TWEEDE KAMER
DONDERDAG 8 DECEMBER 1932
Postbegrooting goedgekeurd
BINNENLANDS CHE ZAKEN 1933
Werkverschaffing en steunverleening
Werkk>osheidsverzekering Naar
wettelijke regeling Volksgezondheid
Vergadering Vi&n 7 December.
OVERZICMT
We hebben gister het zeldzame feit beleefd,
'dat over een Postbegrooting gestemd is. Het
viel nog mee ,dat het slechts 16 leden wa
ren. die hun stem er aan onthielden.
Voor Minister Reymer zal dat niet aange:
naam geweest zijn, maar misschien heeft hij
zich zelf getroost, dat het bij 16 bleef en
niet ook de soc.-democraten hem hun ver-
trouwer. opzegden, wier omroep bedreigd
wordt door het 's nachts te voren aangekon
digde voornemen om verkiezingen en bij
zondere gelegenheden daargelaten de po
litiek uit den aether te gaan weren. Geen
enkele omroepvereeniging zal van zulk een
verbod eenigen hinder ondervinden dan al
leen de V.A.R.A., die meer en meer verwor
den is tot een politiek instrument in de
handen van personen, door wie een politiek
van niet zeer hoog allooi wordt gedreven,
waartegen vrijwel geen verweer gevoerd
wordt. Immers de andere omroeporgani
saties laten zich met partijpolitiek niet in.
De V.A.R.A. echter is voornamelijk strijdmid
del in handen van politieke agitatoren. En
het gaat daarbij menigmaal zoo laag bij de
grondsch toe, dat meer beschaafde gee6ten on
der de soc.-dem. zich er grootelijks aan erge
ren. Zoo staat de zaak en de groote be
schermheer van de V.A.R.A. ontbrak om het
kromme recht te praten. Wat deze daarover
te hooren zal krijgen, laat zich vermoeden....
Echter, al stemden de soc.-dem. nog niet
tegen de begrooting, zij kondigden wel scher
pen strijd aan, indien de minister zijn voor
nemen in daden zou omzetten.
Overigens zal minister Reymer van het ge
mis aan vertrouwen bij vrijz.-dem., liberalen
en enkele anderen en van de vrij scherpe
critiek, die ook uit andere partijen hem ten
deel viel, wel niet zooveel last meer hebben.
Vermoedelijk is het niet teveel gezegd, wan
neer we de uitspraak wagen, dat een volgend
jaar een ander bewindsman voor Waterstaat
achter de regeeringstafel zal staan.
We zullen moeten afwachten of de minis
ter bij de uitvoering van zijn aangekondigd
voornemen zal afwijken van zijn traditioneel
tempo in radio-aangelegenh en, ja dan neen.
De rest van den middag werd aan Bui-
nenlandsche Zaken besteed.
Minister Ruys deed bij „Werkverschaffing
en Steunverleening" enkele niet onbelang
rijke toezeggingen.
Hij is bereid een kleine, snelwegende con
tactcommissie uit de gemeenten in het le
ven te roepen. Bruggenbouw zal door een
particuliere maatschappij ter hand worden
genomen. Het vraagstuk van steun aan de
veenafgraverij is in onderzoek. De grens voor
steunverleening aan ongehuwde vrouwelijke
werkloozen zal worden teruggebracht van
35 tot 25 jaar en de inkomsten uit de sociale
verzekering zullen bij de steunverleening
niet meer worden afgetrokken. Een kinder
toeslag in de werkverschaffing zal worden
overwogen.
Bij de afdeeling „Werkloosheidsverzeke
ring" concentreerde het debat zich op behoud
van de werkloozenkassen, waarvan er som
mige het hard te verantwoorden hebben. De
minister zal doen wat mogelijk is en in ern
stige gevallen hooger steun overwegen
Speciaal de kassen der landarbeiders zullen
zijn bijzondere aandacht hebben.
De soc.-dem. gingen zich te buiten aan wat
goerlkoope reclame door aan te dringen op
snelle wettelijke regeling der werkloosheids
verzekering. De vrijz.-dem. deden daaraan
"we noemen dit een goedkoope reclame,
omdat in het algemeen, maar1 ook In den
soc. dem. kring zelf de denkbeelden omtrent
dit moeilijke onderwerp niet een zoodanige
vereenstemming vertoonen, dat een bevredi
gende solutie gemakkelijk te verkrijgen zal
zijn. Maar minister Ruys wist raad: hij zal
de kwestie in den vorm van een voor-ont
werp van wet bij den Hoogen Raad aanban-
gier maken.
De soc.-dem. waren daarmee tevreden en
trokken een ingediende, maar overbodige
motie in.
In „Volksgezondheid" bleef de Kamer ste
ken. Veel verzet kwam aan den dag tegen de
vermindering van subsidies op dit terrein.
