ZATERDAG 14 JANUARI 1933
DERDE BLAD PAG. 10
KERKNIEUWS
STATISTIEK GEREF. KERKEN
OVER 1932
a
-ulsa
Het aantal kerken bedraagt 764. De pro
vincie Groningen telt 86. Friesland (N.) 72,
Friesland (Z.) Ti, Drenthe 40, Overijsel 51„
Gelderland 65, Utrecht 41, N.-Holland 73,
Z-Holland (N.) 65, Z.-Holland (Z.) 82 Zee
land 53 en N. Brabant en Limburg 33 ker-
cl. Buenos Aires (Z.-Amerika) vinden
we 3, Batavia 10, Oost-Friesland 5, Graaf
schap Bentheim 8 en in Rijn Pruisen 2
kerken.
Het zielenaantal is ruim 585000. waaron
der ongeveer 2S500 belijdende leden.
Haar indeeling
Al deze kerken zijn ingedeeld in 58 clas-
ess, waarvan één in Indië, één in Z.-Ameri-
ka en twee in Duitschland. De beide kerken
jn Rijn Pruisen zijn ingedeeld bij de clas
sis Arnhem.
De grootste classes zijn Drachten en 's-Gra
venhagc met 19 kerken De classis Amster
dam, dit ook 19 kerken telt is gesplitst in
een cl. Amsterdam en een cl. Hilversum.
De kleinste classis is Buenos Aires met 3
kerken, Dan volgen Oost-Friesland met 5,
Enkhuizen, Bcilen elk met 6 kerken. De
beide provincies N. Brabant en Limburg tel
len in het kerkelijke leven nog altijd voor
één. Pogingen om de classis 's-Hertogcn-
bosch te splitsen in kerken die deels in
Brabant deels in Limburg liggen, omdat de
kerken in de mijnstreek een bijzondc l>
rakter toonen en gansch andere eischen van
bearbeiding stellen dan do gemeenten in N.
Brab., zijn tot nog toe mislukt, wijl deze
kerken financieel zeer zwak zijn en zij, die
in Brabant liggen ook niet tot de sterken
behooren.
Haar getalssterkte.
Deze is zeer verscheiden. Amsterdam telt
16250*) Groningen 11890, 's-Gravcnhage (O.
en W.) 10000, Utrecht 8220. Maar Hoenza-
Dricl 33, Aalst 37, Rossum 54, Varen 60.
Well 63, J J
Er zijn 25 kerken beneden de honderd en
50, die tusschen de honderd en twee honderd
zielen tellen. Hiervan zijn onderscheidene die
nauwelijks boven de honderd komen: Eerne-
woude 106. Schraard 132, Lippenhuyzcn—
Hemrik 109, Bizum 132, Sloten 115, Heiden-
schaf 101, Hindeloopen 128, Vollenhove
(Stad) 124, enz.
Haar bearbeiding.
In het overgroote deel der kerken hon
derd en vijf Kerken zijn vacant zijn D. d.
W in vasten dienst. Enkele worden door
meer dan één predikant bearbeid. Te Am
sterdam-Centrum b.v. staan vier D. d. W-,
van wie drie zijn bestemd voor den mission,
dienst onder de heidenen en een voor den
miss dienst onder de Joden. Dan staan er te
Amsterdam-Zuid en te Amsterdam-West ook
nog vier D. d. W. Te Groningen staan zeven
D. d. W., van wie één is bestemd voor den
miss. dienst op Soemba; er bestaat één va
cature.
Andere Kerken, meestal vacante, worden
bearbeid óf door emeriti-predikanten óf door
candidaten, die daar tot hulpprediker zijn
gepromoveerd. Natuurlijk is_ dit geen offi
cieel ambt in de Geref. Kerken. We ken
nen slechts D. d. W., ouderlingen en diake-
ncn.
De Gemeenten, waar een em. pred. werk
zaam is. hebben dit voor boven de andere,
die een cand. als hulpprediker hebben, dat
deze em. D. d. W. het Woord en de Sacra
inenten bedient. Een cand., al is hij hulp
prediker, spreekt toch slechts „een stichte
lijk woord", mag geen sacramenten bedie-
De cijfers zijn ontleend aan het laatste
Jaarboek. Uitg. Oosterbaan en Le Cointre.
I stond in ons blad van 12 Januari.
nen, géén huwelijk kerkelijk bevestigen,
enz. Dit geldt ook van z.g. „oefenaars".
Hulpdienst wordt verricht te Stavoren t,
Haaksbergen, Olst, Loencn, Nigtevecht, Kol-
hom (mede voor den arbeid onder de Zui*
derzeearbeiders of juister IJselmcerarbei*
ders), Wieringen (idem), .Santpoort. Sloot-
dorp, Wateringen. Nieuwkoop, Zwartewaal t.
