Kerkbouw in Crisistijd
ïemengd Nieuws.
LICHAMELIJKE OEFENING
Eoo°"
G. &NDAG 19 DECEMBER 1932
;erste steenlegging
vredeskerk
levenskracht van de Rotterdamsche
nde Gemeenten manifesteerde zich
jachtig in het feit, dat in dezen rwa-
(sistijd op één middag de eerste steen
boden gelegd van twee nieuwe kerk
ten.
|orp krijgt z'n Prinsckerk, Vreewijk
•deskerk en de steenlegging van beide
JFven werd tot een blijde plechtigheid,
reewijk verzamelden zich te omstreeks
tal van autoriteiten in de Zuiderkapel
Vonder en nadat daar de oorkonde
■teekend vertrok men in optocht naar
lüwwerk aan de Leede, waar zich reeds
(len verzameld hadden. Men verzamel-
i rondom het versierde podium, waar
ste steen nog in de takels hing en de
loci, Ds. J. J. H. van Beem, sprak de
te toe. In zijn welkomstwoord betrok
het bijzonder Ds. J. Bokma uit Schie-
Is h«
x vi« moment der eerste steenlegging
Sowti
gróoF&rtegenwoordiger van het Provinciaal
ps'uur, de heer W. Luyendijk, voorzit-
in de commissie van toezicht en Dr. F.
lp, vertegenwoordiger van het ministe-
n predikanten te Rotterdam,
eindelijk het plechtig moment van de
steen-legging is aangebroken, aldus
1.46 tS moeilijk te vertolken wat er in ons
1.45 parten leeft. De gemeente van Vreewijk
de laatste jaren gestaan in het teeken
BTEBen kerkbouw en de stichting van de
e Vredeskerk is de bekroning van veel
ging dn het kort de geschiedenis van
-k| ijk Vreewijk na. De snelle groei van
•N 'dam-Zuid en de uitbreiding van Vree-
y .bracht de Hervormden tot samenwer-
In het comité voor kerkstichting. Zes
geleden werd dit comité opgericht en
ial zich moeilijk hebben kunnen voor-
8 0.8 dat iu zoo korten tijd niet alleen een
1 i'^ndige gemeente zou zijn gevormd,
2 n.ijdat ook reeds tot stiohting van een
jj d.lfe steenen kerk zou kunnen worden
o'.Mei 1928 werd de gemeente door het
i llicciaal Kerkbestuur zelfstandig ver-
*1 en toen de Zuiderkapel al spoedig de
TMdt® n'et meer kon bevatten werd een
-'*Mi hulpkerk gokocht. In September 1930
kpr. zijn intrede en door de samenwer-
ran heel de gemeente, door groote offer,
laagheid werd dit huis van God gesticht.
j9ojde sombere tijden kwamen is de liefde
l9.8febkoeld maar gescherpt en men kan
20.op, dat de Vredeskerk uit de harten der
i8.2$nteleden oprijst. Het ging niet om het
I8.5tn gebouw als zoodanig maar om het
I8.4&n van een tempel waardig den dienst
jnzen God.
yr.gripr stond spr. stil bij het werk van
roogere comité en van de kerkvoogdij
irktftrde haar namens de notabelen en heel
stakfoeente hartelijk dank waadbij hij in
één^ijZOnder betrok de heer P. Hangsma,
«tenyermoeide strijder voor dit ideaal. Spr.
aa«e ook het werk van de architecten
rdeifoe en Kok, de aannemers fa. Vink
ge-» en de opzichter van Oudenaarde.
Opbesloot met het voorlezen van de
ide eindigende met de woorden: „Dat
-.jogen open zijn over dit huis."
fferjvoLgens las Ds. van Beem Ps. 23 en be
ta zijn gehoor bij den uittocht, den door-
en den intocht in 's Heeren heerlijk-
Ier het luiden van de klok van de hou-
lulpkerk heeft daarna de heer P.
ima den eersten steen gelegd. Ds. Bokma
daarna namens het Provinciaal Be
de gemeente geluk gewenscht. Spr. me-
;rde den rijken zogen, die hier is gezien
rak den wensch uit, dat ook in dit ge-
velen den eenigen troost in leven en
Brven zouden vinden. Het was een bij-
!r goede gedachte den heer Haagsma te
eken den eersten steen te leggen, omdat
immers de stuwkracht voor heel de
is geweest.
heer Luyendijk bracht de gelukwen-
over van de provinciale commissie
toezicht. Dr. F. J. Krop namens het
iterie van Rotterdamsche predikanten en
ms de commissie van advies, roemde het
akken en volhouden van de mannen van
linker Maasoever en sprak den wensch
lat in een omgeving, waar de geest der
utie veel vat heeft, ook getuigd zou
m worden van het geloof in den leven-
God.
dat Ds. van Beem de sprekers had dank
td, werd de plechtigheid besloten met
:ingen van Gez. 96. Ds. van Beem deelde
EERSTE STEENLEGGING
PRINSEKERK
groote belangstelling.
Zaterdagmiddag heeft aan den Statensingel
in blij dorp de plechtige eerste steenlegging
plaats gehad van de Prinsekerk, die daar
wordt gebouwd ter vervanging van de Ooster-
kerk, het eerste bedehuis hier ter stede voor
den Hervormden Eeredienst in 1680 gebouwd,
dat echter, naar men weet, onlangs is ver
kocht.