Heden verder, 's Avonds Economische Za
ken en Arbeid.
groote besware
sake zUn beslist
den minister
Tegen liberalen. vröz.-dei
ter beantwoording vi
de afdeeling „Werkn
leenlng" van ztjn begi
Binnenlandsche Zaken
i de beschouwingen over
werkloozen en v
uitgaven ter boe
en haar gevolger
iet officieel
de 100 mlllti
Aan de orde
De heer OUD (v.d.) verkla
tie geen voldoende vertroi
minister, speciaal .niet te
radio, en daarom tegen
VERSLAG
was de eindstemming over de
Postbegrooting 1933
dat zi)n trac
ts achrlk'bai
ondanks de
300.000
kloosheid
De minister la bereid
Contact-commissie
uit de gemeenten In het leven te roep
de voorkomende practische kwest
linnen afdoen. Den Werkloosheids!
verk te betrekken ls een punt va;
ding van toen te herzier
ook de Industrie komen.
i particuliere
den landbouw
werkverschaiilng.
i kunnen niet alle worden onder-
rom worden alle krachten gecon-
GomeentelUke werkverschaffing
werken als werkver-
'oerd, mist eiken grond,
vordt nagegaan of uitvoering van wer
en met subsidie van den Staat wel verant
woord ls.
Er zUn gemeenten, die geen geld meer heb-
het rUk bU de ultvoerln;
den gehandhaafd,
d. Tempel wilde een leenlng laten
sluiten door het Rtik en dat geld goedkoop
beschikbaar stelb
roote werken. Maar dat
sware lasten opleggen e
ls het beter, geval voor geval
beoordeelen,
ogelük
het ulbvoe
oorzlchttg 3
leiden, dat groote gemeen
illen werklooze arbeiders k
aitten. nadat de werken voltooid zijn.
De minister ia bereid een proef met e
>mer te nemen bU de werkverschaffing. Gega-
indeerd moet worden, dat het werk slaagt
'enals zulks btl de Heide-MnatschappU he
Het personeel der Heide-Maatschappi
vloed op de loonen. Wel Is he
de contröle.
heeft
belas!
ruimschoots door de baten
Jn het gebruik maken
worden goedge-
handkracht bi] kanalenaanleg
en dergelijke is iets abnormaals te zien. H
tegengaan van lediggaan Is de bedoeling
van Want weglaten der machines beteeker
dat 5 k 10 maal meer arbeiders kunnen word'
gebruikt. Maar dan kunnen niet de contrac
loonen worden betaald, want het Is zutv
werkverschaffing. Stelt men dien eiseh wel. di
kosten de werken zoovele honderd-duizenden
meer. dat de Regeering
En dan komen weer duizenden arbeid'
gev.
bU wat i
jrvulbaren^ei
werkverschaffing ls.
Met de
tinancleele belangen der gemeenten
zal ernetlg reloening worden gehouden. Maai
de regeering moet er mee rekenen, dat ook zL
het geld bö de belastingbetalers moet halen.
r zakgeld aan de deelnemers aan werkloo-
mlnister geen geld be
schikbaar stellen
Meer dan één lid van een gezin bU de werk
verschaffing toelaten zal slecht!
gevallen, bv. b{j gi
mogelUk z(Ji
werkversohafflng In de vlas-
inder de gebruikelijke 1
each leden. Ridderkerk
uitbreiding
Gemeentelijk*
bewerking moei
waarden blijven
dus zelf 25 pet.
Verhooging v
van werkgelegenheid In Emmen. I:
eerste betreft, moeilijk. Naar werkgelegenheden
wordt gezocht en nagegaan wordt af subsidl*
mogelijk Is voor aanhangig gemaakte plannen
In Dultschland werken 20.000 Nederlanders er
in België 15 k 20.000. Met hun belangen moei
gerekend als men vraagt om
balienlandsche arbeiders
Steunverleening
verklooze kinderei
stelt In dei
aanzien van de
begrooting zal
werp moet worden Ingediend.
Nagegaan wordt of in zeer lage tarlev*
de steunverleening ten plattelande nog eenlge
verhooging mogeltJk Is.
Omtrent de Amsterdamsche stempelkwestlo
heeft de minister zUn houding nog niet bepaald
bU de ouders Inwonende
i niet wel mogelijk;
houden er rekening mee.
voor steunverleening nan onge-
elUke werkloozen zal echter
>racht van 35 lot 25 jaar.
srzeJcerlng zul
BU de werkverschaffing is het moellUk n
de grootte van gezinnen rekening te houd'
maar er zal toch zoo mogelük eenlge wUzlgtng
komen, ai bltJft de prestatie basis voor <1
diensten. Overwogen wordt Invoering vai
DE JONG
klooze 1
tm. en de heer de Visser.
