Economie en Financiën
DINSDAG 14 FEBRUARI 1933
EERSTE BLAD PAG. P
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Oudshoorn (gem. Alphen
L d. Rijn), E. T. v. d. Born te Oud-Loosdrecht.
Te Haamstede (Z.), cand. M. de Regt te
feliddelburg.
NED. HERV. KERK
gedankt: Voor Nykerk (2de pred.pl.),
W. J. van Lokhorst te Hilversum.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Middelharnis, M. Hei
koop te Utrecht.
HULPPREDIKERS
Te Bergen (N.-H.) is tot tijdelijk hulp
prediker der Geref. Kerk met ingang
Uit BEGRAFENIS-Ds. A. DE HAAN
Onder enorme belangstelling, had Zaterdag-
nd ö-a.%amiddag op de stille begraafplaats „Berg-
klooster" bij Zwolle de teraardebestelling
plaats van het stoffelijk overschot van Ds. A.
de Haan, em.-predikant te Den Dolder en
jneer dan 30 jaar predikant bij de Ned. Hex-v.
Gemeente te Zwolle.
J. Nadat de kist in de groeve was nedergela-
lteoro*gn, dS- jj. Visser, predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente te Zwolle, eenige gedeelten
tot N«it de H. Schrift, waarna een zoon van
Ds. P. de Haan, uit Antwerpen,
uitdrukkelijken wensch van zijn vader dat
aan het graf niet zou worden gesproken, me-
Bedeelde. Voorts bracht hy dank aan allen die
flen ontslapene in zijn laatste dagen blij ken
teorokan belangstelling hadden betoond.
Door Ds. C. D. van Noppen, px-edikant by
o&tze^e Ned. Herv. Gemeente te Zwolle, werd met
chtig^ankzegging en een korte meditatie bculoten.
iet Wj
•f. uit KERK EN KERKVERBAND
re=sfë Te R'jseen, culdus öchrijft men ^ns, ie
»°t dewn vergadering gehouden met de leden der
lroomvroe?ere zeHöto>ndige Gemeente onder het
enKru'6- ,ha'n6 opgenomen in hel verhand
Geref. Gemeenten in Nederland. In deze
.^vergadering, waari-n ook aanwezig waren
Precl|ikaJiten 1)6 G. H. Kersten en De J,
I h tFraanje. ie beelotcn (om zakelijke redenen)
>terue te komen op het besluit tot opheffing
z pder Geref. Gemeente onder hef Kruie en in
jplaate daarvan enkel den naam der Ge-
J~~meenbe te veranderen in Geref. Gemeente
~"(Waletraat) met behoud van eigen kerk en
j? ^goederen. De aansluiting bij de Geref. Ge-
"meenten in Nederland blijft gehandhaafd
De predikant De J. van Wier blijft ge
handhaafd, doch zal niet in andere Ge-
meenden mogen optreden, omdat hij niet
in het verband der Gemeenten ie opgeno
men wegene weigering om zich aan het toe
latingsonderzoek der Synode te onder
werpen.
u. Zooale destijde gemeld, ie de tweede voor-
TEN8anger' iieer L' W^ting' wel 8PS—
KERKGEBOUWEN
u. <pe Lichtenvoorde hebben de aldaar
wonende leden van de Geref. Kerk van Aalten
een vereeniging opgericht die een eigen ge
bouw zal stichten voor het houden van hun
for'ggodsdienstoefeningen enz. De vereeniging telt
2.4321 leden en als voorzitter treedt op Ds. W. H.
i.f)7Gerritsma, Geref. predikant te Aalten.
•?90
1.96 ZITPLAATSEN IN DE KERK
i89 Te Baarn heeft de Kerkeraad der Geref.
-1.8O Kerk besloten alle zitplaatsen in het kerk-
3.04 gebouw vrij te geven, met uitzondering van
8011 aanta'] plaatsen voor gebrekkigen tn
I5U0 ouden van dagen.
NS
„KERK EN VREDE"
Het dagelijksch bestuur van de vereeni-
iging „Kerk en Vrede" publiceert naar aan-
19.04 leiding van de muiterij op de „Zeven Pro-
19*20 vinciën" een protest Daarin wordt met na-
17-35 druk uitgesproken, „dat het in geen enkel
'3-07 opzicht bedoelt de houding der muitende
!^2 bemanning te verdedigen", doch waarin
17.17 we' wordt veroordeeld „het onmenschelijke
18.04 dat aan het militarisme onlosmakelijk ver-
bonden is en zich ook in dit geval weder op
zoo weerzinwekkende wijze openbaarde".
Alzoo: geen enkel woord van positieve af-
keuring van den opstand, wel veroordeeling
Jz' van de gezagshandhaving tegenover den
dé opstand.
