2 NSDAG 3 JANUARI 1933
EERSTE BLAD PAG. 3
VIT TROPISCH NEDERLAND
VAN ZOET EN ZUUR
\r-discussies in den Volksraad
k »o en kracht De verwachting
Verdere salariskorting
17, 25, 30 pCt.
I
m i steeds zitten we hier in de suiker.
f is de openbare vergaderzaal van deu
raad het tooneel, waarop zich de
Everder ontwikkelen. Nooit tevoren
het bijna 14-jarig bestaan van dit col-
tvas er op de tribunes zooveel belanp-
:g uit de particuliere wereld als thans
aan) ?e meeste vooraanstaande figuren uit
(osthoek zooals men Java's suikei-
I bij uitnemendheid, noemt zijn
jyoordig, leiders van groote suilcerfa-
!n en -concerns, makelaars, bankdi-
jren. Beniso en Suiker-syndicaat, zoo-
de vakvereeniging van employees in
oro- <iker z'Jn door lum kopstukken ver-
ivoorJigd.
vind Volksraadsleden toonen meer dan ge-
volk' belangstelling voor andere redevoerin-
an die, welke zij zelf houden, de Re-
ig is met vier afgezanten tegenwoor-
en eerste prof. Van Gelderen, de, eco-
iche adviseur, ten tweede do directeur
Y4,r Landbouw, Nijverheid en Handel, dr.
ede ird, in de derde plaats de heer Müh-
d, directeur van Binnenlandsch Be-
want ook bevolkingsvraagstukken
jlsch de grondhuurkwestie hangen met de
rregeling samen en ten slotte mr.
raai- hoofdambtenaar voor de wetgeving,
illon ns dcn d'recteur van Justitie, voor
,hipfi uridischen kant der zaak.
Yfq t de Raad van Indië had enkele zijner
'irr, gezonden, althans toen de Regeering
rook Pet woord kwam, en wel de heeren
1Ppf» nhausen en prof. Van Kan
óo shelle tempo van werken, waarvan ik
qn;j den week gewaagde, wordt volgehou-
,iPn en zoo mogelijk nog opgevoerd De
3rie van Antwoord der Regeering (op
van fdeelingverslag) kwam in twee dagen
x an toen hadden de leden van den Volks-
rinf één werkdag tijd, om hun redevoerin-
laar 'n eersten termijn voor te bereiden, en
00I?. idag jl. begon de openbare behandeling,
l8(il fcerd voortgezet in een avondvergade-
aan Dinsdagmorgen om elf uur was de be-
ho. eling in eersten termijn van de zijde
Dé den Volksraad, waarin 25 sprekers het
'rjer d voerden, afgeloopen.
rjnjf t de Regeering
D haar antwoord
its den verderen Dinsdag (en -nacht)
k'pn likbaar had. was aan de redevoeringen
Mr_ ïrie Regeeringsgemachtigden, die gister
fensdag)morgen van halfnegen tot half
i werden gehouden, in geen enkel op-
te bemerken,
t eerst kwam de eigenlijke Inhoud der
(mantie aan de orde. In een voortreffe-
geheel voor de vuist weg uitgesproken,
e~ redevoering van" 3V'2 uur verdedigde
bdg Van Gelderen het voorstel der Regee-
t.18 een prestatie die nog te meer valt te
1.16 inderen. daar hij ongesteld was en er
1-Sfl een stoel voor hem klaar stond, opdat
«•2? esgewenscht zijn rede zittend zou kun-
p?. vervolgen: hij maakte er echter geen
(X8i nik van. Een opmerkelijk teeken van
o.fio en geestkracht over de weerstanden
n.36 het lichaam! Gisteravond en hedenmor-
echter moest hij op gebod van zijn dok-
erzuimen, zoodat hij de redevoeringen
eden in tweeden termijn niet kon hoo-
ook hedenavond zal hij niet kunnen
n, zijn taak der beantwoording in twee-
termijn zal vervuld worden door den
Bernard, directeur van Landbouw,
vergadering van gisteravond begon
te negen uur en duurde tot halftvvaalf,
nicum voor openbare Volksraadsverga-
igen.
tor morgen staat ook weer een avondver-
u!üO ring op het programma. Indien er geen
emmingen noodig zullen zijn - mor
worden amendementen en moties be
eld zal deze intensieve buitengewono
ig Vrijdagavond kunnen afloopen. zoo-
de leden op Java Zaterdag vóór Kerst-
nog juist hun haardsteden kunnen he
in (waarin echter de haard, zelfs in
dagen, niet brandt!),
t gedachtenwisseling zou men ge-
I d zijn de slotsom te trekken, dat de
,1^ iering wel een meerderheid voor haar
(stellen zal vinden.
p is wel veel critiek, onder andere
.er* hen, die zich tolk maken van de z.g.
m~ Öerheidsgroep. Daarin treft wel hpt
hetgeen de drie Roomsch-katholieke
leden betoogen Een der suikerfabrieken van
de genoemde groep de sf. Gondang Lipoero
is in handen van een r.k. familie, het vult
dus niet te verwonderen, dat de r.k woord
voerders sterk de bezwaren der minderheid
tegen de plannen der Regeering gevoelen,
zóó sterk zelfs, dat de rode van één hunner
aan den spreker der Economische Greep,
den heer mr. Hart, aanleiding gaf om te
spreken van een gezochte tegenstelling tus-
schen Vaticaan en Vijzelstraat (de Ncd.
Handelmij. is n.l. een der leden van de meer-
derheidsgroep).