De volgende afdeeling was de „Werkloos
heldsverzekerlng en Arbeidsbemiddeling".
e heer v. d. TEMPEL <sd.) bepleitte bl
ileuwlng wettel like regeling der werkloos
Isverzekerlng en besloot zUn rede met eei
ie om onverwijld de voorbereiding er vai
hand te nemen
e heer BAKKER (c.h.) drong aan op eei
le houding tegenover de werkloozenkassen
e heer HIEMSTRA (s.d.) betoogde, dat he
logelljk Is om aan de kassen der landarbei
Lej. DE JONG (s.d.)
ie-derde van het verr
Metaalbew*
tlelarbelders met
Vehoogde büdragi
lelde
-brleksart
laging va
ultkeerln-
delUk toch moel
lUk zUn óm met 200 pet. regeeringstoeslag aan
kasverpllchtingen te voldoen.
De heer JOEKES (v.d.) drong er ook op aan
- wettelUke regeling der werkloosheidsver
zekering ter hand te nemen. Al is wat we nu
"iczitten onvolkomen, toch moeten we zorgen
iet ln stand te houden. Verlaging van de re-
reeringsbUdrage Is zeer ongewenscht. Indien,
ndanks bezuinigingsmaatregelen der kassen
leze cr niet ln slagen om uit te komen.
Dr KORTENHORST (r.k.) merkte op. dat de
eer v. d. Tempel voor de oplossing van het
verkloosheldsprobleem geen middel aan de
hand heeft gedaan. VermoedeltJk kent men het
ng gew
otle
eidlng; dat
Er ls geen aanleiding dien te
=n we gekomen. Indien de hec
pel de oplossing ook van dit vri
grepen, maar dat deed hU n
heer AMELINK (a.r.) acht
ene stemmen e
agt de heer v.
irklo*
i tUd
leidsvi
;rlng te spreken
iotle-v. d. Tempel
reerlngs-bUdragen
KUIPER (r.k.)
■ettelUke regeling
lie commissie zonder Den
Ie voorbereiding willen
f In den drill
treft, zou h
Do MINISTER V
hooger kui
bedenke h
nen worden gegaan dan 2
erbü, dat aan s lands ml
len woren gesteld. Du mti
bUzonder aan de landar
i zal bepaaldelUk worden
uven practische wenken
iodzaak van wettelUke
idsverzekering erkent^
lehandellng zal
9 heer v. d. TEMPEL
II de afdeeling „Voll*
le Mevr. DE VRIES-
tegen de vermlnderi
- Kinderuitzending en
nder-draagkrachtlgei
«ent en zal ook dei
Ook Dr VOS (lib.
geering I
lor de volksge
verlaagd. L
;ondheld. De
klg gesteld, omdat zU den Indruk
alle verlaging van subsidie wordt
Een motie werd Ingediend om a
De heer v. d. BERGH (s.d.) hesprak I
Ier. van prlvaatrechtelUke regelen bU I
koopen of In erfpacht
de Regeering.
ichlen niet wenschelUk vinden. Het t
VADERZORGEN EN ANDERE
LOTGEVALLEN BIJ DE DIEREN
De goede regel bij mensch en dier is, dat de
moeder zorgt voor het pasgeborene. Maar
ook het vaderschap heeft zijn plichten, mede
bij de dieren. Er zijn zelfs gevallen in het
dierenrijk, dat de vader alleen de zorgen
draagt. De mannetjes van de stekelbaars
bouwen het nest en lokken of dwingen de
wijfjes er heen, om er eieren te leggen. Dan
zorgt hij voor waterverversching en verde
digt er de eieren met onvermoeide volhar?
ding. Zijn de kleintjes uitgekomen en zwem
men zij het nest uit, dan begeleidt hij ze en
houdt ze bijeen. Afgedwaalden hapt hij be
hendig op en spuugt ze weer terug in 't gelid.
Want de ontaarde moeder loert met minder
edele bedoelingen met echten kannihalenlust
op haar eigen kroost
Ook bij do zeepaardjes en de zeenaalden ver
vult het mapnetje moederplichten. Tegen dat
het wijfje de eieren legt, is er bij het man?
netje, aan zijn buik, een broedzak gegroeid:
daar schuift het wijfje door middel van een
soort logbuis de eieren in. In dien zak ont
wikkelen deze zich verder en vader zorgt
ook voor de eerste voeding. Na een dag of
wat verlaten ze de veilige broedkamer en
gaan ze het leven in.
Nog eigenaardiger is het werk van het man
netje van de vroedmeester-pad bij de voort
planting. Het wijfje legt haar eieren in snoe
ren van 1 tot 2 meter lengte; die windt het
manneje om zijn dijbeenen en wandelt met
dien zoeten last enkele dagen rond. Zoodra
zich de eierschaaltjes gaan openen, zoekt hij
water op en helpt de jongen, door krachtige
roeibewegingen bij het uitkomen.