Asperen, Poortvliet
De gemeenten, voorzien van een t, worden
bearbeid door „oefenaars", een geslacht, dal
uitsterft. Indertijd, toen er zeer veel vaca
tures waren, hebben velen hunner goed
werk verricht, Nu de vacante Kerken te
tellen zijn en er 'n overvloed is aan can
didaten, is het beter, dat de gemeenten de
hulp der laatsten inroepen.
Over de emeriti-predikanten, die veertig
dienstjaren achter den rug hebben en bij de
zeventig zijn of reeds zeven kruisjes tellen,
is verleden jaar heel wat geschreven. Som
migen wilden dezen arbeid aan deze emeri
ti geheel verbieden bij Classicaal besluit
Prof. Kuyper meent, dat dit niet geoorloofd
is, maar dat zwakke kerken, die niet bij
machte zijn. een cand. te beroepen, van hun
dienst zeer wel kunnen profiteeren.
Aan wenken, ook door Hoogleeraren en
Kerkbode-redacteuren gegeven aan groote
Kerken met meer dan duizend zielen (b.v.
Hai lingon met 1322, rFaneker met 1316, Mid-
delstum met 1469, Hcerenveen met 1321. Go*
rinchem met 1330, Urk met 2771, Zwijndrecht
met 2175 zielen), schijnen deze niet veel ge
hoor te hebben gegeven. Tenminste van be
noemingen van cand. tot hulpprediker is tot
nog toe niet vernomen. Toch zou in onder
scheiden groote stadskerken voor menigen
candidaat genoeg arbeid zijn.
Haar gedeeldheid
Slechts achter Ambt-Vollenhove prijken
nog de vroeger zoo bekende aan kerkelijke
gedeeldheid herinnerende A en B. In 1915
hadden nog zestien kerken het kenteeken A
en B. Zelfs daaronder nog twee, die pronk
ten met A, B en C.
Te Ambt-Vollenhove vinden A en B hun
oorsprong meer in de geografische ligging
dan in de historie of geestelijke ligging.
Eigenlijk haddon de kerken A en B daar ge
noemd moeten zijn naar de onderscheiden
woonplaatsen der leden.
Te De Leek (Gron.) bestaat een z.g. do-
loerende Geref. Kerk. Eenige gezinslioofdon
besloten tot het overgaan in doleantie, om
dat samenwerking met den kerkeiaad der
Geref. Kerk aldaar h. i. hun onmogelijk was
geworden. Ze wilden niet met het Kerkver
band breken. Vandaar: doleerende Geref
Kerk. De Classis Grootegast. gesteund door
Synodale vergaderingen, heeft echter uitge
sproken, dat er met deze uitgetreden gezin
nen geen Kerkelijk verband meer bestond;
hun uittreding was ongeoorloofd en streed
met de eerste eischen van het Geref. Kerk
recht.
Haar uitbreiding.
Institueering vond. plaats te Slootdorp
(cl. Alkmaar).
Vacatures
Waar in 1932 ruim vijftig candidaten zich
aan hun eerste gemeente verbonden hebben,
is het aantal vacante Kerken zoo geslonken,
dat we even over de honderd vacatures heb
ben, n.l. 105. In 1932: 147; 1931: 166; 1930: 179;
1929: 207; 1928: 233.
Ook zijn er nog eenige vacante Kérken,
die echter met andere sterkere gecombineerd
beroepen en een D. d. W. bezitten. B.v.
Cubaard gecomb. met Wommels; Pingjum
gecomb. met Witmarsum; Exmorra-Allinga-
wier gecomb. met Wons.
Het aantal vacatures is als volgt: Gronin
gen 9, Friesland (N.) 6, Friesland (Z.) 12,
Drente 3, Overijsel 6, Gelderland "9, Utrecht
10, N.-I-Iolland 11, Z.-Holland (Noord) 5. "Z.-
Holland (Zuid) 10, Zeeland 13, N.-Brabant
en Limburg 5. Cl. O.-Friesland en Graaf
schap Bentheim 3, Rijn-Pruisen en een cl.
Batavia 4.
De classis Tiel telt de meeste vacatures,
n.l. 8 Deze Kerken tellen samen 978 zielen.
De cl. Brielle heeft 7, de cl. Goes 5 vacatures.
Onderscheiden classes hebben niet één va
cature, o.a. Zutphen met 14 kerken, Enk
hulzen en Beilcn elk met 6 kerken; Leiden
met 15, Dordrecht met 14 kerken.
SCHOOLNIEUWS
INTERNATIONALE
STUDENTENCONFERENTIE
ra*).
EEN STEM UIT CHINA
Een speciale correspondent schrijft ons uit
Edinburgh:
Het tweede avondreferaat werd Donder
dagavond gehouden door Prof. D r. T. C.
Chao, uit China, en was aangekondigd,
onder de titel van:
Jezus en de werkelijkheid Gods.
