VRIJDAG 3 FEBRUARI 1933
EFRSTE BLAD PAG
BUITENLAND
HITLER EN HET CENTRUM
EEN LEERZAME BRIEF
WISSELING
Het maakte al dadelijk een zonderlingen
indruk, dat de regeering-Hitier, zonder dat
een door het Centrum gesteld aantal vra
gen over de te volgen rege^ringspolitiek
was beantwoord, constateerde, dat er geen
daadkrachtige meerderheid in den Rijksdag
voor haar aanwezig was en ze daarom den
Rijksdag ontbond en nieuwe verkiezingen
uitschreef.
Thans is de briefwisseling gepubliceerd,
welke tusschen Hitier en prelaat Kaas, den
leider van het Centrum, is gevoerd.
Deze briefwisseling legt op een igszins ver
bluffende wijze den opzet van Hitler bloot
om zich het Centrum van den hals te schui
ven, teneinde zijn beroep op de kiezers te
kunnen doen
Uit de brieven blijkt n.l., dat prelaat Kaas
in zijn onderhoud met Hitier de. bekende
serie vragen had gesteld. Die vragen wer
den denzelfden dag schriftelijk herhaald en
nog met enkele nieuwe aangevuld.
Hitier antwoordde op dien brief o.m.:
„Het doel van ons onderhoud was uit te
maken of, en zoo ja. onder welke voorwaar
den de Centrumpartij bereid zou zijn aan do
regeering der nationale concentratie voor
den duur van één jaar haar vertrouwen te
schenken voor rustigen arbeid, zonder dat
ze daarbij rekening zou moeten houden met
de wisselvalligheden van de parlementaire
politiek.
„Ik meen. Heer Prelaat, dat ik U goed be
grepen heb, wanneer ik na dit onderhoud
tot de conclusie kwam, dat het Centrum op
het oogenblik in de samenstelling van de
regeering geen voldoenden grondslag zag,
waarop het zelf actief wenschte mede te
werken. Wel zou de partij bereid zijn ge
weest na te gaan of zij de regeering zou
kunnen dulden; zooals men dat in de par
lementaire practijk soms doeL
„In uw brief, stelt gij nu, Heer Prelaat,
een zoo groot aantal preciese vragen, dat de
beantwoording ervan alleen maar zin zou
hebben, wanneer men het eerst over de
principieele kwestie van de mogelijkheid
van een tolereeren gedurende een jaar door
het Centrum was eens geworden. Op die
vraag hebt gij echter niet geantwoord. Daar
uit heb ik opgemaakt dat het Centrum niet
bereid is zijn toestemming te geven tot een
dergelijke regeling, die op 't oogenblik de
eenig mogelijke methode is om binnen
het kader van de grondwet te blijven. Daar
mede had alle verder discussie over de door
U gestelde vragen, geen zin meer. Integen
deel zij zou ons slechts verder van het doel
.verwijderd hebben.
„Daar ik aldus in uw brief geen beslis
sing vond betreffende de mogelijkheid van
een gewaarborgden termijn voor ons regee-
ringswerk en daar anderzijds de tijd dringt
en ik voor God en mijn geweten de laatste
mogelijkheden beproef om 't volk langs
grondwettelijken weg te redden, voel ik mij
gedwongen den heer Rijkspresident voor te
stellen voor een laatste maal zich tot het
Duitsche volk zelf te richten.
„Hopende dat daarmede de met uw partij
genoot Dr. Bruening en met u zelf aange
knoopte betrekkingen niet zullen worden af
gebroken, ben ik
Daarop heeft mgr. Kaas geantwoord, dat
'de vraag van het al of niet tolereeren der
nieuwe regeering voor het Centrum afhing
van het antwoord op een aantal princi
pieele vragen. Hij had de grootste spoed
betracht met het stellen van die vragen.
„Een beslissing in deze zaak, alvorens be
antwoording der vragen, is door mij op geen
enkele wijze in uitzicht gesteld. Zij zou za
kelijk ook onmogelijk zijn.
„Bij de besprekingen, welke tot formatie
van het nieuwe kabinet hebben gevoerd, is
het Centrum, evenals de Beiersche Volks
partij bewust uitgeschakeld geworden, al
luidde de opdracht van den Rijkspresident
dan ook dat men een regeering op parle
mentairen grondslag zou trachten te vor
men. De Centrumpartij was dus onkundig
rvan de zakelijke overeenkomsten, welke
den grondslag vormen van de tegenwoordi
ge regecringspolitiek.
„Wie zich bewust is van zijn verantwoor
delijkheid, kan toch slechts tolereeren wat
hij, zij het dan ook slechts in beginsel, kent.
Onze zakelijke vragen moesten er toe die
nen om die noodige kennis te doen krijgen.
„Wanneer uw antwoord de noodige ophel
dering gebracht had en wij zekerheid zou
den hebben gekregen, dat het niet tot ge
vaarlijke experimenten tegen de grondwet,
de volkshuishouding, de sociale voorzorg of
de goede munt zou hooren, dan zou het
Centrum trouw aan zijn politieke beginse
len en aan zijn houding, zooals die te Mun
ster werd aangegeven, zeer zeker bereid
zijn het werk van de nieuwe regeerinj, mo
gelijk te maken.
