liiruwr JTrtltórijr CTsttrant Dagelijks verschijne nd Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD Een Regeerings- verklaring De muiterij op de „Zeven Provinciën" a.mbuco eille. olombfi 42 vm; ABONNEMENT: per kwartaal In Leiden en In plaat sen waar 'n agentschap gevestigd is f 2.35 Franco per post 2.35 portokosten. Per week ƒ0.18 Voor het Buitenland bij wekelijk- sche zending n4.50 Bij dagenjksche zending ,5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent j met Zondagsblad 7Va cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breeslr-iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 No. 3885 DINSDAG 7 FEBRUARI 1933 ADVuBTEN,1EN Van 1 tot 5 regelslAVfi Elke regel meerm 0.22V\ Ingez. Mededeelingen Van 1—5 regels 2.30 Elke regel meera 0.45 Bij contract helangriike korting. Voor het opvragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 13e Jaargang Uil nummer bestaat uit TWEE blaoei „Van onderhandeling mag en kan geen sprake zijn" Bij den aanvang van de vergadering der Tweede Kamer van heden heeft de Minister van Defensie Dr. L. N. Deckers namens de Regeering de volgende verklaring afgelegd: Mijnheer de Voorzitter! De Regee ring stelt het op prijs de gelegenheid le hebben te dezer plaatse een verklaring af te leggen naar aanleiding van de muiterij aan boord van Hr. Ms. „De Zeven Provinciën", een misdrijf, waar van de regeering en het Nederlandsche radH vo^ me* 'eedwezen en verklaarbare er- -..-3 gemis hebben kennis genomen. Aan boord van het muitende schip bevon den zich 16 officieren, 9 Europeesche onderofficieren en pl.m. 140 inheem- bche sche) elingen. „Do Zeven Provinciën" volgt chaiis sedert den nacht van Zaterdag op Z-»n dag, Zuidwaarts de Westkust van Su matra en wordt op korten afstand ge volgd door een gouvernementsvaartuig, aan boord waarvan zich bevinden de commandant van „De Zeven Provin ciën'"., 7 officieren, 10 Europeesche on derofficieren en 20 Europeesche korpo raals en manschappen. De overige be manning van De Zeven Provinciën, be staande uit 4 officieren, 7 Europeesche onderofficieren, 17 Europeesche korpo raals en manschappen en 106 inheem- sche schepelingen blijft achter aan den wal. Het achtervolgende gouvemements- vaartuig is in staat omtrent plaats er koers van de Zeven Provinciën juiste inlichtingen te geven. Volgens de laatste berichten bevond het schip zich ter hoogte Simoek bezui den Nias. De noodige schepen, de krui ser Java, torpedojagers, onderzeebooten bewapend met oorlogstorpedo's en vlieg tuigen, bewapend met bommen worden samengetrokken om de muiters tot over gave te dwingen. Van onderhandelinj mag en kan geen sprake zijn. Geschiedt de overgave niet onmiddellijk en on voorwaardelijk na sommatie, dan zal met geweld worden opgetreden. Ingrijpende maatregelen zullen wor den genomen tegen verderfelijke invloe den, die de geesten hebben rijp ge maakt tot aanranding van het gezag door landsdienaren, die vrijwillig den plicht op ?ich hebben genomen dat ge zag te dienen. De Regeering zal het op prijs stellen als de Kamer zou kunnen besluiten de op haar dagorde voorkomende interpel latie onmiddellijk te doen plaats heb ben. Gedurende de voorlezing van deze ver klaring, werd de minister van Defensie her haaldehjk in de rede gevallen door Kamer- Er ontstond eenig rumoer. De president moest eenige malen hameren en verzocht tén slotte de Kamer den Minister in staat te stellen met zijn verklaring door te gaan. ACHTERVOLGING DER MUITERS DE VOORWAARDEN DIE ZIJ STELLEN Het oordeel van Marine-autoriteiten DE NEDEELANDSCHE PEES AAN 'T WOOED i de muiters. 