TWEEDE KAMER
Gemengd Nieuws.
Ons Kerstblad
Radio Nieuws.
2NDERDAG 15 DECEMBER 1932
erdamsche Vroedvrouwenschool
Reorganisatie der Rechtbanken
ÜOMISCHE ZAKEN EN ARBEID
Z. h. s. goedgekeurd
IVisscherijbedrijf te IJmuiden de
nelezen Begrooting van Kolo-
af Het Technisch Bureau
.frrgadering van 14 December 1932.
JTD OVERZICHT
Kamer heeft de interpellatie-Ketelaar
id aani de Amsterdamsche vroedvrouwen-
1 toegestaan. Zij verzet'e zich echter
's voorzitters voorstel om ook de reor-
itie der rechtbanken op de agenda te
en. Do geheele linkerzijde, dio het be-
Fingswerk bij voorkeur belemmert, was
teenversohillende Chr.-hist, en R.-K.
me* baar mee
[rna werd de begrooting van minister
huur afgehandeld. Het voornaamste
t Z.W.dat nog bij de afdecling Visscheriien
kwam, was de steun aan het
3 temper ïsche rij bed rijf. Verschillende Ka
den plei'ten er voor, maar de minis-
betoogde, dat IJmuiden zooveel zieke
'T en vertoont, dat reeders en handelaren
jglsch eerst eens moeten beginnen met daar-
icn eind te maken. Dat is beter dan
elkaar gaan s'aken. Moet er na de
TH-ing nog geholpen worden, dan is de
oemdJrjng bereid hulp te overwegen. Het
1S* rtPen v00r IJmuiden, dat volgens den
U-ïer bezig is den net echten dood van
totjpernibe|d te sterven, hoogst onaange-
ressie requisitoir. En het had er veel van
zee-minister in vele opzich'en gelijk had.
.T) half 4 tot ruim 7 uur heeft de Kamer
et N-|a besteed aan de begrooting van bet
^itement van Koloniën. Eigenlijk zonde
drukken tijd. Want die uren zijn vrijwel
1 onJ"|l verdaan aan een discussie over de
van het Technisch Bureau
''0"rt-te| cipparlement van Koloniën. Daar-
"e^erd door Mr. Jookes een vrij hoog op-
vezig,je aanval gedaan. Maar al spoedig
i het: de vrijz.-dem. critiek op niets
's teiitloopen. Zij vond bij niemand steun,
-egen^ we het nooit beleefde geval zich za-
roordoen, dat de minister van Koloniën
van warmer verdediger vond .dan... de
voor-|em Cramer. Hij lief, evenmin als an-
j. van de beschouwingen van den heer
is ie's heel Het jammerlijke was, dat
bestrijders zoowat hun vollen spreek-
jneenden te moeten gebruiken om na
Ir dezelfde argumenten aan te voeren
jeumer zweeg welsprekend bij dit noo-
u.s gerekt debat.
o. uister de Graaff toonde eveneens het
rvlakkige der geoefende critiek aan.
1 verklaarde zich nie'temin bereid om
een deskundige de organisatie en werk-
17 n van het Technisch Bureau te doen
an, waartoe het verzoek hem gedaan
in de conclusie van een Kamercom-
ie op het adres van een bij het T. B.
ngen technisch amJ/emar.
heer Joekes trok netjes het amende-
in. dat dienen moest om te kennen te
76 i k, dat de personeelsbelangen van het
op doelmatige wijze dienen te wor-
•?2 herzien en beperkt, in het bijzonder
.ifllde ingenieursrangen,
r ug (den heeft, op verzoek van den heer
KH5 ikoop. de eindstemming over de be-
o.35 ling plaats.
o.i5 ;arna gaan we verder: op den dag met
j-72 .nciën en s' avonds met Waterstaat,
i^05
IIJ»
NS
VERSLAG
Regeling van werkzaamheden
I VOORZTTTF.R stelde voor. de Interpella-
17.03 tETELAAR betreffende de Vroedvrnuwen-
17.f8 01 te Amsterdam en bet wetsontwerp In
IH.14 reorganisatie der rechtbanken c.a. aan de
ik vj ida toe te voegen
km lieer VAN DEN BERGHE (s.d.) achtte dit
^(ontwerp lioosrst helsnarUk: er zün boven
af* InETlipende wUzldngen In aangehracht;
iu het In een rustiger sfeer dan tusschen
.'BTrootinasiinnfdstukUen willen behandelen,
heer BIEREMA (lib.) sloot zich' hierbii
>n wenschte behandeling na 't Kerstreces,
heer OUD (v.d.) was het hiermede eens;
Isch bezwanr Is daar niet tegen,
heer SNOECK HENKEMANS (c.h.) had
iens bezwanr tegen behandeling van dit
uitwerp thans. De bezuiniging ervan zal
pas op betrekkellik langen tcrmön werken,
heer DE VISSER (comm.) was ook tegen
•oorstel van den Voorzitter.
