'liniuir £tiitsdjr (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENT:
kwartaal In leiden en In plaat-
[i waar n ag-mtsrliap gevestigd ia f2.35
anro per post 2.35 portokosten.
f week 0.18
lor het Buitenland bij wekelijk
se zending «4 50
dageiijksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7V2 cent
uindagsbiad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3832 DINSDAG 6 DECEMBER 1932
ADVURTEN,IEN
Van 1 tot 6 repels.tW
Elke repel meer042 VS
Ir.gez. Mededeellngen i;
van 1—S regels 240
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
nummer bestaat uit TWEE blader
EENZIJDIGE BEZUINIGING S -
OVERWEGINGEN
"Bet is een gelukkig verschijnsel, dat te
dden van de economische en financieele
od. die ook de gemeenten niet onberoerd
:k at, hier en daar ernstige pogingen worden
l( ngewend om de uitgaven zooveel mogelijk
overeenstemming te brengen met de sterk
rlaagde inkomsten.
uIaI zal men het moeten toejuichen, wan-
er er bereidwilligheid wordt gevonden om
[ers te brengen op het altaar der gemeen-
iap, toch mag niet worden vergeten, dat
het nemen van besluiten niet enkel bezui.
pngsoverwegingen dienen mee te tellen.
Dok al zijn wij ons bewust van het feit, dat
i beroep op motieven van moreele, van
sthetische, van hygiënische aard vaak geen
dere bedoeling heeft dan om het streven
spo ar bezuiniging als zoodanig tegen te staan.
:h mag dit geen reden zijn om deze faciu-
les i geheel te verwaarloozen.
dat dit gevaar inderdaad niet denkbeel-
is, blijkt uit de wijze, waarop den laat-
tijd sommige gemeentebesturen de op
rustende verplichtingen inzake de ver
iging van armlastige krankzinnigen, voort-
leiende uit de Krankzinnigenwet en de
menwet, trachten te beperken,
lomj Toewei sinds eenigen tijd de verpleegprij-
i in onderscheiden gestichten zich in da-
ide richting bewegen en deze verlaging nog
rder doorzet, is de gestichts- of gezinsver-
w 'ging in België zeer belangrijk goedkooper.
peze omstandigheid heeft verschillende ge-
entebesturen bewogen patiënten te doen
erplaatsen uit Christelijke stichtingen hier
lande naar de Belgische gemeente Gheel,
lar gezinsverpleging plaats heeft,
egen een dergelijke handelwijze moeten
ernstig bezwaar maken.
IVij meenen, dat de verpleging aldaar
ter niet op één lijn kan worden gesteld
t de uiterste zorgvuldige gestichtsver
iging, zooals ons land die kent, terwijl
/fendien lang niet iedere patient geschikt
achten is voor gezinsverpleging.
Voorts heeft het verblijf in een vreemd
id en de verre afstand ten gevolge, dat van
gelegenheid tot bezoeken niet of zoo goed
niet gebruik kan worden gemaakt, zoodat
patiënten bij de veelal weinige levens-
1 mgde, die hun rest, losraken van hun
j nilie.
t< )it isolement wordt nog bevorderd door de
eemde omgeving, waarin de patiënten ver
d eren en de volksaard, die zoo sterk afwijkt
t oo, n de hunne.
in 1 Waar het grootste bezwaar ls wel, dat de
otestantsch-Christelijke verzorging, die
iet het motief was voor het in het leven
epen onzer Christelijke stichtingen van
rmhartigheid, daar ontbreekt
Men vergete toch niet, dat deze ongelukki-
ji, die niet voor zichzelf kunnen zorgen,
heel op de verzorging door anderen zijn
ingewezen.
Zal het wel zijn dan dient die verzorging
n Christelijk karakter te dragen.
Een gemeentebestuur, dat eenzijdig op
iancieele overwegingen den nadruk legt,
tat in deze feil en doet de verpleegden
kort
tijd
llen
IET
ie, k<
CHRISTEN-DEMOCRATEN
Van de dagen van Staalman en de Vries
zijn de p rotes tan tsch -reoh tsohe partijen
moeilijkt in haar actie en propaganda door
iaar oepjes, welke zich in bizondere zin Chris-
o°i ii-Democraten noemden. Het 6ucces, dat
boekten, was steeds negatief. Als ze iets
•0jg werkten, dan was het dit, dat ze de op-
arsch der hoofdgroep belemmerden of ver
gden.
Voorts verslonden ze elkaar.
