2DINSDAG 6 DECEMBER 1932
BINNENLAND.
VERKEERSONGEVALLEN
WAARSCHUWING DER K.N.A.C.
Koninklijke Nedcrlandsche Automo-
[j-CIub aclit het voor de veiligheid van
belang, de automobilisten te waar-
ruvven voor het groote gevaar, dat in
;Cn tijd van het jaar die nachtvorsten op-
eren. In de vroege ochtenduren toch, wan-
ir het vochtig is in da lucht of zelfs bij
iagen neerslag, is de kans zeer groot,
tengevolge van grond vorst de wegen
id worden, hetgeen v eelal pas bemerkt
jrdt, wanneer men niuet remmen. In de
itste dagen hebben het secretariaat van de
I.A.C. tal van waarschuwingen van autu-
(ilisten bereikt, d'ie tengevolge van de
Iheid waren geslipt, ofschoon aan den
noch aan de weersgesteldheid ook maar
van vorst te bemerken waS geweest
)i het belang van een veilig verkeer zul-
de automobilisten dus goed doen ernstig
telling te houden met de mogelijkheid
grondvorst en daarnaar hun snelheid
remweg te regelen. Ih ieder geval zal
..i er voor moeten waken, plotseling en
rk te remmen, aangezien dat de slipkans
izienlijk verhoogt
'J' k
JS.
na
'ft:
DE PACIFICATIE
EEN STEM, DIE NIET ALGEMEEN
GEHOORD WORDT.
,t ook ihet onderwijs onder de crisis lijdt,
>kt vanzelf; maar, aldus het Vader-
„d in een artikel, dat van breede en
Ide opvatting getuigt: dat mag ons toch
rt verleiden tot miskenning van het groo-
werk van de Pacificatie, en ook niet tot
onjuiste opvatting, dat op het L.O. niet
mogen worden bezuinigd, waarbij het
spijt dat de liberalen bij het bezuini-
igswetje in het schuitje van de S.D.A.P-
echt kwamen. En ook had men niet mo-
i komen tot de wel onuitgesproken stel-
g, al transpireerde die nog al eens door
debat over de Onderwijswet heen, dat
man als minister Terpstra niet zooveel
anderen zou aangedaaji zijn door de
>eve noodzakelijkheid om ook op het L.O.
bezuinigen, en erger nog, dat hij daaruit
sschien nog wel een slaatje zou willen
an ten behoeve van dien tak van dat
ierwijs, die hem het meest aan -het «hart
L
ten had dunkt ons, dit laatste zeker
zen Minister moeten besparen, die reeds
jj jgter dan eenmaal loonde door zijn beslis-
jgen dat hij niets liever wenscht dan eer-
te makelaar te zijn tusschen de twee par-
in, die eindelijk tot compromis kwamen,
er de onnoozelheid, dat Terpstra meer
n tanden aan de Geer had moeten laten
Jn, zullen wij nu maar zwijgen; Z.E. kan
,vaa h 6r mee troosleni dat ook Minister de
n„ ser, toen voor hem noodgedwongen het
- uinigingstijdperk was aangebroken de-
fde weldoordachte (I) raad deelachtig is
e vorden.
0 )eze lof is verdiend en eert zoowel den
If y irijver als den minister. Juist i3 ook de
- 'nerking van den eerste:
In 'het algemeen wil het ons voorkomen,
ons volk nog altijd meer voelt voor
school waarin de godsdienst als eer-
cultuurfactor wordt geëerd dan voor
neutrale, en als die neutraliteit bij som-
olge onderwijzers leidt tot de dwaze op
vatting, dat over Willem de Zwijger
iaar zoo weinig mogelijk moet gesproken
orden, wordt aan het instituut dat ook
nze voorliefde heeft, nieuwe ea gevoelige
uisc 'lag ^gebracht.
Sn wat de dure pacificatie betreft; daar-
er worden de volgende behartigingswaar-
;e opmerkingen gemaakt:
Wij zijn door den duursten tijd van de
Pacificatie heen; dat de scheiding tus-
ichen wat wij maar gemakshalve Neder-
andsch-Hervormde en Gereformeerde
cholen zullen noemen, moest komen, stond
HTwast. Dat men daarbij te ver gegaan is,
tan niet tegengesproken worden, en het
wil ons voorkomen, dat er noodig een be-
>aling in de Onderwijswet moet komen,
imtrent het aantal scholen dat per zooveel
nwoners uit de Overheidskassen mag be-
tald worden.
Daarnaast beeft men de kosten van het
ïpenbaar Onderwijs zeer verzwaard in de
[roote gemeenten door de w ij z e waarop
voor de scholen het ambulantisme is af
geschaft- Hierbij iheeft men weer
;oed laten zien, hoe verkeerd men doet als
nen van het eene uiterste in het andere
'ervalt
Na het absolute ambulantisme, dat zoo-
11 veel schade heeft berokkend aan de ge-
ivcnschte venhouding tusschen het hoofd
El> ier school en de onderwijzers daaraan
verbonden, en dat aan het hoofd de eeni-
afdoende gelegenheid ontnam om de
23fëindresultaten van het onderwijs aan zijn
hooi zoo te kennen, dat hij de fouten
larvan reeds in haar wording kon ver
teren, hebben wij het hoofd gekregen, die
»6 8#®en uur haast over hield om jonge on-
n '21 derwijskrachten te controleeren, zoolang
•2 2i|dit noodig was. En zij die de controle het
meest noodig hadden, en om die reden
rich daartegen verzetten, hebben getriom
feerd. Ook dat is de Openbare School tot
nadeel geworden.
