DONDERDAG 26 JANUARI 1933
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
beroepen: Te Brandwijk, j. H. van
•addenburgh te Elspeet.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen: Te Meliskerke, M. Heikoop
Utrecht.
BEROEPINGSWERK
Te Hardegary p (Fr.) kon de vacante
Herv. Gemeente, wyl de aanslag van den
laad van Beheer op de predikantstractemen-
i|) te hoog is, al in geen 2% jaar tot het be-
ocpir.gsweik overgaan. Kort geleden is een
emmissie benoemd die met den Raad van
Sheer een nieuwe regeling zal pogen te tref-
l Ook heeft de commiss e een bijdrage ge
raagd van leden, doopleden en belangstel-
jnden welke f 403 jaarlyks heeft opgebracht,
[et staat nog niet vast of men thans kan
;aan tot het beroepen van een predi
ct.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand- F. Colen brander, Geref. pastorie
Vriezenveen, is door de Classis Deventer der
„•ref. Kerken praeparatoir geëxamineerd en
i:t clgemeene stemmen beroepbaar verklaard.
|jj zal gaarne des Zondags de Kerken dienen
eventueel beroep in overweging nemen.
JUBILEA
D s. W. van der Waal, Ned. Herv. predl-
ant te Nieuw-Loosdrecht, hield Zondagmorgen
en g:dach'enisrede met bet oog op zyn 40-ja-
i» ambtsfeest. Met jeugdig vuur sprak hy
,er Hand. 4 12.
Bij het binnenkomen zong de Gemeente
:lm 134 3. De kerk was geiieel bezet. Aan
et einde van den dienst werd de jubilaris toe
esproken door ouderling Manten, die de Ge-
Dcente verzocht te zingen Ps, 121 4, Vervel
ens spraken de pres.-kerkvoogd, het II. d. S.,
Is. J. C. Klomp, van Westbroek, namens het
lasicaal Bestuur van Amersfoort, waarvan Ds.
d. Waal lid is, die verzocht te zingen Ps.
1; Ds. P. F. van Noort, van Oud-Loos-
recht, namens den Ring; en Ds. I. P. van der
faal, van GrijpskerKe, zoon van den jubilaris,
lie in a dankte Ds. van der Waal de sprekers
de Gemeente voor haar blijken van belang-
lelling en werd de dienst geëindigd met het
lingen van Psalm 72 XI.
EMERITAAT
Ds. O. de Roos, predikant der Geref. Kerk
Rinsumageest, werd op zyn verzoek door
Classis Dokkum emeritaat verleend met
igang van 1 April a.s. Hy heeft dan ruim
dienstjaren.
RECHTS EN LINKS
Te Veendam heeft de Ned. Herv. Evan-
tlisat'e den modernen Kerkeraad der Ned.
lerv. Gemeente aldaar verzocht in de a.s.
scature van Ds C. C. de Kloet, die naar
■urmerend vertrekt, een rechtzinnig
redikant te willen beroepen.
„VAN" EN „DER".
Men maaJkt ons er op opmerkzaam, dat er
«staat een religieuse gemeenschap, welke den
ifficieelen naam „Vergadering der Geloovl-
l" draagt en een relig'euse gemeenschap,
celke zich noemt „Vergadering van Geloo-
igen". Deze twee in naam elkander zoo sterk
dijkende gemeenschappen, zijn van elkander
chtans geheel gescheiden. De eerste „Ver
deling" woTdt in de wandeling meestal de
jrbistische genaamd. De hiertoe behoorende
den wenschen dezen naam zelf echter niet
erkennen. De andere „Vergader ng". niet
irb:stisch, telt in ons land ook nog ongeveer
0, alhoewel meest kleine gemeenschappen,
len onderscheidt beide „Vergaderingen" ook
tog vaak als de „exclusieve" vergadering
men moet er toe behooren) en de „open
Zendebnge Clara Schweingruber, zendelinge
China, die 20 Januari te Amsterdam sprak
i 30 Januari a.s. te Zaandam hoopt op te
eden, bezoekt in Nederland de vergaderingen
Ier laatstgenoemde groep, de groef der zgn.
,0pen Broeders".
kerkgebouwen
Te Leeuwarden heeft de Apostolische
Gemeente een terrein aangekocht om een
nieuw kerkgebouw te stichten, dat plaats zal
kunnen bieden aan 600 personen, d.L onge
veer tweemaal zooveel als het tegenwoordige
jebouw van samenkomst.
ZENDING.
j. J. K a r e s e, voorheen predikant der
Vrije Evange'ische Gemeenten te Veendam, en
mevrouw Karelse-Enter, die aangewezen zijn
voor den Zendin-sai beid op Samosir, een
eiland in het Tobameer (Sumatra), hebben nu
reeds ongeveer een maand lang het land
doorreisd om van de onderscheiden 'Vry-Ev.
Gemeenten afscheid te nemen. Op Dinsdag
avond 31 Januari a.s. zal te Rotterdam in het
jetouw „De Eendracht" van de Gemeente te
Rotterdam afscheid genomen worden.
Naar wij vernemen, heeft de offieieele
afvaardiging plaats op Zondag 12 Februari a-s.
fleor de Vrije Evang. Gemeente te Goes, waar
dien dag een drietal samenkomsten wordt
fehouden en afgevaardigden van alle Gemeen
ten uit het land aanwezig hopen te zyn. Opk
zal daar o.m. door Ds. P. B. Mülfer, van
Nijverdal, als voorzitter van het dagelijksch
bestuur der Vereeniging „Gemeenschappelijke
Zending van de Vrije Evang. Gemeenten in
Nederland" het woord gevoerd worden. De
plechtige afvaardigingsdienst zal per radio
worden uitgezonden.
