BINNENLAND.
3 VRIJDAG 13 JANUARI 1933
HET ONRUSTIGE IJMUIDEN
In 't verleden ligt het heden
LOON- EN ARBEIDSVOORWAARDEN
Een status quo
In IJmuiden schijnt men sedert Dinsdag
avond op een dood punt gekomen te zijn.
Tenzij eenig incident de algemeene situatie
plotseling wijzigt, is er een status quo in
getreden, dat wel eenigen tijd kan duren.
De reeders hebben met minder moeite,
'dan gehoopt werd, de binnenkomende sche
pen behoorlijk gelost en zullen het met het
laatste dozijn ook we] klaar spelen. Ze zijn
daarin niet overmatig lastig gevallen door
de stakers, al dreigde het even, toen ook
familieleden en eenige studenten hielpen
lossen.
Natuurlijk viel het ongewone nachtelijke
karwei, dat soms tot 's morgens 6 7 uui
duurde, niet mee; maar de visch is niet be
dorven, de vischknechts hebben, op enkelen
pa, de visch verder bewerkt en verzonden
en de vischhandelaars staan niet aan den
kant der stakers.
Vandaag of morgen ligt nu 't geheele be
drijf nog stiller, dan het reeds lag en komt
er tijd tot nadenken bij allen, die iets met
iet conflict uit te staan hebben. Wij willen
door de hier volgende artikelen dat naden
ken bevorderen.
Met al de bescheidenheid, welke ons be
hoort te sieren, mogen we verklaren, dat we
van meetaf een eigen kijk op deze dingen
hadden en zoo hier en daar is dat wellicht
ook gebleken We meenden er echter goed
aan te doen onze opinie te toetsen aan het
inzicht van die geestelijke voormannen in
IJmuiden zelf, wier oordeel door onze
lezers op prijs wordt gesteld.
I In hoeverre onze opvatting al dan niet
(gewijzigd werd, blijft geheel onbesproken;
we geven thans in 't kort weer, hoe we de
toestand zien. En we doen dat onder het
motto: wat er thans gebeurt is voor alle
partijen, welke bij het conflict op onaange-
jname wijze betrokken zijn,
de vrucht der historie
In de roode pers heeft dezer dagen een
ongegeneerd grof artikel gestaan over
IJmuiden als broeiplaats van knoeierijen.
'Behalve vijf zware koppen, droeg dit arti
kel als motto:
„Er is een werkwoord, dat in IJmuiden
druk wordt vervoegd: smeezen.
I Het is de plaatselijke uitdrukking voor
knoeien!
De reeders smeezen, de kolenbazen
jf smeezen, de leveranciers van netten en
j! ander materiaal smeezen. En natuurlijk
1 smeest dan ook een deel der bemanning
mee!"
Nu moet men tegenwoordig bij de roode
pers er wel rekening mee houden, dat de
.artikelen in den regel niet beantwoorden
aan de sensationeel? koppen, welke er bo-
staan; doch van deze beschouwing zou
den we alleen willen zeggen: mei zóó wei
nig gegevens zouden wij zóó'n krenkend en
vooral nü opruiend artikel niet durven
schrijven.
Echter, hoe het zij, IJmuiden heeft sedert
de opkomst der tn.wlvisscherij onder de ge-
loovige visscherlieden de naam gehad van
een goddelooze plaats, waarbij dan
niet in het bijzonder aan „zakelijke knoeie
rijen" gedacht werd, doch aan het algemeen
levensbeeld.
Onze bewering, dat ook
voor de reeders
het huidige conflict voor een goed deel
vruoht der historie is, berust dan ook iri
geen geval op de stelling, dat zij het er in
zake loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale
voorziening en knoeierijen, bv. bij de pro-
viandeering der schepen, meer dan de ree
ders in andere zeeplaatsen naar gemaakt
zouden hebben.
