DINSDAG 20 DECEMBER 1932
TWEEDE BLAD PAG. RkSD/
fWfBS^PQFlËZÖÊKT met Uw Kinderen den fantastisch verlichten KERSTBOOM
k" I *j|y )J| R||5 BOVENDIEN WORDEN ER IN VERHOUDING TOT UWE INKOOPEN ZEER MOOIE i |jft W J K \|W lfi
L A k^m km f| LI GESCHENKEN UITGEDEELD JljA fi Wil «PW 1
in, Dudol
,v ierkant,
klve de 1
grijpen a
len bescr
Igens be
I gebouwi
e raa.'.: I
igen opei
hartelij!
de vooi
Izigen er
5 verzorf
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
•s MIDDAGS KLEINGOED
DE KERSTGAVE VOOR
WERKLOOZEN
B. en W. 25 de S D.A.P, 50
de communist 100
•s AVONDS
EEN DOE BEWAAESCHOOLDEBAT
Interpellatie-Koole heeft eenio succes
Voorzitter: de burgemeester.
Afwezig met kennisgeving de heer Wilmer
Onder de ingekomen stukken bevindt zich
een adres van de O. S. P. inzake de vermin- i
dering van de tarieven van de stad. fabrie
ken van gas en electriciteit.
Wordt gesteld in handen van B. en W. om
prae-advies.
Een adres van het Werkloozen Strijd i
Comité inzake een Kerstgave, een kolentoe-
elag van 2.50 per week en het invoeren van
eenmaal stempelen ook bij Maatschappelijk I
Hulpbetoon, stellen B. en W. voor voor ken- j
nisgeving aan te nemen.
De heer Knuttel (comm.) verzet zich j
daartegen.
De Voorzitter zegt dat de Kerstgave
behandeld kan worden bij het desbetrerfend
voorstel van B. cn W., terwijl de stempel-
kwestie behandeld kan worden tegelijk met
het rapport van de commissie over de reor
ganisatie van M. H. De kwestie van de ko
len toeslag meenen B. en W. dat voor kennis
geving aangenomen moet worden.
De heer Knuttel stelt voor dit laatste
punt thans te behandelen.
Het voorstel wordt verworpen met 16 tegen
11 stemmen (de s.d.a.p. en de heer Knuttel).
Het voorstel van B. en W. (voor kennis
geving aannemen) wordt- aangenomen met
14 tegen 13 stemmen (de s.d.a.p. en de hee-
ren Knuttel, Vos en van Eecke).
Op een vraag van den heer Knuttel zegt
de Voorzitter toe dat over de stempelkwestio
spoedig prae-advies zal worden uitgebracht
en dat deze zaak niet zal verbonden worden
aan het rapport van de commissie die de
reorganisatie van M. H. behandelt
Een adres van de afd Leiden van de Ned.
Banketbakkersvereeniging om opheffing van
de Zondagssluiting op 25 Dec. a.s., stellen
B. en W. voor voor kennisgeving aan te up-
men. Dit' voorstel wordt aangenomen met
15 tegen 14 stemmen. (Tegen de s.d.-n.p. en
de heeren Vos, Knuttel, Bosman van Eeckle
en Romijn).
Overgegaan wordt tot behandeling van de
gedrukte agenda.
Benoemingen en ontslag
Prae-advies op bet verzoek van J. Broeze
om eervol ontslag als hoofd der school aan
de Medusastraat B.
Aangenomen z. h. st
Benoeming van 5 leden der Commissie,
bedoeld in art. 2, le lid sub 3o der veror
dening, houdende Reglement voor de Com
missie vanAdvies betreffende de arbeids-cn
dienstvoorwaarden van het personeel in
dienst van de gemeente Leiden (vacatures:
de heeren F. Eikenhout, J. Wilbrink. Y. Kui
pers, Th. M. W. Bergers en R. van Eecke).
Benoemd worden de aftredenden.
Benoeming van 5 plaatsvervangende le
den dier Commissie (vacatures: de heeren
Mr. C. Beekenkamp, J. A. van der Reijden,
J. J. Vallentgoed. C. J. van Tol en J. M. Vos).
Benoemd worden de aftredenden.
Benoeming van een lid der Gemeentelijke
Commissie voor Maatsch. Hulpbe'oon.
Benoemd wordt mej. F. W. C. Riphagen.
Benoeming van een tijdelijke leerares in
het Nederlandsch san het Gymnasium en
de Hoogere Burgerschool voor Meisjes.
Benoemd wordt Mevr. Jelgersma.
Benoeming van een hoofd der school aan
de Medusnstraat B.
De heer Kooi s tra deelt mede dat de
s.d.a.p. blanco zal stemmen.
Benoemd wordt de heer J. Hokkeling te
Boskoop.
Hamerpunten
De volgende voorstellen gaan zonder meer
onder den hamer door.
Balans en verlies- en winstrekening dienst
1931, van den Keuringsdienst van Waren in
het district Leiden.
Rekening, dienst 1931, van de Gezond
heidscommissie.