Het echtpaar Ds. Karelse-Enter hoopt 24
Februari a-s. van Genua per s.s. „Johan de
Witt" naar het Zendingsveld af te reizen.
Schoolnieuws.
LEER A ARSBENOEMI NG EN.
Hilversum (Chr. Lyceum), Dr. K.
Sprey te Zutphen. Voor Klaas. Ta'en.
Marken (Nijverheidsschool voor Meisjes),
mej. G. E. Elshof te Enschedé.
HOOFDBENOEMINGEN.
Borne (Chr. Bewaarschool), mej. A.
Spoelder te Almelo, lng. 1 Febr.
Kampen (1 Mei te openen School der
Geref. Gemeente), E. Altcna te Genemuiden.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Minnertsga (Chr. Nat. School, hoofd
A. J. Bergsma), J. Anema te Urk
Rozenburg (hoofd T. Berkman), mej. T.
Strybos te Maassluis.
Losdorp, Gr. (Geref. School, hoofd E.
Hoekstra), mej. A. van der Laan te Groningen.
Voor tijdelijk.
Middelburg (Herv. School, hoofd H.
Bonnet), P. van Raalten te Meppel.
Halfweg (hoofd P. de Zeeuw), F. de
Vries te Sneek.
JAARBOEKJE CHR. ONDERWIJZERS
De Vereen, van Chr. Onderwijzers en On
derwijzeressen in Nederland en de Overzeé-
Gche Gewesten, heeft voor de eerste maal een
jaarboekje uitgegeven, dat by Drukkerij J. v.
Bleek, te Scheveningen van de pers kwam.
Waar het Verslag der Algem. Vergadering
enz., dat vroeger afzonderlijk in boekformaat
uitgegeven werd, sinds 1922 in het „Corres
pondentieblad" opgenomen wordt, nam het
Hoofdbestuur het initiatief tot de uitgave van
een jaarboekje. Het bedoelt in een kort bestek
een overzicht te geven van de taak en den ar
beid der Vereeniging, en voorts wenken en
gegevens te verstrekken, die in de praktyk
noodig kunnen blijken.
Wie de belangrijke en breede inhoudsop
gave nagaat, zal terstond zien, dat de meer
dan 6200 leden der Vereeniging veel profijt
van deze handige en gped uitgevoerde uit
gave kunnen trekken.
ZIELKUNDE EN OPVOEDINGSLEER
De aflevering die den 24sten jaargang van
net (rcomsch-kath.) „Tijdschrift voor Zielkun
de en Opvoedingsleer" (uitg. Henri Bergmans
en Cie., Tilburg) besluit, bevat allereerst een
breed artikel van Jos. Aarts over „Rudoipn
Eutken en zyn beteekenis voor de Paedago-
giek". Eerst wordt een schets van leven en
werk van dezen in 1926 overleden Dujtschen
wijsgeer gegeven, wiens gedachten (ook in Ne
derland) nog bestudeerd en gepropageerd wor
den door den Euckenbund. Daarna wordt zijn
invloed op de paedagogiek. speciaal op Budde,
besproken. De levensarbeid van Eucken, wiens
philosophic aangeduid wordt met den term
„activisme", wordt bezien in zijn wetenschap
pelijke werken en staat, volgens den schrijver
van het artikel jn dit teeken: „de stryd om
een geestelifken levensinhoud" en inzooverre
wordt hij erkend als bondgenoot, ondanks het
feit, dat „een critische beschouwing zou leeren
de groote principieele verschillen tusschen
hem ën ons en de onmogelijkheid om veel
zijner opvattingen te aanvaarden.
Dr. J. Moormann schrijft over: „Het voort
gezet onderwys in de moedertaal". Een vlot
geschreven, deugdelijk geargumenteerd arti
kel, dat voor de leeraarspraktijk onmiskenbare
verdiensten heeft, omdat bet zoovele treffende
opmerkingen maakt en poede wenken geeft-
Hierna volgen Mededeelingen van het Psy
chologisch Laboratorium der Keizer-Karel
Universiteit te Nijmegen. Mat Cryns bespreekt
hierin „de eidetische en structuurtypologische
onderzoekingen van den Marburgschen Psycho-
logenkring", waarbij dan meer bepaalde'yk
,,de theorie der geheugentrappen" behandeld
Vele, breedvoerige en deskundige boekbe
sprekingen besluiten dit slotnummer van tien
voltooiden jaargang van deze periodiek, die
zoovele jaren lang bijzonder deu* de'ijk ver
zorgd wordt en, zich onthoudend van opper
vlakkig geschrijf, psychologen en paedagogen
op de hoogte houdt van wat aan Roomsche
zijde zelfstandig geschreven of geoordeold
wordt over verschijnselen en verschijningen op
de terreinen van zie'kunde en opvoedingsleer.
Ook niet-Roomsche onderwijsmannen, die »p
de hoogte van hun vaklitteratuur willen
blijven, doen er wel aan regelmatig van het
Tijdschrift voor Zielkunde en Opvoedingsleer
kennis te nemen. 1
EXAMENS
academische examens
R.-K- HANDBL6HOOOBSCHOOL TB TIL-
BURG. Ge»).: Handel»wetenschap: cand.ex.. de
hew M. W. J. Maas te Loon op Zand en mej.
I» M. A van den Hout te Roosendaal.
niJKSUNIVERlTEIT TE LEJUBN. Ges!.: In
dologie: eoon. doet. ex., de hoor E. S. de la
Fuente te Amsterdam.