Thans is er weer een Chr. Democratische
lie en Ds. J. J. Buskes Jr. is haar voor
nieli effclijke profeet. Daartoe uitgelokt in een
lofdartikel in de roode pers, die met onge
lid wacht op de toetreding der Christen
imocraten in haar partijverband, heeft Ds.
aari uskes in het orgaan zijner partij eenige
Villi tikelen geschreven ter beantwoording van
vraag: Waarom kunnen Christen demo
aten geen lid zijn of worden - van de
D. A. P.?
Dat wij in hoofdzaak volkomen accoord
fida aan met dit antwoord, is reeds gebleken
it de overname van verschillende passages
t deze artikelen, toen ze nog niet in een
jullrochure gebundeld waren.
We bedoelen er niets kleineerends mee, als
(iul 6 zeS£en: d® wUze waarop de schrijver de
in tusschen een rechtsch staande politieke
rtij en de S.DA.P. markeert, is voortreffe
k jker dan wij het meermalen deden; maar
leuws brengt ze niet Het is door anderen
We-malen gebeurd.
Daarmee is het nut in geenen deele ont
lend. Voor ..inwendige zending' is de bro
uk 1 hure misschien bizonder geschikt
Het va'lt immers niet te ontkennen, dat
e Chr. Dem. Ui.ie van het hedcr een gansch
ader beeld vertoont dan in vroegere crea
tes, Deze groep lijkt thans veel op
•olitiek amalgama, meer onaangenaam
gezegd dan bedoeld, een mengelmoes van
idialisten en ontevredenen.
Dat idealisme vindt ge bij hen, die met
Ds. Buskes zeggen, dat zij geen Tolstolanen
zijn,, maar dat zij den oorlog principieel en
radicaal verwerpen als middel tot beslech
ting van geschillen, omdat het niet mag,
onder geen enkele voorwaarde.
De andere categorie, die der ontevredenen,
vormt ongetwijfeld het grootste contingent
van de Unie. Zij pakken over 't algemeen
het 6chijnt haast inheemsch in de CD.U.
de S.D.A.P. met fluweelen handschoenen aan
en spreken bittere taal en smalende woorden
tegenover ©en Christelijke regeering.
Ze zijn ontevreden over salarisverlaging
en manoeuvreeren met batige sloten en gun
stige maandstaten en vleien de landpachters
die het moeilijk hebben.
Dacht de schrijver der brochure wellicht
aan hen, toen hij over den klassenstrijd spre
kende erkende: „Ik zeg niet, dat de C.D.U.
op dit punt vrij uit gaat Ook in „de Strijder"
vind ik wel eens artikelen, die in dit opzicht
onaanvaardbaar zijn".?
Het mogen dan voorloopig nog maar symp
tonen zijn, een jonge beweging dient in dit
opzicht nauwlettend toe te zien; want zulk
optreden doet de roode pers schrijven: „Het
kleine clubje afgescheidenen dat ginds (bij
redhts) niet meer, en bij ons niet, of nog
niet, thuis wil zijn, speelt de daad, maar
voltrekt haar niet." Het zegt tegen de S.D.A P
„met de daad ben ik bij u, en de daad is de
belijdenis, maar de geest scheidt mij van
u"; en dat is een tegenstelling in zich zelve."
Het moge overdreven zijn om te vreezen
dat de daad tot ongewilde en ongewenschte
consekwenties zal voeren (de S.D.A.P. is
wel meer in zoodanige hoo,» beschaamd!);
als waarschuwing heeft het bovenstaande
niet weinig beteekenis.
DE ANDERE AFBAKENING
De brochure van Ds. Buskes draagt tot
titel C.D.U. en S.D A.P., en houdt zich dan
ook hoofdzakelijk bezig met de verhouding
der Unie tot S.D.A.P. Wat dat betreft, had
den we korter kunnen zijn, dan in boven
staande driestar het geval is.
We hebben echter in aanmerking genomen,
dat de brochure zeker ook een propagandis
tisch karakter draagt en bepaalden ons daar
om niet strikt tot den inhoud.
Echter, de CD.U. heeft behalve het mar
keeren van de lijn naar de kant der S.D A.P
nog een andere afbakening noodig. Want zij
heeft thans ook pricipieel een ander karakter
dan vroeger. Toen deed vooral, zoo niet in
hoofdzaak, het argument opgeld, dat met
name de anti-rev. partij van 't oude begin
sel was afgeweken; nu neemt men principi
eel een andere stelling in.
