SCHOOL-EN KERKMEUBELEN
IDE AL
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1933
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Aangerïomen: Naar Charlois (vac.-H.
Istolk), J. H. Mulder te Hillegom. Naar
T>apendrecht, J. G. Abbringh te Wilsum (bij
lampen).
Bedankt: Voor Hardinxveld en Rouveen,
ij, G. Abbringh te Wilsum (by Kampen).
'Voor Lage Vuursche, W. J. v. Lokhorst te Hil
versum. Voor Haskerhome c.a., H. Marra
e Huizinge (Gr.).
GEREF. KERKEN
„eroepen: Te Dinteloord, cand. M. de
Regt te Middelburg.
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen: Naar Nieuw-Weerdinge
Wals hulppred.), cand. A. Mosterd te Arnhem.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. H. Botma, van Bussum, beroepen
jpredikant bij de Geref. Kerk van Wilsum (bij
^Kampen), is door de Classis Zwolle peremp-
ntoir geëxamineerd en toegelaten tot den dienst
i Woords en der Sacramenten.
VOORGANGERS.
De Part. Synode van het Noorden van de
Jeref. Gemeenten heeft aan den heer L.
V y t i n g, voorganger te Rijssen, het recht
ferleend in de godsdienstoefeningen van deze
[erkgemeenschap voor te gaan.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Men schryft ons:
i. D. C. Goedhart hoopt Zondag 19 Maart
„j. te Halle bij Zelhem afscheid te preeken en
iy de Ned. Herv. Gemeente van Hummelo op
Jondag 26 Maart d.a.v. intrede te doen, na be-
di^vestiging door Ds. H. Mondt, van Zelhem.
D s. D. Tom W z n., aan wien na 40-
igen dienst op de meest eervolle wijze eme-
itaat was verleend, nam Donderdagavond jl.
'scheid van de Geref. Kerk te Hilversum. De
__>te Zuiderkerk was tot de uiterste hoeken
:vuld, wat niet te verwonderen is, daar Ds.
ruim 34 jaar met grooten zegen te Hil-
irsum is werkzaam geweest, en ook velen uit
genabuurde Kerken zyn afscheid wilden bij-
neru Als tekst voor zijn afscheid had hij ge-
iomen Hand. 20 3'2, waar hy in dit „Gode
-olen", vooreerst de uitdrukking van zyn
jteederste wenschen, en voorto de omschrijving
van de hoogste behoeften der Gemeente vond.
ij droeg haar op met al haar belangen, voor
„u en de toekomst aan God, en dit deed hij met
|goede verwachting op grond van Zyn alleswer-
kende genade, Zijn onweerstaanbare macht, en
Zyn onveranderlijke trouw. Aan het einde van
Iden dienst sprak Ds. G. Laarman, eveneens te
jhfHilversum, in hartelijke woorden namens den
ck ^Kerkeraad den scheidenden leeraar toe, die
Ktjk door de Gemeente hem Psalm 121 4 liet toe
gingen. Eveneens sprak Ds. J. L. van der Wolf,
Bussum, namens de Classis Hilversum, en
|Ds. J. L. Schouten, van Amsterdam, namens
de Provinciale Deputaten ad art. 49 K.O. Het
Ja®was een rijk gezegende avond, waarin de liet-
cu,de voor Ds. Tom zich duidelijk uitsprak. Deze
te Hilversum blijven wonen.
-Ds. R.J. van der Weerd hoopt Zon-
ST^jdag 30 April a.s. te Leimuiden afscheid te
an| preek en en Zondag 14 Mei d.a.v. bij de Geref.
te Veenendaal intrede te doen.
Ds. J. UBELS.
Ds. J. XJbels predikant der Geref. Kerk te
Batavia, die met verlof in ons land vertoefde,
heeft de terugreis naar Indië aanvaard. Hy
bevindt zich aan boord van het s.s. „Johan
Oldenbameveldt", dat gisteren van Genua
Vertrokken is.
MET VERLOF.
Ds. J. G. Fernhout, van Bandoeng;
Ds. Th. Kuipers, van Djogjacarta; en
Ds. C. Mak, van Medan; allen predikant bij
de Geref. Kerk in de resp. genoemde plaatsen,
komen binnenkort met verlof naar het vader
land. Ds. Fernhout zal eind Maart in Nederland
arriveeren, Ds. Mak 1 Mei en Ds. Kuipers
half Mei.
HERDENKING
Te Dinteloord hoopt de Geref. Kerk op
den avond van Vrijdag 10 Februari sus., een
specialen dienst te houden ter herdenking van
het feit, dat zy 75 jaar geleden tot iristituee-
ring kwam. Daarin zal dan voorgaan Ds. T. J.
Hagen, van Delft. Er is een Comité gevormd,
dat bij deze gelegenheid namens de Gemeente,
een electrische lichtinstallatie zal aanbieden
KERKVOOGDIJ EN DIACONIE
Te Schelluinen, waar de Kerkvoogdij
der Ned. Hervormde Gemeente jaarlyks met
hooge bedragen door de zeer welgestelde Dia
conie gesteund wordt, verkeert die Kerkvoogdij
thans in geldelyken nood. Zij kan byv. het pre-
dikantstractement niet op tijd betalen. Daar
de Diaconie een verzoek om verhooging der
subsidie heeft afgewezen, heeft het Kerkbe
stuur aan de lidmaten voorgesteld, een kerke
lijke belasting in te voeren. Dit voorstel Is
Donderdagavond met op 4 na algemeene stem
men verworpen.
