DINSDAG 24 JANUARI 1933
EERSTE BLAD PAG.' *D
BUITENLAND
NA DE HITLERIAANSCHE
DEMONSTRATIE
WAAROM VON SCHLEICHER
HAAR TOELIET
Uit de toelating van de provoceerende
demonstratie dor neitii.uiaal-socia'liiöten
Zondag jl. zcm men de conclusie kuawi-
tl ekken, dat generaal V'on Schleicher, d'i'O
dan tocli maai geldt ale de eterke man. van
wien verwacht wordt, dat hij Hitier zal
dwingen in het regeenngt>ga<reel, zijn e'
positie verzwakt heeft, doordat hij voor de
deanonstiratie-eisch dar redhtsuhe elementen
js opzij gegaan.
De Ryiksregeering maakt nu echter be
kkend, dut haar duliden,ile houding op andere
wijze verklaard moet worden. Zij ia het met
ieder niet-vooningenoinene van meaning,
dat apinarachen als die van de Hitilerianen,
principieel ongewentsoht zijn. Nadat even
wel tol van bedreigingen van Communis
tische zijde uaivn geuit, heeft de Rijkskan
selier in liet belang van de autoriteit var
den staat zich niet wMen laten beimioe
den door communto tidoben druk en dar
roede toegeetanen opmarech niet willen ver
bieden.
Ale men deze verklaring ieeet, krijgt de
dankbetuiging van het Beriijnache politie
hoofd aan de Sobupo-agem-en voor hun ver
dediging van het toegestane tegen het ver-
bodene meer beteekeiüe dan daar opper
vlakkig in schijnt te etöken. Voor ieder is
heit nu nog eens ten overvloede gedemon
streerd, dat de regeering op de Schupo
trouwen kan en deze demonstratie is
heel wat meer waarde den de Hitleri
sche kon zijn.
Het schijnt, dat de nazi-leiding de laatste
dagen aan zulik machtsvertoon behoefte
heeft. Men denike ook aan het opjagen
van hun stemmen tol in Ltppe en aat
vlammende redevoeringen die Hitler de
laatste dagen heeft gehouden.
Vermoedelijk moet een en ander dienen
om het feit te camoufleeren, dat inen in
middels bezig ls den vorm te zoeken, A\aar-
onder men, in tegenspraak met zijn Onaan
tastbare positie, aan de toekomstige parle
mentaire regeering zal kunnen deelnemen.
Sterk heeft de aandacht getrokken het
feit, dat de eerste besprekingen zijn ge
voerd tu6schen de N.S.D.A.P en het Cen
trum. „Der Deutsche" schrijft, dat de natio-
naail-socialisten denken aan een samenwer
king waaruit een „kabinet van kopstuk-
kon" zou kunnen worden gevormd, dus een
nationaal kabinet, dat voorloopig slechts
zou kunnen rekenen op de toleantie der
Kg. Harzburgsche partijen en organisaties
en waarvoor men ook het Centrum hoopt
te winnen.
AU worden de vooruitzichten voor het
resultaat van zulk een plan minimaal ge
noemd, het teeikent toch het streven van
Hitler en de zijnen.
Een noodtoestand voor den Staat?
Verwijzende naar het rapport, dat door
Rijkskanselier von Schleicher is uitgebracht
eau den Rijkepreei-cfent over den binnen-
Jamdschen politieleen toestond, schrijft d«
„Vossische Zeitfung", dat welingelichte per
sonen uit vele aanwijzingen mee men te
kunnen concludeeren, dat de gedachte een
„noodtoestand voor den stoat" te oonetru-
eeren.-en daaruit die toelaatbaarheid van een
uatstaflllen van nieuwe verkiezingen af te
leiden, iai de Wilhelimstraese reeds gerui-
men tijd overwogen en besproken wordt.
Het blad is vain meenaing, dat Rijkspresident
en Rljksregeering met de uitvoering vso een
dergelijk plan ta onherstelbaar conflict zou
den raken met «die. dealen der bevolking,
die trouw zijn aan de grondtwet. Bij de be
kende opvatting van den Rijkspresident
inzake de grondwet moet men voorloopig
ea/nmemen, dat het bij die besprekingen in
zake een noodtoestand voor den staat en
uitstellen van Rijksdsgverklezingen plan
nen betreft, die men de regeering heeft voor
gesteld, maar niet voornemens, waarmede
de verantwoordelijke personen zich ernstig
bezig houden.
Ook de „Germania" meent, dat die inner
lijke onrust van een volk, dat sedert Jaar
en dag in hartstochtelijken binnemlandechen
strijd gewikkeld is, niet door het decretee-
ren van een noodtoestand voor den staat
an door dictatoriale handhaving van de re-
geeringsma eht kan worden opgeheven.
De „Daz" meent uit het vertrek van Hitler
uit Berlijn te kunnen concludeeren, dat een
regeerinizeconstellatie, hoe dan ook, wei
nig kansen heeft. Een verrassende keer ken
nauwelijks nog verwacht worden. Verder
uitwijken der partijen voor een bepalen
van hun standpunt ten opzidhte van de re
geert ng zal Vrijdag niet meer mogelijk zijn.