„Op grond van vriendschappelijke bespre
kingen met de Beiersche Volkspartij, kan
ik hierbij nog mededeelen, dat deze partij
het voorbeeld van het Centrum zou gevolgd
hebben.
„Dat men de onderhandelingen plotseling
heeft afgebroken en dat men, na zooveel we
ken ongebruikt te hebben laten voorbijgaan,
nu plotseling 't geduld miste om nog één of
twee dagen te wachten, valt diep te betreu
ren. Anderen mogen de verantwoordelijk
heid daarvan dragen; wij niet.
„Nu een nieuwe poging om tot een verza
melen te komen van alle opbouwende krach
ten wat sinds lang het doel van mijn
streven is aldus nogmaals mislukt is
door oorzaken, die ik Mijnheer de Rijkskan
selier, oprecht gesproken, niet begrijp, kan
ik nog slechts de hoop uitspreken, dat de
verkiezingscamnagne zoo zal gevoerd wor
den, dat de wil tot samenwerking, die m. i.
de eenige kans is op redding van volk en
staat, niet vernietigd worde.
„Waar het decreet over de ontbinding van
den Rijksdag de onjuiste bewering bevat,
dat er geen meerderheid in den Rijksdag
kon gevormd worden, meen ik verplicht te
zijn, een copie van dezen brief aan den heer
Rijkspresident toe te moeten zenden.
„Na U aldus. Mijnheer de Rijkskanselier,
loyaal mijn voornemen in dezen te hebben
medegedeeld, ben ik
i het
De voorzitter der Beiersche Volkspartij,
6taatsraad Schaeffer, heeft een telegram ge
zonden aan den Rijkspresident, waarin hij
constateert: „Naar aanleiding van de moli
veering van het ontbindingsdecreet van den
Rijksdag, dat het niet mogelijk is gebleken
een tot werken in staat zijnde meerderheid
te vormen, zie ik mij genoodzaak., voor
zoover het de Beiersche Volkspartij betreft,
dit zakelijk tegen te spreken en te consta-
teeren, dat de Beiersche Volkspartij, wier
principieele wil tot samenwerking aan Jen
- nationalen wederopbouw- bekend moet zijn,
in het geheel niet bij de onderhandelingen
is betrokken.
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE VERJAART
DE PLENAIRE VERGADERING
HERVAT
HET FRANSCHE PLAN IN DISCUSSIE
S.A.- en S.S.-mannen! Dertien jaren hebt gij
mij in discipline gevolgd. De communisti
sche moordorganisatie hitst sinds dagen op
onverantwoordelijke wijze tegen de natio
nale herleving op. Niemand verlieze zijn
zenuwen! Handhaaft rust en discipline!
Laat u niet door spionnen en provocateurs
afbrengen van het nakomen van dit, mijn
bevel! Het uur van de onderdrukking van
deze terreur komt.
WIJZIGING VAN DE KIESWET.
63.000 stemmen voor candidaatstelling pi™aire vergadering der ontwaPK.in|s
a conferentie, die op 23 Juli 1932 werd onder
Gistermiddag is de verordening tot wijzl- j broken, is Donderdag hervat. Hot was juist
ging van de Rijks-kieswet gepubliceerd, die j een Jaar geleden, dat de ontwapeningsconfe-
naast bepalingen over het stemmen door in rentie te Genève geopend werd.
het buitenland vertoevende, zeevarende en In de hoofdcommissie, waarin alle 6i deel-
in diplomatieken dienst zijnde Duitschers,nemende mogendheden, de Vereenigde Sta-
nieuwe bepalingen over de candidaatstel- j ten en Sovjet Rusland inbegrepen, vertegen-
ling bevat, waardoor dc kansen van kleine woordigd zijn, begonnen de groote debatten
partijen om aan de verkiezingen te kunnen over liet Fransche ontwapen ings- en veilig-
meedoen, aanzienlijk kleiner worden. Par- heidsplan, dat de Fransche regeering met
tijen, die in den jongsten Rijksdag geen ze-1 haar memorandum van 14 November 1932
tel hadden, moeten voor ten minste één
van hun kieskringen zooveel handteeke-
ningen bijeenbrengen als stemmen noodig
zijn voor het verkrijgen van een zetel in de
zen kieskring, n.l. 60.000. Indien zij aan de
ze voorwaarde kunnen voldoen, is het vol
doende, dat zij in andere kieskringen 50
handteekeningen bijeenbrengen voor lijsten,
die met de lijst in den eerstgenoemden
kieskring verbonden zijn. De candidaatstel
ling voor de kieskringen wordt 16 Februari
gesloten. Lijsten die gelden voor het gehee-
le rijk. kunnen tot 19 Februari worden in
gediend. De indeeling der kieskringen zal
niet gewijzigd worden.
HITLER IN DEN RIJKSRAAD-
In een zeer druk bezochte plenaire bij
eenkomst van den Rijksraad, welke Don
derdagavond in de zittingszaal van den
Rijksraad is gehouden, heeft Rijkskanselier
Adolf Hitler, die in gezelschap van o.m.
den Rijksminister van Binnenlandsche Za
ken, Dr. Frick. verscheen, zich aan de le
den van den Rijksraad voorgesteld.