Voorstel lot goedkeuring van de balans en
verlies- en winstrekening, dienst 1931, van
de Vereen, tot Bevordering van den Bouw
van Werkmanswoningen en tot vaststelling
van den desbetreffenden begrootingsstaat
Rekening van de ontvangsten en uitga
ven der gemeente over het jaar 1931.
Voorstel in zake de tijdelijke belegging
van kasgelden.
Praeadvies op het verzoek van de N.\.
Leidsche Duinwater Maatschappij, om goed
keuring tot het wijzigen van drie der vier
bestaande fiHerbakken volgens het filtreer
systeem „Paterson".
Voorstel in zake de verkrijgbaarstelling
van vuilnisemmers van den Reinigings
dienst tegen den prijs van f 2 per stuk.
Voorstel in zake de verhooging van de
subsidie over 1932 aan de Vereenigiitg voor
Schoolkindervoeding en Schoolkinderkleo-
ding en de verstrekking van voeding in de
a.s. KeisWacantie.
Voorstel tot het doen rooien en verkou-
pen van boomen.
Voorstel tot opheffing van het hulpkan
toor aan de Langestraat van de Gemeente
lijke Bank van Leening.
Voors'el tot aankoop van het pakhuis aan
de Paradijssteeg No. 2.
Praeadvies op het verzoek van F. J. de
Bidder, om eervol ontslag als Technisch
Ambtenaar bij den Gemeentelijken Reini
gings- en Ontsmettingsdienst
Wegen verbetering
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den voor de verhetering van den Hoogon
Morsrhweg en den Zoeterwoudscheweg.
De heer Groeneveld (s.d.) Juicht het
Voorstel toe. Spr. heeft meermalen op verbe
tering van deze wegen aangedrongen. De
Kamer van Koophandel heeft echter meer
succes gehad dan Spr. Want op verzoek van
de Kamer komt verbetering tot stand.
De heer van Stralen (s.d.) dringt er
op aan. dat er de hand aan zal gehouden
worden dat met Leidsche arbeidskrachten
dit werk wordt uitgevoerd.
Wethouder Splinter zegt, dat de plan
nen voor de wegverbetering al bestonden
voordat de Kamer van Koophandel adres
seerde. Den heer Van Stralen zegt spr. toe
dat zooveel mogelijk met Leidsche arbei
ders zal worden gewerkt
De heer S c h 11 e r wil in het bestek de
bepaling opgenomen zien dat uitsluitend
Leidsche werkkrachten aan de wegverbete
ring 'e werk zullen worden gesteld.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen.
„Zoiderhorst"
Spoedeischend kemt in behandeling een
voorstel om over te gaan tot aankoop van
het huis „Zuiderhorsr met kweekerijen voor
de som van f 18.000. Het huis grenst onmid
dellijk aan de»gestichten aan den Endegees-
terstraatvveg, zoodat het zeer gewenscht is
deze perceelen tot gemeente-eigendom te
maken.
De heer Wilbrink vraagt of hot huis
rendabel zal te maken zijn.
De Wethouder antwoordt dat dit wel
gaan zal.
De heor Huurman (a.r.) wijst er op,
dat het perceel zoo tusschen de terreinen
van de gestich'cn ligt, dat. de gelegenheid
om het aan te kcopen, niet ongebruikt voor
bij mag gaan.
Het voorstel wordt aangenomen.
Cursussen v°or werkloozen
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den <en behoeve van de oprichting van cur
sussen voor ieugdi^e werkloozen in het win
terseizoen 1932—1933.
De heer Stralen (s.d.) vindt de toelich
ting van het voorstel uiterst sober en zou
graag weten willen hoe het verlcop van de
cursussen de vorige maal is geweest. Spr.
dringt er overigens op aan dat alsnog ge
tracht wordt de cursussen voor jeugdige
vrouwelijke werkloozen te organiseeren.
De heer Elk er bout (a.r.) dringt aan
op een cursus voor scheepsteekenen.
Wethouder Romijn deelt mede, dal
hier eenvoudig sprake is van een voortzet
ting van de cursussen die het vorig jaar
zijn aangevangen. Die cursussen zijn min
of meer een succes geweest. Ze zijn niet ge
heel geslaagd, maar daar mag niemand een
verwijt van gemaakt worden. Het tijdstip
van aanvang was niet gunstig en dat heeft
op de sursussen in haar geheel gedrukt. Bij
de cursussen voor vrouwelijke werkloozen
is het verloop zoo groot geweest, dat B. en
W. he' raadzaam achten haar niet opnieuw
te beginnen.
Nadat de heer v. S t r a 1 e n nog In tweede
en derde instantie liet woord hoert gevoerd
werd het voorstel van B. en W. z. h. st. aan
genomen.
Over varkens
Verordening, houdende wijziging van
de verordening van den 22en Januari 1923,
(Gemeenteblad no. 4), regelende de heffing
van belas'ingen voor het gebruik van het
Openhaar Slachthuis te Leiden.
De heer Bergers (r,k.) betoogt dat de
onkosten voor een slager op een varken 50
pet. bedragen. Spr. dient een voorstel in om
alle aan het Slachthuis geslachte beesten
gratis te wegen.
