TWEEDE KAIViER
BINNENLAND.
Radio Nieuws.
3. SDAG 20 DECEMBER 1932
rstaat z.h.s. goedgekeurd j
imijnen Visschershavenbedrijf
kwenthe- Rijnkanaal Minister
Reymer draait bij
ONDERWIJS 1933
Urksch dan Paapsch"
Woorden en daden
Vergadering van 19 Dec. 1932
overzicht
iter Reymer krijgt z'n laatste begroo
niet cadeau,
k werd hij opgejaagd in de radio-
moest de arbeidscontroleurs voor
itsmijnen te laten op 5 de minister
ir 3 van maken en Ls gekomen met
fivrage van 7 ton om aan de Zuider-
kunnen doorwerken, iets waarvoor de
ëteorL aanvankelijk niet bereid was.
hniddag is de minister ook moeten
helqn voor het verzet tegen zijn voorne-
verin bij den voortgezetten aanleg der
]che kanalen de kanaalbreedte te ver
n en de sluiskommen met 30 M. in
HT len. Daartegen openbaarde zich een
.jemeen verzet, dat de minister begreep
te moeten halen. Wat hij deed on-
motief, dat hij voor een goede samen
invlofc met de Kamer bereid was dit offer
njgen. Geldelijk is dit offer niet groot
'nd le aangevraagde 4 millioen worden
Pyjrhoogd; alleen laat de minister den
linavjgden opzet varen.
hebben hiermede het belangrijkste uit
de iaagvergadering gereleveerd. Overigens
atui> geea belangrijks.
aar Idebat over de Staatsmijnen-begroo-
'm mjad niets om het lijf. Het strijdpunt
ef uit en verschillende belangrijke
's v.e komen eerlang bij aanhangige wets
at zitpen aan de orde.
3 lap het Staatsvisschershavenbedrijf werd
'raotik gegeven, hoewel sommigen over
j k°jen nog wel wat verwachtten,
is nc Werd de begrooting goedgekeurd,
^'fronds en 's nachts Onderwijs,
win:
aai
verslag
<a begrooting van Waterstaat
L Kamer genaderd tot aan de afdeellng
!.47 tiee6" KRIJGER (c.h.) sprak «r
ce g over uit. dat het aantal arte|d3Contro
•55 foor den minister op vüf ls gehandhaafd
,__jee hli Is teruggekomen op zun voornemen
ITE| aantal op 3 te brengen
miinbedriif maakt moeilijke ttjden door.
11.nin.nl tn hphouden en dat binnenslands
:n
i dit opzicht nog wel lel
te-gen
Vorfócht werd maatregelen
'•^ipn^W-ehten toestand van het lnternatlo-
leer HERMANS
bedrüf deelt d
en loonen wan
De uit
O.CBlks tot groote
a -»ned gelelde en technlsoh uitstekend Inge-
ijjmUnbedriif.^We^zinien op den duur mls-
Ihtcrultgang
J '-illnbedrllf begon
1 1-Pde. Ons nation:
r b-lde productie, prl
„B „lkswelvaart. Dit
ihter nooit geschieden. Gevraagd
Iddelen tot verbetering volle
■HfeHriMÉttd om do
orden ge-
eidscontroleurs
zonder de
Jat ls zeer on.
itulgde zün In-
behoud der arbeldscontro-
—he^BONGAERTS (r.k.) wilde gaarne ver-
n, hoe het staat met onze kolenexport In
m ultenland heeft men opgemerkt dat daar
V flandsclie kolen worden Ingevoerd beneden
jctleprtls: ook dienaangaande zou hU gaar-
gellcht worden. Daartegenover staat dat
iler kolen zün ingevoerd tegen prüzen. geen
nd houdende met de piOiductleprUzen.
mijnbedrijven voeren een commercieel be
daartegenover staan de belangen dei
«vegen t.a.v. het kolenve
renwlcht In
eigen lün-
1 kolei
bulten de tarieven der Ne-
JSTER REIJMER kon bü zün antwoord
len wat hU In de Memorie van Antwoord
eschreven en voorts kon hü verwüzen naar
verwachten behandeling van enkele reeds
Kamer Ingediende wetsontwerpen: spoor-
r ruw optreden zal een onderzoek worden
eld; men heeft de menschen niet altüd In
id. Verwacht werd. dat het Dultscho con-
t gedurende de onderhandelingen zal
begrooting der Staatsmünen werd zhj.
die
1 het
Staatsvisschershavenbedrijf
den post
scheepvaartkanalen naar Twenthe,
dlgde de heer ALBARDA (s.d.) een amen-
1 't uitgetrokken bedrag van f 4 mll-
f 1 te verhoogen. Zulks met de bedoe-
sloot zich de heer BON-
r.k.) aan. Geen verkleining van af-
hoogstens vertraging van het tempo
ring. achtte hü toelaatbaar.
gen de Inperking der werkgelegenheid, die
het gevolg Is van 's ministers
waartegenover betrc-kkelük geringe bezuiniging
staat maakte de heer AMELINK (a.r.) ern
stig bezwaar. Zet de minister zün plannen door,
dan wordt de kanaalcapaclt*elt te klein voor de
schepen, die er moeten kunnen komen.
