KING
Radio Nieuws. LT'P,
da*ei
E
DE GOD VAN HET GOUD
DINSDAG 3 JANUARI 1933
fcwart:
DE ARBEIDSWET VOOR
HET BAKKERSBEDRIJF
HET ONTWERP TOT WIJZIGING
DER WET VAN 1919
EEN BESCHOUWING VAN
WERKNEMERSZIJDE
Men schrijft ons van gezellenzijde:
Dezer dagen is bij de Tweede Kamer een
ontwerp tot wijziging van de Arbeidswet
1919, voorzoover die den arbeid in brood
bakkerijen betreft, aanhangig gemaakt
Wordt dit ontwerp tot wet verheven, dan
is daarmee de aanvang van allen bakkers-
arbeid op 5 uur in den morgen bepaald,
met dien verstande dat er voor het groot
bedrijf de gelegenheid bostaat een vergun
ning tot het verrichten van voorarbeid aan
te vragen, waardoor deze ondernemingen
reeds te 3 uur in den morgen met den ar-
beid kunnen aanvangen.
Voor de groolo bedrijven verandert er door
dit onderwerp in de bestaande regeling
niets. Evenmin is dat het geval met het
kleinbedrijf ten plattelande. De wijziging
1 heeft aJlc-en beteekennis voor de middel-
groote stadsbakkerijen, waar met minder
dan 6 gezellen gewerkt wordt
'Voor deze bakkerijen geldt thans, dat men
eerst te 6 uur met den ai'beid mag beginnen,
terwijl er geen gelegenheid tot het ver
krijgen van een vergunning tot het verrich
ten van voorarbeid bestaat
Het ontwerp, dat thans bij de Kamer is
ingediend, kan niet losgemaakt worden, van
hetgeen zich heeft afgespeeld, sirtert de
Tweede Kamer een poging in gelijke rich
ting van Minister AalLense in 1925 verijdeld
heeft
Van werkgeverszijd<e werd nadien bij de
arbeidersorganisaties aangedfhngen mede
te helpen voor de middelgroote stadsbakke
rijen de achterstand, die men ten opzichte
van de groote bedrijven had door eerst te 0
uur met den arbeid te mogen aanvangen, in
te halen.
Gevolg van dien aandrang is geweest dat
de kwestie commissoriaal gemaakt werd,
van welke commissie de toenmalige Direc
teur-Generaal van den arbeid, de heer
Zaalberg, het presidium bekleedde.
Een oplossing bracht de arbeid dezer com
missie niet. De zaak werd opnieuw actueel
toen in 1929 de collectieve arbeidsovereen
komst voor de groote steden moest worden
afgesloten.
Een der voorwaarden voor de afsluiting
is toen geweest, dat de arbeidersorganisaties
zich bereid zouden verklaren bij onmidde-
lijke aanvaarding en onderteeking vart deze
overeenkomst door de patroonsorganisaties,
hun volledige medewerking te verleer.en om
de moeilijkheden van het ongelijke aan-
vangsuur in het bedrijf op te heffen en daar
toe in die plaatsen, waar deze coll. arbeids
overeenkomst van toepassing zou zijn ver
klaard, voor bedrijven met minder dan zes
gezellen voor één of meer personen, één uur
vroeger aanvang van den arbeid toe te
staan.
Deze overeenstemming was noodig. wilde
de Minister de zaak opnieuw aan de orde
stellen.
Immers was d.d. 22 April 1930 door den
Directeur-Generaal van den Arbeid aan de
Centrale Bedrijfscommissie bericht, dat de
Minister eerst bereid zou zijn een wijziging
van de wet bij de Kamer aanhangig te ma
ken als hij de zekerheid had dat hij het ge-
heele georoaniseerde^bedrijf achter zich had
en van die zijde dus geen bestrijding be
hoefde te vreezen.
De verkregen overeenstemming.
Onder dagteekening van 19 Januari 1931
Werd aan den Minister mededeeling gedaan
van de in het georganiseerde bedrijf verkre
gen overeenstemming en spoedig daarop
volgde de indiening van een voorontwerp tot
wijziging der Arbeidswet bij den Hoogen
Raad van Arbeid
In November 1931 behandelde een advies
commissie uit het bedrijf zelve deze aange
legenheid en in Maart 1932 sprak de Hooge
Raad van Arbeid zich met 23—9 stemmen
.voor het ontwerp uit
De tekst van het door den Minister zelf
voorgestelde en door den Hoogen Raad van
Arbeid aanvaarde wijzigingsartikel luidde
als volgt:
„Indien zoowel vakvereenjgingen van
werkgevers als van arbeiders in het brood-
bakkersbedrijf van oordeel zijn, dat het ge-
wenscht is in alle broodbakkerijen in be
paalde gemtenten of gedeelten van ge
meenten het verrichten van bakkersarbeid
toe te staan gedurende één uur vóór het
tijdstip, waarop ingevolge het bepaalde in
den aanhef en onder a en b van artikel
35, vijfde lid, en in den aanhef en onder a
van artikel 36, derde lid, deze arbeid mag
aanvangen, kan onze Minister voorwaar
delijk of onvoorwaardelijk daartoe ver
gunning verleenen De beschikking, waar
bij een zoodanige vergunniyg wordt ver
leend. wordt afgekondigd in de Staatscou
rant"
Wie deze tekst legt naast het thans inge
diende wijzigings-ontwerp constateert dat
het eerst door den Minister zelf als voor
waarde gestelde ijrijicipe overeenstem
ming onder de georganiseerde bedrijfsge-
nooten thans door Z.Ex. is losgeelaten.