Geneeskunde: cand.ex.. de dames J. N. Senmldit
t« Den Haag, G. M. L. Groote te Den Haag. en
H. G. wan den Berg te Lalden: en de hoeren
C. H. Bering. K. J- N. ten "Berge. J. F. Bering.
F. H. Anslngh. E. Jansen, en G. R. Dekker, al
len te Den Haag; Ko Sing Poo te Oegstgeeat.
C. Kramer te Monster, A M. Laterveer te Was-
ar eD a. J. van Tlggeieo -te Rotterdam.
Amsterdam: »#ml-artsejt„ <J<-
van dor Lugt te Rotterdam: doot. ex., de heeren
J. H. Bekker te Amsterdam en F. A- Cramer te
Haarlem.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTREClftP. Geel.:
Rechtsweteniihap: cand.ex- de heeren j. W.
van Kuyk. H. W. j. van WIJnholds en mej. H.
LANDBOUWHOOC.BSCHOOL TE WAGENIN-
jBN, Geel.: prop.ex.. de heeren G. A. Assel-
herga. B. Alrns. O. C- van den Blink. T>- I».
Burgers. H. Burgmans. J. Doeksen. M. J. Don
kersloot. A. van Dunné. K. Ebee. J. J. Eshuls,
G. G. Ferwerda. C. N. Frederlksa J. A. Huys-
kea T. E. A. van HyLokama Vlieg. F. D. H.
Klepe. L G. Klaus. G. W. van der Kloot. Koea-
noto. H. Koornneef. W. KoolJ. J. W. van Nleu.
wenhuljzen. A. Rlenks, W. Rlnema. mej. G. Se-
venster. J. Slebenga, J. F. Smit. 8. Raden Nga-
behl Sosrohadlkoesoemo. A. Stoffel#. J. B. Vrlea,
J. M. L Segera: prop. ex.. Ie ged.. de heeren
V. K. R. Ehreneron. P. J. FelJ, R W. Flkkert,
S. G. van Genns. C. Oreven. Th. A. Hartman.
G. A. L. de Haan. N. J. A van Keulen. H. G.
Kuitperi. W. F. L Messchaert. D. J. Pattje. W.
C. A. Peetera. H. van Schagen. A. C. J. Schoffe
laar. A. Sprlenama, P. C. van de Weerd. W. H.
W el ter.
Land met ere cursus: prop.ex.. de heeren D. P.
Hamnoma, C. Roggeveen. B. H. Rlenkee. P. de
With.
EXAMENS-NI JVERHEIDSONDERWIJS
Aangifte voor de N.O.-exsmena N7. N8. N17.
N18 en voor het getuigschrift N.O.-Wet Art 38
eerste lid moet vóór 1 April a.e. geschieden bij
mej. M. M. A. Mlchela. Van Hogenhoucklaan 94
te Den Haag.
Aangifte voor de N.O.-examens Na. Nq, Nr.
Ns en voor het getuigschrift N.O.-Wet Art. 38
vóór 1 April a.«. geschieden bij
der Federatie is als volgt
Voor het examen-Boekhouden »IJn van de 1654
and. 646 geslaagd; voor het examen-Ned. Han-
Dultsche Handelacorr. van de 601 cand.
voor Engelsche Hamdelacorr. van de 937
Spaanache Handelscorr. van
do 27 oand. 15.
Haarlem: F. bossenbroek O sterwUk; "F- Dek
ker, Hengelo: W. J. Goveis, Amsterdam: A- v.
d. Hoek. NIeuw-Helvoet; Th. H. van Karnen-
beek. Arnhem: M. C. W. A L»mm»rs, Rotter-
dam: mej, M. Ch, Loopeke». AmsterdamJ. M.
Ludekuse. Middelburg: H. A. Noordhulzen. Bre
da; G. G. van Noort. Amsferdem; L. H. Ockers,
Aalst; N. B TJ. Ozlngo. Leeuwarden: t'h i.
A Rochat. Groningen; D. Roos, Amsterdam; H-
L G. J. Tobl. Voorburg; J. A. A. Verbeek. Am-
n. Saaeenhelm: Jae. de
E. H. C. J. Wijk. te
Aroerafoort
EXAMENS-BELASTINGCONSULENT
LEIDEN. Instituut vow Handelswetenachap-
pen. Genl. de heeren: J. Abram, Amsterdam: W.
S. den Ad al, Amsterdam; H. J. Abelsma. Gro
ningen; A, Bergsma Amsterdam; J. P. J. Braak
man. Uitgeest; H. Brouwers, Rotterdam: J. van
mans. Rotterdam: Th. Fr. A Roskam. Bu:
A. Sertops. Blartcum: G. Taake, Alblas»erdam;
J. Terpetra. Leeuwarden; E. M- van der Veer Jr,
Hilversum: Corn, van Vliet. Utrecht: L. C. de
Vos. Den Haag; J. C. Wolff, Santpoort.
EX.-KRANKZINNIGENVERPLEGING
examens tot verkrijging van het diploma voor
de verpleging van zenuwzieken en krankzinni
gen (diploma B):
H. J. Lubberman. Inspecteur voor het Staata-
toralcht op krankzinnigen en krnnkzlnnlgon-
gestlrhten. Den Haag: J. A. J. Barnhoorn. ge
neesheer-directeur Kt WIUIbrorduastlohtlnA
Helloo; Dr W. Beljerman. ld. St Jorlsgoathuls
Delft: W, K. Dlkland. ld, stichting Vrederust"
Bergin op Boom: Dr C. F. Engelhard, id. Wil
lem Arntszstichtlng Den Dolder; H. A. Gerrit
sen. ld. atlohtlng ..Rosenburg'1 Loosduinen. G.
Kraue, ld. Prov. ziekenhuis Santpoort; Dr Th.