In dit opzicht is onze groote grief tegen
de reeders, dat zij zich in de uitoefening van
hun bedrijf om het zoo eens te zeggen, om
God noch Zijn gebod bekommerden; dat de
Zondag niet in tel was, en dat men het
heelemaal niet erg vond, als de zeelieden
de Christelijke feestdagen op zee en al wer
kende doorbrachten.
De gevolgen daarvan zijn ook in de prak
tijk niet uitgebleven. Slechts door honger
gedwongen aanvaardden de Christelijke zee
lieden uit andere plaatsen een „stee op een
stoomtrawler"; verreweg het grootste deel
der bemanning stond met de reeders op 't
standpunt, dat het dwaasheid zou zijn, om
op Zondag, omdat het Zondag is, niet te
werken en te visschen.
En wanneer thans tegenover de reederij
een revolutionaire macht staat, die even
min met God en Zijn gebod rekent, dan is
dat ook vrucht der historie.
Echter, hier moeten de grenzen nog enger
getrokken worden. En het kernpunt dient
nog nader omschreven te worden.
Wat men ook van de IJmuidensche ree
ders mag zeggen, niet, dat zij behoorden
tot
de schrielste werkgevers.
Integendeel, er viel met hen te praten; zij
traden de vakorganisaties niet met tegenzin
tegemoet; in goede jaren, 1918 bv. werd te
IJmuiden vrijwillig aangeboden, wat elders
met strijd nauw'lijks te verkrijgen was.
We denken hierbij hoofdzakelijk aan de
sociale voorzieningen, welke toen getroffen
werden, omdat hieraan weer wat anders
vastzit en in verband staat met het tegen
woordige conflict.
We meenen het zoo te mogen zeggen: De
reedersvereeniging, die zelf zeerisico en
andere assuranties in handen hield en deze
belangen behartigde op een wijze, waarover
niemand gegronde klachten had; stemde er
in toe, dat de mecst-linksche vakorganisatie
van werknemers, de Federatie, feitelijk het
orgaan werd voor het zg. Fonds voor sociale
voorzieningen. Er zaten in het bestuur ook
anderen, maar de goedbczoldigde en in
vloedrijkste functies kwamen in handen
van de leiders der Federatie.
Voor alle dingen ware hier een neu
traal bureau noodig geweest, maar de
reeders lieten, gedreven door een soort on
verschillige onpartijdigheid toe, dat roode
organisatie en sociale voorziening vereen
zelvigd werden.
Voor de Federatie was hiervan het prac-
tisch gevolg, dat zij een prachtig kantoor
kon stichten, omdat een belangrijk deel van
de huur terugkwam uit het Fonds; en dat
ook de salarissen van bestuurders slechts
voor een klein deel op de organisatie druk
ten.
Doch er is meer. Wanneer de zeelieden
en transportarbeiders op het kantoor van de
reedersvereeniging geweest waren, werden
ze in den regel vandaar naar 't bureau der
Federatie, pardon, naar het kantoor van het
Fonds voor sociale voorzieningen, verwezen.
Jawel, maar de handige propagandisten
van de Federatie maakten een goed gebruik
van de gelegenheid; en de werknemer, die
op de heenreis niets voor de Federatie ge
voelde, verliet heel vaak als lid dier orga
nisatie het kantoor.
Geen wonder, dat in deze strubbeling de
Federatie
met hand en tand vasthoudt
aan de instandhouding van dit Fonds, zoo
wel om financieele als om propagandistische
motieven.
En zulks, ondanks het feit, dat het Fonds
bijna afgedaan heeft
Zorgde het oorspronkelijk voor uitkee-
ring bij ziekte en werkloosheid; die taak is
door andere organen overgenomen en voor
zoover de wettelijke regeling niet voldoende
is, hebben de reeders toegezegd, dat zij de
gevolgen van ziekte en ongeval voor hun
rekening nemen.