Het behandelde ging echter eenigszins
langs andere lijnen. Het was interessant deze
vertegenwoordiger van het Chineeöche Chris
tendom te hooren, dat in veel dingen zoo an
ders ingesteld is dan de Westersche denk
wijze, en een eigenaardige verbinding vormt
van een Christelijk humanisme, sterk soci
aal gericht, met invloeden die aan de oude
Chineesche denkers ontleend zijn. Zeer sterk
werd er op gewezen dat de houding van de
Westersche volkeren tegenover het Oosten
niet overeenstemt met de wil van Christus,
gelijk wij die uit het Evangelie kennen,
leder volk moet welen werkelijk „zijns broe
ders hoeder" te zijn. Wat over de Wester
sche theologie werd gezegd, waarop spr. ster
ke critiek oefende, was echter voor velen oiet
overtuigend, en gaf de indruk dat het voor
China wel heel moeilijk is de waarden die
in deze Westersche theologie besloten lig
gen, recht te waardeeren.
En toch, ondanks de vaak zoo moeilijk te
volgen gedaohtengang, hebben wij in dit re
feraat allen een sterke indruk gekregen van
de levende persoonlijkheid van deze Chi
neesche Christen, van het echt-doorleefde van
zijn getuigenis en daarom was ook dit
geluld ter conferentie zoo waardevol.
Vrijdagmorgen was ook wel een der be
langrijkste momenten ter conferentie. Dr. J.
H. Oldham, secretaris van de Internatio
nale Zendingsraad,, sprak toen over:
Dr. Oldham's betoog was toegespitst op de
gedachte dat de „werkelijkheid" meer en an
ders is dan datgene wat wij daarvoor hou
den: de zichtbare wereld. Er zijn verschillen
de dimensies in het leven, zooals vooral de
Duitsche philosoof Grisebach heeft laten zien
Spr. onderscheidt drie van deze dimensies.
De eerste is de wereld van de algemeen men-
schelijke ervaring, de wereld waarin wij al
len leven, de wereld van wetenschap en
kunst en economisch leven, de z.g. „moderne
wereld", de dimensie waarin het gaat om het
begrijpen, het bezetten, het heerschen, de
wereld zooals wij die allen kennen, de wereld
waarin wij de dingen zien als objecten waar
over wij macht kunnen en moeten verkrij
gen, de burgerlijke samenleving. Deze wereld
nu voldoet heden ten dage de menschheid
niet meer. Ze is gebaseerd op individualisme,
en velen meenen terecht dat dit thans heeft
afgedaan. De gedachte dat „alles is ijdel*
heid", leeft sterk ondanks alles wat onze
cultuur bereikt heeft. Men heeft de indruk
dat dit alles toch niet het ware is, dat hei
in de grond der zaak een wereld van
schijn is.
Grisebach heeft ons laten zien, dat hot
eenige dat wij niet kunnen overheerschen
is: de mensch. In ons pogen tot overmeeste
ring van de wereld stuiten wij hier op eën
grens. Grisebach .noemt die wereld, waarin
de individuen elkaar zóó ontmoeten, de wer
kelijke wereld. Want werkelijkheid is wat
ons gegeven wordt, wat wij niet zelf kum
nen verwerven. Hier openbaart zich de twee
de dimensie van ons leven: het persoonlijk
contact met den ander. Dat is moeilijker
dan het zien van den naaste als object, en
daarom vluchten wij zoo vaak weg uit de
moeilijkheid, en behandelen hem als object:
Maar wij zijn alleen waarlijk persoonlijk
heid in onze relatie met andere persoon
lijkheden. Het is de houding, die het Evan
gelie de liefde noemt: leven is liefde.
Hier zien wij de diepe beteekenis van het
ONDERWIJZERSOPLEIDING
ii*)
DE CONCURRENTEN
Als concurrenten van de kweekschool tre
den op de nol-maallessen, de stoomcursussen,
de H.B.S. ook in de vorm van het Lyceum.
Daar ik tien jaar directeur geweest ben van
Christelike normaallessen en daarna mij nog
twintig jaar heb moeten bemoeien met de
openbare of rijksnormaallessen, alsook met
de biezondere, in het distrikt Winschoten,
kan ik uit ervaring sprekeii en zowel de
licht- als de schaduwzijden aanwijzen.
Alle normaallessen hebben dit tegen, dat
zij gegeven moeten worden door onderwij
zers, die hun dagtaak reeds achter de rug
hebben en dus min of meer vermoeid zijn
De leerlingen moeten voor een groot deel in
de avonduren die lessen bijwonen en dan
vrij laat langs donkere wegen huiswaarts
keren. En dan komt de zorg om het moest
geschikte personeel te vinden! Men moet
naturlik die leraars zoeken in de onmiddel
like omgeving van de plaats, waar de lessen
gegeven worden. De eerste maal, bij de
stichting, gaat dit goed: de meeste onder
wijzers hebben een lievelingsvak, waarin
zij doorkneed zijn en dus kan men ter be
noeming voordragen de mannen, die in hun
voorkeurvak les zullen geven. Maar nu
komt er een vacature: de geschiedonisman
gaat weg en wordt als hoofd der school ver
vangen door een ander, die ook graag aan
normaallessen verbonden wil worden.