Daarom opent de brochure met een soort
beginselprogram, waarin het kenmerkende is
het onvoorwaardelijk afwijzen van de oor
log als middel tot beslechting van interna
tionale geschillen.
Dit vraagstuk blijve nu rusten.
Bovendien wordt ook gezegd, waarom men
zich niet meer thuis voelt bij A. R. Partij
en Chr. Hist Unie.
In de brochure zelf wordt het eerst gegeven
motief herhaald in deze woorden: „Het is
eenvoudig niet te ontkennen, dat ten op
zichte van de sociale, de internationale en
de koloniale kwestie de politiek van de A. R.
Partij en die van de Vrijheidsbond praktisch
vrijwel geheel samenvallen; evenmin als het
te loochenen is, dat de praktische politiek
van de S D.A.P. in dit opzicht identiek is
met die, welke de C.D.U. propageert"
Van deze dubbele stelling laten we de
laatste verder onbesproken Wil de C.D.U
het onverantwoordelijk gedoe der S.D.A.P.,
die, volgens eigen vrienden inzake het sala-
risvraagstuk comedie speelt, vx>r haar reke
ning nemen, dót moet zij weten.
Maar haar propagandisten doen de A.R.P.
groot onrecht aan als zij deze, niet in be
paalde gevallen, maar over heel de lijn naast
de liberalen stellen.
Deze bewering strijdt met de waarheid en
berust óf op gebrek aan kennis der historie
van wat de rechtsche part'ien en minister
deden tot oplossing der sociale kwestie in
't bijzonder, maar ook op internationaal ge
bied en voor de koloniale politiek; óf ze is
gevolg van kortzichtige ontevredenheid over
het feit, dat de rechtsche groepen niet met
een blinddoek voor willen voorthollen alsof
er van crisis geen sprake is.
Ook hierop gaan we thans niet verder in,
want de bewijslast rust in dezen niet op ons,
maar op de C.D.U. die de stoute stelling, hier
boven aangehaald, naar voren schuift en nu
ook de verdediging moet leveren, waarop we
wachten. Waarbij we vooropstellen, dat we
eenige hatelijkheden aan het adres van
Colijn, Ruys of De Geer niet als bewijs ac
cepteeren kunnen.
Voorts vestigen we hierbij de aandacht op
hetgeen Dr. van Rhijn in „de Nederlander"
over dit onderdeel der brochure schreef, en
dat onze lezers op een andere plaats gelie
ven aan te treffen.
Daaruit ziet men, wat er van praktisch
samenvallen", dat eenvoudig niet te ontken
nen zou zijn, waar is.
CONTINGENTEERING KATOENEN
GOEDEREN
BINNENKORT TE WACHTEN?
Naar de „Telegraaf" verneemt, is binnen
enkele dagen een besluit te venvachten,
waarhij zal worden overgegaan tot contin-
gcntecring van katoenen goederen in Neder
land. Alle voorbereidende maatregelen zijn
genomen om deze contingcnteering dadelijk
in werking te doen treden. Het geldt hier
alleen de contingcnteering van den import
in Nederland. Omtrent de kwestie van con
tingcnteering van textielgoederen in Nederi.
Indië is nog geen beslissing te verwachten.
De aan de regeering uitgebrachte adviezen
spreken zich tegen die contingenteering uit.
DE VLAG HALFSTOK
MAAR HET BALSPEL GING DOOR
Op de kazerne te Amersfoort hangt de
vlag halfstok. Twee jonge menschen heb
ben op droevige wijze bij het auto-ongeluk
het leven verloren.
Het 5de Regiment Infanterie treurt over
twee dooden, doch in de kazerne moet alles
heel gewoon zijn gang gaan. Zelfs het
balspel, dat des middags gehouden wordt en
waarbij het nog al luidruchtig toeging, werd
niet afgelast
Dat er dienst gedaan wordt, ook op zoo'n
dag: het moet. Maar zoo'n dienst; was dat
noodig?
Voorts, waarom noopt men de militairen
om van autobussen gebruik te maken als zij
met verlof gaan, of van verlof terug keeren?
DE N.M.O.F.
DE VRIJZ.-DEM. BOND IS UITGETREDEN
Zaterdag 3 December j.l. werd te Utrecht
de jaarvergadering gehouden der Nooit Meer
Oorlog Federatie.