Wat tot dezen „ommezwaai" aanleiding is
geweest? Wij weten het niet Misschien dat
de wijziging in de bezetting van don
post van Directeur-Gene raai van den Arbeid
hieraan niet vreemd is.
Want nog éér hij als zoodanig in functie
getreden was meende de heer Hacke den
volke kond te moeten doen, dat hij voorstan
der van het versche kadetje was.
Er bestaat o.i. verband tusschen deze uit
lating en de hernieuwde activiteit van het
comité, dat zich de beschikbaarstelling van
versch brood bij het ontbijt ten doel stolt.
Want onmiddellijk na de indiening van dit
wijzigingsontvve"p, deelde dit comité in het
Handelsblad mede dat „wanneer nu ook
nog het vervoer- en verkoopuur vervroegd
werd, het versche ksdetjo om half acht ter
beschikking van de gebruikers kon worden
gesteld".
We gaan hierop nu niet verder in. We s:.g-
naleeren het alleen maar, wanneer we een
verklaring zoeken voor 's Ministers „omme-
Het wetsontwerp zelf
We komen thans tot de beoordeeling van
het ontwerp zelve.
We schreven boven dat dit ontwerp niet
los gemaakt kan worden van zijn voorge
schiedenis. En daarom kan het verzet niet
gaan tegen het aanvangsuur van vijf zelve.
De gezellenorganisaties hebben reeds in
1929 besloten dit offer aan nachtrust te bren
gen, mits echter vast stond, dat de rechts
positie der gozellcn in deze middenbedrijven
behoorlijk geregeld werd.
De patroonsorganisaties waren bereid deze
voorwaarde te vervullen en zij legden dat
in een overeenkomst vast
De Minister maakt zich daarvan thans los.
Aan de besturen der patroonsorganisaties
zal echter vanwege de gezellenhonden wor
den voorgesteld aan dié Regeering te verzoe
ken dat wij haar ontwerp tot den oorspron-
kelijken opzet terugbrenge.
Mocht men daartoe niet bereid zijn. dan
kunnen de gezellenorganisaties een alge
meen aanvangsuur van vijf niet aanvaarden
om de gevaren, die daardoor kunnen ont
staan
Blijkens zijn Memorie van Toelichting
meent de Minister thans alle groepen in de
bakkerswereld tevreden te hebben gesteld.
Z.Ex. vergeet echter dat de Directeur-
Generaal van den Arbpid voorstander van
i.et versche kadetie is en. dat er een comité
bestaat dat nu reeds proclameert dat bij een
aanvangsuur van vijf het versche brood om
half acht verkrijgbaar kan worden gesteld.
Meent de Minister dat deze actie zal wor
den stopgezet, als dit ontwerp wet geworden
is? Integendeel. Men zal weer spreken van
de Chineezen van Europa. Men zal wijzen
op de technische mogelijkheden, die hall
acht versch brood gereed doen hebben en
het dwaze, dat dit eerst om 10 uur verkocht
mag worden.
Men krijgt dan een herhaling van een
oude geschiedenis. Vervroeging hier, ver
vroeging daar. voorarbeid hier, voorarbeid
daar, me,' het gevolg dat de nachtarbeid
zijn intree weer in het bedrijf zou
AFSCHEID BURGEMEESTER
NEYENS
VAN DE RAAD VAN ROZENBURG
In een openbare raadsvergadering werd
door den burgemeester van Rozenburg het
feit herdacht, dat de heer P van Dam op
16 Nov. j.l. 25 jaar lid van den Raad en
Wethouder mocht zijn. Daarna kwam het
oogenblik dat de Burgemeester, de heer L.
Nevens, afscheid van den Raad nam, om te
vertrekken naar Giessendam. Hij sprak een
ernstig woord, dat groote indruk achterliet,
èn bij den Raad, èn bij het publiek, dat de
tribune vulde.
Met veel waardeering werd daarna door
de heeren Barendregt (lib.), v. Dam (a.r.),
Quak (a.r.), van der Giessen (gem-belang)
en tenslotte door den gem.-secretaris ge
waagd vooral van de arbeid door de burge
meester in ruim 12 jaren verricht Duide
lijk bleek, dat de arbeid van dpzen a.r. bur
gemeester niet tevergeefsch is geweest
PEPERMUNT
Met de heerlijke, opwekkende
eigenschappen van het edele
natuurproduct en onder controle
van het laboratorium: Dr. van
Hamel Roos Harmens. A'dam.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
HET EINDE
Somberder nog dan een jaar geileden
spoedde 1932 naar het einde. Nu wij in onze
gedachten bezig zijn met de bailaais op te
maken, voelen wij hoe huavoningwekkend
snel onze jaren vervliegen.
Zelfs de donkere jaaen ran zorgen en
druk, van aitgemeene deipreseie en teleur
gestelde veu•wachtingen zijuk, au wij het over
aien, als in een oogwenk ia de zee der tij
den verdwenen.