Melnema. ld. stichting ..Bloemendaal" Loosdul-
nen: P. J. Plebenga. ld. geneeek. gesticht Fra-
nekee: H. Sap. oud-gen.-dtr. gesticht ..Bloemen-
deal" Loosduinen. thajis Den Haag; Dr C. W.
Scheffw. gen -dir. Chr. sanatorium voor zenuw-
liidrae Zeist; Dr J. van der Spek ld. „Maftsn .r.|"
Poorrtugaal; Dr F. J. Stuurman, id. gesticht
..Endegeert" Oegstgeest; O. B. Versélewel de
Wltt Hamer, ld. St Marlastlchtlng Noordwljk;
- i9 geneesh. „Voor-
Gemengd Nieuws.
de ziekte van weil
Te Haarlem fa een geval van dé ri-ekte
van Wcil waargenomen en eveneens te
Bloemendaal.
„LLOYD"
Men weet, dat 't woord Lloyd in de gehee-
le wereld, maar vooral In Engeland ge
bruikt wordt in verband met zaken, welke
betrekking hebben op koopvaardij en zoe-
vebzekering. Wie heeft zich wel niet eens,
in een verloren oogenblik, de vraag gesteld:
„Wie of wat was 'Lloyd?"
Edward Lloyd was, tijdens de regeering
van Karei II, een koffiehuis- en logement
houder, dje zijn bedrijf had in de Londen-
sche Towerstraat, de bekende smalle kron
kelende straat in de City, in wier somhere
kantoren de reeders reeds eeuwenlang hup
zaken hebben gedreven. Mr. Lloyd schonk
niet alleen bier, maar ook een goed glae
Bordeaux, daarom was het zeer goed ver
klaarbaar, dat zijn inrichting een groot aan
tal bevrachters en zeekapiteins onder haar
vaste cliëntèle telde. Even natuurlijk was
het, dat de practische, geroutineerde zaken
man al het mogelijke deed, om het zijn gas
ten zoo mogelijk naar den zin te maken.
Daarom gaf hij hun gelegenheid, in zijn
établissement hun onderhandelingen te voe
ren en contracten af te sluiten, en zoo werd
Lloyd's geleidelijk een soort van maritiem
centrum. Ontvluchtte er bijv. van eon in
den Theems liggend schip een slaaf, dan
was het de gewoonte hem na zijn gevangen
neming eenvoudig naar Lloyd's koffiehuis
te brengen, alwaar hij vanzelf weer ip han
den van zijn bezitter terecht kwam.
Dat het Lloyd niet slecht ging blijkt wei
uit het fejt, dat hij kans zag in 1692 zijn
zaak over te brengen naar de Lombard-
street, een buurt waar veel voorname éta
blissementen waren gevestigd. Zijn inrich
ting werd van toen af niet alleen door
scheepsvolk en agenten, maar ook door de
vermogende kooplieden uit de City bezocht.
In 169G kwam hij op de gelukkige gedochte,
een soort van nieuwsblad uit te gaven.
„Lloyd's News" was ongetwijfeld aanvanke
lijk niet meer dan een zwak spruitje. Maar
de kapiteins wisten van allerlei nieuws uit
alle havens tusschen Londen en Barbados,
uit de Middellandsche Zee en uit Oost-Azifc,
en dergelijke tijdingen, benevens markt- en
veilingberichten, vormden een zeer gewilde
lectuur, waarnaar groeiende vraag was
„Lloyd's News" was op één na het oudste
blad van Engeland.
Van nu aan steeg Lloyd's aanzien voortdu
fend, zijn huis werd steeds drukker bezocht,
en ontwikkelde zich langzamerhand tot de
grootsche inrichting, welke nog heden zijn
naam draagt. Nadat de zeeverzekering tot
1774 onafgebroken bij Lloyd's In Lombard-
street was uitgeoefend, werd door de assu
radeurs een onderlinge vereeniging gesticht
onder denzelfdea naam.
„QUARANTAINE"
Nu het (och eenmaal over zeetermen gaat,
willen we tegelijk het een en ander vertel
len over „Quarantaine". In „Quarantaine"
zit het woord „veertig", dat van oudsher
een bijzondere beteekenis heeft gehad. Vaak
ontmoeten wjj een periode van veertig da
gen, maartden of jaren, als een gewijde
tijdsgrens. Veertig dagen bijvoorbeeld duur
de de Zondvloed; veertig dagen verbleef Mo-
zes op den berg Sinai; veertig jaren dwaal
den de kinderen Isarëls door de "woestijn.
Het vasten- van Christus duurde eveneens
een veertigfal dagen. In navolging daarvan
achreef de Roomsch-Katholieke Kerk de zoo
genaamde „Quadragesimo", de Veertigdaag-
6che vasten voor. Bij de Alchimisten heette
eon tijdperk van veertig dagen de filosofi
sche maand. In dien tijd kon namelijk de
verandering van grondstoffen in een edel
metaal worden verwacht!
Ook de geneeskunde kende voorheen een
quadragesima medica, de quarantaine.
Hoogstwaarschijnlijk volgt deze tijdsbepaling
uit de heel oude leer der kritieke dagen.
