MAANDAG 19 DECEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. ANC
AMERIKA EN DE SCHULDEN
Tot bespreking bereid, doch geen
belofte tot herziening
De Fransche gewint te Washington, Clau-
del, doet, na het Kamerbesluit om dea op
15 December vervallen termijn van de oor
logsschuld niet te betalen, datgene wat van
den diplomaat te verwachten is: hij doet al
zijn best om een breuk te voorkomen.
Door ia regeeringskringen te Washington
de verwachting te wekken, dat de Fransche
Kamer onder zekere voorwaarden nog wel
tot de betaling over te halen zal zijn, heeft
hij al voorkomen, dat de senatoren Borah en
Reed en hun waarschijnlijk niet-malsche
verklaringen in den Senaat over die schul-
denkwestie voorlooplg hebben afgezien.
Wat hij nog verder heeft bereikt, weten
wij niet en zullen we misschien ook niet te
weten komen.
Een uit Parijs gekomen telegram over
Claudel's langdurig onderhoud met Stimson
op Vrijdag jl. is erop gericht om de gemoe
deren kalm te houden en den indruk te ge
ven, dat Washington en Parijs het wel eens
zullen worden.
In hetzelfde Parijscihe bericht staat echter,
dat leden van de Fransche Kamercommissies
voor buitenlandsche zaken en voor finan
ciën op verzoek van Chautemps nog eens
onderzocht hebben of de Kamer bereid is
haar standpunt te wijzigen als Amerika zich
nadrukkelijk voor een internationale schul
denconferentie zou uitspreken, maar dat zij
nul op 't request gekregen hebben.
De toegeeflijke houding ls dus voorloo-
pig niet van cbe Fransche Kamer te verwach
ten.
Naar hetgeen verluidt over de houding van
de Ver. Staten, zou men tot de conclusie kun
nen komen, dat men daar althans den weg
tot overeenstemming tracht te banen.
Wij zuilen op het oogenblik nog maar niet
heel zwaar tillen, wat er alzoo gemeld wordt
over de stemming in Amerika: van het per
soneel eener verzekerings maatschappij, dat
Fransche waren wil boycotten, van een
vrouwenorganisatie, die Frankrijk zal ver
mijden op haar reis door Europa indien te
voren de schuldentermijn niet betaald is
enz. Al is het een bekend feit, dat de Ame
rikanen over het algemeen onvatbaar zijn
voor de redeneering, dat kwijtschelding of
vermindering der oorlogsschulden verstan
dige politiek zou zijn, omdat ze de welvaart
der wereld, due ook de V. SL zou ten goede
komen voor de practijk gaat het er om
of de leiders te Washington deze laatste
©verwegingen laten gelden.
Uit berichten aangaande de nieuwste plan
nen van president Hoover au zou men moe
ten opmaken, dat hij het althans wil onder
nemen om, ondanks de korte periode, die hij
nog In het Witte Huis hoeft door te brengen,
een gedachtenwisseling over de schulden-
kwestie te beginnen, met elk der debiteur-
landen afzonderlijk. Van een algemeeae con
ferentie zou hij niet willea weten en ©ven-
min van een belofte tot herziening.
Hoover moet bijna den geheel en Zondag
besteed hebben aan het opstellen van een
,3oodschap" daaromtrent aan het Congres.
Deze Boodschap zou het schuldenprobleem
koppelen aan den economlschen staat van
zaken in de wereld. Indien dit Juist is, kan
deze boodschap ln elk geval interessant wor
Dat het Amerikaansohe Congres iets derge
lijks noodig heeft, valt niet te loochenen. Het
laatste nieuws dienaangaande wordt door de
„New York American" verspreid. In Congres
kringen zou overwogen worden de Ameri-
kaanscho delegatie ter Ontwapeningsconfe
rentie terug te roepen, indien Frankrijk
blijft weigeren te betalen, waarbij het er
van zou uitgaan, dat de Jaarlijksche uitga
ven voor de Fransche bewapening vier en
twintig maal zoo groot zou zijn als de ge
weigerde Fransche Decemberbetaling.
Het is eenerzijds wol waar, dat de Fran
sche Kamer, door de betaling te weigeren,
zich gelijktijdig de Amerlkaansche pressie
tot wapeningsvennindiering van dea hals
schuift.
Maar anderzijde zouden de Ver. Staten het
werk der Ontwapeningscommissie dat nu
Juist weer op gang kan komen, ernstig
belemmeren indien zij hieria aanleiding
Vonden om hun delegatie terug te roepen.
Wij wachten thans dus op de Boodschap
van Hoover.
Maar met nog meer belangstelling op de
Reactie van het Congres.
HET VONNIS TEGEN TORST EN KREUGER
Ia het opzienbarende proces tegen den be
kenden Ziweedschen grootindustrieel en vroe
geren Poolschen consul generaal Torsten,
Kreuger, broedie van Ivan Keuger, is Zater-
dag vonnis gewezen. Wegens bedriegelijke
bankbeuk en bedrog van koopers van obli
gaties werd hij veroordeeld tot 3 jaar en 6
maanden dwangarbeid en tot schadevergoe
ding aan de bezitters der obligaties Het be
treft hier een bedrag van een ihalf miUioen
kroonen. In het geechtsgebouw bestond groo-
te belangstellng voor deze uitspraak.