Wethouder Gosllnga verklaart zich
hier tegen. De heer Bergers is een ondank
baar mensch. B. en W. stellen een verlaging
voor en nu wil hij dat niets meer betaald
wordt. De wegingen kosten geld aan de ge
meente en daarom moet er ook iets voor be
taald worden. De gemeente kan dat geld
niet missen.
De heer M a n d e rs vraagt of bet niet mo
gelijk is dat het wegen van onderdeelen van
bees'en gratis door de slagers zelf geschiedt.
De heer Bergers zegt dat zelfwegen
niet toegestaan Is. Spr. verdedigt nogmaals
zijn voorstel.
De heer van Stralen acht het beter
dat de heer Bergers de zaak nog eens in do
commissie brengt.
De Wethouder is bereid de kwestie In de
Commissie nog eens te bespreken.
De heer V e r w e v stelt voor dat B. en W.
over het voorstel-Bergers prae-advies uil-
brengen.
Aldus wordt besloten.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen.
Wie biedt het hoogst?
Voorstel inzake het verleenen van een
extra-ondersteuning in de Kerstweek aan
gehuwden, kostwinners en alleenstaande
personen, die door de Gemeentelijke Com
missie voor Maatsch. Hulpbetoon of door
den Gemeentelijken Dienst voor Sociale
Zaken worden ondersteund.
De heer Van Stralen (s.d.) vindt de
Kerstgave die B. en W. voorstellen te ge
ring. Spr. dient een voors'el in om de Kerst-
uitkeering te bepalen op 50 pot van de
steun. Spr. wil voorts de Kerstgave ver
strekken aan alle kastrekkenden, die op 27
Dec. werkloos zijn.
De heer Knuttel (comm.) vindt ook hei
bedrag dat de lieer Van Stralen voorstelt
nog veel te weinig. De werkloozen houden
geen geld over om kleeren te koopen. Dat
moeten zij van extra-gaven hebben. Spr.
dient een voorstel in om een volle uitkee-
ring van een week als Kerstgave te ver-
De heer Elkergout (a.r.) is bang dat
het voorstel van den heer Van Stralen niet
veel succes zal hebben, in verband met de
rijksregeling. Spr. voelt er wel iets voor om
geen datum vast te stellen vóór welke men
werkloos moet zijn om voor de Kerstgave '.n
aanmerking te komen.
Wethouder R o m ij n wijst er op dat het
niet mogelijk is een hoogcr percentage vast
te stellen dan 25 pet. Wanneer de Raad een
voors'el aannam om 50 pcL te geven, dan
zou dit niet goedgekeurd worden door de
Regoering en het gevolg ziu zijn, dat do
werkloozen heelemaal niets kregen. Wat de
kastrekkenden betreft, het is wei wensche-
1 ijk een datum te stellen, in casu 1 Dec.
waarop men werkloos moet zijn om voor de
uitkeering in aanmerking te komen. Do
Kerstgave is voor mcnschen die met lang
durige werkloosheid te kampen hebben ge
had.
De heer Van Stralen zegt, dat man
niet durft de werkloozen zonder kerstgave
te laten ook niet als een hooger percentage
aangenomen wordt
Wethouder G o s 1 i n g a Het zou toch het
Revolg van L'w voorstel zijn.
De heer Van Stralen dient ook een
voorstel in om de datum uit het voorstel
van B. en W. te doen vervallen.
De heer Knuttel repliceert eveneens.
Als de werkloozen zorgen, dat hun actie
een meer dreigend karakter krijgt zullen
ze veel meer bereiken. De heer Van Stralen
verwijst de werkloozen indirect naar hei
Crisis-Comité. Spr. wil daarentegen de
werkloozen aansporen: Ga nimmer naar het
Crisis-Comité.
De heer Wilbrink (c.h.) is van moe-
ning, dat de lieer Knuttel een mooi gebaar
gemaakt heeft. Hij schermt met groote woor
den. Aan het voorstel van B. en W. hebben
de werkloozen iets. De heer Van Stralen is
er evengoed van overtuigd als ieder ander,
dat, als zijn voorstel aangenomen wordt, de
werkloozen heelemaal niets krijgen. Hij ver
trouwt er echter op, dat de raadsmcerder-
heid zijn voorstel wel zal verwerpen. Spr.
wil dan ook de werkloozen de dupe niet la
ten wordien van het voorstel-Van Stralen
Spr. dringt aan op de grootst mogelijke soe
pelheid bij de uitkeering.
De heer Eikerbout dringt er nogmauls
op aan, dat de datum van 1 Dec. uit het
voorstel wordt geschrapt
De heer Manders geeft de hoeren
Knuttel en Van Stralen in overweging hun
voorstel zoo te wijzigen, dat de Kerstgave
van 25 pet in ieder geval wordt verstrekt,
terwijl daarboven nog een aanvulling wordt
gegeven.
Wethouder R o m ij n repliceert en zegt,
dat het College hij de uitkeering de grootste
soepelheid zal betrachten.