Een soort kikvorsch in Chili slikt de eitjes,
die zijn vrouwtje legt op en bergt ze in zijn
ruime keelzak. Wanneer de in de eieren
aanwezige dooier is opgehruikt, moet de
brave vader suppleeren. Daarvoor offert hij
de vaatrijke wand van den reeds genoemden
broodbak. Als het proces af is den vader
heeft dat intusschen bijna ai zijn vleesch en
bloed gekost geeft hij aan zijn spes pa
triae, tegelijk zijn plaaggeeesten, de vrijheid.
Ook onder de vogels vindt men talrijke voor
beelden van trouwe vaders, die de zorg op
zich nemen voor het uitbroeden van de
eieren: de casuaris, de nandoe's, de emul's.
Papa Struis verzamelt de eerste eieren, die
zijn vrouw losweg hier en daar legt. en
broedt den heelen nacht, ook als 't moet (bü
vochtig weer bijvoorbeeld) overdag. Onze
doffers zorgen de eerste dagen alleen voor
het voederen van het broedsel.
Nog moet vermeld het tragisch lot van
enkele heeren onder de gelede dieren. Na het-
bruiloftsfeest eet het wijfje van den bid
et belang zün
Wat de hurt
0 20 War.
20.00 H u 1 z
20.05 H i 1 v
15 H I v
12.30 H 1 1 v
GEMENGD NIEUWs
sprinkhaan bij wijze van dessert haar ge
maal op. Ook het dwergachtige mannetje van
de kruisspin betaalt zijn huwelijksvreugde
aldra met hetzelfde lot Zoo ook werkt het
wijfje van de veldschorpioen uit louter licfdi
haar echtvriend naar binnen. De gouden
loopkever geniet ten minste zijn wittebroods
weken of wel den geheelcn zomer, maar dan
is ook hij aan de beurt. Onze bijenkoningin
Iaat ook den dar, die haar hoog in de luch»
heeft ingehaald, zijn stoutigheid met den
dood bekoopen; levenloos stort hij uit zijn
hooge sferen naar beneê. Iets merkwaardigs
zien wij bij den krekel; den geheelen zomer
leeft het wijfje vegetarisch en dan zie
daar! vreet zij, inplaats van gezellig sa
men den winterslaap te beginnen, haar man
op. Dan heilig het wijfje van den sprink
haan. Dat wacht tenminste nog, tot mijnheer
zijn natuurlijken dood is gestorven. Dan
bereidt zij hem een begrafenis in haar eigen
maagja Inniger kan het al niet.
HET DORP VAN ééN FAMILIE.
Het dorp dat' slechts door één enkele fa
milie wordt bewoond, heet MacTurk. Iedere
inwoner het MacTurk.
MacTurk beteekent een stam, een dorp en
een politieke gemeente. Honderd jaar gele
den kreeg de herder MacTurk land in de
zwarte bergen van Wales. Hij bofte, verwierf
een klein vermogen en liet zijn vrouw uit
Zuid Schotland komen. Hij kocht nog meer
land en breidde zijn schaapskudde uit. Zijn
familie breidde zich ook uit Hij had meer
dochters dan zoons en wilde ze uithuwelij
ken; maar de mannen hadden een fout, zc
heetten niet MacTurk. Maar daar wilde de
oude niet aan. Slechts een MacTurk
mijn dochter hebben, zei hij. Slechts een
MacTurk mag hier in mijn gemeenschap
wonen. En uit Schotland en uit Ierland
kwamen de mannen, die MacTurk heetten
om den MacTurkstam in stand te hóuden
en de traditie voort te zetten. Tot den huidi
gen dag, na drie generaties, is deze oude
-traditie in stand gebleven. Ze hebben hun
eigen geestelijken, hun eigen kerk en hun
eigen dokter, dife natuurlijk ook levens
schapenfokker is.'Ze leggen zelf hun wegeii
aan, bouwen hun huizen en zijn op vreem
den niet erg gebrand De post komt niet in
MacTurk, wordt in het dorp Sennybridge
gedeponeerd en afgehaald. Nooft koopt een
MacTurk iets voor zichzelf, maar één doei
alle inkoopen voor allen. Alles wordt con
tant betaald, de MacTurks borgen niet,
maar lecnen ook niets. Nooit verlaat een
vrpuw van dezen stam zonder mannelijk
gezelschap haar dorp.
DE AARDBEVING
IN NOORD-BRABANT
VROEGERE SCHOKKEN IN ONS
LAND
De bepaling van de epicentra
Na de beving van Maandagmorgen 28
Nov. 6.01 uur, zijn tot 5 Dec. te De Bilt geen
aardbevingen, afkomstig uit Noord-Brabant
geregistreerd; wel zijn in het aardbevings
gebied nog schokken waargenomen, doch
deze waren niet sterk genoeg om te De bilt
opgetrekend te worden.