Er bestond voor de plechtigheid zeer groote
belangstelling. Wij merkten o.m. op de drie
wethouders A. Hanemaayer, Mr. A. de Jong
cn A. H. S. Stemerding, vele predikanten der
Ned. Herv. Gemeente, afgevaardigden van
diverse kerkelijke instanties, ouderlingen,
diakenen en tallooze gemeenteleden, die de
plechtigheid wilden bijwonen.
Wegens verhindering van den Voorzitter
van het College van Gecommitteerden tot de
zaken der Ned. Herv. Gemeente te Rotterdam,
Prof. Mr. F. de Vries, heeft Mr. Abr. v. d.
H o e v e n een kort welkomstwoord gesproken,
waarin hij o.m. mededeelde, dat van den Bur
gemeester en den Directeur van Plaatselijke
Werken bericht van verhindering was binnen
gekomen en waarin hij zijn leedwezen er over
uitsprak, dat wijlen de heer E. L. Kralen, lid
van Gecommitteerden, deze plechtigheid niet
meer kon meemaken.
Daarna verleende spr. het woord aan D s.
A. O. G. den Hertog, Voorzitter der
Kerkeraads-commissie voor nieuwe kerkstich
ting, die in een kort woord er op wees, dat
deze dag er één van vreugde is. God heeft een
wonder gewerkt, 't Begin was zoo buiten
gewoon klein en thans is de aanvang van den
bouw eener nieuwe kerk daar. De Gemeente
te Rotterdam heeft veel gegeven voor dit
nieuwe Godshuis, dat gebouwd wordt met het
doel, dat het Woord van God zal doordringen
tot het hart der menschen. Deze nioderne tijd
spoelt veel weg, maar leert toch opnieuw dat
er alleen verwachting is voor den mensch,
wanneer hij vertrouwt op God. 't Hart van het
oude Chr. geloof is Gods Woord. Dit vindt zijn
weg door de kerkgebouwen heen. Van geld
verspilling is hier geen sprake. Hier wordt
een stuk idealisme gebouwd, een instrument,
waardoor het Woord van God tot de Rotter
dammers zal spreken. Spr. is blij, dat dit een
Hervormde kerk mag zijn. Velen bouwen in
dezen tijd zoo graag een kerk naar eigen
smaak en inzicht. Maar toch is, aldus spr., de
Herv. Kerk nog altijd de bedding, waardoor
Gods Woord stroomt tot de breede lagen van
ons volk. Geve God, dat dit werk voorspoedig
moge gelukken.
Hierna heeft Mr. Abr. v. d. Hoeven de
plechtigheid der eerste steenlegging verricht,
ECONOMIE EN FIN ANCIEN
SINGKEP TIN MIJ
FINANCIEELE POSITIE
NIET STERK
EERST MOET EEN FLINKE
RESERVE WORDEN GEVORMD
de Slng-kep Tin Maatschappij ztfn drie
n waarden In omloop, n.l. de 6% cum.
'aarop per uit. Juni 1S32
onaf 1 Juli tot 80 Juni)
achterstallig ls. Verder de ge-
e vanaf 1889/90 e
itvlngen van 13.1.
De huidige koers der prlorlteltsaandeelen ls
53%. die der gewone aandeelen 70%, terwül de
winstbewijzen niet officieel genoteerd worden
De winstverdeellng luidt als volgt:
na afschrijvingen eerst 4% aan preferente
aandeelen (gecreëerd voor het behoud der zeg
genschap. oligarchische clausule) daarna 6%
f dividend op de prlorlteltsaandeelen,
oumulal
6%
irdeellng hebben
keerd. Waar het bedrl
verliezen heeft geledei
alleen geheel ls lnget
is overgebleven vi
noodig een flinke
de Directie tot dl
getwijfeld kan t
bepallhg ls het
der 2000 stuks
een ongedekt deficit
i 920.334.94, ls het dringend
ndeelen tegen
:ueele uitgifte
nandeelen ln den weg staat en al
deze bepaling ontdoken door het I
priorltelts-aandeelen.
echt ln feite
niet
dat
istbewijshouder
heeft, hel
feld geen genoegen mede zullen nemen. Indien
dit recht vervallen werd verklaard zonder even
redige compensatie.
Do Slngkep Tin Maatschappij werkt op het
eiland Singkep, dat ln de buurt van Singapore
ls gelegen; deze ligging maakt, dat veel uit de
—orden, zoodat de kos-
>rden gedrukt door de
ir. gekoppeld als deze
nlddeld 64.18
meden
r 1931/2 circa 70.07 per N.l. plcol te-
3.21 ln 1930/1 en 121.14 over 1929/30.
laatste boekjaar werd dus nog een ex-
in een uitgave van 46 000 zoodat het bedrtjf
sr saldo een voordeellg saldo liet van f 34.000.
oor de hooge afschrijvingen ad 425.391.40
iSteerde per saldo een boekverlles van
382.330.70, waardoor het totaal deficit, zoo-
a reeda gezegd, tot 920.344.94 steeg.
De restrictie en kostprijsverhooging
Hierbij willen wtJ op twee punten wüzen.
Ten eerste, dat Singkep Tin zich natuurlök
>k bU de restrictie heeft aangesloten, die voor
I tin ongetwijfeld effectief zal worden, al Is den
eersten tUd de productie-beperking staag over
troffen door de daling In het verbruik. Men
i had de surplus-voorraden uit de markt te ne-
i n.cn om geen ongelukken te veroorzaken, doch
geleidelijk schijnt het. dat men de misère heeft
overwonnen en dat voortbrenging en verbruik
met elkander ln ev^pwlcht zijn. Een Iets ver-
hoogde vraag zal ook onmlddellük de voorra*
I den doen slinken.
