IDE - AL
3 Saterdag 11 februari 1933
eerste blad pag.
RONDOM DE DESTRUCTIE
De heer P. VAN REES, burgemeester van
(apendrecht, verzocht ons opname van het
blgende artikel.
Niemand had, toen in 1925 den gemeenten
J het westen des lands voor het eerst een
orgvuldig bestudeerd plan voor de uitvoe-
|ng van de gemeentelijke verplichting tot
itvoering der vleeschkcuringswet werd
borgelegd, kunnen vermoeden, dat de
lestructie van vee en vleesch zoozeer de
femoederen in beweging zou brengen.
Het bestuur der vereeniging van Nederl
«meenten èn de ontwerpers van de oor-
pronkelijke plannen hebben herhaaldelijk
[imrfe gemeenten aangespoord tot het nemen
LI 11 lan een besluit; zeer vele gemeenten heb-
xjMcn zich voor de zaak niet warm gemaakt.
De met de inspectie belaste ambtenaren
nd nnjr het noorden, de landbouworganisaties,
Ij hebben uit den treure gewezen op hot
èlang der destructie, zoowel ten behoeve
an veestapel en bodem, als van de volks-
ipzondheid. Reeds in 1928 betuigden meer
an 80 gemeenten schriftelijk hun bijzon-
fere tevredenheid over de centrale destruc
eteoroll6- zooals deze door de N.V. Nederlandsche
'hermo-Chemische fabrieken werd uitee-
lïElïlfHet1 door de Begeering in 1927 opnieuw
roor vijf jaren verleende uitstel verhoogde
animo der gemeentebesturen niet. niet-
HT frnin hebben talrijke gemeenten in het
joorden en oosten des lands zich bij den
eteoroa(jerj jggQ in het n0orden werkende de
tructor aangesloten. Het kwam voor. dat
i bleefcn gemeenteraad grootendeels uit veehou
en. Bijjèrs bestaande, zelf het initiatief nam tot
en dqansluitine bij den destructor!
Scan Od een dag verklaarden veertig van de
'h eetq Friesche gemeenten zich voor aanslu'
N.0.4ng, waaruit is af te lezen, hoezeer men
KleelUjaar belangstelling had voor het veeteelt-
zaljelang. Hei was daarom voor de plannen-
windmakers mogelijk in korten tijd hun plan
In heten te realiseeren-
a' de in het westen was na zes jaar propagan-
>ordeMa nog slechts 67 pet. der gemeenten be
litsch-jedcn 40 000 inwoners genegen zich aan te
d uitbuiten en 55 pet. der gemeenten boven
u) 000 inwoners (toestand 15 Sept 3?1
dnik-i Onkunde met d-eze industrieele organisa-
ileohtsie maakt noodig er nadrukkelijk on te
vijzen dat de directie niet in de allereer-
vnrst«e plaats bedacht mag zijn op winst maken
1 °°k|och. dat de hygiënische zong voor de uit-
emP©*£fening van den dienst allereerste eisch is.
I Winst maken zou de gemeenten, die wel
weer e destructie, maar niet de verantwoord»-
krac.hjjkheid voor de uitvoering der Vleeschkeu-
d0-ingswet (artt. 61 en 6?) hebben in hoogst
maangename omstandigheden kunnen bren-
ten. Het algemeen belang zou bij een zuiver
lommercieele houding zeer slecht gediend
[Bovendien mag niet uit het oog worden
ferloren, dat de destructor zijn grondstof-
nK ten niet op de concurrentie biedende vrije
uo ^narkt kan koopen, maar is aangewezen op
je gemeenten, die het monopolie hebben
[Daaruit volgt wel, dat een organisatie.
07 lie zich van speculatie onthoudt slechte
>t het inveeteeren van een belangrijk ka
Itaal in een destructor mag overgaan,
ndlen zich een voldoend aantal gemeenten
oor het afsluiten van contracten voordoet
Iet is plicht dit beginsel voorop te stellen
d dit als een conditio sine qua non in de
ontraden op te nemen.
Dit nu deed de N.T.F. reeds m 1925 en
lerop heeft de N.V. Gekro herhaaldelijk
n in de Pers èn in haar circulaires aar
Ie gemeenten èn in haar brief aan Eenste
Tweede Kamer der Staten-Generaal
;ewezen, als zijnde deze handelwijze con-
racthreuk. Straffeloos kan de N.V. Gekro
jlerin lasteren, maar tegelijkertijd geeft de
J-V. Gekro blijk, speculatie boven oud-
lollandsche degelijkheid en voorzichtigheid
e stellen.
Trouwens deze N.V. Gekro met haar vijf
ilrecteuren, f25.000 nominaal kapitaal
waarvan 5000.— geplaatst en gestort
naakte den indruk van een commercieele
speculatie, eerst op de omstandigheid, dat
Je N.T.F in het Noorden de gemeenten
verzocht heeft de contracten te mogen wij-
tigen vervolgens op den nood der gemeen-
en toen de fatale datum van 1 Juni '32
ïaderde daarna op het medelijden van 't
mbliek nu de speculatie dreigt te misluk
ten, zich voordoende als „slachtoffer" van
ïe draaierijen eener booze Regeering, die
nimers het particulier initiatief van de N.V
ïekro concurrentie aandoet, door het bijna
tien jaar oudere particulier initiatief van
de N.T.F. te steunen met een crediet! En
welk een crediet!