De Rijkskanselier heeft van den voorzit
terszetel af een rede gehouden, waarin hij
sprak yan fret noodzakelijk vertrouwen in
het Duitsche volk en de noodzakelijkheid
van voortbouwen op historie en traditie en
een beroep deed op medewerking van de
Duitsche landen.
„Wat door ons en door mij kan geschie
den, dat zal en moet geschieden. Ik kom uit
het Zuiden, behoor als staatsburger tot een
Noord-Duitschen staat, voel mij Duitscher,
leef in de Duitsche geschiedenis en zou niet
willen heenloopen over de groote en histo
rische daden en prestaties van deze geschie
denis. Integendeel, ik zou alles presteeren,
dat kan ik U beloven, wat vroegere genera
ties ook in de geschiedenis van onzen staat
presteerden, in de hoop dat eens latere ge
neraties misschien ook dat zullen prestee-
ren, wat wijzelven denken te presteeren.
Ik begroet U, mijne heeren, en ik verzoek
LI hartelijk mede te werken in den zin, wel
ken de nood van het heden van ons land
Dr. Brecht dankte namens de leden van
den Rijksraad. Hij wees op de Duitsche
traditie, welke in de zaal van den ouden
Duitschen bondsraad, waarin men vergader
de, heerscht en op het karakter van den
Rijksraad: het anker in het Duitsche uur
werk, een plaats van strenge zakelijkheid,
het geweten in onrustige en hartstochtelij
ke tijden, een rem tegen uitbarstingen van
hartstocht en oververhitten strijd. „Wij ver
zoeken u, mijnheer de Rijkskanselier, u be
wust te zijn van de groote waarde van deze
instelling en haar te gebruiken zooals de
grondwet het wil".
Dr. Brecht sprak vervolgens den wensch
van den Rijksraad uit, dat de abnormale
toestand tusschen het Rijk en Pruisen zoo
snel mogelijk op grondwettige wijze gere
geld zou worden.
Hij wees op den moeilijken stap die de
Rijkskanselier had gedaan doctr het leider
schap van een in krachtige oppositie ont
wikkelde beweging te verwisselen met de
verantwoordelijke leiding van de politiek
van het Duitsche rijk, hetgeen beteekent,
dat hij zich bij eedo verplicht heeft zijn
kracht in dienst van het heele volk te stel
len en de zaken onpartijdig en rechtvaar
dig jegens iedereen te leiden.
In deze moeilijkheid zal de Rijksraad hem
steeds een betrouwbare steun zijn.
Na de rede van Dr. Brecht maakte Hitier
een buiging, drukte Dr. Breoht de hand en
verliet dc zaal.
HET PARTIJBESTUUR DER CENTRUMS
PARTIJ.
Het partijbestuur en de partijraad der
Duitsche Centrumspartij zijn tegen Zondag
5 Fobr. a.s. naar Berlijn ontboden.
VERKIEZINGSOPROEP DER S.D-P.
Het partijbestuur der S.D.P. heeft Donder
dag uitvoerig den politieken toestand be
sproken en heeft besloten een verkiezings
proclamatie tot de partij te richten. Voor-
ioopig is er van afgezien het op 12 Maart
te Frankfurt a. d. Main te houden partij
congres uit te stellen.
BERLIJN, 2 Febr. Heden wordt een uitge
breide lijst van wijzigingen in de personeel-
bezetting, promoties en ontslagen bij de
Rijksweer gepubliceerd.
Een oproep van Hitier
HET ARBEIDSBUREAU EN DE
40-URENWEEK
De raad van beheer van het internationale
arbeidsbureau heeft Dinsdag zijn beraad
slagingen over het gevolg, dat aan de voor
bereidende conferentie voor een verkorting
van den arbeidsduur gegeven moet worden,
ten einde gebracht.
Met 17 tegen 3 stemmen heeft de raad be
sloten den directeur Butler te machtigen het
rapport van de voorbereidende conferentie
aan alle bij de internationale arbeidersorga
nisatie aangesloten regeeringen toe te zen
den met het verzoek voor 15 April a.s. haar
opmerkingen dienaangaande te willen be
kend maken.
Hiema heeft de raad met 14 tegen 8 stem
men, w .arbij de werkgeversgroep en de
Engelscv,e regeeringsgedelogeerde in de oppo
sitie waren den directeur Butler eveneens uit
genoodigd, aan de hand van de opmerkingen
der regeeringen den preciesen tekst van een
ontwerp-conventie voor de invoering van de
40-urige arbeidsweek uit te werken, opdat
dit ontwerp-conventie door de internationale
arbeidsconferentie van Juni as., zal kunnen
besproken worden, indien de conferentie be
sluiten zal het vraagstuk van de verkorting
van den arbeidsduur dit jaar reeds in eind-
lezing te behandelen.
heeft ingediend.
Voorzitter Henderson gaf bij de opening
van de zitting uitdrukking aan zijn diepe
teleurstelling over de tot dusver bereikte
resultaten en verzocht de gedelegeerden hun
medewerking te verleenen, dat thans spoe
dig definitieve besluiten betreffende de ont
wapening genomen worden en een conven
tie wordt gereed gemaakt
De vertegenwoordiger van Frankrijk, Mas-
sigli, leidde de discussie in met een korte
verklaring. Hij wees erop, dat Paul Bon
cour reeds in November uitvoerig het Fran-
sdhe plan heeft toegelicht, dat dit plan zelf
aan de ontwapeningsconferentie is voorge
legd en dat de regeeringen twee maanden
tijd gehad hebben om het te bestudeeren.
