TWEEDE KAIViER Radio Nieuws. G. DENSDAG 21 DECEMBER 1932 ONDERWIJS heer K. ter Laan op z'n nummer ZUIDERZEEFONDS i voortzetting der inpolderings- werken vergadering van 20 December 1932. OVERZICHT had de heer K. ter Laan niet gedaoht. hij is dan toch stevig op z'n nummer -door den minister van onderwijs. Met jraatjes liep het dan ook wat erg /de [aten uit. h weet hoe soc. dem. dat doen. In ver ringen waar ze geen tegenspraak te ten hebben, en op papier zijn ze zeer loedig in hun critick. Zoo was het ook r te onderwijabegrooting. Den minister In de stukken afbraak verweten, ge- aan initiatief en meer van dat fraais, RedeVan het niet twijfelachtig was uit wel Q. aahoek het afkomstig was. de Algemeecie Beschouwingen heeft ir niemand den moed gehad deze be !HT idigingen te herhalen. Dat was teeke jlogisj voor de waarde ervan. Bij het nijver- (onderwijs was het echter de heer K. ter die een poging waagde om den mi ™e,nf te verwijten, dat hij voor het nijver s'°(onderwijs in alles te kort schoot. De n,'.l6!ter Laan doet zoo iets met zekere stem "Jffing, maar laat na zijn beweringen te ScanJi. Hij blijft in de ruimte; daar kan men 0?' 'lekende soort soc.dem. onbeschaamd gemakkelijker kwijt I minister bleek voorbereid op een der .jen minderwaardigen aanval. l,e-z!jt zijn nu de feiten? 1 op het Nijverheidsonderwijs natuurlijk lezuinigd is, maar op de 14 millioen van ans 'afdeeling slechts een goede 3 ton; er lerminst stilstand ingetreden. Dat het geroemde soc. dem. kabinet in Dene fen aan het nijverheidsonderwijs 1.000 ten koste legt. j onder 's ministers bewind een enorme i maatregelen genomen zijn ten bate van ,'nJ pijverheidsoaderwijs voor jongens en 07 jes. Dat b.v. in Zaandam, waar de heer HTr,aan die nota bene geklaagd had over ik aan plaats bij het ambachtsonderwijs hrgemeester is, een nieuwe, mooie am ^•40 jtssohool staat, die nog niet half vol is. L.. Maar waartoe meer? Heel de Ka- [N voelde, dat de man van de arrogante ik op stevige wijze op zijn nummer was Wat weer niet zeggen wil, dat hij i.peschuldigingen niet meer zal herhalen. i.ihet oog op hun propaganda kunnen de s '••Idem. die valsche beweringen best ge 9 -leen en in dit opzioht staan ze voor i; i»(pg. Voor wie eohter eerlijk en billijk oor \l yin wil is 's ministers verdediging op t (.'«punt afdoende. We staan ook met ons i'.Jrhcidsonderwijs ver aan de spits. 1 y.'buwens heel dat onderwijsdebat toont, 1 "-^de overgroote meerderheid der Kamer rdeering heeft voor 's ministers arbeid. ENS is hem op vrij kwistige wijze hulde ge ht en dat niet alleen door geestverwan fook de heer Ketelaar, die den minister "LSjijn eerste optreden allerminst vriende- 1 22-Hegentrad, bracht het niet verder dan •|*jg gepraat over tijdrekenkunde. Het wil gi'tflntusschen voorkomen, dat in dat op ,.J net tekort meer dan aan de zijde van minister, is aan den kant van de Ka- 20.2iDoor haar groeiende veelpraterij blijven lei belangrijke wetsontwerpen liggen; de herziening der Lager Onderwijswet, j neem nu deze begrooting eens. Eigen lis er na de degelijke schriftelijke voor- iding en na voorafgaande dobatten bij ïnJ6; wetsontwerpen en begrootingshoofd eigtken, vrijwel niets te zeggen. Toch wordt isti3ïke afdeeling de eene kleinigheid na de v re-ere overhoop gehaald. Onvermoeid volgt rde-fifde rijtje sprekers en spreeksters elkaar eer,(herhaalt elkaar en ten slotte beteekent de alles nog niets. Men verbaast zich bij ini-haling, waar de moed vandaan gehaald it om 's lands tijd te verdoen aan aller ioogst ondergeschikte dingen. Maar voor groote ontbreekt de tijd! Dwaze lange itvercaderingen worden gehouden. Noo- Geen Kamerlid die het in ernst meent, e zijn den minister bij dit alles dank- dat hij de kunst verstaat om kort en .«lijk te antwoorden op al die vermoeien vaak hoogst oppervlakkige, sleoht voor- lide, eenzijdig georiënteerde we zul- om parlementair te blijven, maar zeg- redevoeringen. Er bestaat niet de nte belangstelling voor, ondanks de isoeneering, die er, wat tijdsduur betreft >p is toegepast Bijna alles is even vlak van weinig beteekenis. Stel u voor dat r een half uur mocht praten! Men moet zich niet indenken. elukkig is de Kamer al een eind doorge- igen in Lager Onderwijs. En uiterlijk dag sluiten we. oor den. avond en den nacht stonden Zui Zeefonds en Wegenfonds op de begroo- Prachtonderwerpen om tot in 't onein- te herhalen, wat te voren reeds vele len gezegd en herhaald is. e schaduw van 1933 verklaart echter ook r veel. Heen do begrooting van het Zuiderzee- ds kwam tot een eind. VERSLAG