Bij deze stemming is een aantal lidmaten
niet tot de stembus toegelaten, omdat zij in
dezen crisistijd eenigen steun van de Diaconie
hadden genoten.
GENERALE SYN. DER GEREF. KERKEN.
De Kerkeraad der Geref. Kerk van Middel
burg heeft de Generale Synode der Geref.
Kerken, die om de drie jaar pleegt te worden
gehouden, bijeengeroepen tegen Dinsdag
22 Augustus tMiddelburg.
Maandagavond 21 Augustus zal een bidstond
plaats hebben, waarin zal voorgaan de presi
dent van de laatste Synode, namelijk Ds. J. L
Schouten, van Amsterdam.
KERKORGELS
Te Groningen zal het kerkorgel der
Remonstrantsclie Gemeente worden gerestau
reerd. Een tweetal registers zullen worden by
geplaatst, en een electrische windmachine zal
worden aangebracht. Deze werkzaamheden zyn
opgedragen aan de electrische orgelfabriek M.
Spiering te Dordrecht.
GEZANGENKWESTIE
Gelyk zoo vele plaatsen heeft na de invoe
ring van den bundel Evangelische Gezangen
ook de Ned. Herv. Gemeente van Rozenburg
haar Gezangenkwestie gehad.
Hoe die kwestie soms beoordeeld werd, moge
blijken uit het volgende, dat we aan K. Kley-
wegt's „Uit en over het oude kerkje" ontlee-
Een der boerenvrouwen had een dienstbode,
waarmee ze nog al eens 6prak over godsdiens
tige vraagstukken. En toen de Gezangen inge
voerd werden, was Mietje hier allesbehalve
over te spreken. Haar meesteres trachtte haar
echter te overtuigen van het nuttige en geoor
loofde der nieuwe Gezangen en zei: „Maar
Mietje, begrijp je dan niet, dat de heeren, die
de Gezangen gemaakt hebben, veel beter zul
len weten wat Christelijk is, dan David, die
toch een Jood wasl"
„Wasseggie" viel Mietje uit „hoe durft
u dat te zeggen? David zóó te verafferontee-
ren! Die was zoo goed van ouwer tot ouwer
£riffermeerd als ik en a durven te denken!
VACANTE NED. HERV. GEM.
Gelderland: Aalst, Aalten, 1 pl., Alt
forst, Apeldoorn 1 pl., Arnhem 1 pl., Berg-
imren, Brakel, Bmchem, Deil, Doornspijk,
Elburg, 1 pl.. Erichem, Haaften,, Harderwijk
1 pl., Hellouw, Hei-wen en Aerdt, Heteren,
Hierden, Horssen, Hummelo, Kesteren, Kui
lenburg 1 pl., Lienden, Nederhemert, Nij-
kerk 2 pl.. Oldebroek 1 pl., Opijnen c.a. Poe-
deroyen, Randwijk, Rhenoy, Rumpt, Rijs
wijk, Veessen, Voorthuizen, Vorchten, Waar
den-burg, Well, Wilp, Zaltbommel 1 pl., Zet
ten (Vluchtheuvelkerk) 1 pl., Zuilichem. Te
zamen 42 plaatsen.
Z u i d-H o 11 a n d: AKblasserdam, Alphen
a. d. R 1 pl., St-Anthonypolder, Arkel, Bent
huizen, Bleskensgraaf, Den Bommel, Bos
koop, Brandwijk, Charlois 1 pl-, Dordrecht 1
pl., Giessen-Oudekerk. Goedereede, Gouda 1
pl., Gouderak, Gorkum 1 pl., Den Haag 2
pl., Hardinxveld, Hei- en Boeikoop, Herkin-
gen, Hoornaar, Kedichein, Krimpen a. d.
Lek, Langer en Korter Aar. Langerak bez. d.
Lek, Leerbroek, Leerdam 1 pl., Leiden 1 pl.,
De Lier, Middelhamis, Molenaarsgraaf, Nieu-
wenhoom, Nieu-wland, Nieu w-Lekker land,
Nieuwe Tonge. Noordeloos, Noorden, Oolt-
gensplaat, Oosterwijk, Ouderkerk a. d. IJssel,
Oud-Al bias, Overschie 1 pl., Papendrecht,
Puttershoek, Ridderkerk, Rozenburg, Rijnsa-
tervvoude, Rijsoord, Sohoonrewoerd. Slde-
dreoht, 1 pl., Spijk, Stellendam, Valkenburg,
Wassenaar 1 pl., Wijngaarden, Zevenhoven,
Zuid-Beyerland, ZijderveM. Tezamen 58
plaatsen.
Noor d-H o 11 a n ór. Aarts woud. Abbekerk,
Akersloot, Ams*erdam 2 pl., Barsingerhom,
Bovenkarspel, Callantsoog, Driehuizen, Eeni-
genburg, Grootebroek, Groot-Schermer, Heem
stede 1 pl., Heer-Hugowaard, Helder 1 pl..