Volgens de Fransche opvatting zijn vei
ligheid en ontwapening onafscheidelijk met
elkaar verbonden.
De ontwapening kan slechts in étappen
gesohieden en dit beginsel sluit iedere herbe
wapening uit.
Hierna kreeg de vertegenwoordiger van
Italië, Aloisi. het woord. Aloisi oefende op
het Fransche plan een, wat den vorm be
treft, conc-iliante, maar in wezen zeer scher
pe critiek uit. Hij verklaarde, dat de onver
anderlijke grondslag der Italiaansche ont-
wapeningspolitiek de verwezenlijking is
van het beginsel van artikel VIII van heit
Volkenbondspact: veiligheid en ontwapening
De in het Fransdhe plan voorgestelde we
gen kan de Italiaansche delegatie echter
niet gaan. De Italiaansche delegatie moet
constateeren, dat het plan niet een enkelen
concreten maatregel bevat, welke een kracht
dadige en onmiddellijke vermindering der
bewapening mogelijk maakt.
In het verder verloop van zijn rede zeide
Aloisi, dat Italië niet kan toelaten, dat op
het gebied van veiligheid verplichtingen
zouden worden aangegaan, waaraan Enge
land niet deelneemt.
De Duitsche afgevaardigde Nadolny aoht-
te een uitvoerige gedachtenwisseling over
het Fransche plan noodzakelijk
Aan Duitschland komt, volgens de verdra
gen. het recht toe op algemeene ontwape
ning en op volkomen gelijkheid voor alle
deelnemers aan de te sluiten conventie. Op
de basis van dit standpunt is alleen discus
sie over het Fransche plan mogelijk.
Nadolny trad dan in een beschouwing van
den inhoud van het Fransche plan. Hij zeide
o.a. in dat plan helaas geen positief voor
stel te vinden tot de verwerkelijking van
een vèr-gaande kwalitatieve ontwapening.
Dit is echter noodzakelijk, als het in het
Hoover-plan uitgesproken en door de confe
rentie reeds aanvaarde beginsel practise!»
uitgevoerd moet worden, dat de aanvals-
kracht der staten verzwakt en hun defensie:
mogelijkheid versterkt moet worden.
Ik acht fret, aldus Nadolny, de dringende
taak der conferentie zonder nieuw technisch
onderzoek door een stemming over de inge
diende of nog in te dienen voorstellen over
de kwalitatieve ontwapening duidelijk vast
te stellen, hoever die conferentie wl gaan bij
de vermindering der aanvalswapens.
Volgens het Fransche plan zou het aan-
valsmateriaal ciiet werkelijk afgeschaft wor
den. doch behouden blijven, terwijl het deels
voor de uitrusting van de nationale contin
genten van een volkenbondsleger zou ge
bruikt worden, deels in het land van den
vroegeren bezitter ter beschikking van den
volkenbond zou worden gehouden.
De Duitsche delegatie is van meening, dat
zulk een maatregel de kwalitatieve ontwape
ning illusoir zou maken. Volgens haar mee
ning zou het totale materiaal, dat in de toe
komst niet meer mag worden gebruikt, bin
nen een bepaalden tijd vernietigd moeten
worden, terwijl die vervaardiging verboden
moet zijn.
Het is noodzakelijk, de uitvoering van het
Hoover-plan spoedig te vewezenlijken. De
mate van bewapening moet in overeenstem
ming zijn met de beginselen van art. VIII
van het pact. Dienovereenkomstig moet de
stand der bewapening van elk land, dus ook
van Duitschland, bepaald worden overeen
komstig de noodzakelijkheid van nationale
veiligheid, die weer vooral door de bewape
ningsstand der andere staten wordt bepaald.
Nadolny verzette zich daarna tegen de op
vatting, dat de van de conferentie verwachte
maatregelen op het gebied der ontwapening
alleen parallel met een uitbouw van de inter
nationale organisatie van den vrede mogelijk
Wij staan daarom op het standpunt, aldus
Nadolny, dat de vervulling van de taak der
conferentie, welke, zooals de algemeene com
missie erkend heeft, een besliste schrede
naar ontwapening te doen heeft, ai et van
nieuwe veiligheidsgaranties door verdragen
afhankelijk mag worden gemaakt Dit te
meer daar art. VIII zelf in de ontwapening
het beste middel tot handhaving van den
vrede ziet
Met betrekking tot het plan inzake een
volkenbondsleger zeide Nadolny. dat er in
ieder geval zekerheid moet bestaan, dat het
bondsleger ook tegen elk lid van den volken
bond met dezelfde zekere kans van succes
kan optreden.
Met betrekking tot de bepalingen betreffen
de de luchtvaart zeide Nadolny ten slotte nog
dat volgens Duitsche opvatting de beste op
lossing van het luchtvaartprobleem is, dat
door algeheele afschaffing van de militaire
luchtvaart en door een krachtig verbod van
bommenwerpen voor de wereld de zekerheid
geschapen wordt, dat dit vreeselijkste van
alle wapenen in de toekomst aiet meer ge-
bruiikt kan worden.