In een persverklaring antwoordt generaal
Litzmann op de radiorede van Rijkskanselier
Von Sohleicher. Litzmann schrijft, dat gene-
raal-veldraaarschal'k Von Hindenburg hem
gedurende de zestig Jaar, dat zij elkander
kennen, nog nooit kameraadschappelijk heeft
behandeld. Generaal von Schleicher behoeft
he* dus niet „diiepbetreurenswaardig" te vin
den, dat hij, generaal Litzmann, zich thans
tegen „don ouden kameraad" heeft gekeerd.
Niettemin heeft Litzmann zelf geijverd voor
de eensfce verkiezing van Von Hindenburg.
Deze was echter de smartelijkste teleurstel
ling van zijn rede. Hij begrijpt niet hoe men
hem kan verwijten dat hij na alles wat Von
Hindenibumg heeft gedaan, zich tegen hem
beeft gekeerd. Ook op 13 Augustus en op
25 November heeft Von Hindenburg nog
steeds niet ingezien, wat de eenige manier
is om het vaderland te redden. Verkeerd toe-
gepase trouw en kameraadschap kan een
érnstige fout zijn. Hiertegenover staat 6lechts
ge trouw aan .God en hot vaderland,
KABINET-BONCOUR GEREED
DE PREMIER BUITENLANDSCHE
ZAKEN
HOE ZAL HET BEZUINIGEN?
Paul Boncour heeft Zondagavond zijn mi
nisterie definitief samengesteld. Om tien
uur heeft Bcncour zich naar den president
der Republiek, Lebrun, begeven, ten einde
hem de ministerlijst voor te leggen.
De nieuwe regeering is als volgt samen
gesteld:
Premier en Buitenl. Zaken Paul Boncour;
Blnnenlandsche Zaken Chautemps; Jusii-
tie Abel Cardey (senat., rad.-soc.); Oorlog
Daladier; Oorlogsmarine Luygues, Lucht
vaart Painlevé; Koloniën Sarraut; Finan
ciën en begrooting Chéron; Arbeid Dalimier;
Handelsmarine Léon Meyer; Onderwijs De
Monzie; Crisiszaken Daniélou; Posterijen
Laurent Fynac; Openbare Werken Georges
Bonnet; Landbouw Queiulle; Handel Jullien
Durrand; Pensioenen Miellet.
De moeilijkheden welke bestonden voor
de ministeries van financiën en begrooting
zijn overwonnen door beide portefeuilles in
handen te geven van Chéron, die bekend is
vanwege zijn bezuinigingspoiitiek. De vroe
gere gouverneur-generaal van de Banque de
France, Rist, had de portefeuille van finan
ciën geweigerd.
Het ministerie bestaat grootendeels uit
radicaal-socialisten, sociaal-republikoinun.
republikeinsche unie van den senaat-, radi
cale linkerzijde en onafhankelijke linker
zijde.
Voordat Rist de portefeuille van finan
ciën had geweigerd, had Boncour reeds
vruchteloos getracht om den vroegeren mi
nister der begrootingen Plctri en de presi
dent van de senaatscommissie van finan
ciën Caillaux aan zijn kabinet te verbinden.
Niemand verheelt de moeilijkheden, waar
de nieuwe premier zich voor geplaatst ziet
en welke dezen keer in de eers'e plaats lig
gen op binnenlandsch politiek terrein. De
uiteenzettingen, welke Paul Boncour Zater
dag voor de Executieve commissie der so
cialistische fractie heeft gegeven, zouden in
zekeren zin reeds als een soort regeerings-
verklaring kunnen worden beschouwd.
Daaruit blijkt duidelijk dat zijn kabinet
zich voor wat betreft de financiën en de
sociale politiek voor een moeilijke taalt ge
plaatst ziet, daar het van te voren reeds bij
de gematigde en rech'tsche groepen der Ka
mer op oppositie stuit.
Het financieele plan van Germain Martin
zal grondig worden herzien.
De salariskorting der ambtenaren, waar
mede de voormalige minister van financiën
het evenwicht der begrooting wilde herstel
len, zou overeenkomstig den wensch der so
cialisten niet doorgaan. Men weet evenwel
nog niet op welke wijze thans de noodlge
bezuinigingen zullen kunnen worden inge
voerd. Ook de socialistische these der mono
poliseering der verzekeringsmaatschappijen
is door Paul Boncour principieel goedge
keurd. Slechts in de ontwapeningslkwostie
heeft Paul Boncour zich lntransigeant gp-
toond. Hij heeft verklaard dat de door de
socialisten gewenschte verlaging der uor-
logsbegrooting op den stand van 1928 niet
mogelijk is, zoolang het Fransche veilig
heidsplan niet verwezenlijkt is.
De medewerkers van Paul Boncour be-
hooren grootendeels tot de radicaal-socialis
tische partij.