Van belang is de vraag, wat ons nu ver
der te wachten staat. Met zekerheid is hier
omtrent niets tc zeggen; men kan alleeii
vermoedens uitspreken, door na le gaan wat
hij vroegere aardbevingen is geschied. He.
best komen hiertoe de aarbcvingen hier te
lande van 1755 cii 1756 in aanmerking; hel
is goed, iets van de geschiedenis
land, ook op het gchied van aardbevingen,
to kennen, zoodat niet meer geschreven za
worden, wat verleden jaar naar aanleiding
van dé" Noordzeebeving van 67 Juni in
onzer geïllustreerde bladen geschiedde, n.l.
dat aardbevingen „ten onzent nimmer
constatcerd zijn".
In den morgen van 27 December 1755
werd in Z.O. Nederland en het naburige
Duitsehland en België een sterke aardbe
ving waargenomen, voorafgegaan door enke
lc voorbevirigeii op 26 December en gevolgd
door een groot aantal nabevingen op de vol
gende dagen.
Op 18 Februari 1756 trad een veel sterkere
aardbeving op. die gevoeld werd tot in Z.O
Engeland, Parijs en Neurenberg.
Van dien dag af tot begin April ging zoo
vertelt de geschiedenis, te Maastricht geen
dag voorbij, dat er niets gevoeld werd; men
telde meer dan tachtig afzonderlijke aard
schokken. De nabevingen bleven tot 1757
voort-duren.
Deze berichten worden op aardige wijze
geil lust ree ui door een mededeeling uit eer.
oud familieboek, die Dr. van Gils te Roer
mond aan de pers en aan het Meteorolo
gisch Instituut deed, handelende over 20 Fe
bruari en 3 Juni 1756.
Ook bij vele andere aardbevingen is geblc
ken, dat een groot aantal nabevingen optra
den die soms maanden aanhielden; bij an
dere aardbevingen was het met één schok
vrijwel afgeloopen, zooals bij de beving in
de Noordzee zuidelijk van de Doggershank
an 6—7 Juni 1931, afstand 350 K.M.
Bilt, welke geregistreerd werd op meer dai
(>000 K.M. afstand, zooals in Noord Amerika
(Washington) en Centraal Azië. Van deze
beving is te De Bilt geen enkele nabeving
opgeteekend, ook niet te Kew in Engeland,
dat op 270 K.M. afstand van dèn oorsprong
ligt
In Noord-Brabant ligt het geval anders.
Van de opgeteekende acht schokken was de
sterkste, die van 20 Nov. 23 uur 56 min.
lang niet zoo sterk als de Noordzee-beving
die in Engeland, Nederland, Denemarken
West Duitsehland, België en Noord-Frank
rijk gevoeld werd.
Van de in sterkte op de beving
Nov. 23 uur 56 min. volgende kan aange
toond worden dat de oorsprong van de eent».
an 23 Nov. 3 uur 28 min. Zuidelijke;
die van de andere, van 28 Nov. 6 uur 1 min.
Noordelijker dan die van Zondagavond 20
Nov. lag. Blijkbaar vertoont de aardkorst
tnder Oostelijk Noord-Brabant verschillen
de zwakke plekken en treden er op verschil
lende plaatsen bewegingen op, hetgeen in
verband met de geologische structuur zeer
aannemelijk is.
Men zal trachten met behulp van
waarnemingen van buitenlandsche station;
de plaats der epicentra van de geregistreer
de bevingen nader vast te stellen, voorname
lijk uit de tijden, waarop verschillende fa
sen aan verschillende stations zijn geregis
treerd. Het is voor de plaatsbepaling een
gunstige omstandigheid, dat althans één sta
tion dat voor plaatsbepaling in aanmerkine
komt. in het N.W. kwadraat is gelegen; n.'
de Bilt; de andere stations, die hiervoor ge
gevens kunnen verschaffen, liggen
melijk in Z.W., Z.O. en N.O. richting. Had
dc seismograaf te Heerlen een minutentee-
keninriching, dan zou liet mogelijk zijn, ook
hier de tijden der inzetten in seconden
nauwkeurig aan te geven Nu is dit slechts
hij benadering mogelijk, doch de tijdsver
schillen van verschillende inzetten zijn we!
aan to geven, doordat de registreer-snelheid
bekend is.
Radio Nieuws.
DONDERDAG 8 urCEMHER
srlie
BU d
NCRV. „Diemui -H
sum AVRO. tiran
s u m. AVKO Meng*
sum AVRO. Grar
NCRV. NCltV-ort
NCRV Knippen en stofv
NCRV. Weekoverzicht
- ii .n. AV-fto. Lngelache
•richten.
;richteh,
I DKCEMIIEIL
11.3U H u I 7.