De inheemsche leden zijn verdeeld in hun
opvattingen. Een enkele radicale beweert
zelfs, dat nu de tijd van gaan voor de sui
kerindustrie op Java is aangebroken. Of
daarmee een belangrijk stuk volkswelvaart
zal instorten en vooral ook milliocnen inlan
ders in nood zullen komen, is dezen jeugdi
gen'fantast blijkbaar onverschillig, óls maar
de gehate Hollander met zijn kapitaal uit
dit land verdwijnt.
Anderen betoogen een overlaten van den
suikerriet-aanplant aan dep inlander, zoodat
de suikerfabriek kan opkoopen wat zij noo
dig heeft, daarmee dus het risico naar den
dessaman verplaatsend. Ook een extensieve
aanplant werd aanbevolen. Immers juist de
i intensiteit der productie heeft de ellende
j teweeg gebracht.
Velen willen wel met de Regeering mee
gaan, mits zij meer het belang der bevol-
king waarborgt Het verwijt van deze zijde,
dat de Regeering, nu het althans in eer-
j sten aanleg erom te doen is, het kapitaal
te steunen en te redden, wel snel en bereid-
I vaardig ingrijpt, terwijl men jarenlang do
overheid niet heeft kunnen bewegen tot ac
tiever bevorderen van de volkswelvaart, is
j niet geheel ongegrond,
j Verdedigers van regeeringsontbouding zijn
er ook nog. al heeft prof. Van Gelderen de
zulken menschen met een wondergeloof
I genoemd.
In het algemeen schijnt men ook wel, na
de knappe verdediging der Regeering, het
1 single-sellei^systeem als minste der kwaden
te verkiezen Zij het dan ook met verschil-
I lende, niet steeds geheel onverschillige wij
zigingen, het voorstel der Regeering zal er
wel komen, al is niemand er nu bepaald
geestdriftig voor. Doch het is een tijdelijke
maatregel, die, daarover is wel ieder hel
eens. hoe eer hoe beter moet worden afge
schaft.
Intusschen zal bij- plaatsing van dezen
brief de uitkomst reeds bekend zijn.
Al dit zoet kan toch den ambtenaren het
zure niet doen vergeten, dat Is aangekon
digd in den vorm ecner verdere salariskor
ting, zoodat de totale korting met ingang
van 1 Januari a.s. 17 pCt. bedraagt. Rekent
men daarbij, verschillende andere inkom
stendervingen, zooals voor veel ambtenaren
verlies of vermindering van standplaats- en
andere toelagen, dan komt men tot daling
van inkomens tot 25 d 30 pCt., voorwaar iets
zeer zuurs!
Er komt zeer veel critiek en ontstemming
In ambtenaarskringen en ook in de pers los
Het Bataviaasch Nieuwsblad eindigde een
afkeurend artikeltje over dergelijko gemak
kelijke wijze van bezuinigen met de woor
den: „De regeering maakt haar ambtenaren
rebelsch" Men weet wel. dat er ook van de
salarissen nog wat af moest, men wil wel
offeren, als men de noodzaak inziet, maar
het droevige is, dat er wé z e n I ij k zoo wei
nig bezuinigd wordt en dat nog steeds de
liooge ambtenaren worden gespaard, en do
hooge posities, ook a] zijn ze overbodig, wor
den ontzien. En ook verbittert het, dat der
gelijke besluiten zoo geheel buiten de direct
belanghebbenden om worden genomen. De
Commissie voor georganiseerd overleg, pas
ingcesteld, heeft alleen kunnen bereiken,
dat een onrechtvaardige maatregel als het
stopzetten der periodieke verhoogingon,
werd afgewimpeld, waardoor intusschen het
algemeene kortingspercentage, dat op 5 was
bepaald, enkele punten steeg. En een ander
lichtpuntje is nog, dat eindelijk het her
haald pleiten voor het rekening houden met
de groote gezinnen, waaraan vooral de heer
mr. C. C. van Helsdingen, de voorzitter der
Chr. Staatk. Partij, in den Volksraad zijn
sporen heeft verdiend, gunstig gevolg hoeft
gehad.
Maar overigens is het wel heel zuur!
Kerknieuws.
KERKELIJK LEVEN
IN 1932
ii.*)
.EVEN ONDER EIGEN WET
dien er tegenover den achteruitgang van
Kerkelijk leven sprake zal zijn van con-
;ratic van krachten door vereenlging of
nleven van Kerkengroepen, die eenzelfde
.idenis hebben, maar nu nog van elkander
iheiden staan, diene eenst wederzijdsche
iadering te blijken
fat er in het afgeloopen jaar geschied is
bevordering van do „eenheidsbeweging",
jrover we in ons vorig jaaroverzicht
[dvoerig schreven, werd nog in 1932 door
pele Kerkformaties, met name die voort-
omen zijn uit gebeurtenissen en acties
1S34 en 1886. onomwonden veroordeeld.