Dit slachtoffer nu, door den directeur-
generaal der Volksgezondheid, het Depar
tement van Financiën, do directi» der Ver
eeniging van Nederlandsche Gemeenten,
op de hoogte gesteld, gelijk het slachtoffer
in een persconferentie van 11 October 1932
heeft erkend, deed zich bij monde van den
heer de Kroes op een te Utrecht gehouden
vergadering voor als een eenvoudige, mis
leide veekooperl
Het is nu toch wel bezwaarlijk aan te
nemen, dat iemand, die vele jaren met suc
ces een Internationale veehandel dreef en
indertijd'de Primula Producten Maatschap
pij te Overschie èn de N V. Gedro te Piel
Gijzenbrug door de Regeering heeft later,
schadeloos stellen, nu „slachtoffer" zou zijn
geworden-
De geschiedenis der opeenvolgende door
de N.V. Gekro aangeboden contracten duldt
er ook niet bepaald op, dat hier de onnoo
zeiheid het onderspit moest delven. Eerst
werden contracten aangeboden, waardoor
bij afsluiten de gemeenten op het platte
land het kind van de rekening zouden zijn
geworden en nu komt N.V. Gekro met een
aanbieding, die oo g e n s c h ij n 1 ij k dezelf
de waarborgen biedt als die der N.T.F.
In de allernieuwste, zoo niet allerlaatste
contracten is het contract der N.TF. let
terlijk gecopieerd, behoudens de regeling
der bijdragen van de gemeenten en wanneer
deze bijdrage al dan niet moe.t worden be
taald en de bepaling omtrent den duur
der overeenkomst
Terwijl bij de N.TF. de gemeenten zelf
d. t van het bestuur der Vereeniging van
Nederl. Gemeenten ieder jaar over de bij
drage en de grootte daarvan beslissen ver-
bindt de N.V. Gekro zich om „op verzoek
van de gezamenlijk aangesloten gemeenten
zich te onderwerpen aan een accountants
onderzoek, teneinde op grond daarvan
nader in overleg te treden omtrent een
mogelijke en redelijke reductie". De accoun
tant wordt door de gemeenten aangewezen
de kosten komen voor rekening van de
Gekro NV.
Dat „overleg" ook zonder contract als
regel wordt toegestaan, zoodat vermelding
daarvan in de contracten geen waarde
hpeft, hehoeft geen nader betoog- Ook de
betaling per inwoner en per H.A. is overge
nomen, doch met een voor de gemeenten
voordeelig verschil van.... 25 pet! Ware
koehandel!
Een lltrechtsch Burgemeester schreef;
(Utr Cour. 24 Jan '33): „Maar zijn wij, ge
meenten dan met deze zaak op de markt
verzeild gemakt en moet hier een zaak, dio
het groote holing rter Volksgezondheid en
tTEN
NS
van de veestapel van Nederland ten zeerste
raakt, aan den meestbiedende worden
verkocht?"
De duur der N.V. Gekro-overeenkomsten is
vastgesteld op drie jaar; indien dus het
„overleg" of art 11 aangenomen, dat alle
gemeenten, gezamenlijk, dit wenschen
niet tot een voor de N.V. Gekro bevredigend
resultaat leidt, dan kan de overeenkomst
zes maanden vóór het verstrijken van den
driejaarlijksrhen termijn worden opgezegd,
iets wat voor de gemeenten beteekent: een
niet meer voldoen aan een wettelijke ver
plichting, waarvoor geen dispensatie meer
kan worden gegeven. De gemeenten zijn
dan het kind van de rekening-
Wordt de bijdrage van fO.OlVó gedurende
lange jaren gehandhaafd, dan is deze oogen
schijnlijk gunstige- aanbieding dan te
van de N.T.F. veel duurder dan deze laat
ste die de bijdrage afhankelijk stelt van
het bereiken van oen normaal rendemont.
Neem aan. dat de N-T.F. gedurende vijf
contracts ja ren 2 cL per inwoner en per HA
vraagt, dat is in totaal 10 ct., maar indien
het „overleg" met de N.V. Gekro mislukt is
die bijdrage, over denzePden tijd gerekend
f 0-225 d.w.z. 125 pet. duurder!
De Gemeenten nu moeten gedurende !an
gen termijn zekerheid hebben, dat een be
hoorlijk georganiseerde, wetenschappelijk
verzorgde organisatie, afgekeurd vee en
vleesch destrueert, terwijl do statistische,
zoowel als de technische ondergrond ge
vormd wordt, waarop een doelmatige, hoog
noodige en in dezen ook voor de veehou
ders zwaren tijd, wetenschappelijke bestrij
ding van veeziekten kan berusten en tegen
oor-waarden, waarover de gemeenten zelf
de eindbeslissing hebben.
In dit verband zij gewezen op het nrnef
schrift over paratuberculose waarop dr M
J. J. Houthuis cum Iaude het Doctoraat in
de veeartsemjkundige wetenschap verwierf
Daarin wordt gehandeld over de preven
tieve en repressieve bestrijding door mid
del van hygiënische verzorging, strenge
keuring en hygiënische destructie
In praktijk brengen van de beginselen
van dit werk, zou heel wat meer beteeke
nen voor de veehouderij dan alle crisis
wetten bij elkaar- Men lette op de indi
recte verliezen die kunnen worden voor
komen en vele malen grooter zijn dan het
geldbedrag voor doelmatige destructie uit
gegeven.
Zoo is na langdurig onderzoek de Regee
ring bereid het werk der N.T.F. te steunen,
omdat dit volksgezondheid en veestapel
ten goede komt; in het economisch belang
der zaak zooveel doenlijk gecentraliseerd,
in normale tijden self supporting
Vandaar dat de N.T.F- van den beginne
aan haar het oudste particulier
initiatief voor een gecentraliseerde
destructie-dienfct verbonden heeft een admi
nistratie dienstbaar te maken aan de be
strijding van ook z.g.n- parasitaire-vee
ziekten, zonder daartoe verplicht te zijn.
zonder dat dit aanvankelijk der Regeering
bekend was.