BIJBELSCH MUSEUM
Te Amsterdam hoopt Woensdagavond
15 Februari as. D s. Joh. K w a k, pred. der
Geref. Kerk te Amsterdam-Noord, een dienst
leiden bij den Tabernakel in het Bybelsch
Museum, Hemonylaan 19A
LEGER DES HEILS
Commandant B. Vlas van het Leger des
Heils hoopt Maandagavond 20 Februari in een
l'Zendingsdienst in de Congreszaal van het Le-
iger aan den Overtoom te Amsterdam de Heils
legerofficieren kapitein Luitjes, luitenant
Boschma en cadet-luitenant Sterk voor den
Zendingisdienst in Ned.-Oost-Indië af te vaar
digen. Tegelijk met deze nieuwe krachten kee-
ren majoore Stewart en commandeure Petter-
son naar Indië terug.
EVANGELISATIE
Verschenen is een Chr. Geref. maandblad
.Jicht en Waarheid", onder redactie van Ds.
W. Ramaker, van Harlingen, bestemd als
Evangel ieatieblad.
De heer W. van Leeuwen, g-ods-
ie I dienetonderwijzer en voorganger te Sohoon-
j rewoerd, heeft voor zijn benoeming tot voor-
is ganger van de Ned. Herv. EvangeLifiatie
r- j „Calvijn", te Dordrecht, bedenkt.
ZENU IG.
Afvaardiging Ds. J. Karelse.
Te Goes heeft onder groote belangstel
ling Zondag de afvaardiging plaats gehad
van Ds. J. Ka re lse, als Zendeling der
Vriie Evangelische Gemeenten in Nederland.
De plechtigheden, hiermede in verband,
begonnen des morgens om half tien uur in
de kerk van wijlen Ds Eudding. Het kerk
gebouw kon de groote schare niet bevatten.
Nadat Ps. 72 2 en 6 gezongen was, mm
D s. P B. M 11 e r. van Nijverdal, voor
zitter van de Vrije Evangelische Zendings-
deputaten het woord en las Matth. 24 1—1-4.
Nadat trezoneen was Gez. 43 6, zette spr.
allereerst het doel dezer samenkomst uiteen
Wij zijn hier thans niet bijeen als Gemeen
te van Goes, maar als vergadering van alle
Vriie Evangelische Gemeenten in Nederland
(een 40-tal Gemeenten waren door afgevaar
digden vertegenwoordigd) Spr. zegt dat wij
hier niet hijeen zijn om gevoelsaandoenin-
gen op te wekken, maar elkaar op te bou
wen in het geloof. Zeker, weenen kan heer-
li'k ziin, als we berouw hebben over onze
zonden, maar het is hier een heerlijke en
heilige zaak waarvoor wij hier bijeen zijn.
Spr. drukt dit de afgevaardigden op het
hart als zij straks het woord toeren.
Nadat gezongen was Ps. 86 6 hield de
plaatselijke predikant Ds. M. van der
Vis een kortp Zendingstoespraak naar aan-
leidine van Matth. 24 10—14, om de Ge
meente te bepalen bij haar Zendingstaak.
Sombere wolken drijven over ons heen. Ma-ar
de Boodsch°n des Eva.neelies zal niet ver
stommen TTet F.vangelip moet gepredikt
worden. Wij Vrije Evangelischen in Neder
land nemen een bescheiden plaatsie in in
ne arbeid der Zending. Maar de proclamatie
des Konings moet gehoorzaamd worden
Zending drijven is een taak der gehoor
zaamheid. maar ook een taak van dnnkba
lipfde. Het gaat om de ziel van de Heidpnen.
Zie wat het Socialisme en Communisme de
week in Indië hebben veroorzaakt! Spr.
onderschrijft het woord van Stanley Jones:
..T-Iet gaat om het Christendom of Commu
nisme". Daarom is het voor ons Chrislenen
en wil als Vri'e Evangelischen epn dure roe
ping Jezus te hrensen. Wij willen een
lende Gemeente zijn. Spr belooft Ds.
Mevrouw TCnrelce Entpr dat allo Vrije E'
gelische Gemeenten hun in den gehede zul
len herdenken En samen bidden wij.
hier in Nederland en gij in Samosir: Kom
pere Jezus, ja kom hartelijk.
Na deze toespraak speelde het orgel zacht
..Houdt Gij mijn handen beide" en zong de
Gemeente Gezang 151 58.
Hierna lag Ds Miiller de lastbrief voor,
door den Bond van Vrije Ev. Gemeenten
opgesteld ejn verlieten de 5 predikanten het
platvorm. Nadat Ds. Karelse op luiden toon
Geantwoord had .Met den bijstand deg H.
Geestes van ganscher harte. Ja" gaven elk
dezer deputatcn hem een tekst mee op den
levensweg. Staande zong de Gemeente den
Zendeling Ps. 134 3 ine. waarna Ds
.Tonge, van Oud-Biltzijl, dezen plechtigen
dienst sloot.
In den middagdienst va-n 2 uur
stond onder leiding van D s P. v a n V 1 i e t,
van Amsterdam voerden talrijke afv
aardigden het woord. Allen brachten hun
goede wenschen der Gemeenten over
zegden Ds. en Mevr. Karelse de gebeden
hunner Gemeenten toe. Met het oog op den
radiodienst te 5.20 uur werd deze samen
komst om 3.30 uur beëindigd.