Aan het jaarverslag van den Secretaris
ontleonen wij, dat aangesloten zijn zeven
vredes-vereenigingen, twee vredesgroepen,
twee propagandabureaux, zeven humani
taire, twee religieuze, vier politieke en vier
vak vereen igingen.
De Secretaris deed tnededeeiing van ver
schillende ingekomen stukken betreffende
de Nederi. Vretles Centrale, waarbij ook een
schrijven van het hoofdbestuur van den
-Vrtjz. Dem. Bond, waarin werd bericht, dat
hij uit de N.M.O.F. treedt.
Het hoofdbestuur der N.M.O.F. stond zeer
sceptisch tegenover de N.V.C Na ampele
besprekingen werd een resolutie aangeno
men, waarin gezegd wordt, dat men de
pogingen der N.V.C als onorganisatorisch
veroordeelt.
Aangaande de Propaganda-verkiezingen
voor 1933 werd overeengekomen de organi
saties mede' te deelen, welke politieke par
tijen Nationale Ontwapening in hun pro
gramma hebben staan, en welke zijn voor
afschaffing van den Militairen Dienstplicht.
SCH1PHOLS HAVENMEESTER
WEER THUIS
De heer U. F. M. Dellaert, havenmeester
van Schiphol, is gisteren met de „IJsvogel"
van zijn vacantie-uitstapje naar Indië terug
gekeerd. Kort na zijn aankomst heeft de
„Msb." hem naar zijn bevindingen gevraagd.
Ik had een maand verlof, zei hij, en ik
wilde dien tijd nuttig doorbrengen. De K.L.M.
bood mij vrij vervoer aan, waarvoor ik haar
een rapport van mijn reis verstrek. Den der
den November vertrokken wij en den twaalf
den waren wij in Indië Mijn indruk over de
route? Er zit leven in. Overal is men aan liet
werk, terreinen worden verbeterd, lichtba
kens en nachtverlichtingen worden aange
legd, de radiodiensten worden beter inge
richt. Nergens is stilstand of achteruitgang.
De route ontwikkelt zich geleidelijk. In Bag
dad wordt een nieuw terrein aangelegd met
een stationsgebouw, in Jodhpur heeft de Ma-
ha radja een hotel laten houwen. Goede hotels
zijn nu bij alle vliegvelden.
In Indië ontmoette ik de heeren Nleuwen-
huis van de K. I. L. M. en Groeneveld
Meyer van het Hoofdbureau T.uchtvaart. Met
hen heb ik alle lijnen van de K.N.I.L.M. be
vlogen tot Singapore toe. Vandaar ben ik per
trein gegaan naar Alofstar om de „Ijs
vogel" weer op te pikken.
U begrijpt, wat een prachtige maand ik
achter den rug heb. Vroeg in den middag
komt het vliegtuig al aan het eindpunt van
zijn etappe, zoodat de passagiers tijd genoeg
hebben om de stad te gaan bekijken.
Ik mag tevreden zijn over mijn reis. Er
viel heel wat ervaring op te doen onderweg.
Ik heb nu de Indië-route leeren kennen en
er zit nog heel wat muziek in. Schiphol is
een prachtige inrichting. Maar het zou ver
keerd zijn om in onze handen te wrijven en
te zeggen: wat hebben wij het hier mooi
voor elkaar. De vliegerij staat geen dag stil
Wij moeten altijd op ons qui vive blijven
om de ontwikkeling bij te houden.
NEDERL. WEGENCONGRES
De algemeene vergadering van de vereeni-
ging „Het Nederlandsrhe Wegoncongres",
welke oorspronkelijk zou worden gehouden
op Maandag 19 December a.s.. is nader vast
gesteld op Maandag 1? December a s., des
v.m. 11 uur in de Dierentuinzaal te den
Haag.
GEN. MAJOOR HOEKSEMA
DE GROOT
EERVOL ONTSLAGEN
Bij K. B. is met ingang van 22 Februari
aan don generaal-majoor van het leger in
Ned.-Indië, P. F. Hoekscma de Groot op zijn
verzoek wegens volbrachten diensttijd eervol
ontslag uit don militairen dienst verleend
onder dankbetuiging van de langdurige dien
sten door l.e.n aan den lande bewezen.