Dit is iets andere dan de houding der
N.V. Gekro die, gedwongen door de com
munis opinio, schrede voor schrede con
cessies doet en nog in haar nieuwste
aangeboden overeenkomsten niet datgene
biedt, wat de N.T.F- van den beginne als
een der gemeenten toekomend recht heeft
vastgelegd.
De gemeenten bedenken wel, dat het
verre de voorkeur verdient met oen orga
nisatle „in zee" te gaan, die reeds jaren
toonde ook de gemeentelijke belangen te
ontzien boven een N.V. die zich tot heden
nog slechts uitputte in het verspreiden van
i. onwaarheden.
omtrent het nakomen der contractueele
verplichtingen;
omtrent de verhouding tusschen de Regee
ring, de Landbouworganisaties en de Ver
eeniging van Nederlandsche Gemeenten en
N.T.F.;
omtrent het onderzoek door de Regee
ring;
omtrent commissariaten, waaromtrent in
'29 is voorgesteld dat de Regeering, de
Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten
en de georganiseerde Landbouw, drie van
de vijf commissarisplaatsen zouden bezet
ten, opdat deze instanties ten allen tijde de
meerderhoud zouden hebben de vereisch
te statutenwijziging is aan Justitie inge
zonden;
onwaarheden, omtrent het gebrek aan
vertrouwen der gemeenten gezien de una
nieme lof van 200 gemeenten bij de N.T.F
reeds jaren aangesloten;
onwaarheden, omtrent de historische volg
orde der Ministerieele verklaringen;
onwaarheden, omtrent de garantie door
de gemeenten;
onwaarheden, omtrent het verband tus-
schen de nieuwe contracten der N.T.F. en
de loezegging der Regeering.
Dit laatste punt vereischt nadere toelich
ting omdat de Directeuren der N.V. Gekro
bij hun opzet blijkbaar wildon speculeeron
op de omstandigheid, dat de N.T.F. met
voor de gemeenten ongunstiger voorwaar
den zou moeten komen en hoopten hier
mede de gemeenten van de N.T.F. afvallig
te maken-
Deze houding, waaruit duidelijk bleek,
wat heeren Directeuren der N V. Gekro
wilden, bewijst wel dat voor deze hee
bezwarende contracten geen ver-
rasslng waren, doch juist de oorspronke
lijke basis van hun speculatie
De N.V. Gekro blijft vertellen, dat de
Regeering f 1.080000 moet verschaffen.
Ook deze zaak is anders. De N.T.F. had in
9 de beschikking over f 650 000 ondpr
voorwaarde, dat het Rijk, de Vereeniging
van Nederlandsche Gemeenten en de Cen
trale l-andbouworganlsaties ieder voor
f 50-000 zouden participeeren, hetgeen teza
men f 800.000 zou uitmaken derhalve
heel wat anders dan de f 550.000 van de
juridische raadsman der N V. Gekro. Bo
vendien waren de becijferingen door de
nieuwe stichting reeds in '29 gereed en op
de basis van deze ciifers is een crediet ge
vraagd tot een maximum van f 1080 000.
Het eindbedrag kan derhalve wel minder
ziin. niet meer; gelet op de daling der prij
zen sinds '29 zal het aanzienlijk lager ziin
De N-T.F. zal wel niet meer don strikt
noodzakeli jk is opnemen, aangezien no r
male rente en aflossing moet wor
den betaald, waarvoor do Regee-
rin g wel zeer buitengewone waar
borgen verkreeg.
F.r wordt gesproken over het part feu
lier initiatief van de N V Gekro en
men verzuimt min of meer opzettelijk te be
denken, dat het initiatief van de N.T.F. even
particulier is.
De Balans-, winst- en verlies
rekening is voor alle belang
stellenden. ondanks de opzettelijk rond
gestrooide berichten, te verkrijgen bij de
N T.F.
Men spreekt nu van Overheidsgeld
en Overheidssteun, wetende, dat het
hipr gaat om epn normaal rentegevend cre
diet M.i. moest de als a s. voorzitter van de
Koninklijke Nederlandsche Athletiekunie
gedoodverfde Burgemeester van Edam hei
fair plav in acht nemen, indien, volgens
oereherichten door hem wordt medegedee.d
dat de N.T.F. „eon tekort hpeft, terwijl
andere dergelijke bedrijven een bescheiden
winst maken", en dat waar de bed rij fs
uitkomsten van den kringdestructor Bar
singerhom, die zijn verliezen nimmer on
der stoelen en banken stak, hem bekend
moesten zijn; het gaat niet aan te vertel
len dat het „zonder overheidsgeld kan",
terwijl men gereed staat het beheer te aan
vaarden over een door de gemeente bekos
tigd destructor. Gemeentegeld is toch ook
overheidsgeld? Indien de kringdestructoren
verliezen maken en de gemeenten passen
bij, dan is daarmee toch „overheidsgeld"
gemoeid.
Bovendien is te bedenken, dat verliezen
der kringdestructoren per eenheid ver
werkte grondstof en per gemeente vele ma
len grooter zijn dan de, bekende, verliezen
der NT-F.
De dienst der N.T.F. is naar het oor
deel der besturen der afdeelingen der Ver
eeniging van Nederlandsche Gemeenten
Groningen, Friesland, Drente, Overijssel en
Gelderland voortreffelijk en zou nu de
economische organisatie van de N.T.F- met
haar jarenlange ervaring zoo bedenkelijk
zijn, dat de N.V. Gekro zonder eenige
ervaring ten deze het z.g. 25% goed-
kooper kan doen?