PROF. v. d. BILT (Lib.) maakte gelüksoortlge
bezwaren, waarna de heeren KRIJGER (c.h.) en
JENGELS (r.k.) betoogen van gelüke strekking
d. BILT het denk-
t de maten betreft,
|P sren AMELINK en
KRIJGER zich hun stem over het amendement
voorbehielden. De heer KRIJGER
uitgaven op te dringen, waarvoor geen dekking
schudde
De heer DUYMAER v. TWIST (a.r.) kwaï
net alle kracht op tegen 's ministers plannei
Cleinere maten voor de sluizen zün niet do vei
.ntwoorden.
In den aanleg van het zükanaal naar Almelo
geen vertraging worden gebracht. In de-
d. Bilt gesproken.
had ook d-
De heer JOEKES (v.d wild-
kleinere afmetingen voor kanaal en
weten, vooral nu bü Zutphen reeds
sluis Is gemaakt. Dit productief nuttige werk
moet niet worden ingeperkt.
Zeer ernstige bezwaren had ook de heer v.
DIS (s.g.p.). Ruime sluizen laten groote schepen
toe en dat beteekent voor de Twentsche Indus
trieën verlaging van onkosten, die ze hard noo-
voortvarendheld worden uitgevoerd. Van schriel
heid is geen sprake. Wat het zükanaal naar Al
melo betreft ls nooit een positieve toezegging
afgelegd: om flnancieele redenen wil men de
uitvoering van den aanleg van dit kanaal even
aanhouden, hoewel de ontclgenlngsontwerpen
gereed liggen. Intusschen la de minister bereid
die ontwerpen ln te dienen.
Ook zonder crisis ln Twenthe zou de minister
tot verkleining der maten gekomen zün. Aan-
vanlcelük lag een 600-tons-kanaal ln de bedoe
ling. Later la men tot grooter afmetingen geko
men, maar daarna werd bezuiniging noodlg.
Na alles wat hü gehoord heeft, wilde de mi
nister verklaren, dat hü de besparing niet zoo
groot acht, dat hü daarop de samenwerking met
de Kamer In gevaar wil brengen. Hü ls dus be
reid de gevraagde afmetingen aan te houden,
maar vertrouwt, dat de Kamer bereid ls hem te
steunen om de economie zooveel mogelük te be
vorderen cn geen dingen te maken, die grooter
zün dan noodzakelük ls. Meer geld Is niet noo
dlg; het aangevraagde zal voor het oorspronke
lijk plan worden gebruikt.
De heer ALBARDA trok het amendement ln
en de post werd z.h.s. goedgekeurd.
BÜ de
waarvoor f 500 000.ls uitgetrokken, merkte de
heer BONGAERTS (r.k.) op. dat Nederland gee-
nerlel verplichtingen heeft om deze werken uit
te voeren. De verhooging van de spoorbrug te
Vlake Is een uitvloeisel van de vergroote be
hoefte onzer scheepvaart.
Tot verdere verruiming van het kanaal wild?
de heer Bongaerts niet meewerken, zoolang niet
beslist ls over de verbinding Schelde-Hellegat.
De heer KRIJGER (c.h.) vroeg ook waarom
Ister niet weersproken heeft de zinsnede
ilag als zou Nederland verplicht züi
In h-
tot verbetering en verbreeding van het kanaal
door Zutd-Beveland. Verbetering van het ki
Is noodig, los vi
:el Eendraoht-ka-
De MINISTER verklaarde, dat alleen om na
tionale belangen te dienen de plannen voor ver
betering van dit kanaal worden uitgevoerd,
Z.h.s. werd de post goedgekeurd en daarna de
AVONDVERGADERING
Onderwijsbegrootlng
ln behandeling genomen.
PROF. VISSCHER (a.r.) meende, dat. ondanks
de gebrulkelüke Jeremiaden ln het Voorl. Ver
slag. do minister do vergelüklng met zün voor
gangers kan doorstaan.
Op de begrooting van f165 millioen drukt de
hoogopgeschroefde onderwüswetgevlng haar
stempel. We zullen er op moeten bezuinigen, al
kunnen we ons moellük zoo maar losmaken van
het Bysteem van wetgeving. Er is een begin,
maar nu reeds roepen de verwende paedagogen
ndert. Het ls
onderwüa duur en slecht
volstaan met algemeene
zou aan de ouders kunnen
de oudi
Mej. GROENEWEG (s.d.) klaagde over onvol-
het nüverheldsonderwüs. Ge-
•erd c
5 letter
3 levende
De bezuiniging van 5 i. 6 millioen op deze be
grooting ls niet buitengewoon veel, maar om
allerlei redenen Is het nog te veel. Voor velen
ts het lager onderwüs het eenlge, dat zü voor
hun ontwikkeling ontvangen. Ook voor het nü
verheldsonderwüs moet Inkrimping worden af
gewezen. Met name voor meisjes ls er tekort
aan gelegenheid. Ten slotte werd gemeend, dat
"s ministers onderwüsplannen een terugkomen
zün op de Bevrediging.
De heer v. WIJNBERGEN (r.k.) bracht den
minister hulde voor zün arbeid.
Als we bü leder ding bezwaar maken, komt er
van de noodzakelüke bezuiniging niets terecht.
Die bezuiniging ls te noodzakelüker geworden,
omdat we In 1924 tot allerlei nieuwe hooge uit
gaven zün overgegaan.