In de snel op de nachtvergaderlns gevolgde dagvergaderlng werd Onderwijs FABER (s.d.) wilde nadere regeling om de betrouwbaarheid der school-elndexamens te vergrooten. wees op de vaalt te lange wei" tüdon, waardoor leerlingen ven avondscholen laat en niet frisch op school komen en beeprak de aalurleerlng bU het M.O. Prof. v. d. BILT (Lib.) vroeg de o&ndacht enkele wenschen op het gebied der examei Ministers systeem voor de eindexamens werd geurexen. MeJ. WESTERMAN (Lib.) besprak nonnen en leeraren-salarlssen. Maatrcgi den gevraagd tegen do te vele herdrukken van scli ooi boeken, waardoor alle bestaande drukken lodor Jaar vrijwel waardeloos worden. BU benoe mingen mogen ongehuwde leerai gesteld worden. Ten slotte werd de kwestie der twee neutrale lycea te Eindhoven besproken. A&ngi werd om ook het Lorentz-lyceum te sub Dit laatste deed ook Mevr. BAKKER-NOKT (v.d.), die voorts de solarieerlng van de leera ren bU het V.H. en M.O. behandelde; hun sala rissen zijn ln te sterke mate verlaagd, soo werd betoogd. De heer ZIJLSTRA (a.r.) besprak de a der de leerlingen der Middelbare scholer zjjdn van den Bond van abstinent-stude- waarachter als positieve bedoeling schuilt het geest. Deze snorkerU vlndft bij sommige le< en leerlingen wel Instemming, De Jongelui raken Uit hun evenwicht en er zUn leer die daartegen niet hun Invloed aanwenden. Daarom moet op dit versohünsel worden ge- leeroren bU het handelsondeivüs ris aangeboden bezuiniging van 9 pCt. verder alle bezuiniging achterwege te I verlaging der leer&^rs-salarlssen was heer Moller te kras. De klassenvcrgrootlng Is z.l. geen bezwaar voor het onderwUs; vitale be langen zullen er zeker niet door worden aange tast. Tegen do aubsldleerlng van het Lorentz- lyceum. dat onnoodlg Is opgericht, werd krach tig bezwaar gemaakt. De heer TILANUS (c.h.) merkte op, dat niet meer wordt anagedrongen op afschaffing der school-elndexamens. Zelfs de heer Faher kwam nu met den wensch om de mncht der gecommit teerden wat uit te breiden. Het moet daarmee echter niet te ver gaan. Het tegengaan van de vele herdrukken is zeer toe te Juichen en een gewenachte bezuiniging voor ouders een boeken fonds. Het Lorentz-lyceum ln Eindhoven Is overbodig. Wat zit er achter dien strijd tegen het dem. lyceum? Voor twee scholen kan geen subsidie gegeven worden en daarom Is samen werking aan te bevelen. Dankbaar was de heer Tllanus, dat de kosten van een wachtgeldregeling voor nlet-doceerend personeel -bU het bUz. onderwUs aan het RUk in rekening kunnen worden gebracht. De heer v. W1TNBERGEN (r.k.) vond. dat een subsidie-aanvraag van het Lorentz-lyceum moet worden behandeld op dezelfde wtjze als Iedere andere aanvraag. Het zeide hem alles, dat de minister tot afwUzing heeft besloten. De heer K. TER LAAN (s.d.) wilde degenen, die sociale aardrUkskunde willen gaan 6tudee- ren en niet het diploma H.B.S.-A hebben maar wel B. alsnog toegelaten slcn. Nu hU toch aan het woord was, sprak de heer ter Laan een woord ter verdediging van den Bond van Absti nent-studeerenden. Nadat ook de heer WIJNKOOP (comm.) dit met geestdrirt gedaan had en ook nog enkele andere opmerkingen had gemaakt, was het woord aan MINISTER TERPSTRA. Do Elndhovensche onderhandelingen zUn, naar de minister hoopt, nog niet uit en wellicht kan het nog tot samensmelting komen. Van subsidie Is thans geen sprake. Klaseevergrooting was noodzakelijk. Uitbreiding van de bevoegdheid der gecommitteerden bU de eindexamens zal nooit zoo ver kunnen gaan, dat ze examens mo gen afnemen. Wat de rUksscholen betreft ztjn voor de leer boeken voorschriften gegeven. De bU*. scholen nullen zelf maatreglen kunnen nemen. De aan bieding van de handelsonderwUsleerarcn bleef te ver beneden wat door bezuiniging moest wor den verkregen. De leeraarssalarlssen kunnen thans niet worden herzien. De wachtgeldtoezegging voor het BU». Onder wUs gaat tot 80 pCt. Dat Is njot onbelangrUk. Bil verder gaan komt men In strüd mot het subsidiestelsel. Do propaganda, waarover door den heer Zöl- stra Is gesproken, zal 's ministers aandacht hebben. De rede van den heer WUnkoop doet vermoeden, dat de zaak niet zonder belang Is. De studenten In de sociale aardrUkskunde kunnen worden geholpen bU een bU de Kamer aanhangig wetsontwerp. Voor een aparten maat regel voelt de Minister niet Overgegaan werd naar „Nijverheidsonderwijs" MeJ. MEIJER (r.k.) trachtte nog eens te be- toogen. dat op het Nijverheidsonderwijs teveel bezuinigd Is en dat er meer moet gedaan voor de vakopleiding der Jeugd, zoo noodig door uit breiding van