De Gemeenten hebben wel de neiging tot
klacht dat het Rijk niet zeer tegemoetko
mend is; wat wil men nu, nu het Rijk het
de. Gemeenten mogelijk maakt de noodige
functies ten bate van volksgezondheid en
veehouderij te verrichten' De Regiering
weet uit het onderzoek van de interdeparte
mentale commissie reorganisatie-com
missie de commissie van Doorninck, als
ook uit het rapport van de Bezuinigings
inspectie van het Departement van Finan
oiën. dat de economische organisatie
van een destructor bij de N-T.F. in gopde
handen is en zij weet óók. dat stichten van
destructoren aan de gemeenten groote fi-
nancieele la.-ten zou brengen; zij weet óók
dat de commissie Welter voor het Regee-
ringsplan is (door een meerderheid).
Gewaarborgd is de stichting van een
aparte N.V. in het Westen, waarin
de Regeering en de Gemeenten
de noodige zeggenschap hebben, indien ho'
toegezegde crediet wordt verleend. Daar
door kunnen alle genipenten des lands
ook Brabant en N. Limburg onder leiding
van den Noord-Brab. Chr Boerenbond in
samenwerking met de N.T F. overeen
komsten afsl,,;,en van denzelfden in
houd; van denzelfden inhoud, van belang
indien omstandigheden tijdelijke of defini
tieve verlegging der gebiedsgrenzen noodig
of wenschelijk maken.
Indien degelijk en deugdelijk wordt over
wogen welke mogelijkheid voor de gemeen
ten voor nu en later de meeste zekerheid
biedt, liet meest aannemelijk is, dan kan
het resultaat der overwegingen niet twijfel
achtig zijn.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: le Lelden (vac.-A. D. Mee-
ter), J. J. C. Karres te Apeldoorn. Te Ter
Aar (.Z.-H.), J. Bakker te Bleiswyk.
Aangenomen: Naar Sneek (vac.-Dr. H.
J. Honders), J. R. Wolfensberger te Cubaard.
Bedankt: Voor Overschie (2de pred.pl.),
J. R. Wolfensberger te Cubaard. Voor
Sprang, J. D. Kleyne te Willige-Langerak.
JUBILEA
Ds. J. Oosterveen, predikant der
Geref. Kerk te Barendrecht, mocht 9 Februari
herdenken, dat hjj 26 jaar geleden in het ambt
van dienaar des Woordu by de Geref. Kerken
werd bevestigd.
Op 9 Februari 1908 werd hjj bevestigd te
Paesens. Op 8 Maart 1914 deed hy zijn intrede
te Geesteren-Gelselaar, om vervolgens op 27
Juli 1914 te Wilnis op te treden, en ten slotte
op 16 October 1927 te Barendrecht, waar hjj
thans met de Gemeente dit feit mocht her
denken.
Een talrjjke menigte was opgekomen in het
kerkgebouw, om hierin haar aanhankelijkheid
te toonen. Door een Comité waren bereids
maatregelen getroffen voor een gezellig ver-
loop van den avond, waaraan de Zangvereeni-
ging „Excelsior" en de beide organisten hun
medewerking verleenden.
Allereerst werd namens Kerkeraad en Ge
meente het woord gevoerd door den heer A. J
Helden, als nestor der ouderlingen, met
dankbaarheid gewaagd van het moeilyk-ker-
keljjke werk van dienaar des Woords, zoo ge
trouw door den predikant waargenomen. Ver
volgens werd de jubilaris toegesproken
mens de Classis Barendrecht, door Ds. D. Pol,
van Rjjsoord. Van de Geref. Kerk van Geeste-
Gelselaar was een uitvoerig hartelijk
schrijven ingekomen, nu nog in dankbare her
innering hrengende den zegenryken arbeid
in die Gemeente door Ds. Oosterveen verricht.
Voor de Geref. Kerk van Paesens was Ds. O.
opgetreden op Zondag 29 Januari jj., om het
feit te herdenken. Van de Geref. Kerk te Wil-
was een vertegenwoordiger aanwezig, die
den predikant In hartelijke bewoordingen toe-
Ten slotte voerde Ds. Oosterveen het woord,
daarby dankend voor de overgroote belang
stelling, maar bovenal dankend den God die
hem tot zyn werk heeft bekwaam gemaakt.
Hy verzocht der Gemeente hem ook voor de
toekomst in het gebed te willen gedenken.
Aan het einde van den avond maakten zeer
velen gebruik om Ds. O. en zyn gezin per
soonlijk te feliciteeren.
De Gemeente had overigens ook een stoffe
lijk blijk van waardeering geschonken.
Ds. J. B. G. CROES
Ds. J. B G. Croes, predikant der Chr. Geref.
Kerk te Gouda, is, naar de „Wekker" meedeelt,
weer langzaam vooruitgaande, wat zyn ge
zondheidstoestand betreft. Op medisch advies
heeft hjj zyn woonplaats verlaten en is hjj naar
Den Haag gegaan, om wat op te sterken.
Dr. J. A. H. VAN DEN BRINK t
We gaven reeds een bericht van het over
'ijden van den gewezen R. K. priester Dr.
J. A. H. van den Brink te Den Haag, later
sociaal-democraat. Dageraadsman bestrijder
van de Roomsche Kerk, archivaris der Evan
gelische Maatschappij cn medewerker
de bladen „De Protestant" van de E. M. et»
„Staat en Kerk" van de Hervormd-Geref.
Staatspartij (hoofdredacteur Ds. C A Ling
heek).