Men nam aan, dat bij hevige ziekten de
veertigste dag de grensscheiding was tus
schen een acuut en een chronisch ziektever
loop. Bij hevige infectieziekten veronderstel
de men verder, dat verborgen besmettings-
kiemen zich binnen don tijd van veertig da
gen moesten openbaren. Vandaar ontstond
de bepaling, dat bij het heerschen van een
pest epidemie verdachte personen, schepen
enz., zich gedurende dit tijdperk moesten af
gezonderd houden voor geneeskundig onder
zoek, en zich niet buiten een afgesloten
plaats móchten begeven. Hieraan werd ver
der nog de toepassing van desinfectiemid-
delon en andere voor den handel zeer be
zwarende voorzorgsmaatregelen verbondon
Reeds In 589 wist men, dat de pest uit
Spanje, door een schip, naar Marseille was
overgebracht, doch eerst In 1485, bij het
heerschen van deze ziekte in Italië, stelde
Venetië een eigen vasten gezondheidsraad
in, oio uit drie edelen bestond met uitge
breide volmachten, later zelfs met het recht
om over leven en dood van verdachten of
beklaagden te beschikken. Eerst in het jaar
1527 werden de gezondheidspassen stelsel
matig te Venetië ingevoerd. Dege maatre
gelen, het 40-daagsche toezicht, het onder
brengen van vreemdelingen uit besmette
plaatsen in de zoogenaamde pest lazarettcn.
het uitreiken der gezondheidspassen, zijn
sinds 1QG5 onder de handeldrijvende vojken
algemeen geworden. Het absoluut weren, als
politiemaatregel, van schepen en personen
uit streken, waar de pest hecrschte, kwam
echter reeds voor in 1348, bij het woeden
van don „zwarten dood". Misschien zelfs
vroeger reeds.
FELLE BRAND TE AMSTERDAM
Te Arasferdojn is op de Loliegracht, waar
gevestigd is d« Mij „Alvera" 's avonds, toon
niiemamd thuis was, door onbekende oorzaak
brand uitgebroken. Het vuur woedde op
den zolder, waar een groote hoeveeLh id
lampekappen lag opgeeiagen. Aangewak
kerd door den feHen Ooe'.enwind en gevoed
door het brand'bare ma eriaal sloegen de
vlammen uit de dakvensters en sfond wel
dra het heele do>k in brand. Met 4 slral- n
werd het vuur bestreden. Twee heeft de
brandweer binnendoor gelegd en 1 over den
opgeschoven mechanieohen ladder. De vier
de straal werd gehesohen naar het dak van
een perceel, waar de afd. Amsterdam van
den Ned. Typografenbond is gevestigd, om
dat het gevaar niet denkbeeldig was, dat de
vlammen zouden overslaan naar de aangren
zen-de huizen op de PrineengrachL Door deze
hooveelheid water was het vuur spoedig
bedwongen. De zolder brandde uit. Het bo
venhuis en de beletage zoomede het hooge
sous-terrain ha-dden veel watenschode. Nog
eenige uren heeft de brandweer nood-'g ge
had om op den zolder d-e laaide resi-n
vuur te doovon. Ondanks de koude was de
belangstelling van het publiek zeer groot.
ERNSTIGE BRAND TE
OLDENZAAL
BRANDWACHT GEWOND
Te Oldenzo-al i6 's avonds brand ontstaan
in de schoenenzaak van de firma Uanterink
aan de Spoorstraat.
l>e brand breidde zich zeer snel uit en
had weldra het nevenstaande perceel, den
kruidenierswinkel van P. de Koning, aan
getast. De brandweer richtte vier stralen op
de vuurzee. Het perceel van II. brandde ge
heel uit, terwijl de kruidenierswinkel veel
echode opkap. De woning aan den achter
kant, behoorende bij de schoenenzaak,
brandde voor een groot dcej uit. Ook de
drogisterij, die aan den anderen kant win
het prccel, waar de brand ontstond, gel-ege.i
is, liep gevaar door het vuur te worden
aangetast, doch de brandweer wist erger te
voorkomen. Wél tiep de drogisterij water
schade op. Beide perceelen waren ver
zekerd.
Tijdens het blueechingswerk is een brand
wacht, dae met een slang in de hand op een
ladder stond, met zij- hand door een ru"
geslagen, tengevolge waarvan een slagadi
en menige peezen van dit lichaamsdeel wer
den doorgesneden. De gewonde is naar het
R.K. ziekenhuis vervoerd; gistermorgen
kon hij dit nog niet verlaten.
DRIE HUIZEN IN DE ASCH
GELEGD
EEN SCHADE VAN 35.060
e Nachts beeft èen felle brand gewoed in
do duigenzagerij van A. van Lith te Kelder-
donck, gemeente Erp (N Br.) Het vuur broi-d
dé zich snel uit over de kuiperij en tastte
ook twee houtJoodsen aan. De voorraad
hout en de drie gebouwen brandden
fel. zoodet er een groote vuurzee ontstond,
die bt] gebrek aan biuschwater niet te doo-
vén vi«k 1>aar de wind anders gericht was,
werd het woonhuis van den heer Lith ge
spaard on li-enen dé bewoners, döe in bed
lagen, geen gevaar. Tegen den middag was
de brand nog steeds niet geblu6chL
Men vermoedt dat oen vonk uit den haard
welke i-n de kuiperij staat, in het zaagsel
is terecht gekomen.
De schade bedraagt 35.000.
De heer van Lith is op beurepolis verze-
GEWELDIGE BRAND TE TILBURG
Kruitmagazijn, postkantoor en synagoge
bedreigd
Woensdagavond heeft een geweldage
brand gewoed in de Willem II straat te Til
burg. De brand Is ongeveer 8 uur uitgebra
ken in de Nederlandsche Kamgarcncentra-le
van A. Dröge ót Co, gevestigd jn pand. 6. In
de boneden verdiepingen van het hooge pand
waren gevestigd de kantoren en opslag
plaatsen, terwijl de bovenverdiepingen mo
menteel leeg stonden. D© brand is vermoe
delijk ontstaan door vonken uit een kaobel.