Ook de „Boersenzeltung" is van meening,
dat met het vertrek van Hitier de officieels
onderhandelingen over de vorming van een
parlementaire meendePherildsooalitie zoo goed
als beëindigd zijn. Ook een voortzetting der
besprekingen over vernieuwing van het
ITarabunger front schijnt van de baan te
zijn.
HITLER BIJ DE S.A.- EN S.S.-
LEIDERS
Het Rykspersbureau der NSDAP deelt mede
Heden heeft te Berlijn in aanwezigheid van
Adolf Hitler een SA- en SS-leidersbfjeenkoinet
plaats gevonden. Hitier heeft een breedvoerig
overzicht gegeven van den politieken toestand
en de daaruit voortvloeiende conclusie uiteen
gezet. In zijn redevoering, welke twee uren
heeft geduurd, heeft Hitier uiteengezet, dat
naar alle aanwezig zijnde voorteekenen, de
politieke situatie voor de beweging thans zeer
gunstig is te noemen. Na de gebeurtenissen in
de afgeloopen maand staat de nationaal socia
listische partij er beter en sterker voor dan
ooit te voren. De NSDAP en niet in het minst
het optreden van het geheele leiderscorps heb
ben de hoop van onze tegenstanders te schan
de gemaakt. De leider besloot zijn toespraak
met te wijzen op de groote historische taak,
waarvoor de SA. en SS als politieke soldaten
der Duitsche volksbeweging geplaatst zijn.
Adolf Hitler is Maandagavond naar Munchen
vertrokken.
DE AUTOBUS-STAKING TE LONDEN
Het gevaar voor «en allgemeene staking
bij de omnibus-maatschappij te London
echijnt geweken. Sedert gistermiddag ie ten
vermindering vam het aantel «telkens merk
baar geworden.
Zondag zijn bij een communistisch relletje
te Keulen Ader communisten zwaar gewond.
Drie hunner zijn aan hun wonden bezweken.
VEERTIG-UREN GEFANTASEER
Uit Geneve wordt gemeld:
De conferentie inzake de veertig-uren'
heeft met 35 stemmen tegen 2 en 19 stemmen
blanco een resolutie aangenomen, waarbij de
gemiddelde werkAveek niet langer mag zijn
den. Met 36 tegen 2 stemmen en 16 blanco
len, die in de conventie vastgelegd zullen
den. Met 36 tegen 2 stemmne en 16 blanco
werd het principe aanvaard van de beperking
van het aantal overwerkuren. Een voorstel van
de Engelsche arbeidersaf ge vaardigde betreffen
de een speciale regeling voor spoorwegen
transporten haalde 27 stemmen tegen 1 ei
blanco, maar bereikte het noodzakelijke quo
rum niet, waarna de conferentie de kwestie
besprak \'an de toekomstige toepassing der
conventie op de kleine ondernemingen. Met 35
stemmen tegen 19 onthoudingen werd de nood
zakelijkheid erkend van speciale regelingen
voor kleine ondernemingen, maar het quorum
was niet aanwezig. Een voorstel van den Bel
gischen arbeidersgedelegeerde Mortens
twee conventies op te stellen, nl. één voor de
industrie en één voor den handel en de kanto
ren haalde 22 stemmen tegen 34 onthoudingen,
2oodat ook hier het quorum niet aanwezig was.
Dezelfde kwestie, voorgesteld in anderen vorm
haalde 26 tegen 1 en 22 onthoudingen, zoodat
het quorum nogmaals afwezig was. Vervolgens
werd gestemd over de vraag of een conventie-
ontwerp ook betrekking hoort te hebben op
handelsinstellingen en kantoren, waarbij met
23 stemmen voor en 24 onthoudingen het
quorum niet werd bereikt. Met 41 tegen 1 en
10 onthoudingen werd tenslotte de noodzakelijk
heid erkend van een periodieke mededeel ing
der regeeringen van gegevens betreffende tech
nologisehe werkeloosheid, ten opzichte v
van juiste gegevens ontbreken.
De voorzitter van de groep van werkgevers
die vervolgens aan het Avoord kwam, bracht In
herinnering, dat voor de opening der bespre
kingen de werkgeversgroep verklaard had zich
te zullen onthouden by alle stemmingen be
treffende de uitwerking \-an een ontwerp-con-
ventie, hetgeen in de voorafgaande stemmin
gen gebleken was, en waaruit de onmogelijk
heid bleek om voort te gaan op den ingeslagen
weg. Spr. wijst er op, dat het feit, dat de werk
gevers hier aanwezig zyn niet kan worden'be
schouwd als goedkeuring.
DE WINTER
Enkele winterberiöhten:
Leningrad: vorst 28 gr.
Oeral: 45 gr. onder nul.
Noord-Rusland: kouder dan in het Pool
gebied.
Dantzig en Poolsche corridor: 11 k 13 gr.
onder nul, veel sneeuw.
Reuzengebergte: 30 cM. sneeuAv gevallen.
25 gr. onder nul in de hoogste gedeelten.
