Jlieutttr £riïisrijf (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD
Een zware week
BINNENLAND.
ABONNEMENTi
per kwartna' In Lelden en In plant-
pen waar 'n agentschap gevestigd I» 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
per week f
Voor hPt Buitenland bij wekelijk-
pche tending «4.50
feij dagettjksche tending «5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad iVi ccn*
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestnat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1933
ADVERTEN. t E N
No. 3889
Van 1 tot 5 regelsf I.I'M
Elke regel meer0.Z2VS
Ir.get Mededeellngen
van 1—5 regels 2.C9
Elke regel meer9.45
Bil contract belangriikp korting.
Voor het hevrngen aan 't bureau
wordt berekend f 0.10
13e Jaargang
Dit nummer bestaat uit VIER blader.
Een week van spanning en angstig
afwachten; dagen van geweldig gebeu
ren liggen achter ons. De hoofden zit
ten vol van de muiterij en nauw lij ks
heeft men aandacht voor het politieke
conflict. En we zullen daarom geen po
ging doen om naast deze twee nog voor
een ander onderwerp belangstelling te
vragen.
Wat nu de gesmoorde muiterij be
treft, voorzoOver er reeds een oordeel
te vellen valt, hebben wij dat gegeven.
Echter leven we nog in de periode van
afwachten; volle klaarheid is over de
droeve waarheid nog niet opgegaan en
thans in nadere beschouwingen te tre
den, ware ongewenscht.
In zekere zin geldt dat ook van het
parlementaire conflict. Het beraad in
kleine kring is daarbij in volle gang en
we weten slechts, dat het kabinet er
niet aan denkt, om thans op de vlucht
te slaan. Over wat er verder gebeuren
moet, zijn slechts speculatieve beschou-
wingen te leveren.
Dat we er nochtans heden even op
terugkomen vindt zijn oorzaak in de
zeer uiteenloopende persbeschouwingen.
Daarover wenschen we een paar opmer
kingen te maken.
Opvallend objectief lijkt ons het oor
deel van de N. Rott. Crt. Lezen wij het
goed, dan staat de redactie dichter
naast de Regeering, dan naast de libe
rale Kamerfractie, die bij het conflict
de leiding der oppositie had.
In onze kringen wordt het soms
schijnbaar wel eens vergeten, maar
wij mogen hier herinneren aan een uit
spraak in de Vrijheid, waarin ongeveer
gezegd wordt: voor alle dingen is de
N. Rott. Crt. toch orgaan der liberale
staatspartij.
Zóó is het en dan valt het niet ge
makkelijk om een weinig gunstig oor
deel te vellen over het optreden van
eigen partijgenooten. En toch zegt het
blad, dat de Kamer wat meer besef
moest gehad hebben van de zeer groote
verantwoordelijkheid welke op haar
drukt in deze moeilijke tijden.
Waarschijnlijk maakte de redactie
voor zich zelf een vergelijking tusschen
het optreden der liberale raadsfractie
in Rotterdam en dat der liberale Ka
merfractie. De eerste beseft uitnemend
goed, dat aan de negatieve oppositie
weerstand geboden moet worden; de
laatste houdt daar te weinig rekening
mee.
En, met de Chr. hist, fractie schijnt
het niet anders te staan. Terecht
maakte de Maasbode de zeer juiste op
merking: „Wij kunnen het ons inden
ken, dat de regeering tegenover deze
nieuwe poging, om haar in den zoo
moeilijken bezuinigingsarbeid te belem
meren, op de meest krasse wijze stelling
nam, vooral na de tegemoetkomende
houding, juist bij dit ontwerp aangeno
men."
De leider der Chr. hist, fractie heeft
dat wel gevoeld en tracht zich tegen
dat ve.rwijt te verdedigen met de op
merking: „het ging niet om een groot
algemeen plan, maar om een kleine
maatregel".
Dit argument is er naast. De regee
ring is bezig aan een keten van bezuini
gingen. Elke schakel is nauwlettend be
keken en geconstrueerd en nu gaat het
niet aan om te zeggendie schakel komt
er minder op aan. Het ging juist wel
om een groot algemeen plan; want wie
de onderdeelen apart beschouwt, kan
elke bezuiniging afwijzen.