Maar zijn voorkeurvak is rekenenl Toch
moet hij voorgedragen worden en wordt be
noemd om les te geven in geschiedenis: een
vak, waar hij zich zelf eerst weer eens moet
inwerken!
Dit is v el de grootste schaduwzijde. De
rhtzHde is, dat de kwekelingen overdag op
school zijn, soms hele dagen, ook wel halve
dagen, doch in ieder geval in do praktijk
veel beter geoefend zijn dan de kweekschool
leerlingen.
In 't biezonder moet nog gelet worden op
het feit, dat het juist U.L.O.-onderwijzers
zijn, die nu met normaallessen beginnen-
Dat komt omdat Kweekschool en U.L.O. wel
niet op voet van oorlog met elkaar leven,
doch ook niet eensgezind zijn. Wie het Ulo
diploma bezit, moet in de 2e klas van de
Kweekschool geplaatst worden. Als echter
die klas geheel bezet is door leerlingen der
Kweekschool, die de eerste klas reeds hebben
afgelopen, vissen de Ulo-leerlingen achter
het net. Hierbij komt. dat men op de
Kweekschool liever leerlingen heeft, die van
Kruis. Als het ware leven bestond in de op
zichzelf geconcentreerde persoonlijkheid, had
Christus de groote Leeraar kunnen zijn en
niet meer. Maar Hij aanvaardde él de mo
gelijkheden van het leven: ook het tegen
spreken der zondaren". Hij bewees door Zijn
dood, dat niemand meer liefde heeft dan
wie zijn leven geeft voor zijn vrienden.
En hier gaan wij zien, dat de waarachtige
levensvervulling nog om een derde dimensie
vraagt: die van de eeuwigheid. Onze ge
meenschap met menschen kan ons alleen
voldoening geven, wanneer die gemeenschap
niet alleen is gemeenschap met een men-
schelijk „Gij", maar met dien Eeuwige
„Gij" in Wien wij leven en ons bewegen,
met God, die nooit, als de mensch, ons ob
ject kan worden. Hij is degene Wiens ver
houding tot ons:altijd persoonlijk van aard
is. En als Hij dè eeuwig-Andera. voor ons
is, kunnen wij Hem niet kennen door spe
culatie, maar alleen door te antwoorden op
het Woord, dat Hij tot ons gesproken heeft
en spreekt. En dit spreken doet Hij het
meest direct in onze naasten, die Hij op onze
weg plaatst. Zoo is het Christelijk leven een
leven van vertrouwen, gehoorzaamheid en
blijdschap; een leven van gemeenschap met
God en menschen; anders gezegd: een le
ven in gemeenschap met de Christelijke ge
meente, de Kerk van Christus.
II stond in ons blad van 13 Jan.
't begin af de Kvveekschoql bezocht hebben,
omdat de programma's te veel verschillen.
Een Ulo-leerling in de tweede "klas weet
niets van enkele vakken als b-v. opvoed
kunde, waarmee vaak in de eerste klas be
gonnen wordt, en hij heeft tamelik veel
minachting voor moderne talen en wiskun
de, waarin hij al verder gekomen is dan zijn
mede-leerlingen van de Kweek.
Deze verschillen hebben er aanleiding toe
gegeven, dat sommige Ulo-onderwijzers zelf
met normaallessen begonnen zijn.
De Stoomcursussen nemen leerlingen aan
van allerlei inrichtingen, vooral van H.B.S
Gymnasium en Lyceum, om die in één of
twee jaar klaar te maken voor het onder
wijzersexamen, wat heel vaak gelukt Zij
repeteren enkele vakken en leggen verder
de nadruk op de vakken, waaraan de leer
lingen niets gedaan hebben, zoals opvoed
kunde, zingen, bordschrijven. Hetzelfde is
feitelik het geval met de Lycea en Hogere
Burgerscholen, die echter in gunstiger om
standigheden verkeren. Daar kan men drie
jaar achtereen alle leerlingen hetzelfde
laten leren en dan gaan splitsen. Zij, die
onderwijzer of onderwijzeres willen worden,
blijven met de anderen een deel der lessen
volgen, doch krijgen daarnaast ook de
examenvakken, die voor het lager onderwijs
gevraagd worden.