12.01 H i 1 v
2.15 H u I z
2.20 Dave
3.16 H u 1 z
13.20 Lond
00 H1 I v
14 00 liulz
14.30 Hilv
15 30 Hdlz
i.00 Hilv
i 20 L a-i. a
1.20 W a r i
j.05 Du v e
18.)5 Hilv
18.60 Lond
00 Hilv
19.15 Hilv
K al u
10.15 H I 1 v e
11.00 Huize
11.45 H I 1 v e
15.00 H u i
17.30 H u i z e r
17.30 H i 1 v e r
.00 Huliet
vragen.
Oorlogsct
19.00 H u i z e r
1.45 H u i z e i
minuziek.
amofoonmuzk
timerorkest
amofoonmuzl*
Ï;„CV,.
A. Orgelspel.
i a u. Symphonie-concert
s u n>. VARA. Onze keuken.
NCRV Chr. lectuur,
s i m. VARA. Voordrachten.
NCRV. Mej. T. Hagenbeek:
NCRV. A. J. Herwig: Wint*
u m. VARA. Dr. van Dl Hof
m.VARA. Kinderuurtje.
Ook al zijn na Maandagmorgen 28 Novel
bcr te De Bilt geen aardbevingen uit Nooi
Brabant meer geregistreerd, dus geen ster
schokken meer voorgekomen, zoo mag m
toch niet aannemen, dat deze ook verd^
zullen uitblijven; men moet afwachten,
Komen zal. Maai' men make zich geenszi^
nuodeloos ongerust.
DOODELIJKE VAL
Te Halsteren is de 7U-jarige C. L. op
naar de kerk gestruikeld en zoodanig inw
dig gekneusd, dat hij, toen men hem
huis bracht, onderweg overleed.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
Te Monnikendam (N.H.) overreed een autj
bus de zevenjarige Jantje van Uotegem. H fj
kind werd bij dr v. *1. Brink binnengedrage
waar het na korten tyd is overleden.
AUTO-ONGEVALLEN
Te Moerdyk is pp den Kyksstraatwa
tengevolge van ue glauneid een luxe auto
slipt en in de sloot gereden. Met een take*
wagen moest hij woeden weggesleept.
Te Amsterdam zyn op den hoek va*
de Hugo de Grootstraat en Bilderdijkstra4
een vrachtauto en een luxe auto tegen elkafi
gebotst. De luxe auto schoot het trottoir o«
na eerst twee vvielryders omver te hebben ge^
reilen. De wielrijders zijn met een hersoclwe
schudding en een beenwond naar het Wiiheljgr,
tTunagasthuis vervoerd. De fietsen zyn vei^
uield. De luxe auto werd eveneens vrij en»
stag beschadigd. :ei1
By Scheemda (Gr.) geraakte ten g» I
volge van de gladheid een auto met kooplit>nii
den, die naar de markt te Groningen gingö,zn|
in een diepe sloot. De auto werd beschadig!;,
wonder boven wonder kwamen de inzittendtTr
met den schrik vry.
Bij Nfeuwleusen (Ov.) slipte een luxJlai
auto, waarin gezeten waren de keurmeester!8(.]
van waren uit Zwolle Houtstra en Duim. L'. j
auto reed in de Dedemsvaart. Houtstra kn
net portier openen, waardoor beide inzittenra
den uit de geheel onder water liggende a.ri»ze
op de kap konden kruipen. Duim had zicb aai)
't hoofd licht gewond en werd door inmiddelii
toegeschoten hulp op den wal gebracht. Houlj
stra kon zichzelf redden. Beide heeren werdf)_-
by omwonenden binnengebracht en van drog» is
kleeren voorzien. De auto werd later door ec- Ju
kraanwagen van Zwolle gelicht en was nora
beschadigd, terwijl de inhoud van de auto. a'i
monsters van waren, enz. veel van het watdfl(
had geleden V(
HAAR SCHULD?
EEN DORPSVERHAAL door F. L.
was chanjffeur ge-war-den. Op zijn tochten met
le «uto bezoch-t hij maar al te vaak het café
■p den Driesprong. Zijn patroon, die over zijn
werk overigens zeer tevreden was, had al lang
bemerkt, d-at Gerrit op sommige dagen lang
kon wegblijven.
Korte inhoud voor nieuwe lezer».
een eenvoudige woning achter den zwaren
rdijk woonde Jacob Kleiweg met vrouw en
eren. Toen de k.aderen klein waien. was t
altijd mogelijk geweest 't gebrek bulten
eur te houden Mnar nu ze groot waren ge
len en mee verdienden, was 't gezin tot be*
keiljke welvaart gekomen. -
oudste zoon. Willem Kleiweg, was verloofd
innUMn Hnctitor van een klppen-
op 't zelfde dorp
laatsien lijd nog
ging zijn vrouw
p kon.
Van Hoven heelemaal
iaur dochter omg„ng
lerenjongen, ma.r zoo
moeilijk dwingen.