VOORZITTER zeldn. dat er eindverslag l«
rÖP Is voor
bracht
bare behandeling. De minister
prös op behandi
het Kerstreces.
jrden gehouden,
•zltter betreffende
werp werd verworpen met 50 tegen
(vóór de ar., de heer Braat. en
Rijksbegrooting 1933
Zaken en Arbeid,
r SCHOUTEN (a.r.) bepleitte meer be
ing van RUkawege voor het vlssoherll-
s IJmuiden Hli wees op den overmati-
er van bultenlandsche versche zeevlseh
op voor een pufverbod.
De heer DROP (s.d.) wenschte eveneens be
moeienis der regeerlng ten behoeve van het
vlsacherllbedrUf te IJmuiden. HU wilde intus-
echen het rapport der commlsaie-Rükens af
wachten. Inmiddels kan de regeoring maatrege
len voorbereiden ter aaneerlng van het bedrijf.
De heer Drop zou goon verbod van markten
van versche vlsch door bultenlandsche schepen
willen, maar wel maatrogelen, waaVdoor deze
mede-betalen ln de algemeene onkosten. ZUn
bezwaar is voorts, dat de regeering zich teveel
ln geheimzinnigheid hult: ze behoort meer reke
r.lng te houden met contlngenteerlngsmaatrege-
len van andere landen.
De heer v. ZAIiELHOFF (s.d.) besprak de
schad» door waterverontreiniging voor de vis-
scherU. De Hinderwet een wtizlging Is al
necen Janr aanhangig moet dringend gewU-
zlgd worden. Gebeurt dat. dan zal het ook met
de zalmen beter Kunnen gaan. De minister moet
aan oesters en mosselen kunnen helpen.
Voor den toestand van hot IJmulder-vIsscherU
bedrUf vroeg ook de heer DUYMAER v. TWIST
(a.r.) de aandacht van den minister. Tegen de
bevoorrechte positie der bultenlandsche vls-
schera kan h(l maatregelen nemen. De opzette-
Ulke pufvlsscherll moet verboden worden; de
eendenhouderU heeft de puf als voedsel niet
noodlg. Daarna werd den opperzalmrnlnlster
verzocht maatregelen tegen watervervulling te
nomen. Inlichtingen werden gevraagd over den
vischstand ln het IJaolmeer, torwUl ten slotte
de belangen van de vlssohers, die door de droog
l' gglng van hot waterschap Vollenhove getrof
fen worden, ln de belangstelling van den
minister werden aanbevolen.
MeJ. KATZ (ch.) wees op den grooten Irevoer
per auto van Deensche vlsch en zou daartegen
maatregelen genomen willen zien. Laat de
minister lets voor het IJmulder vlschbedrüf
De' heer LOCKEFEER (r.k.) deed een goed
woord voor de belangen der garnalenvlsschers
en Zecojwsche mossolkweekers.
Nadat ook de heer v. d.
voor IJmuiden had gevia*
VERSCHUUR antwoorden,
HU meende, dnt tegen de waterverontreini
ging wel Iets gedaan wordt. Ook de riolenwet
zou kunnen worden gebruikt. Indien de aan de
gemeenten daarbU op to leggen kosten ernlet
'tand wordt kennelUk niet beheerscht
aoeten blliven. Over de Vollenhovensche vIl
obers zal met Binncnlandsche Zaken nog eens
vorden overlegd.
Wat IJmuiden betreft, er ls gesproken van
stervend IJmuiden". Maar het is net als ln de
ipera bU een held, die ..sterft", 't Is net echt.
Sr wordt ln deze zaak op artistieke wUze ovar-
Ireven en men keert netjes den bewUslost om.
Iet moet zoo lang mogellik buiten steun gaan.
Het IJmulderbedrüf Is sinds lang niet gezond,
ïaan we Ingrijpen, dan houden we de noodlge
aneering tegen. De kleine bedrUven werken er
aet veel te groote credleten en exploiteeren
Het personeel ls te veel gereglemen-
lUken tijd. Ook Is de consignatiehandel
zwakke basis gevestigd. Bovendien wordt de
binnenlandsche markt op onvoldoende w(Jze van
visch voorzien. Veel wordt te IJmuiden ver
waarloosd en daarom moeten we niet fce vlug
met onze hulp klaar staan.
Wanneer men niet de TJmulder. maar de echte
statistiek raadpleegt, dan loopt het met den
stervenden patiënt wel los. wat de Nederland-
sche vangst (In 1032 f7 mlllloen, in 1031 f9
mlllloen en In 1980 f12.7 mlllloen) betreft. Hier
ls rekening gehouden met priisdaling. De vreem.
Bultenlandsche contingenten en deviezen heeft
de Regiering nlot In de hand.