Op 1 Juni 1931 was het aan Singkep Tin toe-
I gestane Jaarquotum 15.037 Str. ton: 1 Jan. 1983
12.911 Str. ton; 1 Juni 1932 10.063 Str. ton; 1
Juli 1932 7.660 Str. ton.
De hieruit voortvloeiende koatprUsverhooglng
werd meer dan genivelleerd door de depreciatie
van het Pond; was de productie niet beperkt,
zelfkt
geloopen. Doch het ligt voor de hand, d
1932/3 een hoogeren kostprijs te zien zal gev
Ingevolge de nog sterker Ingekrompen
brenging tenzjj de val van het Pond opnieuw
ernstige vormen zal gaan aannemen.
T®n tweede willen wü opmerken, dat
drüf als Singkep, dat slechts eenzijdig georiën
teerd Is op een klein stukje van den aardbodem
zorgen moet dat haar kapitaalsuitgaven ln v.
houding tot de ertsreserves worden afgesch
ven. Heeft men bijv. een ertsreserve, voldoende
voor 15 Jaar, dan moet een voorzichtige dli
tie ook zorgen, dat na vijftien Jaar de geheele
onderneming op nihil te boek staat. Wc
nieuwe ertslagen aangeboord of blijkt men
ihtlgen kant te zijn gefcl
wijl
ivallei
ntue«
tuurlljk zijn
echter niet rekenen; I
dat eenzijdig gericht
a heeft Singkep de laatst
;apitnnlsultgaven moeten
de rijke ertsvelden werde
ileuwe velden slechts koi
ich t ge r
ndeel-
liquidatie
erop moet
van een bedrllf
een afgelegen
ngt gewoonlijk
handenarbeid
:endeels di
en dit bracht
zich mede. Ve
-ekenlng ln duizend*
1928/9 1929/30 1930/1 1981/2
P.M. P.M. P.M P.M.
8.653 3.629 8.197 2.807
604 508 407 422
4.282 4.162 4.167 4.169
435 308
139 232 111
4.953 4.547 4.648
kapitaal
crediteuren
Ned. Handel Mfl.
onverdeeld
reservefonds
wlnstuitkeerlngen
.010 4.010 4.010
512 473 311
326
4.953 4.547 4.648
2.720 2.397 1.566
1.551 1.654 1.309 617
1.169 743 257 343
24 77 79 0
216 601 282
1.193 1.036 937 733
diverse algemeene
onkosten
rente, koersverschillen
afschrijvingen
686 621 480 262
616 507 425
165
1.193 1.036 937 733
De flnancieele positie la niet sterk; teger
over schulden aan derden ad 578.000 staa
slechts vlottende activa. Inclusief de tln-vooi
raad van 420.000. Dit Is echter voor een b<
drüf als de Singkep geen onoverkomelük bi
zwaar, omdat de tin, voorzoover deze verkoop
baar is. direct wordt afgerekend. Werkt men
dus niet met verlies do huidige tlnnoteerlng
komt ongeveer mejt een Straltsprüs ov«
van 82, zoodat er nog steeds een wlnstm
vóór afschrüvingen bestaat dan gaat ook de
flnancieele positie niet achteruit, vooral nu
op het moment niet uitbreidt, maar eerder
productie kostprijs gem.
verkoopsprijs
In Ned. Ind. plcols en ln guldens
1137.73
129.27
121.02
108.83
90.22
f212.37
169.97
J63.98
121.14
83.21
1928/7
1927/8 16.S
1928/9 17.
1929/30 19.':
1930/1 18.
1931/3 13.1
Waneer w(J een algemeen oordeel
gewone aandeelen Singkep tin zouden uitspre
ken, dan Hikt ons een koers van 70% rükelük
hoog, doordat op de prlorlteltsaandeelen
18% moet worden betaald plus wat er nog
der achterstallig ls geworden, Indien d«
pressie nog enkele Jaren duurt. Aan den t
ren kant ziet het er wel naar uit, dat d«
perking op een gegeven moment, vermoet
In de naaste toekomst, effectief wordt. Di
een achterstand van 18% of meer vrü spoedig
Mr. A. v. d. Hoeven legt de eerste steen.
waarby hjj vooraf de bede uitsprak, dat tot ln
lengte van dagen Gods liefde in dit gebouw
moge wonen. Die liefde, aldus spr., welke voor
ons dagelijks weer zichtbaar is. Die liefde,
welke, boven alles, ons geopenbaard is ge
worden in de zending van Gods Zoon, Jezus
Christus, onder ons menschen en in Diens
offer voor ons gebracht.
Zoowel vóór als na de steenlegging heeft
het Jeugddienstkoor „Licht in Lijden'' enkele
liederen gezongen.
De oorkonde op den ingemetselden steen
luidt als volgt: „Op heden, den 17 December,
in den jare onzes Heeren 1932 is door den
Hoogedelgestr. Heer Mr. Abr. v. d. Hoeven de
eerste steen van deze kerk gelegd.
Op hechten grondslag gelegd door de Com
missie van Kerkstichting, onder Voorzitter
schap van den WelEerwaarden Heer Ds. A.
C. G. den Hertog, verrijze dit gebouw ter
vervanging van de Oosterkerk, het eerste
bedehuis voor den Hervormden Eeredienst, in
1680 te Rotterdam gebouwd.
Op Jacobs ruststeen zett' het grond
,Ten Godshuis van het Nieuw Verbond.