Een juist overzicht van den toestand van
DEfbeide takken van Onderwijs vóór en na de
Pacificatie heeft men echter nog altijd niet;
zen zou een juiste opgave van de Open
ed, bare Scholen, die sinds de wet-de Visser
fert °PSeheven zijn en de reden waarom dit ge-
q p, eohiedde van zeer groote waarde zijn.
Op de basis van een dergelijk artikel is wel
1 lenadering mogelijk tusschen voorstanders
^elz 411 opeiubme en van de bijzondere 6chool.
zei
ÏN
BOND VAN RECITEERCLUBS
JAARVERGADERING TE SCHIEDAM
In bet Geref. JeoigdbudB te Schiedam is de
GJenste Jaarvergadering gehouden van de
d. %>nd van Reciteerolubs op Geref. Grnnd-
im Zudd-Holland.
De voorzitter, de heer M. Kate woes er
zijn openingswoord op, dait er in onzen
Jd veie neci toerclubs worden opgeirioht
let verschijnsel, dat deze oliuibs na korten
Q f langer tijd weer vendlwijnen is miet
ieuw. De beginsel-skidiie op die J.V. is wel
oofdzaak en daarom mag een reoiteerolub
eet bestaan koste van de JV. Naast de
egineel&tudlie wiiililen de reciteerclubs de le
en oefenen in da welsprekendheid. Door
let onderling contact is het mogelijk om
^JtókarKlcr te helpen en te steunen.
Met dit doel is de Bond van reoiibeerolube
gericht.
Spr. geeft daarna een overzicht vain de
B6dhiederbis van den Bond gedurende hot
ereta bestaansjaar. Het zail noodig zijn dat
•~fok in de toekomst propaganda wordt ge-
naakt om alle bestaande reciteerclubs aam-
[«sloten te krijgen.
Medegedeeld wyard dait dg iheeir; C, Rijns-
dorp bereid is gevonden afls aidiviseiur van
den Bond op te treden.
Na gehouden stemming werden Ln het
bestuur gekozen de beer J. O lie mans,
als voorzitter, de beer D. Akkerhuis,
Maassluis, Vonidieilaain 32, secretaris en de
her M. Kar6, penningmeester.
Na de pauze hield de heer C. Rijns-dorp
een inleiding over het onderwerp:
Tweeërlei manier van declameeren
Er zijn, volgens spr., evenvedl manieren
va ndeolaimcenen, ais er declamators zijn.
Elk he-eft eigenlijk een a,parte marnier van
stembuiging, gesticulatie enz. Wanneer spr.
het desniettegenstaande over slechts twee
manieren vom declameeren heeft, wordt
daarmede bedoeld de groepeering van twee
hoofdbeginselen in heel het leven van den
meneoh. Deze twee beginselen zijn „de ver
voering en de rust"
De vervoering iö de beweging, andere ge
noemd, de romantische aanleg van dien
mensch.
Bij de vervoering is de mensch meer pas
sief, bij de rust meer actief. Er is bij de ver
voering een behoefte om medegesleept te
worden. De mensch verlangt dam spanning,
bet meegovonrd worden, weggetrokken uit
zijn omgeving, na-ar een andere toestand
aQs waarin hij verkeert
Zoo ontstaat heit romantische in den
mensch.
Bij de rust 1s de mensch meer bezonken.
Hij ziet vanuit een rustig middelpunt naar
de dingen om zich heen. Rust brengt beiper-
kiing. De rust is in tegenstelling met het
romantische, meer klassiek. In de klassieke
tijd was de woreiM1 waarin de meneohen
Heeifdien vedl (kleiner dan de wereld van
thans. Vandaar dat de kunstenaar zich
toen rustiger aan zijn kunst kon wijden.
Wij leren in een Romantischen tijd. Wij
eriien d egebeurtenissen, te midden waarvan
wij leven niiet precies zooals ze zijn. Da-t is
optisch bedirog. Wij staan te dicht bij de
dingen.
Er zijn personen met een groote aanleg
voor Romantiek. Deze moeten daarmede
rekening houden bij het kiezen van hun
onderwerp. Ze moeten zich niet te veel la
ten gaan. Daarom is het noodig voor een
goede declia-ma.tor, dat hij zich nooit hoor
een beginsel laat bcflieerechen.
Kunst en Letteren.
HET N.C.R.V.-ORGEL
Ongeschikt voor klassieke muziek
„Organist en Eeredienst", het officieel or
gaan van de Veioenigjng van Organisten bij
ue Geueioinieerde Kerken, bevat een mot-
malsclie critaek op het nieuwe studuo-orgel
der Nederlaindsche Christelijke Radio-Vei-
eenigling. Het artikel is oil dei [tieelcend door
liet bestuur. Er wordt 'in gezegd, dat zelfs
door verschillende bekwame oiganiisLen ce
spee 1de mee sierwerken-van-orgel muziek onze
oojien grondig bedorven bereiken.
„Naar de gegevens, die tot onze beschik
king staan te beoordeelen zoo gaat liet
artnkel voort is afdoende verbetering on
mogelijk.
„Is bij de aanschaffing van dit instrument
onvoldoende besef van de verantwoordelijk
heid voor de opvoeding tot het juist waar-
dcoren van ongelkunst of betreurenswaar
dige onkunde in het spel geweest, of heide?
„Wanneer dit orgel zoo vakkundig moge
lijk geregistreerd wordt tot weergave van
klassieke muziek, heeft op de luisteraars
deze uitwerking:
1. Kenners schamen zich diep over het
fiasco van de N.C.R.V., die immers juist op
dii'L gebied als voorbeeld moest kunnen ge
prezen worden.