Daarom zakte het Handelsblad zóó
laag, door te spreken van een pietlut
tige zaak. Dat was dit voorstel in zich
zelf volstrekt niet; maar als schakel in
het geheel had het bovendien evenveel
waarde als elk ander middel.
Laat men toch niet meer spreken
over bezuinigingsernst, als iedereen bij
elke gelegenheid zijn eigen stokpaardje
wil berijden.
De heeren en de kranten, die zich
hieraan schuldig maken, weten heel
goed, wat er van komt als men deze
methode toepast.
De Chr. hist, fractie moet maar eens
bij Minister de Geer informeeren. Die
heeft vaak genoeg college gegeven in
deze wetenschap.
Bovendien, bij dit wetsontwerp was
heelemaal geen sprake van dwangmaat
regelen der Regeering tegenover de Ka
mer. Er was veel overleg gepleegdde
voorstellen waren verzacht; de Minis
ter ging zoover mogelijk mee.
En dat het Kabinet over enkele maan
den toch aftreedt, heeft cr hm letterlijk
niets mee te maken. De Regeering be
ijvert zich juist, om vóór de verkiezin
gen het algemeene bezuinigingsplan at'
te hebben. Maar het lijkt er meer op,
dat sommige Kamergroepen reeds te
veel aan zekere Juni-gebeurtenissen
denken.
En dat slaat de parlementaire arbeid
met onvruchtbaarheid. Te meer, als de
Regeering tegenover zich krijgt een
combinatie van minderheden, die als
ze de kans hebben elkaar verslinden.
Een week van veel gebeuren
OFFICIEELE BERICHTEN
nomische Zaken
den Minister van Eco-
Arbeid Is benoemd tot
den Hoogen Raad
i de hypotheken M. A.
_n liet hypotheekkan-
het hypotheekkantoor te
CRISIS BOTERMERK
De Crisis Zuivelcentrale deelt mede, dat
voor de week van 12 tot en met 18 Febr. a.s
de prijs van het crisis botermel k op 90 ct.
per kg. en die van de vervoer vergunning
voor buitenlandsche boter op 80 ct. per kg.
is vastgesteld.
STOKEN MAAR!
Hoe klakkeloos, hoe weinig voorzichtig de
roode pers bij haar sensationeele bericht
geving te werk gaat, bleek dezer dagen weer,
schrijft de Ned. in zijn Kameroverzicht:
Zij had aandag een interview met een
planter opgenomen, waarvan het duide
lijk was, dat louere achterklap over onze
marine het eenige bedoelen was, op
Maandag in de volle geprikkeldheid der
openbare stemming over het gebeurde
met de Zeven Provinciën. Maar Dinsdag
avond, in een verstopt hoekje, wordt van
dit interview gezegd, dat het op een ver
gissing berust, dat het wordt gekenmerkt
door een groven vorm en dat het ver
schillende onjuiste voorstellingen bevat.
Hoe kon zoo iets de redactie passeeren?
DE CAMBO-VERGADER1NG
TE DEN HELDER
DE AANGENOMEN MOTIE.
In de gisteren in Den Helder gehouden
vergadering van het Cambo (comité tot be
hartiging van de algemeene belangen van 't
marinepersoneel beneden den rang van of
ficier). die door ongeveer duizend personen
was bezocht, is. naar Het Volk meldt, een
motie aangenomen, waarin met klem wordt
geprotesteerd tegen de uitlatingen in het
parlement en de pers, waarbij wordt geïn
sinueerd, dat de Cambohonden door hun op
treden een geest van verzet tegen de krijgs
tucht zouden hebben aangekweekt, en thans
verantwoordelijk gesteld dienen te worden
voor de excessen die in Oost-Indië hebben
plaats gevonden.
Verder wordt de hoop uitgesproken, dat
de minister van defensie alsnog maatrege
len zal willen overwegen, waardoor de knel
lende druk van de nieuwe salaris-korting
wordt opgeheven en dat bij het beoordeel en
van de gepleegde strafbare handeling zoo
veel mogelijk clementie zal worden be
tracht
BEZUINIGING
OP HET ONDERWIJS
CONCENTRATIE VAN SCHOLEN?