Als een diroom na het ontwaken
Vcnledlcn jaar manifesteerde zich in de
schiet- en bruilwoeche op Oudejaarsdag en
-avond nog iets van de hoop, die sommige
profeten ia de harten gewekt hadden. Nu
i6 de hoop geringer, wijil 1932 zooveel teleur
eteiiCüng bracht
Het is ook vvefl ongekend moeilijk. Na
jaar 1931 dachten wij aaa een topcijfer van
35000 wenkloozen in den winter. Thains is
het beduidend hoogor, terwijl de zomer
geen verademing bracht en de cijfers van
rle A rbwiivtabeuiis stijgen vaa maand tot
maand.
Waar gaan wij heen?
Hoevele mailen hebben wij en anderen die
vraag gestold. Nog is er, bij kleine aanwij
zingen ii)ie op eenige verbetering schijnen
te duiden, geen opgaande lijn te ontdekken
Geen principieel© ommekeer. Geen geruisch
van een overvloedigen regen.
Daarom laten wij 1932 misschien iets ge
makkelijker los dan wij het voorgaande
jaren doden. Al bracht het voor velen na
tuurlijk wel bijzonder leed en bijzondere
vreugde, en heeft het dus ook voor hen
meer don gewone beteekenis gekregen.
Voor ons Ligt de toekomst, wenkt üe hoop,
sohijint het licht. Naar de toekomst strek
ken wij ons uit. Al weten wij miet wat zij
beugt in haar eohoot, daar Leeft todh in het
hart van een ieder de etiillle verwachting
dait het beter zaJ zijn dan wat voorbij ging
De jangvaen gelooven het zoo, en de ouden,
trots hun Tvaring, zijn er niet los van. Zoo
jagen wij nan het een>e jaar naar het an
dere, naar onze grijsheid, naar ons graf.
Toch logt hier een oorzaak van verheu
ging. Het maakt ons mee geschikt voor de
teleu'rete'lildmigen, het bewaart de veerkracht
die andeis zou verslappen, het geeft een
glans zelfs aan het glenslooze heden. En
het maakt het scheiden van wat onherroe
pelijk voorbij is, en gedaan, en geleden, mo
gelijk en gemakkeliiker.
Het zou orodanktwr zijn, indien wij niet
erkenden dat 1932 ons naast bekommering
ook zegen heeft gebracht. Zelfs in manigen
bitteren beker ontbrak het zoet n/iet en in
veil er donkerheid niet het licht
Daar was naast de actie van allerlei
revolutionaire groepen, een groei van de
ohnistelijk sociale beweging die tot dank
baarheid stemmen mag. Dat in Amsterdam
de ultra-revolutionairen maar weinig be
slag konden krijgen op 1e massa, zolfs niet
in tijden van zoo groote ontreddering, is
een oorzaak van verheugenis.
Dat trots de enorme lasten, die ai deze
bemoeiingen met zich brengen, voor hen
die door de crisis zijn getroffen, zooveel
kon worden gexloan in ons land, meer dan
ergens ter wereld, is toch een lichtpunt al
Tusschen Kerstmis en Nieuwjaar werden in
verschillende districten van Berlijn pam
fletjes verspreid welke in opdracht van een
„International.e Bruderschaft der Vagebon
den" alle landloopers van Duitschland uit-
noodigden een hongermarsch naar Berlijn
te ondernemen waar herbergen voor hen ge
reserveerd waren. Volgens dit opzienbarend
pamflet waren minstens twee millioen va
gebonden onderweg naar de rijkshoofdstad
om hier oen „congres" te houden.
Hoewel wij aan het einde van ieder Jaar aan
zotte verrassingen van communistische
volksopruiers gewend zijn geraakt hield ik
het toch voor geraden, een rondwandeling
door de volkswijken der stad te ondernemen.
Ik begaf mij allereerst naar het Hoofdpost
kantoor in de Königstrasse, waar de corres
pondentie der tippelaars meestal poste res
tante gereed ligt. Hier halen ze persoonlijk
alles af,, daar ze geen vast adres hebben en
bij een langer oponthoud in Berlijn om be
grijpelijke redenen liever geen adres opge
ven. In het voorportaal liep ik twee stevige
Beiersche kerels tegen het lijf,bruingebrand
en van boven tot beneden met stof bedekt-
Ze droegen een knapzak en zagen er beiden
naar uit, dat ze een verre reis achter den
rug hadden. Ik toonde hun het pamflet, ver
telde, wat erop stond en vroeg of ze voor het
congres der vagebonden naar Berlijn waren
gestevend? Zij schoten beiden in den laqh,
.•Viudden het hoofd en antwoorden afwij
zend: „Dös simmer nich!"