IJmuiden moet voorgaan met saneeren; daar
na pas kan de Regeerlng Iets doen
In theorie Is de minister voor een pufverbod
maar practlsch zlln er onoverkomelijke moei
lijkheden. Als wU puf verbieden te vlaschen,
doen anderen het. Ook hot nettonvraag3tuk Is
Do begrooting
met name ln de Ingenieursrangen, is
talrUk. Bovendien doen deze menschen werk.
dat niet ln overeenstemming Is met hun oplei
ding. Ten einde te kennen te geven, dat de
personeelsorganisatie van dat bureau op doel
matige wUze dient te worden herzien, werd een
amendement Ingediend om den post voor de
personeelsuitgaven met f.1 te verlagen. De kos
ten van dit bureau komen voor rekening van 't
arme Indlë en daarom moet alles gedaan om
ze tot het uiterste te beperken.
De heer K. TER LAAN (s.d.) besprak de op
leiding en uitzending speciaal van onderwijzers
voor Indlë. Slagen ze niet of worden ze niet
uitgezonden, dan moeten ae de gedurende 2 of
3 jaar ontvangen toelage van f 1200 terugbe
talen. Deze bepaling noemde de heer Ter Laan
onrechtvaardig. Er Is met Indlë .overleg gaun-
de uitzending van landmeters naar Indlë de
menschen te nemen, die deze studie met rUks-
toelage hebben gevolgd. Voor de oud-gepen-
sionneerde militairen werd een ruimer regeling
gevraagd: deze menschen mogen in geen geval
naar Instellingen van weldadigheid worden ver
wezen. De heer 8urlng lus een brief voor. waar
in Informaties op dit punt werden gevraagd,
waaruit hU afleidde, dat zulks geschiedt.
De heer FEBER (r.k.) wenschte ten aanzien
van het Technisch Bureau wel een onderzoek
daarna pas /.Un oerdeel te kunnen
de doolmatlgheld
der bezetting kan men verschillen. Maar om 't
aan te schaffen materiaal, dat van grooto ver-
scheldenheid ls. behoorlUk te kunnen beoordee-
len. zUn onderscheiden deskundigen
De heer CRAMER (s.d.) vroeg
de i
ak kan zUn van 't achteruit gaan der bestel
lingen door het Technisch Bureau. Indlë doet
die liever zelf. omdat bU aanschaffing In Neder
land vaak niet Indische belangen op den voor-
Echter moet do technische dlenRt niet al te
erg worden verzwakt. Komt er weer opleving
dan kon het geschikte en ervaren personeel
wel eens ontbreken indien men te veel perso
neel gaat ontslaan. Daarom wil de heer Cromer
inderzoek, maar was hH tegen het
amendement-Joekes.
Prof. v. d. BILT (11b.) sloot zloh In hoofd-
mk aan bU de heeren Feher en Cramer.
De heer WIJNKOOP (comm.) babbelde wat
rer de uitbuiting ven het Indische proletariaat
nult het departement van Koloniën
De heer KRIJGER (c.h.)
it ln Duitschland
door Ingenieui
-an meening.
allerlei werk. di
doen, middel-technisch
opgeleid personeel wordt gobrulkt. We zouden
jed doen dat voorbeeld na te volgen.
De MINISTER VAN KOLONIëN ls met den
gouverneur-generaal ln overleg getreden
Tver terugbetaling van opleldlngskosten door
imbtenaren. waarvan blUkt, dat zU den noodl-
?en aanleg missen, doch overigens bulten hun
jchuld en toedoen niet In staat zUn hun studie
le voltooien. OnderwUzers. die hun studie niet
volbrengen binnen den daarvoor gestelden rui
nen term'dn. komen los van de aanvankelük
i.irgegane overeenkomst te staan.
Voor de oude gepensli nneerde Indische mlll-
:airen gaat het om duizenden personen; daar-
jm Is een regeling op den voet der Nederland-
sche bepalingen be'waarlUk. Deze menschen
worden niet verwezen naar liefdadige Instelle
nen, maar er wordt alleen geïnformeerd of zU
laarvan steun ontvangen.
De kwestie van het Technisch Bureau be-
spickende. kon de minister zich vrUwel bU de
nlsch personeel, ook onder de hoofdingenieurs
en ingenieurs, zal het volgend Jaar worden
voortgegaan, tenzll geheel andere omstandig
heden njochtm or-Uf don. De bezetting moet
rekening houden met het aantal en den aard
der bestellingen. BU sterke daling van het aan-
schitffingsbedrag nam toch het aantal bestel-
Dle bestellingen loopen In
lingen sterk
daarom moet
de specialisatie van het bureau worden reke-
plng houden.
Als men den staf van noodzakelUke deskun
digen gaat aantusten, krUgt men spoedig een
instelling, die tot niets meer dient.
Door een bevoegd deskundige wil de minister
nog wel een onderzoèk doen Instellen, maar
dan los van een ontslag-geval, naar aanloidlng
waarvan dat onjerzoek eigcnlUk is gevraagd.
BU repliek trok de heer JOEKES zUn amen
dement in.
De MINISTER deelde mede. dat de ontslag-
kwestie In het onderzoek kan worden begre-
pon. BlUkt onnoodlge afvloeiing te hebben
plaats gehad, dan la herstel bU gelegenheid
mogelUk.
De begrooting werd daarna snel afgehandeld.