„Echo de Paris" schrijft Zondag dat men
von Paul Bonconr de ergste fouten kan ver
wachten, hoewel op zijn goede bedoeling"»
en vooral zijn eerlijkheid niets is aan te
merken. Hij fs een grootspreker, een zwak
keling, die den sterkste speelt Zijn patriot
tisme, dat van tijt tot tijd zelfs den vorm
van chauvinisme aanneemt, is oppervlakkig
en komt slechts daarop neer dat hij de Fran
sche driekleur met ontzag begroet
De „Oeuvre" verklaart, dat wie het kabi
net zijn sympathie onthoudt, een zware ver
antwoordelijkheid op zich neemt
„Ere Novelle" verwelkomt het kabinet-
Boncour, doch vrees dat de socialisten hem
spoedig moeilijkheden in den weg zullen
leggen.
PARIJS. 19 ecember De regeering Paul
Boncour ls da 91 ste in de derde Fransche
republiek. Bijna alle beroepen zijn vertegen
woordigd, van juristen tot hoogleeraren of
Journalisten, artsen en kooplieden. De jour
nalistiek is al heel stenk vertegenwoordigd,
nl. met zes ministers, die oorspronkelijk
journalist zijn. Voorts zijn 7 ministers hoog
leeraar, 6 juristen, 2 medici, 1 ingenieur, 1
koopman, en 1 handelaar.
BELGIES NIEUWE REGEERING
IN MEERDERHEID KATHOLIEK
Bijna alle ministers vooraanstaande
figuren.
De samenstelling van de nieuwe Belgische
regeering is Zaterdag gereedgekomen.
De Brocqueville is minister president en
minister zonder portefeuille; Jaspar: Finan
ciën; Carton de Wiart: Maatschappelijke
voorzorg; Tecboffen: Koloniën; Poullet: Bln
nenlandsche zaken en P.T.T.; Sap: Open
bare werken en landbouw; Van Isacker:
Nijverheid en arbeid; Devèze: Landsverde
diging; Janson: Justitie; Forthomme: Tran
sportwezen; Hymans: Buitenlandsche zaken;
Lippens: Onderwijs en kunsten.
De zeven eerste zijn katholieken, de ande
ren liberalen.
Ia de nieuwe regeering bevinden zich vier
oud-premiers, nl. De Brocqueville, Jaspar,
Carton en Poullet Al de ministers van het
nieuwe kabinet hadden reeds in vroegere mi
nisteries zitting. Bijna alle functionnaris-
sen zijn, vooraanstaande figuren.
EEN REDE VAN HITLER
Hitler heeft Zaterdagavond te Hamburg
een redevoering uitgesproken, waarin hij
o.m. zeide, dat de redevoering van Von
Schleicher vele gedachten bevatte, die van
alle kanten bijeengesleept waren, maar
geen enkele gedachte, aangevende hoe hij
•dit alles dacht te verwerkelijken. De N. S.
D. A. P. zal niet verder haar economisch
program publiekelijk bekend maken, maar
dit achter slot en grendel houden, opdat hot
niet door tegenstanders geplunderd worden
zal. Het is verkeerd te denken, dat de
N.S.D.A.P. strijdt om de Wilhelmstrasse. Zij
strijdt voor het Duitsohe volk.
Doelende op hot „verlof' van Strasser
vertelde hij: Al drijft ook een weinig drijf
hout weg, die kern sluit zich vaster aaneen
tot een bond van onwrikbare trouw en kame
raadschap. D. N.S.D.A.P. kan van geen en
kele regeering deel uitmaken en er dan weer
uittreden.
DE FINANCIEELE POSITIE DER
NATION AAL-SOCIALISTISCHE PARTIJ
In het officieele partijbulletin der Natio-
naal-Socialistische Partij wordt een in een
deel van de pers verschenen bericht, dat de
Nationaal-Socialistisohe Partij een schuld
van 12 milldoen Mark zou hebben, gekwali
ficeerd als een .gemeene leugen". De partij
leiding verklaart opnieuw, dat de financieele
positie der nationaal-socialistische partij ge
zond en ongeschokt is»
DE TREINRAMP BIJ PERPIGNAN.
Zeven dooden en dertig gewonden
Omtrent het spoorwegongeluk bij Perpig
nan wordt nader gemeld, dat de veronge
lukte trein een hulptrein was, die de reizi
gers van den bij Carcassonne door de over
stroomingen opgehouden D-trein had over
genomen.
De ontsporing van den hulptrein werd
veroorzaakt doordat een vrachtauto door de
gesloten afsluitboomen heenreed, zoodat de
rails vol hout en ijzer-materiaal lag. De
baanwachter kon den overgang niet tijdig
vrijmaken en trachtte tevergeefs den nade
renden trein door signalen tQt stilstand te
brengen.
Bij den spoorwegovergang ontspoorde de
trein, die door twee locomotieven getrokken
werd. De twee lcomotieven stortten om en
een derde-klas wagon werd in elkaar ge
drukt
Het spoorwegongeluk heeft volgens de
laatste berichten 7 dooden en 30 gewonden
gevorderd. Onder de gewonden bevinden
zich ook enkele Duitschers, o.a. het echt
paar Gerber, dat aanvankelijk bij de dooden
was opgegeven.