Ik wandelde alleen verder en bracht een
bezoek aan het stamlokaal der timmerlie
den Vlak voor mij wtas een klant uit Frank
fort aan den Oder binnengekomen en ik ver
zocht hem om informatie Hij was minstens
even verbaasd als zijn Beiersche landgenoo-
tcn en wist van den prins geen kwaad. On
derweg had hij van zulk een vagebonden
congres geen woord gehoord: „Ik had ei
stellig iets van vernomen, want onderweg
heb ik met verschillende kameraden over
Berlijn gesproken"
Ik maaikte mij op naar de „Prfipclstube",
waar de chauffeurs voor het goederenver
keer op de spoorlijn HamburgBreslau—
Stettin—Dresden en Mtinchen geregeld ver-
keeren, maar ook deze mannen, die dag en
nacht langs de drukste verkeerswegen naar
Berlijn glijden, hadden onderweg vastge
steld, dat het aantal „Walzbrüder" in ver
gelijking met het vorige jaar opvallend ge
ring was. Zij verzekerden mij dat er slechts
weinig landloopers onderweg waren naar
Berlijn.
In de Fröbelstrasse ligt de „Palme" het
grootste en meest bezochte asyl voor zwer
vers, maar ik moest vaststellen, dat zelfs
tijdens de feestdagen het aantal bezoekers
sterk is achteruitgegaan. De „Schrippen-
kirche" in de Ackerstrasse, het „Manner
heim" der heilsarmee en de „Herberge zur
Heimat" in de Auguststrasse hadden alle
slechts de helft hunner bedden bezet, hoewel
inmiddels het „Obdachlosenheim" van eer.
particuliere asylvereeniging is gesloten. In
de cantine en op de gangen is overal een
drukke beurs met voorwerpen welke door
ofdiefstal werden veroverd. Ik
bestel een kannetje koffie in de verre van
aangenaam riekende ruimte, betaal hiervoor
tien penning en begin een gesprek met do
mannen om mij heen. Zij geven allen toe.
dat het „Reiseverkehr" sterk achteruitgaan
de is .De boeren zijn dermate verarmd, dat
zij niet meer onderweg kunnen zijn. Duizen
den jongere werkloozen zijn thans door den
„Arbeitsdienst" aan den gang en Berlijn is
allang geen attractie meer, want voor bede
laars biedt het weinig mogelijkheden en on
bemiddelde gasten worden door de politie
zoo spoedig mogelijk afgeschoven
Gerustgesteld vervolg ik mijn inspectietocht
want ik wil ook nog de „Gros-Berliner
Schorrer" (bedelaars) en straatzangers on:
hun meening vragen. Hun stamlokalen zijn
de ,Alte Fritz" in de Pankstrasse en de
„Wiesenquelie" in de Wiesenstrasse. In de
ongezellige, koude ruimte van den „Alten
Fritz" bracht mijn vagebonden-pamflet
groote opschudding teweeg. Ik werd om
ringd door de Zille-gestalten en een schate
rend gelach brak los, toen ik het aantal
vagebonden op twee millioen aansloeg.
„Im Sommer" verzekerde men mij, „sint
et nich noch mal oder aber allcrhöchstens
hundertfuffzigtausend! Aiber wat wir dufte
Kumpels sint Valleicht zweetausend. die
bringste jetzt nich uf de beéne. Die sitzen
in die kleenen Stadte fest und fallen doch
uff sone Masdhe nich riri! Nftchstens werden
se uns erzöhlen, det in Berlin die jebrate:
nen Gfinse rumfliegen! Na, det Ding is Jut!'1
Nu wist ik dus, wat ik omtrent het interna
tionale congres der vagebonden moest den
ken: veel geschreeuw, maar weinig wol!
Berlijn, einde 1932.
JAPANSCHE VERNIS
De stof, die de oppervlakte uitmaakt van het
beroemd Japansch verlakt, wordt voortge
bracht door een boom, den Rhus verni-
cifira, die overal in Japan wordt aange
troffen Deze boom is een van de grootste
soort .er zijn er wier stam een meter middel
lijn heeft maar alleen jonge boomen heb
ben met het oog op het voortbrengen van
vernis, waarde Als zij eenige jaren die stof
hebben geleverd worden zij dan ook omge
hakt, het vernis dat nog in de vaatbundels
der takken is wordt eruit getrokken en
nieuwe boomen nemen de plaats der oude
in. Dit soort van vernis maakt de opper
vlakte van houten voorwerpen harder dan
ons beste copal-vernis en barst niet Op on
overtrefbare wijze kunnen de voorwerpen,
die daarmede zijn bedekt worden gepolijst
en hun glans vermindert door de jaren niet,
zooals blijkt uit de eeuwenoude voorwerpen,
die in de Japansche verzamelingen aanwe
zig zijn.
Het vernis schijnt onoplosbaar. Het weer
staat zoowel kokenden alcohol als kokend
water. In Japan wendt men het dan ook aan
op tal van voorwerpen, die in de huishou
ding worden gebruikt
Uit het versche vernis kan een zeer gevaar
lijk vergif worden getrokken volgens des
kundigen een vluchtig zuur, dat vernietigd
wordt bij een warmtegraad die het vernis
zelf onaangetast laat
stemmen wij terstond toe dat meer arbeid
boven dat, verre is te verkiezen.
Dot het Leven, Ln het algemeen genomen,
nog doorgaat, dat niet alles ineenzakt dat
wij den chaos nog niet hebben, die wij door
onze zonden en dwaasheden eiLken dag op
nieuw verdienen, maar dat wij nog de
kame hebben, om worstelend te ontkomen,
als wij de ernst van den toestand slechts
voldoende verstaan, mag opniiieaiw onze
do nkh.iarijeid opwekken.