Na nog een kleine schermutseling tus
schen de heeren Van Stralen en Knuttel,
waarin ook nog enkele andere heeren be
trokken werden, wordt het voorstel-Knuttel
(100 pet.) verworpen met 20 tegen 13 stem
men (de s.d.a.p. en de heeren Vos cn Knut
tel). Het voorstel-Van Stralen (50 pet.)
wordt verworpen met 19 tegen 14 stemmer,
de s.d.a.p en die heeren Vos, Knuttel en
Manders). Het voorstel-Van Stralen (inzake
de datum van 1 Dec. voor kastrekkenden)
wordt aangenomen met 23 tegen 10 stemmen
AVOND ZITTING
Het Bewaarschoolonderwljs.
In de avondzitting komt in behandeling
de voortzetting van de behandeling van:
a. de verordening, regelende het openbaar
bewaarschoolonderwijs in de gemeente Lei
den;
b. de verordening, regelende de voorwaar
den, waaronder ten behoeve van bijzondere
bewaarscholen subsidie uit de gemeentekas
wordt verleend;
c. de verordening, regelende de heffing
van schoolgeld op de openbare bewaarscho
len te Leiden;
d. de verordening regelende de Invorde
ring van schoolgeld op de openbare be
waarscholen te Leiden.
De heer Vos (v.d.) vindt het zonderling
om in een verordening bepalingen op te no
men welke andere bepalingen krachteloos
maken. Spr. bedoelt de bepalingen over de
stichting van nieuwe openbare en bijzon-
derebewaarscholen op te schorten. Spr. ver
zocht deze opschortingsbepalingen apart
aan den Rand voor te leggen.
De heer De Reede (c.h.) deelt de be
zwaren van den heer Vos ten volle. Hei
gaat niet aan om in een dergelijke verorde
ning die op normale toestanden is geba
seerd, abnormale bepalingen op te nemen.
De heer Donders (r.k.) deelt deze be
zwaren niet. Spr. had veel meer tegen het
aparte opschortingsvoorstel. De thans ge
volgde methode is volkomen juist
De heer Groeneveld sluit zich aan bij
de heeren de Reede en Vos.
De heer Vos dient
een voorstel
in om de bewuste artikelen uit de verorde
ning te lichten en als aparte verordening
behandelen. Het zijn de artikelen omtrent
e leeftijdsgrens en omtrent de opschorting
van de scholenbouw.
Wethouder T e p e licht de bedoeling van
B. en W. toe. De opschortingsartikelen hou
den niet anders in als dat de verordening
niet in werking treedt alvorens door den
Raad een beslissing is genomen omtrent d<»
aanvragen om medewerking tot den bouw
van bewaarscholen. In de vorige vergade
ring wilden B. en W. dat doen bij afzonder
lijk besluit, terwijl zij dit thans willen doen
hij wijze van overgangsbepalingen. Dit is
alleen een utiliteitsoverweging. De heer Vos
heeft ook het oog op de bepaling omtrent de
leeftijdsgrens. B. en W. hebben duideliju
doen uitkomen, dat do leeftijdsgrens van
jaar een overgangsmaatregel is. Spr. kan
het bezwaar van de heeren niet deelen. Hei
is practischer om het te regelen zooals B.
en W. voorstellen.
De heer Vos vreest op deze manier een
onjuiste stemming.
De Voorzitter licht toe, dat dergelijke
overgangsbepalingen een normaal verschijn
sel zijn.
De heer De Reede is niet overtuigd
Het karakter van de overgangsbepalingen is
in strijd met de verordening. Elke nieuw»»
aanvraag zal door den raad opnieuw moe
ten beoordeeld worden op grond van de
overgangsbepalingen.
De heer Knuttel heeft geen bezwaar
tegen deze overgangsbepalingen, wat betrefi
de behandeling van nieuwe aanvragen.
Maar de leeftijdsgrens moet z. i. niot
bij overgangsbepaling geregeld worden.
De heer Gosllnga wijst er op, dat de
overgangsbepalingen van financieelen aard
zijn. Als ze niet in de verordening worden
opgenomen heeft spr. bezwaar tegen de ver
ordening omdat dit groote financieele con
sequenties kan hebben.
Amendement-Donaers
De verordening komt thans artikeisge-
wijze in behandeling. Bij artikel 3 verdedigt
de heer Donders zijn amendement om
het bewaarschoolonderwijs te stellen onder
toezicht van de plaatselijke Schoolcommis
sie. Spr. verdedigt dit op juridische gron
den. Het instellen van een aparte commissie
zou tot een gevaarlijk dualisme leiden. De
Plaatselijke Schoolcommissie is bevoegd toc-
zich te houden op dezelfde wijze als de
Commissie drie thans voorgesteld wordt
De heer Groeneveld (s.d) voelt wei
iets voor het voorstel-Donders op practische
gronden. De Plaatselijke Schoolcommissie
kan dit werk er nog wel bij hebben.
De heer De Reede (c.h.) heeft bezwaar
tegen het voorstel-Donders. Het is niet wen-
schelijk het toezicht op het Bewaarschool
onderwijs cn op het Lager Onderwijs in de
zelfde handen te geven.
De heer Vos (v.d.) heeft eveneens be
zwaar tegen de voorstclIen-Donders.