Volgens tot dusver ontvangen berichten
zijn er geen Nederlanders onder de slacht
offers.
DOODELIJK ONGELUK TIJDENS
EEN SCHEIKUNDELES.
In een stedelijke middelbare school te
Nantes ontplofte tijdens een proefneming
in de scheikundeles, pen reageerbuis, waar
mede de leeraar werkte. Twee 12-jarige
scholieren werden door de glassplinters go
troffen. Bij een hunner drong het glas in
den slagader en hoewel spoedig medische
hulp aanwezig was, mocht deze niet meer
baten. De jongen overleed aan de gevolgen,
terwijl de andere slechts lichte verwondin
gen opliep.
SPOORWEGONGELUK BIJ ZÜRICH
Bij Zurich ia Ziaterdag, hij dichte mist, een
lokaaltrein op een stilstaande rangeerlocomo
tief geloopen. De stoker van de rangeerloco
motief en twee passagiers werden gedood,
vijftien tot twintig personen werden ge
wond.
FRANSCHE FILMEXPEDITIE VERMIST
Uit Parijs wordt gemeld, dat men in Pa-
rijsche filmkringen zeer verontrust is over
het lot van een Fransche filmexpeditie. De
expeditie, die bestaat uit 28 personen, had
aan boord van het jacht „Sita" op 8 Novem
ber Marseille verlaten en was op 26 Nov.
aangekomen op de Kaap Verdische eilanden,
vanwaar zij twee dagen later weer zee koos.
Sedertdien entbreekt elk bericht
Op het schip bevonden zich ook twee
hoogleeraren van de Universiteit van Milaan
die een wetenschappelijke studie zouden
maken van de zeden cler oerbevolking.
Het Fransche Ministerie van buitenland
sche zaken heeft thans aaa het Fransche
consulaat te Peru opgedragen, een onderzoek
te laten instellen aan de kust van Zuid-
Amerika Vanuit Rio de Janeiro, Para en
Buenos Aires heeft men getracht langs radio
?;rafischen weg met het jacht in verbinding
e komen, echter zonder resultaat. Het sohip
had reeds zes December te Para moeten aan
komen. Het had slechts voor tien dagen
brandstof een proviand aan boord.
DOODVONNISSEN IN POLEN
In de begrootingscommissie van den Pool
schen landdag heeft de oppositie scherpe ver
wijten aan het adres van den staatspresident
gericht. Men wees er op dat sedert zijn
ambtsaanvaarding de uitgaven voor zijn
ambt met 100 pet. zijn toegenomen. Een
ander verwijt gold het groote aantal dood
vonnissen, dat door den president is onder
teekend, in het geheel ongeveer 2000, terwijl
van het recht van gratie slechts weinig ge
bruiik wordt gemaakt
Generaal Glassford, oud-hoofd van de po
litie te Washington, die een beweging is be
gonnen tot steunverleening aan jeugdige
werkloozen, heeft verklaard, dat er meer
dan een millioen zwervende werkloozen zijn,
die van dorp tot dorp trekken, in de hoop
ergens arbeid te vinden. Meer dan 90 pet
dezer zwervers zijn jonge mannen onder de
35 jaar en ongeveer 200.000 zijn jongens, tiio
15 a 16 jaar oud zijn. Onder deze werkloo
zen bevinden zich jongelieden uit gegoede
families, die door de depressie hun betrek
king hebben verloren en hun familieleden
niet tot last willen zijn. Daar echter bijna
nergens werk voor hen te vinden is, vervul
len zij hoe langer hoe meer tot armoede en
plegen zij zelfs overvallen en andere mis
daden.
De afdeeling „Jeugd" van het Departe
ment van Landbouw houdt zich thans met
het werkloosheidsvraagstuk bezig en is een
campagne begonnen om personen beneden
de 21 jaar te bewegen zich niet aan te slui
ten bij dit leger van zwervers.
AMY JOHNSON NAAR KAAPSTAD TERUG
Amy Johnson (mevr. Molllson) ls Zondag
van Kaapstad te Londen aangekomen. Zij
heeft door mist en storm en een manke-
VOLKENBONDSBEMIDDELLING IN DEN
STRIJD OM DEN CHACO
De Volkenbondsraad is Zaterdag ln een
spoedzitting bijeengekomen, om zijn stand
punt te bepalen inzake het rapport betref
fende bijlegging van het conflict tusschen
Paraguay en Bolivia, dat kort tevoren door
de commissie van Neutralen te Washington
was overgeseind. Volgens dit voorstel zouden
beide staten onverwijld een accoord moeten
sluiten, waarin wordt overeengekomen, dat
do definitieve regeling van het conflict wordt
toevertrouwd aan een door de beide regee
ringen samen te stellen scheidsgerecht.
De vijandelijkheden zullen 48 uur na het
onderteekenen van het accoord worden ge
staakt, terwijl 48 uur na de ratificatie de
troepen definitief zullen worden teruggetrok
ken en gedemobiliseerd.
De commissie stelt verder voor, dat des
kundigen van de drie wereldberoemde geo
grafische genootschappen van Londen. Was
hington en Madrid worden uitgenoodigd
mede te werken aan de grensregeling in den
Chaco.