Dat langzamerhand het vertrouwen terug
keert wij weten het wol, langzaam aan en
stap voor stap, maar uien toch keerende i6
en dus de hoop mag rijzen, dat de naaste
toekomst ons eenige verbetering brengt.
Bovendien bleek ook in onze christelijke
kringen dat het leven niet i6 verstikt onder
de zongvuldighedien van den tijd. Wol kamp
ten haast alile ins'.ed'lingen met tekorten en
moest herhaaldelijk een beroep gedaan op
hot christelijk publiek om huilp en steun,
maar teükens word weer op verrassende
wijze geholpen.
Zelfs werd onder den du-uk nog veel ar
beid uitgezet en in verband met de eiscben
van dezen tijd nieuwe airbeid begonnen.
Dat is het leven ran den palmboom die im
en onder den druk groeit. Daarin is de wer
king van den Geest, die onwederstandelijk
is. De geur dor liefde, die on* eeschonkèn
werd door den Zoon des Merisohen.
En als wij dan buiten dit alles letten op
vat er nog te doen is. nationaal en inter
nationaal, op hot gebied van de uitbreiding
van Gods Koninkrijk, op het terrein
ons Staatkundig leven, op het breede erf
der Maatschappij, dan gaan wij met moed
het komende jaar tegen.
Want niets is troosteloozer dan de ge
dachte dat er voor den levenden mensoh,
die naar arbeid haakt, geen werk
doen valt.
Zoo is het niet. Overvloed van arbeid
wacht ons. Ook in orisisdagen mag en moet
onze christelijke arbeid doorgaan. De tegen
standers zijn vele, maar de velden wit
te oogsten.
Zoo groeten wij 1932 voor het laatst en be
groeten het jaar nzes lleeron 1933 voc
eerst. Mose het voor Amsterdam en
Gods werk in onze stad een gezegend jaar
AREND VAN AMSTEL
18.00 H 11 v
19 20 Wars
19 20 Kalu
20.05 H i 1 v
20.15 H i 1 V
DINSDAG 3 JANUARI.
raum. AVRO. Om rot
c h a u. Pop. concert,
ndborg. Itallaunache
r s u m. AV RO. Gram
r s u m. AVRO. Ense
bnr het
ihe zend
muziek! A
20 20 Lond
21.00 H 11 v
21.20 H I 1 v
21.20 H u i z
21.45 I-I u i z
22.15 H i i v
22.30 H 1 1 v
23.06 H 1 1 V
23.16 H i 1 v
23.30 H u i z
ireum. AVRO. Chansons. m
r s u m. AVRO. Omroeporkest!
en. KRO. Gramofoonmuzlek. 1
i n. KRO. Bundmuziek. hndapst
e r s u m. AVRO. GramofoonmifnaaRS
r s u m. AVRO. Kovacs Lajoa
r s u m. AVRO. ^rami.fooniruj
i s u m. AVRO. Kova< s I-aJoal^—
en. KRO. Gramofoonmuzlek.
18.00 H u 1 z
18.50 H u 1 z
Nieuw
19.30 IJ i 1 v
22.00 Huil
12.01 H u 1
e i i n g e n, Cursus
e n. KRO. Feil* Rutte
e u. KRO Prof. Dr.
aar.
r s u m. AVRO Engels
e n. KUO...H. Geurtens:
zen. KRO. Polltiebc
r£,:„T»nui1
j. Teulil
richten.
Gemengd Nieuws
HET WEER IN 1932.
Gemiddeld over het geheele jaar wa9 de
temperataur 0.3 gr. te hoog; de grootste
afwijkingen kwamen voor in Maart, met 1.4
gr. beneden, en in Augustus met 2.7 gr. boven
normaal. De jaarsom van den neerslag waf
8 boven de normale van 691 miM. De groot
ste afwijkingen vertoonden October en Decem
ber met resp. 144 boven en 72 benoden
normaal. Het aantal uren zonneschijn gemid
deld over de 5 hoofdstations, dat normaal 1476
bedroeg, was in het afgeloopen jaar 71 daar
boven. De grootste afwijkingen kwamen voor
in Maart en Mei resp. 61 uren boven en 44 uren
beneden normaal.
DOOR DEN SNELTREIN GEDOOD
Door den sneltrein, welke uit Groningen naar
Zwolle vertrekt, is het tweejarig zoontje van
den veehouder E. Klant te Haren (Gr.) op den
onbewaakten overweg nabij het Pompstation
der Groningsche Waterleidingmaatschappij
den Oosterweg gegrepen en gedood. Een 8%-
jarig broertje wist nog juist bijtijds van de
rails te komen. Een knecht van den veehouder
had zich even te voren op weg begeven oi
beide kleintjes te halen. Hy kwam echter te laat
bij den overweg met het vermelde gevolg.
EEN AKELIGE ONTDEKKING
Te Groningen werd de 26-jarige B. v. d. 1*,
wonende by zijn ouders in de Snikkevaarder-
gang, door zyn vader dood m de gang van
zyn woning gevonden. Het bleek, dat kamera
den hem des nachts thuis hadden gebracht en
hem daar hadden neergelegd in de raeening,
dat hy zwaar beschonken wa9. Een nader on
derzoek werd ingesteld, 's Avonds om half 12
was hy reeds in bewuste] oozen toestand in de
Gellingenstraat gevonden. Het lijk vertoonde
geen uitwendige verwondingen. Het is door de
politie in beslag genomen. Ook de officier van
Justitie is met het eigenaardig sterfgeval In
kennis gesteld.