Df. Grosheide verklaarde „uitdruk
jk- dat we van dat valsche eenheidsle-
nicts moeten hebben". Ds. W. Tom,
:i. der Geref. Kerk te Sappemeer. conclu
de „dat de oecumenische beweging Wel
jt naar het ideaal, maar voel kunstma-
in zich heeft en valsche synthesen be
rt". Ds. W. van 't Sant, pred. der
ef. Kerk te Den Haag-West, schreef, dat
adem der eenheidsbeweging haar walm
ioovond zenden blijft over het Christe-
veld": stelde tegenover het zeggen^ da'
in die ruimere kringen zoo warm is en
zoo mild zijn", de uitspraak, dat „die.
dbeid er gewoonlijk maar naar ééne zijde
iar links* en dat rechts de volle laag
den opgespaarden gram krijgt"; en
ïrschuwde tegen „het evenzeer dreigend
aar der toenemende wereldgplijkvormig-
die aan da synthese gepaaid gaat". En
W. Kremer, pred. der Chr. Geref.
•k t? Kornhorn, betoogde in een referaat,
.•al wie de eenheidsbeweging zou wilier
iinen, het eigen kerkelijk standpunt, ja
fs de Kerk zou prijs geven" .terwijl ze
its anders dan „een valsche eenheid na-
Kt".
benadering tusschen de Kerken zal er
eer venvacht mogen worden, wanneer
een gemeenschappelijke confessioneels
I stond in ons blad van 2 Jan.
basis bestaat* dan wanneer zelfs sterke ver-
schillen in de princlpieele grondslagen ge
vonden worden.
Wederom hebben Kerkformaties getracht te
staan naar een eigen innerlijk gezond Ker
kelijk leven door handhaving der aanvaarde
Gereformeerde belijdenis en hanteering van
de tucht Maar zelfs die tuchtoefening kon
nog niet altijd door leiders in andere Kerk
formaties gewaardeerd of gebillijkt worden,
terwijl andererzijds in de eene Kerkengroep
geklaagd werd dat een andere door verwaar-
loozing van de Kerkelijke tucht deri belij
denis-grondslag geweld aandeed.
We memoreeren hier kortelijks enkele
tuchtgevallen. Ds. J. L. Jaspers, em.-pre-
dikant der Geref. Kerk van Lunteren, werd,
„vanwege zijn verwerping der confossioneele
uitspraak van de Gen. Synode van Assen en
het openlijk zich scharen aan de zijde van
het schisma", door de Classis Arnhem 14 Ja
nuari afgezet als bedienaar des Woords.
1 Deze heeft 8 April d.a.v. zich tot gemelde
Classis gewend *,met betuiging van leedwe
zen en volledige erkenning van berouw over
zijn dacken, met het verzoek zijn afzetting
ongedaan te maken", een daad waarvan Ds.
J. Hoekstra, van Ternaard, in zijn
„Herv. Zondagsblad" schreef- dat zulk
„op stel en sprong" betuigen van leedwezen
„buitenstaanders toch ietwat wee om het
hart maakt".
De Classis Woerden der Geref. Kerken
heeft op 14 Mei Dr. J. G. U b b i n k, van Ze
venhoven- uit zijn ambt ontzet, o.m. op
grond, dat hij in zijn boek „De Nieuwe
j B e 1 ij d e n i s" „verwerpt de ingeving en on-
i feilbaarheid der H. Schrift, het wezen der
'Kerk als vergadering der ware Christ .-«ino-
I vigen aantast; ontkent dat de ambten \,m
i predikant, ouderling en diaken van God zijn
j ingesteld; den Christelijken ban onrefornia-
i torisch- on christelijk en on-Schriftuurlijk
i noemt; en de belijdenis als accoord van ker-
kelijke gemeenschap niet erkent". De Part.
Synode van Zuid-Holland (Noord) heeft, na
beroep van Dr. Ubblnk, in zitting van 7 De
cember dit afzettingsbesluit gehandhaafd. In.
Kerkelijke bladen van de Ned. Herv. Kerk
en de Geref. Kerken in Hersteld Verband
gingen stemmen op, die zich óf met de af
zetting van Dr. Ubblnk, óf met het verloop
van het tuchtprpces niet konden vereenieep.
Ter jongste Gen. Synode van de Chr
Geref. Kerk kwam opnieuw bezwaar tegen
Ds. A. M. Berkhof f, ran Sneek, in ver
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Amerongen, C. J.
Schweitzer te Amsterdam.
Bedankt: Voor Amsterdam (vac.-Prof.
Dr. A. H. de Hartog), K. H. Miskotte te Haar
lem.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Goes, M. Heikoop te
Utrecht.
Bedankt: Voor Paterson (New-Jersey,
Noord-Amerika). M. Heikoop te Utrecht.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schriift ons:
D s. G. A. B a r g e r hoopt Zondagmiddag
8 Januari a.s. te 3 uur van de Ned. Herv.
Gemeente te Neerbosch-Hees c.a. afscheid te
nemen en Zondag 15 Januari d.a.v., des mid
dags te 3 uur, te Heemstede intrede te doen.
Als bevestiger zal optreden zijn voorganger,
Prof. Dr. F. W. A. Korff, van Leiden.
Ds. F. A. Hofman preekte Zondag
j.l. voor de Geref. Kerk van Gameren afscheid
met Psalm 90 16 en 17a. Hij sprak over „het
gebed van Mozes": 1. om bevestiging van ztfn
werk, en 2. om openbaring van Gods werk.
Toespraken werden gehouden tot Burgemeester
en Wethouders, afgevaardigden der Clarnis en
van genabuurde Kerken, den Kerkeraad, de
Gemeente en haar jeugd. Namens den Kerke
raad werd de naar Waarder vertrekkende
leeraar toegesproken door den scriba' P. Janse
Azn., die Ps. 121 4 deed toezingen; door Ds.