Was het kerkgehouw des morgens veel
te klein, des avonds had de menschenme-
nigte niet geborgen kunnen worden De
Kerkeraad, die dit verwacht had. had tijdig
beslag gelegd op de groote Cinemazaal van
het Slot Ostende. Onder enorme helanv
stelling ving den dienst aan Zij stond 011
der leiding van Ds. Miiller Behalve Ds. v.
d. Vis voerde thans ook de Zendeling zelve
het woord. Spr. gaat met blijdschap zijn
taak, die God hem opgelegd heeft, aanvaar
den. Het Zangkoor der Vrije Evangelische
Kerk zong nog eenige liederen. Het tref
fendst was wel de toespraak van Ds Enter,
Rotterdam, de schoonvader van Ds.
Karelse. Het geheel was een groote dag m
het leven der Vrije Evangelische Gemeen
ten in Nederland.
Schoolnieuws.
VOOR DE VRIJE UNIVERSITEIT
GROOTE PROPAGANDA-VERGADERING
IN DE KEIZERSGRACHTKERK
TE AMSTERDAM
Gisteravond werd in de Keizersgrachtkerk
te Amsterdam een vergadering gehouden voor
de Vrije Unveirsiteit, welke per radio uitge
zonden werd.
De bijeenkomst werd na het zingen van het
Lutherlied door den heer F. L. van der
Bom, voorzitter van het locaa'-comité voor
de Vrije Universiteit te Amsterdam, geopend.
Spr. riep den sprekers een welkom toe, inzon
derheid Dr. H. Colyn, wien Ps. 134 3 werd
toegezonden. Vervolgens stond spr. stil by
Romeinen 11 36, dat de stichtingsoorkonde
van de Vrye Universiteit kan worden genoemd.
„Niet versagen".
Nadat Ps. 89 7 en 8 gezongen was, ging
D r. H. Colyn, president-directeur van de
Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Geref.
grondslag, in gebed voor, om vervolgens in
zijn rede: ,,Niet versagen" te memoreeren de
voorbereiding en de stichting van de vierde
facu'teit. De effectus civilus voor de univer
siteit bleef door deze stichting behouden.
Spr. schetste, hoe de stichting van de Vrije
Universiteit een geloofsstuk is; een geloofs-
k, dat is meer dan een geloofsdaad. Een
geloofsstuk is de drager van een doorloopende
actie, de drijvende kracht, die zorgt voor wat
er is en voor wat er nog komen moet. Het
moet voor ons een geloofsstuk zyn en blijvenl
Spr. vesticde de aandacht erop, dat er een
tekort van f 30.000 is voor de vierde faculteit.
Dit bedrag is nog dit jaar te vinden. Dat is
niet onmogelijk, zelfs niet onder de huidige
omstandigheden, als we de Vrye Universiteit
maar als een geloofsstuk in ons hart besloten
hebben. De actie van onze vrouwen voor 1937
is een gelegenheidsactie en spr. vroeg voor
het tekort van f 30.000 eveneens een gele.tren-
heidsactie. En dit kan. Van de bijna 300.000
be1 ijdende leden der Geref. Kerken zijn er
slechts 39.000 contribuanten van de V. U.
Spr. deed voor deze actie een krachtig beroep
op onze jongens en jongemannen. Reeds vroeg
moeten onze jongeren met vuur bezield zijn
voor onze V. U. Thans is er een bijzondere
aanleiding en spr. legde deze taak heden op
hun handen, met het vertrouwen, dat er alle
reden is niet te hebben versaagd.
„De vierde faculteit".
Prof. D r. G. J. S i z 0 o, hoog'eeraar in
de faculteit der wis- en natuurkunde aan de
V. U., sprak over de vierde faculteit, die der
wis- en natuurkunde. Spr. stond er allereerst
bij stil, dat de stichting van deze faculteit een
daad van beteekenis geweest en de jubileum-
gave van het Gereformeerde volk legt daar
getuigenis van af. Reeds Dr. Kuyper en Dr.
Woltjer wezen op de urgentie en het nuchtere
feit, dat reeds dertig studenten by de faculteit
ingeschreven staan, wyst er op, hoe de behoefte
eraan erkend wordt.
Spr. toonde aan, dat het een historische
onjuistheid is, als zou het ongeloof het mono
polie van de natuurwetenschappen bezitten.
In den stryd tusschen het Christelijk geloof
en het onge'oof zijn de natuurwetenschappen
steeds betrokken geweest. Door een gelukkige
combinatie der vakken is een volledige oplei
ding mogelijk. De Calvinistische beschouwing
heeft vèr-strekkende beteekenis voor alle
natuurwetenschappen. De stichting i
uiterste, wat voor onze vo'ksgroep morelyk
is. Niet de eisch der wet, maar dien van het
beginsel is wet voor ons.
Spr. is dankbaar, maar niet voldaan. Aan
die dankbaarheid past ernstige zorg, want bij
den tegenwoordigen opzet mag het niet blijven.