HET WRAK VAN DE „P. G HOOFT"
Op 2 Januari heeft de 3000ste bezoeker van
het wrak van de „P. C. Hooft" de controle ge
passeerd. Het wrak is tot Zaterdag a.8. te be
zichtigen. Aan scholen en vereenigingen wor
den zoowel voor de bezichtiging als het ver
voer gereduceerde prijzen berekend. Inlichtin
gen hieromtrent zijn te bekomen by het lid var
het comité den heer G. A. Soeteman, gem.-sec
retaris te Pernis, tel. 4 (des avonds 61).
BRANDSTICHTING.
Door de politie te Lonneker by Enschedé is
aangehouden de caféhouder N.t die wordt
verdacht van brandstichting in zyn aan den
Buurscheweg onder Lonneker gelegen café.
ln het café werd door 'de buren brand ont
dekt. Zy verschaften zich toegang tot net
café door het inslaan der ruiten en bluschten
den brand door emmers water. By onderzoek
bleek, dat overal in het huis oude kleeren,
zakken, enz. lagen, welke in petroleum
waren gedojnpeld. Bij zyn thuiskomst werd
N. gearresteerd. Hij is naar het Huis van
Bewaring overgebracht.
20.01 Hllversu m. AVRO. Persberichten.!
21.30 K i z e n. KRO Politieberichten.
23.00 H -einuin. AVRO. Persberichten.
WOENSDAG 4 JANUARI.
Concerten, ei):
8.00 H 11 v er sum. VARA. Gramofoonmui Het SC
8.15 Hulzen. NCRV. Gramofoonmuziek. U een r
Ki.lifr Hulzen. NC RV. Dameskoor. F. t
11.00 Hulzen. NCRV. Haipkwartet. UlSt, da
12.00 Huizen. NCRV. Concert. Inrdleer
12.00 Hilversum. VARA. Notenkrakers. |U1 ulcc
12 20 Londen R. Solisten-concert jng gev
12.30 Hilversum. VAP.A Flierefluiters.
13.16 Hilversum. VARA. Notenkrakers.!" als 1
:c,taL. Hoe h
14.30 n u
15 20 Da
lOfOOl
ziek.
ir geen
io.pt. Hat 1
VARA Accordeonmuipet ver
17.46 Hllverium. VAF.A. Gramofoonmuzf
18.00 Hulzen. NCRV. Gramofoonmuzlek. ROeil,
ïtnn un,,.,.., m tr a a wo,
I De te
Lozingen, Cursussen, en kdruk
18.16 Hulzen. NCRV. Ds. B. Klein WasslT
De Evangelische richting. P eer
Kerkdienst en,
8.00 Hulzen. NCRV. Schriftlezing.
10.00 Hilversum. VPRO. MorgenwUdln
10.30 Hulzen. NCRV. Morgendienst
Groenenberg.
RADIO-ZEND-AMATEURS
De examens
Op Donderdag 26 Jan. a_3. en zoo noodigp
volgende dagen, zul!»n opnieuw exai
den afgenomen vooi het verkrijger
zendmachtiging vo»
'oegdheld
varden gehouden te Den Haag, telkens tenures"
estaa
rgunnin'g aan den minister van Watei
=Jing,
Volledige programma's
de Omroepgids DuidelijPch0''
foto's; best verzorgd Radl Wij
blad: 4 gld per half janrwetlK
18 ct per week. Ned. CLaJ e]
Radio Vereeniging, Vocf
lenzang, Ede Draagt bij (KimK
de oniroepkosten. pchol
ZIGEUNERS AAN DE GRENS
Aan de Zeeuwsch-Vlaamsche grens in
streek van Aardenburg, wisten de Belgis
politiemannen een aantal wagens met zige)jerie:
ners op Nederlandsch gebied te brengen. Intu
schen was de hierdoor ontstane 6ituatie «Jwaai
korten duur, want.".reeds enkele
later slaagde de Neder! andsche politie er I
de nomaden een kaartje retour naar Belgheeki
te bezorgen, L gt
wen
EIGENAARDIGE NIEUWJAARS- reda
WENSCHEN Lrer
Nieuwjaarsdag liep de 40-jarige C. den liasti
dronken op den Oudesingel te Schoonhoven.
71-jarige journalist J. B. v. D., die hem p
seerde, werd zonder eenige aanleiding door
den B. bij den hals vastgegrepen en door eej
glasruit geslingerd. Een buurtbewoner, di
den B. hierover onderhield, werd beloond mé
een blauw oog. De dronkaard vond het echtq
blijkbaar nog niet genoeg en gaf verder nol
den 65-jarigen J. van V. eenige klappen. Dien
zoon wilde zijn vader ontzetten, doch dit waj
blijkbaar niet naar den zin van den militaii
C. S., die voor den dronkaard party trok en dei
zoon van V. een slag op het hoofd gaf. NadaJ
dit alles geschied was verscheen de politie tel
tooneele en werd den B. naar het politiebureai
overgebracht. Hier werd proces-verbaal tegel
hem opgemaakt vo<>r dronkenschap en mishan)
deling en kon hy zyn roee gaan uitslapen.