'd Ia ding; DE ARBEIDERSPERS VOOR LEGER EN VLOOT CONTRABANDE De minister van defensie heeft de bladen, uitgegeven door de N.V. Arbei derspers, namelijk: Het Volk, Vooruit, Voorwaarts, Goudsche Volksblad, Volks» blad voor Friesland, Volksblad voor Twente, Volksblad voor Groningen en Drente, Volksblad voor Gelderland en Volksblad (Alg. Volksnieuwsblad) doen opnemen in de lijst der geschriften welke de militairen ter zee- en land macht niet in hun bezit mogen hebben en niet mogen verspreiden. ATAVIA, 7 Febr. (Aneta\ Aan de achter volging van cle Zeven Provinciën nemen thans deel twee onderzeeërs, drie vliegboo- ten. de mijnlegger Gouden Leeuw en het gou vernementsvaartuig Eridanus. Dit laatste schip zal het gouvernementsvaartuig Alde- baran vervangen. De Aldebaran ontving twee radiogrammen afkomstig van de muiters. In het eene wordt medegedeeld dat het geheele avontuur be doeld is als een protest tegen de salariskor ting en wordt aangeboden zich over te ge ven oncler zekere voorwaarden, o.a. vrijheid voor de muiters, die de veiligheid der Euro peesche gevangenen garandeeren. Het laatste bericht kwam Maandagavond binnen om 22 uur plaatselijke tijd. In dit telegram werd de positie opgege\en en werd medegedeeld, dat alles wel aan boord was. Het door de muitende bemanning van de Zeven Provinciën aan de wereldpers gerichte telegram wordt evenmin als het andere tele gram waarin overgave wordt aangeboden, serieus beschouwd. Laatstbedoeld telegram was geteekend: De Europeesche en Inland sche bemanning. Men neemt aan, dat deze on derteekening verzonnen is. daar men nog ge looft, dat slechts eenige der Inlandsche sche pelingen aan het muiten zijn geslagen en zij de anderen hebben aangespoord om front te maken tegen de Europeesche officieren en onderofficieren. Een beslissend optreden wordt heden wacht Met geheime orders. De commandant van de vliegbooten, die geïnterviewd werd tijdens het oponthoud in de haven van Tandjong Priok voor het in nemen van brandstof na de tocht uit Soera- ba ja. deelde mede, cTat hij bij" het aanbreken van den dag met geheime ordei's vertrekt. Mededeeling in den Volksraad BATAVIA. 6 Febr. (Aneta). De voorzitter van den Volksraad opende de vergadering van hedenmorgen met de volgende mede deeling. „Mijne heeren: Sedert de vorige vergadering gesloten werd heeft zich een belangrijke en ernstige gebeurtenis afge speeld met een der oorlogsschepen. Ik spreek de hoop uit dat dit incident en ook ulle machinaties die daaraan mogelijk ten grondslag liggen, door de regeering spoedig en volstrekt afdoende tot een einde zullen worden gebracht. Wat wij noodig hebben in dit zwaar getroffen land, dat zijn geen be denkelijke avonturen, maar dat is arbeid en rust. Ik stel u voor rustig aan den arbeid te gaan". Deze verklaring werd met applaus ontvangen. Veiligheid der gevangenen. Naar een Reuter-telegram uit Batavia meldt hebben de muitelingen de veiligheid an de gevangenen aan ooord van de „Zeven Provinciën" gegarandeerd. De „Eridanus" neemt de achter volging over. De Dornier-vlieg- booten gestart! BATAVIA, 7 Februari (Aneta). De „Erida is" heeft de Aldebaran in zicht gekregen. Dit gouvernementsvaartuig zal de Aldeba- •an vervangen en het pantserschip volgen. Dit beteekent dat niet langer behoeft te worden gevreesd dat de Zeven Provinciën uit zicht zal raken. De Aldebaran heeft tekort aan brandstof. Ondertusschen hebben de Dornier vlieg booten de haven van Tandjong Priok ver laten met geheime orders. BATAVIA, 7 Februari. (Aneta). De Zeven Provinciën bevond zich hedenmiddag te 12.20 uur nabij Sim uk, een klein eiland in de buurt van het eiland Nias. De Aldebaran is afgelost door de Eri danus. De commandant, officieren en schepelin- ;n van De Zeven Provinciën die zich aan boord van de Aldebaran