VERKEER IN ZEEUWSCH-
VLAANDEREN
WEGVERBETERING
Tn verhand met den zeer slechten onder-
houdstoestand van den weg Philippine, Drie
kwart, een onderdeel van de Oost-West ver
binding in Zceuwseh-Vlaanderen verzochten
de A.N.W.B. en de K N.A.C aan het betrok
ken Provinciaal Bestuur een spoedige ver-
hetering in het belang van het verkeer zoo
veel mogelijk te wilien bevorderen Hierop
werd bericht ontvangen, dat met de verbete
ring van dpzen weg, waarvoor plannen mo
menteel worden opgemaakt, wellicht weldra
zal kunnen worden begonnen.
AUTO-ONGELUKKEN.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Op den Haarlemmerweg ter hoogte van
de kistenfabriek De Phoenix reed een auto,
komende uit de richting Amsterdam, tegen
een tractor en aanhangwagen van de Noord
Zuid-Holl. Tramweg-Mij., met het gevolg,
dat de tractor met aanhangwagen door de
afscheiding van de trambaan reed en op
de trambaan terecht kwam. De luxe auto,
bestuurd door den miiiatiren dokter H. S.
van der Lee, uit Zeist, kwam in botsing
met den aanhangwagen en werd ernstig
beschadigd. De heer Van der L. werd uit
den wagen geslingerd en kreeg niet-ernstige
verwondingen. In de kistenfabriek werd de
heer Van der L. verhonden, waarna hij per
au'o naar Amsterdam is gegaan. De tram-
dienst van Haarlem naar Amsterdam heeft
een half uur vertraging gehad.
Een tweede ongeval had plaats nabij
de Liebrug. De heer Bekker, uit Heemsted",
raakte tengevolge van de gladheid zijn
s uur kwijt en kwam met zijn auto in een
vrij breede en diepe sloot langs den weg
terecht. Het voertuig geraakte grootendeels
onder water. De heer B. slaagde erin de rui
ten stuk te slaan en zich op het droge te
werken, waarna hij door een passeerende
auto naar Dr. J. P. Bauman te Halfweg
werd vervoerd. Hier werden zijn verwondin
gen aan pols en elleboog verbonden.
SMOKKEI AAR DOODGESCHOTEN
Men meldt ons uit Budel (N.-Br.):
Gisteravond is die 17-jarige Van Deurzen
bij het smokkelen van een kleine partij sui
ker. door kommiezen aangeschoten. Tijdens
het vervoer naar het ziekenhuis te Eindho
ven is het slachtoffer overleden.
VOEDSELVERGIFTIGING
Te Amsterdam zijn vier kinderen uit een
gezin aan de Stolwijkótraat vermoedelijk met
voedselvergiftiging naar een'der ziekenhui
zen vervoerd. De vergiftiging is waarschijn
lijk ontstaan door het drinken van ondeug
delijke bessensap.
DOODELIJKE AANRIJDING
TE AMERSFOORT
Men meldt ons uit Amersfoort:
Een wielrijder, R. van D. genaamd, fietste
op het wielerpad van den Ut rechtsche weg
in de richting Ameisfoort. Nabij de „Lich
tenberg" gekomen zijnde, wilde hij bij de
kruising der B.W. laan oprijden. Nu is het
voor wielrijders verboden rijdende de Utrecht
6cheweg over te steken, wat ook zeer ge
vaarlijk is op dat punt. Naar men ons mede
deelde. bleef Van D. op zijn rijwiel zitten en
stak dwars de weg over. Dit waagstuk werd
hem evenwel noodlottig. Op datzelfde mo
ment passeerde een auto uit de richting
Utrecht, terwijl Van D. plotseling, van ach
ter de hoornen, de rijweg overstak. Hij word
gegrepen door de auto en was onmiddellijk
dood. De autobestuurder treft geen schuld.
DOODELÏJK AUTO-ONGELUK
T Bergum (Fr.) liepen eenige kindemen
op den weg achter een wagen. F.én der kin
deren, de 10-jarige De V., stak plotseling
den weg over. Een juist passeerende vracht
auto kon onmogelijk vlug genoeg stoppen,
zoodat het kind door twee wielen werd over
reden. Het was zoo zwaar gewond, dat de
dood onmiddellijk intrad.
GESTOLEN GOED GEDIJT NIET
Te Groningen kwam een rijwielhersteller
tot de onaangename ontdekking, dat een
nieuw motorrijwiel des nach's uit zijn werk
plaats was gehaald. Een week of zes gele
den was ook zoo iets gebeurd Hij had daar*
na een extra slot op de deur laten makeu.