Gen. 28 18.
Worde deze bouw evenals destijds die van
de gjide kerk onder Gods genadigen zegen,
zonder ongeval, zonder weerspoed met ver-
heuginge volbracht."
Na de steenlegging heeft M r. B. F. V e r-
een namens het Prov. Kerkbestuur Zuid-
Holland woorden van hartelijken gelukwensch
gesproken.
daarna nog mede, dat Ijem vóór de plech
tigheid een enveloppe was overhandigd van
de Centenvereeniging, inhoudende een be
drag van 100 voor het meubilair van de
nieuwe kerk.
bezichtiging van het wrak van
de „p. c. hooft".
n teleurstelling te voorkomen en in vor-
1 met de vele aanvragen om inlichtiu-
verzoekt men ons mede te deelen, dal
boord van 't wrak van de „P. C. Hooft",
is liggende bij do N.V. Simons' Schoeps-
perij ie Pernis nog geen publiek wordt
;elaten. In den loop van deze weck zal
den medegedeeld vanaf welken daturn
.Hooft" te bezichtigen is. De voorberei-
Sen zijn reeds ver gevorderd.
branden
tet cafe van C. Holdermans aan den
Tavenweg te Capelle a. d. IJssel is des
hts afgebrand. Een deel van het woon-
kon behouden blijven. De schade wordt
r verzekering 'gedekt. De oorzaak van
brand is onbekend;
DOOR DEN TREIN GEDOOD.
Het lijk van den op den onbewaafclen
overweg tusschen IJmuiden en Velsen over
reden man is herkend als te zijn van den
78-jarigen heer Th. Oudhof te IJmuiden
Oost. Vermoedelijk door zijn bijziendheid
heeft hij den naderenden trein niei npgo-
merkL
Bij het passeeren van een overweg tus
schen IJmuiden en Velsen ls een man door
'n electrischen trein gegrepen en op slng ge
dood. Het slachtoffer was zoo verminkt, dat
de indentiteit nog niet kon worden vastge
steld.
BRANDSTICHTING.
Te Kerkrade (L.) ls een gepensionneerde
mijnwerker gearresteerd. Tijdens zijn afwe
zigheid ontstond brand in zijn huis. Het
vuur werd spoedig gebluscht, doch op zol
der ontdekte men in petroleum gedrenkte
goederen, waarbij brandende kaarsen had
den gestaan;
EEN DURE HALSBAND.
Een landbouwer te Holten (O.) had zich
voor den politierechter te Almelo te verant
woorden wegens dierenmishandeling doordat
door zijn toedoen zijn hond door de minder
waardige halsband werd geworgd.
Tegen den man, die uit schrielheid geen
nieuwen halsband had willen koopen, werd
f 100 boete of twee maanden gevangenisstraf
geëischt
Het vonnis luidde f 75 of 50 dagen hechtenis.
FELLE BRANDEN.
Een kind bijna verbrand.
Men meldt ons uit Capelle aan den
IJssel: 's Nachts omstreeks halftwee be
merkte een voorbijganger dat brand was
ontstaan in café „Devonia" aan den 's-Gra-
venweg alhier. De bewoners, een gezin, be
staande uit man, vrouw en 6 kinderen, wel
ke nog te bed lagen, werden in allerijl ge
wekt en konden in nachtgewaad het bran
dende gebouw verlaten. Het jongste kind
van 4 jaar kon slechts met moeite gered
worden. Het perceel brandde met den in
boedel geheel uit. Verzekering dokt slechts
gedeeltelijk de schade.
's Nachts ongeveer één uur ontdekten de
brigadier dpr Rijksveldwacht Laagland, van
Enkhuizen en de gemeente-veldwachter van
Hoogkarspel brand in de bekende koekfa-
briek S. K. S. te Hoogkarspel. Direct
werden de burgemeester van Hoogkarspel
en de brandweer gewaarschuwd, die spoe
dig ter plaatse waren. Ongeveer halfvier
was de brand gebluscht De brand is ver
moedelijk ontstaan op den papierzolder. Er
is zeer veel schade aangericht. De nieuwe
nufnmrvbielspuit van Eukhuizen verleende
assistentie.
Te Oosterhout (N.-Br.) ontstond door
onbekende oorzaak brand in de fabriek van
de N.V. Zuid-Nederl. Zeemlederfabrieken.
Hoewel de brandweer spoedig ter plaatse
was en krachtig optrad, werd aan het ge
bouw en vooral aan de machinerieën veel
schade toegebracht
■HEIDEBRAND.
Zondagmorgen omstreeks 10 uur werd het
garnizoen te Amersfoort gealarmeerd voor
een feilen heidebrand welke woedde ten Oos
ten van den Straatweg Amersfoort—Utrecht
ter hoogte van Kamp van Zeist Mot gere-
quireerde auto's werden de manschappen
naar den brand vervoerd. Na 3 uur was mon
vuur meester, zoodat het gevaar voor
uitbreiding in de richting van do groote
Leusder Helde geweken was.
AKELIGE VONDST
V rij dagmorgen werd onder Teeffelen in
de gemeente Ooijen (N.-Br.) door eenlge
voorbijgangers in De Wiel nahij de Twaalf
Boompjes een lijk gevonden. Bij nader on
derzoek bleek het te zijn de 86-jnrige M.
Kooien uit Oss. Zoowel de Rijksmnrechaus-
see te Oss als de burgemeester Jans uit
Ooijen waren spoedig ter plaatse aanwezig.