het leerllngenstelsel. MeJ. GROENEWEQ (s.d.) zag ln de leeraren bU het NUvorheldsonderwUs bUzondere slachtof fers van de bezuiniging. Nog cens weer werd gesputterd tegen de tweejarige opleiding, welke bU het dagnUverheidaonderwUs de driejarige ursussen^ heeft vervangen. Vele meisjes zUn Nogmaals werd aangedrongen op subsidie oor de Industrieschool aan den Linker Maas- ever te Rotterdam. Mevr. BAKKER-NORT (v. d.) kon zclh ook let vereenigen met wat zU noemde de „dlep- lngrUpende" maatregelen van den minister, waarbU de meisjes er slechter afkomen dan de Jongens. Verder herhaalde ze reeds gemaakte >merklngen. De heer AMELINK (a.r.) wees op de beteeke- s van meer vakonderwijs voor Jongens. BU de opleiding moet meer aandacht worden geschon- aan de Industrleele ontwikkeling. Een cur- van vier halve Jaren zal voor vele vakken voldoende zUn. Herinnerd werd aan het rapport het C.N.V. te dezer zake. Gewenscht ware anslultlng op de ambachtsschool een leer- llngopleidlng. Op de toepassing van het leer llngenstelsel Is wel wat kras bezuinigd. Ver zocht word of de minister niet eenlge tege- oetkomlng wilde toonen en ook de voorgeno- en schoolgeld-verhooging nog eens wli be llen. omdat deze tegen de ontwikkeling In gaat. MeJ. WESTERMAN (Lib.) sloot tlch aan bU allerlei opmerkingen van de voorgaande spreek- De heer PEEREBOOM (h.g.s.) wilde bulten- landsche leerkrachten weren aan de hoogere elschool te Enschedé. heer K. TER LAAN (s.d.) vond, dat de mi nister met het NUvorheldsonderwUs maar flink moest aanpakken: van het geld moet hU zich De heer TILANUS (c.h.) besprak voor de tweede maal binnen 24 uur het onderwUs aan Jeugdige werkloozen en wees op het groote aan- 'lUitenlandsohe vrouwelUke arbeidskrachten i plaats ln De heer ZIJLSTRA (a.r.) wees er den h> laan op, dat we met ons N'Uverheldsonderwlls aan de spits staan. Voor de geoefende oritlek was geen aanleiding. De MINISTER VAN ONDERWIJS merkt op. dat hü noodgedwongen berust In de aanstelling van buitenlanders aan de Textlelechool te En schede. Bevoegde Nederlundsche krachten »Un niet aanwezig. Gelden voor nieuwe subsidie heeft de minister niet vrU- HU betwUfelt of het dlensbbodenvraagetuk al- Amsterdamse he Ambaohtsechool heeft MINISTER TERPSTRA langs om de reeultaten het enthouelaeme opge wekt van den chef van het Engelsche vakonder- wUs. Daarin vond hU wat zün land noodig heeft. Met het leerllngenstelsel voor meisjes wordt een proef genomen; ondanks de bezuiniging wordt voor de Jongens nog Iets meer get De schoolgelden der ambachtsscholen wi ;eer laag. In Deventer was het gemiddeld ln de schoolgeldregeling maakte Ingrijpen dig. Men beconcurreerde elkaar op kosten het RUk. Wie on- of minvermogend Is. kan ech ter geheel of ten deele vrUgesteld worden schoolgeld. Overleg met betrokkenen leidt niet zelden tot teleurstelling. Soms worden denkbeelden aan gekondigd, maar als de minister er om Vraagt. De Jeugdige werkloozen blUven onder Binnen- landscho Zaken ressorteeren. Voor de beweringen van den heer ter Laan vroeg de minister bewUs. De heer ter Laan heeft ln Zaandam een kostbore ambachtsschool, mi ze lsniet half vol. Wat klaagt hU dan o« gebrek aan plaatsl In Denemarken besteedt hot soc.-dem. kabinet 8 ton aan NUverheldsonder- wtjs. Wie vergelUkt met het buitenland, moet erkennen, dat Nederland ver aan de spits staat De minister las een lange lUst voor van nieu we ambachtsscholen en van subsldlën, alles door hem bevorderd. Zoowel voor Jongens als voor meisjes. Da beschuldiging van den heer ter Laan dat er niet voldoende voor het NUverheldsonder- wüs is gedaan, mist dan ook allen grond, con cludeerde de Minister. BU de afdeeling „Lager Onderwijs" verzette ds heer v. ZADELHOFF (s.d.) zich te gen opheffing van de RUkskweeksohool te Dei Bosch. Een motie werd Ingediend om dit door de Kamer te doen uitspreken. Aangedrongen werd op een staatsexamen de M.U.L.O.-examens en op afschaffing van het landbouwverlof. MeJ. WESTERMAN (Lib.) sloot zich bU de be zwaren tegen de kweoksehoolophefflng aan er maakte voorts een aantal detallopmerklngen. MeJ. GROENEWEG (s.d.) beBprak de salarl- klo< toegezegde ;rwUa< wil De heer LOERAKKER (r.k.) wees op het mis bruik, dat van het landbouwverlof Wordt ge- Te 10 voor 6 schorsing der vergadering. avondvergadering In de avondvergadering kwam de begrooting Zuiderzeelonds Den heer EBELS (v.d.) was de bedoeling der Regeering ten aanzien van de voortgezette In poldering nog niet duldelUk. De nu aangevraag de f 700.000 willen nog niet zeggen, dat met de N.O.