De heer WIJNKOOP vroeg stemming. Deze
zal heden plaats hebben.
Het was weer over zevenen toen de hamer
Het woord
contingenteering
kennen wij niet: de grenzen
staan immer open voor nieuwe
lezers, die heel spoedig genatu
raliseerd worden.
EEN DOODELIJKE BALLONVAART
In het r.k. ziekenhuis aan het Westeinde
te 's-Gravenhage is overleden de 28-jarige
üuitscher O. F. Gaumnitz, die Zondagmkl
dag bij het dalen van een luchtballon to
Kwintsheul door een plotselingen schok van
een hoogte van ongeveer acht meter uit de
ballonmand werd geslingerd en dientenge
volge ernstige verwondingen kreeg. De moe
der van den ballonvaarder was nog uil
Duitschland naar Den Haag gereisd, doch
heeft haar zoon niet meer bij kennis aange
troffen. Het lijk is naar Dresden vervoerd.
HET WONDERLIJKE CHINA
China is een wonderlijk land. Zijn bevolking
wordt geschat op meer dan 300 millioen zie
len, dat is op een vierde van de bevolking
der geheele aarde. De beteekenis welke dit
land voor den wereldhandel heeft is onmeie-
lijk, en de waarde van zijn tot op heden on
ontgonnen bodemschatten niet te schatten.
I-let „China Yearbook 1932" verstrekt over
dit „hemelsche rijk" een verzameling gege
vens, die even betrouwbaar als eigenaardig
zijn. Zoo blijkt eruit, dat 70 k 80 procent dei-
bevolking in den landbouw werkzaam is,
hetgeen een enorm aantal menschen betee-
kent, doch daartegenover staat, dat de ge
middelde grootte van een boerderij slechts
3.6 acre bedraagt, en dat de boer en zijn
helpers er per jaar slechts 190 dagen arbeid
op vinden.
Het groote stapelproduct van het land is
natuurlijk rijst. Vier tiende van don wereld
voorraad wordt door dit land geproduceerd.
Toch is men nog genoodzaakt ditzelfde pro
duct van elders in te voeren als volksvoed-
sel! En hoewel men er reeds sinds onheug
lijke tijden zich met den rijstbouw bezig
houdt, is men er nog steeds niet in geslaagd,
dezelfde resultaten te bereiken als bijvoor
beeld Japan, waar men per acre ongeveer
dubbel zooveel kan oogsten als de Chinee-
sche landbouwer.
De arbeidstoestanden in dit onmetelijke ge
bied zijn betreurenswaardig. Neem bijvoor
beeld de mijn-industrie. Daarin vinden rond
twee millioen Chineezcn werk, maar slechts
drie procent dezer arbeiders is eenigszins
geschoold! Ook dc arbeidsvoorwaarden zijn
deplorabel. Tachtig procent der mijnweikers
bevindt zich niet rechtstreeks in dienst bij
de inijndirecties, maar bij een soort van ver
trouwensmannen, die als tusschenpersonen
fungeeren, werkkrachten engageeren, en
daarvoor 10 k 20 procent van de toch reeds
zeer lage loonen in eigen zakken doen ver
dwijnen! Er zijn zelfs gevallen bekend,
waarin zoo'n tusschen persoon zich brutaal
weg 60 procent van het loon wist toe te
eigenen. Bovendien leven de mijnwerkers in
den regel in groote keten, en moeten zij
hiervoor, en voor hun voeding, opnieuw van
20 tot 40 procent van hun loon aan den tus-
schenman afstaan.
Daar staat echler weer een andere, typische
Chineesche instelling tegenover. Wordt ecu
arbeider ziek, dan is de lusschcnman ver
plicht zijn terugreis naar huis voor zijn re
kening te nemen, en komt hij op het werk
te overlijden, dan is het eveneons die tus-
schenman, die voor de begrafeniskosten op
draait!
China is altijd een land geweest, waar het
handwerk in eere was, thans echter wordt
dit door de fabrieken van zijn plaats ge
drongen. Toen men in een bepaalde stari
kort geleden een enquête instelde naar de
toestanden onder de families der hand
werkslieden, bleek dat de loonen van de
tandenborstelmakers het laagst waren en
slechts 5 zilveren cents per dag bedroegen.
De vervaardigers van kunstbloemen en
speelgoed maakten 23 zilveren cents per
dag. Maar zelfs deze laatste, best betaald*-,
categorie verdiende niet genoeg, om eer
zin te onderhouden, hetgeen tot gevolg had,
dat tweederde der vijfhonderd gezinnen ge
durende een deel van het jaar van aalmóe-
zen moest leven.
China's kust, die een lengte heeft van 2S00
mijlen, wordt bewaakt door een Marine die
alleen de beschikking heeft over schepen
van verouderd type, welke bovendien nog
in uiterst slechten toestand verkeeron. De
geheele bemaiming, de officieren inbegrepen,
bestaat uit slechts 8500 koppen!
Met het Leger is het weinig beter gesteld.