SneeuAv en storm.
Noord-Zweden:' 40 gr. onder nul. Schepen
vriezen in.
Zwitserland: hevige vorst, met sneeuw
stormen.
Savoye: rivieren dichtgevroren.
Adriatische zee: 5 graden vorsL
Engeland: 7 graden vorst. Veel sneeuAv.
Husumer Waddenzee: scheepvaart ge
staakt. Verkeer met eiland Pelworm per
vliegtuig. Vliegtuigverbinding eveneens met
de eilanden Wangeroog tot Norderney.
Ooet-Pruisen: sneeuw tot 40 c,M. hoog.
Hamburg: Ernstige stagnatie in de havens
door het Ijs. Zes IJsbrekers rijn voortdurend
bezig. Boven-Elbe tot Geesthacht bevroren.
Benedep-Elbe veel drljfijs.
Chéron handhaaft zijn voorstallen
Ohéron heeft in de Fransdhe Kabinets
vergadering de opdracht geik regen de re-
geerin g® voorat e® e n zoowel lin Kamer ale
Senaat te verdedigen.
De regeering blijkt dus niet van zins te
zijn met da beeluiten van de fimmcieele
oommiseie rekening te houden.
Bomcour heeft verklaard, dat de regeering
de voorstellen der commissie wil aanvaar
den voor zoover deze passen in het regee-
rigr «ontwerp.
IramMdlalft vergadert de commissie na ze
ven diagen nog steeds voort.
De parlementaire toestand wordt ais
hoogst onzeker besdhouwd.
PUTSCH TE BRUNN
Generaal Gayda gearresteerd
Tsjechische fascisten onder leiding van
zekeren Kobzinek, hebben getracht de kazer
ne te Brünn te overrompelen:
Oud-Generaal Gayda, die te Sjpsjtin in
Slowakije voor een vergadering een rede
had gehouden, is ald!aar gearresteerd en
onder sterke beAvaking naar iBrtinn over
gebracht Bij het verhoor te Brünn ver
klaarde Gayda, dat hij den overval op de
kazerne beschomvde als een particuliere
onderneming van den door de Justitie ge-
zochten onruststoker Kobzinek, en dat hij
de daad ten zeerste veroordeelde. Iets der
gelijks kon slechte door een waanzinnige
ondernomen worden en de partij van Gayda
had er niets mee te maken.
KAMERONTBINDING IN
GRIEKENLAND.
De Grieksche staatspresident Zairuis heeft
den senaatspresident schriftelijk opgedragen,
den senaat bjjeen te roepen met de bedoeling
een senaatsbesluit tot ontbinding van de
Grieksohe Kammer en het uitschrijven van
nieuwe verkiezingen te bewerkstelligen.
De oppositie beschouwt het optreden van
Venizelos als revolutionair en In strjjd met
de grondwet. Er wordt zelfs gesproken van
politieke staatsgreep.
Te Moskou heeft een groot aantal kinderen
een „protesbvergadering" gehouden, waarin
rij zich scherp beklaagden over den grooten
stroom van kinderboeken over machines en
alles wat met industrie verband houdt. Alle
aanwezige kinderen kwamen er voor uit, nog
nooit een boek over zulk een onderwerp met
genoegen gelezen te hebben. „Ik heb eens
een hoek over ijzererts gelezen", zei een jon
gen, „maar ik kan me er niets meer van her»
inneren".
De kinderen bleken genoeg te hebben van
i boeken over tractors en fabrieken over
politiek, electriciteit en collectieve boerderijen
Zy wilden andere lectuur, sprookjes en span-
ze wel eens over gehoord, maar die ze nóg
hooit in handen hadden gehad, omdat zij
sedert de revolutie in Sovjet-Rusland verboden
waren.
In de kindervergadering werd besloten
pogingen in het werk te stellen om verlof tot
het lezen van deze boeken te verkrijgen.
DE DICTATUUR DER JAPANSCHE
MILITAIREN
HEFTIG VERWIJT AAN DE REGEERING
In den .Tapanschen landdag is Maandag
een nogal heftige interpellatie ingediend
door den Avoordvoerder van de partij dei
Seijoekai, die de regeerlnp vroeg, of het le
ger de bnitenlandsche politiek dicteerde en
waarom de marine en het leger zulke groo
te credieten eischten. waardoor het even
wicht der begrooting Avordt verstoord.
De regeering kreeg ook het venvijt te boo-
ren. dat zij had verzuimd een fundamen-
teele politiek te formuleeren tegenover den
volkenbond en Mandsjoerije en dat zij te
Genève onnoodig een geprikkelde houding
had aangenomen.
De Amerikaansche gezant te Tokio meldt
aon het departement van buitenlandsche
zaken te Washington, dat de anti-Ameri
kaansche stemming onder de Japansche
arbeiders te Yokohama zóó is toegenomen,
dat de vrouwen van de consuls Zaterdag
Yokohama moesten verlaten.
De Japansche politie heeft het consulaat
gewaarschuAvd. dat de arbeiders van plan
waren het consulaat aan te vallen. Het 19
de politie gelukt, dezen aanval te verhin
deren.