De uitbouw moet vroeg of laat volgen,
spr. nader illustreerde, met de hoop op
wijd perspectief.
Over dit onderwerp sprak Prof. M
A n e m a, hoogleeraar in de facu'teit der
rechtsgeleerdheid aan de V. U.
Wij zyn hier, aldus spr., om den kamp op
te vatten tegen zwarigheden en den druk te
halveeren. Spr. stond in zyn rede stil bij d<
taak en de positie van de V. u. in dezen tijd.
Meer dan ooit zou het onverantwoordelijk zün
de krachtsontwikkeling voor de V. (J. te
verminderen. De stoffe'yke druk mag de
geestelijke actie en de geestelijke verzorging
voor onze V. U. niet verzwakken.
Spr. schetste de geestelijke stroomingen «>p
wetenschappelijk gebied in den tyd toen de
V. U. werd gesticht. Voor het streven om de
ongeloovige wetenschap te bestrijden, werd de
V. U. in het leven geroepen. Van haar werd
verwacht, dat ze positief betere resultaten
1 bereiken dan de on-'eloovige wetenschap
negatief een onvermoeiden stryd zou voeren
tegen rationalisme en positivisme. Wat het
eerste betreft, dit bestaat nog, doch wat het
laatste aangaat, dan is er heden ten dage een
verschuiving op geestelijk gebied. Thans is in
de plaats van het souvereine denken de soi
reine daad gekomen, welke zich groepeert
drie leuzen, die der z.g.n. mythe, die der élite
en die van het geweld, als s'uitsteen van het
geheel. Na deze valsche denkbeelden toeve-
licht te hebben, wees spr. aan, hoe de V. U.
daartegen positie heeft te kiezen, om'ten
slotte al'en aan te sporen tot de hoogste
activiteit.
Na het zingen van Ps. 68 10 en 17 ging
Prof. Mr. Anema in dankgebed voor.
Zang van het zusterkoor van het Juliana-
ziekenhuis, directeur de heer Marc. E. Bouw
meester, en een orgelvoordracht wisselden de
redevoeringen af.
I Kan het graf van Prof. Dr H. BouwmanTijdens de rede van Prof. Dr S. Greydanus.
BEGRAFENIS
PROF. DR H. BOUWMAN
In aansluiting aan hetgeen we gisteren
mededeelden omtrent de teraardebestelling
van Prof. Dr. H. Bouwman, berichten we nog
het volgende:
Behalve de reeds gister genoem ie aanw..
zigen, merkten we op de Professoren Dr. V.
Hepp en -Dr. H. H. Kuyper namens het
college van professoren aan do V. U.; Mr.
J. L. Bouma, burgemeester van Emmen, na
mens de Dr. A. Kuyperstichting; de heer F.
L. Duymaer van Twist, lid der Tweede
Kamer der Staten-Generaal, namens het Cen
traal Comité van A. R. kiesvereenigingen;
de heeren G. Oprei, Ds. G. Hofstede, H
Kraus namens het provinciaal comi'é van
A. R. kiesvereenigingen in Overijssel; de
heeren B. Kruithof, H. J. Soollie, Mr E I
F. de Bi-uijn namens de A. R. Kiesvereeniging
„Nederland en Oranje" te Kampen; Dr. K.
Diik. behalve namens het Curatorium van de
Theol. School, namens den Schoolraad; de
heer M. Fernhout, burgemeester van Kam
pen; de heer W. Meijer, burgemees'er van
ÏJsselmuiden; Prof. Dr. A. Noordtzij van
Ut.reoht; verschillende predikanten: Ds. H. H.
Schoemakers van Kampen, Ds. M. H. A v d
Valk, van Hillecersberg, Ds. P. v. Dijk van
Zaandam, Ds. P. C de Bruyn van Apel
doorn, Ds. J. Vrolijk, van Opperdoes. Ds. G.
de Jager van Putten (GDs. A. van de
Weg van Oudewater. Ds. F. A. Hofman van
Waarder e.a. De studenten aan de Theol.
School waren officieel vertegenwoordigd
door den senaat van het studenten-corps
„F. 0. I."
Behalve Dr. C. N. Impeta, van wiens
woorden we gisteren reeds melding maak
ten. heeft aan de groeve nog het woord ge
voerd D r. S. G r e y d an u s, namens het
College van Hoogleeraren aan de Theol.
School.
Spr. zeide, dat wij bij dit graf niet moeten
spreken over de heerlijkheid van den
mensch, want hier blijkt, evenals bij elk
graf. de nietigheid van den mensch. Juist
daarom wordt bij dit graf slechts weinig
gesproken. Ook bij dit graf zien wij weer
do macht en de verschikkelijkheid van den
dood. „Wie redt zijn ziel van 't graf?" Prof.
Bouwman, zoo krachtig en gezond, is nu
reeds gestorven. Geen medische wetenschap
en geen trouwe zorg en liefderijke verple
ging der ziinen heeft zijn dood kunnen ver
hinderen. De dood vroeg niet naar de een
heid van Prof. Bouwman met zijn gezin,
met de Theol. School, met de Geref. Kerken.
