Heeren 3.50
^-Saisons ^3.50
HNSTELLINGEI?
WELDADIGHEID
ulsterS2-5° n -inkoop
van 2 14 Januari^
I I«r STB
RIJDAG 30 DECEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
VAN
5°/o
EXTRA
KORTING
- ii
V/A/kROM7' w».
'-gjaanoou!
W/
Regenjassen yer beneden_____----
[unst en Letteren.
ERBOND VAN CHR. LETTER
KUNDIGE KRINGEN
Jaarvergadering te Amsterdam
Het Verbond van Chr. Letterkundige Krin-
in heelt te Amsterdam, onder leiding van
I heer J. Fokkema, de jaarvergadering
koudon
In 'de morgenvergadering werden huis-
lidelijke zaken afgehandeld en de jaar-
plagen goedgekeurd. Bij de bestuursver-
Ezing werd herkozen de heer H. Spaans,
psterdam en werden gekozen de heeren
jAllon. J. J. de Die cn H. de Bruin
Oil de middagvergadering hield de heer
i R ij n s d o r p, van Rotterdam, een lezing
Naar nieuwe centra
'e loopgraven uit den wereldoorlog zijn
zéér diep gebleken, aldus spr. Ze be
dden naties te scheiden; ze hebben gene-
an elkafhr ontvreemd.
)ns obsedeert de eeuw, die voorbijgegaan
waarvan de oorlog het sluitstuk was, ons
ledeert ons jongste verleden, onze her-
mst
)ni een eeuw als „eeuw" te zien, met een
gang, veronderstelt bij den beschou-
r een tctaliteitshouiling. En het is juist
tolaljteitshouding. die in de 19e eeuw
ird losgelaten, om thans woer tc worden
zocht. De beschouwing, die spr. als Chr.
nstenaar houdt, wil in de eerste plaats
ichtbaar zijn, in de tweede plaats minu-
us. daar hij een aantal verschijnselen
der één gezichtspunt samenvat, zonder
stond goed of kwaad te noemen. Hem
presseert in de eerste plaats de beweging
gang der eeuw. Zijn beschouwing is dy-
mi»ch artistiek.
loe was die beweging? In dc 19e eeuw
van verschillende centra uit een hewe-
ig gegaan naar den omtrek, gepaard met
n doorgaande verdeeling. En die expan-
e beweging is ten slotte gestorven aan
dicale specialisatie. In en na den-oorlog
mt dan de groote onzekerheid en de
e terug naar nieuwe centra
Spr. gaf vanaf de Fransche Revolutie tot
den huidigen tijd. typeerende vno'-beoi-
van specialisatie en expansie. In de
liilderkunst. in de muziek (hij Bach cx-
nsie, bij Wagner specialisatie) in weten-
hap, die zich ongelooflijk vertakt, in de
:hniek en handel. Ford verovert een stuk
ireld op de auto, Deterding op olie, Kreu-
r op de lucifer, zooals Napoleon het deed
het zwaard.
En in de literatuur?
Honderd jaar geleden was het niet Neder-
nd, dat nan de spits stond van den tijd,
waren Da Costa's strijdzangen toch een
tueel en belangrijk Christelijk-liternir ge-
ig-nis.
Achtereenvolgens bezag spr. v. Devssoi
i Gorter. Bij hen breekt de taal bij de
terste grand van expansieve snneialisatie.
Vóór de eeuw met hrt jaar 1900 ten einde
ng, Traden dn voorloopcrs op van detwin-
gste eeuw, Vincent van Gngh en Friedrich
ietzsche. Maar eerst na den oorlog is de
igenlijke tegenstelling met de 19e eeuw in
gezet Men zoekt nieuwe centra vpn arbeid.
Tcrugkeerend naar de literatuur stond spr.
stil bij het expressionisme en dc nieuwe
zakelijkheid.
Begin 1900 bezien Heyermans en Querido
de techniek sociaal, maar nergens wordt de
techniek zakelijk bezien. De oorlog bracht
de techniek nader tot de kunstenaars. Aan
vankelijk werd de techniek naicf toe-gepast
in de literatuur, de wonderen der techniek
moesten nog meer alledaagsch worden.
Voorts bezag 9pr. de stijlwisseling op com
positie onderwerp en taal.
Het expressionisme heeft d-e tegenihewe
ging ingezet, de nieuwe zakelijkheid zet die
1 voort. Het vroegere proza werd gedragen op
I de stroomen van individueel gevoel, het mo-
I derne op dc metalen vleugels van snelle,
onpersoonlijke, exacte waarneming. Er
komt kans op sterker compositie. Naadloos
bouwen wordt het parool Efficiency, vorm
kracht, helderheid, ordening. Spr. wees dan
op het feit. dat de nieuwe zakelijkheid niet
buiten een levensbeschouwing kan. Zij moet
overtuiging en ideaal bezitten.