SOCIAAL LEVEN
IN ONRUSTIG IJMUIDEN
Raakt de Federatie met haar houding
verlegen?
In do roode pers een stevig artikel over de
staking te IJmuidcn. Het stakingsfront is
nog ongebrokenmaar de Federatie heeft
ontdekt, dat er een samenzwering be
staat tegen de moderne bond en zoo hopen
reeders en Chr. Bond de eenheid der stakers
tie breken. Echter, het parool der Federatie
geldt nog voor allen, ook voor de Chr. ar
heidens, als wet; maarals de roode pei-s
nog eens een goed woord wil schrijven voor
de Fed* ra tie, dan zal deze dat dankbaar
accepteeren.
I De Federalie-leidiing zou willen zeggen tot
'de menschen: „handhaaf tot iedere prijs de
eenheid van o; treden! Geen vechtpartijen
tuuschen arbeiders onderling. Wij vechten
voor het behoud der loonen e»i arbeidsvoor
waarden, tegen de scherpslijpers onder de
werkgevers en tegen de leiding van den
Qhristelijkca Bond".
een oplossing binnen afzienbare tijd is
mogelijk;
maar niet voor en aleer de samenzwerirng
tegen de organisatie radicaal beëindigd is
door diegenen onder de werkgevers, die be
grijpen, dat beter met de IJmuider Federatie
in overleg kan worden getreden,dan dat
deze strijd tot in het oneindige wordt voort
gezet."
Zooals men ziet: de Federatie gaat zich
martelaar gevoelen. Zij zou graag conferee-
ren. Waarover? Over de loonen; maar daarin
is zoo goed als niets veranderd. Dat heeft de
Chr. Bond reeds in orde gemaakt
Over vechtpartijen? Doch die zijn aange
prezen door dc Federatie.
Over het lossen van Katwijksclie loggers?
Kostelijk is, wat de Federatie hierover
vertelt:
„De Katwijker loggers hebben niets met de
staking van het IJmuider visscherijbedrijf
te maken. Onder den sterken aandi-ang dei-
christelijke havenarbeiders hebben wij ook
besloten om de loggers niet te lossen. Dit be
sludt was nog maar nauwelijks genomen of
de christelijke bcstuui-der Van der Steen liet
zicih door vijf politieagenten begeleid naar
de hal brengen en gaf orders de loggers
te lossen. De bedoeling was duidelijk. Onze
menschen moesten worden geprikkeld. Zij
moesten slaags raken met de leden van den
Christelijken Bond.
Uit dezen broederstrijd zoo was de op
zet moet de wil om de staking toch nog
te breken onder de Christelijke havenarbei-
des groeien.
Het spelletje was wel geraffineerd maar te
doorzichtig.
Wi' hebben den opzet echter doorkruist.
Wij hebben het losverbod van de loggers on
middellijk opgeheven e-n de aandacht geheel
doen concentreeren op de IJmuider trawlers.
't Is vermakelijk. De Federatie weigert,
op aandrang va.n Chir. havenarbeiders, om
te lossen; maar als de Chr. Bond er zich
mee bemoeitwordt er wel gelost, 't Is
mis met de Federatie, zeg zoo maar.
Ondertusschen overweegt de Chr. Bond
de mogelijkheid van uitvaren. Een commis
sie bekijkt deze zaak. Nieuwe onrust in de
Federatie. Nieuwe circulaires over de eleohte
Chr. Bond. die de Federatie het leveen zoo
moeilijk maakt.
Is het Notulenboek van het Fonds voor
Socialie Voorzieningen niet im handen
den secretaris van den Raad van Beheer,
den plaatseiijken bestuur dor van den Chr.
Bond. den heer C. v. d. Steen?
Arme Federatie! Zijt gij reeds zoo spoedig,
aan het eind van uw hoogdravend latijn?
INFLUENZA IN EEN FRANSCH
GARNIZOEN
In het Fransche garnizoen te Albi is een
influenza-epidemie uitgebroken tengevolge
waarvan 50 soldaten aan den dienst moesten
worden onttrokken en in het ziekenhuis opge
nomen.
Zes militairen zijn reeds overleden. De mi
litaire autoriteiten hebben maatregelen ge-
DE „GOEDE DAAD DER CHINEESCHE troffen om uitbreiding der ziekte te voor-
P AD VINDERS I komen.
De Chineesche padvindersorganisatie Onder de burgerbo vol king worden geen
heeft haar leden opgedragen, om als „goede ziektegevallen geconstateerd,
daad" mede te helpen aan het tot stand
brengen van een fonds voor den aankoop DE GRIEP TE BERLIJN
van vliegtuigen, die naar Mandsjoerije ge-| in verband met het toenemen van het
zonden zuilen worden ten gebruike van de aantal griepgevallen voor de gemeentelijke
Chineesche vrijwilligers in hun strijd tegen ziekenhuizen te Berlijn worden assistenten
de Japansche troepen. jen artsen gezocht.
UIT DE TEXTIELNIJVERHEID
1 DE HOUDING VAN DE TEXTIEL.
ARBEIDERS TEGENOVER DE LOONS
VERLAGING IN DE ALMELOSCHE
FABRIEKEN.
De vijf Textielorganisaties, betrokken bij
de door de Almelosche Fabrikantenvereeni-
gingen aangekondigde loonsverlaging, hebben
thans hun houding bepaald.