Dit is één der verregaande concessies,
welke de reedersvereeniging aan de Chr.
organisatie gedaan heeft, overtuigd als zij
was. dat een strijd vooral nu, indien eenigs
zins mogelijk vermeden moest worden.
De Chr. Organisatie kon gerust zeggen:
we hebben in vriendschappelijke onlerhan-
deling zooveel bereikt, dat het onverant
woordelijk zou zijn op een conflict aan te
sturen.
Zoo dacht echter de Federatie er niet
over. Die wilde blijkbaar de strijd. Reeds
maanden van te voren was hierop aange
stuurd: de macht der Federatie moet
openbaar worden. Vandaar het stellen van
onmogelijke eischen en het breken van het
gegeven woord. Niet het minst onder pres
sie van de meest revolutionaire elementen
in de Federatie.
Doch om dat goed te begrijpen, moeten
we nu spreken over de vruchten der histo
rie voor de Centrale, d.i. de moderne ofwel
sociaal-democratische bond.
Dit echter in een volgend artikel.
CRISIS-ZUIVELBESLUIT
VERKOOPDAlGEN
De minister van Economische Zaken heeft
met ingang van 16 Jan. as. aangewezen als
plaatsen, waar het verboden is boter ten ver
koop, ter aflevering of in opslag voorhanden
te hebben, welke niet is voorzien van het in het
eerste lid van genoemd artikel bedoelde merk,
de openbare wegen in de na te noemen gemeen
ten op de achter de namen dier gemeenten ver
melde dagen: Maastricht: Dinsdag, Woencdag,
Vrijdag en Zaterdag; Heerlen: Dinsdag, Don
derdag en Zaterdag; Gulpen: Donderdag; Sit-
tard: Donderdag: Kerkrade; Woensdag en Vry
dag; Hoensbroek: Vrijdag; Brunssum: Zater
dag; Venlo: Zaterdag.
LOOP DER BEVOLKING
DE CIJFERS OVER 1931
Toename van het aantal inwoners
met 1.59 pCt. in één jaar
Aan de Statistiek van den Loop der Be
volking in Nederland over 1931, welke door
het Centraal Bureau voor de Statistiek is
uitgegeven wordt het volgende ontleend:
Op het eind van 1931 telde ons land
8.061.571 inwoners, n.l. 4.0006-359 mannen en
4.055.212 vrouwen. Het aantal mannen op 100
inwoners bedroeg 49.70, het aantal vrouwen
50.30, terwijl op elke 1000 mannen 1012
vrouwen werden aangetroffen.
In 1830 kwamen" op 1000 mannen 1045
vrouwen voor, in 1880 1023, in 1909 1021 en in
1920 1013, waaruit een langzamerhand ge
lijk worden der aantallen mannen en vrou-
en valt waar te nemen.
Van 1930 op 1931 nam de bevolking met
1-59 pet, toe. Deze toeneming is hoofdzake
lijk het gevolg van meer geboorte dan
sterfte (1.27 pet.), de vestiging overtrof het
vertrek met 0.32 pet. De cijfers der gemid
delde jaarlijksche toeneming sedert 1830
vertoonen van volkstelling op volkstelling
op een enkele uitzondering na, een stijgend
verloop, hoewel die stijging in de laatste
perioden, inzonderheid in de periode 1920—
1930, slechts gering is. Splitst men de toe
neming dezer periode in twee vijfjarige
tijdvakken, dan verkrijgt men voor de eer
ste vijf jaar een gemiddelde jaarlijksche
toeneming van 1-55, voor de laatste vijf jaar
van 1.41.
In 1931 werden 181.927 kinderen geboren,
waarvan 177.387 levend en 4.540 doodgebo
ren werden.
Het aantal levend-geboren jongens be
droeg 91-615. het aantal levend-geboren
meisjes 85.772, zoodat tegenover 100 meis
jes pl.m. 107 jongens werden geboren.