-Inpolderlng zal worden voortgegaan. De bU bü het algemeen debat gewekte onzekerheid Is niet opgeheven en het ls noodig, dat klaarheid ontsta. De minister doe een duidelüke en posi tieve uitspraak. Ook over het pell van het IJsselmeer moet meer zekerheid komen; ook op dit punt Is de minister onzeker In zUn beleid. De heer v. d. BILT (r.k.) hoopte, dat de mi nister rekenen zal met den algemeenen aan drang om de Zuiderzeewerken niet stop te zet ten. Ze vormen een uitnemend object van werk verschaffing. Voorts werd aangedrongen op een soepele toe passing van het besluit ter uitvoering van de Zulderzeesteunwet. Het bestaande K.B. moet door een milder besluit worden vervangen. Ver schillende onjuist geachte toepassingen van het bestaande besluit werden besproken. Verhoogde normen zUn noodig en minder af trek moet geschieden. Ook moet steun voor nieuwe werkgelegenheden worden gegeven. De heer DUYMAER v. TWIST (a.r.) besprak de werking der Zulderzeesteunwet waarmee we sn. Noodig Is echter een generale afrekening gen en te veel aftrek. Onrecht Is het, dat de Urkers niet met de andere belanghbbcnden worden gelUkgesteld. Verkeerd ls het, dat de RUkedlenst alleen beslist Noodig Ie een com- mlsle, om te beslissen wie belanghebbenden zUn. Van die beslissingen moet beroep open staan. De klachten rondom de Zuiderzee zijn &lg< meen. De monachen voelen zich bedrogen, omdi ze niet de hun toegebrachte schade vergot krUgen. wat hun tooh ln uitzicht Is gesteld. De minister „overweegt" maar. doch doet nlei ter tegemoetkoming aan de tallooae klachten. HU wil het besluit van 15 Aug. 1932 niet In trekken, maar dan zal de Kamer een uitspraak moeten doen en verklaren, dat het K.B. niet voldoet aan den geest der wet en dient te wor den vervangen door een ander, dat daarmee wel rekening houdt De heer PEEREBOOM (h.g.s.) toonde zich ook onbevredigd over de werking der Zuldei steunwet, HU zou zich bezig houden met meest gedupeerde eiland, n.l. Urk. STEMMEN; Oedupeerd? Door Llngboek? De heer PEEREBOOM ging, onder groote VTOOlUkheld der Kamer, voort een schets te ge ven van het Urker vlsochersbedrljf. De afslui ting der Zuiderzee brak de Urker vlsschers In hun bestaan. BU de Zulderzeesteiincommlsslo komen ze om hulp, maar kunnen \«cn gelUk- stelilng krUgen met andere belanghebbenden. Tooh hebben ze daar aanspraak op. Prof. v. d. BILT (Lib.) w<en het verwonderde dat de Regeering bU de afsluiting der Zuider zee zoo weinig belangstelling had getoond, her innerde aan de afwachtende houding, welke door zUn fractie ls aangenomen ten aanzien van voortzetting der Inpoldering. Ook nu werd een voorzichtige houding, gelük de minister i niet i Lanbevolen. Eenmaal BU het bepalen van het peil van het ÏJss. meer moet gerekend met de belangen der i catering- Ten slotte werd verbetering ln de toepaoalng der Zulderzeesteunwet noodig geacht De heer DUYS (s.d.) trad in breedvoerige schouwingen over het Zuiderzeesteunbeslult toepassing daarvan maakte hU belachelUk duiten bU den afgemeenen Als de minister de noodlge mlilloenen loekrUgen. moet hu maar bU de Kamer koi MeJ. GROENEWEG (s.d.) verzocht om bU den bouw van Woningen in de Wierlhgermeer geen kamertjes. De heer BRAAT (plattel.) achtte de nadoelen van drooglegging der Zuiderzee grooter dan de voordeelen. De grond wordt te duur. zal weinig opbrengen en de vlsschers worden uit hun brood gestooten. Het hoele werk valt tegen en het Is niet noodig verder er mee door te gaan. Het beste Is maar de „mlarekenaars" naar huls te Rede Dr. Colijn De heer COLIJN (ar.) vreesde, dat het met de toepassing vsun het K.B. voor den steun der ZZulderzeewet zal gaan als met de moblliastle- slachtoffers. Het wordt een eindelooze litanie. Oorzaak van dat alles Is het nalaten van de Re geering om de grondgedachte der wet van 1918 Uit te voeren. Met de practUk van de Zulderzee steunwet gaat het niet gved en we mogen niet aarzelen de hand te 6laan aan het werk. daf noodig l8 om een betere Uitvoering der wet t< verkrijgen. Ook de heer ColUn wenschte het IJsselmeer- peil gebracht te zien op 40—A.P. Berekeningen van de bU de Inpoldering te ver- krUgen gronden kunnen gunstig en ongunstig opgezet worden, omdat de waarde van grond In den loop der Jaren sterk uiteen kan loopen. In één eeuw was er soms esn verhouding van 1 tbt 8. Tooh ls te verwachten, dat op den duur de grondwaarde zich in StUgende lUn beweegt. Alle discussie op dit punt ls dan ook eigenlijk overbodig. Tegen den voorgestelden begrootlngspost vi 7 ton had de heer ColUn geen bezwaar. De voo gestelde werken passen In het plan