Prof Bouwman had nog veel te doen dit
jaar èn als rertor-magnificus van de Theol.
School èn als Anti-revolutionair voor de
komende verkiezingen, maar de dood rukte
hem weg De macht van den dood is groot
en de dood heeft in rouw gedompeld do fa
milie Bouwman, de Theol. School, de Geref
Kerken.
En tochneen, de dood nam hem niet
weg. De dood Is geen persoon, de dood is
I in zichzelf niets; hij is slechts werktuig in
1 Gods hand Wij staan hier voor het werk
Gods en dit geeft ons ook op dit graf een
gansch anderen kijk. God is de Machtige,
maar ook de wijze. God stelt hier in het
licht de nietigheid van den mensch en Zijn
eigon grootheid en macht over den mensch.
Maar hierin komt ook beter uit Gods aan-
„Kecr weder tot verbrijzeling" heeft eerst
biddelijke genade. God die nu gezegd heeft
gezegd: „Kom te voorschijn". God laat den
mensch eerst voortbrengen ten leven en
geeft hem vrijmachtig gaven. Ook Prof.
Bouwman was niet van zichzelf wét hij
was; het was Gods gave aan hem en Gods
werk in hem. God wil den mensch tot groo
te dingen roepen. Daarom schonk God aan
Prof. Bouwman zoo'n krachtig gestel om
zooveel te arbeiden in Gods Koninkrijk Ook
had God aan Prof. Bouwman geschonken
de gaven van persoonlijkheid, van studie,
van leiding en daarom heeft God de om
standigheden bepapald, zoodat Prof. Bouw
man juist daar op zijn plaats was. Zoo be
schikt God voor ieder mensch tijd, plaats
en gelegenheid van leven en arbeiden. Daar
in zien we Gods genade ook aan Prof
Bouwman bewezen, dat hij God dienen
mocht in de prediking van 's Heeren Woord
in zijn dertig jarig ambt van Hoogleeraai
waarin hij velen heeft mogen opleiden tot
Dienaar des Woords. in zijn geschriften, in
zijn adviezen op allerlei terrein, in de poli
tiek en in zijn bemoeiingen met den arbeid
van Gods Koninkrijk in net buitenland. Hoe
goed is God. dat Hij den nietigen mensch
tot zooveel wil bekwamen, dat Hij Prof.
Bouwman heeft doen zijn wat hij heeft
gen zijn, hem met zooveel genade en eere
heeft willen omringen. Daarom past het
hier aan zijn groeve Gods grootheid en ge
nade te danken voor hetgeen Hij in dezen
mensch heeft willen schenken.
Echter wil spr. ook nog hierop wijzen,
dat God den geloovige kracht en genade
wil schenke-n om den dood zonder vrees in
het aangezicht te zien, omdat de geloovige
weet, dat de dood hem voert naar de Hemel
zalen En daarom heeft God ons Zijn Zoon
gegeven. Ook voor Prof. Bouwman was de
schrik des doods verdreven door het bloed
des kruises. Dit is dè groote genade Gods
aan Prof. Bouwman geschonken Daarom,
nu hij gestorven is, staan w ij wel in droc
fenis hier. maar staat hij voor Gods troon
God prijzende voor de genade hem in zijn
gansche leven betoond.
Moge dit de familie troosten en moge God
de familie daarvoor geven een open 00c om
aanbiddend deze smart te dragen. Mn^e
voor allen dit stprven leeren, dat de dood
ook eens tot ons komt. God heett Zijn Zoon
gegeven tot verzoening onzer zonden, waar
door Hij den mensch groot en heerlijk
maakt tot in eeuwigheid.
Na dit woord van Prof. Dr. S Greydanus
werd hef stoffelijk overschot van Prof. Dr
H. Bouwman door studenten van het vier
de studieiaar grafwaarts gedragen, waarna
het aan den schoot der aarde werd toever
trouwd.
Hierna sprak D s. O. B o u wm a n, van
Zalt-Bnmmel, een zoon van den overlp.dei.e
woordpn van dank. Spr. las de laatste twep
verzen van Psalm 27 voor: .Zoo ik niet had
geloofd, dat ik het goede des Heeren zou
zien in het land der levenden, ik wan
gaan. Wacht op den Heere; zij* sterk, en
Hij zal uw hart versterken, ja. wacht op
den Hpere" Dit is een woord van hemoedi
ging en troost. De wereld heeft aan dit
woord niets, maar nl« wij huigen voor God
in den hemel e>n vprhooring weten, hebhen
wij aan dit woord troost en bemoediging
Het is een moeilijke taak doch ook een eere
voor spr. allen dank te mogen zeggen vom
al het goede dal de familie in deze dagen
mocht ondervinden. God geve. dat wij
en meer mogen zeggen met Joh: „De Heerp
heeft gegeven, de Heere heeft genomen, de
Naam des Heeren zij geloofd" Spr dank
alle corporaties en vereenigingen, die va
hun belangsfelling hebhen hliik gegeven en
alle aanwezigen namens de Theol. School
Voor spr.'s vader gold het woord van Pan
lus: „Tk heb den goeden strijd gestreden ik
heb den loop geëindigd, ik heb het geloof
behouden: voorts is mij weggelegd de Kroon
der rechtvaardigheid, we'ke de FTeere. dp
rechtvaardige Rechter, mij in dien dag ge
ven /al; en niet alleen mij. maar ook allen,
die Zijn verschijning hebben liefgehad". Nu
leeft hij voor God en heeft hij de Kroon der
heerlijkheid ontvangen I.eere God ons ver
trouwen op Zijn beloften en op het bloed
des Kruises opdat wij eens mogen zeggen:
„Ik zal ontwaakt Uw lof ontvouwen" Op
verzoek van den spreker zongen daarop de
aanwezigen het lied dat Prof. Bouwman zoo
dikwijls in zijn leven had gezongen en dat
hij ook op zijn sterfbed gezongen heeft:
„Zoo ik niet had geloofd, dat in dit leven.