De Politiek Onafhankelijke Textielorganisa-
tie en de Federatie van Textielarbeiders
hebben de (nadere) voorstellen der werk
gevers verworpen. „St. Lambertus" heeft
voorste'len onder protest aanvaard.
„De Eendracht", hoewel het hoofdbestuur
verklaarde de verantwoordelijkheid voor een
.eventueele staking niet te durven aanvaarden,
heeft de voorstellen met groote meerderheid
van stemmen verworpen.
„Unitas" heeft zich vereenigd met het
advies van het hoofdbestuur, dat, gezien de
verzachting der oorspronkelijke voorstellen
het risico, verbonden aan een staking in dezen
moei'jjken tijd voor de textielindustrie, alsook
de kan», dat by verwerping der nadere i
stellen, de oorspronkelijk aangekondigde
lagingen zullen worden in»evoerd, en besloten
de voorstellen te aanvaarden, hoewel uitspre
kende, dat, met name voor sommige groepen,
van de arbeiders wel zware offers worden
gevraagd.
Heden (Vrydag) vergaderen de Hoofdheetu-
ren om het antwoord aan de Almelosche Fa-
brikantenvereeniging vast te stellen.
Het eindresultaat is, naar aller verwachting,
dat geen dei organisaties zich door
staking tegen de nu aangekondigde loonsver
laging zal verzetten.
Land- en Tuinbouw.
UITHEEMSCH SUIKERBIETENZAAD
Op de vragen van Dr. S. E. B..B ie re-
ma, lid der Tweede Kamer, over buiten
landsch suikerbietenzaad in verband
de regeeringssteun heeft de Min. van Eco-
nomisohe Zaken geantwoord:
Het is den minister bekend, dat hier te
lande buitenlandsch en met name Duitsch
zaad gebruikt wordt. Het gebruik bleef in
de laatste jaren tot circa 20 procent 'be
perkt en bedroeg in 1932 niet rheer dan
18.6 procent
Behalve de heffing van een invoerrecht
van 36 Mark per 100 kilogram is aan den
minister geen belemmering tegen invoer
van Nederlandsch bietenzaad in Duitsch
land bekend.
Ofschoon de benoodigde hoeveelheid geen
bezwaar zou opleveren tegen uisluitend ge
bruik van Nederlandsch zaaizaad, bestaan
met het oog op loopende contracten met
buitcnlandsche firma's en de behoefte aan
buitenlandsch zaad voor proefveldonder-
zoek bezwaren tegen der» eisch, dat de ge
steunde suikerbieten gegroeid moeten ziin
uit inheemsch bietenzaad.
Intusschen zal de minister met het nog
op de toekomst, aan de vraag van het zaad
gebruik in de bietenteelt zijn bijzondere
aandacht schenken.
ROTTERDAM
GEMEENTERAAD
Met stoom
gaan we nog .niet. door de begroo'.ing heen.
Hoofdzakelijk is dit te wijten aan de soci
aal-democraten, die precies doen, alsof dit
geen crisistogrooting is en een weelde vau
orlangens Ten toon spreiden, welke eenvou
dig verhaast. Dat-verlanglijstjes geld kosten,
zeggen ze er zelfs niet bij. En overleg ple
gen met de belastingbetalers, doen ze ook
niet, zooals wethouder de Jong fijntjes
opmei'kte. Zelfs schijnen ze niet te kunnen
enen. Een onnoozele zes ton wordt
Rotterdam uitgegeven voor de volksge
zondheid, zegt de vrijmoedige heer Rntté,
maar dan ziet hij Ziekenhuizen, Maasoord
en zoo iets over 't hoofd.
Ja, ja, maar er is nog zoo veel te doen:
tandverzorging, bad- en zweminricht'ngen
en niet te vergeten een gemeentelijke
waschinrichting. Net een tijd om daain
thans te beginnen, 't Kost een lieve duit;
dat is een aanbeveling- Er zal, gelijk dat bij
gemeentelijke instellingen zóó behoort, een
flink jaarlijksch tekort zijn. Dat is de twe<
de aanbeveling.
Er is ook iets tegen. B. en W. durven
zelfs geen voorstel doen, om een klein plan
voor het Zuiderziekenhuis in te dienen;
want er is geen geld. En dat is er dus voor
de waschinrichting ook niet.
Voor gewone menschep is dat een be
zwaar- Doch voor de S.D.A.P. niet. 't Zou
eciiter jammer voor hun politiek zijn, als al
hun verlangens op stel en sprong ingewil
ligd werden. Iloe zouden ze de behandeling
der begrooting dan kunnen rekken tot
zekere Juni-gebeurtenissen?
Volkshuisvesting.
Overigens kunnen de verkiezingen thans
doorgaan. De lijstaanvoerder voor de S.D.
A.P. is met zich zelf gereed gekomen- Hij
heeft vastgesteld en geconstateerd (en u
weet, wat dal beteekent als sociaal-domo
cratcn zulks zeggen) dat hij als wethouder
niet heeft getraineerd met de uitgifte van
grond; het is de schuld van Mr. de Jong.
En alles wat deze en ook wethouder Stemei
ding, hém, Jan ter Laan ten laste legt, zijn
praatjes! Verstaat u het goed: praatjes!