Alle Ulo-leerlingen, alsook die der Lycea,
hebben nog een ander voorrecht Als ik bij
mijn schoolbezoek één of meer leerlingen
afzonderlik zag zitten, dan wist ik al, dat
deze klaargemaakt werden voor het Kweek
school-examen. Dit wil dus zeggen, dat zul
ke kinderen vanaf hun twaalfde jaar tot de
afgezonderden behoorden en daartoe heel
bun leven zouden blijven behoren. Zij heb
ben geen andere omgang dan met onderwij
zers of aanstaande onderwijzers. De Ulo
leerlingen verkeren tot hun vijftiende of
zestiende jaar met allerlei vrienden; de
Lycea-jongelieden hebben dit voorrecht tot
hun lSe of 19e jaar. E> wat dit betekent
moet men maar eens vragen aan hen, die de
voorkeur geven aan de Universiteit met zijn
verschillende faculteiten boven de vakschool,
die altijd eenzijdig is.
En dan is er nog iets, waarop gewezen
dient te worden.
Wat is voor het leven van meer waarde:
een grote hoeveelheid parate kennis of het
feit, dat men heeft leren studeren?
Natuurlik het laatste: parate kennis ver
vliegt. als die niet geregefd wordt bijgehou
den; maar wie heeft leren studeren kan
zich zelfs in heel korte tijd in een geheel
nieuw vak inwerken. Daarom heeft de wet
van 1920 ook in artikel 141 geschreven:
„Directeuren cn leeraren moeten de be
voegdheid bezitten, welke vereisebt wordt
voor het geven van onderwijs aan een hoo-
gere burgerschool met vijfjarige cursus,
voor zoover in het door hen aan de kweek
school te onderwijzen vak eene zoodanige
bevoegdheid bestaat".
Dit betekent, dat de wetgever ervan over
tuigd is, dat alleen hij anderen kan leren
studeren, die zelf heeft Ieren studeren. En
dat hebben de onderwijzers der lagere school
nooit geleerdl De leraren der H.B.S. hebben
óf de Universiteit bezocht tot ze doktoraal
examen konden doen of zelfs konden pro
moveeren; óf ze hebben de bevoegdheid
voor Middelbaar Onderwijs B en hebben
dan toch ook geruime tijd contact gehad
met de Universiteit.
In Amerika heeft men dan ook heel vaak
de opleiding, voor 't lager onderwijs verbon
den aan een Universiteit en ook in enkele
landen van Europa is dit het geval. Men
hierover nummer 9 der utigaven van het
Gereformeerd Schoolverband: „De Opleiding
van den Onderwijzer" door H. .Bavinck, H.
Visscher en H. J. van Wijlen; uitgave
de dukkerij „De Standaard".
Nu weet ik wel, dat ook hier geldt: „Het
zijn niet alle koks, die lange messen dra
gen", maar iedereen zal toegeven, dat do
kans om het studeren te leren groter is,
als men het krijgt van mensen, die deze
kunst verstaan dan van hen, die nooit in
de, gelegenheid geweest zija ze te leren.
Persoonlik heb ik heel mijn leven het
gemis gevoeld, daar ook mijn opleiding in
dit opzicht gebrekkig geweest is en ik het
I stond in ons blad van 12 Januari.
Pastoor Heumann's
Geneesmiddelen
steeds voorradig in bet Alleen-depot
A. A. W. VAN DEN BERG
Rotterdam, Hoofdsteeg 19,
TeL 54111, Postgiro 150519
Het groote Pastoor Heumann-Boek
352 uladzijdcn, 150 afbeeldingen, ontvangt
gratis en franco ieder lezer, die zijn
adres inzendt aan
L. HEUMANN en Co.
Amsterdam C 91, Staalkade 4
Gelieve af te scheuren! Duidelijk schrift!
Rflfl De geheel kostelooze toezending
van een Pastoor Heumann Boek
wordt gewensoht door:
Naam en voornaam
Straat en huisnummer
Woonplaats
alleen te danken heb aan de omgang van
tijd tot tijd met mannen, als dr. H. Bavinck,
die meer dan eens ook mijn leermeester ge
weest is, al bezocht ik noch de school te
Kampen, noch de Vrije Universiteit
Uit het voorgaande zal men zien, dat in
de zaak der onderwijzersopleiding nog lang
niet het laatste woord gesproken is en dat
ook bier de balans moet opgemaakt worden,
om dan te zien aan welke kant het voor
delig saldo te vinden is.
Wetenschap.
WILLEM DE ZWIJGER-HERDENKING
Een centrale viering in het Gooi
Op een te Hilversum gehouden vergade
ring ls besloten om ter gelegenheid van de
herdenking van het vierde eeuwfeest van d
geboorte van Prins Willem den Zwijger
voor het Gooi en omstreken een commissie
te vormen ter centrale viering van het feest.
Het eere-voorzitterschap is aanvaard door
generaal C. J, Snijders.
PROF. PICCARD TE NEW-YORK
Een dwaas protest
Prof* piccard S3 te New-York aangekomen
om in de Vér, Staten-zijn bestudeering van
de kosmische ruimtestraling voort te zetten.