Mijn ziel Gods gunst en hulp genieten zou:
Mijn God. waar was mijn hoop. miin moed
gebleven?
Ik was vergaan in al mijn smart en rouw"
(Ps. 27 7).
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
De heer W. Koolhoven, amanuensis by de
Werktuigbouwkunde, en de heer G. G. Jense,
bij de Scheikunde, zullen op 1. April
gedurende 25 jaar aan de Technische
Hoogeschool te Delft verbonden zyn.
HOOFDBENOEMINGEN
rveld (Rudolphetichting). Door
G. Hogeweg, hoofd te Marken, is de benoe
ming aangenomen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
aryp (Chr. Nat. School), Sj. Dijkstra
te Exmorra Als kw.
Leiderdorp (hoofd C. van der Zwet),
van dei Meer, aldaar. Voor tijdelijk.
Zeist (Ds L. Adriaanse-School, hoofd W.
Ras), M. Topman te Uithoorn.
mslag (Riemensstraat, hoofd J.
Kosten), mej. E. C. Heuseveldt te Dinteloord.
NIEUWE CHR. SCHOLEN
Te Oud-Be y erland hoopt men uiter
lijk 1 Mei a.s. een Chr. Bewaarschool te ope
nen. De noodige stichtingsgelden zijn bijeen
gebracht en over grondaankoop ten behoeve
van een eigen schoolgebouw wordt onderhan
deld.
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Ge
promoveerd Ie tot Doctor In de Rechtsgeleerd-
leid de heer C. Vlak, greb. te Utrecht, op proef
chrift: De bevoegdheid van den Gouverneur-
rfdiS"aaI teD aanzien van wetgeving In Ned.
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Gesl:. Werktuigkunde: prop. ex.. de heer H. J.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN, i
j. heeren C. C. ten Cate 1
mej. A. E. Son les; cand. ex..
slaagd: doet
J. Eerelman
J. G. Wuite.
EXAMENS STUURMAN
DEN HAAG. 13 Febr. Gesl. voor 3den stuur-
an gr. atoomv., de heeren M. L Bula, W. B.
Mulder, A. N. S. Gerua, J. Hoogland en H. D.
Kunst en Letteren.
De heer W. G. de Bas schrijft ons:
Nu geheel Nederland, zoowel binnen als
huiten Europa, geheel het Dietsche gebied
en de Nassausche landen het vierde eeuw
feest voorbereiden van Prins Willem van
Oranjes geboorte en men in tal van circu
laires alsmede op verschillende aanplak-
NIEUWE LEENING VAN HET RIJK
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot het aangaan van ééu of
meer leemngen ten laste va-n het rijk.
Hierbij wordt de minister van financiën
gemachtigd, to»t het te gelde maken van
schuldbewijzen ten laete vun het rijk tot een
zoodanig bedrag a-l6 noodig ie ter verkrij
ging vam een eom van ten hoogste
f 350.000.000.
Die tegeldemaking kan geschieden hetzij
ineens tot het geheele beloop van diit bedrag
da-n wel achtereenvolgens bij gedeelten
van op de tijdstippen, die de minister
financiën drienstig zal achten.
Aan de memorie van toelichting wordt
ontieend, dat ctoor d-e uitgifte der 4 1-ee-
nimg 1933, groot 296.000.000, en de plaat
sing der 4.4 leen-i-ng 1933, groot ƒ3.723.000,
welke krachtene art. 6 der beleggi'ngewet
bij het involidi-teitsfonde is opgenomen, ge
bruik i6 gemaakt van ie machtiging, ver
vat in de derde leeningswet 1932 tot het te
gelde maken van schuldbewijzen ten laete
van het rijk, ter verkrijging van ten hoogste
f 300 000.000.
Het valt te voorzien, dat eerlang opnieuw
een beroep op Je geldmarkt zo-1 moeten wor
den gedaan. Het beloop der vlottende e-chuld
maakt het opnemen van nieuw geld ter con
solidatie vveneohelijk, terwijl daaraan e^n
verdere conversk» van schuld ware te ver
binden,
Ten einde op het geschiktste tijdstip tot
één en ander te kunnen overgaan, vraagt
de minister de in het ontwerp vervatte
machtiging. De bepalingen van het v
ontwerp stemmen overeen met die van vo
rige leeningwetten.
