, doch het is
Frankrijk, dat met zijn tot het oneindige
toegpnomen bewanenlng, met zijn geest van
intriges, met zijn eerzucht, met zijn wil
met zijn ongphoorde oer-oude ontkenning
van de behoeften van anderen volken, met
zijn bondgenootsrlr'pnen en met zijn door
de kanonnen-fahriknnten gefinancierde pers,
Europa en de wereld bedreigt".
„8 UHR ABENDBT,ATT" EN „VORW ARTS-
VERBODEN.
Op grond van paragraaf 9 lid I sub 5 en 7
der verorden in" van den Riikspresident tot
heecherming van het Dintsehe volk van 4
Februari 1938 zyn de te Berliin verschlinende
dagbladen „8 Uhr Abendblatt" en „VorwSrts"
met d-irecten ingang tot en met 22 Februari
verboden.
Het verbod van het „8 Uhr Abendb'att"
wordt gemotiveerd met het publiceeren in de
editie van Dinsda" van het artikel ,,Bent u ook
niet van meenin??", dat betrekking heeft op
de nolitieke botsingen te Eisleben.
Het verbod van de „Vorwfirts" wordt ge
motiveerd met een artikel in de editie van
Dinsdagochtend onder den titel: „Voor de
waarheid", „De bloedige Zondag te Eisleben".
Uit Oost-lndie
MALARIA EXPLOSIE.
BATAVIA. 16 Febr. (Aneta) In 't regent
schap Batavia is een malaria-explosie uit
gebroken. In de dessa Pakoehadji komen
400 gevallen voor. in de dessa Pankalan 200
gevallen In laatstgenoemde dessa heefteen
lijder tijdens een koortsaanval zelfmoord
gepleegd. Langs de geheele noordkust wor
den gevallen van malaria gemeld, o.a. bij
Tjabang Boengin, bij de monding van de
Tjitaroem.
Het aantal dooden is bepePkt De dienst
van de malaria-bcstrijding verstrekte op
uitgebreide schaal kinine en D.V.G.-tablet-
ten Deze laatsten bestaan uit een mengsel
van kinine en plasmogine.
RAAD VAN INDIE
Buitengewone vergadering
BATAVIA, 15 Febr. (Aneta). Hedenmor
gen had een buitengewone vergadering
plaats van den Raad van Indië. Deze ver
gadering werd voorgezeten door den gou
verneur-generaal, terwijl eveneens aanwe
zig waren de commandant der zeemacht,
de alg. sercretaris. de resident, de assistent
resident. de regent de directeur van hel
departement va>n justitie, dp directeur van
het departement van financiën en de pro
cureur-gen raai bij het hooggerechtshof van
Ned -Indië.
In deze vergadering werd evenals vorige
week het geval was de algemeens situatie
besproken
De Regeering niet halsstarrig
Naar Aneta meldt heeft de Regeering een
ordonnantie vastgesteld tot tijdelijke hu'ten-
werking-stelllng van de z g. wilde scholen-
nrdnnnnntie en tot vaststelling van de voor
inwerkingtreding van deze ordonnantie gel
dende regeling nnoens het toezicht op het
biizonder onderwijs.
Naar uit de beschouwing van onzen spo
Halen ïndlschen corresnondent bleek (men
zie in ons blad van 14 Fehr. 1.1.) was tegpn
dpze nrdnnna.ntie van inlandsche zijde ver
zet gereven. Zelfs de Javaansrhe Christenen
waren er tegen Ingenomen en men vreesde,
dat hij dp handhaving en doorvoering dezer
ordonnantie, welke schemer toezicht'bedoel
de on de vaaik zeer primitieve inlandsche
sohoolties, de z.g non-cnönerstie-bpwe<ring
een ernstig aanzien zou kunnen krijgen
Het initiatief-voorstel Wiranata Koe
som o. hetwelk strekte nm onder voorbe
'houd van een nadere regeling voor den tiid
van een jaar de ordonnantie on te schor
♦en is door den Volksraad zonder hoofde
lijke stemming aangenomen, en door de Re
geering aanvaard.
HUISZOEKING TE MENADO.
MENADO 15 Febr. (Aneta). De sluiting
van de vergadering der Pensatoean Indo
nesia on 13 dezer was bednpld als protest
tegen het verbod der regeering om rritlek
uit te oetenen on de handplineen der re-
"eering. Als uitvloeisel hiervan is huiszna-
king gpdnan bij den directeur van het nprio-
diefk Pertimhnng0m Mr. Tskan. in verhand
met nnnem'ng van ppn manifpst van bet
executief comité te Pandopng voor e"n volks-
actle in verband met de onderwijs-ordon-
nantie Alle exemplaren zijn in beslag ge
nomen.