J. W. Eggink, van Geldermalsen, namens de
Classis Tiel; door Ds. O. Bouwman, namens
de Kerk van Zalt-Bommel; en door den heer
A. Fuykschot, namens de Kerk van Zuilichem.
Cand. W. v a n O e s t, die een beroep als
predikant naar Ootmarsum aannam, heeft
Oudejaarsavond afscheid genomen als hulp
prediker bij de Ned. Herv. Gemeente van
Usselo met den tekst Jesaja 54 10: „Bergen
zullen wijken, heuvelen gullen wankelen, maar
Mijn goedertierenheid zal van u niet wijken".
Na de preek zong een kwartet*. „Zalig alleen,
Heer, is 't hart, dat U mint". De consulent,
Ds. A. Oskamp, van Buurse, sprak namens
Kerkeraad en Gemeente den heer Van Oest toe,
die sedert 28 Nov. 1931 zeer gewaardeerde
hulpdienst verricht had. Toegezongen werd
Gezang 224 1.
Ds. D. Ringnalda Jr. preekte Zon
dagavond in de Noorderkerk (Bogardstraat)
afscheid van de Geref. Kerk te Middelburg
met Pred. 12 18 en 14. Handelend over „de
blijvende slotsom onzer prediking" sprak hij
over: 1. de vreeze Gods moet zijn in ons aller
levenshouding, 2. het gericht Gods zal gaan
over ons aller levenswerk. Op verzoek van
Ds. Ringnalda werd hij aan het einde uitslui
tend toegesproken door zijn collega Ds. D.
Scheele, die de gevoelens van Kerkeraad,
Gemeente, Classis, provincie, deputatcn en
ambtsbroeders vertolkte en Ps. 121 4 liet
toezingen. Mede aanwezig waren de ambts
broeders Ds. H. A. Wiersinga, van Vlissingen;
Ds. E. Douma, van Oostkapelle; Ds. J. E.
Visser, van Oostkapelle; Ds. P. J. O. de
Bruyne, van Vrouwepolder; Ds. W. F. M.
Lindeboom, van Serooskerke (W.); Ds. A.
Koning, van St. Laurens; Ds. J. C. J. Kuiper,
van Souburg; Ds. H. Pestman, van Grijps-
kerke; Ds H. Scholing, van Arnemuiden; en
Ds. H. van den Brink, van Soerabaja.
Ds. N. KLAASSEN.
Uit Bandoeng wordt door een Aneta-
telegram gemeld, dat Ds. N. Ivlaassen van
den kansel heeft bekend gemaakt, dat hij na
zeer 'ernstig beraad, naar aanleiding van de
benoeming van den Zendingsconsul tot Voor
zitter van het Kerkbestuur, ontslag uit den
dienst heeft gevraagd. Alleen ter wille van
Bandoeng heeft hij verzocht dit ontslag eerst
per 31 October a.s. te doen ingaan, omdat
alsdan de bezetting van de vacature mogelijk
is, eventueel de thans met verlof vertrekkende
predikant zal zijn teruggekeerd.
VERANDERING VAN STANDPLAATS
De Synode der Waldenzerkerk nam, gelijk
de „Christliche Welt" mejdt, een voorstel aan,
dat alle predikanten, wanneer zy in eenige
plaats 14 jaren gestaan hebben, van stand
plaats zullen wisselen, zulks onder leiding van
synodale deputaten, tenzij dat vier vijfde deel
der Gemeente verklaart de verwisseling niet te
begeeren.
Het is een algemeen verschynnel, zoowel in
het buitenland als in ons land, dat predikanten
den middelbaren leeftijd naderen, niet ge
makkelijk meer beroepen worden naar een an
dere plaats, omdat de beroepende Gemeente
vreest, den ouder wordenden predikant dan
levenslang te zullen moeten behouden. Dat
maakt, dat de rijpere ervaring van predikanten
In de kracht hunner jaren achtergesteld wordt
by het opkomend predikantengeslacht en men
in zyn laatste Gemeente een onevenredig groot
deel van zyn leven blijft en blyven moet. Het
Waldenzer besluit wil hierin een zeer radicale
oplossing brengen.
FUSIE
De Geref. Kerken in de Oekraïne hebben
zich dezer dagen met de Geref. Kerken in
Polen vereenigd. De Geref. Kerken in Polen
tellen dus nu Duitsche, Tsjechische, Poolsche
en Oekraïnsche Gemeenten. Een begeleidings-
verschynsel dezer fusie is, dat de tegenstel
ling tusschen de Geref. Kerken en de Luth.
Kerken in de Oekraïne verscherpt is. De Lu-
therschen daar willen van geen aansluiting t>y
Poolsche Gemeente weten.
OVERGANGEN.
Een beeld van den stand der confeséie-ver-
schuivingen in Duitschland bieden de zoo juist
gepubliceerde cyfers over 1930, waaraan wij
ontleenen, dat in Duitschland in 1930 16302
Roomsch-Katholieken naar de Protestantsche
Kerk en van de Protestantsche Kerk 9190
leden naar de Roomsch-Katholieke zijn over
gegaan. Deze cyfers zijn te gunstiger voor de
Protestantsche Kerk als men mede in reke
ning brengt, dat Duitschland overwegend
Protestantsch is en procentueel de overgang
van Roomsch-Katholiek naar Protestantsch
dus nog aanmerkelijk sterker is dan in de
bovengenoemde cyfers uitkomt.
PREDIKANTSTRACTEMENTEN.
Te Oud-Beyerland hebben de beide
predikanten der Ned. Herv. Gemeente aan de
Kerkvoogdy bericht gezonden, dat zy overeen-
gekomen zijn voor 1933 van 5 van hun
Gemeen tetractement afstand te doen ten bate
van de Kerkekas der Gemeente.
„DIACONALE ZUSTERHULP".