Tegen de wüze van het verhoogen van den
toelatlngsleeftüd werd bezwaar gemaakt. Van
de gevolgen voor ander onderwüs had de minis
ter zich meer rekei
De heer PEEREBOOM (h.g.s.) trachtte, wat
hü noemde, de Herv. Geref. onderwüsopvattln-
gen onder woorden te brengen. Beweerd werd
dat de Bübel van de Volksschool geweerd ls.
Rome heeft zün zegenrüke Intocht gedaan en de
Mej. WESTERMAN (Lib.) had geen bezwaar
egen de verhooging van den toelatlngsleeftüd.
ulks om flnancieele en paedagogische redenen.
De heer ZIJLSTRA (a. r.) gaf den heer Peere
boom den welgemeenden raad eens ernstli
stud/le te maken van de geschiedenis van dei
schoolstrüd. Wat hü nu zelde, had van geschle
denls neits.
1 minister kwalük genomer
noest. We zullen er me
i nog wel verder zullei
waarschoolonderwüs meer op den voorgrond ge.
bracht. Ook op dit gebied zal de paclflcntle meer
moeten doordringen zegt men. Maar dat Is op
den duur niet te betalen. Het beste ware. Indien
do overheid zich op dit gebied terugtrok en het
bewaarschoolonderwüs overliet aan het particu
lier initiatief. Maar als er naast openbaar ook
büzonder bewaarschoolonderwüs Is. zouden de
gemeenten moeten worden verplicht voor beide
vormen hetzelfde te doen. Anders ontstaat een
gebied zal veel t
onderwüs breidt
lch teveel uit t
zün. Het U.L.O.-
TILANUS (c.h.) merkte op, dat de
minister zich nog heeft bepaald tot ttJdeltjke-
bezuinigingsmaatregelen. Met beleid en voor
zichtigheid Is hü daarbü te werk gegaan. Dat
valt te waardeeren, al worden eenzüdlg-deskun-
dlcren bü de bezuiniging
len. Van afbraak kan niet worden
De ontwikkeling van het bewat
wüs gnat ln de verkeerde rlchtln;
nister deze zaak niet door een kle
laten onderzoeken?
De heer KETELAAR (v.d.) me
men in de Kamer succes hebben,
tüdlg
rschoolonder-
Kan de mi
ne commissie
1 Onderwüsraad zün gehoord. In de Kamer
ong Mej Meüer er op aan De heer v. WUn-
irgen moet dus niet van „niet weloverwogen"
financien, als zou deze VrUdag de woorden van
den heer Peereboom hebben ..verdraaid". De
minister van Financiën durft een debat nog wel
aan op de basis van uitgesproken stellingen. De
heer Peereboom moet zoo Iets niet zeggen, te
minder omdat hü er n-let tegen op zag ander
mans daden te verdraaien, door uit te spreken,
dat men ter rechterzüde er' op uit was het open
baar onderwüs zoo slecht mogelük te maken.
MINISTER TERPSTRA dankte voor de ge
brachte hulde. Met de Indiening van wetsont
werpen wordt alle spoed betracht. Over het nlet-
behandelen der L.O.-wet-herzlenlng wilde hü
niet verder spreken.
Met veler samenwerking ls de minister er ln
geslaagd te komen tot een bezuiniging, die ln
perspectief tot 15 a 16 millioen loopt.
Aan Prof. Vlsscher werd gevraagd hoe deao
anders de door hem aangeheven leuze wil ver-
wezenlüken dan de minister ln zün herzienlngs-
ontwerp heeft gedaan. Mej. Westerman deed
ook geen verder gaande bezuinigingsmiddelen
aan de hand.
Op het Nüverheldsonderwüs is f 355.000.— be
zuinigd. Dat bedrag rechtvaardigt niet de uit
geoefende luidruchtige crltiek. Er zijn nog zes
ambachtsscholen in aanbouw en ln voorberei
ding. Voor de Academie in Rotterdam en In
Den Haag zün nieuwe gebouwen In voorberei
ding.
Jeugdige werkloozen vallen onder BI
al ls t
t Ondci
1 den 1
orden Ing
held ls ze te behandelen.
Dr. BEUMER (a.r.) sloot z
gelegen-
aan bü de hulde I
r moet rekenen
zün ook partüen
n met die spoed behandeld worden
als objectier aanbevelenswaardig ware.
Het K.B. omtrent den toelatlngsleeftüd Is al
lerminst Uit de lucht komen vallen en het Is
zeker behoorlük overwogen. De Raad van State
land.se
door t
De mlnist
voor wat betreft de op...-
v. Wünbergen betreffende den toelatlngsleeftüd.
Reeds in 1920 Is op verhooging aangedrongen
en verleden Jaar nog weer door de Kamerleden
Meüer en Westerman. Ook tal van gemeentebe
sturen en onderwüsau tori tel ten deden zulks.
Gelüktüdlg voorschrüven voor de gemeenten
ten aanzien van de bestaande bewaarscho
len ls ook nog verre van gemakkelük. Over de
gevraagde commissie wil de minister denken,
een toezegging deed hü echter niet.
De wensch van den heer Peereboom Is ln strüd
met de Grondwet. Als hü een chrlstelüke volks
school wil maken, moet hü komen tot onder
drukking der minderheden.
Bü de afdeellng „Hooger Qnderwüs" bleken 9
sprekers Ingeschreven.