en de Re geering heeft zich In principe bereid verklaai om met de Inpoldering voort te gaan. Bovendien zou er niet meer verwerkt kunnen worden. H< Is toe te Juichen, dat gezocht wordt naar ee financieel voordeeltger bedrUfsvorm. De uitvoe ring wordt het zuinigst bU één verantwoorde- lUke instantie, die van vrU uitgebreide samen stelling moet zUn. Vertegenwoordigd moeter zUn het technisch en landbouwkundig element Ook aan de Uitgifte der gronden moet vi af aandacht worden geschonken. Minder Ingenomen was de heer ColUn Uitlating der Regeering. dat het op een J aankomt om de vraag te beantwoorden op welk tüdsllp het werk zal worden oangc Is wel van belang. W< i prUzc i de t standlgheden, belangrjik op de werkloosheids- «uitgaven kunnen besparen. De Regeering verwacht In den loop van 1933 met de nieuwe organisatie gereed te zUn. Zal men dan begin 1934 kunnen beginnen met de Uitvoering der plannen, dan sullen te v allerlei voorbereldlngswerken moeten zbn richt Dat werk kon nipt wachten op het tot stand komen der nieuwe organisatie. Gebeurt dat wel, dan komt er lp 1934 van uitvoering niets. NoodsakelUk Is daarom, dat alle voorbe reidingen getroffen worden eer de nieuwe orga nisatie aan het werk kan gaan. Het best kan de tegenv/oordlge dienst der Zuiderzeewerken met deze voorbereidingen worden belast. De Regeering spreekt zich op dit punt nle uit. Toch mag de groote meerderheid in de Ka mer. die voor Inpoldering Is het ls misschien wel wel weten of het gevaar voor nieuwe vertraging bestaat De minister kan alle onze kerheid wegnemen door te antwoorden op de vraag: ls de Regeering bereid er voor te zor gen. dat ln de toekomst alle vertraging, gelük die zich ln het verleden heeft voorgedaan, voor komen wordt en de voorbereiding der verdere lnpolderlngBwerken met kracht ter hand wordt genomen en ln den loop van 1933 tUdlg wordt beélndlgd, zoodat de weg vrU la om In 1934 do Inpolderlngswerken zonder vertraging te kun nen voortzetten. Indien de Regeering op deze vragen een dul delUk antwoord geeft ls de heer ColUn tevr» en zal hU de onduIdelUkheld ln de Memorie Antwoord gaarne vergeven. Indien het ant woord echter niet duldelUk la, zal De heer v. d. WAERDEN (s.d.) bepleitte bU de uitgifte van de gronden ln den Wlerlnger- meerpolder oprichting van een vol orgaan ex. art. 194 der Grondwet. Ook met het oog op het gemeente- en wateraohapsbeheer ls zulks ge wenscht Overigens ondersteunde hö den aandrang tot voortzetting der Inpolderlngswerken op de door den heer ColUn aangegeven gronden. OnverwUl- de voorbereiding der verdere Inpoldering Is noo- dig. Laat de minister nu precies op de hem ge stelde vraag antwoorden, opdat In de Kamer niet weer het gevoel ontsta, dat ze nog niet De heer WIJNKOOP (Comm.) was voor verla ging van het peil van het IJsselmeer, voort- «ettnig van de Inpoldering en soepeler toepas sing van het Zulderseeeteunbeslult. In den mi nister had hU echter geen vertrouwen. De hoer BAKKER (c.h.) was van meenlng, dat van de uitvoering van het Zuiderzeesteun beslult geen goed woord ts zeggen Is. Ds be- VRAAGT SPOOR'/ LET OP HET FABRIEKSMERK MOSTERD ;XZon! j Juist in donk're, somb're dagen, Juist in akeligen tijd Juist bij troostelooze wolken Juist bij nare narigheid. Juist in tijden van depressie. Waar de vreugde verre is. Past een goed glas wijn, met mate, Dubbel o? L' fj middag-disch. Juist in dccz' zon-looze tijden Is de wijn e-n medicijn. Toebereid uit licht en leven. En uit vlocib'ren zonneschijn. - OUNCE DOORENBO& Br wat vesl zonneschijn noodig om de druif te i oen rijpen. De wijn geeft die zonneschijn weer terug wanneer hij wordt gedronken. Vereeniging v. Nederl. Wijnhandelaars. doeling van 1918 ls geheel uit het oog verloren Laat de minister door een ruime toezegging voorkomen, dat de aangekondigde raotle-Duy- maer v. Twist niet wordt Ingediend. De heer v. DIS (s.g.p.) oefende oveneens crl- tlek op de toepassing van het ateunbeslult. De verdere Inpoldering der Zulderzoe Is be pleit als werkobject, doch do heer v. Dis Is van oordeel dat er veel betere gelegenheid van workverrrulming Is. In dezen tüd Is het niet ge rechtvaardigd, nog zoovele mlilloenen uit te ge ven voor een nlet-productlef werk. dat slechts minderwaardige gronden zal opleveren. Do heer VAN DER WAERDEN (s.d.): Dat ls niet waar. De heer v. Dis zou het een» kunnen zU hen die zeggen: laten we den afsl-ultdUk weer openen opdat w(j weer kunnen gaan vls- schen. De heer BONGAERTS (r.k.) hoopte, dat de mi nister de noodlge aandacht zal schenkon klachten over den toestand der