Het Volk deelt mede, dat op het departe
ment van Financiën vertrouwelijke bespre
kingen hebben plaats gehad onder leiding
van den thesaurier-generaal Mr. Dr. A. van
Doorninck, met het doel te geraken tot in
grijpende onderwijsbezuinigingen, overeen
komstig het plan Feberwee.
Dit plan behelst voornamelijk concentra
tie van scholen.
De besprekingen hadden ten doel na te
gaan of dit plan voor verwezenlijking vat
baar is.
Het blad meent te weten, dat de uitnoo-
diging tot deelneming aan deze besprekin
gen is uitgegaan van den heer Van Door
ninck persoonlijk Hij richtte zich zoowel tot
voorstanders ais tot tegenstanders van het
plan. Tot degenen die de conferentie heb-
hen hegewoond, bphooren, behalve de heer
Feberwee. Dr. C. P. Gunning, rector van 't
Amsterdamsche lyceum, Dr. Ph. J. Iden-
burg. chef van de afd. Onderwijsstatistiek
van het Centr. Bureau voor de Statistiek.
Mr. Dr. J. H. van Zanten, directeur van het
Gemeentelijk Bureau voor Statistiek te Am
sterdam, Prof. Mr. Dr. G. A. van Poelje, chef
van de afd. Onderwijs te 's-Gravenhage, en
de heeren P. Lahan en J. C. Ligtvoet. chefs
van de afd. Lager Onderwijs van het de
partement.
Nadat enkele besprekingen hadden plaats
gehad, is aen den heer Feberwee opgedra
gen een nota over zijn plannen samen te
steilen. Over enkele dagen zullen, naar aan
leiding van deze nota. de vertrouwelijke on
derhandelingen worden voortgezet.
ZUID-HOLLANDSCHE EILANDEN
GEÏSOLEERD
Wegens kabelstoring is de telegrafische
en telefonische gemeenschap met de Zuid-
Hollandsche eilanden gestoord. Telegram
men naar IJsselmonde. Voorne en Putten
Goeree en Overflakkee ondervinden veel
vertraging.
Het oordeel der pers over
het politieke conflict
Het dilemma
dtl ontstaan is door aanneming van de
motie-Boon trekt, ondanks de muiterij, toch
de aandacht. Veel zegt De Standaard
er nog niet van Het blad wijst er op, dat
men kwam met een motie zonder ernstige
beteekenis. Maar
len.
Het dilemma was en bleef, of de Kamer
het Kabinet in den noodzakelijken bezui
nigingsarbeid steunen wil, en dat dan
toonen door met zijn voorstellen mede te
gaan. dan wel of de Kamer toont daartoe
weigerachtig te zijn.
Het dilemma was: vóór of tegen de
bezuiniging.
De meerderheid der Kamer koos nu
voor het laatste, door in meerderheid met
de motie Boon mee te gaan.
Het Kabinet zal er zijn conclusies uit
trekken.
Wij gaan hierop uiteraard thans niet in.
Wij constaleeren slechts de nuchtere
feiten, zooals heel ons volk die zal moeten
zien.
En onder die feiten trekt dit nu wel
weer de aandacht, dat bij deze uitspraak
der onwilligheid de Vrijheidsbond, die
zoo hoog van den bezuinigingstoren pleegt
te blazen, de leiding had.
Over het conflict
laat de heer Snoeck Henkemans in de
Nederlander naturlijk een gansch an
der geluid hooren. De schrijver wijst er op,
dat de Chr. Hist, fractie het moeilijk had:
sChade aan de rechtspleging of niet mee
gaan met de bezuiniging:
Lettend op den omvang van het te
duchten kwaad en op de geringheid der
bezuiniging, die, als men ernstig wilde,
ook te verkrijgen was door reorganisatie,
inplaats van eenvoudig door afbraak en
concentratie, kon het niet anders, of de
beslissing, reeds maanden geleden geno
men in het hart, moest met de daad wor
den bezegeld. Het innerlijk conflict was
beslist. De Christelijk-Historische Kamer
leden moesten stemmen vóór schorsing
der behandeling van de voorstellen, totdat
een nader onderzoek, omtrent andere
mogelijkheden, meer licht had verspreid.