PROF. VISSCHER (a.r.) besprak do maat-
KERSTGANZEN VOOR BERLIJN
Ook in de wereld van de simpele gans be
slaan tegenstellingen en verschil van stand.
Sommige ganzen leven ongeveer als wij
menschen: ze hebben frissche lucht, zon en
water zooveel ze maar willen. Daarbij krij
gen ze haar voedsel, wat beter of wat slech
ter en als ze er pleizier in hebben, dan kun
nen ze ook vroolijk en overmoedig zijn.
Loopt het tegen den herfst, dan wordt hun
alles afgenomen, het witte gewaad, de vrij
heid en op het oogenblik, als de menschen
in feestelijke stemming komen, het leven.
Andere ganzen hebben het beter, maar ze
zijn kleiner in aantal. Ze worden goed ver
zorgd en op bepaalde tijden zorgen zij voor
de uitbreiding van het gezin Daarbij kun
nen zij oud en leelijk worden.
Dan is er nog een derde groep en die is in
de meerderheid. Het leven van deze ganzen
is al te kort Reeds kort na de geboorte mo
gen ze niet meer rondtippelen naar hartelust.
Ze moeten vreten, vreten, niets anders dan
vreten, tot ze bijna omvallen en dan worden
ze geslacht
In de weken, welke aan Kerstmis vooraf
gaan, rollen onophoudelijk wagons met hon
derden vetgemeste ganzen van de kleine sta
tions uit het gebied van den Oder en do
Warthe naar de dichter bevolkte stroken van
het Duitsche rijk, naar de districten, waar de
consumenten niet voldoende over eigen land
bouw en veeteelt kunnen beschikken, naar
Berlijn, waar het grootste deel der landelijke
productie blijft hangen, naar Middcn-Duitsch
land en verderop naar het zuiden. Oder en
Weichsel zijn in dezen toonaangevend voor
het gansohe rijk en menige vette „Hambur
ger Mastgans" had haar wieg in Posen
staan. Hier vindt men ruim honderd beken
de firma's, wier bedrijf van honderd tot
twintig duizend ganzen omvat
Met de verbouwing van het station Neu—
Bentschen werd tevens het laden en trans
porteeren der ganzen verbeterd. Dat was
hoog noodig, want reedis in Juni begint de
invoer van ganzen uit het vroeger Duitsche
gebied. Dit jaar kwamen begin Juni 50 000
levende ganzen binnen, in Juli waa haar
aantal tot 80.000, in Augustus tot 225.000, in
September t<?t 260.000 gestegen. Midden Oc
tober was het aantal gestegen tot 430 000, om
midden December te dalen op 100.000. In 't
geheel zullen dit jaar 1.300.000 ganzen voor
een waarde van 7 5 millioen mark over Neu-
Bentschen de wereld ingaan.
Er moet heel wat gedaan worden, voor men
zoover is gekomen. De jonge ganzen worden
door allerlei gevaren bedreigd en vaak is
medische behandeling noodzakelijk, om hei
gevaar af te weren. Strenge controle begint
reeds bij haar binnenkomst aan de grenzen.
De invoerrechten bedroegen dit jaar onge
veer 65 000 mark. Van Neu-Bentschen wor
den de ganzen verder getransporteerd. Haast
drie vierden van den invoer gaat door naar
het gebied van Oder en Warthe, de rest naar
Lichtenberg-Friedrichsfelde, naar Hamburg,
Anhalt en Frankfort a. d. Main.
Het bedrijf ls thans in vollen gang Bij haar
binnenkomst wegen de ganzen vijf tot tien
pond. Vier tot zes weken later nemen ze per
dag 50 tot 70 gram in gewicht toe. Wanneer
het uur van scheiden gekomen is, worden ze
snaterend naar buiten gedreven, om geslacht
te worden. Op moderne wijze worden ze be
werkt, ijverige vrouwenhanden plukken de
veeren af en weldra liggen ze gereed voor het
transport In groote manden worden ze naai
de hal gedragen Enkele dagen later zien wij
ze in aanlokkelijke corpulentie in de etala
ges der drukste verkeersstraten van Berlijn
liggen en duizenden zullen stralen van
vreugde, wanneer ze als grootste Kerstver
rassing zoo'n volvette Hamhurgcr Mastgans.
ook al heeft ze Hamburg nooit in haar kort
stondig leven gezien, op Heiligavond in ont
vangst mogen nemen.
DE JAPANSCHE HUISZWALUW
In ons land nestelen de zwaluwen gaarna on
der de daklijst of goot, waartegen aan zij hun
merkwaardige nesten .metselen". Hun vlug
ge, glippende vlucht gaat dan af en aan,
vooral als de jongen met open bekjes op
voedsel wachten, 't Is een aardig, gezellig
gezicht, en zou nog mooier wezen, zoo de bo
venzijde van den muur niet zoo door hun
vuil wordt ontsierd.
Men zal er denkelijk daarom van opkijken,
te lezen, dat de zwaluw in Japan letterlijk
huisdier is, ln de kamers zijn nest bouwt, en
ongestoord in en uit vliegt Me dunkt, de
Hollandsche huisvrouw, befaamd om haar
zorgvolle zindelijkheid, griezelt ervan, en
ook menig propere huisvader zou zulk een
„voortvluchtige" medebewoner eens schuin
over z'n schouder aanzien, min of meer in
afwachting, bijvoorbeeld als hij 's- avonds
thuis zijn krantje zat te lezen.