Hem, Hoogwoud, Huisduinen, Huizen 1 pl.,
Koedijk, Knollendam, Krommenieddjk, Lands
meer, Limmen, Lutjobroek. Medemblik, Mid
woud, Muiderberg, Nieuw-Vennep, Obd-am,
O. en N. Niedorp, Noord-Scharwoude, O en
W. Blokker, Oterleek, Oudeschild (T.) St,-
Pancras, Petten. Purmerend 1 pl., Ursem,
Venhui-zen, Wervershoof, Wieringerwaard,
Winkel, Wegruim, Wijdcnes, Zuid-Scharwou
de, Zwaag, Zijpe 1 pl. Tezamen 48 plaatsen.
Zeeland: St.-Annaland, St-Anna ter
Mudden, Arnemuiden, Baarland, Biezelinge,
Ellewoutsdijk, 's-Gravenpolder, 's Heer Abts
Sinoutskerke, 's Heer-Arendskerke, Hoofd
plaat, Kerkwerve, Kleverskerke, St.-Kruis,
Ouwerkerk, Oud-Vossemeer, Poortvliet, Re-
tranchement, Sohore, Sirjansland, Thólen 1
pl., Waterlandkerkje, Zierikzee 1 pl., Zouite-
lande. Tezamen 23 plaatsen.
Utrecht: Amerongen, Benschop, Bun
schoten. Eist, Jaarsveld, Kockengen, Lage
Vuunsolie, Leersum, Lopikerkapel, Maartens
dijk, Ter Aa, Tienihoven, Veenendaal 1 pl.,
Vleuten, Waverveen, IJsselstein. Tezamen
16 plaatsen.
Friesland: Achlum, Arum, Balk,
Bergum. Bolsward 1 plaats, Boyl,
Britswerd, Burgwerd, Dantumawoudc,
Deersaim, Dokkum 1 plaats, Dong-
jum. Donkerbroek, Drachten 1 pl.. Drach-
stercompagnde, Driesum, Finkum, Gerkes-
klooster, Giekerk, Goutum, Hardegarijp,
Harlingen 1 pL, Haskerhome. Hoomster-
zwaag, Huins, Idaard, Jorwerd, Jutrijp-
Hommerts, Kooten, Lippenhuizen, Lutke-
wierum, Makkum 2 pl., Metslawier Min-
nertsga, Nes op Ameland, Nijega, Olde- en
Nijeberkoop, Oosterwierum, Oosterzee, Oost
rum, Oppenhuizen, Oudega (W.). Oudemir-
dum, Pdngjum, Rottevallc, Sybrand-aburen,
Terhorae, Terwispel, Warns, Haaxens, Wans
werd. Weidum, West-Ter&chellkig, Wirdum,
Woudsend, Wouterswoude, Wijnaldum,
Wijnjeterp. IJtens. Tezamen 60 plaatsen.
Overijssel: Blankenham, Blokzijl 1 pl.,
Kampen 1 pl., Kampereiland, Kamperveen,
Ootmarsum. Rouveen, Steenwij-kerwold, Us-
selo, Vollenhove 1 pl., Wanne<perveen, IJssel-
muiden, Zwartsluis 1 pl. Tezamen 13 plaat
sen.
Groningen: Den Andel, Bierum, Boud
tange, Bokwerd, Eenum, Eppenhuizen, Farm
sum. Feervverd, Groningen 1 nl., Ham, Juk-
werd, Kropswolde, Leermens, Lettel-bert,
Meedhuizen, Middelbert, Midwolda (O.), Mun
tendam, Niehove, Niekerk (U.), Nieuw-
Beerta. Nieuwe-Schans, Nieuw-Scheemda,
Noord-broek, Nuis, Oldehove, Opwierda, Pie-
terburen, Solwerd, Stedum, Ten Boer, Ter-
munten, Thesinge, Tinallinge. Uifchuizermee-
den, Ulrum, Visvliet, Weiwerd, Westerbroek,
Westerwijterwerd, Wetsinge, De Wilp, Win
schoten 1 pl.. Wittewierum, Woldendorp. Te
zamen 45 plaatsen.
Noor d-B r a b a n t: Aalburg, Dinteloord,
Dongen, Dussen, s'-Grevelduin-Capelle, Leur.
Loon op Zand, Meeuwen, Spracig, Waspik.
Tezamen 10 plaatsen.
Drente: Anloo, Anneneen. Borger,
Coevorden 1 pl.. Diever, Frederiksoord, Gas-
selte, N .uw-Weerdinge, Peize. Roderwolde,
Roswinkel, Vries, Zuidwolde. Tezamen 13
plaatsen.
WERELDBOND DER KERKEN
Onze Duitsche Correspondent schrijft ons:
Te Berljjn vergaderde het executief-
comité van den Wereldbond voor internatio
nalen vriendschaipsarbeid der Kerken in het
Chr. Hospiz Albrechtstrasse.
Ter gelegenheid van deze conferentie had
Oberdomprediger D. Burghart, Wee-president
van den Evangelischen Oberkirchenrat, een
aantal gasten naar zijn ambtelijke woning in
het Donikandidatenstift in den namiddag uit-
genoodigd. Door ruim dertig gasten was aan
deze vriendelyke uitnoodiging gevolg gegeven.