Dr. Beek uit Oss. die eenigen tijd later arri
veerde, kon slechts den dood constateeren
Het lijk werd hierna per auto naar het zie
kenhuis te Oss overgehracht. Omtrent do
oorzaak tast men nog in het duister. Er zijn
geen sporen van misdrijf gevonden. Zonder
dal de bewoners hiervan iets hebben be
merkt, moot de man het huis hebben ver
laten.
DOODELIJK AUTO-ONGEVAL.
Men meldt ons uit Maastricht:
Gistermiddag is de huisvrouw Haenen,
uit Borgharen, die in België haar dochter
had bezocht, in de Boschestraat' aldaar,
vermoedelijk tengevolge van de duisternis,
door een auto aangereden. Zij werd naar '1
Calvarienziekenhuis alhier overgebracht,
waar zij spoedig na aankomst aan de beko
men verwondingen is overleden.
EEN SMMOKKELAAR AANGESCHOTEN
Zaterdagochtend te omstreeks 5 uur pas
seerde een auto uit Duitschland onder
Schinveld de grens. Een patrouille van de
militaire politie wilde de auto aanhouden,
doch de chauffeur voldeed niet aan het ver
zoek en reed met groote snelheid verder. Ook
de vordering om te stoppen op een tweede
post werd genegeerd. 'De beambten losten
toen eenige schoten op de auto, terwijl het
nummer van de auto kon worden genoteerd
Het bleek dat de auto toebehoorde aan
zekeren J. B. uit Brunssum, die als smokke
laar bekend staat B. en de auto bleven
eenige dagen onvindbaar.
Later is echter gebleken dat B. door twee
schoten in den arm was getroffen. Angst
voor een gerechtorlijke vervolging had hem
er echter van teruggehouden zich onder ge
neeskundige behandeling te stellen. Maan
dagavond echter heeft hij de hulp van een
geneesheer ingeroepen, op wiens advies hij
naar het St. Joseph-ziekenhuis te Heerlen
werd overgebracht. De militaire politie heeft
thans ook de auto in een garage te Heerlen
opgespoord.
Vrijdagmiddag is in den ouderdom van
bijna 103 jaar overleden mevr. de wed. Chr.
SasPoulviquet, de oudste inwoonster van
Amsterdam.
Zij zou juist Tweeden Kerstdag a.s. het
feit herdenken, dat zij 103 jaar oud werd.
Zij was tot op het laatste oogenlblik helder
VREEMDE VEEZIEKTE.
Aan een vreemde veeziekte, welke door
de Veeartsenijkunde te Aarlanderveen niet
Is te verklaren, zijn van een veehouder al
daar een drie'tal runderen doodgegaan, ter
wijl nog meerdere zijner dieren aan die ziek
te lijden. Ook deze dieren zullen wel aan
de ziekte doodgaan.
Zondagmorgen is op den Engelsche Hoek
bij Terschelling de Duitsche treiler „Ha
ralt" uit Leer gestrand. De bemanning, 19
koppen sterk, is gered. Do pogingen om de
„Haralt" vlot te krijgen, hebben geen resul
taat gehad. De luiken zijn weggeslagen en
het schip ls vol water geloopen, zoodat het
als verloren beschouwd! moet worden.
EEN DIPHTHERITIS-EPIDEMIE.
Te Valkenswaard (N.-Br.) heerscht onder
de kinderen een diphtheritis-epidemie. Er
zijn reeds 50 gevallen geronstateeerd, waar
onder vijf met doodelijken afloop. De plaat
selijke overheid heeft slnlting van de scho
len als noodzakelijk Beoordeeld om versprei
ding van de ziekte te voorkomen.
Do inspecteur der volksgezondheid te
Maastricht heelt er^i orderzoelk. p"osleld.
zwemmen
zwemmen VOLKSSPORT?
In den zomer kan deze vraag zeker bevesti
gend worden beantwoord, maar in den win
ter komt het practisch hier op neeir ,dat groo
te bevolkingsgroepen hun zwemlust moeten
bedwingen. De overdekte bad- en zwemin
richtingen zijn meestal voor de massa te
duur. Blijkens een ons toegezonden uiteenzet
ting streeft thans de N.V. De Sportfondsen
naar een andere opzet. Er zijn thans 10 sport
fondsen baden in ons land in bedrijf en men
streeft er naar deze ook dienstbaar te maken
aan die groote volksgroepen, die in den zo
mer regelmatig zwemmen in open water,
maar die om finantieele redenen 's winters
op het droge blijven.
De sportfondsen worden gesticht met spaar
geld en de leiding gaat er van uit, dat de in
komsten de uitgaven moeten dekken en aan
de spaarders dan nog een matige rente moet
worden vergoed. Wordt echter de 5 pCt divi
dend bereikt en is voor een behoorlijke ra
serve .gezorgd met het oog op de tegenvallers,
dan wordt wat er over blijft gebruikt om
de tarieven te verlagen. Men wacht daarmee
zelfs in bepaalde gevallen niet eens op de
reservevorming maar stimuleert het gebruik
der baden door bijzondere maatregelen. Een
voorbeeld daarvan vindt men in de exploi
tatie van het sportfondsenbad aan de Lin-
naeusstraat te Amsterdam.
Deze inrichting is in 1929 geopend. Begon
nen werd met het algemeen geldende (dure)
tarief; 50 cents voor een los bad, een prijs,
die natuurlijk veel te hoog is om het zwem
men werkelijk algemeen te doen zijn.