Over den vorm der poëzie sprak de heer
Rijnsdorp ten slotte.
De taal moet duidelijk en eenvoudig zijn,
levend en niet alleen dichterlijk-idiomatisch.
Zoo zou er een Chr. dichtkunst kunnen ont-
staan, die kerkelijk gebruikt zou kunnen
worden, poëzie waarin de ziel der gemeente,
moetri lt.
Over deze inleiding ontstond een geani
meerde bespreking.
Gemengd Nieuws.
TAXI DOOR STOOMTRAM
GEGREPEN
Gistermiddag omstreeks 2 uur is een taxi
van Van Zetten's Auto Verhuurinrichting te
Rotterdam op den onbewaaicten overweg even
I buiten Barendrecht gegrepen door een stoom-
tram, die de chauffeur van den wagen niet had
opgemerkt. De botsing was zoo hevig, dat de
j auto over een sloot in den tuin van een langs
'den weg gelegen v.lla terechtkwam. Het mag
i inderdaad een wonder heeten dat de chauffeur
'bij deze buiteling ongedeerd bleef, terwijl de
'inzittende, de heer Spier uit Rotterdam,olechts
licht werd gewond. De auto is totaal vernield.
doodelijke val
Naar een gasthuis te Amsterdam is ver
voerd een 69-jarig persoon, die bij het ver
richten van schflderswerk aan de dakspanten
van de remise van de gemeentetram in de
Tollensstraat was gevallen. By aankomst in
het ziekenhuis bleek hy te zyn overleden.
DE VERDUISTERING BIJ HET
ISR. DOORGANGSHUIS TE LEIDEN
De accountant en bioscoop-exploitant E. V.
j Szn.. d'e door de Haagsche politie is gear-
resteerd, als verdacht van verduistering van
ongeveer een ton aan effecten en kasgelden
j ten nadeele van het Ne«l. Israël. Wees- en
Doorgangshuis te Leiden, waarvan hij regent
I penningmeester was, is voor den officier van
I iustitie bij de Haagsche Rechtbank voorge-
leid en daarna naar het huis van bewaring
1 overgebracht*
DOODELIJK MOTORONGELUK
In Selllngerbeetse, gem. Vlagtwedde (Gr.)
had een ongeluk met doodelyken afloop plaats
De korenmolenaar H. Walburg is op een of
andere wijze met de drijfriem en vervolgens
met de motor in aanraking gekomen, met 't
gevolg, dat hij onmiddellijk gedood werd. 't
Lichaam was vreeselyk verminkt.
DOODELIJKE VAL
Te Amsterdam scheurde by het houden van
springoefeningen by de brandweer het spring-
zeil, toen de brandwacht Driessen uit de,
tweede verdieping van het klimhuis daarop
sprong. Wel werd zyn val nog door het spring
zeil gebroken, maar de ongelukkige kwam
desondanks met een harden smak op den
grond terecht. Hy werd met een bekkenbreuk
opgenomen en is aan de gevolgen overleden.
KINDJE LEVEND VERBRAND
Te Amstenrade (L) is overleden een kindje
der fam. R., zes maanden oud, tengevolge van
bekomen brandwonden. Doordat de moeder
struikelde, kreeg de arme kleine den inhoud
van een ketel kokend water over het lichaam
DOODELIJK SPEL
Te Ulrura (Gr.) is het 7-jarig zoontje van
Heller by het spelen zóó komen te vallen, dat
hy zwaar werd gewond. Na eenige uren is het
kind overleden.
EEN ONVOORZICHTIGE VROUW
Te Amsterdam sprong op de Baarsjesbrue
tusschen Witte de Wittestraat en Kinkei»
straat, een juffrouw van het achterbalcon
van een rydenden motorwagen. Zy viel en
kwam voor den baanschuiver van den by wa
gen terecht. De juffrouw lag onder den baan
schuiver en de bijwagen moest worden opge
vijzeld. Inmiddels belde men een auto van
den G.G.D., toen de juffrouw, nadat de wa
gen omhoog was gebracht, opstond en eigen-
voetig naar de ziekenauto wandelde. Zij had
slechts oen hoofdwonde en veel modder aan
haar kleeren.
ONGEVAL MET KABELSCHUIT
Men meldt ons uit Voorburg:
Gisteravond heeft op de Vliet by „Vreugd en
Rust" een droevig ongeval plaats gehad, waar
bij een menschenleven te betreuren is. Een
ochuit van de Delftsche Kabelfabriek, beladen
met kabelrollen voor het Rijksdepót aan de
Vliet by 't station Leidschendam-Voorburg,
voortgesleept door een motorboot, sloeg voor
de Openbare School Westvlietweg plotseling
i, waarschynlyk doordat de kabelrol in be
weging kwam.