Nadat de thee gebruikt was, nam D. Burg-
hart het woord en begroette in de eerste plaats
de buitenlandsche gasten, die voor dit congres
verre naar Berlyn gekomen waren. Hy gaf
duidelijk beeld van den algemeenen nood
der wereld en schilderde het veelomvattende
werk, dat de Wereldbond in een epoche van
economischen, politieken en religieusen strijd
moet ondernomen in naam der Kerk. Het re
cept voor een bevredigende oplossing luidt:
dieper op de zaak ingaan! Hij stelde pas en
kele weken geleden op den kansel van den
Dom, tydens de godsdienstoefening, welke on
middellijk aan de eerete zitting van den thans
alweer ontbonden ryksdag voorafging, in te
genwoordigheid van rykspresident Von Hin
denburg, de vraag: Mag een zielzorger den par
lementarier van advies dienen? Hy meent, op
deze vraag een bevestigend antwoord te moe
ten geven. Het wil hem toeschijnen, dat het
verschil van opvatting en inzicht meestal te
zeer aan de oppervlakte blijft. De Wereldbond
is een kerkelijke organisatie en is onder de ge
geven omstandigheden verplicht, uit naam der
Kerk zich in te laten met de politiek. Hij be
groet de samenkomst van het execiit:ef-comité,
Jat in Berlijn wil trachten, een Juidelyk ant
woord op deze moeilijke -'raag te geven
Secretaris-generaal Hennoa sprak in gebrek
kig Duitsch zyn daua uit voor de ontvangst.
Lord Dickensen, van Londen, verzoekt Prof.
Siegmund-Sohultze, zijn woorden in 't Duitsch
door te geven en begroet het feit, dat D. Burg-
hart de medewerking van Frankrijk, Amerika
en Engeland reeds veroverd heeft. 24 jaar
geleden, toen hy nog geen vooraanstaande
plaats in het politieke leven innam, begaf hij
zich voor de eerste maal naar Berlyn, waar hy
door Dr. Dry ander ontvangen werd en mocht
hy in den Dom luisteren naar diens preek over
den tekst: „Gij zijt het zout der aarde en het
licht der Kerk!" Sedertdien werkte hy in
Groot-Brittannië voor den vrede, die alle ver
stand te boven gaat. Spr. is versterkt in zijn
overtuiging, dat Engeland en Duitschland voor
dezen arbeid zijn aangewezen op elkaar.
Ook de Deensche bisschop Ammundsen er
kent, dat de toestand thans uiterst moeilijk is.
Van kerkelijke zijde werd hem eenmaal spot
tend gezegd, dat hy evengoed voor „opheffing
van het onweer" zou kunnen werken!
Tot besluit van deze conferentie werden den
volgenden avond een twintigtal groten door
Prof. D. Siegmund-Schultze in het Chr. Hospiz
in de Albrechtstrasse tot een eenvoudig avond
eten genoodigd. Lord Dickensen en president
Spiecker vertelden daar van hun vele ervarin
gen in den moeilijken stryd om vrede onder
de volken. „Wij moeten den nood der anderen
met de oogen der anderen".
BOND VAN HERV. MANNENVEREKN.
De Bond van Herv. Mannenvereenigingen
a Geref. Grondslag, die 14 Januari jj. te
trecht is opgericht, van welk feit wij uitvoe
rig verslag in ons blad gaven, hoopt Zaterdag
middag 4 Maart a.s. te Utrecht te vergaderen.
Plaats en tijd zullen nader worden bekend ge
maakt. Thans kan worden gemeld, dat Prof.
Dr. H. Visscher bereid is gevonden alsdan tot
le vergadering te spreken, over het onderwerp:
.Aaneensluiting op den grondslag der Confes-
SJABBOS
In tal van plaatsen van ons land is vanwege
de opperrabbijnen der Israelietische Gemeen
ten de „Sjabbosweek 5693" gehouden. Er wer
den samenkomsten en toespraken gehouden om
een meer getrouwe Sabbath-viering door de
Joden te propageeren.
KERKGEBOUWEN
Te Nieuwendam (Amsterdam-Noord)
bleek in de Gemeentevergadering, samengeroe
pen door den Kerkeraad van de Geref. Kerk,
dat de bouw van een nieuwe kerk binnen kor
ten tyd mag worden verwacht. De kosten zijn
geraamd op f 15.000, waaraan nog f 2000 ont
breken. Dit bedrag denkt men vrij spoedig by-
een te hebben en aan het einde van dit jaar
hoopt de Gemeente in haar nieuwe kerkgebouw
samen te komen. Grootendeel6 bestaat deze
Gemeente uit kleine boeren en arbeiders, welke
laatste groep vooral woont in het Tuindorp
Nieuwendam, gebouwd vanwege het Amster-
damsche Gemeentebestuur,
Schoolnieuws.
Prof. Dr. H. BOUWMAN.
In de „Wachter" wordt omtrent den sinds
:n week zorgwekkenden toestand van Prof.
Dr. H. Bouwman te Kampen nog meegedeeld:
„De zieke is zeer verzwakt, maar kan zich
geheel overgeven in Gods hand en berusten in
dezen weg",
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Het „Staatsblad" bevat het besluit van den
7den Januari tot aanvulling van het Koninklijk
besluit van 5 September 1924 tot nadere rege
ling van de aanwijzing van de Vereeniging
voor Hooger Onderwijs op Geref. grondslag,
gevestigd te Amsterdam, ale bevoegd een Bij
zondere Universiteit te hebben, die ten
zien van eenige door haar te verleenen docto
rale graden en uit te reiken getuigschriften
gely'ke rechten heeft als de Rijksuniversiteiten.