Men beschikt over anderhalf millioen gewe
ren, waarvan 80 procent uit verouderde mo
dellen bestaat, en over ammunitie, waarover
men vrijwel hetzelfde zou kunnen zeggen.
Sinds 1924 heeft men echter ook een aantal
loopgraaf-mortieren, die in het Moekdensclie
Arsenaal door een Britsch ingenieur worden
geconstrueerd.
De Spoorwegen vertoonen een overeenkom
stig beeld. De Woosung Spoorweg, die in
1876 door een buitenlandsche onderneming
werd aangelegd, was de eerste. Nauwelijks
was door de Chineezen de laatste termijn
afgelost, of zij namen de rails op en brach
ten die weer ergens elders heenl Het gevolg
daarvan was, dat er een ware run om spoor
weg-concessies ontstond. Thans zijn de Chi
neezen zelf begonnen met spoorweg-aanleg,
maai- daarmede is de zaak niet eenvoudiger
geworden. Er is nu een al te groote verschei
denheid van rollend materiaal, en de toe
stand is er nog verwarder geworden, sinds
men drie verschillende soorten van signalen
er op na is gaan houden.
De allergrootste puzzle van dit wonderlijke
land is zijn taal. die geen tijden, vervocgin-
gingen en verbuigingen kent Zoo kan men
bijvoorbeeld in de Historische Annalen hel
volgende lozen (letterlijk vertaald):
„Ch'in telkens breken een prins, schrijven
afschrift dat paleis huis maken van Hsien
Yang".
Dit is de Chineesche manier om het volgen
de mee te deelcn:
„Telkens als de Keizer der Ch'in Dynastie
een van de feudale prinsen uit zijn bezittin
gen verdreef, liet hij een schets maken van
het paleis van dien prins, en deed hij daar
naar een nauwkeurige reproductie vervaar
digen in zijn hoofdstad Hsien Yang".
Hier is nog een voorbeeld:
„Koning bevel geven workman nemen goed
goud schrijven Fan Li's gestalte".
Dit beteekent:
„De Koning beval den werklieden het stand
beeld van Fan Li te gieten uit zuiver goud".
Maar alle hinderpalen ten spijt zal dit won
derlijke China ziel) ongetwijfeld blijven ont
wikkelen en zich verder naar den voorgrond
weten te dringen. Want China is levens
krachtig. Volgens de statistieken bestaat hot
Chineesche gezin gemiddeld uit 5.5 perso
nen, in sommige deelen des lands bedraagt
dit gemiddelde zelfs 8.3S.
't Kerstfeest nadert, met vacanties,
Boter kransen en cadeoux,
Met z'n herstboomheerlijkliedert
In 't. café en op dc soos;
Feest van rood en rossig schijnsel
In de villa en dc hut,
Tot de roode kaarsen-voorraad
Eindelijk raakt uitgeput
Mooie prenten en verhalen
Schitterende kerstlectuur
Toovren huis aan huis een vroolijk
Kerstfeestin karikatuur,
En het rood blijkt overhcerschend
Door zijn ivonderlijke gloed:
Zegt het zélf niet, dat het alles,
Alles voor je Heden doet?
Voor het heden èn de toekomst
Van ons hongerend geslacht
Heeft ons blad de Kerstgedachte,
Naar Gods Woord, bijeengebracht.
Breng dat Kerstblad bij uw buren,
Bij uw vrienden! Zaai het zaad
Als het dag is! En dat is het:
Dag van schoon omschenen kwaad.
De prijzen stelden wij zóó, dat verspreiding in ieders bereik
ligt. Dit is voor zoover wij weten de goedkoopste Kerstlectuur-
verspreiding. Wij hopen, dat Gods zegen moge rusten ook op
dit werk.
Zaaien aan alle wateren en dan de uitkomst in Gods hand geven.
De prijs van 10 exemplaren is per stuk 10 ets.; van 1025 ex.
9 ets.; van 2550 ex. 8 ets.; van 50100 ex. 7 ets.; van
100250 ex. 6 ets.; van 250500 ex. 5y% ets.; van 500 en
meer 5 ets.
De levering zal franco zijn. Waar de prxjzer.i zoo laag zijn, ver
zoeken wij vriendelijk dc betaling tegelijk te doen plaats hebben.
Wij verzoeken dringend zoo spoedig mogelijk te bestellen.
Men kan betalen aan ons Bureau, per postioissel of over ons
gironummer.
DE DIRECTIE.