Toen kwam het Kabinet met een
dwangmaatregel.
Het Kabinet, dat over enkele maanden
de leiding der zaken toch zal neerleggen,
trachtte, door een bedreiging met poli
tiek conflict de Kamerleden te brengen
tot een votum, in strijd met de eigen over
tuiging. Niet om een groot algemeen plan
maar om een kleinen maatregel, waar
mede echter aan groote belangen van
historischen, juridischen en cultureelen
aard zou zijn tekort gedaan, werd het
politiek conflict in het leven geroepen.
Wat het Kabinet voornemens is te doen.
is tot op dit oogenblik onbekend. Wordt
het politiek conflict doorgezet, dan kan
het Kabinet aan H. M. de Koningin ont
slag verzoeken of wel een voorstel tot
Kamerontbinding aan H. M. voorleggen.
Bij aanvaarding van het laatste voorstel
zou de Kamerverkiezing een maand wor
den vervroegd.
Kamerontbinding?
vraagt de (r.k.) Maasbode. Het blad
wijst op de ernst, waarmee Minister Donner
van meetaf deze bezuinigingsmaatregel als
deel van het complex heeft behandeld.
De Kamer heeft dit beleid niet willen
volgen. Welke motieven haar daarbij
hebben geleid, kan hier buiten bespreking
blijven, temeer daar deze motieven zoo
uiteenloopend zijn, maar vast staat, dal
zij, ondanks de tegemoetkomende hou
ding der Regeering, geen neiging heeft
getoond haar in meerderheid het noodige
Vertrouwen te schenken om voort te
gaan op den weg, dien zij in 's lands be
lang de juiste achtte.
In een volgend artikel schrijft het blad,
dat kalm beraad noodig is, en het komt tot
precies dezelfde conclusie als wij:
Vast stond, dat de regeering onder deze
omstandigheden haar plaats nïet zou
verlaten.
Vast staat evenzeer, dat zij, blijkens
haar verklaring, in het gebeurde niet kaD
berusten.
Dan rest alleen: Kamerontbinding.
Wij kunnen het ons indenken, dat de
regeerin* tegenover deze nieuwe poging,
om haar in den zoo moeilijken bezuini
gingsarbeid te belemmeren, op de meest
krasse wijze stelling nam, vooral na de
tegemoetkomende houding, juist bij dit
ontwerp aangenomen. Dit speciaal aan
het adres van den heer Snoeck Henke
mans.
En toch hopen wij, dat kalm beraad en
overleg, indien eenigszins mogelijk, ook
Kamerontbinding nog zal weten te voor
komen.
Stagnatie in het regeeringswerk achten
wij op dit oogenblik zeer beslist uit den
booze.
Moöht het toch tot ontbinding moeten
komen, ook dan hopen wij, dat er een
weg zal worden gevonden om deze stag
natie tot den kleinst mogelijken omvang
terug te brengen.
Een zeer bezadigd oordeel
velde de N. Rott. Crt De regeering had
reden om ontstemd te zijn, dat geeft bet
blad toe; doch misschien was er bij haar te
weinig zelfbeheersching. Echter,
ook aan de zijde van volksvertegen
woordiging. Wij verlangen niet, dat de
Kamer haar meening omtrent het ontwerp
voetstoots zou hebben priiseegeven. maar
wij kunnen toch niet hegrijpen, dat het
conflict, zoo van de zijde van de Kamer
wat meer beleid ware getoond, wat meer
erkenning ware gebleken van de zeer
groote moeilijkheid, waarvoor de regee
ring zich geplaatst vond. en daarmee wat
meer besef van de zeer groote verant
woordelijkheid. die zonder twijfel ook op
de Kamer moest komen te drukken,, als
de uitdaging van den minister voetstoots
werd aanvaard dat dan niet nog wel
een uitweg zou kunnen zijn gevonden.