bevonden, zijn over gescheept naar de Eridanus. De concentratie van vlootschepen in Wes telijke richting duurt voort. Marechaussees naar Soerabaja. MALANG, 6 Febr. (Aneta). Hedennacht twee uur zijn twee compagnieën marechaus- ïaar Soerabaja vertrokken, als preven tieve maatregel. Demonstratie van tronw. BATAVIA, 7 Februari. (Aneta). De inwo ners van Batavia hebben plannen beraamd Dinsdagavond 7 Februari een demonstra tie van trouw te houden. De inwoners zul len zich dan naar het paleis van den Gou verneur-Generaal begeven, om hun trouw aan de regeering te betuigen. Wat men te Den Helder ervan denkt Naar aanleiding van de muiterij op „De Zeven Provinciën" hadden wij een onder houd met de marine-autoriteiten te Den Helder. „Wij zijn er van overtuigd, zoo deelde men ons mede, dat van revolutionaire zijde gepoogd zal worden relletjes te verwekken onder het marinepersoneel in Nederland en hiertegen hebben wij maatregelen genomen. Er is hier te lande onder het marineperso neel absoluut niets onregelmatigs gebeurd, doch de maatregelen die genomen zijn strek ken slechts daartoe, dat men op een eventueele onregelmatigheid, verwekt door revolutionaire elementen, is voorbereid. De geest onder het marinepersoneel in Neder land is rustig. Men is niet in revolutionai re bonden georganisseerd. De personeels- bonden willen in die richting niet gaan". Men deelde ons verder mede, dat er van zekere zijde getracht was onrust onder het personeel te verwekken. In de treinen, waarmede de verlofgangers huiswaarts keer den, werden opruiende pamfletten ver spreid, waarin de Nederlanrlsche soldaten worden opgehitst tot een algemeen verzet op leger en vloot en om het voorbeeld van de jongens van „De Zeven Provinciën" te volgen. De herkomst van het pamflet, dat onderteekend is door een soldatencommis- sie, is niet bekend. Het geschrift eindigt met den zin: „Leve de wereldrevolutie". Om te voorkomen, dat revolutionaire elementpn in Den Helder zouden binnenkomen om daar een agitatie le verwekken, heeft men enkele maatregelen genomen. Auto's wor den op de wegen, welke toegang tot Den Helder geven aangehouden. Zijn er communistische cellen op de vloot in Nederland, zoo vroegen wij? In Ned.-Indië zullen wellicht enkele onder de marine zijn, maar hier in Nederland waarschijnlijk niet. In het personeel zijn weinig communistische elementen De be sturen van de organisaties hebben tot rust angemaand. Het lag in het plan van de organisatie om a.s. Donderdag een verga dering te beleggen om den toestand te be spreken. Het voornemen was om deze ver gadering openbaar te doen zijn, doch hier omtrent heeft men nog geen beslissing ge- omdat men het onder ne gegeven omstandigheden niet zeer gewenscht acht een openbare vergadering te beleggen. Over deze aangelegenheid wordt nog van gedach ten gewisseld, ook met het oog op de rust orde in de gemeente Den Helder. Hoe zal het den muiters vergaan? De muiterij wordt door de autoriteiten als zeer ernstig gekwalificeerd. Er zal even- fgewacht dienen te worden hoe de toestand zich verder zal ontwikkelen. Uit olkenrechtelijk oogpunt, zoo zeide men ons, is deze zeer precair te noemen. Immers een muitend schip met insurgenten op volle neemt hoegenaamd geen positie in. Het is als het ware vogelvrij verklaard. Wordt zulk een schip in volle zee (niet in de Np derlandsche territoriale wateren) aangetrof fen door een oorlogsschip van welke mo gendheid ook, dan heeft dit schip het recht bet muitend schip zonder omslag in den grond te boren. Daar het volkomen buiten elke wet staat, wordt het gelijk gesteld met een zeeroover. Het is te hopen, dat het niet tot bloedvergieten zal komen; dit zou op de gevolgen zeer