Evenals indertijd tegen de toelating van;
prof. Eindstein. heeft thans wederom een or
ganisatie met een ethisch doel tegen de toe
lating van prof. Piccard geprotesteerd. Do
Amerikaansche Vereen, van Dierenbescher
ming had n.l. beweerd, dat prof. Piccard
zijn hond alle tanden zou hebben uitgetrok
ken, opdat het dier zijn kinderen niet zou
kunnen bijten, en eischt derhalve, dat de
geleerde niet in het land zou worden toege
laten. Prof. Piccard verklaarde, dat van de
bewering geen woord waar was.
VOOR
ONZE
VROUWEN
Ons eigen honk
Moderne Kleuropvattingen
Ongetwijfeld heeft bijna elk mensch zijn
eigen gevoel voor kleuren. Misschien mogen
we zelfs aannemen, dat voor de meeste men
schen elke kleui een eigen karakter heeft,
cn dat ze zioh er alleen nog geen reken
schap van hebben gegeven, waarom ze van
de eene kleur niet houden, van de andere
daarentegen weer bijzonder veel.
Door allo tijden heeft de mode ertoe bijge
dragen, om de ontvankelijkheid voor kleu
ren, die bij elk mensch weer verschillend
is, in bepaalde, algemeen erkende banen te
leiden.
ZVvart en grijs waren de gedistingeerde kleu
ren; lila was de kleur voor de oudere dames;
en het huisjasje van den heer des huizes
moest een chocoladckleur hebben.
Ook marineblauw gold voor een degelijke,
©ezadigde kleur, terwijl hemelsblauw en
rose weer meer voor de zuigelingen werd be
stemd.
Zoo waren de kleuren eigenlijk netjes in
vakjes ingedeeld. Elk had haar eigen be
teekenis en kreeg haar eigen etiketje.
Hoe deze traditie volkomen was verstard,
kunnen we nergens beter waarnemen, dan
bij de binnenhuis architectuur. Wel vond
men, sedert de bespanning der wanden met
kostbare, beschilderde zijde en gobelins, een
voorrecht van oe villa's cn kasteelen was
geworden talrijke bonte, papieren behang
sels uit cn er kwam zelfs een tijd dat de
wanden der huizen werden beplakt met de
bedenkelijkste uitwassen van een onbegre
pen fantasie. Reusachtige bloemen, wild-ge*
worden paradijsvogels, heele ruiter-optoch*
ten, cirkels en geweldige strepen, ondefini
eerbaar kleine en monsterlijk groote com
posities van kleur en lijn en alles wat daar
tusschen in ligt, werd op de markt gewor
pen en vervolgens op de wanden geplakt.
Hoe bonter, hoe onmogelijker, hoe mooier,
was het parool. Slechts één ding vergat men
bij dat alles, namelijk dat het op den duur
onmogelijk zou blijken tusschen al die wan
gedrochten te ademen en to leven.
Maar op zekeren dag werd geboren, wat wij
pu de moderne architectuur noemen. Die
maakte korte metten met de bonte kamer
wanden, zoo goed als met de grauwe, tries
tige wanden in de schoollokalen. De wanden
der woningen werden effen in lichte tinten
en dio d r schoollokalen werden lichtblauw,
lichtgroen of lichtgeel. Natuurlijk konden
in den beginne veel mcnschon geen of moei
lijk afstand doen van de geornamenteerde
plafonds met heele fruitmanden en musicee*
rende engeltjes en van de bonte en bombas
tische wanden.
Zij geloofden en vreesden, tuss en zooveel
zakelijkheid en eenvoud te zullen bevriezen.
Maar langzaam aan begon men er toch den
smaak van beet te krijgen en te ontdekken,
dat van de moderne architectuur een an
dere, maar in elk geval nieuwe en frissche
bekoring uitgaat. Nóg een tijdje later stond
men er d; n ook sympathiek tegenover en
allengs begon ook de eigen kleurenfantasie
te ontwaken. Men begon hoe langer hoe meer
zich los te maken van de oude begrippen,
die aan de kleuren werden gegeven en daar
mede werden vereenzelvigd, men begon in
te zien dat de kleur tot taak heeft ons ge
voel voor schoonheid te streelen en niet om
'n bepaalden leeftijd of een of ander begrip
te belichamen. Zoo begon elk op eigen ini
tiatief te experimenteel en. Men vroeg zich
af of het niet véél aardiger zou staan om in
de nieuwe woning de plafonds niet meer zoo
fel en koel wit te maken, maar een wanne
tint te geven, die het interieur als geheel
beter tot zijn reoht doet komen. Ook met het
beschilderen der deuren en het overige hout
werk werd een i.ieuwen weg ingeslagen en
afstand gedaan van de traditie en bet ge
loof, dat een deur nu eenmaal crème of bruin
moest zijn. Toen men eigenlijk zóóver was,
dat men ook zonder de hulp van een binnen
huisarchitect tot bevredigende resultaten
kwam. zich slechts verlatend op het éigen
gevoel voor kleur en kleurnuances, ontdekte
men ook dat tusschen de modem gehouden
wanden verschillende voorwerpen cn meu
belen onmogelijk waren geworden.