Te Almelo heeft de afdeeling van den
Ned. Chr. Vrouwenbond zich, in overleg met
de Diaconieën der Ned. Herv. Gemeente en der
Geref. Kerk bereid verklaard tot vervaardiging
van kleedingstukken ter uitdeeling in de aan
gemelde Diaconieën als behoeftig bekend
staande gezinnen.
PROTESTANTISME IN LIMBURG.
Over Mr. Dr. W. F. J. Frowein te Heerlen,
die op 1 Januari den dag herdacht waarop hy
25 jaren aan de Statsmynen is verbonden
geweest, zegt de „Limburgsche Kerkbode"
„Het mag nu wel eens worden uitgesproken
dat hy, in de jaren van zijn verblyf in onze
streek, een krachtige steun is geweest voor
onze Kerk in de Mijnstreek en in Limburg.
Met de opkomst van de mynindustrie is ge
paard gegaan een toeneming van de Prote
stantsche bevo^ing en daarmee werd de Kerk
vocy een groote taak gesteld.
Mede door zijn advies, door zijn beleid, door
zijn steun is heel veel ii» goede banen geleid.
Wy spreken er onzen dank over uit, dat hij
by zyn veelomvattende en niet gemakkelyke
taak ook nog tyd te vinden wist en z(jn be
langstelling te toonen voor de vestiging cn de
organisatie van de Hervormde Gemeenlen,
waardoor hij een belangrijk werk tot stand
hielp brengen, dat zonder zijn steun en invloed
zeker niet zoover zou zyn gekomen als het
GOD EN DE WERELD.
De Britsche Radio gaat in 1933 een ry
lezingen geven onder den verzameltitel ,.God
en de wereld door Christelyke oogen'' en
bedoelend den inhoud der Christelyke belij
denis in het byzonder met het oog op de
groote stadproblemen, over alle Britsche aange
sloten zenders simultaan te broadcaston. De
eerste rede wordt door den aartsbisschop van
Canterbury den 2en Zondag van deze maand,
dus Zondag 8 Januari, gehouden. Eiken 2en
Zondag der maand zullen de lezingen in op-
volgende orde plaats vinden. De aartsbisschop l
van York schrijft in „The Times" een artikel j
over deze belangrijke aangelegenheid en wekt
het Britscha. publiek op, om de lezingen in
gemeenschappelijke samenkomsten aan te
hooren en dan het gesprokene te maken tot
inleiding eener onderlinge vriendschappelijke
gedachtenwisseling.
Rouveen (Geref. School). D. van Zanten
ond. te Leeuwarden.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Onderdendam,D. Bouwman te Eenrum.
Voor tydelyk.
Alphen a. d. Ryn (School H°oftstraat
242, hoofd W. J. van den Brink), C. Seymons-
bergen te Baarn.
VAKONDERWIJS
Te Amsterdam is een Vakschool van
den Nea. Kappersbond oficieel geopend. Er
EXAMENS-MODEVAKSCHOLEN
a. u« «lij», „cii Haag: M. Olieman. Voorburg:
cn J. Bruinstroop te Capelle a. d. ljssel; voor
eostumlère: 21 candgesl. de dame* L. N.
Moerman en N. Dullaart. Bergschenhoek: H. P.
Rlerlnk. Hillegersberg: A. Montaban, F. Fre-
Gemengd Nieuws
EEN AKELIGE ONTDEKKING
Men meldt ons nog uit Groningen:
Omtrent de doodsoorzaak van de 27-jarige
8. v. d. L., die door zijn vader dood in de
gang van zijn huis werd gevonden kan nog
worden medegedeeld, dat aan misdrijf niet
behoeft te worden gedacht. De verrichte
sectie heeft uitgewezen, dat de jongeman
geen gewelddadige dood is gestorven.
Het politieonderzoek heeft uitgemaakt,
dat hij geen ruzie heeft gehad, en dat hij
na eenige café's te hebben bezocht, onwel is
geworden.
BRANDEN.
Te Heemskerk (N.-H.) brak door kortslui
ting brand uit in een landbouwschuur van G.
de Ruyter, aan den Jan van Kuikweg. Het vee
kon tijdig naar buiten gejaagd worden. De
schuur brandde tot den grond toe af. Verze
kering dekt de schade.
Te Leeuwarden brak door onbekende oorzaak
brand uit in de slagerij van v. Eyk op de
Tuinen. De bewoners, die 14 dagen geleden
de slagerij hadden betrokken, vertoefden bui
ten de stad. De knecht had 's'avonds het pand
verlaten. Met twee slangen van de motorspuit
en een op de waterleiding bestreed de brand
weer het vuur en wist den brand te beperken
tot twee kamers, die geheel zyn uitgbrand.
De benedenverdieping kreeg veel waterschade.
ONTVLUCHT
Rechtzaken.
Schoolnieuws-
VRIJE THEOLOGISCHE FACULTEIT.
Te Genève heet de Vrye TheuCogische
Faculteit thans 33 studenten. De kosten «Ier
Faculteit over het afgeloopen jaar bedragen
f 38.250. De Staat draagt hierin bij met een
subsidie van f 14.600. Het overige benoodigde
wordt door de Kerk betaald.
HOOFDBENOEMINGEN
Z u i d w o 1 d e, Gr. (Geref. School). Door H.
Rozema, hoofd te Kloosterburen, is de benoe
ming aangenomen. Er waren 5S sollicitanten.