OPLICHTING
Door het afgeven van een valschelyk onder
teekende machtiging heeft een jongeman bj
de Incassobank aan de Ceintuurbaan te Am
sterdam een bedrag van f 1509 in ontvangs
genomen. Hij maakte daar by gebruik van he
cheque-boekje van zyn vader. De dader is me
het geld verdwenen.
EEN VERHAAL UIT WEST-AFRIKA
Door A. E. SODTHON
Naar het Engelsch bewerkt door
I. J. P. B.-V.
HOOFDSTUK 1
Het geluk van Stretton-
Houd op met dat wegen van die zakken
met menna-korrels en let erop, dat de ouue
Moshimba je niet weer bedriegt. Elke zak
op do weegschaal, versta je; of ik zal jou
zelf het ontbrekende laten bijpassen... Fi-
duro, luiwammes, schiet eens op met die
vaten; de trein vertrekt over een half uur.-.
Hel» je de lijsten aL klaar, Slianga? Nee
luie ezel, je brengt ze me hier, voordat de
trein weg is, begrepen?, en anders kun je
wel ophoepelen.
Zoo snauwend liep Mayhew rond en de
inIandsche bedienden keken hem angstig
en onderdanig naar de oogen. Als het kleine
handelaartje in een van zijn booze buien
was, dan deed men verstandig om hem niet
to ergeren of te hinderen: want dan uitte
die boosheid van Mayhew zlrh onherroepe
lijk in een ontslag, dat meestal op staanden
.voet inging.
Terwijl hij zijn vuile, vettige zonnehoed
opnnm, die vol olievlekken zat, trad de
handelaar uit het pakhuis naar buiten, de
snlkheete straat op.
Binnen in de groote gegalvaniseerde
ijzeren loods was de hitte onhoudbaar, zelfs
het dak kraakte en kreunde als in protest.
Buiten was het weinig beter, maar hoewel
de zonne-hitte er geweldig was, viel het
ademhalen hier toch nog makkelijker.
Talrijke koelies gingen langzaam voor
hem uit, de kant van het station op, elke
man met een gewicht van plm. 200 pond op
z'n gekruld hoofd. Anderen rolden groote
vaten met de dikke gele olie, die West-
Afrika's grootst» rijkdom uitmaakt, voor
zich uiL Mayhew keek naar elke man terwijl
hij vlug passeerde en zijn slechte bui werd
steeds erger. Er waren maar heel weinig
koelies die een vrachtje hadden waar het
merk „S. en M." op stond, de meeste droegen
andere merken. „P. en M-" beteekende
„Stretton en Mayhew" hun eigen handels
merk.
De korte wandeling naar het kleine, wit
gepleisterde stationnetje deed z'n bui niet
opklaren noch z'n zenuwen tot bedaren
komen. Sinds ongeveer twaalf jaar hadden
Stretton en hij gezwoegd en geslaafd om de
voornaamste handel daar ter plaatse in hun
handen te krijgen, toch hun harcLe arbeid
«ui spijt gingen de zaken de laatste tijd
meer en meer achteruit inplaats van'heter
De groote kustfirma's, zooals Merstow an
Gelders, Richard Johns, de Fransche han-
Jels\» reeniging en ai deren, putten hau
stelselmatig uit Mayhew gromde hen toe
Ier wijl tij hen pass-urde en stapte het per-
wn op*
Een pingen kwam het kantoor van den
ftatioi.chet uit, met eer bel in de hand zoo
groot als z'n llccf 1. Hevig van z'n eigen
gewiciiLgneid cvertu.'pd. en bewust ervan
dat liij door ieder benijd werd, begon hij de
bei ïusrig te luiuen, om aan de zwoegende
koelies lekend te maken dat de trein in
aantocht was. Mayhew liep op den chef,
een lange, jonge inbw ï.ing, met 'n innemend
vriendelijk gedicht, toe- Deze stond te praten
me* een stuk of zes blanken, toen de jongen
z'n solo met de bel begon. De handelaar had
die bel iederen 'dag gehoord van het oogen
blik af, dat de treinverbinding met Oburindo
tot stand was gekomen; hij was zelfs een
van de eersten geweest die er om gevraagd
hadden, en ztu zeer zeker woedend geweest
zijn, wanneer het dagelijksch geklingel tot
waarschuwing van het aanbreken der laat
ste tien minuten ontbroken had.
Maar vandaag was alles verkeerd en het
lawaai maakte hem buiten zichzelf van
woede. De gelukkige lachende klokkeluider
liep op heon toe, z'n heele gezicht stralend
van trots en glorie. May hews vuist schoot
uit, raakte de jongen tegen het achterhoofd;
deze rolde over het Derron heen, recht
de schoot van een dikke oude vrouw die
achter een mand zat, gevuld met groen-gele
sinaasappelen en overrijpe bananen.
„Stop dat akelige lawaai, ezel!"