2. De smaak van niet tot zelfstlandig oor
deel en bekwame luisteraars wordt bedorven.
„Organisten, die de waarde kennen van
gced orgelspel en due iets voélen voor ont
wikkeling van echt-muzikale smaak, zullen,
hopen wij, in de toeikomsifc, door de ervaring
geleerd, in geen geval spelen onder omstan
digheden waardoor de beste muziek oari-
catuur wordt.
„We zouden niets liever zien dan dat al
len het steunen van de N.C.R.V. als plicht
gevoelen. Velen wenden zich dl te gemak
kelijk af.
„Maar laat de N.C.R.V. het dan ook niet
noodeloos moeilijk maken!
„Wij zijn niet overtuigd, dat de vereeni-
ging -beslist geen orgel had kunnen aan
schaffen, dat aan redelijke eischen voldoet.
„Daan-om deze scherpe afkeuring.
Van harte hopen we zoo eindigt het ar
tikel dat. no-g een mogelijkheid open staat
om uit de nare impasse te geraken, waarin
men door schuld van zichzelf of/en van an
deren geraakt is".
Wij hebben -eenige dagen geaa-rz-efld vóór
wij dit oordeel door durfden geven aan onze
ilezere. Het geldt hier echter een eerlijke
aaak. De N.C.R.V. is als bet ware een ge
meenschappelijk bezit der positief Protes
ts inlsoh -Chirietelijken in ons land. Het :s
geen schepping, welke over een jaar ver
dwijnt. Radio zall een zaak der toekomst zijn.
Hot is dus beter de hoogst belangrijke vraag,
of dit orgel van onze gemeenschappelijke
stichting goed -is of niet, grondig ouder de
oogen te zien. Deze vaklieden, deskundigen,
ze?eren van niet.
Wij hopen, dait door samenspreking tus
schen het bestuur en vakmenechen, en
-dia-anma zoo nood-ig door ingrijpen, de oplos
sing gevonden wordt.
Door deze zaak t-e verzwijgen, kan veel
bedorven worden. DcL&ro-m stelllen wij (haar
-in ouze pons aan de orde.
Dr. FOSDICK
Dr. Fosdick, predikant van een der
naamste Baptistische Gemeenten in New-York
sedert eenige jaren een der leiders van het
Modernisme aldaar, die door zijn geschriften
en door zijn voorname kanselgaven zich groo-
ten naam heeft gemaakt, schijnt toch niet ten
volle bevrediging in zijn tegenwoordige be
schouwingen te vinden. Dezer dagen heeft hij
de volgende bekentenis afgelegd:
„Ziet ge, wij modernistenbesnoeien en
verdonkeren ons geloof door onbepaalde af
getrokken begrippen totdat we slechts over
houden iets spookachtigs van wat vroeger
een voorname godsdienst was. En als wij
dan zien hoe weinig onze stellige overtui
gingen zijn en van hoe weinig beteekenls
ze zijn, dan worden wij zeer liberaal en
eindigen in een brij van algemeene totgefe-
lijkheden.
„De ouderwetsche godsdienst (bedoeld is
die der oude Calvinisten) heeft menigmaal
voortgebx-acht mannen met een ontoegeeflijk
en manmoedig persoonlijk geweten. Juist
in dit opzicht is het modernisme een mis
lukking. Het heeft breedte, is voorkomend
en welwillend, maar het heeft niet de kracht
om den mensch op te heffen boven de ge
wone dingen van bet alledaagsche leven en
en hem te bezielen met moed, zoodat hij, in
dien noodig, de wereld durft te trotseeren.
„In vergelijking met de vastberaden op
rechtheid en onverschrokkenheid waarmede
de oude theologie stond tegenover allerlei
ontzettende dingen in de wereld, vertoont
het modernisme zich slap, zoetsappig en sen
timenteel. Wij mooieweers-modernisten, met
ons te gemakkelijk evangelie van een God
die niets anders is dan een zoetsappige
liefhebber, zouden beter doen die oude Chris
tenen met een eere-saluut te begroeten. Zy
sloten de oogen niet voor de feiten, maar
hadden een gelcof verkregen, dat in staat
was zich boven de feiten te verheffen, en
niettegenstaande die feiten een geestelijke
overwinning weg te dragen. In hun beste
oogenblikken, in de donkerste uren die in de
menschelijke geschiedenis voorkomen, ston
den ze als een gebouw dat op een steenrots
gegrond is".
Zulk een getuigenis van een onverdacht vrij
zinnige toont aan, dat hij eerlijk genoeg is, om
te erkennen dat de leden van de Dordtsche
de W estminstersche Synodes mannen waren
staal, die niet wisten van schikken en'plooien
om des lieven vrede.? wille of om de publieke
o-pinie op hun hand te krijgen, maar die oi
wonden belijdenis deden van de waai'heden der
H. Schrift.
Kerknieuws.
CHR. VEREEN. VOOR VALLENDE
ZIEKTE
EEN MOOIE GIFT!
De vertegenwoordiger van de Christelijke
Vereeniging voor Vallende Ziekte, d-e heer J.
A. Hoekendijk te Heemstede heeft een brief
ontvangen, postmerk Utrecht, inhoudende
een biljet van f 1000 miet het bijschrift: „Ter
ondersteuning van de macht van het kleine".
NED. HF.RV. KERK
Aangenomen: Naar Jaarsveld, camd. J.