By die besluit wordt bepaald, dat, te reke-
kenen van 20 October 1930 af in het Kon. be
sluit van 5 September 1924 onder I na de
woorden „in de Rechtsgeleerdheid" ingevoegd:
in de Wis- en Natuurkunde en wordt onder II
na „b. de vrije studiekring"; ingevoegd: in de
Wis- en Natuurkunde, afgelegd met als hoofd
vak: a. de Wiskunde, b. de Natuurkunde, c. de
Scheikunde, d. de Wijsbegeerte.
B-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN
Herdenking-Willem van Oranje.
In Nijmegen heeft zich uit leden van het Ny-
meegsch Studentencorps een comité gevormd
tot het organiseeren van een plaatselijke her
denking van den 400sten geboortedag
Prins Willem van Oranje.
Voor deze herdenking ie een eere-comité ge
vormd, waarin o.a. zitting hebben genomen:
Bisschop A. F. Diepen, van 's-Hertogenbosch
de Commissarissen der Koningin in de provin
cies Gelderland, Overysel, Noord-Brabant er
Limburg; de Secretaris der Sint-Rad boudstich-
ting Jhr. W. E. Bosch van Oud-Amelisweero;
de rector-magnificus der R.-K. Universiteit;
de secrtaris van het Nat. Comité ter herden
king van den 4OOsten geboortedag van Prins
Willem van Oranje; en de Burgemeester
Nymegen.
Het Comité etelt zich voor, de herdenking te
doen plaats vinden op 4 Mei a.s. in het Con
certgebouw „De Vereeniging" te Nymegen.
Het ligt in de bedoeling hiervoor twee sprekers
uit te noodigen, een R.-K. en een niet-IL-K.,
welke de nationale figuur van Willem van
Oranje zullen belichten.
Overwogen wordt daarenboven tijdens de her
derfleing de „Gedenckklanck" van Valerius te
doen uitvoeren door gemengd koor en orkest.
JOH. IDDIHK
ONDEKWIJZEKSBENOEMINGEN
Rotter dam (Dr. J. Woltjerschool
L.O. en Opleiding, hoofd E. Bersma), mej. A.
Reedijk te Rotterdam. Voor tijdelijk.
Rinsumageest (Geref. School, hoofd J.
WytzcG), mej H. Kamstra te Twijzelerheide.
Sauwerd (Geret. School), mej. W. Otten
te Assen.
Zwolle (Elout van Soeterwoudeschool,
hoofd A. D. Zweers), F. van Dongen te Den
Haag.
West-IJsselmonde (Prinses Jullana-
school, hoofd K. Mulder), N. van der Stoep te
Rotterdam,
ZILVEREN AMBTSJUBILEUM
Prof. Dr. W. Reinders, hoogleeraar In
anorganische en physische scheikunde aan
de Technische Hoogeschool te Delft, herdenkt
heden zijn 25-jarig ambtsjubileum.
NIEUWE CHR. SCHOLEN.
Te Uithoorn wordt a.s. Maandag de
Herv. Bewaarschool geopend.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
R.-K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TIL-
BNRG. Gesl.: Hand&Lsw
A. JI. P. Lindner.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Ned. Letterem: cand.ex., de heer W. Helllngs
de h.
H. C. Schrok, allen te Den Haag; M. W. Gold
baoh te Amsterdam, en mej. A, M. Leenmans te
en Haag.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Ge«l.:
Kuu.M.geschledenii8: cand.ex. mej. Lia LUcker
te Nijmegen.
i Rees te Oud-Alblas.
Wetenschap.
STICHTING „RéVEIL ARCHIEF"
Het bestuur van de stichting „Réveil Ar
chief' is als volgt samengesteld: Dr. VV. Th.
Boissevain, voorzitter, Oogistgeest; prof. clr.
A. Goslinga, tweede voorzitter, Sloten (N.-H.)
mej. M. E. Kluit, secretaresse, Vivienstraat
59, Den Haag; mr. B. de Gaay For'iman,
penningmeester, Joih. Verhulststraat 77,
Amsterdam; A. J. da Costa. Amsterdam; dr.
N. Japikse, Den Haag, en E. E. Gewin. Bilt-
hoven.
maatschap der Stiohting kan opgeve:
ECONOMIE EN FINANCIEN
PROF. J. VAN GELDEREN
IN ONS LAND
Zijn meening over de NJ.V.AS.
De moeilijkheden zullen wel
meevallen. Een groot gevaar
afgewend.
Prof. J. van Gelderen, hoofdambtenaar
voor Economische Zaken in Ned- Indië, Is
gister in het vaderland teruggekeerd ten
einde hier een verlofstijd van acht maan
den door te brengen. Naar men weet, heelt
hij in het tot stand komen der N.1.V.A.S,
een groote rol gespeeld.
Na zijn aankomst hier te lande heeft
prof- Van Geideren in een persgesprek zijn
meaning over verschillende actueele econo
mische kwesties in Ned.-lndië te kennen
gegeven.
Het gesprek kwam natuurlijk eerst op
de nieuwe suikerordonnantie in Ned.-lndië.