145 personen zijn gearresteerd.
De Commissie van Negentien.
Uit GenèAe wordt gemeld:
De Commissie van Negentien is Maandag
morgen onder voorzitterschap van den Bel
gischen minister van buitenlandsche zaken,
Hvmans, bijeengekomen, teneinde haar
eindrapport voor te bereiden en nieuws
voorstellen/uit te werken voor de regeling
van het .Tapansch-Chineesche conflict op
grond van de vierde alinea van art. 15 van
het Volkenbonds-pact.
Bi] de discussie bleken nog groote mee-
ningsverschlllen te bestaan. Eenige regeerin
gen, vooral de Engelsche, eischten, dat "uit
sluitend de voorstellen van het Lytton-
rapport als basis voor verdere onderhande
lingen zouden worden aanvaard, terwijl
andere regeeringen wilden, dat de misluk
king van alle verzoeningspogingen officieel
zou worden geconstateerd en dat de Volken
bond een definitieve beslissing zou nemen,
onafhankelijk van de Japansche regeering.
De commissie besloot een redactiecommis
sie te benoemen tot het uitwerken van het
eindrapport. In deze commissie werden ge
kozen Groot-Brittannië. Frankrijk, Italië,
Duitschland, Zwitserland, België. Spanje,
Tsj echo-S loAvak ij e en Zweden.
Deze redactie-commissie zal een ontwerp-
rapport uitwerken, aangezien het rapport
van sir Eric Drumond onvoldoende werd
geacht.
De Commissie van Negentien komt waar
schijnlijk pas volgende week weer bijeen,
aangezien de voorzitter minister Hymans
naar Brussel terug moet keeren.
De Chineesche minister van buitenland
sche zaken, Lo Wen Kan, heeft tegenover
Japansche persvertegenwoordigers ver
klaard, dat de "Chineesche delegatie te Ge
nève instructie heeft ontvangen in de kwes
tie van het Chineesch-Japansche conflict
een nieuAA'e démarche te ondernemen. In-
eqeeeernqo e.wnatn ap puoque3i[OA ep u®ip
voorstellen zou afwijzen, zou een critleke
toestand ontstaan tusschen Genève en de
Ohineesche regeering. De Chineesche re
geering staat op het standpunt, dat het
rapport-Lytton het bestaan van Mandsjoe-
koeo heeft ontkend. De Volkenbond en de
Commissie van Negentien, aldus besloot Lo
Wen Kan. moesten aan dit principe vast
houden.
DE AMERIKAANSCH-ENGELSCHE
ONDERHANDELINGEN
Een olRrieele modedeellng
Te Londen werd Maandag officieel mede
gedeeld dat de Amerikaansche staatssecre
taris Stimson den Engelschen ambassadeur
te Washington, Lindsay, Vrijdag Jl. eea „aide
mémoire heeft overhandigd waarin ver
klaard Avordt dat Roosevelt zich er over zou
verheugen, indien hij begin Maart den ver
tegenwoordiger van Engeland te Washington
zou kunnen ontvangen voor een bespreking
over de Engelsche oorlogsschulden.
Roosevelt wenscht er evenwel op te wijzen
dat de besprekingen der kwestie van de oor-
logsschulden afhankelijk is van onderhande
lingen over economische kwesties en dat
derhalve ook economische experts moeten
worden afgevaardigd om te onderhandelen
over de methodes ter verbetering van den
toestand.
Dit „aide mémoire" is tegen de verwach
tingen in Maandag niet in de bijeenkomst
van het Engelsche kabinet besproken. Het
groote succes van Engeland bestaat hierin,
dat de voorstellen van Roosevelt vèr uitgaan
boven de oorspronkelijke. Aangenomen
wordt dat de Engelsche ambassadeur te
Washington opdracht zal krijgen vast te
stellen, welke economische kwesties Roose
velt ter conferentie zal Avillen behandelen.
LONDEN, 24 Jan. De correspondent van de
Times" te Washington verneemt van wel
ingelichte zijde, dat Roosevelt voornemens ls
persoonlijk deel te nemen aan de in Maart
a.s. te houden Engelsch-Amerikaansche be
sprekingen, en dat hij dientengevolge de aan
wezigheid van Mac Donald ten zeerste zou
toejuichen.
Volgens ambtenaren te Washington, die
op de hoogte zijn van bijzonderheden van
het onderhoud tusschen Hoover en Roose
velt, is het onjuist, dat de Vereenigde Sta
ten als voonvaarde voor een bespreking der
oorlogsschulden aan Engeland den eisch zou
den hebben gesteld van terugkeer tot den
gouden standaard. Zij verklaren, dat Inte
gendeel het communiqué van het Witte Huis
beteekent, dat de kwestie der oorlogsschul
den en de economische problemen afzonder
lijk zullen worden behandeld In den loop
der voorgenomen besprekingen.
DE GRIEP
In Engeliaind duurt de griep-epidemie on
verminderd voort.
In België is ze aan het afnemen.
TÏTULESCU ERNSTIG ZIEK
Naar de „Peeter Lloydi" uit Simde, meldt,
ie de minister van bultendaimdeabe zaken,
Tl tuleecu, plotsling ernstig ziek geworden.