Doch waatoe hierover nog langer te be
spiegplen? Terwijl wij dit schrijven, be
reiken ons berichten, waaruil zou afgeleid
kunnen worden, dat althans de regeering
van de overijlde beslissing, die in de
Kamer is uitgelokt, eenigermate ontdaan
is, zoodat het heele netelige vraagstuk
der dreigende kabinetscrisis in een nieuw
stadium is getreden: een stadium van
nader, en, naar wij hopen mogen, kal
mer beraad.
Van scherpe critiek
vloeit de beschouwing van het Handels
blad over. De redactie begrijpt de houding
der regeering niet:
Niet voor de Kamer is de verantwoor
delijkheid zwaar te dragen, zooals minis
ter Donner beweerde, maar voor de Re
geering, voor een kabinet dat thans, in
deze moeilijke tijden, bovendien in de
extra-ernstige dagen die wij juist nu be
leven, èneen paar maanden vóór zijn
natuurlijk uiteinde, zulk een lichtzinnig
ultimatum tot de Kamer durft te rich
tenom zulk een pietluttige zaak. Dit
lijkt nu waarlijk wel op njzie zoeken en
dit kabinet pleegt een soort harakiri van
bijster weinig verheven allure, 't Lijkt
meer op kinderwerk.
't Is of er een demon aan verwarring
en verdwazing rondwaart! Maar hoe die
nu ook een zoo rustig, gemoedelijk en
beleidvul man als den minister-president
In zijn klauwen heeft kunnen krijgen, is
ons een raadsel.
De Kabinetskwestie
was gesteld zegt het Vaderland (lib.), on
danks de mededeeling, dat het Kabinet niet
denkt aan aftreden. En dan
mag er wel eens op gewezen worden, dat
nog nooit in onze politieke geschiedenis
het stellen van de Kabinetskwestie loos
alarm geweest is; wel is het tegendeel ge
schied, nl. dat de Kamer niet wist wat de
gevolgen van haar houding zou kunnen
zijn, zoo b.v. bij de stemming over het
amendement-de Meijer bij Tak's Kieswet.
En l.et is gewoonweg verbijsterend te ver
nemen, dat de Regeering, die 's middags
om vijf uur met de mededeeling kwam,
dat zij bij aanneming van de motie-Boon
collectief heen zou gaan, vijf uur later
komt vertellen, dat dit juist het eenige is
waaaan zij niet heeft gedacht. Wij kun
nen helaas niet anders zeggen, dan dat
zij thans niet meer terug kan, en reeds
daarom niet, omdat haar prestige te veel
geschaad zou worden door de bekentenis,
dat het dreigement niet ernstig gemeend
was.
Onnoodig te vermelden
dat de roode pers de Regeering in zoo slecht
mogelijk licht stelt Zij meent, dat er rede
nen zijn om aan te nemen, dat de Koningin,
evena.s in 1923, een ontslagaanvrage van het
Kabinet niet zal inwilligen:
Fraai zou deze oplossing zeker niet
zijn. Me. recht zou de Kamer daarover
ernstige verwijten tot de regeering kun
nen richten en hetgeen thans vertoond is
zou dan veel op comediespel gaan ge
lijken. Maar tegen een kabinet dat met
het oog op den nood der tijden, op Ko
ninklijk verzoek aanblijft zal. per slot
van rekening, geen Kamermeerderheid
zich verzetten En zulks vooral omdat de
rechterzijde mitsgaders de Vrijheidsbond
met de groote lijnen van het beleid der
regeering zeer wel accoord kan gaan.
In elk geval lijkt ons dit de eenig over
blijvende oplossing, wanneer aftreden der
regeering uitgesloten is en het bericht
omtrent Kamerontbinding op den achter
grond moet worden geschoven.
Waf de bladen zeggen van
de gesmoorde muiterij
Behalve nieuwsberichten
geven de meeste persorganen ook beschou
wingen over het droef verloop der muiterij
in Indië.
De muiters zijn pas voor geweld uit den
weg regaan, zegt de Nederlander. Dat
blijkt duidelijk uit den loop der gebeurte
nissen.
Het gebeurde toont duidelijk hoe nood
zakelijk het in de gegeven omstandighe
den was, dat met kracht werd opgetreden.