Wethouder T e p e verdedigt de voorstel
len van B. en W. Spr. tracht aan te tooncn,
de bezwaren van den heer Donders te
gen het voortbestaan van de Commissie van
Toezicht op het L. O. ongegrond zijn. De
Plaatselijke Schoolcommissie heeft niet he-1
'oegdheid advies te geven aan B. cn W in-1
zake het Bewaarschool-onderwijs. De he-j
voegdheid om toezicht te houden is alleen'
aan de Plaatselijke Schoolcommissie gege I
en omdat er in sommige gevallen niet vol-
doende toezicht bestond. Als er een afzon
derlijke commissie voor het Bewaarschool j
onderwijs bestaat heeft het toezicht van do
Plaatselijke Schoolcommissie weinig reden j
van bestaan meer.
Na repliek van den heer Donders be
toogt de heer Vos dat de samenstelling
van de Plaatselijke Schoolcommissie ecu
bezwaar is om haar het toezicht op hel Be
waarschoolonderwijs op to dragen.
De heer Groeneveld zal zijn steun
aan de voorstellcn-Donders blijven geven
De wethouder heeft spr. niet overtuigd.
De heer Donders betoogt, dat de Plaat
selijke Schoolcommissie door den Raad
wordt samengesteld, hetgeen zeer goed zoo
kan geschieden, dat het element dat spe
ciaal het Bewaarschool onderwijs behartigt
voldoende vertegenwoordigd is.
Het amendement van den heer Donders
wordt verworpen met 17 tegen 16 stemmen.
Amendement-Vos.
Bij artikel 4 verdedigt de heer Vos zijn
amendement om in de Commissie van Toe
zicht op het Bewaarschoolonderwijs te be
noemen 8 inplaats van 9 leden. Daardoor is
de verhouding tusschen Openbaar en Bij
zonder Onderwijs in de Commissie zuiver
der.
De heer Meynen is tegen het amende
ment-Vos.
Wethouder T e p e handhaaft het voorstel
van B. en W. Het ledental van de commissie
kan beter oneven zijn. Het is bovendien in
concreto dikwijls moeilijk uit te maken of
iemand voorstander is van bijzonder of van
openbaar onderwijs.
Na repliek van den heer Vos werd zijn
amendement verworpen met 19 tegen 13
stemmen.
Bij artikel 11 verdedigt de heer Vos ziin
amendement om het beginsalaris van de
bewaarschoolonderwijzeressen te stollen in
plaats van op f 1000 op f 1200 en de vergoe
ding van f 50 voor een plaatsvervangend
hoofd te doen vervallen en in de plaats daar
van voor het plaatsvervangend hoofd het
salaris vast te stellen op het gewone Hoofd
salaris.
De heer Groeneveld ondersteunt de
arncn-demcntcn-Vos.
De heer Dnnders steunt het eerste amen
dement (f 1200 beginsalaris).
Wethouder Tepe vindt het salaris van
f 1000 voor 'n beginnend onderwijzeres rede
lijk. Het zijn jonge meisjes die dit salaris
ontvangen. Een ondienVijzer van 18 jaar bit
het L. O. heeft niet meer. Het voorstcl-Vos
heoogt een salarisverhooging. Daar is het nu
toch de tijd niet voor. Hetzelfde geldt van
het amendement inzake het salaris van het
plaatsvervangend hoofd.
Het amendement-Vos wordt wat betreft
het eerste gedeelte (aanvangssalaris) ver
worpen met 18 tegen 14 stemmen en wat bp-
treft het tweede gedeelte (Hoofdsalaris)
eveneens met 18 tegen 14 stemmen. Tegen
het eerste amendement stemden de s.d.a.p.
en de heeren Vos en Donders en tegen hei
tweede de s.d.a.p. en de heeren Vos, de Ree
de en Wilbrink.
Bij artikel 12 verdedigt de heer Groene
veld een amendement om tijdelijke onder
wijskrachten dezelfde voorrechten te geven
als de vaste krachten (de f 200 toeslag voor
de B-akle).
Wethouder Tepe meent dat het vaste
personeel voorrechten mag hebben.
De heeren Vos en Groeneveld komen
daartegen op. Voor hetzelfde werk moet het
zelfde betaald worden.
Wethouder Tepe zegt dat hier slechts
sprake is van een vastleggen van reeds ge
nomen hesluiten.
Het amendcment-Groeneveld wordt ver
worpen met 19 tegen 13 stemmen (de s.d.a.p.
en de heeren Vos en Manders).
De Leeftijdsgrens.
Bij artikel 18 bestrijdt de heer Vos het
voorstel van B. en W om de leeftijdsgrens
te brengen van 3Vz op 4 iaar, evenals de
heer Groeneveld (s.d Het zal verkeer
de toestanden scheppen als de kinderen be
neden 4 niet op de bewaarscholen worden
toeglaten. Waar moeten dlie kinderen blij
ven?
Ook den heer de Reede (c.h is dit voor
stel van B. en W. niet sympathiek. Spr.
vreest echter, dat de aanvaarding er van
noodzakelijk is, in verband met de regeling
van de leeftijdsgrens van het LO.
Wethouder Tepe zegt dat deze maatregel
van hooger hand genomen is. B. en W. ver
keerden in de noodzakelijkheid de leeftijds
grens te wijzigen.