DE LAATSTE REIS VAN DE
..P. C. HOOFT"
Te ongeveer kwart voor acht gistermor
gen werd na grondige inspectie begonnen
met het doen zakken van het Hendrik-dok
te Amsterdam, waarin de „P C. Hooft" ge
deeltelijk was drooggezet. Te kwart over
negen dreef het wrak. Hot had niet meer
dan een of twee graden slagzij. Vier sleep-
bootcn zouden 't sleepwerk verrichten. Twee
voor en twee uchter de „P. C. Hooft" deden
het wrak zwaaien. Aan boord van 't wrak
bevoiv'i'n zich de heeren Moerman, die als
walkapitein van het bureau Wijsmuller te
IJmuiden het commando had, Mellema,
directeur van het Maritiem Kantoor van
dien naam, een loods en een ploeg ervaren
runners uit Vlaardóngen. Twee op het voor
schip geheschen schijven maakten opvaren
den van andere schepen erop attent dat 't
wrak niet zelfstandig manoeuvreeren kon
Aan boord waren tvvee zware pompen ge
plaatst voor het geval lekkage mocht op
treden. De acthermast van de „Hooft", die
bij den brand een schuinen stand had ge
kregen .maakte in deze positie de reis naar
Pernis mede. Wel had men er de voorkeur
aan gegeven, dezen mast te verwijderen,
doch men heeft hiervan moeten afzien, onv
dat het vertrek hierdoor vertraging zou heb
ben ondervonden en het wrak zich dan
r.iet vóór de „Mamix van St Aldegonde"
buiten de IJmuidersluizen zou kunnen be
vinden.
Toon het wrak te IJmuiden aankwam
mnaktcn dc vier sleepbooten in de sluis zich
los van de „P. C Hooft" en werd de ver
binding tot stand gebracht mot zeesleep-
booten van het bureau Wijsmuller. Toen
het schip geschut was klaarde de mist op.
Te kwart over drie gistermiddag had het
vertrek van IJmuiden plaats.
Gisteravond te 7.45 uur is van een der
zeesleepbootcn van Wijsmuller te IJmuiden,
die met het wrak van de P. C Hooft op weg
zijn naar Pernis een telegram ontvangen,
waarin gemeld wordt, dat men halfweg was
en dat de sleepreis tot op dat tijdstip op
vlotte wijze was verloopen.
Gisteravond omstreeks half twaalf is hot
wrak door vier sleepbooten getrokken, twee
voor en twee achter bij het vuurschip Maas
bij Hoek van Holland gearriveerd. De sleep
zou ter plaatse het daglicht afwachten en
vervolgens naar den Nieuwen Waterweg op-
stoomen.
DONDERDAG 15 DECEMBER.
ndborg. Symfonie-orkest.
en. NCRV. Kerkconcert.
r s u in AVRO. Concertgebouw-ork
e n R. BBC-orkest.
en. Im|.V. NLKV-orgel.
usum. AVRO. Gr&inofoonmuzlok.
e n. NCRV. Gramofoonmuslek.
r s u m. AVRO. Grainofoonmualek.
18.45 Hulz
19.00 H u I 2
19.30 H i 1 v
19.15 Hulz
20.01 H 1 1 v
21.40 Hulz
23.00 H 1 1 v
i. NCRV. G van Andel: Standbeeld
Nassau.
i NCRV Knippen en stofversleren
oUtie en Persberichten
n. NCRV. Politieberichten,
n. NCRV. Persberichten.
m. AVRO. Persberichten.
VRIJDAG 16 DECEMBER.
Concerten, enz.
8.00 Hulzen. KRO. Morgenconcert..
8.00 Hilversum. VARA. Oruinofoonmuslek.
10.00 Hulzen. KltO. Gmmofoonniuzlek.
10.15 Hilversum. VARA. Gramofoonmuzlek.
11 20 L a n g e n b e r g. Pop. concert.
12.01 Hilversum. AVRO. Kovacs Lajos.
12.16 Huizen. KRO. Sexiet.
14.00 Huizen. KRO. Gramofoonmuzlek.
11.00 Hilversum, AVRO. Grumofoonmuzlok,
15.00 Hulzen. KRO. Kamermuziek.
15 00 Hilversum. AVRO. Concert.
1C.00 Hilversum. VARA. Klein orkest.
10 00 Hulzen. KRO. Plano-recital.
16.20 Hulzen. KRO. Gramofoonmuzlek.
16.45 Huizen. KRO. Plano-recital.
17 05 Huizen. KRO. Hollandsche liederon.
17.30 Hulzen. KltO. KRO-orkesL
17.30 Hilversum. VARA. Orgelspel.
18.01 Hilversum. VARA. Grumofoonmutlok,
18.16 Hilversum. VARA. Orkest.
18.45 Hulzen. KRO. KUO-orkest.
19.20 H 1 1 v e e s u m VARA: Flierefluiter»
19.45 Hulzen. KRO. KRO-boys.
Lezingen. Cursussen, enz.
11.10 Hilversum. VARA. Onze keuken.
11.40 HU ver au m. VAKa Voordracht-
18.15 Hulzen. KRO. Albert Vogel: Welspre
kendheid.
19.00 Hilversum. VARA Dr. J. Valkhoff:
Russische Staatsinrichting.
19.10 Huizen, KRO. Dr, W. v. d. Sleen: Van
vreemde landen en volken.
FEUILLETON
dé HAAR SCHULD?
Sen DORPSVEKHAAL door F. L.
Korte inhoud voor nieuwe lezers.