Bij de verbranding van het lijk te Wes
terveld waren o.m. aanwezig de moderne
predikant Ds. W. D. M. Baar, van Alkmaar,
en de heer G. Voet, van Velsen, namens hot
hoofdbestuur van do Evangelische Maat
schappij, en de oud-majoor van het Ned
leger B. van den Berg, namens de afd Den
Hang van dp E. M.. van wie de eeretgennem
de het woord voerden, waarna het orgel een
fragment uit „De Tooverfluit" speelde.
OVERKOMST VAN PREDIKANTEN
De No-.lelyke Synode der Geref. Gemeen
ten benloot „aangaande leeraren die van el
ders tot deze Gemeenten wenschen over
komen, dat de broederlijke (voorafgaande)
samenspreking zal gaan over bekeering en
•oening, dogmatiek en kerkrecht".
Br. L. W y t i n g, voorganger bij de Geref.
Gemeente te Rjjssen (Walkerk), welke Ge
meente in het kerkverband is opgenomen,
•erd na eenige bespreking me$ algemeene
stemmen vryheid gegeven in dé Geref. Ge
meenten, die dit wenschen, op te treden.
Met Ds. J. van W i e r, te Rijssen, zal
nader gesproken worden.
TRAPPEN LOOPEN
In het Rotterdamsche Vrijzinnig-Hervormd
orgaan „Ons Kerkblad" schrijft de nieuwe
predikant-voorganger Ds. G. Westmeyse, over
zyn eerste pastorale werkzaamheden te Rot
terdam en zegt hjj terloops: „by de 6621 huis
ziekenbezoeken, die in de 16 jaar waarin ik
drie plattelandsgemeenten diende, door mij
zijn afgelegd, heb ik niet zooveel trappen ge-
loopen, als by de plusminus 70 bezoeken tot
nu toe in Rotterdam gebracht".
Als groote-stadspredikanten ijverig in het
huis- en ziekenbezoek zyn en het met beleid
aanleggen, kunnen ze lang lenig blijven.
KERK EN CRISIS
Gelijk men zich zal herinneren, is eenigen
tijd geleden door de Classis Dor-
'recht der Geref. Kerken, waaronder de
enkele Geref. Kerken in België ressorteeren,
als gewoonte aangenomen, oin de September-
■•ergadering in België te doen houden. Op
haar laatstgehouden vergadering besloot de
'lassis echter, terwille van bezuiniging, voor-
dit vergaderen in België stop te zet-
Op dezelfde Classisvergadering is het voor
stel van de Geref. Kerk te H.-I.-Ambacht om
zich te wenden tot de Part. Synode met het
verzoek een collecte uit te schrijven van de
crisis zwaarst getroffen Kerken in
haar ressort, na discussie ingetrokken.
KERKZANG
Te Den Haag belegt de Jeugdcommissie
der Ned. Herv. Gemeente (seer. mej. J. E.
Stolk) ter verbetering van den Gemeen
tegezang op Donderdagavond 16 Februari a.s
de Willemskerk een zoogenaamden Gemeen
tezangavond. Het zal aldaar de eerste zijn. De
JeugdcommY?sie hoopt, dat de Haagsche Ge-
dooi sterke deelname het doel zal hel
pen bevorderen.
ZONDAGSARBEID
Inzake noodzakelijken Zondagsarbeid onder
de tuinders werd door de Noordelijke Synode
der Geref. Gemeenten een commissie benoemd
lie ter volgende Synode rapporteeren zal.
KERKELIJK WEES- EN RUSTHUIS
Te Rotterdam krijgt de Geref. Ge
meente (Boezemsingel) van de Noordelijke
Synode der Geref. Gemeenten het
zich uit te spreken over een van Deputaten te
dezer zake afkomstig en naar de Generale
Synode door te zenden voorstel, beoogend dat
Rotterdam een veeshuis en tehuis voor ouden
van dagen voor eigen rekening zal bou -en,
mede ten behoeve van de Gemeenten, die dan
jaarlijks een collecte tot steun zouden houden.
STIGMATTSATIE
Analoge verschijnselen bij
een Protestante.
Het „Evangellsches Allianzblatt" van 22
Januari bevat een uit een blad „Der Evange
list" overgenomen mededeeling van Dr. Alfred
Lechler over „Een nieuw geval van etigmati-
satie". Een van schr.'s vrouwelijke patiënten,
1928 onder zyn behandeling kwnm,
toonde korte, afwisselende, vreemdsoortige
zi ektever sch ij nsel en.
Toen aldus lezen we in de aanhaling van
het „Handelsblad" de patiënte sinds 1929
in zijn huishouding werkzaam was en hij haar
zoodoende steeds in het oog kon houden, merk
te hy op dat elke indruk, in het bijzonder een
onaangename, haar aangreep en voor korteren
of langeren tijd op het lichaam inwerkte. Het
proces ging overigens geheel buiten haar be
wustzijn om. Wanneer zy bijv. het bijbelver
haal van den kreupele Ier-, kreeg zij het gevoel
of ze zelf lam en doof werd; als ze
maagoperatie hoorde, kreeg ze hevige maag
pijnen. Toen zij nu op een lichtbeeldenavond
het beeld zag van de kruisiging van Jezus, ge
voelde zij pijn aan handen en voeten, en juist
op die plekken, waar hy Jezus de nagelen
ingeslagen. Vnn deze ondervinding tot
"tigmatisatie is, zoo meent schr., maar een
kleine stap. Op dezen grond ontkent hy, dat
reden bestaat om Therèse Neumann, gelyk
deel van de publieke opinie doet, als een
bji zon der begenadigde een heilige te be
schouwen.