Zulde: scherabcvolking. De regeling Is niet zot nis wel betoogd ls, maar ook niet m ruim, dat de schade slechts behoeft te worden verondersteld opdat er met ruime hapd zal wo: don geholpen. De inpoldering voortzetten ls gewenscht m« het oog op de werkverschaffing en de permi nente werkgelegenheid na do drooglegging. Van nu af aan moet begonnen wordon détails met de voorbereiding van wat er lati komen zal. UlterlUk ln December 1933 moet de aanbesteding kunnen plauts hebben opdat ln 1934 dadelük na de winterperiode ken begonnen kan worden. Dit ls de bedoeling van den heer ColUn. en daarbU sluit d- Bongaerts zich volkomen aan. Deze regeering heeft dan gedaan, wat ze kon. afgescheiden van de houding der volgende regeering. Ook werd aangedrongen op spoedige verlaging ve het pell van het IJaelmeor tot 0 40 M. N.A. Ten aanzien van de uitgifte van gronden ln den Wlerlngermeer moet niet zoodanig worden gehandeld dat niet cllc oogenbllk de Kamer haar Invloed kan doen gelden. De heer Bongaerts hoopte dat de Minister den heer ColUn de gevraagde toezeggl: De heer KRIJGER (c. h.) ls niet bereid tot eiken prU* zün medewerking aan de voortzet ting der Inpoldering te verleenen. De mini. toont niet veel vertrouwen te hebben In de overgele-gde berekening, die elgenlUk 'ng Is. Moet er eventueel later ge- n naar verdere bezuinigingsobjec- ten .aan zal het niet zün bU de Zuldei ken. want eenmaal daarmede begonnen, moet den doorgezet. Hiermede worden dan vitale ngetast. Bovendien «Un er wel- srkobjecten zoo weinig geschikt zocht ■olksbel knn de heer KrUger zich Inmiddels nog ïenlgen. ïer «tering I verklaarde zich voor de Inpoldering. Spoed Is bU de voorbereiding noodig. Het Is van dt grootste beteekenis. dat de minister een dulde- lUke uitspraak doet. De MINISTER VAN WATERSTAAT, het woord verkrijgend, verzocht ln een volgende vergadering zUn rede te mogen voortzetten. De vergadering werd te 1.06 uur verdaagd tot hedenmiddag één v-~ RIJKSCOMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE WERKLOOSHEIDS VERZEKERING Een dezer dagen hield de Rijkscommissie van Advies voor de Werkloosheidsverzeke ring onder presidium van haar voorzitter prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine haar 196ste vergadering. Na afdoening der agenda heeft de plaats- WOENSDAG 21 DECEMBER sum VARA: De Noienkrak< sum VARA: De Flierefluiter- NI.RV: Bachs Weihnachts-oi 20.20 1 20.30 1 21.20 1 22.00 1 22.30 1 22.45 1 23.16 1 18.00 1 18.30 1 8.00 Huize 8.01 H 1 1 V e 10.00 H u 1 z 10.15 H i 1 V e 10.30 H 1 1 v e 10.45 H u 1 z 11.00 Hulzi 11.15 H 1 H I 1 v 12.01 H 1 1 V 12.15 H ulz 12.21. Date 14.45 H I 1 V 15.45 H II V 16.20 Lung 17.00 H u 1 z 17.20 Wan i VARA: Orkest sum VARA: Klein orkest i NCRV: Gramofoonmuzlek sum VARA: Gramofoonmuilek i NCRV: Dr F. J. Krop: Rusland i CBV: Cursus Engelsch VARA: Persberichten DONDERDAG 22 DECEMBER i KRO' Morgesconcert sum AVltu Gramofoonmuilek NCRV: Gramofoonmuzlek sum AVRO: Gramofoonmuilek sum AVRO: Sollstenconcert 1 NCRV: Qremofoonmuzlek KRO: Gramofoonmuzlek sum AVRO: Kovacs Lajoa 3 b o r g: Strijkorkest sum AVRO: Solistenconcart sum AVRO: Ens. Ritmeester KRO- Orkest K a 1 U 17.31 18.55 H I 1 v 19 20 Kalu 20.00 H u 1 z i NCRV: Chr. Radiokoor 10.01 Hilversum AVRO: MorgenwUding 1 U.15 Hulzen NcRVi Morgendienst Ds J. C. Hoekendijk AVRO: Zlekenuui 14.00 Hulzen NCRV: Handwei 15.00 Hulzen NCRV: Vrouwenhalfuur 15.00 Hilversum AVRO: Naai. 18.45 Hulzen NCRV: Knippen t stofvers. NCRV: We. u in AVRO; Engelsche les 1 NCRV: Handenarbeid Politie- en Persbericht* 12.00 Hulzen KRO: Politieberichten 19.30 Hulzen NCRV: Politieberichten 19.45 Hulzen NCRV: Persberichten 20.01 Hilversum AVRO: Persberichten •volgt de N.C.R.V. den Omroep" met uitzending op hedenavond Woensdag 21 December, te pl.m. 9 40 uur (tl>d«n« de pauze van de uitzending voji het Weihnaohtsorato- rium van J. Baoh, door de Oratorium-Ver eeniging te Harderwijk) met een populalr- we-tenschappedijk overzicht van de internatio nale Geluida-voortplantingaproeven. door Prof. Dr. E. van Everdlngen. Hoofdinspecteur van het Kon. Ned. Met. Instituut te De BUit. vervangende voorzitter, de heer H. de Bor des, die een der weinige leden is, welke van af de instelling der Commissie in 1917 nog lid zijn, den directeur van den Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering en Arbeids bemiddeling, de~ heer Anth. Folmer, die met 1 Januari a.s. doze functie zal neerleggen, namens de Commissie en haar secretaris toe gesproken en hem als aandenken een ge schenk aangeboden, vergezeld van een een