Per 1000 inwoners berekend bedraagt het
aantal levend geborenen in 1931 22.18 tegen
23.12 in 1930. Voor de perioden 1840'49,
1880—'89 en 1910'19 waren de cijfers nog
resp. 33.54, 34.68 en 26.79.
Ook de dood-geborenen, welke voor 1931
een cijfer van 2-50 per 100 geborenen aan
wijzen, bewegen zich in dalende richting
(het cijfer voor 1924—'28 bedraagt 2.54). In
1931 kwamen op 100 geborenen 1.74 onwet
tig geborenen voor, welk cijfer voor de pe
rioden 1840—'49 5.01, voor 1880—'89 3-21 en
voor 1910'19 2.17 bedroeg.
Het aantal huwenden bedroeg voor 1931
14.71 per 1000 inwoners en wijst ten opzichte
van 1930 (15.78) op een geringe daling. De
cijfers sedert 1S40 geven een schommelend
verloop aan. In de periode 1840'49 was het
cijfer 14.78, in 1860 16.44, in 18S0—'89 14-28
en in 1920--29 16.08.
Wat de geboorte betreft worden op het
platteland, wat de huwelijken betreft in de
steden de hoogste cijfers aangetroffen.
Het sterftecijfer bedroeg voor 1931 per
1000 inwoners 9.63, welk cijfer, hoewel boven
dat van 1930 (9.09) liggend, gunstig ge
noemd mag worden ten opzichte van vroe
gere jaren.
De periode 1840—'49 geeft een sterftecijfer
aan van 26.56, de periode 1880—'89 een cijfer
van 21.27 en de periode 1910—'19 een cijfer
van 13.40. De groote steden geven de gun
stigste cijfers.
De sterfte is onder de vrouwen gunstiger
dan onder de mannen, echter wordt het ver
schil steeds geringer.
Door echtscheiding werden in 1931 2998
huwelijken ontbonden, terwijl het aantal
scheidingen van tafel en bed 504 bedroeg.
Op 1000 echtparen kwamen in 1931 1.92
echtscheidingen en 0.32 scheidingen van ta
fel en bed voor. Een beschouwing der cijfers
sedert 1850 wijst op belangrijke toeneming,
voor de periode 1850—'59 waren de cijfers
resp. 0.15 en 0.04, voor 1880—'89 0-35 en 0.13
en voor 1910'19 1.11 en 0.23.
WETHOUDERSCRISIS TE
ALMELO
DE KWESTIE OPGELOST
De heer G. Engberts (f.h.) heeft, na een on
derhoud met den nieuw opgetreden wethoudef
de heer H. H. kortebos (v.b.), waarin deze
laatste verklaarde niets tegen de persoon van
den heer E. te hebben doch uitsluitend tegen de
samensteling van het vorige college, zijn ont
slagaanvrage als wethouder ingetrokken. De
crisis is dus opgelost! Het college weer com
pleet! P. f.
GEORGANISEERD OVERLEG
VOOR AMBTENAREN
DE BIJZONDERE COMMISSIE
Bij beschikking van den minister van Justitie
is benoemd tot ondervoorzitter van de bijzon
dere commissie voor georganiseerd overleg
voor de ambtenaren, werkzaam by de departe
menten van algemeen bestuur, en de daarmede
gelijk te stellen ambtenaren mr. dr. A. L.
Scholten s, secretaris-generaal bij het de
partement van Oeconomische Zaken, te 's-Gra-
venhage.
WERKLOOSHEIDSVERZEKERING
DE COMMISSIE VAN ADVIES
Bij beschikking van den minister van Bin-
nenlandsche Zaken ie aan den heer G.
der Lende eervol ontslag verleend als lid
van de commissie van advies voor de werkloos
heidsverzekering, en is als zoodanig benoemd
de heer H. Lindeman, lid van het bestuur
van het N.V.V. te Amsterdam.