zeker, invloed hebben. Voor zoover thans hekend is, zijn er geen revo lutionaire krachten van huiten op 't schip aanwezig en bevinden zich slechts de eigen manschappen aan boord. Men hoopt, dat de oproermakers het onhoudbare van hun po sitie zullen inzien en het niet op geweldda digheden zullen laten aankomen. Men heeft hier rekening te houden met de mentaliteit van het inlandsche personeel. Het is moge lijk. dat het er gauw genoeg van krijgt, het geen kan gebeuren als de levensmiddelen aan boord op raken. Wij vroegen nog iets omtrent de even tueele bestraffing van de muiters. Deze, marinesohepelingen zijnde, staan onder de Nederlandsche wetgeving en niet onder die an Ned.-Indië. De doodstraf kan volgens dit strafrecht niet dan in oorlog worden toe gepast. behalve op de belhamels. De toe stand in Den Helder is op het oogenbliT olkomen rustig, al heeft men maatregelen genomen om op alle eventualiteiten voorbe reid te zijn. Colijns meening Aan een persgesprek dat het Vad. met Dr. H. Coliin had over de gebeurtenissen op de Zeven Provinciën ontleenen wij: Het feit. dat het schip onder stoom is ge gaan en zee heeft gekozen, wijst er m.i. op, dat ook Europeesch personeel zijn mede werking aan de muiterij heeft verleend, om dat ik niet geloof, dat het aan boord aanwe zige Indische personeel op zich zelf in staat is met dat schip te manoeuvreeren. Intusschen doet het er weinig toe hoe het alles precies gebeurd is. De hoofdzaak is, er een klaar geval van muiterij is en dat men die muiterij moet onderdrukken, noodig door het schip met een torpedo naar den bodem van den Oceaan te zenden. Maar zoo ver zal het. dunkt mij, wel niet komen, daar de muiters wel eieren voor hun geld zullen kiezen. Doch dan komt de moeilijkste taak en dat is om de marine rigoureus te zuiver alle verkeerde elementen, zelfs al zou de heele vloot daarvoor een paar jaar stilge legd moeten worden. Wij vroegen ook nog of Dr. Colijn in de muiterij op de Zeven Provinciën en in de erdere gebeurtenissen, welke zich in de laatste dagen in de marine hebben voorge daan. een op zich zelf staande episode ziet of het begin van een nieuw offensief van staatsvernietigende krachten. Het antwoord luidde als volgt: Ik ben van oordeel, dat als de regeering haar autoriteit laat gelden het niets anders behoeft te zijn en ook niets anders zal zijn dan een episode, maar een episode, waar uit men wijs zal doen de noodige lessen te trekken voor de algemeene versterking van het gezag. Aan een schrijven van den heer L. H. W. van Sandick, oud-lid van den Raad van N.-L, aan de N. R. Crt. ontleenen wij: Natuurlijk zal het avontuur van De Zeven Provinciën van korten duur zijn. Onvoor waardelijke overgave is vereischt. In voor waarden mag niet worden getreden: ook niet in dreigementen, hoe ernstig overigens. Het leven der gevangen genomen officieren nvef. als het niet anders kan, worden op geofferd bij de herovering van hrt schip „Wie niet bereid is voor de eer van het va derland te sterven, is niet waard dat hij leeft." Deze spreuk geldt voor velen in 's lands dienst, stellig voor officieren. Onze gevangen genomen officieren zullen T léver' hun leven laten, dan dit te koopen met schande voor de marine. Dat een muiterij op De Zeven Provinciën succes kon hebben, terwijl men de dienst weigeringen te Soerabaja als voorbeeld en als waarschuwing had, eischt wel nadere toelichting. Een grondige zuivering van het marine personeel is noodzakelijk. Hoe is thans de geest bij het leger, bij de politie? Vóór alles moeten de gezagsinstrumenten betrouwbaar zijn. Beter te volstaan met eer. kleinere macht, goed gedisciplineerd, goed uitgerust en goed betaald, dan handhaving van het bestaande, dat op den duur niet te betalen is zonder aantasting van den goe den geest Op de uitgaven van Ned.