Jreta dan verloof-1 en
;cn zij de toekomst
'onde. Zijn zaakje jB^de
penen, dut 't geld niet op I
Wru
(went zrtft noen
klge dBgon en
dezen tijd. dat Willem* oudera
jiloft vierden. ZIJ hielden niet vt
<r toch werd 't een blijde dag. waa
i de
nacht werd de achoor-
ok wnnr Willem Kleiweg
leid. Daardoor kwam hij en veie
Ier werk. 't Was vooral daf
bij Willem op aandrong In de stad
bedrijf werk ti
leven hem ook
alle krachten
ln 't boi
het buit
hij zich
arbeid i-n
„Geef me nog één fleschje, Saartje"» zei
Gerrit, „en dan moet ik weg, ik heb hier al
•eel te lang gezeten".
•,Kom, koui, zoo iaat is het nog niet. Je
hebt toch je werk afgedaan, is het niet?"
„Ja, dat wel, maar hoe vroeger ik in de
zaak terug ben, hoe liever zij het hebben.
Er is daar altijd, zooveel te doen".
,»Of heb je soms nog een afspraakje?"
vroeg Saartje, ondeugend lachend, terwijl
zij hem het fleschje bracht, „zoo 'n kerel als
jij moet toch aan iederen vinger wel een
meisje kunnen krijgen".
/Dat weet ik niet", zei Gerrit, „en het kan
me niet veel schelen ook. Ik zeg maar: leve
de vrijheid. Ik wil nog niet gebonden wezen"
„Hoor hom eens", antwoordde Saartje,
.pulken zijn het eerste getrouwd- dat heb
ik al zoo vaak gezien".
„Nou, let dan eens op mij, neen meisje,
dat zul je heusch niet zoo gauw zien. Of
ik zou nog eens een dochter van een kas
telein op een Driesprong aan mijn snoer
moeten krijgen".
•J)at zou ook al tegenvallen, Gerrit, maar
je kunt het prcibeeren. Er zijn nog drie
sprongen genoeg in Holland en op veel drie
sprongen staat een herberg en een kastelein
heeft allicht een dochter".
„Maar komaan", vervolgde hij, „nu ga ik
heen Het is al over vieren. Ik had al lang
j in de stad kunnen zijn. Aannemen, Saartje'
»,Ga je heusch?" zei Saartje. „Ja, zoo is
het goed", streek ze het geld op, „nu goeie
reis, Gerrit, en wel thuis".
•Bonjour", zoi Gerrit en hij liep naar zijn
wagen.
„Jongen, hij was stijf van het zitten. Het
leek wel. of ze met spelden in zijn kuiten
prikten. Maar vooruit, ik moet opschieten,
zoo laat ben ik nog nooit geweest".
De motor sloeg aan. Gerrit wipte in de
cabine. Op zijn klok ziende- werd hij gewaaT
dat de klok in de gelagkamer zeker tien
minuten achter was. Het was dus nog later
dan hij gedacht had.
Hij nam eerst nog een cigaret tusschen de
lippen en toen ging hij dan toch.
„Een beetje stijf doorrijden", besloot hii
„dan haal ik de veerpont van kwart voor
vijven nog".
Wat stijf doorrijden was voor Gerrit Blom
was een dollemansrit in de oogen van de
dijkbewoners.
•.Zulken moesten d'r eigen maar dood-
rijen", gromde een oude boer, die moest
maken dat hij op zij kwam. „Is dat een
gek!"
Gerrit hoorde er natuurlijk niets van. Hij
wilde zijn verloren tijd weer inhalen, m r
dat ging natuurlijk niet Hij wist heel goed,
dat hij met hard rijden misschien een kwar
tier kon inhalen, maar wat haalt dat uit
op de volle twee uren- die hij op den Drw»-
sprong had zitten plakken?
De auto vloog langs den weg...
„Ah, ik zie de bocht al", mompelde Gerrit
„een beetje afhouën. Het zal toch nog een
toer zijn om de pont t/» hebben 'j Is maar
twee minuten meer. Hé. een ladder. O- maar
daar is ruimte genoeg. Een flinke knul, die
daarop staat Ik dacht, dat die huizen al
klaar waren, maar er moet zeker nog wat
aan gebeuren".
Gerrit draaide zijn stuurrad naar rechts.
Hij had wel iets vaart geminderd, maar niet
veel. De weg was trouwens breed.
De cabine vloog naar rechts. Gerrit boog
voorover en keek recht vooruit of hij de
pont zag liggen.Hij voelde een schok...
•.Die pakt hem te kort", zei een balieklui
ver. „Jongens, kijk nou toch es, daar gaat ie
de ladder!"