Hij lijdt aan acute oorontsteking. De koorts
liep in de avonduren »p tot 39 graden.
De broeder van den mdndster van finan
ciën, Popovici, een oorspeclalist, is onmid
dellijk no ar Sinaia ontboden. Men v regel
voor complicaties.
92 JAAR EN RENT DE TRAP OP
Dochter trotsch op haar actieven vader
„Ik voel het als een plicht", schrijft (Mevr.)
A. J. W. „hiermede mijn dankbaarheid uit
te spreken voor de schitterende resultaten
die mijn vader verkregen heeft door 't ge
bruik van Kruschen Salts. Ze zouden wer-
kelijk wonderen genoemd kunnen worden.
Hij is twee en negentig jaar oud en zoo
levendig als een veulen. Hij is altijd in de
weer en rent trap op, trap af. Zijn vrienden
verwonderen er zich altijd over, hoe hij al
tijd zoo levendig kan zijn en zich nooit eens
slap voelt. Hij vertelt hun dan altijd de
reden: mijn geregelde dagelijksche d<
Kruschen Salts in het eerste kopje thee eiken
morgen. Wij raden Kruschen Salts steeds
aan alle kennissen aan. Naar mijn meening
mag liet in geen enkel gezin ontbreken."
(Mevr.) A. J. W.
De meeste menschen worden lang voor
ihun tijd oud, omdat ze één noodzakelijke
vereischte voor de gezondheid verwaarloozen:
de vereischte van een inwendige zuiverheid.
Toevallig beginnen ze eens met het gezonde
Krusdhen-syseem en dan misschien wel
voor het eerst in hun leven zullen eiken
dag alle afvalstoffen uit hun organisme ver
wijderd Avorden. Gezond, frisoh bloed
sjroomt door hun aderen. En bijna onmid
dellijk daarop voelen zij dat hun jeugd
teruggekomen is Zij voelen zich jeugdig,
energiek en opgewekt. In één woord is dit
het beroemde „Krusóhen-geivoel".
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten 0.90 en
ƒ1.60 per flacon. Stralende gezondheid
één cent per dag.
GALSWORTHY ONGESTELD
De 65-jarige Engelsche letterkundige, John
Galsworthy is ernstig ziek. Zijn toestand zou
critiek zijn.
SOCIALISTENLEIDER OVERLEDEN
ToejUhiliko Iaikai, een veteraam in de Ja-
paneohe eociailii&tiieche beweging, i6 ten ge
volge van een bloeduitstorting im de hier
•enen overleden.
Volgens een te Parijs ontvangen bericht
zou Spada, de beruahte Consioaanedhe bnm-
dilet, er in geslaagd zijn, naar Engeland te
vlrudhten. Ongeveer een loaand geleden moet
hij onopgemerkt te Londen aam Land zijn
gegaan.
EEN „VOEDSEL- EN KLEEDINGZENDING"
DOOR DE WILDERNISSEN VAN ALASKA
Uit Ottowa wordt gemeld: De kudde
3000 rendieren, welke, op last van de Cana-
deesche regeering, door de wildernissen van
Noord-Alaska naar de MackenzieriAier ia ge
dreven, heeft nu de grens van Yoekon bereikt.
Deze dieren zijn door de regeering gezonden,
cm tot voedsel en kleeding te dienen voo
Eskimo's en de Mackenzie-delta.
Als zich geen onvoorziene moeilijkheden
voordoen, zal de kudde in het voorjaar haar
bestemming bereiken. Talrijke kalveren zijn
-nderweg geboren en hebben zich by den groo
ten troep aangesloten, doch desondanks telt
de kudde slechts 2300 dieren, daar men onder
weg een troep kariboes was tegengekomen.
De natuurlijke aanverwantschap tusschen
het rendier en de kariboe deed zich gelden
de herders moesten hulpeloos toezien, dat
gToot aantal rendieren zich vermengde
onder de kariboes en met deze naar hét "Wés
ten trok.
GEHEIMZINNIGE EXPLOSIE
TE MOSKOU
Vrijdag rijn In Moskou vier geleerden, nJ.
Kusneciw, Gorboeniw, Grebensjikow en Popow
ter aarde besteld, die by experimenten in 't
gebouw van den sterkstroom om het leven
rijn gekomen. Behalve deze vier geleerden
zou nog een groep van zes arbeiders, die aan
de experimenten hadden deelgenomen, zijn
omgekomen. Van officieele zijde wordt geen
enkele mededeeling gedaan over de oorzaak
van hun dood. Volgens particuliere mededee-
lingen zou een explosie ontstaan zijn bjj
proefnemingen betreffende een uitvinding op
militair gebied. Een bevestiging van deze
mededeelingen van officieele zijde kon niet
worden verkregen.