CHRTSTFLIJKE ACTIE OP BALI.
BAT.T. 15 Febr. (AnpfO. Tn de zitting van
den Volksraad heeft de regeeringsgemnrh
tigde Prof. Rrhrieke heden on een vraag
van het Ralisrhe Volksrnidslid Soekawati
nonens de bijzondere toelaling van zende
l'ngen of missionarissen volgens art. 77 van
de Indicrhe staatsregeling geantwoord, da^
de rege°ring ter z«ke geen besl'ssfng zal
nemen alvorens den Volksraad hierover te
hebben gehoord.
Weerbericht.
ruitje isécft Óen
Hoogste s'and te Valentia 770.5
Laagste stand te Dantzig 752,3
Stand vanmorgen hal ft waal f 767.2.
WCERVLRW ACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorol.
Instituut te De Bilt)
Zwakke tot matige, N. oW wind, toe
nemende bewolking, waarschijnlijk eenige
regen, tijdelijk iets zachter
STORMW AARSCHU WINGSDIENST
Geseind van De Bilt: Heden om 9.40 uur
aan alle posten: Attentiesein neerl
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 1.0 C.
17 FEBRUARI
Zonsopgang 7.14 u.; Zonsondergang 5.14 u.
Laatste kwartier 2.28 uur namiddag
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN:
Van 'a avonds 5.44 u. tot 'g morgens 6 42 u
WATERSTANDEN RIVIEREN
He.
Heder
Wnlshol 2.'8 2.13 Cnnp 2.a8
IWi -0.11 -O.!» Erna 1.HH
i'relnach O.Oo OJKi Cohtenz ?.«i
K.-llinweller -OJK) -1.18 Trier I.HI
Kehi -.2" 2.24 Keulen 2.74
Maxao P>6 4.07 Kuhron -1.67
Dieileithelm l.iA 1.29 W-nel -1.69 -
Mannheim 2.86 3.01 EininerIK 2.98
Lohr 2.'ft v.18 Duiweliliirf 2.26
Mains 0.9f> 1.14 Maastricht 2.09
hnuen 2.03 2.16 V-nio 11.76 I
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
17 F»bruan
Delfzijl 8.28 16,67 ttelievoetgl 8.16 20.51
r. r-chelllnu 0.42 13.07 WllleinataU 8.22 *».ftl
lüir.ngm >-30 13.60 ISruu wemh. 6.28 9.0ft
ii lleliler ll.4(i 28.16 Zlenkzet 7.67 19.30
iJmuiUeii 7.36 (9.f8 Wenirhllnge 7.2ti 19.67
II.V llollann 6.D I9.0t Vlirging. n 6.39 18.
SchevenIngen 6.6| 19.14 Term uz- D 6.13 13.46
K. tieplau. 8.36 21.19 Maneweeri 6.49
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
STEDELIJKE HYPOTHEEKBANK
Dividend 1932 20 (v. J. 32)
In de vergaai
N.V. De Stedelijke HypulheektNtnk te houden op
Zö Febr. a.a. zaJ woiden voorgesteld het dl
eend over 1J32 te bepalen op t 20 over de ut
waarop 10 gestorj terwijl na goedkeuri
BANK VAN DOYER EN KALFF
Dividend 6V2 (v. J. 7)
In de aandeelhoudersvergadering der N.V.
Bank van Doyei en Kalff N.V. te Zwolle werd
het dividend v&stge&leld op 6} (v. J. 7).
NOORSCHE GAS-MAATSCHAPPIJ
Voorstellen tot uitstel van rente
betaling en aflossing aangenomen
Te Amsterdam neert gister de vergaderli
van obligaliehouders plaats gehad der Nor
eche Gas-MIJ ter behandeling van het voors
om de rente op de obligaties te verminder
van 6 tot 2i de verplichte aflossing In 1933
op te schorten en de maatschappij te machti
gen, obligaties in te koopen. In de vergader!:
werd eenige crltlek geuit aangezien men v
meening was. dal bet bestuur de toekomst
pessimistisch inziet. Na de beantwoording v
bestuurszijde J
DE NIVAS-SUIKERVERKOOPEN
Verdere voorverkoopen tot een
totaal van 35.000 tons
SOERABAJA, 15 Febr. (Anetaj. De N.I.V.A.&
verkocht 9256 tons sup. tegen f 5.75, 1802 toni
bruine sulkers tegen onbekende prijzen en 6ui
tons nu>\ a see uit oogst 1933 waarschijnlijk te
De N.I.V.A.S. publiceerde verdere voorver
koopen uit oogst 1933 door voormalige outsiders
melasse suikers, tegen onbekende prijzen.