Prof. Van Gelderen achtte door het tot
stand komen der nieuwe ordonnantie een
hoogst gevaarlijke situatie
in de suikercultuur afgewend.
Het beheerschen van het aanbod is op
zichzelf niet voldoende om een betere con
junctuur te scheppen, maar wel kan men
er de nadeelcn van een slechte conjunctuur
zoo klein mogelijk door maken En dat is 't
^mige doel geweest van de N.I.V.A.S.
De Professor was overtuigd, dat de tegen
stellingen, welke ten aanzien van de
N.I.V A.S. zeer op de spits gedreven zijn
in de practijk zullen blijken mee te vallen
De gevreesde moeilijkheden zullen zich niet
dagelijks voordoen en wanneer er al kwes
ties mogen rijzen, dan zaJ moeten blijk,
dat het tot stand gekomen apparaat vol
doende sppelruimte laat om ook een min
derheid tot tiaar recht te laten komen.
De heer Van Gelderen was daar zeer ge
rust op en wees vervolgens nog op de groo
te heteekenis van liet diep ingrijpende veto
recht der Regeering en op de waarde der
publieke controle, welke zich ten aanzien
van de suiker-situatie steeds doet gelden
Ook achtte hij het zeer gelukkig, dat de
minderheid dadelijk een loyale houding
heeft aangenomen en de meest militante
woordvoerders dier minderheid in hei
N.I.V-A.S.-bestuur zijn opgenomen.
Indische suikerindustrie voor Java een we
zenlijk gevaar vormL Hierop werd geant
woord, dat de Britsch-lndische suikerindus
trie van overheidswege sterk bevordeid
wordt, terwijl ook de nationale beweging
achter haar staat Toch moeten wij de be-
teekenis met overschatten: de productie is
nog altijd maar een fractie van het ver
bruik. Ontkend kan echter niet worden, dal
onze afzet er eenigszins door is achteruit
gegaan-
Men heeft wel eens gezegd, zoo vervolgde
professor Van Gelderen, dat wij bij den sui
ker-verloop onze prijzen te hoog hielden.
Niemand zal ontkennen, dat te hooge
prijzen geen gevaar beteekenen, maar bij
de beschouwingen, welke daarover gegeven
worden, wordt veelal uit het oog verloren,
dat te lage prijzen een even groot gevaur
zijn. Er moet een stabiliteit in den prijs
komen, waardoor de kooners weer vertrou
wen krijgen.
Wanneer wij na het uiteenvallen dei
Visp geen maatregelen hadden getroffen om
den suikerverkoop in handen te houden,
zou de positie van Java tegenover Cuba,
door de ongebreidelde concurrentie zeer
.erzwakt zijn. In dit verband wees prof.
Van Geideren er nog op, dat het Chadliour-
ne plan groite verdiensten heeft omdat het
een stelselmatige aanpassing van de pro
ductie aan het verbruik heeft mogelijk ge
maakt
Ten slotte werd Prof. van Geideren nog
gevraaed zijn opinie te zeggen over den
algemeenen economisohen tocutand van
>n<ze Oost Daarover zeide utj het volgende:
De Indische Staatshuishouding ia in
hooge mate afhankelijk van het geldiiinko-
men der bevölikmg. Dit gel dm komen is ze-er
aanzienlijk geslonken en dit veroorzaakt
voor de regeering groote moefl ijk heden. Een
lichtpunt daarbij is, dat de bevolking in
staat i6 geweest de geldhuishouding voor
een belangrijk deel opzij te schuiven- Dit
was mogelijk, omdat de onderlaag van de
Indische maatschappij niet uit loo..trek-
kenden bestaat, zooals hier het gevat is. De
bevolking eet op wat zij produceert. En zij
nrodneeert ruimschoots voldoende. Er zijn
echter streken, waar de toestand zeer n
lij.' is, bijv. in de onvruchtbare gedeelten van
Java en daar waar de menschen in de cul
tures weaken- Daarbij komt nog de deplo
rabele situatie van de toildoozen, die een
Westensohe opleiuj.ig hebben genoten en
thans overbodig zijn geworden. Dit ver or-
zaakt ook een depreciatie van diploma's
Daar staat tegenover een sterke opbloei van
het jiiitenst kleine hand bedrijf.
Ook de visscherij wordt sterk bevorderd;
door het in gebruik nemen van raotorprau-
wen is de vangst sterk vermeerderd en ve
len zullen hierin een bestaan kunnen vin
den. Dan is er nog de vestiging van een
textielindustrie op Java- De proeffabriek te
Ga-roet, welke bontgeweven sarongs wvaar
digt. handhaaft zich goed. De artikelen heb
ben een zekere artistieke yearde en vinden
voorat aftrek op West-Ja va onder de heter
gestiiifcueemden. In hoeverre deze industrie
zich zei] uitbreiden, kan nog niet mot ze
kerheid worden gezegd.
In het algemeen was Prof. van Geldoren
vam oordeel, dat wij een conjunctuur van
afwachten doormaken-
Toen ik Ind-ië verliet, had ik echter ln
geen enkel opzicht het gevoefl, dat het land
op springen staat. Wat .in oorzaak
groote mi6ère is. is de bestaans-onzekorheid.