De stemmen staken
Bij de overgangsbepaling om de verorde
ning niet in werking te stellen alvorens de
raad een beslissing genomen heeft inzake de
aanvragen voor de stichting van bewaar
scholen staken de stemmen. De verordening
kan dus ook nog niet aangenomen worden
In behandeling komt nog een amendement
van den heer de Reede om het aantal
I teldata te stellen van 4 op 12. Daardoor
krijgt men een zuiverder gemiddelde.
Na toelichting van het desbetreffende ar-
tikel door de Voorz. trekt de heer de Reede
zijn voorstel in.
Ook de stemming over do tweede verorde
ning wordt aangehouden tot do volgende
vergadering.
De tweede en de derde verordening worden
zonder hoofdelijke stemman? aangenomen.
Interpellatie-Koole
De heer K o o 1 e krijgt daarna gelegenheid
de volgende interpellatie te houden
1. Meenen B. en W. dat het wekelijksche
school bad verstrekt aan de leerlingen dor
O L Scholen in het belang is van de
hygiëne en volksgezondheid?
Indien deze vraag bevestigend wordt be
antwoord, achten B. er» W. dan de invoe
ring per 1 Januari 1933 van het veertien
daagse!) schoolbad van de leerlingen, die
gebruik maken van het badhuis aan de v.
d Werffstraat, daarmede dan niet in strijd.
Kunnen B. cn W. ook mededeelen op grond
van welke wet of bepaling het eenmaal ge
nomen raadsbesluit tot invoering van het
wekelijksch schoolbod, buiten werking kan
worden aestcld, zonder dat de raad daartoe
hoeft besloten.
De heer Koole (sd.) knoopt aan deze
vragen een uitvoerige uiteenzetting vast van
de voortreffelijkheid van het schoolbad. Mei
tal van citaten toont spr. de zegenrijke wer
king daarvan voor het schoolkind en indi
rect voor de ouderen aan. Spr. laakt het in
de heer van Es, die met het voorstel van
het veertiendaagse!) schoolbad in do Com
missie voor den Geneeskundigen Dienst ge
komen is, dat hij als medicus een dergelijk
voorstel heeft durven doen. terwijl h ij toch
zeker overtuigd moet zijn van het belang
van het schoolbad voor do volksgezondheid.
Spr begrijpt ook niet dat B. en W. zonder
de Raad daarin te kennen dezen maatregel
hebhen genomen. Er had toch eerst een
raadsvergadering moeten zijn. Spr. dient een
voorstel in om de bestaande toestand van
het wekelijkeche schoolbad in het badhuis
aan de v. d. Werfstraat te hestendigen-
Wethouder Romiin antwoordt op de
eerste vraag met een volmondig ja! Toch
hebben B. en W. de vrijheid gevonden de
gewraakte maatregel te nemen. Er moet he-
zuinigd worden, ook op de begrooting voor
den Geneeskundigen Dienst en de mogelijk
heid daartoe was slechts in beperkte mate
aanwezig De financieele belangen van de
gemeente gaven hier den doorslag. Het veer-
tiondaagsch schoolbad heeft bezwaren, maar
de esscntiecle voordeden van het schoolbad
blijven er toch bij behouden. Het is beter
dan het halveeren op een andere manier. Dat
hot werkelijksch schoolbad een absolute ver-
eisohte is, is door de s.d.a p. ook nooit verde
digd. In de vacanties heeft het schoolbad
immers ook niet plaats. Dat B. en W. zijn
voornitgeloonen op de beslissing van den
Raad is juist, maar dit mag het College niet
verweten worden. Als B. en W. vooruitloopen
op beslissingen van don Raad in het belang
van de arbeiders wordt er nimmer iets van
gezegd Als de s.d.n.p. consequent was moch
ten ze spr. nu op de vinger tikken, maar dat
is niet het geval.
De beer Wilmer is het met dat laatste
niet eens. Er is een besluit omtrent de
schoolbaden en B. en W. mogen dat niet op
heffen. zonder den Raad er in te kennen.
Wethouder R o m ij n zegt dat er omtrent
de toepassing van het schoolbad geen besluit
is genomen.
De heer van Es verdedigt zijn standpunt
tegenover de besehu'digingen van den heer
Koole. Met vrijmoedigheid is spr. met zijn
voorstel in de commissie gekomen. Er kon
hier vrij belangrijk bezuinigd worden en de
bezwaren wogen niet tegen dit voorstel op.
Bij die gemeentebegrooting zal spr gelegen
heid hebben deze kwestie uitvoeriger te be
spreken.
De heer Wilbrink kan de handelwijze
van B. en W. om op de beslissing van den
Raad vooruit te loopen niet goedkeuren.
De heer Elkerbcut (a.r.) wil het weke-
lijksch schoolbad bestendigen totdat er bij
de begrooting een beslissing genomen zal
zijn
De Voorzitter kan zich met deze ge
dachte vereenigen. De stemming over het
voorstel Koole zou onzuiver zijn.
Aldus wordt besloten.
Daarna sluiting te bijna half één.