Zeer spoedig stond het geheele gebouw in
lichtelaaie. Do brandweer rukte niet groot
materiaal uit en met drie motorspuiten
werd het vuur aangetast, deels vanuit d-e
Willem II straat, deels vanuit de Spoor-
laan. Met 14 6lrolcn werd een zee van water
in het brandende gebouw geworpen, doch
al spoedig bleek, dat de brand niet tot dit
eeno gebouw zou kunnen worden beperkt
Hoog sii>egen de vlammen, die werden aan
gewakkerd door den feilen Noord-Oosten-
wi-nd boven het dak uit en het oplaaaend
vuur lokte duizenden belangstellenden naar
bet terrein van de brand De vonken vlogen
over da straat en bedreigden cie huizen aan
de overzijde, waar o.a. gevestigd is de wa-
pen-hondei en het kniitmatrazijsi van oe
firma Van Valkenburg, doch de brand
breidde zich niet naar dien kant uit, maar
testte integendeel de achter het pand ge
legen graansilo ven de firma Van Loon aan.
Een graansilo ln vlammen
Lange de zolderverdieping vrat het
zioh door den scheidingsmuur en spoedig
stond ook de 15 M. hooge graansilo van on-
Radio Nieuws.
10.0011.30 Gramofoon 13.15-^
1.45 Lunchconcert 2.002.30 RooeendaaUch
PL&no-kw&rtet 2.303.30 Gramofoon
3.30—3.50 Roosendaal sch Plano-kwartet
3 504.10 Gramofoon 4.30-^4.60 OrgeJcon-
5.10—5.30 Vervolg orpeïconcert
5.506.15 6ooaten-C'
6.45—7.10 V#
7.45—8.20 De Krv-
Boj s 8.35—9 00 Vervol* concert 9.00
9.15 Vax Diss 915—11.16 Het orkest o-l.v
Johan Gerritsen 10.10—10.30 Voordracht
door Pierre Balledux 10J0—11.15 VervoU:
concert 11.1512.00 Gramofoon
11 ver sum (1875 M.^ V.A.R.A. 801 Gramo-
V.P.R.O. 10 00 Morgenwfldin*
VA.R.A. 10.15 Gramofoon 11.10 On*e Reu
ken 11.40 Adolf Bouwmeester draagt voor
A.V.R.O. 12-012-00 Het Kleln-orkest 2X10
2.30 Gramofoon 2.3©—4-00 Het Kimep-
6 40 SovJet-ltuslanJ. XJ1 7.00 Socialisti
sche liederen 7.25 De Fllereflultera
V.P.R.O. 8-01 Cursus: De Jeugd In het nedAn
8.30 Concert 9.00 Cursus: Gods Jpon-
barlngen en Godservaring 9.30 Concert
10.00 VrUzInnig üodsd. Persbureau 10.05
Vaz DIas 10.15 „Die Mission des frelen
Protestantism us'' 10.45 Gramofoonplaten
V.A.R-A. 11.00 Giamofoonmuziek
Irussel (Vlaamseh) 337.8 M. 12.20 Gramo
foonplaten 1.20 Berichten en Concert
5.20 G.amofoonp'aten «-50 Concert 8-20
Concert 8.50 concert 10.20 Berichten eu
vervolg concert
(Fransch) 509-3 M. 12-20 Concert Omroep-
kleinorkest 1.20 Berichten en Gramofoon
5.20 Concert 6.35 Gramofoon 8-20
Concert 9.20 Vervolg concert
laven try (Nat.\ 1554.4 M. 12.20 Orge'con-
cert 1-06 Shepherd's Bush Pavlljoenork.-et
3.20 Gramofoon 4.10 Orkest 4.50 Con
cert 6 60 De grondslagen der muziek
7.50 Our Neighbours Today and Yesterday
Prof. A. Toynbee; Rus-sla 8.20 „Songs fiom
the üdiowe" 9.55 Kamermuziek
Kalundborg (1163.8 M.) 11.20—1.20 Con-
rert 2.20—4.20 Concert 7.30 Conceit uit
de Domkerk te Aarhus 8.50 Viool-soii
9.40 Zang 9.55 Mandolineconcert
rönlgswusterhausen (1643.9 M.) 5.50
Ochtendconiert 3.S(> Orkest 5.15 Concert
C.55 Concert 7 55 „Deutsche ohne Deutsch-
land"
angenberg (472.4 M.^ 9.25—10.30 „Meesch
und Welt" 1120 Concert 12.20 Concert
4.20 Concert (.20 Concert 7.55 -Vota
Zweiten Geslcht"
r tl s (Radio-Paris) 1724.1 M. 8.05 Grams-
Varschau (1411.8 M.) 4.20 Concert 6.20
Concert 7.20 Muzikale causerie 7.25
Honeggerconccrt 8.50 Papieren Gramofcon
«tallen van de fa. Van Loon ©en achttal
paarden in veidjgiheid te brengen, en bad
men de aangrenzende woningen ontrqvmd,
o.a. ook de garage van de firma Van ttech,
waaruit de auto's naar buiten gereden
werden.
Het ë-chomvepel werd nu werkelijk angst
wekkend. De wind joeg het brandende graan
uit de èilo e!e een vurige sneeuw over het
centrum van de stad. Een verstikkende rook
sloeg neer en bejemmarde aanmerkelijk bet
bhiöschüDgew erk.
Tegen 9 uur stortte met donderend geweld
de Kamgarencentrale in. Een gedeelte van
de zijmuur kwam terecht op de werkplaats
en de garage van de firm Van Oech, waar
een groote ruine werd aangericht, zoodat de
garage, die de brandweer tegen het vuur had
weten te be&chermen, nu toch voor oen groot
deel verloren ging.