Da Nivas beantwoordt aan i
gestelde verwachtingen
BATAVIA, 15 Febr. (Aneda). Wij vernem«
van deskundige zijde, dat de werking van
N.I.V.A.S. aan de gestelde verwachtingen b
antwoordt, terwijl ook ln het buitenland ve
trouwen ln deze nieuwe organisatie biilkt
SOERABAJA 15 Febr. (Aneta). De „Ind. C.'
heeft een Interview gehad met den directeur
van de H. V. A. den heer A van der Eyk.
Deze deelde mede. dat zijn komst In Ne
Indië onder meei verband houdt met de vaa
STAALINDUSTRIE IN DE V. S.
De bedrijvigheid In de Amerikaansche ai
noblel-lndustrle beliep In de afgeloopen
!0 van de capaclte! ttegen de belde vorige
veken 19 ..Iron Age" merkt daarbij op. da
Ie orders uit de automobielindustrie Iets rul-
utomobleliudnstr
HET TOHITI-DRAMA.
BATAVIA, 15 Febr. (Aneta). De Landread
heeft den inheemschen opvarende van hel
ms. Tohiti, die een stuurman met een mes
in den rug stak, veroordeeld tot twee jaa'
en zes maanden gevangenisstraf.
DE BANKSLUITING
IN MICHIGAN
GEEN REDEN VOOR NATIONALE
ONGERUSTHEID
De berichten uit den staat Michigan, waar
'n ban keu moratorium voor 8 dogen wei«d uit 0\
gevaardigd, luiden thane iete gunstiger. De
toetslond in Detront moet zo.fe zoozeer ver-1
beterd zijn, dat men hoopt morgen de lo
ketten der banken weer te openen, due nog
voor het moratorium ie afgd.oopen. De
gouverneur ven den Slaat heeft officieel',
laten weten, dot er geen reden tot nationale!
ongerustheid bestaat en dat er kans ie dat
de banken morgen 5 van die depositee
zulten uitbetalen p.
De aankom.M van $40.000.000, afkomstig tjoo
uit verschillende bankiesen es van buiten Uti
den staat en de verzekering, dat meer zou
volgen indien noiniiig, heeft er meer dan
iets anders toe bijgedragen de vrees der LÏn
zakenlieden te verminderen en de onrust q-,
onder het publiek te kaimeeren. Ondanks |e
de geruststellende verklaringen echter van won
den mayor van Detroit trekken tal van L t
Amenkaaneone ingezetenen naar Canada, Lzi
teneinde aldaar nieuwe rekeningen op Ca- [L
nodeesohe banken te openen. jon
Onrust F™
ren
Niettegenstaande de Hdhte verbetering Rer
in den toestand en de geruststellende ver- B
klaringen, hecrschte er toch gieter op de Iwe
internationale beurzen groote onrusit en zag We
men de toekomst uitermate pe*si<mit>t.isdb toe
in. Thans, meende men, komt toch wel heel ive
duid'elijk aan het licht hoe uiteist preoair va<
de toestand in de Ver. Staten is. Wat zal ton
daaruit nog groeien, ook al wordt voor het lee
oogenbliik de krach bezworen. Algemeen t0E
zette dan ook de tendenz dalend In en voor
al Fordjes hadden een gevoelige aderlating
te ondergaan, te meer doar men tol nu toe 'e
niet op de hoogte kan komen, hoe de ver-
schijnende belangen van het Ford-concern
en de banken doo ree nloopen. De Ameri-
kaansohe dollai lag zwak in de markt en
gaf op de Londensche beurs een reactie te P
zien van 3,44y4 tot 3.43%, terwijl de gn
Canadeesohe dollar apprecieerde van 4.06Vk rei
tot 4.11 V^. Meerdere onrust verwekte ook Srr
het feit, dat de laatste dagen het wantrou- $ci
wen is toegenomen en het oppotten weer fer
is begonnen De kapitaalvlucht naar Canada
wijst ook in een geenszins gunstige richting, i
Zoodoende blijft de eeiste degen vooral de nj(
aandacht gericht op de V. S. en wat daar U
verder zal gebeuren. De naaste toekomst re
ziet er voor het land van den dollar aller*
somberst udt. j0
Het voorspel
Over het voorwpel ven de huidige gebeur- Be
teniesen kaïn nog het volgende worden me- A-
degedeeld. tej
De Union Guaidlan Trust Co, waar de p'
moeilijkheden begonnen, had de activa |i®
voor 72 belegd in hypotheken in Detroit, bi
De voldoening van rente en aflossing ver- p
liep ndet naar wensch en de druk werd ta
steeds grooter. Daar kwam nog bij, dat de
positie der banken door verliezen op haa-
delscredneten en fondsen beleggingen tooh al
zeer geleden had. De liquiditeit kwam in
gevaar en om dit te voorkomen heeft Ford
construction Finance Corporation verzocht
een crediet te willen verleenen van $60 mil-
lioen (terwijl reeds eerder een cnediiet van
S15 millioen was opgenomen. Red.). De
R.F.C. achtte evenwel de aangeboden onder
panden voor het crediet onvoldoende. Even-
min was Ford bereid .iog meer gelden te
verstrekken om zelf niet vast te loopen.