Hovius te 's-Graveland (N.-H.).
Bedankt: Voor Gouderals, Poortvliet en
Sprang, cand. J. Hovius te 's-Graveland
(N.H.). Voor Ouderkerk a. dL IJssel, B.
van Ginkel te Nieuvvpoort
CHR. GEREF. KERK
Bedlankt: Voor 's-Gravenzande, B. Oost
hoek te Kampen. Voor Baarn: J. W. van
Ree te Baren clrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Drietal: Te Tholen, G. H. Kersten te
Rotterdam, R. Kok te Veenendaal en J.
Fi-aanje te Barneveld.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Aardenburg (tevens voor
Evangelisatie), cand. G. Chr. H. Plantagie te
Voorthuizen, thans tijdelijk hulpprediker te
Dieren. Te Kolhorn, N.-H. (als hulppred.),
cand. H. van der Veen te Leens.
Aangenomen: Naar Haren, Gr. (als
hulppred.), F. Strikwerda te Lollum.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Men schrijft ons:
Cand. K. B o k m a, van Bolsward gekomen
werd Zondag jl. bevestigd als predikant der
Geref. Kerk van WaardJh-uizen. De bevestiger,
Ds. C. J. Hakman, van Almkerk, had tot
tekst Joz. 3 29, 30. Sprekend over „den
vriend van den Hemelschen Bruidegom"
lette hij daarbij op: 1. taak, 2. blijdschap,
en 3. werk.
Na bevestiging werd de bede uit Ps. 134
toegezongen. Des middags deed Ds. Bokma
intrede met 'n predikatie over 1 Joh. 1 57.
Sprekend over „Christus' openbaring aan
Johannes, dat God een licht is", handelde hij
over: 1. Gods wezen, 2. Gods eisoh, en 3. Gods
zogening. Aan het einde werd hij in toe
spraken verwelkomd door Ds. Hakman, con
sulent; onderling Scherff; en den Burge
meester. Ds. Bokma richtte zioh in toespra
ken tot Gemeente. Kerkeraad, consulent en
Burgemeester. Toegezongen werd Ps. 119 3.
Ds- U. Elgersma nam Zondag jl. af
scheid van de Geref. Kerk te Haamstede (Z.)
met een predikatie over Jesaja 49 16. Het
thema was: „'s Heeren betuiging van Zijn
liefde voor Zijn volk", bestaande in de
kering, dat Hij 1. Zyn volk niet zal verlaten,
en 2. Zijn volk niet zal vergeten. Aan het slot
richtte hy zich tot de Burgemeesters van
Haamstede en Burgh, de jeugd en de Gemeente.
De naar Ulrum vertrekkende leeraar zelf werd
toegesproken door den teer H. van der Meij
namens de Gemeente en door Ds. J. B. Voge
laar, van Scharendijke, namens de Classis Zie-
rikzee. Toegezongen werd Psalm 121 4.
Cand. J. W. v a n d e H e 11, van Utrecht
gekomen, werd Zondagmorgen bevestigd als
predikant der Ned. Hervormde Gemeente van
Kattendyke (Z.) door Ds. J. H. Grolle,
Utrecht, by wien hij een jaar hulpprediker
hiet kentoor van -d-en werktuigkundige van 1 mocht zyn. De bevestiger had tot tekst Rom.
de S.S. bij het sta-titan (heeft een bnuibaile in-110 15. Aan de handoplegging nam deel de
braak plaats gehad. De brandkast wand ge- consulent, Ds. Johs. A. Raams, van Kloetinge,
HET HILDEBRAND-MONUMENT
TE HAARLEM
B. en W. van Haarlem deelden den Raad
mee dat het reeds lang in uitzicht gestelde
„zooveelste" onderhoud met den ontwerper
en uitvoerder van het Hild^brand-gedenk-
teeken thans plaats heeft gehad en dat zij
zich vereenigen kunnojn met den wensch van
het comité en het plan van Prof. Bronmer
om het te plaatsen op een terrein ten Zuiden
van den Hertenkamp.
De minderheid van het college (alleen de
Burgemeester) blijft zich daartegen verzet
ten; deze acht het groote plein tegenover
Hotel „Den Hout" (aan het einde van de
Dreef) de meest geschikte plaats.
Uit Oost-Indie
OFFICIEELE MUTATIES
BUITENZORG, 5 Dec. (Aneta). Verleend
eervol ontslag uit 's lands dienst onder danik
betuiging voor de den lande bewezen dien
sten aan den hoofdambtenar met buiten-
landsch verlof laatstelijk gouverneur van
Atjeh en onderhoorigheden A. H. Philips.
EEN RADIO ZENDSTATION
BUITENZORG, 5 Dec. (Aneta). Machtiging
is verleend tot het bouwen van een radio-
zendstation te Dajeu'hkolot bij Bandoeng,
waarvan de kosten worden begroot op
f 109,300.
BRUTALE INBRAAK
PADANG PANDJANG, 5 Dec. (Ane<ta). In
plunidiard. De built bestond slechts uit enikële
Ihonderdien guldens. Even tevoren haid de
dnhoud van de bnarudkast tnog eenige duizen
den gul-diens bedinaigen, voor die uitbetaling
van 1-oonen aan bet peieoneel van die groote
werkplaats ailbier.