-Indië moet zeer sterk bezuinigd worden. Met bezuiniging al leen komt men er niet Reorganisatie van verschil lende takken van dienst wordt hoe langer hoe dringender. Aan een oud-zee-officier, die langen tijd in de Indische wateren heeft gevaren, is door de „Msb." gevraagd hoe lang het zou kun nen duren voordat het naar de „Zeven Pro vinciën" gedii igeerde eskader dit schip zal bereiken. Het antwoord luidde: Het eskader dat op de „Zeven Provinciën" is afgezonden was aan het oefenen in de buurt van Celebes. Voigens de telegrammen zijn zij om de Noord naar Atjeh gedirigeerd Het had mij beter geleken, wanneer zij door de straat Soenda waren gegaan De „lava" zal naar mijn meening wel vier a vijf dagen noodig hebben om de „Zeven Provinciën" te bereiken. De torpedojagers kunnen, als zij niet in het kaderverband met de „Java" varen, er eer der zijn, maar in ieder geval zullen er toch wel eenige dagen mee heen gaan. He eenige heil zie ik in Dornier-vliegboo- ten. Die kunnen er in enkele uren zijn. Het onon'.houd, dat het innemen van brandstof meebrengt behoeft niet zoo lang te duren. ,Wat zullen de schepen en vliegtuigen, naar uw meening, tegen de „Zeven Provin ciën" ondernemen?" vroegen wij. „Zij kunnen een order geven tot stoppen. Die order kan zelfs uitgaan van den com mandant van de zeemacht daar de „Zeven Provinciën" draadloos is te bereiken. Wanneer niet aan zoo'n order wordt vol daan, zouden krasse maatregelen kunnen worden genomen. De schepen kunnen tor pedo's Ianceeren en de vliegtuigen met het werpen van bommen de „Zeven Provinciën" lot stoppen dwingen, eventueel door eerst als waarschuwing een bom vóór het schip te laten vallen, maar ik geloof niet, dat het zoover zal behoeven te komen. De muiters zullen zoo langzamerhand wel tot bezinning komen en gaan inzien, dat ze een gekken sprong hebben gedaan.. Trouwens, uit de telegrammen kan men afleiden, dat het Op treden der muiters bedoeld was als een pro test tegen de salarisvermindering. Welnu, dit protest is i elukt. Waarom zouden ze zich nog verdere moeilijkheden op den hals halen? Dat ze tot een etmaal van Soerabaya zul len doorvaren geloof ik niet want het vaar water is daar te moeilijk. Alleen onder lei ding van een bekwaam zeeofficier kan men daar met zoo'n schip veilig doorkomen. Het is ook niet uitgesloten, dat de officie ren weer overwicht krijgen op de muiters. Ik heb het vermoeden, dat de officieren, ter wijl zij in de longroom zaten, door de mui ters zijn opgesloten maar zij kunnen hen daar niet altijd opgesloten laten. Zij zullen hen eten moeten brengen. Zoo zullen de offi eieren weer contact krijgen met de muiters en het zal hun misschien-gelukken hen tot andere gedachten te brengen." DE NEDERLANDSCHE PERS AAN 'T WOORD De geheele Nederlandsche pers, voor zoo ver zij de gewoonte heeft zich uit te spre-, ken over de belangrijke dingen van den dag,! moet zich wel bezig houden met de onge lukkige historie aan de noordelijke punt van J Sumatra. Dat De Standaard (a.r.) gelijkenr toon laat hooren, als ons blad, en zich, alsl het kon, nog positiever uitlaat, voldoet na-l Nu is het m o g e 1 ij k, dat er fouten begaan zijn bij de toepassing der salaris- korting; dat de houding der regeering weifelend zou zijn geweest. Wijzelf ten daar niets van, maar men hoort daarover spreken. Intusschen kan ons zulks, op dit o o g e n b I i k. om het nu maar heel dui delijk te zeggen, geen lor schelen. Er is muiterij op de vloot! Die muiterij moet onderdrukt worden! Dat is liet eenige, waarop het thans aankomt. Als er fouten begaan zouden zijn, dan kan men