In Japan zijn de huizen heel den dag open.
De bewoners plaatsen, eenige centimeters
onder het plafond, kleine in den muur be
vestigde plankjes, die dienen moeten om de
nesten te steunen, maar bovenal om te voor
komen, dat er vuil op die matten valt, waar
op de Japonsche uiterst zindelijk zijn.
Dit laatste schijnen de zwaluwen, gelukkig,
zeer goed te begrijpen, en ook dat men ze de
gastvrijheid kou opzeggen, indien ze het al
te bont gingen maken. Daarom brengen zo
de ongerechtigheden van hun jongen, al
naar mate die worden geproduceerd, naar
buiten en dat wel zóó, dat er nooit iets op
de matten valt
Dit is evenwel nog niet alles. Tenminste
naar het beweren der Japanners. Zij zeggen,
dat de plankjes, willen de zwaluwen erop
nestelen, van heel dun dennenhout moeten
zijn, en bovendien zóó aan den muur be
vestigd, dat de nerf van het hout loodrecht
daarop staat Als do nerf aan den wand
evenwijdig liep, zou het plankje onder het
gewicht van het nest kunnen breken, of ten
minste zoo buigen, dat het nest gevaar liep,
er af te vallen. Zij beweren, dat zij nimmer
een zwaluwenpaar een nest hebben zien
bouwen op een plankje, waarvan de draad
evenwijdig lie-p aan de lijn volgens welke
het den muur raaktel
De Japansche hulszwaluw is van dezelfde
soort als de onze-
■züden en
>rdt
Mevr. DE VRIES-BRUI NS (s.d.) betoogde, dat
musea en dergelijke selfstandlge Instellingen
moeten bltlven, niet ondergeschikt aan de uni
versiteit
DergelUke Instellingen hooren eigenlijk onder
„Kunsten cn Wetenschappen" te worden ge
bracht. Aan de hulsvesting van enkele er van
werden beschouwingen gewüd.
Mevr. v. ITALLlE-v. EMBDEN (v.d.) meen
de. dat het Hooger Onderwüs te zwaar getroffen
Is door de bezuiniging. Er zün teveel studenten.
Aanbeveling verdient verhooging der college
gelden.
PROF. EERDMANS (Lib.) wees er op. dat te
vergaande speclaliscerlng schade kan doen aan
de eenheid van wetenschappelüke conceptie. Ook
het groote aantal studenten kan een ge
voor het wetenschappelük peil opleveren.
schappelük proletariaat.
Prof. v. d. BILT (Lib.) sloot
ïhouwlngen
zich ook
leei
niet ti
ziln en zou ook
bü de bc-
l Hü vroeg
•veel büzonder 1
rel maatregelei
verminderen.
De heer DUYMAER v. TWIST (a.r.) vrc
het staat met het onderzoek in verband n
homoeopath lachen
hooglei
nu op. Er moet gelük recht kom
moeopathische en allopathlsche opleiding. In
alle landen stügt de achting voor de homoeo
thle. die In Amerika reeds tot grooten invl
kwam op wetenschappelük terrein.
Mej. GROENEWEG (s.d.) besprak belan;
van nlet-doceerend personeel bij het onderwüs-
De heer PEEREROOM (h.g.s.) brak de lans
voor herstel van de theologische faculteit. Hü
zou een commissie willen van vertegenwoordi
gers d^r voornaamste richtingen, die de Herv.
Kerk actlveeren. om over deze aangelegenheid
het reformatorisch licht te doen schü'
Verder meende hü. dat opzettelük do benoe
ming van hoogleeraren, die van Herv. Gerefor
meerde richting zün. wordt nagelaten. Opgeleid
>rdt ln se pi
"T
Tu'ag"u"n.C"of alle~facv.il tel ten wel
logescholen moeten worden behouden
fstanden hiei
•billende universlteltei
t zün. doch
het aantal studenten, welker aantal veel grooter
Is dan de gemeenschap behoeft. Voor bepaalde
elten
uden
rden gesteld bU de eindexamens aaI
gymnasia en H.B.S.
Er werd tenslotte op aangedrongen, doctoran
dl In handelswetenschappen onderwüsbevoegd
hel'l te seven. Voor hen zou epr. een
wetswüziglng welke trouwens zeer gemakkelül
zou zün. wens'chen.
De heer BEUMER (a.r.) vroeg nadere Inlich
tingen over de toevoeging van het Rüksherbarl-
um aan de Universiteit te Lelden.
Antwoord van den Minister.
De MINISTER kon niet
..hooger onderwüs" oneven
bezuinigd. De
dig veel
umenvoeging van facultelten„als
Moller bepleit,
raden, op vers>
gesp
westle
jel aan "studenten. Wat de heer Mollei
e over de eindexamens aan H.B.S. en Gym-
a. ls moellük uitvoerbaar; het
leiding
ade 1
buahet"ve
In. GeHik-
ren kleven aan een toelatlngs-
eindexamen. Een scherpe selectie
n van studiebeurzen Is nl<
■effende onderzoekingen
wgezetheld gedaan. De
klachten van den heer Peen
benoeming van hooglecraren bü de theologi
sche faculteiten kan de minister niet erki
n»» Zün standpunt t.a.v. een leerstoel ln
wüzlgd. In de positie
het herbar'
-nlge ongeru:
staat geen reden. Het Museum voor natuurlü-
ke historie zal zün voor uitbreiding bestemd
terrein behoudi
gelden de RUksvoorw
voor personeel van h'
Ziekenhuis te Utree
Academisch
ieze zaak heeft de
.ntal buitengewone
ioogleeraren buitengewoon ls toegenomen,
ïeeft de regeering aanleiding gegeven voor
en onderzoek.