DE STEM VAN DEN OMROEPER
Voor de populariteit van een radio-station
speelt de stem en wijze van spreken van
den omroeper, resp. omroepster, «en voor
name rol. Dat begrijpt men ook in Algiers,
waar een nieuAve omroepster moet worden
benoemd. Daartoe is een oproep voor candi-
daten gepubliceerd. Na een voorloopigeschif
ting zullen de candidaten zich \-oor de radio
moeten laten hooren. Het publiek Avordt uit
genoodigd mede te deelen, welke stem het
best bevalt. Op deze wijze zal door een refe
rendum AA'orden uitgemaakt, welke geluk
kige benoemd zal worden.
Luchtvaart
INTERNATIONALE LUCHTVAART
CONFERENTIE
Van 2 tot 26 Januari komt te Berlyn in het
gebouw van het Ryks Verkeersministerie de
34Bte Internationale Luchtvaartconferentie bij
een. Aan deze bijeenkomsten, nemen behalva
Duitschland deel Groot-Britannië, Frankrijk,
Nederland België, Zwitserland,o Tsjecho
Slowakije, Denemarken en de regeeringscom-
rrissie van het Saargebied.
EEN RADERVLIEGTUIG
Proeven alleen op ware grootte mogelijk
Pr Rorhbach heeft een nieuw type vlieg
machine ontworpen, nl. een toestel zonder
schroef of vleugel, maar met raderen ter
weerszijden van de romp, als van een Rijn-
stoomboot. Deze raderen zouden tegelijk de
dragende en voortstuwende kracht ontwikke
len. Men kent de werking van een gewone
vliegmachine. De motor met schroef geeft
het vliegtuig de snelheid, die noodig is om
met de vleugel lift te verwekken. Elk toestel
heeft dus een minimum snelheid, waarop het
kan vliegen. Om de minimum snelheid te ont
wikkelen maakt het toestel de aanloop op het
vliegveld. Vliegend beteekent te weinig snel
heid: vallen.
De autogiro van de la Oierva heeft deze
minimumsnelheid belangrijk gereduceerd. Dr
Rohrbach hoopt ze overbodig te hebben ge
maakt. Hy heeft nl. aan een wentelende as
schoepen gemaakt. Deze schoepen zyn feite
lijk kleine vleugeltjes en draaien weer om
haar as.
De lift is dus onderverdeeld over tweemaal
vier vleugeltjes en dat *ou het mogelijk maken
niet alleen te A-liegen en in de lucht stil te
staan, maar zelfs achteruit te vliegen.
Proeven met modellen kunnen niet geno
men worden. Daar leent dit systeem zich niet
voor, evenmin als de autogiro. Maar, dr Rohr
bach is er in geslaagd het kapitaal voor den
bouw van zyn vliegtuig bijeen te brengen.
Met de constructie is dan ook, zooals gemeld
reeds begonnen.
VAN ONZE ADVERTEERDERS
Prachtgeschenken van Douwe Egberts.
'k Heb zelden boeken „ter recensie" ge
kregen, waarvan ik zóóveel plezier beleefd
als het vijftal dat DouAVe Egberts ons
toezond.
Boekenliefhebbers willen natuurlijk gelijk
de titels dezer „succes-Averken" weten. Wel
nu, hier zijn ze: Klein Duimpje, SneeuAv-
Avitje, De geluarsde Kat, Roodkapje, Assche-
poester.
UEd. maakt wellicht een medelijdend, mis
schien zelfs een minachtend gebaar?
Het zij zoo maar ik heb genoten en 't
is me een vreugde, dat hier even le mogen
vertellen.
Hoe vaak zitten we niet in een boek of
dagbladartikel zóó verdiept, dat onze "kinde
ren „niets aan ons hebben". Ons genieten is
dan voor hen &oms een oorzaak tot verve
ling.
Maar neem eens een van de vijf hierboven
genoemde groote kleurige boeken voor U,
en let dan eens aandachtig op wat gebeuren
gaat.
In een ommezien zijt ge door uw kinderen
belegerd, eer ge 't weet hebben de jongsten
zich van eëh knie meester gemaakt en de
oudste kijkt met schitterende oogen over
uw schouders heen.
„Wat is dat, vader Roodkapje!"
't Is eigenaardig hoe dit lieve en tegelijk
ook wel wat stoute meisje zich alle jaren
door bij oud en jong in een algemeene be
kendheid en belangstelling mag verheugen.
Er zijn heel wat schrijvers van naam, die
mochten willen, dat hun boeken
Maar voor bespiegelingen is 't thans kwa
lijk tijd, want drie, vier kindermonden smee-
ken: „O, lees dét eens voor!"
En terwijl ge leest, betrapt ge er moeder
de vrouw op, dat ze minstens even aandach
tig als haar kroost meeluistert.
Wat heeft mevr. Antoinette van Dijk deze
oude sprookjes aardig naverteld. Onze
grootouders genoten er al van en onze ach
terkleinkinderen zullen 't eveneens doen.
Het geheim van 't overweldigende succes
dezer kleuterboekjes is wel, dat zoo echt de
kindertoon getroffen is. En de navertelling
van mevr. van Dijk steekt zeer gunstig uit
boven de verslapte en vaak kinderachtige
aftreksels, die er later van zijn gemaakt.