Had de commandant, overeenkomslig het
advies der socialistische pers. een eenigs
zins weifelende houding aangenomen,
dan zouden de gevolgen allicht nog ern
stiger zijn geweest. Dan zou het gezag
der Nederlandsche Overheid ernstig zijn
geschaad; bovendien zouden dan de mui
ters uit de zwakte der Nederlandsche
Overheid nieuwe kracht hebben geput.
Zeer te betreuren
is het, schrijft de Maasbode,
dat de muiters het nog op geweld hebben
laten aankomen en dat er bloed is moeten
vloeien.
Maar de schuld hiervoor rust geheel op
hen. die dit in roekelooze verblinding on
vermijdelijk maakten.
Het accentueert intusschen scherp den
ernst van het geval en maakt een gron
dig en uitgebreid onderzoek naar rle oor
zaken. die zooiets mogelijk maakten, te
dringender noodzakelijk.
Evenals afdoende maatregelen.
Dit onderzoek zal echter moeten wor
den gedaan en deze maatregelen zullen
moeien worden genomen in een geest
van vastberaden maar rustige kracht.
Met één slag
is het avontuur uit geweest, aldus de N
Rott. Crt. Het wefiige gezag heeft een
voudig zijn plicht gedaan.
Van duizenden mijlen afstand moest
het eskader komen varen, dat tot taak
had om, goedsehiks of kwaadschiks, in
elk geval met beslistheid, den muiter-
tocht te stuiten.
Dit is geschied en wanneer hierbij een
betreurenswaardig aantal slachtoffers is
komen te vallen, is dit enkel en alleen te
wijten aan het dom alsstarrige verzet
van de muiters Dezen hebben, weliclil
uit behoefte aan vertoon tegenover de
wereld .wier oogen zij op zich gericht
konden weten, de kapitale dwaasheid
begaan om aan de eerste sommatie tot
overgave van den eskadercommandant
niet te voldoen, zonder dat zij blijkbaar
van zins zijn geweest om dan ook verder
de volle consekwentie van hun weigering
te aanvaarden. Toen in letterlijken zin de
bom barstte, hebben zij zich overgegeven.
Verdiepen wij ons niet verder in deze
dingen. Ons eskader, dat het muiterschip
tegemoet voer, heeft gehandeld zooals het
in de gegeven omstandigheden handelen
moest tegenover lieden die zichzelven bui
ten de wet hebben gesteld.
De artie van ons eskader i9 met be-
heersrhte beslistheid gerhied en met ge
bruikmaking van den tenslotte lichtsten
vorm van een onvermijdelijk gebleken
geweld.
Misleiding
noemt het Handelsblad de wijze,
waarop de roode pers de onderdrukking dei
muiterij bespreekt. „Het Volk" meent blijk
baar, dat het dubbel naar links moet uit
halen,
I* de extra-editie welke het nu publi
ceert met het nieuws van het herstel van
het gezag schrijft het dan nu ook dal het
„schandstuk is volbracht", en van de
„wildemannen van de marine" die de
nationale eer hebben :ered. Het schand
stuk is dus dat het wettig gezag geweld
heeft moeten gebruiken tegen muiters
aan wie volop gelegenheid is geschonken
om zioh vrijwillig over te geven. Voortaan
zal „Hel Volk" soc. dem. politieagenten
die een misdadiger met een revolverschot
bedwingen dus eveneens vrn „schand-
stukken" moeten beschuldigen.
Tenminste wanneer het blad conse-
kwent durft te zijn. Het probeert dit
nu te zijn door de muiterij en de gezags-
aanranding plotseling zoetsappig maar
in vette letters voor te stellen als „de
protestactie tegen de salariskorting". En
tegenover ten eenvoudige protestactie
worden dan de bommen uit het vliegtuig
in kunstmatig schril contrast "ebracht.
Wij signaleeren deze methode van de
Arbeiderspers, opdat men wete hoe en
met welke middelen hier de volksmislei
ding wordt bedreven. liet '*an met het
oog op de eerstvolgende dagen van nut
zijn.