:en eenvoudige woning achtt
lerdijk woonde Jacob Kleiweg
i. Toeo ae k.nderen klein
Ijd mogelijk geweest "t i
(21
slweg, was verloofd
die op 't zelfde dorp
ging
daardoor ging zijn vrou
geld niet op kon.
is 't vrouw Van Hoven heelema
zin. dat haar dochtsr omg.i
gewone ooerenjjngen. ma.x- z
lellljk dwingen.
lolijkei
Wil
zij de
eon stormacht'ge nacht
i van de vliisfabriclt waar Wlllei
itle, vernield. Daardoor kwum h
(ren zonder werk. "t Was voori
Greta er bij Willem op aandrong
ander werk uit te zien.
Kostte hem niet veel moeite
d de
lllem H
'i I
trok
i hij zich voor
arbeid ln te
IJ de bocht nam hij zijn draal
;egen sen ladder, die daar voor
-...en stond enmet een doffsn
'lllem Kleiweg op den harden gron-
Spoedig daarna overleed hU.
Dominee Steenbrink bracht de ontzettende
tUding bU Willem thuis, ZUn ouders waren diep
- 'eten sir'-
moest
In alle eenvoud had do treffende begrafenis
plaats
behoorde
deze droove geschiedenis weer
Muar Bram Zeeweg, een huls-
'erleden.
an Klei
weg, vond 't een schande, dat roekelooze chauf
feurs als Gerrlt Blom niet voel zwaarder wer
den gestraft.
Doch domlné Steenbrink kalmeerde Zeeweg.
„Ik heb." zei hU ..bU Kleiweg nog geen woord
over Gerrlt Blom hooren spreken, tenminste
niet ln den geest zooals u dat doet. Die men
schen zagen er Gods bestel ia."
Neen, Zeeman, wij moeten allen leeren.
om niet alleen dit ongeval, maar het ge
heele leven van dien kant te bekijken"
„Ja, zoo moet het", merkte vrouw Zee
man o*\
„Ja, ja", zei Bram, maar heel zacht Hij
kwam nu op terrein, waarop hij zich niet
zoo gemakkelijk bewoog. Hij was wel gods
dienstig en kon over het uitwendig leven
der kerk goed praten, maar wanneer het
over het intieme geloofsleven ging, was hii
als de meosten, dar wist hij geen woorden
te vinden.
„En wat het ongeval met Willem betreft"
ging do dominee voort, „Willem is door de
schuld van een ander gedood, maar kom
Zondag in de kerk, dan hoop ik, dat gij nog
een Ander zult zien, die ook door de schuld
van anderen en voor anderen den dood is
ingegaan. Dien hebben wij allen noodig,
want a's wij Hem niet kennen en liefheb
ben, dan gaan wij allen door eigen schulu
den eeuwigen dood in. Nu, Zeeman, ik moet
weg, je bent het wel met mij eens, dat weet
ik wel, maar wij spreken daarover in het
algemeen veel te weinig. Een mensch
spreekt ook gemakkelijker over de schuld
van anderen, dan over eigen schuld".
Dominee schudde hen hartelijk de hand
en wandelde huiswaarts.
,,'t Is toch een reuzen dominee", zei Bram
tegen zijn vrouw. „En hij kan een mensch
aardig op zijn nummer zetten, 't Ging zon
maar vanzelf. Je begint te praten over de
schuld van zoo 'n Gerrit Blom en voor jc
't weet, zit je tegen je eigen schuld te kijken
als togen een berg, en eigenlijk moet het zoo
maar een mensch wil er niet graag aan,
maar met dat al» het is een hartelijke man.
En wat zeg jij daarvan, vrouw?"
„Wel man, je verkoopt nu eens echt ver-
standigen praat, én ik geloof zelfs, dat er
geen zier overdrijving bij is. Dat kan als
een bijzonderheid gemeld worden".
Dominee Steenbrink zette intussch'en zijn
wandeling naar de pastorie voort
Hij moest vanavond nog aan zijn Cateebi-
muspreek gaan werken, want door alle be
slommeringen van deze week was de gewone
arbeid wat achter geraakt
Voor Zondagmorgen was hij al klaar en
hij moest bij zichzelf zeggen, dat deze preek
hem behalve de gewone studie, ook nog in
zooverre inspanning had gekost dat hij
moeite had moeten doen, om te zorgen, dat
zij niet te lang werd. Zooveel stof had do
overdenking van zijn tekst hem geleverd.
Het lijdensevangelie ls ook zoo rijk.
Het begon reeds te schemeren, toen hij
het hekje van zijn tuin liet openkUkken.
Als hij alleen was ging hij altijd achterom.
Mevrouw Steenbrink kwam hem al tegen
en deelde hem mede, dat er bezoek was.
„Wie?"
„Greta van Hoven, die wilde je graag
spreken".
„O ja? Dan zal ik haar maar meenemen
naar de studeerkamer, want zij win mij ze
ker liefst alleen spreken?".
„Ik geloof het wel", zei zijn vrouw, „zij
vroeg tenminste: zou ik dominee eens
kunnen spreken?"