Wanneer vier maanden na het sluiten
van het accoord geen-overeenstemming is
bereikt over de benoeming van arbiters, dan
zou het geschil worden opgelost door het
Haagsche Hof van Arbitrage.
De Commissie verzoekt den Raad dringend
om zijn medewerking.
De Volkenbondsraad heeft daarna in ge
lijkluidende telegrammen de regeeringen
van Bolivia en Paraguay dringend aanbovo
len, dit voorstel te aanvaarden.
De vertegenwoordigers van Engeland,
Frankrijk, Duitschland, Italië en Spanje deel
den mee, dat zij hun regeeringen hadden
verzocht, langs diplomatieken weg hun in
vloed uit te oefenen, teneinde te bewerken,
dat het voorstel wordt aanvaard.
Verder werd op voorstel van den secr.-
generaa" besloten, dat deze stap van den
Bond door middel van den Volkenbondszen
der aan de verschillende negeeringen zou
worden medegedeeld.
De Fransche kranten maken melding van
de mogelijkheid, dat ex-keizer Wilhelm te
eeniger tijd, voor korter of langer verblijf,
naar Duitschland zou willen terugkeeren.
Deze kwestie heeft actueel belang gekre
gen nu het nieuwe kabinet von Schleicher
opnieuw de wetten ter bescherming van de
republiek aan de orde heeft gesteld. De clau
sule, die bevat het verbod van de terug
komst van den keizer in Duitschland zou
ook vervallen. Dit is echter niet juist. De
z.g. „keizer-paragraaf" is al in 1930 geval
len. Op 18 Maart 1930 heeft de Rijksdag ge
stemd over de verlenging van de wet tot be
scherming van de republiek. Daarbij was
ook het verbod van den terugkeer van den
keizer ln Duitschland. Met deze clausule was
echter iets bijzonders. Om kracht van wet te
Krijgen moet deze clausule aangenomen wor
den met 2/3 meerderheid. Dit is echter niet
geschied, zoodat daarmede de „Keizer-para
graaf" niet is aangenomen.
Dat men destijds geen aandacht aan het
feit geschonken heeft, kan verklaard wor
den uit het feit. dat men het toen te druk
had met het plan-Young.
Overigens wordt in officieele kringen ver
klaard, dat een blijvende terugkeer van den
Keizer niet waarschijnlijk is. Wel moet men
rekening houden met een tijdelijk verblijf
van den Keizer.
Waarschijnlijk zal hij dan niet naar Ber
lijn gaan, maar naar het kasteel Friedrioh,
bij Hamburg, dat nog in goeden staat is ge
houden.
Naar men verneemt zou de Duitsche re
geering aan een tijdelijk verblijf van den
Keizer binnen de Rijksgrenzen geen hinder
palen in den weg leggen.
TAXI-CHAUFFEUR VERMOORD
In den nacht op Zondag werd op den land
weg Keulen-Frechen een 49-jarige taxi-chauf
feur doodgeschoten aangetroffen. Men neemt
aan dat hij door een passagier is vermoord,
aangezien hij bij het station een vracht had
ingenomen naar het landelijk gedeelte van
Keulen.
COMPLOT IN ARGENTINIË
Te Buenos Aires is een complot ontdekt
om den president en de regeering ten val
te brengen en gevangen te nemen. Het ging
uit van de radicalen, wier leiders, o. w. de
oud-presidenten Irigoyen en Alvear, zijn ge
arresteerd. De revolutie had gister moeten
uitbreken. Ongeregeldheden van beteekenis
zijn niet voorgevallen.
Over geheel Argentinië is met toestemming
van de Kamer in verband met de door de
regeering ontdekte omwentelingspogingen de
staat van beleg afgekondigd.
Naar thans is komen vast te staan, zou de
revolutie den 30 December worden geprocla
meerd. Naar verluidt heeft de militaire lei
der der insurgenten kolonel Cattaneo ver
klaard, dat de revolutionnairen na de omver
werping der regeering het bewind zouden
overdragen aan het Opperste Gerechtshof.
De gearresteerde oud-president dr. Irigoyen
zal waarschijnlijk naar het eiland Martin
Gracia worden overgebracht. Tot de gear
resteerden behooren voorts de vroegere mi
nister van Buitenlandsche Zaken Pueyrredon
en de vroegere minister van Oorlog, Delle-
piane.
Carlos Noeb, de voormalige burgemeester
van Buenos Aires, is ook gearresteerd. Men
beschouwt hem als de werkelijke civiele
leider de revolutionnairen.
Gemengd Nieuws»
ERNSTIGE BRAND ONDER
LONNEKER
Men meldt ons uit Enschedé:
Een felle brand heeft in den afgeloopen
nacht gewoed in de houtloodsen en opsU'g-
plaa'sen van de N.V. Houthandel en In
dustrie voorheen G. Beltman A.Gzn. aan
den F.fiftinkswog onder Lonneker.
De brand werd te ongeveer 1 uur in den
nacht ontdekt door personeel van de in de
oogenblikkelijke nabijheid gelogen gasfa
briek der gemeente Enschedé.