Daarom is het bestuur van De Sportfond-
n er op uit geweest, de tarieven te ver^
lagen. Zij heeft dit voorzichtig aan gedaan,
telkens een stukje, een soort knabbelmethode.
Allereerst is de Dinsdagovnd uit het ge
wone 50 cents tarief bedrijf gelicht en
ter beschikking gesteld van bepaalde orga
nisaties.
Voorts zijn een paar z.g. populaire tijden
ingevoerd: Maandag en Dinsdagmiddag, van
half 6 tot 7 uur, op welke tijden een bad in
het Sportfondsenbad inclusief badgoed en
handdoek 25 cent bedraagt.
Toen de crisis haar invloed deed gelden,
werden voor de werklooze leden (en gezins
leden) der spaarders baden beschikbaar ge
steld tegen 15 cent.
Daarop werden z.g. groepsabonnementen
ingevoerd voor personeelsvereenigingen der
groote bedrijven. Op een bepaald uur per
weck kunnen de leden dier vereenging op
vertoon van het daartoe uitgegeven groeps
abonnement met elkaar gebruik van de in
richting maken. Een bad komt aldus te staan
op 22 cent
Door de Sportfondsen zijn daarop bespre
kingen gevoerd met de directies van verschil
lende bedrijven, die op de invloed van het
geregeld zwemmen op de lichamelijke ge
steldheid van haar personeel in verband met
de arbeidsprestaties gewezen werden, met als
uiteindelijk resultaat, dat verschillende direc
ties de helft van het abonnement betalen,
zoodat die groepen der arbeiders het geregld
zwembad op 11 cent komt te staan. t
In verband met de voortdurende stijging
der gunstige resultaten heeft het Sportfond-
senbadbestuur een zeer belangrijke beslis
sing genomen ten aanzien van het zwemmen
door kinderen. De Sportfondsen is name
lijk van oordeel, dat het zwemmen der kin
deren voor de gezinshoofden een zeer zware
belasting wordt wanneer zij voor een bad
hunner kinderen 50 cent moeten betalen.
Daarom is sinds Augustus 1932 een ver
laagd kinder-tarief ingevoerd, nl. 25 cent
(inclusief badgoed en handdoek) geldig op
alle tijden. Het resultaat daarvan is prach
tig: honderden kinderen voor wier ouders
het 's winters zwemmen vroeger te duur was,
plassen en ploeteren nu wekelijks dat het
een lust is.
Ten slotte heeft De Sportfondsen haar aan
dacht gewijd aan de crisistoestanden. Velen,
die vroeger tot de .geregelde bezoekers der
inrichting behoorden, konden door werkloos
heid natuurlijk ook geen 25 cent voor een
wekelijksch bad betalen. Daarom zijn aan
verschillende organisaties (van verschillen
de politieke en godsdienstige richting) z.g.
crisisbaden ter beschikking gesteld voor
haar werklooze leden. De kostprijs van een
crisis-bad is 10 cent.
Dat met de gevolgde tariefspolitiek te Am
sterdam een steeds grootere groep menschen
bereikt wordt, blijkt wel uit de jaarcijfers
van het bezoek in het Sportfondsenbad:
1929 136,344 baden; 1930 343.207 baden: 1931
668.506 baden en in 1932 (geraamd 410.000
baden.
Uit bovenstaande gegevens blijkt wel. dat
de tactiek om in dezen tijd de tarieven te ver
lagen proefondervindelijk juist is gebleken.
Dat moge niet alleen door de sportfondsen-
baden, maar ook door de directies van an
dere overdekte bad en zweminrichtingen
worden verstaan. Eerst dan zal het zwemmen
ook 's winters volkssport kunnen worden.
VOETBAL
DE C.N.VB.-COMPETITIE
Uitslagen van Zaterdag jJ.:
District Utrecht.
Klasse I
District Zwolle.
Klasse I
Kampen: DO.S. IGo Ahead I n.d.
Nunspeet: Volharding IQuick I 3—1
Meppel: M.J.V. I—Sparta I 3-2
Klasse II
Zwartsluis: Z.S.V. IIVolharding II n d
Zwolle: CS.V. II—Olympia I 2—5
Elburg: Quick IIBe Quick*111 90
Zwolle: Be Quick II—D.O.S. II 2—4
District Twente-West
Klasse II
Rijssen: Excelsior IISparta II 2—5
District Drente.
Holl Veld: H.S C I—D.O.S. I 6—2
Assen: U.D.I. II—H.V.V. I 0-9
District Friesland.
Harlingen: RV V.-Zwaluwen I 0—2
District Twente-Oost.
Enschede: Sparta IIISparta I 38
Enschede: Achilles IIAchilles III 92
Borne: B.CS.V. IIJuliana 0—2
Glanerbrug: Sportlust IIB CS.V. I 0S
Vriendschappelijk.
Almelo: Oranje Nassau Ent. Boys 4—5
Hengelo: Juliana IIOr. Nassau II 33
Dokkum: Sparta IH.M.S. I 46
Bergum: H.M S. (adsp.)Bergum (adsp.)
1—2
KORFBAL
Vriendschappelijk.
Lisse: AnimoFiks I
Quick series:
Rotterdam: Bapivo II—Blauw Wit I 1—5
Rotterdam: Top IIThor II 0—1
Rivierberichten
Atlas' st. Theodora; st. Baccbü»; st. Fata Mor
gana; st. Bego; st. Maria Corna. st d'Alem-
bert; st. Vergennes; Eveline, v. d. Houte; Hen-
drina Maria, Roelofs; Daventria_ Maas; Alsacia,
Smit; Teja, v. Maren; Icar, Tlggeloven; Neptun
9, Bleh; Stella Maris, Peulen; Rigoletto Klei
Margaretha, v. Uden; W. v. Drlel 39, v. Te*
felen; Trymar. de Roon; Unilever 11, Wiltin„,
Henri, Smits; 'Octant, Glnster; Isala 1, Bokslag;
Kahmea; DORDRECHT: st'Trlo- st. Paula; et.