VAN
Het oude gildewezen was zoo geregeld, d|
wij vergelijkingen kunnen maken met de
drijfso'ganisatie. Wij noemen: gildeband (Ir -er a
drijfsorganisatie) keurbevoegdheid (autorrP. ;n„
mie in het Bedrijf), eigen rechtspraak (a-r#T;r
trage in het bedrijf). c n
De samenstellende deelen van het bedrf Scll
zijn: werkgever en werknemer, of kapitaal «Qemeei
arbeid. Vroeger bepaalde de werkgever allét)angd
het loon. Hierop is later een reactie gevolg y,
welk verzet kwam zoowel uit het Christel ijl
kamp als van socialistische zijde. Namen a' y^N
Patrimonium en Chr. Werkgeversbond ku^ 20 E
nen hierbij genoemd worden.
In het buitenland, b.v. in Italië en Eng
land kent men ook iets als Bedrijfsraden. 1
It nemi
aatsen
eigen kring geschillen oplossen en zoonocKi|AMLI
bemiddelend optreden en den Rijk-bemiddi
laar er buiten houden. Ten slotte kan dei DE
laatste er nog altijd in geroepen worden.
Niettegenstaande wordt er van sommid°y|cie
zijden ook nog als eens tegen deze wet of tran2
getreden. Op de vraag of de Middenstand^0 ?P
nog iets aan deze wet heeft, kan volmondj"1*
ja gezegd worden, vooral wat betreft de
dustrieele Middenstand.
De Voorzitter dankt Dr. C. Beekenkai
voor zijn schoon referaat en stelt de ver,
dering in de gelegenheid den inleider v
gen te stellen. De heeren Ziegelaar, Roodefouhr.pfl
burg. Wiel inga en Wolters wisselen van gp"£(1
dachten met den inleider. L ro
Bij de rondvraag komt nog ter sprake <f B
aanleiding tot het adres verzonden aai
Z.Excellentie den Minister van Economisch
"Aaken en Arbeid te 's-Gravenhage, inzak Er
de toe<pasing der Winkelsluitingswet hier te
stede. De opmerking wordt nog gemaakt, dalELRl
wij de Overheid als Wetgever hebben te ei
kennen en indien deze wet'en tegen onze b^mi<jd
langen ingaan, daartegen in den ordelijkejoogei
weg hebben te protesteeren. e geh£
Niemand meer het woord vragend sluit dT^ed
Voorzitter de vergadering en eindigt Dfok t6
Beekenkamp met dankgebed. ft Val
'at hij
icadei
t wor
I comr
VEREEN. VAN MATHESIANEN^"
Lezing Ir. J. E. Wtersmo
Zaterdag jl. hield bovengenoemde vereen
haar 3e lezing van dit seizoen welke g&hou;
den werd door den heer Ir. J. E. Wiersm^cir
uit Amsterdam over: Grondbegrippen en be-EH
grijpen van architectuur.
De voorzitter, de heer Sanders, opendfler
dezen avond met een hartelijk woord vat) Hoi
welkom tot de aanwezigen en wel in hefozale
bijzonder tot Ir. J. E. Wiersma, uit Amsterulder
dam en dr. C. E. Wiersma uit Leiden. bove
Zoover spr. bekend blijft op de meeste een
scholen het onderwijs beperkt tot de kunstt we
geschiedenis, tengevolge waarvan men zichg dc
dikwijls met zijn oordeel over architectuur, gele
gereed acht, als men kan onderscheidenuvd.
dat is barok en dat is renaissance. it ve
Tusschen menschen cn kunstwerk be-ht d<
staat de volgende betrekking ontwerpen —tig,
object beschouwen. v'
Om een architectonisch kunstwerk ter da
zijn moet het volgens spr. naar de volgen-afti
de eischen beoordeeld worden. er
le Gevoelseischen; d. i. die van lhe1jmao
onderbewustzijn. 2e. Practische eischen, d.iin 0
die van het bewustzijn. 3e. Optische^ncl
eischen.
Spr. behandelde vervolgens de verschil-F®"
lende groepen.
le. Gevoelseischen. Door velen is deze"*;1'
groep als het meest wezenlijke van de^Tr»
kunst beschouwd. Kunst brengt het innerx,
lijke leven der menschelijke ziel tot uitingj
|De gevoelseischen kan men we
'schillende groepen verdeelen.
heidsgevoel, (Wij beginnen te
dat de materialen geschikt zijn voor die
werken, welker geest en doelstelling en
tijdgeest er mee samenhangen). 3e. Even-.Si
idhtsgevoel, 4e. Orde. (Een mensch voelt
STADSNIEUWS
CHR. MIDDENSTANDSVEREEN.
LEZING Dr. C. BEEKENKAMP
De laatste ledenvergadering van de Chr.
Middcnstandsvereeniging, welke gehouden
werd in café Central, was matig bezocht.
Van twee leden was bericht van verhinde
ring ingekomen. De Voorzitter, de heer C.