Dominee Steenbrink ging de kamer in en
groette Greta hartelijk. „Dag Greta, hoe gaat
het? Wou je me spreken?"
„Dat kan, hoor", vervolgde hij, ziende
haar hoofdknikken. „Kom, dan gaan we
naar boven, daar zitten wij rustig".
Hij ging het meisje voor de trap od.
„Ziezoo, hier zitten wij op ons gemak.
Vertel nu maar, wat je op het hart hebt".
„Ja. dominee", begon Greta aarzelend, „ik
heb wat op het hart".
„U vindt het misschien overdreven", ver
volgde zij, terwijl haa.r lippen trilden, „maar
ik heb iets op het hart, dat mij zwaar drukt
en waarover ik nog met niemand heb kun
nen spreken. En toch moet ik er mst
iemand over spreken. Daarom ben ik hier.
want aan wien kan ik het beter zeggen
dan u, dominee?"
Dominee Steenbrink begreep er nog niets
van Hü z.ag wel, dat het meisje erg bedroefd
was. maar dat was heel natuurlijk, dat had
ook een bekende oorzaak, daarover behoefde
zij hem niet apart te spreken. Hij had haar
Immers deze week meer dan eenmaal woor
den van troost toegesproken en hij hoopte,
dat nog dikwijls te doen, want de wonde,
zou nog niet zoo spoedig geheeld zijn. dat
had hij al begrepen.
„Hoor eens. Greta", zei hij, ,je kunt me
gerust vertollen, wat je neerdrukt Ik wil
je graag in alles van dienst zijn. Ik kan ook
goed begrijpen, dat je erg bedroefd bent,
maar er is zeker nog wat anders, waar jc
geen raad mee weet?"
„Ja, dat is zoo dominee", zei het schreien
de meisje, „ik zal het maar gauw zeggen,
ik heb Willem eigenlijk tegen zijn zin ovc,
gehaald om zijn arbeid hier te laten schie
ten en naar de stad te gaan en nu is li
juist ddér doodgevallen, en nu voel ik mij
schuldig aan zijn dood. Niemand, ook Klei
weg en zijn vrouw niet, niemand weet, dat
door mijn toedoen Willem naar de stad ge
gaan is en daarom moet ik er met iemand
over spreken. Had ik niets gevraagd, dan
was hij hier gebleven, dan weet ik zeker,
dat hij nog geleefd had. Een stom in mijn
binnenste zegt mij, dat het zoo is. Zie. do
minee, dat kwelt mij dag en nacht en ook.
dat die goeie mcaschen, Kleiweg en zijn
vrouw, door mij hun zoon, van wien zij zoo
veel hielden, hebben verloren, en dan, dat
ik zelf hem ook kwijt ben".
Hortend en stootend was het er uit ge
komen, als schaamde zij zich, om het te
zeggen, terwijl zij daarbij nog door droefheid
overmand werd.
Dominee Steenbrink moest eerst eens even
denken. Op zooiets had hij niet gerekend en
hij wilde toch een goeden raad geven.
„O, dominee", zei Greta nog, „dat is mij
nu als een last, te zwaar om te dragen. Hoe
kan die nu verlicht worden?"
Dominee Steenbrink had oprecht mede
lijden met het arme meisje. Zelf oordeelde
hij, dat het kind geheel onschuldig was,
maar hij kon best begrijpen, dat zij zich
schuldig voelde.
„Luister eens Greta", begon hij eindelijk,
terwijl liet meisje hem verlangend aanzag,
„luister eens goed.Jjj bent totaal on
schuldig aan den dood van Willem Kleiweg
neem dat gerust van mij aam Die schuld
is enkel inbeelding, hoewel vele anderen in
jouw geval hetzelfde zouden ondcrvondeD
hebben. Je praat daar van een stem in Je
binnenste, die je zegt, dat Willem nog leven
zou, als je hem niets gevraagd had, dwaas
heid, die stem weet er niets van. God be
paalt het uur van onzen dood. Op het land
kan men ook verongelukken. Ook kan men
ziel. worden en sterven, ik zeg niet, dat dat
gebeurd zou zijn, dat weten wij niet, maar
wel weet ik, dat de schuld, die jij denkt te
gevoelen, geen schuld is. Heusch, geloof mij,
je moogt dat loslaten. Je moet het loslaten.
Toen je het aan Willem vroeg, heb je im
mers nergens aan gedacht. Hoe kan dat nu
schuld wezen? Als het ongeluk niet gebeurd
was, had hij misschien een goede levens
positie in zijn stand gekregen en dan was
je blij geweest En nu begrijp lk wel, dat
Willem er aanvankelijk niet veel zin aan
had, maar misschien was hij toch op den
duur er wel mee verwend geraakt en zoo
niet, dan was hij weer teruggekomen en dat
had jij ook weer goed gevonden, is het zoo
niet, Greta?"
Half schreiend knikte Greta: „O, was het
maar eens waar, dat hij nog eens terug kon
komen".
!7?«rdt vervolgd}