Willem Kleiweg voelde, dat hij zijn even
wicht verloor. Het was- of een onzichtbare
hand hem achterover drukte. Hij voelde het
bloed naar zijn hart terugstrooinen, sloeg
zijn armen uit, zonder wat te kunnen grijpen
en viel recht naar beneden met een dof
fen slag op den harden weg. De ladder was
schuin tegen een afvoerpijp van de goot
blijven hangen. Boven in de goot keek Wil-
lems kameraad met groote oogen angstig
naar beneden.
In enkele oogcnblikken was het verschrik
kelijk drama afgespeeld. Gerrit Blom maak
te zijn eerste ongeluk.
„Ik zag het aankomen", zei de balieklui
ver tot alle lieden- die hij ontmoette of
passeerde, terwijl hij naar de plaats des
on.heils draafde. „Die vent leek wel dronken
of anders is hij niet goed wijs".
Het is onbegrijpelijk, waar bij zoo 'n geval
ln een oogenblik tijds de nienschcn vandaan
komen. Omringd do<>r een dichten drom va i
mensehen, lag Willem Kleiweg- achterovei
terwijl er niets verschrikkelijks aan hein te
zien was.
Enkelen hadden hem zien valicn, maar
konden toch niet zeggen, hoe hij precies was
neergekomen. Stil lag hij daar, alsof iemand
hem behoedzaam had neergelegd.
De omstanders wisten natuurlijk ge?n
raad. Zij praatten wel druk en degenen, die
het ongeluk hadden zien gebeuren- hadden
het hoogste woord, maar niemand kwam in
de eerste oogenblikkcn op het idee, om te
helpen, totdat er plotseling iemand riep-
,-De dokter, haal dan toch een dokter!"
Enkele jonge arbeiders stoven op de fiets
weg, om een dokter te zoeken. Er waren er
hier twee. De plaats was zich sterk aan het
uitbreiden.
Spoedig verscheen een jonge dokter per
auto op de plaats van de ramp.
De kring opende zich De dokter onder
zocht Hij sprak geen wourd.
„Is het erg- dokter? Leeft hij nog, dokter?'"
De dokter antwoordde niet, schokschou
derde.
„Leg hem voorzichtig in mijn auto", sprak
hij bijna gebiedend. „Waar is hij vandaan?"
Niemand die liet wist.
Toen klonk er een stem uit de dakgoot:
,.I.aat mij er asjeblieft eens af. Daar hangt
de ladder nog".
Spoedig was Willems kameraad naar be
neden geholpen en hij wist aan den dokter
de woonplaats van Willem mede te deeler»
Er was hier niemand, die van die plaats
kwam.
„De jongen werkte pas voor den eersten
dag bij zijn nieuwen patroon en dan nu al
zoo 'n ongeluk. O. het is verschrikkelijk",
besloot de werkman.
De dokter reed weg. Blijkbaar achtte 1 ij
het hier de olaats niet, om lang mot zijn
patiënt te vertoeven. Bij zijn woning kon hij
lot ere hulp krijgen als hulp nog haten
kon. De mcnechen dachten het misschien, hij
wist al zeker, dat de zaak hopeloos stond!
U, als Ue ongeluaKige hevig geplued elki
gekermd bad van pijn, hau by nog nj«tni
voor zijn leven gegeven uan thans, nu Bj
hein uaar schijnbaar ongeschonden es
doodstil gevonden nad.
liij peinsde tijdens het onderzoèk reedl 1'
op unduelen, om de betrekkingen van des
jongeman m te lachten, totuat de man vaa's
het uak illems woonplaats noemde. Tuei
wist hij, wat hem te doen stond. Ds. SteeK
blink was een studievriend van hem. Hec E
zou by die zware taak opurugen, maar eeiïli
moest hij nog met de politie spreken. s
Gerrit Blom ging niet met de veerjxmt val v
kwart vóór vijven over. 'trouwens, tiy stop»
dadelijk, zoodia lnj bemerkte dat er iets liat.
plaats gehad. Hij nauerde lievig verscliriü
de kring van uiensclien, die om Willen
Kleiweg stond. j
Toen de dokter zonder een woord ovl
den toestand van den gevallene te zeggm
met dezen wegreed, kreog steeds meer d
overhand bij hem bel. benauwde vermoeden
dut door zijn roekelooslieid een mensch vai 1
liet leven was beroofd. Zijn slachtoffer ha<
hij niet durven aanzien. De politie nam hcu
mee, inuar dat vond Gerrit bet ergste niet
Als die jongen maai bleei leven, maar
tijd om te denken liud hij niet, want I»
moest voor de politie een relays van lit
gebeurde geven. Hij gal zich geen moeid
om zich „schoon te schilderen". Hij bekeiri
zichzelf en zijn on der vragers, dat hij (1
bocht, die toch ruim genoeg was, veel m
onverschillig gei.omen hud Met klimmend!
vrees wachtte hij op nadere berichten om
irent zijn slachtoffer....
(Wordt vervolgi