Aan de benauwde nachtmerrie,
aldus schrijft het Vaderland,
Aan de benauwde nachtmerrie van de
„Zeven Provinciën", die daar als een Ie
vend beeld van het „onduldbare", zooals
de heer Wibaul het zoo juist in de Eerste
Kamer heeft genoemd, op de wateren
zwalkte, even ongewis als de slachtoffers
van de opruiing, die hen tot hun dolzin
nig opzet bracht, is gelukkig een eind ge
komen. Onze wensch, dat het zonder
bloedvergieten zou hebben mogen afloo-
pen is niet vervuld; de verdwaasden heb
ben helaas niet begrepen, dat directe en
onvoorwaa-delijke overgave het beste voor
hen was, en 18 dooden en 25 gewonden
zijn daarvan het gevolg.
Wij stellen de verantwoordelijkheid voor
dit bloed op rekening van de opruiers;
misschien is wel ter kennis gekomen van
deze muiters, dat een Kamerlid, en dat
nog wel een oud-Hoofdingenieur 1ste
klasse in Indië, zoo verduiveld veel schik
had in deze muiterij, en hebben ze daar
om gedacht, dat zij een steun van betee
kenis achter zich hadden, die het gezag
zou doen terugschrikken voor het vervul
len van zijn eersten plicht. Als men ver
van Nederland zit, komt men wel eens
tot een appreciatie van een Kamerlid
die wel op den titel, ïaar niet op de
schranderheid van den betrokkene gefun
deerd is.
ROTTERDAM
GEMEENTEBEGROOTING
Vermakelijk en zielig
tevens, was het gisteravond het gewunn
der S. D. A. P. aan te zien. om toch maar
eenige politieke winst te behalen. Vier we
ken lang hebben ze op de loer gelogen om
een torpedo af te schieten op het college van
B. en W. en telkens'ontglipte hun de kans,
al leek het eerst nog zoo mooi.
Nu eens was het wethouder De Jong, die
door de teneur van zijn redevoering of een
minder gelukkige inlerruptie de rood-e lin
kerzijde deed gnuiven van plezier; dan weer
was het de heer Koopmeiners, die de hoop
op een overwinning verlevendigde; in een
ander geval bleek een lid der Chr. Hist
fractie te weinig politiek besef te hebben;
dan weer was de hoop op Dr. Reeser, den
vrijz.-dem., gevestigd; of men trachtte de
liberale fractie voor een moeilijke beslis
sing te stellen; m&ar altijd weer leed
men de nederlaag.
Voornaamste Nieuws.
(Bit 1)
Persstemmen over hel politieke conflict en
over de gesmoorde muiterij.
(blz 2)
Te Neunkirchen in het Saargehied is een
Hitier heeft onder geweldige belangstelling
in het Sportpaleis te Berlijn een verkiezings
rede gehouden.
i Hannover, gaat
(blz 3)
Ter gelegenheid van het overlijden van
(blz 5)
De muiterij op de Zeven Provinciën:
Ooggetuige-verslag van het bedwingen
der muitende ..Zeven Provinciën",
waarbij 22 dooden zijn gevallen.
Mededeelingen van den commandant
van de zeemacht in den Volksraad.
De Europeesche muitelingen zijn naar
Rata via op transriort gesteld.
De dooden worden op Onrust hegraven.
28 E-iroDeesche schepelingen gear
resteerd.
(blz. 6)
De installatie van den nieuwen burge
meester van Rozenburg.
(blz 11)
De Indische mentaliteit.
Het was om tureluursch te worden, en
dat waren de heeren gisteravond dan ook
niet weinig. De stemming was zeer bewo
gen en gespannen.
Nu er op of er onder, zeiden de roode
muiters tegen elkaar; en Mr. Donker was
zijn zenuwen bijna niet meer meester.
De kans was schoon. Er was nog wat
gesproken over Maatsch. Hulnhetonn: er was
geheim vergaderd over de tram; er was
eenige bedrijvigheid geweest over de bedrij
vendnch dat alles had geen beteekenis.
Want de S. D A. P. rook politiek wild
en werd er wild van.
Tot goed begrip teekenen wij even de
situatie.