Hij behoefde niet, nog in volle kracht, zich
uit de slagorde terug te trekken. Hij is in
hot harnas gestorven: ik ben in leven on
sterven het eigendom des Heeren. Die we
tenschap gaf hem kracht om te leven, maar
ook kracht om te sterven. De Heere heeft
gegeven, de Heere heeft genomen, de Naam
des Heeren zij geloofd. Alles wat God geeft,
geeft Hij in leenbruik. Er is maar één uit
zondering: den Heere Christus geeft God
ons voor eeuwig. En dan is de eeuwige dood
overwonnen en behoeven wij voor den tijde-
lijkcn dood niet te vreezen.
Veel heeft God in Prof. B. gegeven. Moge
zijn onderwiis en zijn leven voor de studen
ten een aansporing zijn tot getrouwheid.
Ook voor onze Kerken is zijn heengaan een
groot verlies. Maar zijn arbeid is niet ver
loren.
Ten slotte sprak Ds. Schouten woorden
an troost tot de echtgenoot® en kinderen
an Prof. Bouwman.
Na het zingen van Ps. 146 vs. 3 schetste
Ds. O. Bouwman, van Zalt-Bommel, zijn va
der als prediker, als hoogleeraar en als
echtgonoot en vader en liet zingen het lied.
dat de gestorvene kort voor zijn dood ge
zongen had. Ps. 27 vs. 7.
Ds. Schouten sloot dit samenzijn.
In de pers der Geref. Kerken worden
artikelen aan wijlen Prof. Bouwman gewijd.
De „Bazuin", hel officieel orgaan van de
Theol. School te Kampen, waarvan de over
ledene redacteur was. verscheen in rouw
gewaad. De hoogleeraren Dr. A. G. Honig pn
Dr. T. Hoekstra herdenken hun heengega
»n ambtgenoot
NED. STUDENTENWERKKAMP
Het verslag van het van 10 Juli10 Sept.
1932 te Bakkeveen gehouden tweede werk
kamp met 148 deelnemers (onder wie 28 bui
tenlanders en 24 deelneemsters) deelt mee, dat
daar voor den bouw van een volkshoogenchool
door het kamp het voorbereidende grondwerk
is verricht. Voorts zyn 30 studenten naar
IJ s 1 a n d tydens den hooitijd geweest. Van
U8landschen kant wordt de komst der Holland-
sche studenten weer gaarne tegemoetgezien.
Voor den komenden zomer wordt ook hier te
lande weer een object gevraagd.
HOOFDBENOEMINGEN.
Rotterdam (Prins Mauritsschool, Een-
drachtstraat, ter opvol" ing van A. Brakel, die
met pensioen gaat en in de plaats van H. van
der Staat, ond. Wil'em de Zwygerschool, die
voor een benoeming bedankte), J. Schenk, oud.
te Rotterdam (Willem de Zwygerschool, Jan
van Loonslaan, hoofd L. J. Blok).
Rotterdam (Bewaarschool a
Zwaanshals-Fabriekstraat, die 1 April een
r gebouw verkrijgt en ter opvolging van
mej. Joh. Pauls, die met pensioen gaat), mej.
I!. Bantje, ond.es te Rotterdam (Juliana van
Stolberg-Bewaarschool, Rodenrysche laan),
Aang. Ing. 1 April.
Vianen (L. en M.U.L.O., vac.-J. Bier-
ling), L van den Brink, ond. te Amsterdam.
Terwolde a. d. Vecht (nieuw te openen
School), J. A. W. Bos, ond. te Lisse.
Schoolnieuws.
LEERMIDDELEN NOODIG?
J. VERHAVE - INSTRUMENTHANDEL
GALERIJ 24, AMSTERDAM
HERDENKING
PROF. DR. H. BOUWMAN
Theol. School te Kampen.
Vrijdagavond werd in een samenkomst
van hoogleeraren, studenten en familie
Prof. Dr. H. Bouwman herdacht De leiding
berustte bij Prof. Dr. S. Greijdanus. Na ope
ning wees deze er op, dat het nu juist één
maand geleden was, dat er een samenkomst
gehouden was ter nagedachtenis van Fr
Lindeboom. En nu heeft God zoo onverwacht
midden uit zijn werk Prof. Bouwman weg
genomen. Maar bij alle droefheid over ons
verlies mag er blijdschap zijn over zijn
gewin.
Vervolgens gaf spreker een overzicht van
hot levenswerk van den ontslapene. Na eerst
als predikant Berlikum en Ilattem gediend
te hebben, werkte hij gedurende dertig laren
aan de Theologische School. Met deze weik
z.aamheid stond In nauw verhaqd zijn ai
beid als schrijver en als raadgever der Geref
Kerken. Prof. Bouwman was 'n man. die in
die Kerken en daarbuiten zeer gezien was.
Hij was vriendelijk en tegemoetkomend
nooit iemand kwetsende of aanstoot geveno
Hij was veelzijdig in zijn studie en arbeid.
Maar zijn hoofdarbeid was gelegen in de
Kerkgeschiedenis, speciaal in die der negen
tiende eeuw in ons land en in het recht
der Kerken. Zijn arbeid is met zijn heen
gaan niet verloren, maar zal haar invloed
doen blijven gelden. Zijn geschriften blijven.
Prof. Bouwman heeft achting en oere mogen
mtvangen van menschen. Maar boven alles
mocht hij Gods genade genieten. Hij mocht
werkzaam zijn in 's Heeren werk en nu heeft
God hem thuisgeroepon. Moge zijn nage
dachtenis voor ons eon aansporing zijn oni
getrouw te zijn In ons werk en moge ook
eenmaal ons loon zijn de eeuwige heerlijk
heid. welke, naar wij mogen gelooven, thans
zijn deel is.
Nadat gezongen was Ps. 84 3 sprak Ds.