Postkantoor en synagoge bedreigd
Met de instorting van het pand, wee Je
brand in de Kamgarencentrale ook vrijwel
ten eimde en kon de brandweer haar volle
aandacht schenken aan de graansilo. I>e
brandweer is er toen ook in geeaagd het
vuur tot ddt gebouw te beperken cn te looa-»
liseeren. De vlakbij gelegen nieuwe graan
silo van de firma Van Loon met de stallen,
bleef gespaard.
Om half 11 kon het gevaar voor uitbrei
ding van de brand als geweken worden be
schouwd. Te ongeveer half 12 kon een ge
deelte van hit materiaal inrukken.
De schade kan nog niet nauwkeurig wor
den geschat, maar bedraagt be'ongrijk
meer dan 100.000. In de graansilo alleen
reeds zijn voor ƒ30.000 machines cn groote
voorraden meel en graan verloren gegaan,
alsmede twee vrachtauto's, terwijl zooals
reeds gezegd, de Kamgarencentrale «re'ieel
is uitgebrand en ook de garage ven van
Oech belangrijke schade opgeloopen heeft.
Aan het krachtig optreden van de T|l-
burgsche brandweer is het te danken, dat
de brand niet nog grooter afmetingen heeft
aangenomen. In den aanvang werd n.l. nog
gevreesd, dat het in d-^ nabijheid gelegen
Post- en Telegraafkantoor en synagoge van
de Jood6che gemeente te Triburg. welke ge
bouwen zeer bedreigd werden, ook door het
vuur zouden worden aangetast
DOODELIJKE AUTO.
ONGELUKKEN.
Te Kaatsheuvel is overleden hét
6-jarige zoontje van C van Dongen, die
onder een reclame-auto van de Radiob-
waschmiddelcn was geraakt
Te Kerk ra de is de O-jarige knaap
Billmann, tengevolge van een aanrydlng
van een Duitschen auto door een l\erk-
raadschen vrachtwagen, onder de Duit*
sche auto bekneld gemakt en gedood. De
Nederlandsche vrachtwagen reed door.
DE GOD VAN HET GOUD
EEN VERHAAL UIT WEST-AFRIKA
Door A E SOUTHON
Naar het Engelscb bewerkt door
I. J. P. B -V.
(20
Met behulp van wat crëme dat bij uit <?en
van Uc potjes haalde uit het pakket, smeer
de hij zijn gericht vorder in, en met de ver
twijfeling van iemand die zich ervan be
wust is, dat zijn toekomst en zijn verdere
leven afhangen van een al of niet succes
volle vermomming, takelde hij zich toe van
top tot teen. Toen dat gebeurd was en hij
w.-u tevreden over zichzelf haalde hij een
geprepareerde apenhuid voor den dag en
trok die aan over zijn naakte lichaam. Om
zijn hals hing hij een verzameling lederen
riempjes waaraan amuletten bevestigd wa
ren, die geacht werden geheimzinnige en
'Wonderdoende geneesmiddelen te bevatten:
stukjes ijzer die ruw bewerkt waren door
eon smid uit de binnenlqnden; glazen stop
pen van flospchep; en stukjes spiegelglas.
In een spiegel bekeek Janson nauwlettend
rijn vermomming en met een zucht van
verlichting ennstateordo hij, dat het voor el
kaar was. Hij was op en top een fetisch
priester, en het eenjge wat zijn ware natio
naliteit kon verbergen zijn dichte, donke
re haardos was bovendien zorgvuldig weg
gewerkt onder de apenhuid- Zijn welge
vormde mond zou hem niet verraden, want
e«n der overblijfselen van de slavernij is de
aanwezigheid in de havensteden van perso
nen met uitgesproken arabische trekken met
een haviksneus en lichtgekrulde lippen
Janson geleek sprekend op de bastaard van
een of anderen arabischen voorvader, maar
desalniettemin a Hop een bewoner van Afri
ka. Het zou zelfs niet onmogelijk zijn, dal
ondèi de lieden die hij kwam bedotten er
een was, die sprekend op- hom geleek.
Na dit karwei nam Janson vergenoegd een
stevige slok en wachtte daarop den nacht
Hf- Voor het oogenblik kon hij niets uitrich
ten. Koko was het eerst aan bod. Die moest
met Kwangu contact krijgen cn het nieuws
verspreiden, dat er een vreemde priester met
een geheimzinnig „ju-ju" zich ergens in het
woud verborgen hield, en dat moest des
konlngs nieuwsgierigheid opwekken. Janson
twijfelde geen moment aan de capaciteiten
vqn zijn bediende om dit zaakje op te knap
pen Koko had dit Immers ftl meer gedaan
als Jazison. onder bedekking van de duister
nis. zijn streken volvoerde om aan geld te
komen, ten einde zijn niet te lesschen dorst
eenigszins te voldoen- Dit was evenwel de
eerste maal, dat bij zich bediende van de
vermomming van een fetlsch-priester.
Koko liep opgewekt in de richting van het
paleis. Hij had zelf schik van de verkleed
partij van zijn meester. Dio apenhuid deed
hot goed! Hij wist, hoe de meer eenvoudige
listen wareu gelukt en diep in zijn ziel was
hij ervan overtuigd, dat die dronaenlap veel
cn veel knapper was dan eonigo priesters in
Africa. Hij had overigens geen Hauw idee
van het complot dat Kwangu van zijn goud
zou afhelpen, cn zelfs al had hij iiat gehid.
dan zou dat voor hem geen verandering
van houding ten gevolge gehad hebben
Janson had hem tot bélooning van zijn diep
sten in dit geval genoeg geld beloofd om
Koko in staat te stellen zich te verzekeren
van het hozit van een of andere lieftallige
inlandsche schoooe, die hij slnd* lang be
geerde. Daaiaan dacht hij terwijl hij eon
minneliedje neuriede en zijn donkere oogen
gloeiden hij de gedachte aan de toekomstige
vervulling van zijn schoonste dr»*-men. Een
vrouw, die voor hom zou werken een 'mi
om in te wonen: het vooruitzicht van uror.
lang nietsdoen in gezelschap van andere
mannen -*r dat alles was zoo mooi in zijn
gedachtcngang on deed hem zoo vergenoeg;'
zijn dat hij zelf geen tijd had om le denker-
aan de booze geesten, die ln het donkore
boseh huizen.