MOORDENAARS GEARRESTEERD
CHERIBON, 5 Dec. (Aneta). De vier moor
denaars van dien bosohwaebter -in het Indna-
majocsohe zijn gearresteerd. Zij legden een
volledige bekentenis af en zijn in preventie
ve beohteniis gesteld. Zij verblijven in de ge
vangenis te Indiramajoe. De boschwaohter
werd op 15 November jl. bij het overvallen
ren een bende houtdieven, door die bcndie
afgemaakt,
die den bevestigde door de Gemeente liet toe
zingen Psalm 1214. Des middags deed Ds.
van de Heil, na eerst de gebruikelijke toespra
ken te hebben gehouden, zijn intrede met eer
predikatie over 1 Cor. 2 2. Na de predikatie
werd de nieuwe herder en leeraar toegesproken
door een lid van de Studentenvereeniging „Ex
celsior" en door den corpulent, die Ds.
Heil liet toezingen Gezang 91 3.
Ds. J. Vreugdenhil, van Bruinisse
overgekomen, door Ds. R. Kok, van Veenen
daal, bevestigd met Jes. 61 1, deed Zondag
intrede by de Geref. Gemeente van Kampen
met een predikatie over Jes. 52 7. Ouderling
Riezebos sprak de leeraar toe en liet Psalm
20 1 toezingen. Burgemeester M. Fernhout en
iWethouder B, Kruithof woonden den dienst by.,
TUCHTZAAK-
PROF. J. DU PLESSIS
Over de zaak van Prof. J. du Plessxs van de
Theol. Kweekschool te Stellenbosch (Zuid-
Af rika) schrijft de „Handelsblad-correspon
dent te Kaapstad het volgende:
Na overleg met twee van zyn mede-profes
soren heeft prof. Du Plessis naar men weet,
zyn zaak (hy was wegens onzuiverheid in de
leer afgezet, met behoud van tractement mits
hy rich van verkondiging van zijn leerstellin
gen onthield) voor den burgerlijken rechter
gebracht, daartoe gerechtigd, omdat de Hol-
landsche Kerk in Zuid-Afrika wel geen Staats
kerk meer is, maar toch haar rechten aan df
oorspronkelijke erkenning door den Staat ont
leent. De rechtbank heeft uitgemaakt, dat het
kerkelijke vonnis tegen Prof. Du Plessis on
rechtvaardig en onwettig was, en hem aldus
in zijn professorale ambt hersteld.
Een commissie uit de Synode, bestaande uit
medestanders en tegenstanders van Prof. Du
Plessis, is naar aanleiding van deze beslis
sing met den professor in overleg getreden en
heeft hem voorgesteld, dat de synode de leer-
besluiten van 192S zou royeeren, alsmede de
bijvoegingen tot de Acte van Legitimatie, in
hetzelfde jaar opgemaakt, weer zou schrap
pen. Ook zou het vonnis in 1930 tegen Prof.
Du Plessis uitgesproken, worden vernietigd.
Op dit voorstel heeft Prof. Du Plessis ge
antwoord, dat hij door de uitspraak van de
rechtbank in zijn positie als professor aan de
Theol. Kweekschool is hersteld, dus onmid
dellijk zyn professoraat weer zou kunnen aan
vaarden. Hy stelde voor, dat men hem het
onderwys in de meeste van zyn vroegere vak
ken opnieuw zou geven, en alleen niet *n
waarin geschillen konden ryzen. De commissie
van haar kant bood prof. Du Plessis aan om
zyn eervol ontslag te nemen met behoud van
zyn salaris als professor, en later pensioen,
hetgeen hy weigerde.
De zaak is hierop weer voor de Synode ge
bracht, welke inmiddels reeds tot de herroe
ping van de leerbesluiten enz. en het vonnis
tegen prof. Du Plessis besloten had. De mode
rator, lid van de gezegde commissie, heeft
voorgesteld om het aanbod van vrijwillig ont
slag te bevestigen, met de bijvoeging, dat de
Snyode er bij prof. Du P. ernstig op aandringt
om dit verzoek te aanvaarden.
In de Synode is herhaaldelijk gezegd, dat
de interpretatie van het formulier van drie
eenigheid, de herroeping van de verklaring
van de interpretatieleer van den Bybel, en de
toevoeging tot de acte van legitimatie alleen
is geschied, omdat de buitenwereld anders
zou denken, dat zy aanvulling of uitleg noo
dig hebben. Feitelijk heeft de Synode de be
treffende besluiten van 1930 dus niet ge
schrapt, omdat zy het beginsel daarvan thans
verkeerd vindt. De meening over de besluiten
van 1930 blijft derhalve onveranderd.
Prof. Du P. heeft daarna zyn zaak in een
openbare synode-zitting bepleit. In zyn ver
klaring heeft hy nog eens een volledig over
zicht van het geheele verloop van de zaak
gegeven, en gevraagd: als ik onschuldig be
vonden ben door het herroepen van het vonnis
waarom slaat gij my dan nog? Hierop hebben
sommigen verklaard, dat de Synode thans
alles gedaan had om den vrede en de een
dracht in de Kerk te herstellen, maar dat het
prof. Du Plessas was, die geen enkele tege
moetkoming toonde. Van den anderen kant
zeide men, dat hij bereid was om zekere vak
ken te laten vallen, en dat hij in de Synode
een verklaring afgelegd had betreffende zyn
geloof:
Ek betuig plegtig dat ek die hele Bybel
aanvaar as die geopenbaarde Woord van
God, en as die enigste gesaghebbende reël
vir ons geloof en ons wandel. Ek betuig
plegtig dat ek Jesus Christus hou vir die
enigste Middelaar Gods en der mensen
waaragtige God waaragtige mens. Dit is
die geloof wat ek sedert my kinderjare toe
gedaan is, en wat ek sal bely (deur Gods
genade), totdat ek my laaste snik zal gee.