J. I- Schouten, voorzitter van het college
van curatoren. Deze wees er op, dat Gods
leiding, hoe duister zij ons vaak toeschijnt,
toch altijd de eenig goede is. De Heere heeft
het Prof. Bouwman cemakkehjk gemaakt
Super pen-werkschrift 1000 20.50
Flf.lH'H'.l.l
ONDERWIJZEUSBENOEM1NGKN.
Den Haag (Eben-Haëzerschool der Geref.
Gemeente, hoofd H. van Dokkum), J. Kouwen-
hoven te Den Haag, thans werkzaam te Voor
burg. Voor tijdelijk.
Domburg (hoofd P. J. Vergers), mej. M.
■M. den Hollander te Middelburg.
NIEUWE CHR. SCHOLEN
Te Zyderveld (gem. Everdingen) hoopt
men 1 April a.s. een Christelyke School te
openen
GEHUWDE ONDERWIJZERESSEN
Te Leeuwarderadeel kwam bU den
Gemeenteraad een verzoek in van dan Bonn
van Ned. (Openbare) Onderwijzers om te
rug te komen op een Raadsbesluit van
eenige jaren geleden, waarbij het verboden
werd bij huwelijk, aan een onderwijzeres
nog in betrekking te blijven.
Hoewel B. en W. verklaarden tegen het
herroepen te zijn van besluiten van den
Raad, die eerst kort geleden waren aange
nomen, durfde men klaarblijkelijk de on
denvijzers niet weerstaan. Althans B. en
W. stelden voor het besluit ongedaan te
maken.
Dit voorstel van B. en W. kon geen
meerderheid krijgen, omdat er een ver
standige socialist in. den Raad zat, die voor
de openbare onderwijzers roet in het eteu
gooide. Thans moet hij de laan uit, of lie
ver voor hij de laan wordt uitgezonden,
gaat de heer Van Esveld heen.
Aan het einde van de Ruadszittinf
meldt de „Stand.", legde de heer Van Esveld
een verklaring af, waarom hy gaat. Spr.
zei. dat hij zich niet bij de meerderheid van
de fractie kan neerleggen, en daarom moei
hij gaan. Ik heb ten sterkste afgekeurd, dat
een gehuwde onderwijzeres, welke geen kost
winster is, in de school bleef staan, waar
door in haar huishouding een dubbel in
komen vloeide, eheter ten koste van een
jongere collega, die niets had. Mijn sociaal
gevoel, mijn gemeenschapszin kwam hier
tegen in opstand. Ik was van oordeel, dat we
in een sociaal-democratischen gemeenschap»
staat er ook voor hebben te zorgen, da:
ieder zijn deel krijgt en niet de één dub
bel en de ander niets, en dat wij het vrij
heidsbeginsel niet op dez.e wijze tot een
dogma mogen vernederen.
Spr, heeft toen aan de fractie meege
deeld, dat hij tegen zou stemmen. Toen
hoewel men wist. dat daardoor het voor
stel verworpen zou worden, heeft men
zelfs niet op aandrang het voorstel willen
terugnemen.
Men blijkt zich by den Bond stijf aan
de gesohreven wet vast te houden met ae
grondgedachte: Ben ik mijns broeders
zusters hoeder? Spr. heeft ook getracn
dit punt op het program van de partij ge
wijzigd te krijgen. Een voorstel in dien
geest werd ingediend hij de afd. der partij
maar werd eveneens verworpen, zoodat dii
op het congres niet zal worden behan
deld.
UNIE „EEN SCHOOL MET DEN
BIJBEL"
DE PROPAOANDA ACTIE
De propaganda-actie voor de School met ut
Itybel i»3 door het bestuur der Unie ingezet m
de uitgave van het tweemaandelyksch vlug
schrift „De Unie".
De vraag naar dit propagandamateriaal ging
de verwachtingen te boven. Elk nummt
een grootere oplaag. Naar vergrooting van
het formaat wordt gestreefd.
Toch is het doel nog niet bereikt. De oplaag
moet worden verdubbeld.
Op vele plaatsen moet nog de geregelde
verspreiding worden aangevat. Achterblijven
niet verantwoord.
Teneinde de wel stille, maar daarom niet
minder vruchtdragende werking van het ge
schreven woord ruimer arbeidsveld te geven,
de schriftelijke propaganda kracht by te
zetten en aan te vullen, heeft het Uniebestuur
het werk ook van een andere zyde aangevat.
Daarom werd een program ontworpen en in
uitvoering gebracht.
Kort samengevat luidt dit program als
1. In elke plaats, waar Christelyk onder
wijs gegeven of verlangd wordt, worde opge
richt een Comité van Actie. Waar het moge
lijk is en verlangd wordt, zal het bestaande
Locale Comité der Unie als zoodanig optre-
Schoolbeeturen kunnen c.q ook zelf het
Comité van Actie vormen. Kerkelijk of poli
tiek verschil sta aan de samenwerking
het doel: de propaganda voor het vrije
Christelijk onderwijs, niet in den weg.
2. Het land wordt verdeeld in propaganda-
istricten met een centrum, aangewe
zen door natuurlyke ligging.
3. Elk district staat onder leiding van een
„districtscommissaris". Deze vormt een „dis
trictscomité" uit de op schoolgebied invloed
hebbende mannen in ziin district.
Taak van het districtscomité:
versterking van de propaganda-actie der
laabielijke comité's;
b. initiatief tot propaganda in de plaatsen,
die in gebreke bleven;
c. organiseeren, waar noodig, van school
dagen;
d. .de propoganda-actie incon^reeren in
reeds bestaande „scholenbonden" of tot vor
ming van zulke bonden het initiatief nemen,
waarby gezorgd wordt voor het omsluiten van
le verschillende richtingen op het gebied van
het Protestantsch Christelijk onderwijs;
e. contact met het Uniebestuur.