Met een spuit der gasfabriek werd begon
nen met het beveiligen van het kantoorgr^
bouw, waarna spoedig de motorspuiten uit
Enschedé en Lonneker ter plaatse waren,
die de vuurzee van verschillende zijden aan
tastten
Fel joegen de vlammen de lucht ln. Tot
op verren afsland was de brand waar te
nemen en honderden menschen begaven
zich naar de plaats van den brand.
Ook de burgemeesters van de belde ge
meenten waren op het terrein aanwezig.
Ondanks het krachtig optreden van de
brandweer gelukte het niet den brand, die
gretig voedsel vond in de groote voorraden
hout. te blusschcn.
Het vuur verspreidde zich over de gehoc
le oppervlakte der opslagplaatsen ter groot
te van ongeveer 5000 M2.
Na hard werken slaagde de brandweer er
in het eigenlijke fabrieksgebouw, waarin
zich verschillende kostbare machines be
vinden. te beveiligen.
Ongeveer 5 uur hedenmorgen was
brandweer het vuur meester en was het ge
vaar voor uitbreiding geweken.
Aanvankelijk vreesde men dat de gashou
ders van de gasfabrieken der gemeente En
schedé, die op korten afstand van het ter
rein van den brand staan, vlam zouden
va* ten.
Do richtin-g van den wind was echter
gunstig, zoodat daarvoor geen ernstig ge
vaar bestond.
De brand veroorzaakte een geweldige
hitte en onder de bewoners ran de in de
nabijheid gelegen arbeiderswoningen ont
stond een paniek.
Zij vreesden dat ook hun woningen door
het vuur zouden worden aangetast en ver
lieten hun huizen.
De opslagplaatsen en loodsen van de fa
briek zijn door den brand geheel vernield.
Een voorraad hout van vele tienduizenden
guldens ziin verloren gegaan. Oorzaak on
bekend. Schade wordt door verzekering ge
dekt
AMY JOHNSON
ment aan haar motor veel tegenslag gehad,
doch nlottemin het record, dat met 9% c,ag
op naam van de hertogin van Bedford en
kap. Barnard stond, verbeterd
ONTPLOFFING OP EEN TANKSCHIP
In de haven van Le Havre vond aan boord
van een 100.000 L. petroleum inhoudend tank
schip een ontploffing plaats, welke het schip
in een oogwenk in lichte laaie zette. Een
zeilkotter, welke naast het brandende schip
lag en eenige honderden L. petroleum in had
vatte eveneens vlam. De vrouw van den
schipper sprong met haar dochter in zee.
Beiden konden slechts als lijken worden ge
borgen. De uit drie koppen bestaande be
manning van het tankschip wordt vermist
EDUARD BERNSTEIN OVERLEDEN
De bekende sociaal-democratische schrij
ver over theoretisch socialisme en Volken
recht, Eduard Bernstein is Zondagmiddag
om twee uur ln zijn woning te Berlijn—
Schoeneberg op 83-jarigen leeftijd aan ouder
domszwakte overleden.
Uit Oost-Indie
DE INDISCHE AMBTENAARSSALARISSEN
BATAVIA, 17 Dec. (Aneta). Met ingang
van 1 Januari 1933 wordt de salariskorting van
de ambtenaren van 10 op 17% gebracht.
De regeering heeft afgezien van het stop
zetten van de periodieke verhoogingen en d<
verhoogingen, voortvloeiende uit promotie. Be
paald werd, dat met ingang van 1 Jan. 1933
de salariskorting zal worden gebracht van 1(
op 17%, met dien verstande, dat voor bezoldi
gingen van f 35.en lager een zoodanige
degressie zal worden toegepast, dat de korting
op een salaris van f 35.f 5.zal bedragen
en dat de salarissen van f 15.en lager niet
gekort zullen worden. De tusschenliggende
salarissen worden verdeeld in groepen met kor
tingen van f 1.50, f 2.50 en f 3.50. Verder zal,
conform het advies van de Commiesie voor Ge
organiseerd Overleg, een gezin met drie of
meer kinderen, met afschaffing van de tegen
woordige kindertoeslagen, een toelage worden
uitgekeerd voor schoolgaande kinderen bene
den de 18 jaar en wel resp. 2%, 4%, 5%, 6%
en 7% voor een, twee, drie, vier, vjjf of meer
schoolgaande kinderen, tot maximum van resp.
flO.—f20.—, f25—, f30— en f35— per
maand. Aan gezinnen met vyf of meer kinde
ren, waarvan tevens twee schoolgaan en aar
wie daarvoor krachtens de bestaande regeling
oen toeslag wordt uitgekeerd van 5% of 10%,
met een maximum van f 25.per maana,
wordt gewaarborgd, dat de nieuwe regeling
ten deze voor hen geen nadeel zal medebren
gen. De korting van de ambtstoelagen, thans
resp. 25% en 50% bedragende, wordt verhoogd
resp. tot 80% en 60%.
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL
TE NOORDWIJKERHOUT
VADER EN ZOON ZWAAR GEWOND.