Intusschen kréég hij Kwangu dieft nacli:
niet te spreken. Want Kwangu moest zijn
roes uitslapen en geen sterveling in het po
leis had het hart om hem na wat er dien
morgen gebeurd was, te wakkeu- Maar Koko
zag Twala en Keshona en dat was nog wel
zoo goed. De jonge prins was in diep ge
sprek gewikkeld met den priester :n e„ri ti-
gesloton vertrekje in het. paleis* cn de int-do
dealing dat hij kwam met .te boodschap van
een geheimzinnigen toovennar eigens 'n het
woud. was voldoende om hem onmiddellijk
gehoor te verschaffen hij den naijveriger
priester ©n den vorstenzoon, die geheel
onder deszelfs invloed stopd.
Waar hij volmaakt vertrouwen stolde In
Janson. had Koko Iets overtuigends in zijn
*tom, toen hjj sprak over de wondere macht
van den nieqweren priester. Begrijpelijker
wijze was Keshona een en al aandacht;
prioaters zijn mcostal naijverig op nun eollè
ga's en fetisch-prjesters zijn dat in dubbele
mate.
Keshona realiseerde zich, dat er slechte
tijden voor hem op til waren. Eerst die
blanke priester, toen die doortrekkende Huu-
sa, en nu weer een concurrent-fetisrh-
priester Na zoo langen tijd van alleenheer
schappij, gevoelde hij zich op eens diep onge
lukkig. Was hij bang geweest voer oen in
vloed van den medicus Noordaa, (neer be
vreesd nog was hij geweest voor don Hausa
-r maar zijn angst jteeg ten top bij de ge
dachte aan de komst van een nieuwen fe
tisch priester, die volgens de oude beproefde
methode werkte. Christelijke zending en do
Islam mochten menlgcn afvallige kweeken
èen echte fetlsch-prietter was in staat de
geheele stad van Kwangu mee te troonen.
Kwaadaardig keek hii naar Koko, die
enthousiast in beeldrijke taal een rhetorisch
verhaal ophing van do wonderkracht van
den priester, in wiens dienst hij stond, en
vooral toen hij de suggestie aan de hand
deed, dat de koning in gezelschap van de
opperhoofden en de priesters den volgenden
nacht maar eens moesten meegaan, om zich
met ejgen oogen te overtuigen.
Waar is hij?" gromde Keshona.
Op een heel geheime ple-k, die ik al
leen weet", was liet antwoord- „Hij is een te
groot priester en zijn god is te voornaam,
dan dat hij zoo maar onder de menschen
zou wonen."
Goed, breng mij dan bij hem" gei Kes
hona. Ik wil wel eens met dion wonderdoe
ner praten."
Vannacht kan dat niet meer", gaf
Koko ton bescheid. Mijn meester is van
nacht met iets iieel bijzonders bezig en ge
zoudj sterven als ge erbij waart Zelfs ik, die
toch al veel heb meegemaakt, zou vannacht
niet In tiet woud durven slapen-" Zijn stein
ging over in een flauw gefluister, en l.jn
oogen rolden beangst in de kassen Dat gaf
een groote levendigheid aan zijn bewering.
„Door zijn toovenarij maakt hij, dat hot
woud vannacht vol is van hooze geesten, en
die dansen den Doodendons met hem
Zyn lichaam zal op den grond liggen en
zijn ziel komt uit zijn mond, als een groene
slang en de geesten kernen dan nangt
«lopen als luipaarden. Zijn slar -al dansen
en de geesten huivc.dn van vre< wan!
mijn m* -ter is ste-'ier »e d-; u u "m
Hier mijn eigen oogen hebben het aan
schouwd, hoe hij erin slaagde een geest jn
onmacht te brengen zoo r— niet een ge
baar van zijn vingers cn toen hij op
hem blies, kromp de geest in elkaar, en hij
stierf- O, hij is grootcr dan alle priesters;
hij is zelfs lieer over den dood."
Keshcna huiverde nu ook wint. hojwel hij
veel invloed had op de eenvou-ligu men
schen, was 1 ij in zijn hart to- b eigenlijk
ook een laffe zwakkeling, als I ij urn te
staan tegenover iets dat hij niot begreep.
Koko's gelaat droeg de duidelijke sporen vap
diep ontzag voor zijn meester en Keshona
wonschte, dat hij ook zoo n imloed had up
zijn volgelingen. Twala, e-m lafhartige
bloodaard brak het angstzweet uit en kon
van louter bangheid niet spreken.
Kom morgen, na zonsondergang terug;
dan gaan we samen nar uw mee?t.>r'\ réi
Keshona, die benieuwd was zich te overiui
gen van die mirakelen.
Vast niet", weigerde Koko h'trdn.-kkfg*
„Hij, die gehoorzaamd wcnscht to worden
heeft bevolen dat de koning mojt komen
met de opperhoofdon en de priesters. Al»
we er samen heengingen, dan zou hij met
zijn hand wuiven zóó en we louden ver
anderen In een boom!"
Zeg hem dat de koning komt. Ik, Kes
hona wil het zoo"*
(Wordt vervolgd).