En dan de platen van M. Gütschmidt! Wij
herinneren ons geen uitgave van deze over
bekende sprookjes en hoevele zijn er niet
geweest waarin de ilustraties op zoo hoog
peil stonden, 't Zijn meesterstukjes van ver
luchtingskunst.
Wat deze boeken kosten? Niets! Vader
rookt zijn pijpje Douwe Egberts, Moeder
schenkt koffie of thee van 't zelfde merk.
En voor elke 100 punten, die bij de D. E.-
artikelen verpakt zijn, wordt een van deze
prachtboeken toegezonden.
Kinderen mogen niet rooken.
Sommigen beweren, dat ook koffie en thee
voor hen niet onschadeijk zijn.
Maar op d e z e wijs genieten ze toch mee
van de geurige D. E.-artikelen.
Wij durven voorspollen, dat deze reclame
een groot succes wordt.
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
KAMERKIESKRING DORDRECHT
De spreekbeurt vam Dr Calijn voor de
Kamer kieskring Dordrecht is vastgesteld
op 20 Februari. De vergadering vangt aan
om 8 uur en wordt gehouden *n de groote
zaal vam Kunstimiiin, Toegang hebben aille
leden van aangesloten kiesrvereerulginigen
met hun huiegenooten. Men moet zich daar
toe opgeven bij het bestuur dier plaatselijke
kiieevereeniigiing, dat de toegangskaarten
vein den secretaris, burgemeester Janeen
Zwijmdirecht, krijgt toegezonden. Deze moet
de opga A-en daarvoor uiterlijk 14 Februari
in zijm bezit hebben.
Op 14 Februari vergadert de Kameikies-
kring in de Eendracht te Rotterdam voor
het opmaken van het advies inzake de cam-
didatenlijsten.
UIT HET SOCIALE LEVEN
PRIJSVRAAG WERKMEESTERSBOND
Door het Hoofdbestuur van den Ned. Chr
Werkmeestersbond werd een prijsvraag uit
geschreven voor een nieuwen kop van het
orgaan ,JDe Christelijke Werkmeester".
Door de Jury werd de eerste prijs toege
kend aan het ontwerp, ingezonden onder het
motto „Gretha", welk ontwerp bleek te zijn
van den heer M. Th. v. Stegeren te Almelo.
NED. CHR BOUW ARBEIDERSBOND.
De Ned. Chr. Rouwarbeidersbond koci over
1932 een winst boeken van 866 leden. Het
ledental te Amsterdam verminderde met 9,
dat te Groningen vermeerderde met 15, dat
te Den Haag met 13, dat te Rotterdam met
12 en dat te Utrecht met 6.
DE AANBESTEDINGSCIJFERS.
„De Aannemer" publiceert over het vierde
kwartaal van 1932 de aannemingscijfers,
welke f 20.396.958 bedroegen tegen f 28.941.851
in hetzelfde tijdvak van 1931. Het verschil
ten ongunste met hetzelfde kwartaal 1931
is dus ongeveer Sy2 millioen en met het
vorige kwartaal rond 2.4 millioen. De jaar
cijfers van 1932 zijn f 89.324.951, in de
laatste tien jaar de laagste jaarcijfers. Om
een lagere noteering te krijgen, moet men
naar 1917 terug met ruim 69 millioen.
EIGENAARDIG
NATUURVERSCHIJNSEL.
Een onzier lezeressen te Rijswijk (Z.H.)
deelt ons een en ander mee van een ver
schijnsel, dat zij in den nacht van 19 op 20
Januari waarnam. Om half drie 's nachts
zag zij lichtflitsen aan de lucht Het leek
alsof ze ontstonden boven den Haag. 't Regel
matig licht en donker worden ontstond op
één plaats. Keek men uit. naar den oor
sprong. dan was 't alsof de geheel hemel
licht en donker werd. Tot ruim drie uur
heeft onze lezeres erop gelet; 't verschijnsel
bleef steeds terugkomen. Verdere tijdsop
gaven heeft ze niet. Het licht was niet af
komstig van zoeklichten of vuurtoren. De
indruk was geheel anders.
Tot zoover onze lezeres.
Denkelijk is het Noorderlicht geweest.
Weerbericht.
'iWliiaiSMli'lli
Hoogste stand te Riga 784.9.
Laagste stand te Isa fjord 747.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 779
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door 't Kon. Ned. Meteon
logisch Inst. te De Bilt).
Matige O. wind, afnemende bewol^.
weinig of geen sneeuw, matige tot strerij
vonst in het Z., in het N. matige vorst,
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medeged. door 't Kon. Ned Meteorologli
Inst. te De Bilt.)