voudig album, bevattende namen van hen, die voor het geschenk hebben bijgedragen. Namens de vertegenwoordigers van de vakcentralen voerde de heer F. van de Walle het woord, den heer Folmer danken de voor hetgeen hij bij de uitvoering van het Werkloosheidsbesluit 1917 voor de in standhouding er. uitbreiding der werkloos heidsverzekering had gedaan. De voorzitter sloot de vergadering, na woorden van waardeering te hebben gericht tot den heer Folmer, wiens ijver en werk kracht hij in een vorig ambt had leeren kennen. AVONTUREN VAN JOOSJE PINDA EN PIETJE ROET 63. Maar Joosje kwam niet naar beneden. Nu pakte de agent hem bij een been en be gon d-aar woedend aan te trekken. Joosje hield zioh echter krampachtig vast, met het gevolg dat door het hevig rukken van den veldwachter, weldra de tak en daarop de heele boom geweldig begon te schudden, zoo dat het aan weerszijden van de schutting letterlijk appels -regende. 64. „Wel heb ik ooit van m'n leven.1" riep baas PruLmepit, de eigenaar van den appelboom, die juist van zijn huiskamer kon zien, dat er aan zijn boom geschud werd en de appels er af vlogen. Hij stoof naar buiten, den tuin ln. „Hei daar, wil je weggaan!" brulde hij. Maar de boom blééf schudden en een nieuwe lading appels vloog er af (Wordt Vrijdag vervolgd) et Kerstgeschenk Door W. V. A, II. (Slot) •- 'Toen hij zijn winkel binnengegaan was, ied hij meteen de deur op het nuchtsiot en luiken voor de ramen. Daarna stookte hij zijn huiskamer het vuur wat op, liet het lit laag, maar trok de gordijnen vóór de linen open. Even liet hij zijn blik gaan (er het winterlandschap, do oudo werven in den oever der Theems, oude wruk- iiikkon van schepen en half vergaan hout, luns alles bedolven onder het reine sneeuw leed. Op dc rivier zag hij de wit-besneeuw- 6 booten en schepen elkaar passceren en eidc-ie stralen wiorpen de lantaarns als Doveie Kerst lichten over het donker kab- elende water. Hij wendde zich af van het raam, stopte 'in pijp en ging on een laag stoeltje vóór e-n baard zitten. Het was doodstiil im de zuner. De sneeuw dempte alle rumoer op traat en niets werd gehoord dan de verre duiden van de rivier, het gillen van een toomflult, het blaffen van een hond, het atclcn van ankerkettingen. Hoe menigen avond had hij hier In vroeger jaren gezeten, eerst met zijn lieve vrouw, wier gezondheid als zwakker werd en die hij voor zijn oogen zag wegteren, tot hij haar op een ochtend in Mei dood in zijn armen hield. Toen waren de jongens al het huis uit en hij bleef alleen over met zijn kleine Grace, destijds een meisje van tien jaar. De verhouding tusschen die beide was innig. Met haar aanhankelijkheid en haar vroolijke levenslustige natuur was «zl| het zo«nnetjn ln zijn huis geweest Dat kind was zijn één, zijn alles, zijn afgod. In dien tijd begon hij al minder tor kerk te gaan, maar geregeld zong hij met Grace de liederen, welke xij op de Zondagsschool leerde cn menigen Kerst avond haddon zij hier vóór hot haardvuur samen do Kerstliederen gerepeteerd Als !iij daaraan dacht, was het hem, of hij haar nog zag zitten op den grond, met haar hoofd togen zijn knie geleund. Zij was altijd een goloovig kind geweest dat graag naar de kerk ging. Meermalen had zij gevraagd: „Vadertje, „-a je me» mij mee?" Gewoonlijk uchter had hij er zich met oen aardigheid afgemaakt en haar met een kus lachend weggezonden: „Ga jij maar mijn vroom dvveepstertje en bekommer je maar niet om je ouden vader". Langzamerhand was ook haar kerkgaan verminderd, in het begin, omdat zij net zoo naar vond. dat hij alleen achter blaef en op den duur begon ook zij den lust ertoe te verliezen. Als hij aan dat alles op dozen Keratavond dacht, werd hot hem angstig te moede. Nooit tevoren was het in hem opgekomen, dat het zijn schuld was, dat zijn kind was afge dwaald en dat hij dit schaap aan den Goe den Herder had ontstolen. Het was hem, of hij de oogen zijner vrouw verwijtend op zich zag gericht, hem reken schap vragend, hoe hij hun dochtertje had opgevoed. En nu eerst werd hom zijn gan- sche schirld duidelijk. Het hoofd zonk hem op de borst en diep in zijn binnenste weer klonk het als een angstkreet: „O God, wees mij zondaar genadig!" Het werd een moeilijke ure voor hem, een kamp op leven en dood tusschen de machten der duisternis en den engel des Lichts, wel ke strijd voerden om een mcnschenzlel, maar tenslotte zegevierde het licht over do duis ternis en in dozen stillen Kerstavond lag daar een zondaar op zijn knieën voor God en hij vond vrede in het bloed das kruizes. Het word een