daarover later spreken. Nu is er echter maar één ding, dat meetelt: de regeering moet de baas hl ij ven! Het gaat nu om het leven zelf van den Staat. En verder staat voor ons vast, dat een grondige schoonmaak, een rigoureuze zui vering van verdachte elementen onver mijdelijk is en dat, bij den nieuwen toe stand, die daarna ontstaat, maatregelen getroffen moeten worden om het lang zaam werkend gif, dat de marine bedor ven heeft, voortaan te weren. We zijn eigenlijk allen toch wat suk kelachtig geweest, toen we dit alles vroe ger hebben toegelaten; toen we meenden, dat de weermacht betrouwbaar blijven kon, óók als zij voortdurend in comrnu- nistischen of zelfs maar socialistische;! zin bewerkt werd. Sommigen onzer hebben wel vaak daaraan getwijfeld, een enkele maal dien twijfe' wel eens uitge sproken, maar krachtig verzet bleef toch uit. Ook wel omdat-men voelde tegen de bierkaai te vechten als men anders zou Met dit ontstellende feit voor ons zul len er, hopen we, thans echter velen zijn. die van de Regeering verlangen, dat zij haar autoriteit met volle kracht doe ge! den en niet schrome het kwaad in den wortel aan te tasten. Zuivering der vloot van alle opstandig gespuis is daarbij de eerste stap. En als we dit verlangen, dan weten wij al thans, dat daarbij heel het A.R. volk ach ter ons staat. De Nederlander (c.h.) schrijft: Niemand, die het hoogst ernstige van deze zaak niet onmiddellijk moet inzien. De vragen dringen zich in menigte op. Hoe is het mogelijk, dat dergelijke din gen gebeuren? Kan Nederland niet op zijn vloot in Indië vertrouwen? Wat moet de indruk van een dergelijke gebeurtenis wel zijn op het gemoed van den Inlan der? Zal het vertrouwen van onze natie in het buitenland niet worden geschokt? Men kan zoo maar doorgaan. Het moeten vragen blijven. Want di berichten zijn nog te onvolledig om than: reeds het juiste antwoord te kunnen ge ven. Ook omtrent de oorzaken tasten wij nog veelszins in het duister. De een zegt, dat de oorzaak schuilt in de salarisver laging. Een ander, dat de vakbonden van marinepersoneel dit mogelijk hebben ge maakt Wij vragen ons af of men niet dieper moet craven. Hier openbaart zich o. i. iets van le krachten, die stelselmatig het gezag zelf aanranden. En van die krach ten is het bolsjewisme de geestelijke haard. Het gebeurde, dat niet minder is dan een nationale ramp, doet duidelijk zien hoe noodig het is, dat geestelijk krachten, die sterker zijn dan het bnlsji wisme daartegenover worden ge steld. Vooral dat is onze taak. Ook De Maasbode (r.k.) acht het ge beurde van zeer ernstigen aard. En hier geldt het onze marine, steeds de trots van de natie. Nadere berichten zullen intusschen moeten worden afgewacht, alvorens een eenigszins gefundeerd oordeel te geven valt. Zeker is, dat het gebeurde aantoont, welk een groote verantwoordelijkheid er rust op ons Europeesch personeel op de vloot in Indië. Het voorbeeld, door Euro peanen gegeven, heeft een niet te bereke nen invloed op de houding van het in- landsch personeel, en het droevigste van de heele trieste historie is wel, dat de schuld van de eerste relletjes onder on«> Indisch marinepersoneel bij de Europe anen te zoeken is. Voornaamste Nieuws. Ut0- C H IVEESCME ZEE (Bit 1) De muiterij op „De Zeven Provinciën". De achtervolging in volle gang. Vandaag wordt een beslissing verwacht. Minister Deckers legt namens de Regee ring in de Tweede Kamer een verklaring af: Van onderhandeling met de muiters kan en mag geen sprake zijn. Ministerieele beschikking inzake „De Ar beiderspers". (blz 2) De regeering Braun van Pruisen is afgezet De Pruisische landdag is van hoogerhand ontbonden. Braun doet beroep op het