Dat hel subsidie voor het Bureau voor
rechtsbijstand verlaagd moet worden, be
treurt heel de Raad en Mr. Baars (r.k.)
had reeds voor eenige weken heel ernstig
gepleit voor deze nuttige instelling. De
heer Nelemans (c.h.) was nog verder
gegaan en had met Mr. Donker (s.d.) een
voorstel ingediend om het subsidie op
f 22.500 te brengen. Maar de S. D. A. P.
was zno verheugd over deze meevaller, dat
Mr Donker te pas en te onpas zic'n op Mr.
Mr. Nelemans beriep hij de verdedie:ng
van het voorstel. Toen werd de lieer N"le-
mans duidelijk, dat men een politiek spel
letje met hem dreef: hij nam zijn onder
tekening terug en schaarde zich achter Mr.
Raars en Mr. Dutilh, die een tusschenvoor*
stel hadden gedaan.
Maar, mocht Mr. Nelemans al tot inkeer
gekomen zijn, zijn partijgenoot v. d. Lu et
trekt zich van de politieke situatie niets
aan. En dus verklaarde deze. onder handge
klap van de S. D. A P., dat h ij voor dé
motie-Donker zou stemmen.
Dr. Reeser (v.d.) had ook zoo'n ver
klaring afgelegd en toen werd de S. D. A. P.
zoo onrustig, als ze in de laatste vier we
ken niet geweest was.
De torpedo werd klaargelegd,
want nu zou het lukken. De oppositie ge
niet een zeldzame gezondheid; niemand was
door ziekte verhinderd; alle IS waren op
het appèl.
Bij de regeeringsfracties heerscht echter
de griep in sterke mate. De heeren HiJ-
man en Nivard zijn permanent afwezig;
thans zijn ook Van Meggelen en Hoebe zien;
de plaats van Koopmeiners is nog onheze»
en Ir. van Dis was weer eens niet aanwe
zig. Wellicht weltig verhinderd, daar blij
ven we af; maar de vertegenwoordigers der
S. G. P. maken noch in de Kamer, noch tn
den Raad de indruk, dat ze trouwe opk>rnst
als plicht beschouwen. Ook in belangrijke
oogenhlikken schitteren ze telkens door af
wezigheid.
De oppositie was niet te houden. Zenuw
achtig liepen ze heen en weer. De over
winning, hoe klein ook. was nabij. Maar zo
zagen over 't hoofd, dat de Voorzitter
groote waakzaamheid betracht. En die her
innerde er even aan, dat stemmingen over
voorstellen, welke de begrootingsp<>sitie kun
nen wijzigen volgens afspraak aan 't einde
der behandeling gehouden zullen worden.
Teleurstelling in de roode hoek. Doch
geen nood. Deze gelegenheid morht ze niet
ontgaan en ze waren merkwaardig kalm
na deze mededeeling. De begrooting was
toch op een oor na gevild. Ja, gevild,
zegt u dat wel. En dus kwam de heer
De Zeeuw, die nooit geen maat weet te
houden, thans met het voorstel om over
de tram maar niet te spreken, die ko-nt
toch nader aan de orde bij de reorganisatie
plannen. Dan konden we gisteravond nog
klaar komen met de begroot ing. Want dat
was zijn eenig doel, zei hij. Dat er dan ook
nog gestemd kon worden, en dat hij
dan een overwinning behalen zou met 20
tegen 19 stemmen, daaraan dacht hij na
tuurlijk niet. De S. D. A. P. doet niet aan
politiek!
Maar het spelletje werd heel goed door
zien. Wethouder Ilaneinaayer en Dr. Kley-
pool zeiden het zóó niet, maar lieten 'l goed
merken. En een voorstel van den laatste om
Maandagmiddag het tramdebat te houden,
werd met 20 tegen 19 stemmen aange
nomen.
Dc torpedo kon weer opgeborgen worden.
N.V. HOUTHANDEL V.H. J. VAN SCHIJNDEUR
HOOFDRArJTOOR OPS1J\GPLAATRCN:
Ö0STZEEDIJK No. 228. R'DAM
ZAGERIJ EN SOB AVERIJ'
NASSAUHAVEN B0ERENGAT