Het noodlottig gevolg was, dat de roergan
ger, de vijftigjarige J. v. Dalen uit Delft, in de
diepte verdween en hoogstwaarschijnlijk onder
de totaal omgekeerde schuit terecht kwam.
De gemeente-politie van Stomp wijk en de
ryksveldwacht, bijgestaan door iemand van de
Waterstraat, dregden tot 'fi avonds laat tever
geefs naar het lijk. De Burgemeester, die door
een raadsvergadering gebonden was, kwam te
gen 12 uur nog ter plaatse kijken.
Het dreggen werd toen ges*aakt en een wacht
bleef bij de plaats des onheils.
Vanmorgen zou men beg nnen de kabelrollen
te lichten en zoo mogelijk het lyk te bergen.
Een zoon van het slachtoffer voer op een vol
gende schuit en moest de verdere familie met
bot droevige nieuws in kennis stellen.
DAMRU BRIEK
Redacteur: W. HOEKSTRA, Tulpeboom straat 6, Den Haag.
Alle inzendingen betreffende deze rubriek te zenden aan bovenstaand adres
Voor alle vrnni
;el«ili WIT BEGINT
Oplossing vraagstuk no. 524
Auteur: A.
VAN DOMMELEN.
Wit:
Zwart:
1. 24—19
14X34
2. 49—43
31X22
3. 47—41
30X47
4. 32-28
22X33
5. 3SX40
47X49
6. 49-34
39X30
7. 50-44
49X40
8. 45X1 c
n wint
Goede oplossingen ontvangen van: B. C
Klyn, J. F. Stafleu, K. van Dorsen, Rotter
dam; J. Geytcman, Haarlem; Th. Buitelaar,
Maasland: Frans Janson, Sprang; D. den
Hertog; J. van Eik, P. en W. Spuij, G. van
der Meulen, Den Haag; P. Vogel, Sneek.
Vraagstuk no. 528
Auteur: A. VAN DOMMELEN, Rotterdam
m u u
i
4» «s
m m
'm
ij L
voordeel in de opening
Wit:
1. 3129
2. 40—31
3. 3328
L 31—27
Zwart:
19-23
II19
17-21
21-20
es m m. m e
m Pa; ?f§j
i m.
CS fi 'B' I
ïf
'<m. 'm
7. 27-22
8. 29X18
9. 31X22
10. 32X25
Wit:
1. 31-27
2. 30—31
3. 41-36
4. 34-30
5. 39-3-4
6. 33 —28
7. 31-29
18X27
13X33
17X28
Zwart:
18—23
12—18
7-12
20—25
14—20
1-7
25X31?
m m
'm a a a
s a o JU
p e a
e
Dc Hollandsche spelers G. L. GORTMANS
en G MANTEL componeerden deze ope
nings-variant
Wit:
1. 35-130
2. 40-3'.
3 32—28
4. 31-20
5. ,37—31
6. 41—37
7. 45-40
Zwart:
IS22
20-24
10-21
21-27
12-18
'11-16
8—12?
a a:
a' a «-
a :f
9. 34X23
10. 30X8
11. 37—32
12. 33-28
13 31X2
t 50
18X29
19X28
2X13
28X37
22X33
9. 20X18
10. 31X22
1L 32X25
18X27
13X33
17X2S
CORRESPONDENTIE
Naar aanleiding van liet berichtje in onze
vorige rubriek liobl>cn wij een verruim goed
te maken. Spelrcgleinenfcu enz. zijn ook ver
krijglmar bij onderstaande adressen: Alk
maar en Omstreken: II. J. Lize, Van Hintten*
kade 1N, Alkmaar; AmsterdamW. J.
Bauer, Cclcbesstrnnt 40 (Oost); leiden: B.
Slegtenhorst, Srliuttcrstraat 5a. R tter-
daui: A. Hagenaars, Aeghliusstrant 17a.
Pnslrokeniiig nr. 3810; Deventer: Joh. D.ilino
Lange Zandstraat 29; Groningen- Cï. Unities,
Graaf Adolfstrnat 58a; Den Haag: A. J.
Iveils. Brandstraat 90; Aalten (speciaal voor
denr Geldersrhen Achterhoek): E. van Gel
deren, Hoogstraat
B. C. K. te R. e.a. Dank voor vriendelijke
attentie.
J. P. de D. te A. 7n| partij naspelen en
indien geschikt, plaatsen.
F. J. te S Prettige vacant ie.
RIJWIELROOVER IN HET GROOT
De politie te Geleen beeft een inval gedaan
in de woning van den grondwerker P. Kr
werden zooveel rijwielen en onderdeeUn ge
vonden, dat een vrachtauto ermee gevuld kon
worden. Verscheidene personen hebben hun
rywiel reeds herkend. P. ontkent, doch i*
naar Maastricht overgebracht