SPOORWEGEN EN VARKENS
CENTRALE
De Nederlandsche Varkenscentrale heeft een
overeenkomst met de Nederlandsche Spoorwe
gen getroffen, waarbij zij zich verbonden heeft
het vervoer van haar varkens, jaarlijks ten
minste IVi millioen stuks, per spoor te doen
geschieden.
ROFFELRIJMEN
Openbare nuchterheid
In «en propaganda-geschrlftjs van
..De School met den BUbel", laxen we
dit zinnetje:
„De onaerwtJzer» tn een openbare
school, mogen 1n hun onderwijs
niet wijzen op den Heere Jezus als
den Zaligmaker van grooten en
kleinen. Dat verbiedt de Wet".
Hier ia het karakter der böz. school
weergegeven, 't Is een sekte-schoolt
„De Openbare School"
ln een Haagsch reclameblaadje
Voor de Openbare School
Speelt een onbekende schrijver
De hoogtonige viool,
Dat er toch maar ééne school is
ln ons lieve vaderland
Waar de christelijke liefde
Voor de lieve kleinen brandt;
Dat er toch maar ééne school is
Waar beschaving, eerbied, trouw,
Plichtsbesefoprechtheid, waarheid,
Wordt gebezigd voor de bouw
Van het kinderlijk karakter
Waar in ongedwongenheid
't Kind kan tieren en gedijen
Tot één klomp verdraagzaamheid.
Daar geen kerkdwang en geen dogma's,
Daar geen Jood, geen Protestant,
Daar geen Roomsche! Zuiver kindren
Van één eenig vaderland!
Als ik zoo dat blaadje door lees,
En ik zie de regels staan
Die ik, als een klein bewijsje
Voor u plaatste bovenaan
Als ik zoo dat blaadje door lees
En ik weeg de 7VOordenschat,
Die naast kleurige juweeltjes
Massa's keisteenen bevat;
Als ik leesdat wie de kindren
Op hun Heiland wijzen blijft,
Ze met ruwe hand, als 't ware
Uit hun paradijs verdrijft;
Als ik lees hoe boos, hoe bitter
Deze vriendlijke scribent
Met de treurige gebreken I
Der bizondre scholen vent
Vraag ik: Man, waar haal je zooveel
Onverdraagzaamheid vandaan
Je hebt vast op zoo'n bizonder
Fijne secte-school gegaan!
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
DE HANDEN VAN NEDERLAND AF.
Van het pittige lied irDe handen vaë
Nederland af' woorden van Leo Lena en
muziek van Marius Egberts, waarop wij
indertijd de aandacht hebben gevestigd, is
de eerste druk, die 10.000 exemplaren om
vatte, bijna uitverkocht. Hoezeer dit lied
heeft ingeslagen blijkt wel daaruit, dat het
eerste venschijnen in September van het
vorig jaar plaats vond. Zooate men weet,
is het een uitgave van A. van Oei en Zoon
te Delft.
Een nieuwe zending geld van Enge
land aan Amerika, juist gearriveerd
met de Majestic"ivordt in de auto
van de Federal Reserve Bank te
New-York geladen.
Mej. Andree Doumer, kleindochter
van wijlen president Doumer, trad
dezer dagen ie Parijs in het huwelijk.
Lord Willingdon en Lady Wülingdon bij de races
op den Cup-day te Calcutta,
Hoe men de boomen aan de Oude Schans te Amster
dam, die bij het bouwen van een nieuwen walmuur
ondergraven werden, een steuntje geeft.
Naast den „Marble Arch", tegenover Hyde Park te Lon
den, verrijst een modern hotel, dat 't grootste van Europa
f moet worden. Er zjjn 1000 slaapkamer».
Het verbrande gedeelte van het Dominicanenklooster te
Zwolle wordt verder afgebroken om daarna te worden
herbouwd.
Het publiek bespreekt druk de explosie van een bom op „Quatro Caminos" te Madrid. Tegelijkertijd ontploften op
andere punten van de stad nog dne bommen.