Men meldt ons uit Noordwijkerhout:
Op het kruispunt Gouweg-Langelaan kwa
men een tweetal auto's met elkaar in bot
sing. iSvee motorrijders konden nog bijtijds
een goed heenkomen zoeken. De heer Van
Steijn alhier, die vanaf den 's-Gravendam-
scheweg kwam en huiswaarts keerde, reed
omstreeks twaalf uur een auto uit de rich
ting Haarlem aan. De botsing was zoo he
vig, dat de auto in een tuin terecht kwam
en de andere wagen een wending maakte
met' den kop naar de plaats vanwaar hij
kwam. Het zoontje van Van Steijn werd
zeer ernstig aan het hoofd gewond bij den
heer Van Vuuren binnengedragen, evenals
de heer zelf, die een hersenschudding op
liep. Dr. Visser, van Noordwijk, verleende
de eerste hulp. Het zoontje verkeerde in
zorgwekkenden toestand. Van S. werd later
naar zijn woning vervoerd, op 600 M. af
stand van het kruispunt. De heer Heijbroek,
uit Amsterdam, die in de andere auto zat,
kwam er nog het best af. De dochter van
H. werd licht gewond aan het hoofd. In
een kort tijdsbestek hadden zich veel
nieuwsgierigen op de onheilsplek verzameld.
De gemeentepolitie met den rijksveldwach
ter hobben een uitgebreid onderzoek inge
steld. Het zicht is ter plaatse zeer goed. Men
staat hier voor een raadsel hoe en waardoor
dit ongeluk geschieden kon. Door de justi
tie zijn foto's ter plaatse genomen. De toe
stand van vader en zoon was gisteravond
niet gunstig.
FELLE BRANDEN
Zaterdagavond ongeveer half negen ont
stond brand in de woning van J. Stelle aan
den Schaarweg te Apeldoorn. De brandweer,
die spoedig ter plaatse was, kon niet ver
hinderen, dat de woning, die een strooien
dak van 30 c.M. dikte had, waar het vuur
gretig voedsel in vond, tot den grond al-
brandide. Ook de inboedel ging geheel ver
loren. Huis on inboedel waren verzekerd.
De vermoedelijke oorzaak is een lek in den
schoorsteen.
GEHEIME DISTILLEERDERIJ ONTDEKT
Eenige dagen geleden vermoedden de
ambtenaren der directe belastingen uit
Zaandam, dat in Oostzaan of in Zaandam
een geheime distilleerderij zou bestaan.
Uit een nauwkeurig onderzoek, in samen
werking met gemeentepolitie van beide ge
meenten is ge-bleken, dat dit vermoeden in
derdaad juist was. Bij een ingezotene uit
Oostzaan zijn enkele fusten alcohol in be
slag genomen, welke zich bevonden in kip
penhokken achter diens woning, terwijl bij
zijn zwager, een werklooze te Zaandam,
verschillende toestellen, waaronder een dis
tilleerketel, in beslag zijn gonomen.
De verschillende voorworpen zijn onmid
dellijk naar het kanfoor der rijks-directe be
lastingen te Zaandam overgebracht. De bei
de alcoholstokers hebben een bekentenis af
gelegd, waarna zij op vrije voeten zijn ge
steld.
WAARSCHUWING
De Commissaris van Politie te Tilburg, bij
wien herhaaldelijk verzoeken binnen komen
om bevordering van terugzending van
foto's, die ter vergrooting zijn toegezonden
aan de „Superbe", wijst belanghebbenden ei
op, dat de Superbe niet is gevestigd te Til
burg, doch te Baarle-IIertog (België) Molen
straat 129. De vermelding op de ciculairo
van de Superbe: „Hoofdpostkantoor Til
burg" heeft vermoedelijk geen ander doel
dan belanghebbenden er op te wijzen, da\
slechts binnenlandsch porto verschuldigd is.
Klachten of verzoeken om inlichtingen be
treffende de Superbe dienen gericht te wor
den aan don Burgemeester van Baarle-Her-
tog (België).
DOODELIJK TRAMONGELUK
Weerbericht
gte St
Hoogste stand te Weenen 778.6.
Laagste stand te Isafjord 734.1. toe
Stand vanmorgen hall twaalf 767.2 jiiet b
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door 't Kon. Ned. Meteori
logisch Inst. te De Bilt). 1
Meest matige Z. tot Z.O. tijdelijk welllj
verder krimpende wind, nevelig tot half 1
wolkt, weinig of geen neerslag, i.èts koud]
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Ontvangen 18 Dec. 10 uur v.m.: Attentj
sein O, d.i. Weest op uw hoedel
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medeged. door 't Kon. Ned Meteorologis
Inst. te De Bilt.)