En in woede ontstak hij tegen Dr. R e e-
ser (v.d.), die heel ondeugend interrup-
peerde: „Dat weten we al weer Het is al
leen maar zoo jammer, dat niemand het
gelooft"
Hoe kunt u, Dr. Reeser, dat nu zeggen?
Is de heer Ter Laan dan niet op eigen ver
zoek afgetreden als wethouder voor de
volkshuisvesting, omdat hij, de voortvarende
en doortastende, zich zoo ongelukkig ge
voelde in het achterlijke college. Wat zegt
u, dat zijn fractie hem verzocht heen te
gaan? Praatjes, man, niets dan praatjes.
Laster, verdachtmaking! Lees de komende
strooibiljetten van de S.D.A.P, maar Onze
candidaat, Jan ter Laan heeft door zijn
krachtdadig optreden het college gedwongen
nu eindelijk eens werk te maken van dc
uitgifte van bouwrijpe grond. Begrepen!?
Stemt Jan ter Laan!
Er ontbreekt nog iets aan, betoogde de
heer D i e ih e r. Maar die is zelfs met een
genialen wethouder voor de volkshuisves
ting niet tevreden. Er moet goedkoope
bouwgrond komen.
Volgens de woningwet heeft de gemeente
een taak inzake de woningvoorziening Van
'het volk- Et' is thans geen sprake van een
opschuivingsproees als in normale tijden-,
het proces gaat thans juist in omgekeerde
.richting. Dé arbeiders komen met hun bud
get in de verdrukking, in vele gevallen is
al Yi of meer van het weekgeld noodig voor
de huur a!lleen. Dat is niet in hej belang
.vap de algemeene volkswelvaart. Het is
.daarom taak van den raad te zorgen, dat er
'voldoende woongelegenheid komt voor de
arbeiders tegen lager huren. Dat kan door
de verlaging van de grondprijzen.
De heer Kraay.vanger (rik.) is het
daarmee eens, al meent hij, dat daling
dunne pijltje geeft den
Hoogste stand te La Coruna 770.0.
Laagste stand te Ingö 727.3
Stand vanmorgen half'.waaalf 765.1.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Zwakke tot matige Z.W. tot Z.O. wind,
half tot zwaar bewolkt of betrokken,
vankelijk weinig of geen, later toenemende
regenkans, koude voornacht, later zelfde
temperatuur, overdag waarschijnlijk iets
zachter.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 4.8 C.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Gessind van De Bilt hedenmorgen 9.30 u
4 FEBRUARI
Zonsopgang 7.30 u.; Zonsondergang 4.50 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN:
Van 's avonds 5.20 u. tot 's morgens 7.07 tu
WATERSTANDEN RIVIEREN
Walshnt
llunlnsen
Helhnweiler
Kehl
Diedeahelm
Mannheim
Lohr
Matnz
Herten Vorig
1.63 1.50
-0.37 -0.64
0.00 0.00
-0.00 -0.no
(MO (MI0
3.31 3.00
1.2» <1.73
1.63 1.51
1.66 1.70
0.00 0.13
1.14 0.80
Cfliip i 3.0
Erna 1.3
Cobl"nz 1.3-
Trier l.fil
Kenlen 0.78 0.64
Kuhrort -0.64 -0.93
Waael -0.98 -Ut
Emmerik 0.19 0.02
Dnriseldorf 0.21 0.03
Maastricht 2.0'
Venio 11.07 10.35
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
Delfzijl 6.04 17.17
Terschelling 2.19 15.02
llarlingen 33)0 15.40
D. n lleldex
ll.v Holland
■-cheveninge
Koi terdain
('.35 13.có
9.»5 22.27
8.49 21.35
1 3.59 21.46
10.39 23,23
Zierikzee 8.55 21.41
Weineldlnge 9.2
Vliaeing' n 7.*2 20.38
KINDJE IN KUSSEN GESTIKT
Men méldt ons uit ties:
Toen mevri'W. ahier gistea' haai4 kind Uit
het. bedje wilde uemen, kwam zij tot de ont
dekking dat de kleine dood lag. Het bleek,
dat'hij in het hoofdkussen wa6 gestikt.
VEERDIENSTEN HEROPEND
Men meldt ons uit Middelharnis:
De 'veerdienst Hellevoetslüis—Middelhar
nis heeft Veel te kampen met drijfijs en
w .is dan ook vooral de laatste dag ongere
de grondprijs niet zoo heel veel zal betee- geld geweest. Vooral de haven van Helle
kenen Voor daling der huren- Maar, er moet
Wat gedaan worden.
Weth. Stemerding staat blijkbaar
fleer sceptisch tegenover deze gedachte
Want, de huren zijn te hoog. Maar goedkoo
pe bouwgrond verstrekken is een moeiijke
zaak. Bouwen en nog eens bouwen is beter
remedie. En bijna alle grond wordt tegen
woordig voor volkswoningbouw uitgege
ven. Als er straks duizend woningen staan
van Patrimonium, Vreewijk en Mij- voor
Volkswoningen, dan drukt dat de huren
B. en W. zoeken het vooral in die rich
ting. Die richting is goed; doCh men kan
het eene doen en het andere niet nalaten.