Het persoonlijk stijlgevoel was ontwaakt cn
begon zich te verzetten tegen composities,
die het vroeger blindelings had aanvaard.
Ons
wekelijksch
knippatroon
Een sportieve mantel
Na de japonnetjes en de gekleede mantels,
die we do laatste weken hier lieten zien, ko
men we nu eens weer met iets geheel anders,
namelijk een echten vlotten, sportieven man
tel. Deze mantel kan worden gemaakt uit
twoed of wollen crêpe, vooral als het de be
doeling is om hem straks in het vroege voor
jaar te dragen. Maar ook kunnen we er het
bekende zware kameelhaar voor gebruiken,
en dan wordt het een mantel, die ons tegen
de scherpste kou kan beschutten. Alle doelen
zijn met gestikte randen, zoo ook kraag en
revers, wat aan den mantel de sportieve
noot geeft
Bij een stofbreedte van 130 c.M. hebben we
ongeveer 3.75 M. stof noodig. ITet knippa
troon van dezen mantel is verkrijgbaar in de
maten 4-4 cn 48 en kan worden aangevraagd
bij de Afdooling Knippatronen van de Uit
geversmaatschappij „Do Mijlpaal", postbus
175 Amsterdam.
De prijs is f0.70. welk bedrag kan worden
gestort op nostgiro nr. 41632, of overgemaakt
per rostv» laseL
De lezeressen worden vriendelijk verzocht,
bij bestelling niet alleen het nummer van dit
patroon, J 6028, maar eveneens de verlangde
maat op te geven. Hierdoor wordt onnoodige
vertraging in de toezending voorkomen!
De weg naar het hart
Menu's, recepten, enz.
ZUURKOOL MEI AARDAPPELEN
EN PEKELSPEK
1 K.G. zuurkool1 K.G. aardappe
len, 600 Gr. mager pekelspek, 50
peperkorrels, naar verkiezing 20
jeneverbessen, L. water.
De zuurkool wasschen, opzetten met L.
water, anderhalf uur koken; de aardappelen
schillen, wasschen, in stukjes snijden en bij
de zuurkool voegen en een half uur mee
koken. Neem het spek eruit, stamp dc zuur
kool en aardappelen dooreen en dien het
spek in schijfjes gesneden op de zuurkool
Voedzamer en even smakelijk is de zuurkool
gekookt met de helft der aardappelen en V.i
L. gaargekooktc witte boonen er aan toeqc
voegd.
De mode van den dag
Een aardig huisschort
De groote huishoudschorten,
die de heele jurk bedekken,
zijn wel practisch. maar ze
flatteeren de draagster niet
altijd. En vooral voor kleine
huiselijke bezigheden zijn zo
bovendien minder geschikt,
afgezien nog daarvan, dat het
niet gezellig staat, als men ze
in de huiskamer draagt. Iets
geheel anders is het met het
huishoudschort, dat men hier
op de teekening ziet Het is
practisch, we kunnen het in
wip afdoen zoo dit noodig is
en daar 't model uitmunt door
eenvoud, kan iedere vrouw 't
gemakkelijk zelf maken.
Zijn we niet erg handig in
het knippen, dan knippen we
voorzichtigheidshalve het pa
troon eerst uit papier. Voor
de dames, die het te moeilijk
vinden, is het natuurlijk ook
uit één stof te maken. Maar
wie in het knippen en naaien
vlug genoeg is. kan het schort
beter uit twee kleuren ver
vaardigen. Fleurig schortenbond, bijvoor
beeld lichtblauw en wit voor het bovendeel
en de zakjes; effen korenblauw voor het be-
nedendecL
Daar alle zoomen kunnen worden gestikt
op de machine, is zoo'n 6chort al heel vlug
gemaakt. Het werkje is zoo eenvoudig dat
we heusoh .liet over naaisterstalent behoeven
te beschikken, om het goed klaar te spelen.
Als we toch eenmaal bezig zijn, maken we
er misschien wel ineens een paar tegelijk, in
verschillende tinten dan. dat geeft wat af
wisseling, en U zult een§ zien hoe practisch
die kleine dingen zijn. en hoe aardig zo
staan!
RIJSTKOEKJES
300 Gr. gekookte rijst, 50 Gr. bloem,
1 ei, Va dL. melk, I theelepel
kaneel, 50 Gr. suiker, 35 Gr. boter.
Het eidooier vermengen met de suiker, de
melk, de bloem kaneel en gekookte r\jst.
Het eiwit stijf kloppen en toevoegen.
De boter bij aedeelten smelten in een koe-
kepan van hel beslag kleine koekjes bak
ken aan beide zijden licht bruin.
Op dezelfd wijze griesmeelkoekjes van ge
kookt griesmeel, havermoutkoekjes van ge
kookte havermout.