Ek geloof van ganser harte in die godheid
van Christus, in die persoonlikheid van die
Heilige Gees, in die leer van die verzoening
deur Jesus bloed en dood, in die wonder, en
in die ewige straf.
Toen dus gebleken was, dat prof. Du Plessis
met vrijwillig wilde bedanken, heeft de mode
rator een voorstel ingediend om hem zyn eer
vol ontslag te geven. Men heeft dit na de
uitspraak van de rechtbank contractbreuk ge
noemd. Deze rechtzaak, welke de Kerk ver
loren heeft, heeft haar overigens reeds onge-
VPff. gekost, een tweede zou waar-
srhynlijk een zelfde bedrag verslinden, ter
wijl de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat
prof. Du Plessis nog een schadevergoeding
zou worden toegewezen.
Vergeten moet echter niet worden, dat her
tel van prof. Du Plessis in zyn ambt heftig
•erzet in het land zou wekken, waar de ge
moederen zoo tegen hem zijn opgewonden, dat
men hem werkelijk nog als een ketter en een
scheurmaker beschouwt, hoewel de Synode
feitelyk door herroeping van het vonnis tegen
hem rijn onschuld en rechtzinnigheid in de
leer heeft erkend.
Een voorstel om hem weer zyn leerstoel te
laten waarnemen, „op voorwaarde, dat de
Synode bevredigende waarborgen zal hebben,
dat hij het huidige leergeschil onder geen om
standigheden in de Kweekschool en in „Het
Zoeklicht" zal aanraken, en ook dat hij de op
vattingen van de meerderheid van de Synode
zal eerbiedigen en respecteeren", is niet in
stemming gekomen, aangezien het voorstel om
hem eervol ontslag te geven, is aangenomen.
Eenige voorbeelden uit zijn opvattingen,
welke weer als bewijs van zijn onrechtzinnig
heid in de leer in deze synodale vergadering
zyn aangehehaald: Volgens hem is de zondeval
een allegorische beschrijving van de geschie
denis van een gi-oote ramp. Ook de appel,
waarvan Adam heeft gegeten, is allegorisch
bedoeld, evenals het Paradijs, terwyl volgens
zijn opvatting Ada.«s en Eva waarschijnlijk
wel hebben bestaan, maar prae-historische
figui-en zyn met symbolieke namen.
Op dergelijke leerstellingen is hy in 1930
onrechtzinnig in de leer bevonden.
In de Synode rijn bittere woorden gevallen,
en in de Afrikaansche pers rijn bladzijden en
bladzijden aan het verslag van deze zaak in
de Synode gewyd. Toch is het besluit tot af
zetting niet met zulk een verpletterende meer
derheid genomen als het zelfde besluit in 1930
Thans is dit besluit er doorgegaan met 217
tegen 111 stemmen, wel een bewijs, dat een
aantal leden heeft ingezien, dat het Hof ook
thans weer deze beslissing van de Synode zal
vernietigen.
KERKINSTITUEERING
Te Helpman hebben de aldaar wonende
leden der Geref. Kerk van Groningen aan den
Kerkeraad verzocht over te willen gaan tot de
institueering van een zelfstandige Kerk.
VERKIEZINGEN
In de Ned. Hervormde Kerk:
Shenen. Gekozen werden de 6 candidaten
van „Evangelie en Belijdenis" (confess.) met
398 stemmen tegen 177 op die van den Geref.
Bond. De Geref. Bond verloor drie zetels.
RECHTS EN LINKS
Te A1 phen a. d. Rijn moet a.s. Zondag in
de Ned. Hervormde Gemeente, die rechtzinnig
is, in de vacature van Ds. J. G. L. Brouwer,
een ringbeurt in de Hoofdkerk worden vervuld
door den vrijzinnigen Dr. P. J. Cannegieter,
Er zullen nu terzelfder tijd godsdienstoefenin
gen worden gehouden in de lokalen Bethel en
Gouwsluis, waar resp. Ds. Joh. Stehouwer en
D?. J. de Bruin, heiden rechtzinnig, zullen op
treden.
KWESTIE TE LEERSUM
In de Ned. Herv. Gemeente van Leersum
(U.) waar Kerkvoogden steeds weigeren den
aanslag aan den Raad van Beheer te voldoen
zoodat de predikantsvacature nu al negen
jaar geduurd heeft, de godsdienstonder
wijzer P. van Dijk bewoont er de pastorie
en vervult geregeld preekbeurten, heeft de
Kerkeraad geweigerd Kerkvoogden onder
censuur te plaatsen.
Het Class. Bestuur van Wijk bij Duurstede,
dat nu vier van de zes Kerke raadsleden heeft
afgezet en te Leersum „doende wat des Ker
keraads is", een lidmatenvergadering uit
schreef, heeft hier een voorstel ingediend,
met 245 tegen 129 stemmen aangenomen ge
kregen, dat de Kerkvoogdij niet langer „vrij
bebeer" over de Kei'kelijke goederen en
fondsen zou hebben, maar zioh onder toezicht
zou stellen.
Nadat, volgens het .^Handelsblad", de Kerk
voogdij deze vergadering en haar stemming
onwettig genoemd hadden, heeft een deur
waarder haar den eiseh van Mr. Verhoeff
te Utrecht, secretaris van het Prov. College
van Toezidht op het Beheer, beteekend. dat
hem de boeken en bescheiden moeten wor
den overgedragen. De Kerkvoogdij is ge
schorst. dooh weigert aan den eisch te vol
doen. Het Prov. College heeft het schorsings
besluit doorgezonden aan het Algem. College
dat met algemeene stemmen de uitspraak
handhaafde.