Gemengd Nieuws,
TREINONTSPORING
BIJ VOORSCHOTEN
Eenige verkeersvertraging
Hedenochtend om kwart voor 6 is die loco
motief vain goederentrein no 7000, welke op
weg wus uan Rotterdam naar Amsterdam,
tijdens het rangeeren, nabij het station
Voorschoten ontspoord. De ontsporing ge
schiedde op een wissel op het oogenblik dat
de locomotief alleen moest omrijden. De
oorzaak van het ongeval staat niet vast. Men
vermoedt dat de wissel tijdens het pesseeren
ie omgetrokken.
Het spoorwegverkeer ter plaatse 'heeft
eenige vertraging ondervonden. Zoo moes
ten enkele locaaltreinen tusschen Den Haag
en Leiden vervallen. Spoedig was de onge-
va.llenwagen met personeel uit Den Haag
ter plaatse. Om 8.41 uur wa6 de locomotief,
die geen schade opliep, weer in het rechte
spoor gebracht en was het verkeer weer
normaail. De wissel werd licht beschadigd.
voetsluis moeilijk te bereiken, aangezien
het drijfijs tengevolge van den Zuidwesten
wind voor de haven opgehoopt wordt.
Overdag is de dienst thans normaal. Des
avonds echter nog niet.
Men meldt ons uit Werkendam: De
dienst Werkendam—Hardinxveld is thans
w.eer geopend voor den gercgelden dienst,
RIJN EN LEK IJSVRIJ
Men meldt ons uit Wijk bij Duur
stede:
Woensdagavond tegen zes uur is de rivier
losgeschoten, nadat eeist nabij „de Duinen"
nog een ijsdan. was geschoten, waardoor L
water snel opliep. Woensdagmorgen was
het, ijs vlak over een groot gedeelte al ver
schoven en gingen de schollen al over 4e
kribben, daarna is de rivier weer vast gaan
zitten tót 's avond6 6 uur. Toen heeft dc
vier zich voorgoed losgewerkt en ging
ijt-massaaan het drijven. De „kruiing" was
dit keer niet zoo ster kale de vorige maal.
Het blijft echter altijd een interessant
schouwspel, waarvan dan ook door een
groote menschen menigte werd genoten. L)e
overtocht van en naar de Betuwe is
De motorbooten H J V en H J XVI met
ecri sleepboot hadden tusschen Sliedrecht
nog met het ijs te kampen, doch hoogerop
was de vaart vrij en kon de reis naar Venlo
worden vervolgd.
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
AUTO-ONGEVALLEN TE VENLO
Donderdagavond hebben op den Kalder-
kerkerweg te Venlo alhier twee ernstige
auto-ongevallen plaats gehad.
Het 8 jarig zoontje van Krauss uit het
woonwagenkamp te Venlo wilde plotseling
den weg oversteken, juist toen uit de rich-
ting Kalderkerken een Duitsche personen- ïSw wen%nien K"n,en'
- - - irdB. ,,J (,i, »ii. "Sg™ bestuursleden gekozen de heeren
Volbeda en Chr. Tiemens. De neer Elshout liet
KIESVEREEN. TE APELDOORN
Deze week kwam de A.-R. kiesvereeniging
,,Ape'doorn-Centrum" in jaarvergadering by-
een. Het ledental is teruggeloopen, doordat
leden in het Oostelijk deel der gemeente naar
de daar opgerichte kiesvereeniging „Apel-
doorn-Oost" zijn overgeschrev
In kas is een flink saldo aanwezig, echter
niét' toereikend voor de a.s. actie voor de
Kamerverkiezingen, -zoodat eenige broeders
benoemd werden, die rond zu'len gaan voor
de strijdkas.
Tevens werd een propa^andacommissie
benoemd met het oog op de a.s. verkiezingen.
In plaats van de aftredende heeren Kruddc
Timmerman, die voor een herbenoeming
in aanmerking >venschten te komen,
auto naderde. De bestuurder remde uit alle
macht, doch hij kon een aanrijding niet
voorkomen. Met een zware hersenschudding
werd het jongetje naar het R.K. Ziekenhuis
overgebracht. Zijn toestand is hoogst zorg
wekkend.
Door de ontstane verkeersbelemmering
had even later op denzelfden weg nog een
tw eede aanrijding plaats. De 45-jarige Wiel
rijder J. Brunei- uit Venlo werd van achte
ren aangereden door een bestelauto van dc
fimia Caris. De wielrijder werd tegen den
grond gesmakt Met ernstige verwondingen
aan schouders en armen is hij naar zijn
huis vervoerd. De auto reed tegen een boom
en werd grootendeels vernield. De bestuur
der kwam met den schrik vrij.
herbenoeming welgevallen.
De. aanbeve'ingslijst met 15 namen voor de
candidaatstelling Tweede Kamer werd opge
steld. Tévens werd gestemd voor de afvaar
diging namens Kamerkieskring Arnhem en het
Centraal Comité.
Opgewekt werd nog tot het bezoeken van de
vergadering op 4 Febr. waar Dr. H. Colijn
voor het Provinciaal Comité zal optreden.
Met de andere kiesvereen. ter plaatse zullen
autobussen worden afgehuurd.
Ten slotte werd nog de verdere actie der
kiesvereen. in d* >den voor de verkiezingen
besproken.
De vergadering had een geanimeerd verloop,
doch had drukker bezocht kunnen zijn.