DE WINKELSLUITINGSWET
Dc Hooge Raad heeft behandeld een cas
satieberoep van v. G., banketbakker te Mon
ster die tusschen 8 en 5 uur op Zondag zijn
winkel open had voor den verkoop van con
sumptie-ijs. Zoowel de kantonrechter te
Delft als de Haagsche rechtbank hebben een
eroordeelend vonnis gegeven. De rechtbank
verwoog, dat roomijs meer bevroren room
dan bevroren drinkwater is en dat op con
sumptie-ijs de wet dus wel moet worden toe
gepast v. G. ging in cassatie. Namens hem
lichtte Mr. G. A. Boon één cassatiemiddel
toe. Conclusie 16 Jan. a.s.
DE AMSTERD. MELKVERORDENING
T)e advocaat-generaal bö den Hoogen Raad
nam conclusie In de raak van den Amsterdam-
echen melkverkooper T. v. Z.. die door de recht
bank aldaar, veroordeeld is tot f 100 boete,
wegens overtreding van art. 6 van de oude
melk verordening van Amsterdam, welk artikel
voorschriften^geeft omtrent de elsch'-n. waar-
Tegen dit vonnis is aangevoerd dat bedoeld
art 6 een ongeoorloofde uitbreiding vormde
van art. 17 van het Melkbeslult De adv.-gen.
was het hiermede niet eens, maar merkte
ambtshalve op, dat tijdens de behandeling in
hoogcr beroep een nieuwe verordening geldend
was. krachtens welke het ten laste gelegde
olglng. Uitspraak 30 Januari t
De adv.-gen. concludeerde tot verwerping
het cassatieberoop van W. J. H, M., winkelier
te Amsterdam, die is veroordeeld zoowei door
ROFFELRUMEN.
Fiscaal beleid
i ter inzage z*n
Van den dokter, den aptheker
Maken we ons altijd diets:
(laten we het zachtjes zeggen):
Deze twee doen niets voor niets.
Vis-a-vis die menschenredlers
Staat de Fiscus, die correct
Zorgt, dat elke lijdensdryppel
In je beker is gedekt
Met een reglementsartikel
En gegrond is op de wet
Die den ambtenaar ontzettend
Nauwgezette perken zet...
Een van onze trouwe lezers
Zendt, als cureositeit,
Mij z'n aanslagdocumenten:
Proeven van fiscaal beleid
Eerst is er geducht gecijferd;
Toen is er gecontroleerd
Daarna is de aanslag in een
Zwaar register genoteerd;
Verder is er ingeklapperd;
Toen brak er een rusttijd aan
Tot de dag is aangebroken
Om de aanslag aan te slaan;
Dan komt de biljettenschrijvei
Die een nieuwe pen verlangt
En de droeserige inktpot
Door een verschere vervangt;
Hij begint z'n hoofd te sciiudden,
Neemt een blanco formulier,
En beteekent voorts de aanslag
Naar het nummer van 't kohier;
Wijders geeft hij het den vouwer
Die het zeer zorgvuldig vouwt
En het aan den jong sten schrijvert
Die het couverteert, vertrouwt;
't Gaat per looper naar de post toe
't Wordt er gesorteerd, gepakt
In een touwtje in de draagtasch
Van den postlooper gesmakt
En na anderhalf uur sjouwen
Komt het, zonder één abuis
Op een eenzaam boerderijtje
Bij geadresseerde thuis
Voor de somma vanDrie Centen
In goed gangbaar Hollandsch geld
Heeft de Fiscus Fn machine
In gepaste gang gesteld
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
den Kantonrechter als door de rechtbank te
Amsterdam, wegens het bövullen van xön auto
maat bulten de uren, waarop de winkels ge
sloten moeten zün. een handeling, die deze
automaten-verordening verbiedt.
Uitspraak 30 Jan. a.s.
„HET VUILE EI"
De adv.-gen. nam conclusie in de zaak van
den koopman S. te Helmond, die tn eerste In
stantie voor den kantonrechter te Roermond Is
veioordeeld tot tweemaal weken gevangenis
straf wegens beleadlglng ln een door hem uit
gegeven periodiek „Het vuile Kr van den heer
HA kantoor Helmond der Am-
notaris D. te Hei-
beroep ie
"Het Hof"te An
rechtsvervolging. Tegen dit arrest "teeken-
n. De
hangig gemaakt door den heer C. Mie-
«ri "aniens het Centraal Ned. Hengel aars ver
bond. Art. 19 voornoemd bepaalt o.m.. dat bij
algemecnen maatregel van bestuur kan worden
bepaald gedurende welke omstandjgeheden en
met behulp van welke stoffen eenge soort van
visscherlj niet mag worden uitgeoefend hetzij
ln eenlg water hetzij ln sommige wateren.
In het vlssoherljreglement' is bij algemeenen
maatregel van bestuur (Kon. Besl. 27 Mei 1931)
verboden het vlsschen met den hengel, geaast
met vlsch ln alle openbare wateren, waarin
oefendr0eP Yls9che,riJ 411 bedrijf wordt ultge-
De heer M., die het verbod heeft overtreden,
werd ln twee Instanties veroordeeld tot 50 cent
Het HengelaarsverboTid acht art. 5 niet steu
nende op de vlsscherljwet (art 19) en de heer
lT1 ca*?»Ue bij den Hoogen Raad.
Thajrs heeft de Hooge Raad dit cassatiebe
roep verworpen.
band met zijn- ook na de Synodale uitspraak
van 1931, door hem gepropageerde ideeën
aangaande het „duizendjarig rijk". De Sy
node benoemde een „studie-commissie" om
te onderzoeken of hier van Schriftaanran
ding dan wel van Schriftverklaring moest
worden gesproken en ging, met het oog op
ev. verdere handelingen, slechts voorloopig
uiteen.