Deze is reeds groot in de ambtenarenkrin
gen. maar nog veel erger in het particuliere
bedrijfsleven. Een zeer urgente aangelegen
heid. waarmede de regeermg zich thans ouk
bozig houdt, is de werkloosheid onder de
geschoolde empl-oyé'e. Hier dredgt in veler
lei opzicht een groot gevaar-
NIEUWE LEENING AMSTERDAM
Niet volteekend
De Inschrijving op de nieuwe 41 teenlng
Amsterdam, welke gister openstond, la teleur
stellend geweest. Het bedrag n niet volteekend.
Daar de bankiers de leening iceds tevoren had
den overgenomen, ontvangt Amsterdam in leder
geval het bedrag.
ALGEM. LEVENSVERZEKERINGBANK
Verzekerd kapitaal iets gedaald.
Winstsaldo j 41,507 (v. J. 44-200)
Dividend 35 (onv.)
istige toestande
In 1932 is dan ook het verzekerd kapitaal
gedaald, iets. dat ln do 30 Jaren van het be
staan der Bank niet Is voorgekomen. De pro
ductie bleef achter bij dlo van vorige J
terwijl het royement steeg.
d,e 6ffeclen vorig Jaar een verliet
f 156.107 thans Is er een koerswinst en i
bij uitloting van f 72.605, welk bedrag
aan de extra reserve ls toegevoegd. Hier tegen
over is echter een extra afschrijving op va^
goederen noodzakelijk.
Werd het vorige Jaar hierop f 36.066
- afgeschreven f 47.200.
mogen wij den flnancieele
toestand van de Bank kerngezond
dat, wat de Bank betreft de toekomst r
trouwen tegemoet kan worden gegaan.
In 1932 werden 14030 contracten gesloten met
f 3.071.652 verzekerd kapitaal. Er vervielen dooi
verschillende oorzaken 16.972 contracten me
i 3 211 ISO verzekerd kapitaal. Netto achteruit
gang 2942 contracten met f 139.528 verzekert
^Pltaal. De stand per 31 December 1932 wai
cJn'ra«en (v-J- 179 229) met f 26.859.315
verzekerd kapitaal (v. J. f 26.998.843"
mien en koopsommen werd ontvangt
(v. j. f 823.159).
De vermeerdering Is alzoo f 1545.41. Aan uit-
fis *)n lijfrenten Is betaald f 218-812.67.
van het aandeel Herverzeker'ng
„IJen ad f 2000. blijft f 21
Aan afkoop is betaald f 104.327. Na afti„„
f'96?651 Herverzekering ad f 8161 blijft
Op de vorige balans kwam de poet
en bedrag van f 555.0ÓÖ
d bijgeschreven f 1093.
aftrek
elgendomi
In den loop v.
Afgeschreven werd f 47.2üó"ïoodat 'hét* saJd
thans bedraagt f 508.892.
tecen f der hypotheken Is f 2.408.785
--297.6o0 in het vorige Jaar. WIJ ver-
onrte*r^?a"1tf UlMe".d earste hypotheken op
fn NedefIajld gelegen. Tweede ay-
v^.r h°.n,er.K0p 26 dan ook niet
ll. "''h ren gen van het Jaarverslag Is
ci geen achterstand ln de betaling der rente
5hA«itn hcl hoekJnar moest één lypo-
theek ad f 5.500 worden geëxecuteerd. Het k.ei-
ne nadeellge saldo kon op den afkoop eener po-
Rnnk'verhaald, zoodat hierop door de
scnade werd geleden,
belegging In effecten bedraagt
838-315 (v. j. f 719.902). Aan gemeenten It
ocid*b»erkenien,a Se|cend f 562.279 (vorig Ji
Ï5J 9851. Op de fkoopwe.rden van pfliJ,
IJ de Bank loopende. s aan belecntieen v
trekt f 156.004 (v. J. f 136.871) Sen
9e.®*'ra reserve bedraagt thans f 139 958 tv.
De,re.s"!'e geldbelegging blijft
eranderd op f 6—.770. De reserve uitbreid..
d. op f 37000 en de reserve bijzondere onkös^
ad f 4.073.199.89 is hierdoor
INDEXCIJFERS ZEEVRACHTEN
Opnieuw daling van het vrachtenpeil,
die echter bijna geheel door stijging
van den ste*lingkoers is
gecompenseerd
Tegen het einde der maand een
ongunstiger wending
raarde va-n de vrachtprijzen op den dag van
fsluiting vooj Januari slechts 1 punt of IL21
iger dan voor December en 23 punten of
.39 lager dan voor Januari 1932.
Dit betrekkelijk gunstige resultaat ls echter
oo goed als geheel le danken aan een stijg-ng
i dient, bedraagt c
delde der dagkoersen voor sterling aan de beurs
in Amsterdam is voor Januari 69.15 vaji de
>minale gou-dwaarde, tegen 67.4 in Decem-
met een maximum va.n 70.0 en een minimum
in 68.6 tegen o.s. 68.8 en 65.5 ln Do-
De indexcijfers voor de verschillende lading-
>orten zijn v«or verscheping ln de maanden
genoemd aan het hoofd der kolommen en bera-
Aigem. gemiddelde 601 602 52
Wanneer ook rekening wordt gehoi
eranderingen ln de vrachtprijzen ve
egelmatig terugkei
welke, ln de
ran het vorig jaar kon worden
geheel verloren gegaan is.