BRUSSELSCH WITLOF
Het lof schoonmaken door de bruine deelen
er af- te nemen en een klein stukje van den
stronk af te snijdenHet lof wasschen en
opzetten met 1 dL. kokend waterdan koken
tot men gemakkelijk in den stronk kan prik
ken. Na ongeveer een uur is het lof gaar
Het lof in een vuurvast schoteltje leggen
met de boter, hc't zout en 1 dL. groenten
natHet schoteltje bedekken met paneermeel
en in den oven licht bruin laiev worden.
RUNDERLAPPEN
1 K.G. runderlappen. 100 Gr. rund-
vet of boter óf half vet en half
boter, I ei of wat melk, zout, pa
neermeel, 4 dL. water. 1\b lepel
azijn, 2 laurierbladeren.
Het vleesch afwasschen of afschrappen. De
lapjes kloppen, zouten en paneeren. Het
vleesch aan beide kanten mooi bruin bakken
ei. een uur stoven met het vet uit dc pan,
hel water, de azijn en het laurierblad.
GROENTESOEP
Vz K.G. runderpoulet, 40 Gr. rijst,
U/2 L. water 10 Gr. fijne Siamsago.
5 Gr. zout, soepgroenten (ongev.
15 cent), postelein, selderij, 4 peen
tjes, doperwtenstukjes bloemkool.
Bouillon trekken van het vleesch met water
en zout dan aan de kook brengen en I uur
zachtjes koken.
Van de groenten: selderij en poste1 dn was
schen. in stukjes snijden of hakken: peen
tjes schrappen, wasschen en in schijfjes snij
den, bloemkool in nette stukjes verdeelen.
schoonmaken en wasschen, ook de doperw
ten wasschen AEc groenten in den bouillon
den met de gewar'cben .ijst en de Siam
sago de soep een uur koken.
Wat zullen wij eten
Menu's voor heel de week
ZONDAG: Koninginnesoep, biefstuk, groen4
kooltjes, gebakken aardappelen Appel
moes.
MAANDAG: Zuurkool met aardappelen en
spek. Flensjes.
DINSDAG: Rijstesoep. Gestooofde aardappe
len kalfsgehakt. Rijstkoekjes.
WOENSDAG: Brusselseh witlof, runderlap
pen, gekookte aardappelen. Vruchtensla.
DONDERDAG: Groentesoep. Worteltjes, ge
kookte aardappelen, runde rhief stuk.
Vanillevla.
ZATERDAG: Hutspot met klapstuk. Custant
met bitterkoekjes.
In den winter gebruikt men een blikje soep
groenten van 10 of 15 cent of gedroogde
soepgroenten. Van gedroogde soepgroenten
neemt men 25 Gr., wascht deze en weekt
ze in lauw water ongeveer een uur, soci
groenten en water worden met de gewas
schen rijst en sago aan den bouillon toegt-
gevoegd, men kookt de soep een uur lanu
HUTSPOT MET KLAPSTUK
1 K.G. winterpeen. 750 Gr. klap
stuk, 1 K.G. aardappelen, zout, 4
L. water. Vfe K.G. uien.
Het vleesch afwasschen. een uur zachtjes
koken met 1 L. water cn zout. De peen.
schillen,, wasschen, in stukjes snijden e.n bii
het vleesch voegen, dc uien schillen, was
schen, in stukjes snijden en bij het vleesch
voegen, zoo ook de aardappelen. Kook aard
appelen, peen en uien een uur mede en leg
het vleesch zooveel mogelijk bovenop. Ah
alles gaar is de hutspot fijn stampen, en
mocht deze te vochtig zijn, laten inkoken
zonder deksel op de pan. Het vleesch in
schijven boven op de hutspot leggen.
Voedzamer en even smakelijk is dc hutspot
met IA K.G. aardappelen en 200 Gr. rijst
gekookt. De rijst kan gewasschen toegevoegd,
worden aan de peen, uien en aardappelen,
CUSTARD MET BITTERKOEKJES
H C. melk, 5 eierdooiers. 100 Gr,
suiker, ï/j stokje vanille. 5 blaadjes
witte gelatine, 12 bitterkoekjes, n.»
Gr, rozijnen, 60 Gr. krenten. 60 Gr,
sukade, 5 Gr. maizena. '4 L. slag
room, Va dL. marasquin.
Men kookt de melk met de 1 'mille, klopt
eigeel, maizena en suiker en voegt hierbij
de kokende melk. Men bindt de vla op dc
kachel. Men lost de gewasschen gejfltine op
in een Va dL. kokend water cn voegt deze
bij dc bekoelde vla, zoo ook den gekloptcn
room. Een puddingvorm wordt met zoete,
an.ande.lolte ingesmeerd, eerst gevuld met
een laag van de vla. dan met bitterkoekjes,
die in marasquin zijn geweekt, daarop de
gekookte krenten en rozijnen en de sukade-
Deze vorm wordt zoo laaq om laag gevuld
en moet op ijs koud worden.