De Kerkvoogdij heeft zich thans van ju
ridische bijstand verzekerd en vermoedelijk
zal de zaak voor de rechtbank haar beslis
sing moeten krijgen.
De Deutsche Evangelische Gemeinde te
Den Haag, die 75 jaar geleden gesticht werd,
herdenkt dit, op de voor haai- gebruikelijke
wijze.
Zaterdagavond vingen de plechtigheden
aan met een samenkomst in het kerkgebouw
op het Jïleyenburg, alwaar door een honderd
tal personen aan het H. Avondmaal werd
deelgenomen, om. door den predikant, Pas
tor Herbst en Pastor Gravemann uit Düssel-
dorf.
Onder groote belangstelling werd Zondag
morgen een „Festgottesdienst" geleid door
Pastor Herbst, in hetzelfde kerkgebouw dat
zoowel van binnen als van buiten met groen
versierd was en waarin alle lichten waren
ontstoken 0.m. werden opgemerkt de Ko
ningin-Moeder, Prins Hendrik, enkele Duit-
sche predikanten, die oude relaties met Den
Haag hadden; voorts minister Beelaerts van
Blokland, de Duitsche Gezant, Graf von Ze oh
von Burkersrode. de Haagsohe predikanten
Ds J. Ravesloot en Ds. Weiter, mevrouw
Heemskerk-van Zaremba en vele anderen.
Aangevangen werd met het zingen van
„Alles wat adem heeft love den Heer", door
het kerkkoor, waarop Pastor Herbst voor het
altaar de liturgie voor de feestdagen leidde
en 1 Cor. 3 11 las.
Na eerst een en ander uit de historie der
gemeente te hebben gememoreerd, werden al
len begroet, inzonderheid de leden van het
Koninklijk Huis en de officieele gasten en
hield spr. een predikatie naar aanleiding
van het gelezen Schriftgedeelte.
Hierna bracht Spr. dank aan den Nederl
Staat en z'n hoofd, alsmede aan de vele
Nederlanders die de Gemeente op zoo ver
schillende wijze hadden gesteund. Dankbaar
herdacht spr. ook degenen die vóór hem
werkzaam waren geweest en eindigde met de
hoop, dat God voortdurend Zijn zegen aan
den arbeid zal geven
Met een kort woord van dr- Heckel uit
Berlijn werd de samenkomst gesloten.
Des middags om 4 uur had een feestelijke
samenkomst plaats, waarbij velen van do ge
legenheid gebruik maakten de gelukwen-
sc-hen over te bi'engen.
Pastor Gravemann 'opende op de gewone
wijze, waarop mevr. Clausen eenige aria's
zong en Pastor Herbst do goede samenwer
king tusschen de Haagsche Kerkgenoot
schappen roemde.
Tal van sprekers voerden hierna het woord
o.a. minister Donner. de Duitsche gezant, dr.
Zwahler (Evang. Luthersch), Dr. Fetter (Re
monstrantsch), Ds. Muller (Hernhutters
gemeente). Pastor Henn namens de Rotter
damsche gemeente, Dr. Bahr namens den
Duitschen kring te Amsterdam; dhr. Momm,
namens de Duitsche gemeente te Haarlem,
en Pastor Jui.gclaussen.
Des avonds werd een feestelijke samen
komst voor jonge Duitsche meisjes gehouden
aarin Pastor Jungclaussen voorging en
Pastor Krinzing de siotliturgie leidde.
Hedenavond wordt, gelijk gemeld, de her
denking met een feestavond m den Dieren
tuin besloten.
LUTHERS NAKOMELINGSCHAP
Eenigen tijd geleden werd in sommige bla
den medegedeeld, dat er te Baltimore in
Noord-Amerika nog een reehtstreeksch nako
meling van Dr. Maarten Luther leeft, n.L
Dr. Aloysius Luther, en dat deze Roomsch-
Ivatholièk priester is.
Naar aanleiding hiervan schrijft de be
kende historievorscher Ds. Otto Sartorius in
het „Deutsche Pfarx-erblatt", dat er thans
640 nakomelingen van Dr. Maarten Luther
in leven zijn, doch dat geen van deze den
naam Luther draagt. De laatste nakomeling,
die den naam Luther droeg, was dc jurist
Martin Gottlieb Luther die in 1759 ongehuwd
te Dresden stierf.
De 646 thans levende nakomelingen stam
men deels af van Margarete Luther, de doch
ter van Luther, die met den heer Von Kun-
heira in het huwelijk trad, en van de beide
kleindochters van Luther, kinderen van zijn
zoon Dr. Paul Luther. Onder hen vindt men
180 verschillende familienamen. De meesten
van hen wonen in Thilringen en Saksen, de
overigen rijn over de geheele wereld ver
breid. Ook onder deze 646 bevindt zich ech
ter volgens Ds. Sartorius geen Roomsch-
Katholiek priester.
CATECHISATIE EN JEUODLEIDING.
Ds. J. H. Jonker, van Werkendam,
merkt in de „Geref. Kerkbode voor Noord-
Brabant en Limburg" op, dat het herhaal
delijk voorkomt, dat op catechisatie-avonden
en -uren andere dingen worden gesteld door
de jeugdvereenigingen, zooal9 jaarvergaderin
gen, voordrachtavonden, filmavonden, lezingen
èn dergelijke.
„Dar moet niet, want dan wordt de cate
chisatie het kind van de rekening.