Meer overbluft dan bezeerd, zocht de
jongen z'n bel te voorschijn uit de weeke
massa wat eens bananen en sinaasappeler
waren. De oude vreuw krabbelde overeim
en greep hem hij den arm, juist op he'
oogenblik, dat hjj op het punt was z'n bel
opnieuw te gaan zwaaien en vrccg met
forsche stem om vergoeding voor haar be
dorven koopwaar. Mayhew keek niet naar
de herrie, die door zijn handeling was ont
staan en wandelde recht door naar de
stationchef! Het groepje mannen dat om
deze heen stond over het hoofd ziende,
vroeg hij kortaf: „Hebt u die wagon voor me
chef?"
„Tot mijn spijt heb ik er vandaag niet
een voor u, mijnheer Mayhew- .Ik heb overal
getelegrafeerd, maar er is nergens een wa
gon te bemachtigen", antwoordde de station
chef in onberispelijk Engelsch.
„Hebben de andere firma's de hunne?"
vroeg Mayhew.
„Sommige, niet iedereen. De handel is op
't oogenblik erg levendig en er zijn niet
voldoende wagons", was het antwoord.
„Dus u kunt er niet een voor me krijgen?
't Is in orde chef, ik zal er aan denken. en
je zult er voor bloeden, voordat je veel
ouder bent", en met een nijdig gezicht
draaide hij zich om en verliet haastig hel
station.
„Wat een venijnige oude vent is die man
toch", mompelde Gill van de Britsche ma
gazijnen, terwijl de chef weg liep om de
ruzie met de woedend oude vrouw te stopppn
„Hij en die smeerlap van een compagnon
van hem behooren uit het land gezet te
worden", zei Jlifant, de agent van Richard
Johns. „Ze zijn overblijfselen van de oude
palmolie smokkelarij tijden en niet geschikt
om mee om te gaan. De stationchef is een
heer, vergeleken met hun beiden".
„Waar is Stretton nu?" vroeg Mason, de
Engelsche vertegenwoordiger van do Fran
sche handelsonderneming- „Ongeveer tien
dagen geleden verdween hij, maar ik kan
niet ontdekken waarheen. Mayhew wil het.
niet zeggen, hoewel ik het hem ronduit
vroeg, toen hij bij mij in m'n hut was, ver
leden week. Geen een van m'n bedienden in
liet bosch weet het ook. Hij ging naar het
Noorden en was op eens verdwenen".
,,'k Heb er geen flauw idee van", zei Gill
onverschillig- „Het bosch is een goede plaat*
voor lien allebei. Als de helft van wat ik
van hen hoorde waar is, dan moest het
districthoofd hen beiden een kopje kleiner
maken. Die valsche Stietton zal nog eens
kennis maken met een mes voor hij veeJ
ouder is".
„Waarom too woedend, Gill?" vroeg
Mason. „Heeft hij jou iets speciaals ge
daan?"
„Niet tegen mij", bromde Gill- „Verschil
lende knechts van me uit het bosch hebben
me eenige staaltjes verteld, maar voor 't
oogenblik houd ik ze liever maar voor me
zelf. Ik wacht nog op de bewijzen en als ik
die eenmaal heb, dan zullen mijnheer Stret
ton en die smeerlap Mayhew Oburindo heel
haastig verlaten!"
Op dat moment kwam de trein binnen en
het groepje ging uit elkaar om het opper
toezicht te houden bij het laden van hun
poederen. Mayhew, woedend door de tegen
slag van zijn niet-gereserveerde wagon, was
teruggegaan naar de groote ijzeren hut en
koelde z'n woede op z'n zwartjes, waarna
hij op weg ging naar z'n hut de andere
kant van de stad. Al De andere blanken
woonden dicht hij de lange rij opslagplaat
sen, die voor het gemak grensden aan het
treintje; elke agent had een eigen, geriefe
lijke houten hut. Er waren in het geheel
tien blanken in Oburindo, cn als het dag-
wenk gedaan was, ontmoetten zij elkaar,
meestal bij de een of ander, waar gezamelijl
gedineerd werd en later gebridged- Strettoc
en Mayhew waren ook genoodigd toen d<
anderen pas in de stad gekomen waren
maar men voelde wel dat ze zulke „buiten
staanders" waren, dat de uitnoodigingen nu
tot de zeldzaamheden behoorden.
Geen van de handelaren kon begrijpen
waarom de vuile hut, welke door de twee
compagnons werd gedeeld, zoo ver van het
station was gebouwd. Het feit was ontelbare
malen al beredeneerd door de anderen en
het eenige mogelijke antwoord moest steeds
weer slaan op de menschenschuwheid van
het weinig geliefde paar.
De werkelijke reden was echter een geheel
andere. Vanaf het plaatsje waar Mayhew nu
stond op de ongeveer zes voet hooge waranda
kon hij door een open plek het begin zien
van het bosch, dat aan deze kant tot aan
de rand van de stad kwam. Een kleine in
ham, wat de indruk gaf van een zwart gat,
temidden van het levendige groen, gaf het
smalle pad aan, welke voerde naar het bijna
geheel onbekende oerwoud- Dat was de weg
welke Stietton volgde op zijn geregelde ver
dwijningen uit Oburindo, en, dikwijls, als de
heele stad sliep, kwamen zwarten uit het I
gat te voorschijn en zonder eenig gerucht te
maken, zachtjes de trap van de hut op,
om uren lang met de twee handelaren
die om niets gaven of bang waren, te con-
fereeren.
(Wordt vervolgd).