Het hoofdbestuur is steeds bereid
tot:
a. overleg, arbitrage, bevordering van sa-
menwerking;
b. verschaffing van propaganda-lectuur (ook
oor speciale doeleinden)
c. bemiddeling (desgevraagd) van sprekers
>or schooldagen en centrale schoolavonden.
Geenszins Ls het dus de bedoeling te trach
ten op verschillende plaatsen bestaande scho
lenbonden te verdringen. Aaneensluiting is
het doel.
Versheide steunmmten voor de propaganda
zyn niet voldoende. De leemten moeten wor
den gevuld opdat een hecht en sterk aaneen
gesloten front worde verkregen.
Voor verschillende districten vond reeds het
Uniebentuur vooraanstaande mannen bereid
als districtscommissaris de schouders onder
dit werk te zetten:
S. Zwart. Hoofdd Chr. School, Winscho
ten; voor: Winschoten en omstreken.
P. Bergmeyer. Burgemeester Stadska
naal; voor: Stadskanaal en omstreken.
J. H. Binnema Geref. Predikant Era-
men; voor: Emmen en omstreken.
E. Kie)ft. Hoofd Chr. School, Meppel;
•or: Meppel en omstreken.
H. Hogeweg Hoofd Uhr. School, Olden-
zaal; voor: Hengelo en omstreken.
N. W. van Diemen de J el. Hoofd
Chr. School, Winterswyk; voor: De Achter-
J. A. Reesink. Uitgever, Velp (Gld.);
voor: Zuid-Veluwe en de Lymens.
P. de Zeeuw J.Gzn. Hoofd Chr. School,
Nykerk (Gld.)voor: Noord-Veluwe.
B. van der Kolk. Hoofd Chr. School,
Amersfoort; voor: Oost-Utrecht.
J. A. S t e i n z. Hoofd Chr. School, Hilver
sum; voor: Het Gooi.
J. J. A d r i a a n s e. Hoofd Chr. School,
Alkmaar; voor Noord-Holland-Noord.
Contact met scholenbonden werd gezocht en
verkregen. Langzaam maar zeker groeit de
organisatie.
Niet het minst stemt tot blydschap, dat na
gevoerde besprekingen met de Nederlandsch-
Christelyke Onderwysvereeniging de weg tot
accoord werd gebaand, hetwelk ongetwij
feld binnenkort een definitief karakter zal ver
krijgen. Zet de Unie haar plannen door en
dienaangaande behoeft geen twyfel te bestaan
dan vereenigt genoemde organisatie na ver
kregen overeenstemming zich daarmede en
ziet zy ter wille van de eenheid af van een
zelfstandige propaganda-actie.
Het Uniebestuur vraagt in dezen arbeid de
medewerking van allen, die hart hebben voor
de School met den By hel. Zy allen hebben hier
taak en een roeping.
EXAMENS
PROMOTIES
SI'
moveerd la tot Do<
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gepro-
•»«-—-1 ia tot Doctor to de Recht»*eleerdheld.
jefachrift getiteld: Land en kerk in Ne-
dsch IndiS, tilatorlsch-staatarecDteUJke
C. LI on (J&chet geboren te
Vreeland.
rd Is tot Doctoi
proefs.chrlft „Criteria bij het neu-ologlsoh
j -llngen" mej. A. G. Schoo, ge-
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. GeeJ.3
Godgeleerdheid cand. ex.. de heer B. Nyholt t©
le Den Haag.
Recht*wetenschap: doet. ex.. de heeren H. Ai
J. Bothenlus Brouwer en W. T. M. Rauwsloot
Den Haag: cand. ex., de heer J. H. Uinsea t©
>n Haag.
Indologie: econ. doet ex., de he©r W. J. Ca-
- - Den Haag.
rtaex., de heeren B. D. I'unaeiie te Lelden. A.
van den Briel, E. H. H. M. Jansen en W. U
L Dekker, allen te Den Haag. en mej. J. AL
Knljber te Lelden.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Uesl.: Kla»aleke Letteren: cand. ex.. de neer
J. S. Groot; doet ex.. mej. tl. Konijn. f
Roohtswetenechap: doet. ex., de heer H. Dlich
^anOouda de damea W' va~n Harukamp en
Sociale Geographle: cand. ex., de heer H. O,
Wijsbegeerte: cand. ex. mej. A. K&iler.
Geneeskunde: artsex.. mej. D. J M. Venemaj
aemlartaex.. de heeren G. E. van Beek. G. J.
van Lookeren Campagne en J. de Vries
iex.. de heeren J. Vlemlng;
.de Jong. H.
EXAMENSTEEKENEN
Aangifte voor de In Augustue te houden M O.
xamens Teekenen Akte Al a (niet gelijktijdig
EXAMENS-BOEKHOUDEN
EXAMENS-HANDELSKENNIS
Aangifte voor de L. O.-exametis Handelsken
nis Akte U. te houden ln Mei. Juli. Augustus en
zoo noodig ook In Juni, en voor -Ja L. O.-rxa-
mens Handelstermlnologle en Handclicorreapon
deotle. te houden In Jufl. moet ge..-hieden v«.ïr
1 Mei a.s, bij Ch. Javaux. Reg-Hes-.Ha-, 'h
Haarlem (giro HSSOO).
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG. 10 Febr. Ge
tuurmau gr. at., rasp. de
.•er en A. A. de Groot: e
ellv.. da heer J K. Bonnl
heeren A. H. Brou-