Toen Hoover tenslott de R.F.C. er op aan
gedrongen heeft toch een crediet te ver
strekken, had de toestand zich al te ver
ontwikkeled en was de sluiting der loketten
noodzakelijk geworden.
Over de rol, die Ford in dit voorspel heeft
gespeeld, zijn intusechen nog niet voldoende ld
heldere gegevens verstrekt. Wel 60hljnt vast p
te staan, dat niet aan hem het verloop der a
gebeurtenissen is toe te sohrijven. Groote e
machten achter de &ohermen schijnen ook
aan het werk te zijn geweest. Zelf6 gaan er
thans geruchten, dat de ooncurrenten van I
Ford getracht hebben de krach uit te lok
ken om hem zoodoende in moeilijkheden te
brengen.
De Overland-autofabriek failliet
NEW-YORK, 16 Februe-ri. Uit Toledo In
den staat Ohio wordt gemeld, dat tegen de
bekende oude Amerikaansche automobiel
fabrieken Willys Overland het faillissement
is uitgesproken op aanvraag van de Monmoe
Equipment Cy te Monroe in den 6taat Mi-
ohigan. De fabriek, waarin ongeveer 8000
arbeiders werkzaam waren, had in 1929
nog een omzet -van 60 millioen dollar. De
eigenaar, John Wiillys, was tot verleden
jaar Amerikaansoh ambassadeur te War
schau. Tot curatoren zijn benoemd John
Willys en Linwood H. Miller, president-
commissaris der n.aatscheppy.
'erder Ecc
omle
Gemengd Nieuws
BELEEDIGING VAN DE PRINSES
lij een opeluulje op den Dam te Amsterdam
Februari va-i het vorige Jaar, riep een Jonge*
dienzelfden tijd biljetten, waarop voor t-rinses
Juliana beleedlgende afbeeldingen voorkwamen
ln verband met haai werkznamheden voor het
Nat. Crisiscomité. De rechtbank veroordeelde
den man wegens beleedlging van Prlneea Ju
liana. opruiing en overtreding van een artkel
der AP.V. (aanplakken zonder vergunning) tot
1 maand gevangenisstraf en f6 boete. Het Hof
beveiligde conform den elscta van het O.M., het
De Raad voor de Scheepvaart deed uitspraak
etreffende de klacht van den hoofdinspecteur
■oor de Scheepvaart tegen den kapitein van
iet s.s. .Triton" terzake van het niet melden
an In de haven van Rotterdam beloopen averij
an het districtshoofd van de Scheepvaart-
de klacht gegrond Is. De Raad spreekt ee
risping tegen den kapitein uit.
Ultspiaiik Inzake de stranding tijdens
op de Hollandflcne kust bij Wijk aan Zee.
irdeol. dat deze strandl
een nalatigheid van
jchlpper.
bedoeld bij art. 2 (lei
t. voor oen tijd van acht dagen,
k Inzake het aan den grond loopen
otoHogge-r ..Vooruit" KW 151 op J«
betreffende de
voor de Scheep.
klacht van den Hoofdl
vaart tegen den achipf
ger. terzake van het
vaarlljk punt de navigatie
Schepenwet, voor den tijd