De afd. Hooger Onderwüs wordt goedgekeurd.
D vergadering wordt te één uur verdaagd
ot hedenmiddag één uur.
economische samenwerking
nederland--ned. 1ndie
De Minister van Koloniën heeft van de
commissie van advies nopens bevordering
der economische samenwerking tusschen
Nederland en Ned.-Indië een schrijven ont
vangen, waarin o.m. wordt medegedeeld, dat
de commissie meer en meer tot de overtui
ging is gekomen, dat het probleem der
economische samenwerking tusschen Neder
land en Nederl.-Indië een eenheid vormt
en dat aan deze eenheid zou worden tekort
gedaan indien uit het geheel van vraag
stukken en wederzijdsche belangen bij dit
probleem betrokken aan een bepaald onder
deel een afzonderlijke behandeling zou ten
deel vallen. De meerderheid der leden heeft
zich om uiteenloopende redenen tegen con-
tingenteering uitgesproken. De commissie
wenscht hieraan toe te voegen, dat bij haar
verdere werkzaamheden het textielvroag-
stuk opnieuw onder de oogen zal worden
gezien. Zij vertrouwt dat de Minister zien
ermede zal kunnen vereenigen dat zij
der tieze omstandigheden zich van de indie
ning van een uitgewerkt afzonderlijk advies
onthoudt
De Minister van Koloniën heeft thans bo
sloten de nadere beschouwing van de moge
lijkheid om verbetering te brengen in d*n
afzet tnn Nederlandsche textielgoederen lii
Neder'.andsch-lndië op te schorten in af
wachiing van het advies der commissie.
DINSDAG 20 DECEMBER
16.55 L O li d n R.: Kwintet
9 00 Hilversum AVRO; Gramofoonmuzlek
9.20 Warschau: Concert
20.00 Hulzen KRO: Kro-crkes»
20.05 H 1 1 v e r a u m AVltO: Gramofoonmuzlek
21.00 Hilversum AV140; Omroeporkest
21.20 Kllundborg: Kamermuziek
30 Hulzen KRO: Viool-soli
.50 Huizen KRO: Orkest
30H u 11 e n KRO: Gramofoonmuzlek
.45 Hilversum AVRO: Kovacs Lajos
23.05 Hilversum AVRO: Kovacs Lajos
18.30 Hulzen KRO: Esperanto
19.10 Hulzen KRO: Causerie Dr W. G. v
Slecn
19.30 Hilversum AVRO: Engelsche les
20.01 Hilversum AVRO: Persberichten
21.15 Hulzen KRO: Persberichten
23.00 Hilversum AVRO. Persberichten
WOENSDAG
DECEMBER
11.30 H u 12
12.00 H 1 1 V
12.15 H u 1 z
12.21. Lme
13.00 Huis
13.30 H u 1 z
14.20 K a 1 u
14.30 Hul*
15.20 Dave
15.30 Huls
16.20 Lans
18.01 H i 1 V
19.20 H 1 1 v
20 00 Hul:
sum VARA: Gramofooni
a NCRV: Giamofoonmuzi.
NCRV: Chr. Dameskoor
lborg: Strijkorkest
NCRV: Liederen-recital
sum VARA. Concert
1 NCRV: Kwintet
:ry: Orgelconcert
1 NCRV: Liederen-recital
NCRV: Liederen-recital
lborg: Omroepoikest
1 NCRV: Stuclo-orgel
sum VARA: De Notenkrakers
sum VARA: De Flierefluiter»
NCRV: Bachs Welhnachts-Ora-
8.00 Hulzen NCRV- Schriftlezing
10.00 Hilversum VPRO: Morgenwüding
10.30 Hulzen NCRV: Morgendienst Da G,
Laarman
Lezingen. Cursusssn, sa
11.00 Hulzen NCRV: Chr. lectuur
18.00 Hulzen NCRV; Dr F. J. Krop: Rusloa«
en wü
18.30 Hulzen NCRV: Cursus Engelse*
Klnderuurtjes. ens.
15.00 Hilversum VARA: Kinderuur
17.00 Hulzen NCRV: Kinderuur
Politie en Persberichten.
12.00 Hulzen NCRV: Politieberichten
19.30 Hulzen. NCRV Politieberichten.
19.45 Hulzen. NCRV. Persberichten.
DE PHOHI-UITZEND1NÜEN
Zaterdag 24 December zullen de uitzendin
gen van Phohi-zender worden nervat. Het ope
ningswoord zal worden gesproken door Dr.
Van Aalst. Het ligt in de bedoeling ook op de
beide Kerstdagen een programma naar lndië
uit te zenden. De uitzendingen vinden plaats
tusschen half één en half drie des middags.