Het hoogdruk gebied over Centraal Eurc
bleef standhouden terwijl het depress^
svsteem een weinig opvulde. Het gebied t"
Zaterdag nabij Schotland lag trok N.O.
en veroorzaakte aan de Noorsche kust z
storm, die thans in het N. nog niet gehei
bedaard is. Z.W. van de Golf van Bisoafj
vormde zich een uitlooper. Bij ons zal
wind waarschijnlijk krimpen, zoodat
mooie winerweer, doch met eenige afkoelinj
te verwachten is. De warme luchtstroofi
heeft in Scandinavië de vorst geheel
dreven. In Abisco Is de temperatuur thaif
ongeveer 16 gr. boven normaal gesteeel
Vorrt van beteekenis koTPt alleen in Zui®
Duitschland voor. In Mtinchen vroor he
heden ruim 8 gr. Op grootere hoogte Is he
echter buitengewoon warm. Neerslag vift f
alleen op de Britsche eilanden en in Scar
d-inavië, vooral in Terland werden grootst
hoeveelheden gemeld. P6*'
n d
TEMPERATUUR ip,
Stand vanmorgen halftwaalf 10.2 C. P 1
ein
20 DECEMBER ste
Zonsopgang 8.09 u.; Zonsondergang 3.46 n
Maansopgang u.; Maansonderg. 11.45 t>ar
de
VOERTUIGEN MOETV HUN LICHTEBen
OP HEBBEN: e
Van 's avonds 4.16 u. tot 's morgens 7.39 li-^
WATERSTANDEN RIVIEREN Sa
Kehl
Dii'deahelm
Mannheim
Hingen
2.11 2.12
8.48 3.51
0.90 0.88
2.12 2.19
1.40 1.44
0.19 0.22
1.36 1.42
Heden Vorlf^'3
ili. 1.46 1JU],
1.16 l.Ci
nz 1.68 1.7T4
0.72 0.8 d'
Cftnp
Ems
Cnhlo
Trier
Realen
Rnhrort
Wasel 4 0.26 0.'
Emmerik 1.07 1.1
Dusseldnrf 0.80 O,
Maastricht 2.03 2
Venlo 11.20 11,
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS),1®
Delfzijl i i i 8.17
Terschelling 0.34
Harllngen 1.12
Helder le 8.46
Idem 2e
IJ malden 7.49
H.v. Holland 6.5B
Scheveningen 7.H6
Rotterdam 8.37
16.02
13.13
13.44
23!30
20.12
19.14
19.24
21.25
Hellevoetsl.
Willemstad
Brouwereh.
Zierikzee
Wemeldlnge
Vllsslneen
Terneuzen
Hansweert
de boomenry in de Timorstraat. Hy bemerkt^
blijkbaar niet dat lijn 2 in aantocht was en stakn
de straat over. Van Uden werd door den één-gj
manswagen gegrepen, waarbij hij onder deny,
baanschuiver geraakte. Ondanks het feit, aatfle
de tram zoo krachtig remde, dat de bestuurdetfp
den wagen op 5 M. afstand tot staan had ge^
bracht, werd het ongelukkige slachtoffer op.
slag gedood. Uit verklaringen van ooggetuigenln
is afdoende gebleken, dat den wagenbestuuraeijo
geen schuld treft. Het lijk van het elachtofferpi
werd naar het Ziekenhuis Zuidwal overge-le
bracht.
DOODELIJKE VAL
Te Den Haag viel de 67-jarige meubelraarl3
ker J. P. B. van de trap zijner woning aan,
den Loosduinschen weg. In bewusteioozen
toestand werd hij met een schedelbasisfrao-1
tuur door den Geneeskundigen Dienst naar
het Ziekenhuis aan den Zuidwal vervoerd,
alwaar hij na korten tijd aan de gevolgen
is overleden.
GEKNIPT
Teren Zaterdagmiddag te half 5 te Amster-1
dam de heer A., leerling van 't Amster-
dainsch Conservatorium, pas in den kelder
van 't gebouw zijn fiets had gestald, werd hij
weer terug geroepen door een rechercheur,
die hem meedeelde dat zijn wagentje gestolen
was, maar tevens dat de dader gevat was.
Doze was blijkbaar gevolgd door twee re
chercheurs die hem, bij 't verlaten van 't ge
bouw met oen anders fiets, aanhielden en
in arrest namen, 't Was en oude bekende der
politie. De heer A. hoopt vandaag zijn eigen
dom terug te bekomen.
UIT HET SOCIALE LEVEN
DE DREIGENDE CONFLICTEN IN DE
TEXTIELINDUSTRIE
Het dreigende conflict by de N.V. Palthe, te
Almelo, is voorloopig opgeschort. De vakorga
nisaties van het personeel besloten het voorstel
van den Ryksbemiddelaar te aanvaarden, waar
door vandaag niet gestaakt wordt. Het ultima
tum aan de directie wordt een week verlengd.
Morgen zal men een nieuwe conferentie met
den Ryksbemiddelaar te Den Haag bijwonen,
mits de N.V. intutsschen geen wijzigingen
brengt in den bestaanden toestand in een voor
de arbeiders ongunstigen zin.
De partijen, betrokken by het dreigend
conflict by de N.V. Textiel-Maatschappij L.
Mn Heek en Zn., te Losser, hebben het voor-
„vw van den Ryksbemiddelaar Prof. Air. A, C.
•Tor jphus Jitta, inhoudende boekenonderzoek
door een accountant, gevolgd door een arbi
trale uitspraak aanvaard.
Het gestelde ultimatum ls Ingetrokken,