In de Ned. Herv. Gemeente van Zwaag-
westeinde vielen bij de bevestiging van een
ouderling* die met de perfectionistische lee
ringen van den predikant niet sympathi
seerde, heftige tooneelen voor. In verband
met deze zaak werd Ds. H. W. M. H u p k e s
door het Class. Bestuur van Dokkum vooi
den tijd van zes weken in zijn ambtsbedie
ning geschorst, een besluit, dat na beroep
van den predikant, nog in verschillende in
stanties behandeld werd en tenslotte door
het Prov, Kerkbestuur van Overijssel werd
vernietigd.
Dat in SL Annaland en Oudemirdum
ambtsdragers der resp. Ned. Herv. Gemeen
ten afgezet werden, omdat zij, naar hun
consciëntie handelend, weigerden vrouwe
lijke lidmaten op de kiezerslijst te plaatsen-
terwijl ongemoeid gelaten werd de neo-
Kantiaan Dr. J. L. Snetlage, Ne>d. Herv.
predikant te Oyen (N.-Br.), die in zijn bro
chure: „Socialisme, Leninisme. We
reldbeschouwing" en in een referaat
voor de Vereen, van Moderne Theologen zich
een pleitbezorger van het Leninisme betoon
de, werd door Prof. Dr. H. Bou w m a n
en Ds. P. van Dijk in de Geref.-Kerkelijke
pers en door Prof. J. J. van derSchuit
in de „Wekker" der Chr. Geref. Kerk als we
gen „met tweeërlei weegsteen" gekarakteri-
soerd, terwijl gewezen werd op den eisch
\an 2 C.nr. 6:14-18. Dr. Snetlage schreef,
dat „ln t Leninisme de hoogste religie ver
tegenwoordigt". dat Lenin door zijn optre
den „bezig was eon oude en verouderde re
ligie te vervangen door een religie van hoo-
ger waarde" en noemde „de religie die aan
het Bolsjewisme als zoodanig eigen is" zelfs
de „Levende Kerk". Ds. M. van Grieken
noemde in de „Waarheidsvriend"
zulk denken, spreken en openlijk schrijven
„zoo heeleonaal tegen den geest en den zin.
tegen den aard en het wezen van de belijde
nis onzer Hervormde Kerk, dat het alle per
ken te buiten gaat" en concludeerde: „Mis
schien de Heere geve het uit genade!
moet ook dit kwaad nog meewerken ten
Andere tuchtzaken hielden verband met
den Raad van Beheer in de Ned. Herv. Kerk
en een droef levensgedrag van enkele pre
dikanten.
Voorts bleef in he» midden* der Ned. Herv.
Kerk de richtingkwestie allerlei practische
moeilijkheden en strijd opleveren. Waar,
volgens het vrijzinnig orgaan „Ons Gods
dienstig Leven", van de 1356 Gemeen
ten 425 vrijzinnig zijn en vkn de 1670 pre
dikantsplaatsen 468 door vrijzinnige predi
kanten bezet worden, valt te verstaan, dat
zulke verhoudingen niet geringe bezwaren
opleverden. Bij de verkiezingen werden
links en rechts winsten geboekt zoowel als
verliezen geleden.
Een „accoord" was hier zeker moeilijk te
maken. Klaagden de Vrijzinnig-Hervorm
den over onverdraagzaamheid bij hun tegen
standers cn drongen zij bij de betrokken
Kerkeraden aan op het beroepen van geest
verwante predikanten in overwegend recht
zinnige Gemeenten als Apeldoorn en Am
hem, Ds. van Grieken vestigde in do
ke" gevallen. „Zoo is te Drachten waar twee
vrijzinnige predikanten staan, de één, Ds. G.
Westmijsie, naar Rotterdam vertrokken. De
orthodoxe Evangelisatie heeft daarop het
verzoek gedaan om naast den vrijzinnigen
predikant, die Christen-socialist is, een pre
dikant van recïïtzinnige belijdenis te beroe
pen, doch het werd afgewezen. Te Zaandam-
Oost begint de rechtzinnige beweging veld
te winnen; nu heeft het vrijzinnig Kiesroi
lege maar even drie van de vier rechtzinnige
ouderlingen huistoe gestuurd en er vrijzin
nige mannen voor in de plants gekozen.-In
Boskoop onthoudt de vrijzinnige Kerkvoog
dij den vrouwen het stemrecht, (ofschoon
de vrijzinnigen anders niet tegen vrouwen-
stemrecht zijn), alleen uit vrees, dat een
grootere overwinning der orthodoxie dan
komen kon."
In de eerste Zuiderzeepemecnte der Ned.
Herv. Kerk, n.l die van Slootdorp, deed de
terreur van het vrijzinnige Class Bestuur
van Hoorn „Noord-Holland op zijn smalst"
zien door hij de benoeming van een hulp
prediker te passeeren den reeds lang daar
werkzamen candidaat K. O. F i n k e n s i e-
per. „wiens persoon «n arbeid", aldus
schreef het ethisch „Weekblad voor
Christendom en Cultuur" in zijn
„Oog en Oor"-ruhriek, „wel de sympathie
verwierf van rechtzinnig en onrechtzinnig,
van roomsch en protestant, maar die. o gru
wel, rechtzinnig is". Benoemd werd de vrij
zinnige Ds. J. C. Fischer, van Jukwerd,
die „er nu aan gewaagd wordt ten bate éer
vrijzinnigheid".