cUf« afg^1(H
alle
bevi
aarbij ook een belangrijke
ttere verscheping. Dit cijfer le volgens de
goud-waarde 511 punten, weliswaar nog 10 pun-
en of bijna 2.00 hooger dan het Indexcijfer
'oor verscheping in Januari, maar toch 5 pun-
en of 0.97 lager dan hel overeenkomstige
:ljfer der vorige maand, terwijl de slotnotee-
Ingen in de belangrijkste afdeelingen ln net
ilgemeen ongeveer 5 lager waren dan de
gemiddelden over de geheele maand. Hoewel
tot dusverre nog niet heel veel van de overal
opgelegde scheepsruimte weer In de vaart is
gebracht, blijkt het aanbod toch weer te groot
in verhouding tot de geringe vraag naar
scheepsruimte. Voor verscheping naar en van
Nederlandsche havens zijn ln Januari 839.100
tons nieuwe bevrachtingen
ber. doch 513.900
minder dan ln No-
Voor verscheping In de maand Januari zijn
ïar en van Nederlandsche havens met Inbe
grip van optle-ZE
997.600 tons voor December en ^ToTtons"
arl 1932. Aan het einde der maand waren
latere versoheplng bovendien reeds 744.300
bevracht, tegen 791.500 tons aan het einde
•orlge maand en 597.400 tons op denzelfden
van verleden Jaar. Hiervan waren voor
graan vervoer (Jn duizenden tons):
Oostkust Noord-Amerlka 13
Westkust Noord-Amerlka 40 107 14
395 322 347
167 258 268
Voor latere verscheping warer
Ito jan.
van 1933
Oostkust Noord-Amerlka 11
Westkust Noord-Amerlka 40
Zuid-Amerika 866
Zuid-Eroitpa 115
bevracht per
1932 1933
13
89
schta 2S.800 tc
1 Rotterdam
verscheping
37.600 tons voor Januari
ter reeds 26.000 tons bev
23.500 en 11.800 tons. Vert
uit Oost-Azlö hebben
iburg 87.800 tons gene
1932.
Ten slotte volgen hier nog de Indexcijfers van
uitgaande en thuiskomende vrachten in twee
belangrijke vaaxgobieden voor de alcemeene
1933 1932
Fosfaat van Noord-Afrlka 547 627
Graan v. Rusl. en Roemenië 516 492
Idem voor Februari 515 664
Z u 1 d-A m e r I k a
Kolen van Rotterdam 390 884
Graan van Zuid-Amerlka 454 543
Idem voor Februari 461 449
Maart 451
Idem v
bedraagt f 94.780. Voorgesteld wordt af t-_
schrijven op meubilair f 6072 en op vaste goe
deren f 47.200 zoodat reeteert f 41.507 (v jaar
f 44.200). Hiervan wordt f 2".053.90 aan d° --xt
reserve toegevoegd. Voorgesteld wonli a.tn
aandeelhouders f 35 per aandeel uit te kc u
(onv.)
De balans geeft het volgende beeld te zien:
Activa: aandeelhouders nog te storten
f 84.000 (91.000); vaste eigendommen f 508.892
(556.000): hypotheken f 2.408.785 (2.297.650);
effecten f 838.315 (719.902): eenlngen op schuld
bekentenis aan prov gemeenten, waterschap,
pen f 062.279 (3o3.935): pollsbeleeningen
f 156/104 (136.871): gedeponeerd in geld b'j her
verzekeringsmaatschappijen f 34.837 (32.839):
saldi bij kaasiers. girorekeningen f 8.217
(10.123): kassa f 1.563 (1.020): loopende renten
en huren f 58.137 (54.285): saldi bij agenten eu
kantorincasso f 41.697 (43 326); en als
Passiva: maatschappelijk kapitaal f 200.000
reservc« f 272.728 (180.069); lecnlngen
f S2.SS0 (ü0.797): premiereserve f 4.073.189
(3.780.164); gedeponeerd In geld door hervcr-
zekerlngsmuatschappljon f 26.832 (27.563); sal
di van herverzekerlngsmaatschappijen f 356
diverse crediteuren f 1.677 24.155)- divi-
dend. winstaandeelen en tantièmes boekjaar
(29 204) andere passiva f 39.361
1 verliesrekening c
premiereserve el
Jkjaar f 4.073.199
keeringen f 216.812 225.343»; afkoop f 9fii«5
(55.031): onkosten f 326 786 (347.027): andera
5.861 (4.177): afschrijvingen f 53.372
f 41.507 (44.200):
eigen risico
einde vorig boekjaar f 3.780.164 (3.475.941): pre-
mlbn f 815.257 (SI3.07S): renten f 186 848
BUITENLAND
AMBHIK. KWARTAALSDIVIDENDEN
Ds Airs ra f, Cor», keert een enveran-
Ajrdeok..LrUeJ«lJv,d.„a op d, preferente aan-
SPOORW. ELZAS LOTHARINGEN
De Ieening overteekend
bedrag Ingeschreven, dat op de vrije Inschrij
vingen een reductie zal worden toegepast.
HAGENER STRASSENBAHN
Verlaging van den Interest gedurende
3 Jaar zal worden voorgesteld.
Naar do Tel. verneemt, zal ln de op 18 Febr
f1 ve-rgaderlng van houders van S\
varta£inir v„n een voorstel tot