Richelieu; Trevisia, Busker; PANHEEL: st.
Marwi; ZWOLLE: st. Westerbouwing
cor, v. Meel; VLISSINGEN: Zola, de Wit- Huy-
gens de Jong; VLAARDINGENKeo Meckel-
STAb a. h. HARINGVLIET: NeeltJe. Ghijssels;
2 Gebroeders, Haksteen; HELMOND: Maria Sil-
vlus; IJMUIDEN: Heinrlch, Welgardt; vLlE-
REEDE: Aleida, Galenkamp- 1 vlf Hubert Greve
NEI JEN BEEKResult, Wijr.en; HAARLEM'.
Spes Vera 2, Verhagen; KEKERDOM: Wïlhel-
mina Reymers; AELDOORN: Lambertha Wilha.,
Mensink; UITHOORN: Jantje de Vries'
ANGERLO: Anjo, Tromp; KAMPEREILANU'
Eendracht, Brjjder; WIERINGENConstantioa
Joosten; Luxor, Hengen MAASBRACHT: Gelder
land 25. Groen; M. Stlnnes 18, Raub; Rijnland,
v. d. Berg; UTRECHT: Obo Onstwedder; DEN
HAAG: Elihen, Kriessels; DELFT: Catharlna,
v. Kaam; SNEEK: Fides, Lubbers; ALPHEN a.
d. RIJN: Eendracht, Speksnijder;
BELGIë: st. Rynschelde 11; st. Tournal; Adol-
phlne, Reyniers; Curie Janssens; Zeemeeuw v.
Holt; Credo. v. DrlelOctavia, Verbeek; Fl'an-
dria, Willems; Desmarhel, v. dBroek; Albert
Nevejans; Cannibale, Verschelden; Jeanne Al'
brechts; Yvcone, Peer; FasUna Lente, teer;
Emma. Janssens; Rene, Saerene; Elvlre, Dees;
Charles, Reibel, de Joode; Geertruida, v. Rooy;
SaarsteHn, Madert; Themis, WIrtx; Amgellka.
Keil; St. Gerard, Verbraecen; Joha. Adriana,
Borms; Gadang, Ke|jzer; Élll, Vlelltz- Dei
Adjutor Sterlln; Morgenster, Smit
DUITSCHLAND: st Amlcitia; Helena 3, Steen
stra; Gerardus, Vermellen; Grada Stefllüiga;
Maca, Oomens; Specht v. d. Linden.
Gepasseerd na 'a mldags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: at. Flat Vol. u7; st Alcyoo- st
Theodor; st. Speculant- st Frans Friedrich-' st
Gerhard 5; st Gerwl; Kontinent. Retnarz; Maria
Adolphine, v. d. Velde; Johanna de Visser; Ilse,
Quernhorst; Tamporoas. Weber;" Rijntrans 8 v
d. Hors- Frelheit, Borgards; Mannheim *206
Knaub; Cornelia, v. d. Ryken; Anna Katha., Kehi
AMSTERDAM; Risico 2 v. Weezei; Josephine
Magielsen; ARNHEM: Woutrlna; DOR-
DRECHT: st Mount Everest; DE STEEG- Talis-
i, Rossmuller; RENKUM: Grote Luise Ter-
juiig; ELDEN: Ella, v. Gelderen; DELFTWil-
helmlna, Reymers; HEEMSTEDE: Op hoop v
?,efea' £?,raJr\h?ÉVWAHDES'Verwisseling, de
Vries; TILBURG: Humalejo, Smits UTRECHT-
Cornelia Gijsberts-. LOBITH: Margaretha, Jan-"
sen; MÜ .1, IN GENde Hoop v. Enk- lJmuï-
DEN: Addio. Pols; ALPHEN a <J. MAAS: sLjo-
heph, v. Steen; St Theresla, Brugman; TER-
NEUZEN Odilia, den Dikken- KATWIJK a.
ZEE: Gillek Au! 2, Wendt
BELGRs: Martha Bundewel; Hoofzoon 1 Sralta
m WasemngenAdrianua. v. Èetten;
finndèr ^ctolaD3iTaueolob^ Krone; Labor,
EMMERIK, 17 December.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Consulsta, Strlen; Onder-
«jsmlng. Snijder; Adelaar. Rooseboom; st Köln,
at. Karlsruhe 9; Odilla. -i Dikken; Maria,
Scbreuders; st. Antwerp Marcel. Mertens;
Mathilda. Drledyk; Elodu Uobberecht; Rupel,
Smncrbosch: Stad Aerschot
t d" i - "vuuci
Sjhncrbosch; Stad Aerschot, Heek; st Schuin;
SUL Panlfir; YrrtrouwaiL
Stmubêrtr~DfflJttianj"Xlëxaffarffla^van LTW:
Vlos, Tal ens; Kroonland, Mussche; «t Flat VoL
13; Walaum 23, Zeeman: W. v. Drlel 44, Lenke-
wltz; st AtlaSolarto, den Breejen; Vlschbank.