heerlijke Kerstavond voor dezen verloren zoon, die tot zijn Vador was teruggekeerd. In den geest stond hij aan Bethlehems kribbe en met zijn beverige stem probeerde hij de Kerstliederen uit den ouden tijd te zingen, die hij zoo vaak met zijn meisje gezongen had. Het zal zoo wat tien uur In den avond geweest zijn, toen oude Jlm eenig gerucht aan de straatdeur meende té hooren cn even later werd er zacht gebeld. Verschrikt Mep de oude man naar de dour en opende deze behoedzaam. HIJ zag een vrouw voor zich staan met haar hoofd bijna geheel ln een' doek gewikkeld en een groot pak in haar armen. Hij wilde juist vragen, wat zij be geerde, toen hij opeens begon te beven. Hij moest zich vastgrijpen aan den deurpost anders zou hij gevallen zijn en nauwelijks hoorbaar kwam het over fijn lippen: „Ben jij het, Grace?" Op dit oogenblik zonk de gedaante voor hem op d<e knieën en stamelde slechts deze woorden: „Vergeving Vader!" „Mijn kind, mijn kind", was alles wat de oude Jim kon voortbrengen. Maar dat was genoog, hij richtte haar op en sloot haar in zijn armen. „Ik moet jou om vergeving vru- gen, mijn meisken, want ik was een slechte vader voor je. Ik heb je van het geloof af gebracht en je den Heiland ontstolen, om je alleen voor mij zelf te hebben. Maar God heeft mij gestraft Nu je echter weer bij me bent, is h»t alles weer g< 3d. De Heere heeft cok mij, armen zondaar, weer in genade aangenomenl" Opeens werd een klagend, huilerig stom metje vernomen, dat scheen te komen uit den bundel, dien de jonge vrouw nog steeds in de armen gekneld hiéjd. „Dat Is kleine Mary, Vader", zei Grace, de doeken los- wikkelend. „Kom binnen, kom binnen, mijn kind", noodig de oude man met ®en van vreugde bevende stem. Hij ging haar voor naar ach teren, draaide het licht hoog op en zette oen stoel neer bij den haard. Toen kwam daar ioegewikkeld uit dpeken en shawls allerliefst kinderkopje te voorschijn, dat met nieuwsgierige oogen den ouden man aan staarde. Toen de moeder het driejarige kind op den grond zette, trippelde ze op den ouden Jim toe en zei, terwijl :!e hem vrij moedig haar handje toestak: „Ik vind jou een aardigen ouden man". „Liefje", zei Grace, „dat ls je grootvader, geef hem een kusje. Onbevreesd klom de kleino nu op de knieën van den ouden man en gaf hem een pakkertje. Tranen van geluk rolden den ouden Jim over de wan gen, maar het kleino meisje met de blonde krullen keok hem verbaasd aan en zei: „Jij mag niet huilen, anders wordt ikke ook bedroefd. Kleine meisjes mogen alleen hullen". Nog eenige oogenbllkken zaten ze zoo bij elkaar. Toen begon de kleine Mary te gapen. .Lieveling", zei de oude man tot zijn dochter, ,je zult je eigen kamertje nog Rnecies zoo vinden, als je het verlaten hebt. eem de kleine dezen nacht bij je in bed. Als Kerstmis voorbij is, krijgt zo een eigen ledikantje van Grootvader". Hij ging zijn beide meiskens vóór naar haar kamertjs en ging toen t«-ug naar beneden, om koffie te zetten. Weldra stond er een eenvoudig maal op tafel en ook - ergat hij niet de mistletoe en de kaarsen kroontjes op te .langen, „Nu weet ik", sprak hij bjj zichzelf, „waarom ik dat vanmid.iag gekocht heb. Grace moest immers thuiskomen!" Toen de jonge vrouw beneden kwam. we?r5pi''°Jldeu de heldere kaar3/lammetjes zich in twee paar vochtige oogen »n nog- maal rustte het blondgelokte hoofd op den schouder van den grijsaard. Toen ii el hij haar hoof.1 op on 'el met zachte etern: „Mijn kind, zeg mb. heeft Mary eon \udei?" „God zij geoankt, ja", antwoorddo Grace, „dat wil zeggen niet meer hier op aarde. Te Budapest stierf mijn John, nadat wij een jaar tevoren in den echt waren verbonden. Nadat hem in het graf gelegd hadden, ben ik dadelijk hierheen gereisd en als ik mag, blijf ik thans bij u, om u nimmer weer te verlaten". „Ook dit heeft do Heere dus voorzien" zei de oude man. „Hij heeft het alles wol gemankt. Dit is do mooiste Kerstavond van mijn leven en heerlijker Kerstgeschenk had God mij, ouden man, niet kunnen geven dan Jou en het kind". Nog laat dien avond, tot ln den stillen nacht, zaten daar tezamen vóór het haard vuur die twee gestalten, de door het leven gebogen oude man en die jonge vrouw, in den vollen bloei van haar jeugd en tezamen zongen zij nog eens die oude, oude Kerstlia- deren. Maar ook, toen alle lichten in huia waren gedcofd, klonk het zachtjes daarboven u|t het bod van d« jonge vrouw, zoowel als uit de bedstede van den ouden Jim: „Eere zij God in de hoogste hemelen!" Gloria Deo ln excelsis!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 3