Dividend 25 (r. j. 20)
In de te Amsterdam gehouden aandeelhou
dersvergadering der Hollandsche Garantie en
Trust Co werd het dividend vastgesteld op 25
(v j. 20).
AMSTERDAMSCHE GI.ONDBRIEFBANK
Dividend 7 onv.)
De Ams-terdamsche Grond-brlefbank stelt voor
over 1032 een dividend uit te keeren van 7 X
(onv over het verplicht gestorte bedrag 4
te bedrag en 12
Groot 27.000 tons
kers bestemd voc
Voorts verkocht de NIVAS S00 1
uit den oogst 1933 tegen 14.75 in
NED. INDISCHE HANDELSBALANS
De uitvoer in 1932 sterk gedaald
BATAVIA. 13 Febr. (Aneta). De voorlooplge
MJfers van de handelsbalans van Ned. Indië
>vor 1932 luiden als volgt: invoer 409.200.000,
litvoer f 579.800.000, gouduftvoer por postpakket
'39.000.000. totaal uitvoer f 618.800 000. Deze
ïijfers waren voor 1931: invoer f 609.900.000 uit-
goud per post-
f 818.300.000.
VEREENIGDE MAJANGLANDEN
Een batig saldo te verwachten
- N.V. Mij tot Expl. der Ver. Majanglanden
deelt mede, dat de koffie-oogst 1933. volgens
laatste berichten, In totaal op 49.350 plcol
e uitlevering van den koffle-oogst 1932. die
ixeerd was op 49.600 picol heeft 57.437 plcol
bedragen. Van dezen oogst werden tot heden
verkocht: 50.898 picol tot dooréén f 21.41 basis
leverin.g Soerabaja.
Voorts werden verkocht: 589.650 kg. rubber
tegen, dooréén, 9 ets per kg. baais levering
Het laat zich aanzien, dat zoowel de N.V. Mij
ot Expl. der Ver. Majanglanden. als haar doch-
termljen het per 31 Maart 1933 eindigende boek-
nó. de gebruikelijke afschrijving op de
iwaarde der ondernemingen van 5 der
batig^soldo zal
BUITENLAND
DE NOOD IN DEN AMERIKAANSCHEN
LANDBOUW
Uiterst precaire situatie
•malen^VMtlgden wij in onze wekelijk-
precairen toestand va^de AmeiUeaansche"
Enkele cijfers, die dezer dagen w
-kt. kunnen deze beschouwing het
Ulustreeren. Volgens de laatste gegevens
bijna 1 millioen van de totaal 6 mlllloen
Amerlkaansche boerderijen met hypoth'
verkoop bedreigd als gevoig van de ver-gaande
prijsdaling, daar zij zeer groote schulden heb-
spronkelljke waaide hypotheek is opgenomen.
I '"iid'-ouwtrs gaan
.jntelast. doch in
der sterke mate. De bruto Inkomsten der
wers In 1932 beliepen slechts 5J mil
tegen J 10J milliard In 1929. De prijzen vi
geleden gedaald
•rlel maatregel
lezen noodtoestand een elr
waarbij de vertegenwoordigers d<
'gen dat de
gouddollar
de schulde
Tegenstanders
handeling der
doel den la
geen gevaarlijk
kaansche valuta
•nzij spoedig
In de landbov
UIT AMERIKA
H0PEL00ZE VERWARRING
MEN ROEPT OM DEN DICTATOR
WAAK GAAT HET HEEN
11 Februari 1933
Alle berichten, welke uit Amerika komen,
wijzen op den precairen toestand. welke al
daar bestaat. Over het algemeen ziet de massa
de symptomen met duidelijk in: zij laat zich
tot haar verbeelding spreken.
Zoo gaat het In ons leven. Steeds Is men
dacht op het eigen belang niet alleen in
land. maar oreral. Dit eigenbelang is door
Actie kweekt reactie
s kweekt haar reactie. Het kon dan
iblijven, dat het egoisrue tevens al-
vekte. Geen altruïsme in de onge
in al zijn ge-
gemeenschap.
Utgestooten uit de productiev<
lOekt naar de fui
■kt. dat het egoïsme. 1
worden gesteld
'Uda gold. dat wanneer iemand op zijn
niet in goede doen was, zijn I
:n beschouwd.