De hal f-trouwen blyven heelemaal weg.
De trouwen zitten er onmstig, omdat ze
naar het 'eind verlangen om toch nog zooveel
mogelyk van het andere ook te kunnen
profiteeren.
De catechisatie is maar gedeeltelijk bevolkt
en slecht georiënteerd, en dat breekt het
onderwys af.
Ja maar, de spreker kan op geen anderen
avond! Nu, dan blyft die spreker dit jaar
maar weg.
Daar komt nog by, dat men het, op onze
dorpen althans, den predikant, die meeleven
wil, glad onmogelijk maakt mee te
leven, of, zijn meeleven vergt ten koste van
zyn cate<iisaties, en dat mag men niet vergen,
ook niet, al wil men daaruit eerst pas het
bewys geleverd zien, „dat men met de jeugd
weet mee te leven", of, als dat bewys niet
geleverd wordt, den volke in den lande rond
vertelt: „Onze dominé leeft niet mee met da
jeugd", en die moet daarom als voox- de
jeugdvereenigingen van geen beteekenis,
maar opzij geschoven worden.
Wie, wat vergadering ook, uitschrijft op
catechisatie-avonden, kan vooruit weten, dat
een dominé met zyn catechisanten schitteren
moet door afwezigheid, en die breekt niet al
leen de catechisatie af, en bemoeilijkt niet
alleen ten zeerste het werk van den predikant,
maar ondergraaft evenzeer de fundamenten
van alle jeugdvereenigingen, want jeugdver
eenigingen van niet- of half - gecatechi
seerde jongens en meisjes worden de kweek
plaatsen van ketterijen, welker verkondigers
straks worden de groote lastposten voor Kerk,
Staat en Maatschappij
MODERNISME ONDER PRESBYTERIANEN!
Dat het Modernisme in de Pcesbyteriaansche
Kerk van Noord-Amerika veldwinnend ia, blijkt
uit een door de „Presbyterian" meegedeeld
gevaL
In de Classis Newark kwam een candidaai
ter examinatie om toegelaten te worden tot den
dienst des Woords en der Sacramenten. Dr.
Inglis, een trouw confessioneel afgevaardigde,
hem over de belijdenis ondervragend, richtte
zich aldus tot hem: „Gelooft ge wat in de Evan
geliën van Mattheüs en Lukas gezegd wordt
aangaande de geboorte van Jezus Christus uit
een maagd?". De candidaat antwoordde, dat hij
die beschouwde als symbolische verklaringen
van de vleeschwording Gods in Christus. Dr.
Inglis merkte op, dat de Kerk niet naar zinne
beeldige verklaringen, maar naar een besliste
belijdenis vraagt cn zei dat de Classis aan de
belijdenis der Kerk gebonden is en daarom de
candidaat niet tot de bediening des Woords kon
worden toegelaten.
Een andere afgevaardigde meende, dat ovet
de gedane vraag in den boezem der Kerk ver-,
schil bestaat en de candidaat moest worden toe
gelaten.
Dr. Inglis, voortgaande met het onderzoek,
vroeg wat er geschreven staat over het stillen
van den storm door den Heiland en wat van de
wonderen gedacht moest worden. De candidaat
antwoordde: „Ik geloof niet. dat mijn geloof in
de macht van Jezus om levens om te zetten af
hangt van geloof in wonderen. Het verhaal van
het stillen van den storm beschouw ik als een
zinnebeeld van de macht van Christus ora in
het leven van mènschen stormen te stillen". Dr.
Inglis verklaarde nu, ofschoon in de minder
heid te zyn, tegen de toelating in hooger beroep
te zullen gaan.
Het slot was, dat de candidaat werdtoe
gelaten, en wel met 40 tegen 10 stemmen.
Dit voorstel toont welk een macht het Mo
dernisme in deze eertyds Gereformeerde (Pres-
bytèriaansche) Kerk geworden is.
ZENDING
Financiën. Het Zendingsbureau te
Oegstgeest (giro 6074) schrijft ons:
Nog één maand scheidt ons van het einde
van dit jaar en de vraag: zullen wij er
komen? begint dus steeds nypender te wor
den. Maar om te zien wat er nog moet ge
beuren om het doel te bereiken, is het noodig
den stand aan het begin van d'e maand op
te maken. Wij doen dat op 3 December.
De raming voor dit jaar is f 1.033.500.—
Tot 1 November was ontvangen f 589.000.—.
en van 1 November tot 3 December is ont
vangen f 207.500.—, totaal dus f 796.500.
Voorts is er op Zendingsbureau en Zendings
school bezuinigd f 7000.— en is er aan z.g.
vaste inkomsten tusschen 1 cn 15 Januari
nog te verwachtQn f 40.000.—. Zoo wordt het
totaal, dat gede-kt is f 843.500.—. En het
blijkt, dat er in December nog oen bedrag
van f 190.000 zaJ moeten worden bijeenge
bracht, willen de Samenwerkende Corpora
ties ontvangen, wat volgens dc raming
noodig is.
Het is ontegenzeggelijk een groot bedrag.
Maar de taak het bijeen te brengen is verre
van onmogelijk. Nog zijn niet van allo Go-
meenten de offers uit de Zendlngsweek ont
vangen en wij maken opnieuw nan de tien
duizenden van hen. die de Zending met hun
liefde en belangstellin? dragen eerstdaags
den stand van zaken bekend.
Wij zijn vol goeden moed, dat do lnatstg
Heokel, Ds, S. van Dorp (Ned. Herv.), Ds. I krachtsinspanning er ons zal brengen.