staats- gerecht. Noodverordening verschenen ter beperking van de vrijheid van pers en vergadering in Duitschland. Het besluit der commissie van negentien te Genève is zoo uit gevallen, dat van de Volkenbondsvergadering een volledige af keuring van Japan's optreden in Mandsjoe- rije verwacht kan worden. Nadolny heeft bij Boncour aangedrongen op daden in verband met de Ontwapenings conferentie. Polen neemt op de Ontwapeningsconfe rentie een standpunt in tegengesteld van het Fransche en doet het voorstel voor een beperkte conventie. den Indischen Volksraad. De treurige feiten, vooral aan boord van de „Zeven Provinciën", stellen het even gewichtige als moeilijke probleem van de bemanning onzer Indische vlooi- wel heel scherp aan de orde. Aan de verantwoordelijke overheid zij het noodige doorzicht en beleid in deze moeilijke omstandigheden van harte toe- gewenscht. Uit de Nieuwe Rott Crt (v.b.)ï Wij denken hier aan de veelverbreide meening dat de oplossing eigenlijk groo- tendeels gevonden zou kunnen worden door de opheffing van alle marinebonden en dat een gestrenge zuivering van leger en vloot (wij willen ons hier echter ver enkel tot de vloot bepalen) dan verder een betrouwbare weermacht zou brengen. Zoo simplistisch zijn de dingen niet te gebeteren. Het vraagstuk van de marinebonden zal zeker tot de eerste problemen behoo- ren, welke aandacht verdienen. Het vormt een onderdeel van het grootere probleem hoe in een moderne marine d. w. z. marine, waarin gewerkt wordt met personeel, dat in democratische be grippen is opgevoed gestrenge tucht gehandhaafd kan worden met gelijk tijdige verzekering van zoodanige positie en behandeling, dat op goede, betrouw bare krachten te rekenen valt. Men kan angstvallig trachten te waken voor we ring van revolutionaire krachten en eiken vorm van vakvereeniging of belangen organisatie verbieden, zonder dat hier mede een andere dan oogenschijnlijk be vredigende toestand is bereikt. Men zal niet kunnen verhoeden dat hetgeen thans in bonden uiting vindt, langs andere ka nalen, ondergrondsche kanalen, wordt gespuid, waarvan men de verbin dingen in het geheel niet meer controlee ren kan. Een onderzoek, door bezonnen mannen met hart voor de marine en be grip voor de onderlinge betrekkingen tus schon lager en hooger personeel, zal onze regeering hier de juiste oplossing aan de hand kunnen doen, die niet enkel afbre kend, maar in hervormenden zin opbou wend is. Zulk een onderzoek is meer dan ooit geboden, omdat hetgeen zich sinds eind December heeft afgespeeld, op het bestaan van spanningen wijst, die nood lottig kunnen worden. Zuivering bij de marine moet inderdaad thans de leus zijn maar bij een zuivering voor de leus mag het niet blijven. En hiertoe zou zulk een zuivering zich bepalen, indien ze enkel bestond in het uitsnijden van wat thans rot is, zonder tegelijk de voorwaarden te scheppen welke verdere onzuiverheden zooveel doenlijk voorkomen. Bij de regee ring is hiertoe de zedelijke moed noodig om zonder vooroordeel het probleem in zijn vollen omvang aan te vatten en al dus te toonen. dat Nederland nog altijd de geestesgesteldheid bezit om uit tegen- slag nieuwe kracht te putten. De socialistische pers. Ten slotte de wijze, waarop de socialisti sche dagbladpers de zaak behandelt. In groot artikel worden vergelijkingen ge trokken met de geschiedenis van het russi- sche schip „Potemkin", aan boord waarvan in 1905 revolutie uitbrak. Daarna volgt een correspondentie uit onze marinestnd Den Helder, met als ondertitel: Wie nog niet inzag, hoe ernstig de ma rine-kwestie wel is, van hem zouden hier- door de oogen kunnen worden geopend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1