Schout, opende op gebruikelijke wijze de
vergadering en heette de aanwezigen welkom
inzonderheid Dr. C. Beekenkamp, die bereid
was gevonden dezen avond een referaat te
houden over Bedrijfsorganisatie en Bcd-riifs-
radenwet. De notulen der vorige vergadering
werden onveranderd vastgesteld. Onder de
ingekomen stukken was o.a. ook een bro
chure omtrent het Hulst-systeem, bedoelende
meer samenwerking te verkrijgen onder de
middenstanders-winkeliers. Het bestuur zal
deze wet eerst eens bespreken en later daar
omtrent mededeel ing doen. De overige stuk
ken worden voor kennisgeving aangenomen.
Hierna werd Dr. Beekenkamp gelegenheid
gegeven zijn refe-aat te houden over: Be-
drij'eorganisatie en Bedrijfsradenwet.
Spr. begint zijn rede met op to merken
dat een streven naar bewus'wording goed is.
Wij kunnen wat bewustwording betreft, veel
van onze politieke tegenstanders leeren. Wii
dienen bewuste Christenen te zijn ook op
sociaal terrein, waarvoor wij uit zulke rijke
bronnen kunnen putten. Doch helaas het ma
terialisme is overheersohend, ook bij vele
Christen-Middensta-nders. Indien het prin
cipe direct „geen geld in het laatje brengt"
voel men er niet veel voor. Op staatkundig
terrein heeft de na-oorlog8tijd ook voel ellen
de gebracht. Genève geeft mislukking en 1932
staat dan ook allerwege met zwarte kool
geteekend. Dit zijn gedachten die ons gedurig
overheerschen.
Wat kunnen wij hiertegen doen? Fatalist
zijn? Of een andere levensbeschouwing heb
ber en schelden op net kapitalisme? Voor
een Christen-middenstander, een werkelijk
Christen, is het depressiegevoel niet over-
heerschend. Hij put uit Gods Woord waarin
recepten zijn te vinden tegen de moeilijkhe
den. Letterlijk niet ,doch de Bijbel geeft
one wel de richtlijnen aan. De menc^hen
staan immers niet los van elkaar, doch vor
men een geheel. De H. Schrift leert ons, dat
de rrrmschheid een groote verwantschap
vormt. Ook de geschiedenis moeten wij on
derzoeken
e ziel tot uitingP®*
weer in ver-P;
len. le. Zeker&.
te real i se er en, n.
Iff »iir» vnnp Hift
f 1
h(
zich in eenlabyrinth niet thuis); 5e. Be-
(ver)liohting. 6e. Beteekenis van een ge
bouw in de maatschappij. Bij het beschou
wen van een kunstwerk komt slechts dat er
ut tegemoet, wat men er zelf inlegt, het
geen bepaald wordt door den vorm, dat
waarvoor deze vorm symbool is, en dat waar
van de vorm gedachtenassociaties wekt,
H. Practische eischen, die van het be
wustzijn. Ook hiervan hebben velen cle
eigenlijke oorzaak van het doel der archi
tectuur gezien. d'Alembert zei hiervan:
Uit de nood geboren en door de prachtlief
de vervolmaakt.
De kunstwil heerscht, verheft de werk
vorm tot een kunstvorm tegen alle moei
lijkheden in. Architectuur is wel moeilijk,
de techniek is een stijgende rechte, de kunst
een golflijn.
Van artistiek standpunt bezien heerscht
in de natuur willekeur, in de techniek
dwang, in de kunst vrijheid.
Zoo is b.v. de vorm van een schip bepaald
een bouwwerk kan duizend vormen krijgen,
die toch aan hetzelfde doel beantworden.
III. Optische eischen. Behalve 't psychische
en logische ook het optische belang; ook
daarop zijn weer verschillende kunsttheo
rieën opgebouwd.
Het oog kan een hoek van 27 gr. omspan
nen. Wordt de afstand 3 maal de hoogte
(18 gr. dan gaat de omgeving meespreken.
Vele architecten trachten een eenheids
vorm te vinden, waarop alle architectuur
terug te brengen is.
In sommige tijden is de Gulden snede
als de wet aangenomen (ongeveer 1.6 1).
Behalve de verhoudingen is ook de schaal
van groot belang.
Bij beeldende kunst kan men uitgaan van
aanschouwende, of van abstracte vormen. In
sommige perioden der kunstgeschiedenis
bouwen alle kunsten hun vormen min of
meer abstract
De abstracte vormende kunst is onper
soonlijk, de aanschouwende kunst is per-
soonlijk. In de Egyptisch en Assyrisch-Baby- c
Ionische kunst gaat men de vlakken uit;
wanddecoraties ?ijn zeer belangrijk. In de
Grieksche kunst of wel massa-kunst neemt
men de gebouwen overhoeks. Romeinsche
kunst is een vlakke kunst. In het interieur
is het Romaansch zeer karakteristiek; de
.eigenlijke helchtingswijze is die met kunst
'licht, omdat het interieur eigenlijk 'n aparte
'wereld vormt.
Spr. behandelde vervolgens nog het Go
tiek en het exterieur van verschillende ge
bouwen hetwelk hij met verschillende lan
taarnplaatjes verduidelijkte.
In deze moderne tijd komt tot neiging de
vlakkenstijl.
B.v. Amsterdam3che school vlakke pleia-