In Oude- en Nijehorne duurt het geterg
der vrijzinnige lidmaten van den rechtzin-
nlgen Ds. H. J. P ij n a c k e r H o r d ii k, in
dertijd door Prof. Slotemaker de Bruine
aldaar bevestigd nu reeds negen jaren
voort. In het confess, weekblad „De Geref.
Kerk" met teekening en foto van de omraster
de pastorie werd door Dr. J. Ch. K ro m s i g t
aangetoond hoe de vrijzinnigen met „deze
1 eertuchtoefening, door nachtelijk duister
gecamoufleerd", letterlijk een droeve „prik-
keldraadtucht" toepast, waarbij men dan
nog -spotliederen zingt en schandborden
rondom de pastorie plaatst". „Ondertusschen
legde men zich toe op stemveefokkerij". Van
de nieuwe aannemelingen zei er één, op de
vraag „waarom hij lid was geworden", rond
weg: ,-voor de lol".
Ook hierop is van toepassing wat in laatst
genoemd weekblad geschreven werd door
Ds. H. Bakker ter gelegenheid van het ju
bileum van Dr. P. .T. Kroms igt, die bij
hoogleeraarshenoemingen steeds gepasseerd
werd: „Nederland is klein. En de kerkpoli
tiek in de Ned. Herv. Kerk kan ook zóó
machtig klein zijn".
Ook bij de benoeming door de Algem. Sy
node van Dr. F. W. A. Korff, als kerkelijk
hoogleeraar te Leiden, ter opvolging van
Prof. Dr. H. M. van Nes, hebben met name
de Confessioncelen van hun ontstemming
doen blijken. Zoo schreef Dr. J. Ch. Krom*
sigt: „Een voorstander van Kerkherstel
konden de vrijzinnigen niet gebruiken. Maar
iemand die in het Kerkrecht vrijzinnig is, is
voor hen zeer bruikbaar, te meer als hij in
de Dogmatiek rechtzinnig heet". Terwijl Ds.
J. Hoekstra reeds aankondigde, dat de
nieuwbenoemde hoogleeraar den studenten
„het ja-en-neen-standpunt" zou leeren.
Dat richtingkwestie en riclitingstrijd ver*
loeien, deed Ds L. D. Poot, over „vacan-
tie-dominees" schrijveno in het Orgaan der
Confess. Ver-eniging, blijken: „Kijk, in
den vacantietijd gaan hlijkbaar de kerke
lijke verkeersagenten, die leder angstvallig
naar hur eigen „richting" verwijzen- óók
voor een tijdje met verlof. Dan dwarrelt al-
lustig en rustig dooreen. Ieder is wel
kom, van wien men „maar" dit weet althans
dat hij verkondigt: „Jezus Christus,- den
Zoon Gods. den éénigen Zaligmaker. Het
geeft mij aanleiding te vragen: zouden we
niet onder alle belijdende groepen een per
manenten kerkdijken „zomertijd" invoe
ren?"
Het Hoofdbestuur van het Ned. Hervormd
Verbond tot Kerkherstel deed aan alle Herv.
predikanten een circulaire uitgaan tegen het
„evangeliseeren" in elkanders Gemeenten- of
juister (hoewel omslachtiger) uitgedrukt:
het euvel van „het optreden in niet-officied
door den Kerkeraad belegde godsdienst
oefeningen of het verrichten van andere tot
het predikambt behoorende handelingen
binnen het ressort van Hervormd© Gemeen
ten. waar predikanten gevestigd zijn, dia
eveneens bij het Verbond zijn aangesloten".
Maar nóch zuik ©en -Kerkelijke Zomeiv
tijd nóch de gedachte van de Verbond-cii*
culalre houdt in, dat haar voorstanders ook
begeeren zouden een „vreedzaam samcn<v>-
nen der richtingen" in de Ned. Herv*. Kerk.
Desbetreffende voorstellen, die ter Svnrde
kwamen werden rtoor Dr. J. Ch. K r o m-
sigt- „valsch pacificatorisch" genoemd, ter
wijl Ds. M. van Grieken zich heftig er
tegen verzette, omdat daardoor „elke rich
ting. elke groep evenveel recht in de Herv.
Kerk zou krijgen. Met 16—3 stemmen wer
den de voorstellen verworpen. Een uitspraak
waaraan ook enkele vrijzinnige Synode
leden meewerkten, en waarvan Dr Kremsirt
nog schreef: „Eere dan ook aan die vrij
zinnigen- die het advies der Kerk zwaarder
lieten wegen dan hun eigen verlangens in
deze Het tegenstemmen van deze vrijzin
nigen mocht denkensstof geven aan den
vrijzinnigen Ds. K. A. Re versluis, die
naar aanleiding van een andere zaak in
„k e r k en Wereld" meende te mogen
zeggen „hoe scheef de positie der orthodoxie
In de Ned. Herv. Kerk is cn hoe zij een re
volutionair karakter draagi" Dr. H X.
Bonders schreef "n het confess, tijdschrift
„C nder eigen Vaandel: „Inzake fun
damenteel geloofswaarheden mag niet ge
rekend worden met rechten van minderhe
den; nog minder met rechten -van meerder
heden: alleen met den eisch des Woords".
Zoo heeft de taak om orde ;n eigen ge
lederen te houden en naar ei te leven,
giootelljks -Ie aandacht in bos.ag genomen,
a! heeft men ook meermalen het oog naar
en over de grenzen gericht.