Verschuren; Avontuur. Koevoets; Jeanette. Ver-
meeren; at. Salnte Odile; Succes, Och ter; Caa-
sandre, de Bruyn; Tabor. de Bodt; st Seolto; St*
Anna I. de Lor; Antwerpia, Huyssen; Framar.
d. Velde; Alfred. Segaert; Ster der Zee. de
Decker; de Hoop, v. Loplk; st Dusseldoirf;
Mannheiin 195, Selbert; Ludwlg, Neuer; Arkone,
Mue.lerRbemone. Zimmerman; Mannheim 216,
KaufmannChrist laan. Hamel; Rheinfahrt I5J.
Hens; Labor. Wendt; st Colbert; Edelweiss 10.
Bauwens; Mignon. Dekker-; La Madekra. Wen»;
st Johanna 2; Walsum 27, Schreuder; Walsum
28. v. d. PluymHembrug. Kern; at. Belgique;
Henry, Jansen; Amsterdam, Bauer; Pasteur.
d. Berg; st Exvoto: Lena. Kemperman; Maria
2, Mooren; Prahoe, IJemel; st Maria Hendrika;
Christina. Berren; st Bema; Marlea. d. Poel;
Adeline, Vispoel; Dirkje, Heikoop: Lea., Wils;
Anton, Kersten; Juimar. v. d. Vljvere; st Dol-
phün; Adolphine, Blyweert; Albertlne, de Smet;
La Patience. Everaert; et Mol X; Johan. Ver-
meeren: Oosterschelde. v. Dort; st. Paula 1;
Hema, Klarenaar; Cornelia, Vos; St. Maria, Moo^
lander141"'4 Mathllde' Meidt>' Terra Nova, Hooge-
voOepassee* na 'a middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: 's Bosch, SmitsAgnes, VM-
sers; Philomena. Gasten; Elisabeth. Cloostar-
maos; Marie, Wykmana; st Condor; Walsum U«
Kremp; Ilsa, Brouwer; Jos Schurmann 66. Ruels-
;,8t- Provokation; Kesrwieder, Baumgard;
Valerie, Schellemans; Twiod, Bonninga; Wyma,
Huisman; Infatigable 2. Brink; st Dula; Maan?
r,m,„cltllausSindolt de Jong; CoJahen. Win
kel; Wilhelmino, v. Gameren; at. Meurthe; Pe-
gase, Durinck; Wanderer. Verschure; st Harmo
nie 5; Oso 6. Verleun; de Laak, de Graaf; St*
Anton lus, NegenhuyzenUndine, Gottstollen;
Hendrika. Derksen; Oda. Arendonk;
Theodorus, Janssen; Rijn, Lessel; Catharlna Eli
sabeth, de Jong; Spes Salutla, Pilon; at Obernal:
Louise, v. Eersel; Hortense, Jorens; Henrlca.
Krootjes; at Johanna; Balmunr. de Reus* Wiese
Hammei; at. Teuna 2; Alida Cornelia, Tang»;
St Antonlus. Bonink; Llna, Huisscn; Entrepide.
Schaapman; Jeanette. Rekkers; Eva. v. Gendï
Nelly. WijnenJadijo, Dykstra; at Harmonie;
FesÜna,. VVergardt; at aimmm
HANSWEERT, 17 DECEMBER.
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Jacobs. Pecher; Rival. Tar-
steege: Margaretha. Overdük. Tijdgeest Tern-
stra; Pharallde, De Mayer; Johanna. Wilkena:
Duma. I.ensen; Anca. Eve las.
LAGE ZWALUWE: Verwisseling. Dammers.
AXEL: Johanna Moerkerken.
OVERSCHIE; Revenu. Stoutjesdük.
GOUDA: Actueel v d Wijngaard.
BUDEL: Content. Koster.
BREDA: Emanuel, van DHk.
HEERENVEEN: Johanna. Krom.
AMSTERDAM: Aniatel 8. st
HANSWEERT. Aaltje. Scheerraeyer.
OUDE TONGE: Aaltje Oomens.
JUTFAAS: Sancta. Theresla Smits.
UTRECHT: Zeeland Borger.
bergerTSERLAJ,D: Ilenny Heynaud. Rausen-
k "iPhtfQQJ' Mannheim
Ludwïg Mannheim 199. Moskop; Haut Barr„
DUITSCHLAND. RtJn-Schelde 8. st; Alma.
Spochter. Albert Muller. Dmo. Steenhuls; Mann
helm 187 gjnj| Modesta. Ossewaarde. Arago
Blom... Zeeland"' G*ortT"Ób!."wyekmans; wVr-
l-ldegard, Sehlade; Padun, üondts; Gar
is. ..Wlu: Al.rfl V-"*Hoo^
Ajadl, ,v__
r''1 Meertens; Maria. Dooms; Prudence!
•r; ^Rosalie Goedgeseischan. Emluc. Bood!
cd-7, w R °,ov'np' r',n,uc. Boodta
7 AtUe^l r°UW v«rt(">5«n. Waya.
(Mlddelhurg at; Rfn-
">r: Anja
BEI.GIB;
en 20 st:~Trlöi."*HÓÖir.«„aer- Ania
4. Leun ls. Secunda. Vol ker.Maria
BSterlln: La Patlei
W'Jsktacht van Rüsw|lk; Sylvlg v Mea-
renV,ne Rottlers; Marietta. Gasten*
ev la\s; 'ndustrle, De wit; HcnrV
'ir. S' hub; Kanaal vaart 16. Homnn: Meteor
--f.'rjaira. Pieterman: Hoop op Zetren F»,.