ïn werkkring en
als mislukt
geleidelijk de trappen der samenleving
blijven beklimmenhuwelijk, klnde-
aanzien en last not least geld.
eze toestand is nu vermoedelijk voor dc
„solidariteit" te kui
sterke en krachtige evolutie
noodig. Alom ziet men die richting Ingestuurd;
het denkbeeld .dictatorschap" dat meer en
meer Ingang vfndt ts niets anders dan een
tusschenfase tusschen de .Umstelluog" van de
J Ijfveer tot de Staat
ir voren zal komen
ka. Daar Is de st-
nlet-bezltters. die
JP., jnkele schatrijken
a de hausse-Jaren een zeer behoorlijk loon
'erdienden. doch die nu maar moeten zien, hóe
komen. Schrijnende werkluosheid
emend tekort op de begrootingmaat-
ppljen, welke op het punt staan voor goed
onder te gaan. wanneer niet tijdige finan-
*- opdagen, hulp. die onder be-
vurus via ae «econstructon Finsnee Corpj-
ation en waardoor de schuldenlast der Staat
tngstwekkend stijgt. Men kan cerust aanne-
nen. dat bij voortschrijdende crisis het groot-
'te gedeelte der door de Reflco uitgeleende
moet worden.beschouwd. Do
n zal cus wel uiteindelijk op de schouders
massa worden gelegd. Is het dan niet te
IJpen, dat Amerika sterk gekant Is tegen
tuatie lnrot;
Selder
chrappen dezer
eweglng zal verlce
aktijk heeft be-
schulden In Lausanne.
wist, dat het
rerheld. Tntesren-
en. dat zulke da-
resultaat van het
de regeling der herstel-
Men roept om den dictator
doch anderen xljn
dke bewijzen heeft Roosevelt
te toonen, dat hij de Juiste man Is oj
Juiste plaats! Roosevelt's benoeming was
--intipathle, welke 1
toedroeg.
bespoedigen
'ewegen zich
1 met de Amerl-
biljetten den naam „Willem den Zwijeer"
leest, komt het mij nuttig en gewenscht
voor te wijzen op hetgeen de grootmeester
onzer geschiedkundigen, wijion prof. dr.
Robert Fruin, omtrent den bijnaam „De
Zwijger" openbaar maakte in de „Almanak
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
1864 blz. 76 vlg. overgenomen in Robert
Fruins „Verspreide Geschriften", uitgege
ven door Dr P. J. Blok, Dr P. L Muller en
Mr S. Muller Fzn, deel VIII. blz. 404 e.v.
Op de heldere en gedocumenteerde wijze.
Fruin eigen, toont, deze groote geschiedvor-
scher aan, dat „geen bijnaam den gronten
edelen Oranje minder past dan die van „den
Zwijger". Bovendien is die naam
gens Fruin geschikt om een geheel on
ware voorstelling van 's Prinsen karakter
en leven veld te doen winnen. Niemand,
die de brieven van den Prins onKevooroor
deeld heeft gelezen zal meenen, dat de
naam van Zwijger het karakter van den
man aanduidt. Zijn tijdgenooten hebben
hem dan ook dien bijnaam niet gegeven.
Eerst in onze dagen is men, in België
vooral, hpgonnen- hem daarmee te
bestempelen en de menigte heeft dien.
onkundig en onnadenkend, klakkeloos over
genomen. Fruin noemt dien naam „onge
past" en een „schimpnaam". Waarschijn
lijk vindt, hij z'n oorsprong in de .•anecdote"
welke verhaalt hoe Granvelle, toen hij te
Rome de gevangenneming van Egmont en
Hoorne vernam en vroeg, of de Zwijger
(zooals hij! Oranje noemde) ook geknipt
was waarop hem ontkennend werd ge
antwoord zich aldus uitliet: „als die eene
buiten het net is gebleven is er met de
heele vangst niets gewonnen".
De bijnaam van „Zwijger" zou aldus ge
eld worden op rekening van 's Prinsen
aartsvijand Granvelle.
het "Amerikaanse
ste gedeelte der
BI meerderheid van
uitgebrachte stemmen (door
het groot-
atlsch, doen
m dezen man, die bovendien l
lig tact betoond heeft in het Inter-
trekkende bevoegdheid
;ulke vèrsi
and. In het midden latende of
rhoudng gewenscht Is, heeft
Europeeache b
een dergelijke
gewoonlijk voldoende bewijzen gegev
dictatorschap te bezitten. HIJ
- -loeten srljden. alvorens hij
maeht achter zich heeft om
schromelijke verwarring
iet niet, hóe uit de moeilijkheden te
rra&gstuk,men
len landbouw, die hoe
Ier wordt, terwijl een
slet geen oplossing voor
langer hoe reactlonnuir-
revolutie niet ls ultge-
?n ziet geen middel om
irkloosheld In goede banei
springen staande banken en andere concerns
or ondergang te behoeden. Het ls een chaos
n krachten, die op Washington komt aan-
irmen, en wanneer het Vitte Huls niet weet.
wij de Amenkaansohe situatie.
dividenden nog handha
1 dividenden niet
•diend. en al sluiten "zij Juist door die div.
dendbetallngen hun boeken met enorme defi-
- steel, betaulde nog 2 per
63 587.870,
handhaafde het gewone dividend
1932 word hierdoor 1
belangen, wei-
oorlog. die
land als vao tet
'egt «Ich ook nog de
hen versch lende bedrljfst
ich In de geheele
kken. Want de
"i'T
Beth'ehem Steel
If States stei
National Steel
Republic Steel