DC KRACHTZENDER HAMBURG
Naar wij vernemen zal binnenkort mot de
werkzaamheden voor den bouw van den kracht-
zender Hamburg worden begonnen. Niettegen
staande het ln de bedoeling ligt. indien het
wear zulks toelaat, met den meeaten spoed te
werken, kan de in bedrijf neming van dezen zen
der. den laataten van het Duitsche omroep-
plan. niet voor de maand Juni van het volgend
MEER LUISTERAARS IN DUITSCHLAND
deze maand
ichtzendera In gebruik worden genomen,
L6 en Midden Dullaohland.
UITZENDING UIT BETHLEHEM
safe
Beth
lehem te verzorgen, die door de K.R.O. opnieuw
al worden uitgezonden, wanneer ze althans
RUSSISCHE KERSTPLANNEN
Volgens te Berlijn ontvangen berichten wil
de communistische internationale in verband
met de antl-kerstcampagne In RuMand op
Kerstavond door den Moskouechen zender een
voordracht over het Marxisme en Leninisme kt
het Duitsch doen uitzenden, teneinde de Duit
sche arbeiders op dezen avond ln een „andere
GRATIS DE OMROEPGIDS
tot 1 Januari voor wie zich
thans opgeeft als lid. 4 gld.
p. half jaar of 18 ct. p. week.
NED. CHR RADIO VER.
„Vooglenzang", EDE.
de rijksweg rotterdam
den haag
TWEEDE GEDEELTE IN GEBRUIK.
Hedenmorgen is het tweede gedeelte van
den nieuwen rijksweg Rotterdam—Den Haag
namelijk het baanvak vanaf Overslag nabij
Overschie tot Delft, voor het verkeer open
gesteld. Voorloopig wordt het verkeer in de
richting van Rotterdam naar Delft toege
staan. De auto's die rijden in de richting
Rotterdam moeten dus de gewone route
langs den Rotterdamschenweg volgen.
et Kerstgeschenk
Door W. v. A.
een der oudste gedeelten van Londen
id in een onaanzienlijke nauwe straat,
rvan de huizen aan de eene zijde va:»
teren op de TUiems uitkwamen, om-
eks 50 jaar gelodi n, een bouwvallige
ling, grijs en scneef weggezakt va.-,
erdom. In het beneden gedeelte was een
keltje gevestigd, waar volgens het
chrift boven de deur de oude James
;by een zaakje dreef in tweede handsch
ken en antiauiteiten.
ens op een namiddag het was de dag
Kerstmis, in Engeland de z.g. Kerst-
i was de oude Jim, na een paar
nten in zijn winkeltje geholpen te hebben
een antieke klok, zijn achterkamer hin-
uresloft. Zoowel vóór als achter verspreid
een paar gasvlammen een droefgeestig
il Wel hadden de stadsklokken zoocven
t dreunenden slag verkondigd, dat het
drie uur in den namiddag was. doch het
- reeds 7.00 donker, dat men overal in de
aten en de winkelétalages de lichten
ls had opgestoken. Het was vinnig koud
tevens mistig, zoodat oude Jim blij was,
!pr in zijn warme achterkamer terug te
n. Hij pookte het yuur wat op. deed er
wat nieuwe kolen bij en maakte zich juist
gereed, eens nistig aan «zijn boeken te gaan
werken, die open op tafel lagen, toen de bel
van de winkeldeur hem opnieuw naar voren
riep. Thans was het geen klant, maar een
koopman met takken mistletoe en kleine
kaarsenkroontjes. De man wenschte hem
een „gelukkige Kerstmis" waarbij oude
Jim bitter glimlachte en vroeg wat hij
hemt kon verkoopen.
De boekverkooper antwoordde, dat hij
niets noodig had. Zijn gelukkige Kerstmis
sen behoorden tot het verleden. Wat moest
oen eenzame, oude man, voor wien het leven
geen vreugde of zonneschijn meer had, met
kerstversiering of mistletoe doen? E11 roeds
had hii de deur voor den teleurgesteidew
koopman gesloten en was deze verder ge
gaan, toen een invallende gedachte hem de
deur weer deed openen en den man terug
roepen.
Wat het was, dat hem dreef, wist hij niet
maar nog eenmaal wilde hij het verleden
doen herleven, nog eenmaal wilde hij op
dezen „heiligen avond" de geesten van het
verleden om zich heen hebben. Deee avond
zou een uitzondering maken op de reeks van
grauwe dagen en eenzame avonden van de
voorbijgegane jaren en van die, welke nog
vóór hem lagen en dus mistletoe en kaar
sen, licht, veel licht!
Later, toen hij tot zijn boeken terugge
keerd was, schold hij zichzelf een ouden
dwaas, die kindsch begon te worden. Wat
verwachtte hij eigenlijk nog van Kerstmis?
Vroeger, ja vroeger was dit de schoonste tijd
van het jaar voor hem geweest. Toen leefde
zijn lieve vrouw nog, die nu al meer dan
tien jaar dood was. Toen waren zijn twee
knappe jongens nog thuis en zijn lief meisje,
zijn oogappel. En nu? Zijn oudste zoon was
verdronken op zee en de jongste was om
gekomen bij een opstand van kleurlingen in
Italië.