De lijn van hoogste luchtdrukking li
thans van Engeland naar de Golf \-an Rit
en de Z.W. Avinden, die ten N. daarvi
waaien, hebben de vorst in Zweden ster
doen afnemen. Wel Ï6 daar, alleen in
hooge N., lichte dooi ingetreden. Bij
aanhouden van de lage drukking in de Mil
dellandsche Zee zijn de Oosterwinden hij
te lande A'ersterkt, zoodat meer transpi
van de zeestrenge koude, die thans in
Duitschland en Polen heerscht, te waoht(
is, terwijl door uitstraling bij zwakke
den hedennacht reeds strenge vorst hier
lande voorkwam. Bij IJsland blijven depi
siee zich beAvegen, maar het schijnt,
daarin thans een kleine pauze komt. zoodi
verder aantasten van de hooge druk in Si
dinavië voorloopig niet is te wachten. Ti
middels is .bij IJsland de temperatuur
stegen. In M.-Europa nam de vorst sterk
in Frankrijk bleef zij matig. Alleen in
Scandinavië viel veel neerslag, de sneeuw
het vasteland is van weinig beteekenis.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 5,2 C.
25 JANUARI
Zonsopgang 7.54 u.; Zonsondergang 4.32
Nieuwe Maan 11.48 namiddag
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTE!
OP HEBBEN:
Van 's avonds 5.02 u. tot 's morgens 7.22
I
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig Heden Votl
Walshnt i i 1.69 1.62 Canp i i i 1.02 1.
Basel t -O.OO -0.63 Ems 1.12 l.j
Flnnlngen 0.00 0.00 Coblenz 1.22 IJ
Reibnweller -0.00 -0.00 Trfer i 0.61 01
Kehi 1.80 0.00 Keulen 0.86 0J
Maxaa 8.01 3.09 Kahrort -0.66 -0/
Dledeshefm 0.71 0.71 Wesel -0.90 -Oi
Mannheim 1.60 1.71 Emmerik 0.44 0J
Lohr 4 1.20 1.06 Dnsseldort 0.29 0J
Main* 0.22 0.10 Maastricht 2.04 2.(
hingen 0.96 1.06 Venlo 10.95 iy
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
26 Jannarl
De"*!)' j i 4 10.52 28.16 Hellevoetal. 2.1T 144
Terschelling 8.03 20.28 Willemstad 3.01 16J
Harlingen 9.00 21.26 Brouwersh. 1.29 1&5I
Don Helder 6.65 19.16 Zlerikzee 1.59 14.D
IJ malden 2.24 1343 Wemeldlnge 2.23 14.4
H.V. Holland 1.30 13.48 Ylisaingtn 0.25 12^
^chevenlngen 1.40 13.58 Ternenzen 1.02 1341
Rotterdam 3.33 16.66 Hans weert 1.62 14,1
Zestien kapoksorteerders werden gedlood
terwijl zeven werden gewond. Onder d
slachtoffers bevinden zich enkele vrouwen
DE OVERSTROOMING IN ATJBH
MED AN, 24 Januari (Aneta). De schadi
door de overstrooming toegebracht aan dê
bruggen van de B.O.W., de wegen en irri-
gatiewerken bedraagt, uitgezonderd d»
schade aan de werken van het Atjehschel
spoor en de landschapswijzen, naar schat
ting 250.000.Een \reertigtal rotan zoeken
wordt vermist. Het water zakt
Techniek.
EEN NIEUWE ONTPLOFFINGSMOTOR
i Ir Gellert te Leeuwarden heeft een nieu
wen explosiemotor uitgevonden. De machine
vordt thans onder rijn leiding geconstrueerd
Ly de machinefabriek v. d. Berg en Doums U
Leeuwarden, De proeven zyn reeds zoo
gevorderd, dat binnenkort reeds een auto of
ten boot met den motor zal worden uitgerust
Zoover is nagegaan ontwikkelt deze motor
meer kracht en meer toeren by gelyk ben-
zineA'erbruik dan de gewone explosiemotor.
Bovendien neemt de nieuwe motor maar half
'.oo weinig plaats in. En ten laatste heeft
deze motor, naar ons is medegedeeld, het
groote voordeel bijna geruischloos te loopen
Het principe is ook bruikbaar in motoren
'oor. vliegmachines.
Rechtzaken
Uit Oost-Indie
MUUR INGESTORT
ANJOEWANGI, 24 Januari. Bij de oude
afgebroken rijstpellerij te Idely, is een 12
meter hooge alleenstaande gevelmuur, als
geyolg :'an den hevigen \vi ingestort
VALSCHE MUNTERS.
In hooger beroep hebben voor het Haag-
sche gerechtshof terecht gestaan de 31-jari-
ge koperslager J. L. van B. en de 39-jartge
juffrouw F. W. J. H., beiden gedetineerd,
die bij vonnis van de Rechtbank te Rotter
dam op 29 Sept. 1932 zijn veroordeeld resp.
tot vijf jaar en één jaar gevangenisstraf,
wegens het vervaardigen en uitgeven van
valsche Nederlandsche rijksdaalders.
Na het getuigenverhoor concludeerde de
procureur-generaal tot vernietiging van het
vonnis der rechtbank om formeele redenen
en tot veroordeeling van de beide verdach
ten tot dezelfde straffen. De beide verdedi
gers betoogden, dat de getuigenverklarin
gen grootendeels afkomstig waren van de
medeverdachten en dat er ten deze genoeg
zaam twijfel bestond om de schuld van de
beide verdachten vast te stellen.
net Hof zal 1 Febr a.s. uitspraak doen.