En zijn kleine meisken, zijn mooie Grace
met haar blonde krullen, ja, dat was een
geschiedenis nog veel treuriger. Zijn hart
bloedde nog bij het denken daaraan. Toen
had hij zijn laatste greintje levensvreugde
en levensmoed verloren, 't Was nu juist
viei juar geleden, Kerstavond zooals nu, dat
zij haar ouderlijk huis had verlaten om er
niet weer te komen. Later had zij een brief
vol berouw geschreven uit Frankrijk, waarin
zij smeekte om vergiffenis voor haar en den
jongen Lord, met wien zij gevlucht was. Een
adres had zij niet opgegeven en nimmer had
hij meer iets van haar gehoord, behalve, wat
een heer, met wien hij veri zaken deed, hem
verteld had. Deze had ^aar, ongeveer dri4
maanden na haar vertrek, op een avond le
Weenen uit het operagebouw zien komen en
in een luxe-auto zien stappen. Ze had een
prachtig avond-toilet aan en een mantel
met bonten kraag hing haar los om de
schouders. Hoewel ze vroolijk had gelachen
togen den heer, die haar vergezelde, was er
toch iets in haar oogen geweest, dat sprak
van verborgen leed en verdriet. En thans?
Voor de vijfde maal sinds haar vertrek zou
den de Kerstklokken het verkondigen, dat
de Zaligmaker der wereld was geboren en
nog steeds was haar plaats ledig aan den
huiselijken haard.
In het begin had de oude Jim haar ver
vloekt en wilde hij haar naam door niemand
hooren noemen. „Ze heeft beroering gebracht
in mijn huls", zei hij. „Ze heeft de nage
dachtenis harer moeder geschandvlekt Ze is
do schande van mijn ouderdom. Lichtzinnig
heeft ze haar huis verlaten. Nooit zal ze er
een voet meer over den drempel zetten".
Maar toen de maanden verliepen en de
eenzaamheid zich als een niet meer te ver
drijven gast aan zijn haardvuur nestelde,
verdween de toorn en maakte een nameloos
verlangen zich meester van zijn hart En zoo
leefde hij oan verder als een gebroken man,
terwijl alleen de engel der herinnering hem
in zijn donkere uren liefkozend ter zijde
stond. Zijn zaken gingen goed. Van jaar
tot jaar vermeerderde zijn vermogen. Hij
constateerde dit zonder de minste vreugde,
want voor wien zou dit geld na zijn dood
zijn?
rtok hedenavond zag hij, in zijn hoeken
hiarterend. dat het een voordeclig jaar voor
hem gewcont was. Maar wat had hij eraan?
Hy zou 1 flinke gift aan de armen geven,
Vroeger, toen hij nog met zijn vrouw en
kinderen tor kerk ging, had hij den pre
dikant dikwijls verrast met een extra-
bijdrage. Maar nu wam hij er al in jaren
niet meer. De oude predikant van zijn
kerspel was sinds lang overleden en de
nieuwe kende hem met eens bij naam. De
Bijbel was thans een gesloten boek voor hem
en bidden en danken deed hij nog wel uit
sleur, maar zijn hart stond cr buiten. Zou
langzamerhand was hij vervreemd van alleu
godsdienst en God had hij buiten zijn leven
gesloten.
Vroolijk waren de gedachten op dezen
Kerstavond niet. Bij het werk kon hij zijn
hoofd niet houden en daarom stond hij, toen
hij het op een naburigen kerktoren half zes
hoorde slaan, maar op, voorzag het vuur in
den haard, draaide het licht laag en flapte
door den winkel op de buitendeur toe. In
het voorbijgaan zog hij in een hoek nog h it
mistletoe en de kaarskroontjes als een bij
tere ironie liggen. „Waarom was ik ook zoo
dwaas vanmiddag? Wat bezielde mij toch?"
dacht hij.
Toen hij buiten kwam, zag hij, dat de mist
was opgetrokken, maar daarvoor in plaats
was het begonnen to sneeuwen. De wind
gierde thans door de verlaten straten en
joeg hem de fijne witte jachtsneeuw in het
gelaat. Hij dook diep in zijn kraag en stapte
vlug naar het goedkoops restaurant, waar
hij gewoon was zijn middagmaal te ge
bruiken.
Slechts weinige mensdien passeerden hem
met haastigen stap, verlangend om van da
koude, donkere straat in hun warme, ver»
lichte woningen te komen. De meesten
waren beladen met pakjes, Kerstgeschenken
cn de traditioncele gans of kalkoen en overal
waar een buitendeur openging, rook het
naar bakken en braden. In zijn restaurant
gebruikte hij zijn eenvoudig diner en bleef
daarna nog de courant lozen. Hij had Im
mers niets geen haast, om naar huis terug
te keeren. Niemand wachtte hem daar.
Half acht stond hij weer op straat. De
sneeuw lag nu wel een voet hoog en al het
grauwe cn morsige van een oude stadswijk
was thans verborgen onder het zilverwitte
dons. Het was thans veel levendiger ge
worden. Luide juichkreten weerklonken
door dc straten van de uitgelaten jeugd, die
een dolle pret had met sneeuwballen gooien
en sleedje rijden. En overal klonken blijde,
opgewekte stemmen en nu en dan schaterde
een vroolijke lach daartussrhen door. Ook
zag de oude man, hoe kennissen elkaar op
straat de hand schudden of elkaar in het
voorbijgaan toeriepen: „een gelukkig Kerst
mis!"
Maar hij ging zijn eenzaam pad naar hufs
door niemand aangesproken, door niemand
toegeroepen.
(Slot volfftj