Thans bleek, dat men om het slot te openen
een ruit had vernield. Door de recherche
werd een onderzoek inges'eld, waarbij een
spoor leidde naar zekeren E. Het bleek, dat
E.. die bij zijn ouders te Loppersum woont,
's nachts een ernstig motorongeluk had ge
had en met een hersenschudding te bed lag.
Bij het verhoor heeft hij den diefstal be
kend, terwijl ook is gebleken, dat hij in het
bezit van den anderen motor is geweest.
BRANDEN
Te Alblasserdam ontdekte de heer B. een
inbraak bij zyn buurman, den schilder Baars.
Met behulp van een speurhond wist men den
dader te vrinden, een zeKere K. van E., die uit
zjjn bed gelicht werd en naar Dordrecht over
gebracht. Er wordt niets vermist, doordat de
dader gestoord werd.
Te Amsterdam hebben inbrekers op de
Prinsengracht 321, waar gevestigd is de pa
piergroothandel van de firma Wed. H. Bon-
tamps, 's nachts een bezoek gebracht. Ver
moedelijk hebben zy zich laten insluiten. De
brandkast is opengebroken en als buit werd
gevonden circa f 500. Ook in 't naastliggende
perceel by de firma Heybroek zyn zij door
gedrongen, vermoedelijk over het dak. Uiteen
lessenaar werd f 40 meegenomen.
De weg, die door de inbrekers is genomen
kon büna creheel eevolgd worden, want door
het p-eheele gebouw werden roode vinger
afdrukken revonden. Vermoedelijk heeft een
van de dieven zyn voet aan een glaslantaarn
ernstig gewond en heeft hy bloedend zyn werk
gedaan.
Te Haakshergen (Ov.) brak brand uit in
een dubhel woonhuis, aan don Eibergsrhen-
weg, bewoond door A. J. P. en A. G. Ordel-
mans. Een gedeelte van de inboedels heelt
men kunnen redden. Het geheele g uw
brandde uit. Verzekering dekt grootendeels
de schade.
GEMENGD NIEUWS
DE AARDBEVINGEN IN
NOORD-BRABANT
IN TOTAAL ACHT BEVINGEN
GECONSTATEERD
EEN UITEENZETTING VAN DE BILT.
Het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut te
De Bilt deell mede dat over de jongste aard
bevingen in Noord-Brabrant ongeveer S0(l
berichten zijn ontvangen. Men kan tot zijn
spijt deze niet alle beantwoorden, omdat
daarvoor geen lijd beschikbaar is. Daarom
vers'rekt men enkele inlichtingen in het
algemeen.
Er werden in het geheel acht bevingen
geregistreerd van Zondagavond 20 Nov. tot
Maandagmorgeq 28 Nov.
De grootste uilslagen op het diagram gaf
de tweede heving op 28 Nov. om 23 uur ">6
minuten. Uit ingekomen berichten blijkt,
dat deze beving over het geheele land waar
neembaar is geweest,
In vele berichten is de richting, waarin
de schokken of trillingen gevoeld werden,
opgegeven, soms met een nauwkeurige be
schrijving van het vertrek waarin men zat
of sliep, een enkele keer de richting geveri
fieerd met een nauwkeurig kompas. Legt
men de opgaven van eenzelfde plaats of
dicht bij elkaar gelegen plaatsen naast el
kaar, dan vindt men alle richtingen ver
tegenwoordigd, in plaats van voornamelijk
een richting, zooals sommigen wellicht ver
wacht zouden hebben.
Dr. Visser van het Observatorium te Ba
tavia heeft eens een dergelijk geval onder
zocht en ln kaart gebracht, namelijk een
aardbeving van 9 October 1922, gevoeld in
Midden-Java. oorsprong ver zuidelijk inden
Indischen Oceaan. Het resultaat wa9 een
wirwar van richtingen, waaruit op het eer
ste gezicht niets viel af te leiden. Een der
oorzaken is de volgende. Van den oorsprong
gaan trillingen uit van verschillende soort;
de snelste, de z.g. eerste voorlooprs trillen
longetudinaal, d. i. in de richting van de
voortplanting; de langzamere, de z.g. twee
de voorloopers, trillen transversaal, d. w. z.
loodrecht op de voortplantingsrichting.
Neemt iemand de eerste voorloopers zuiver
waar, dan is de richting der waargenomen
trillingen ook de richting van den oor
sprong; ontgaan hem de eerste voorloopers,
die in den re>cel een kleineren uitslag geven
en begint zijn waarneming pas met de twee
de voorloopers, dan is de richting van den
oorsprong loodrecht op die der waargeno
men trillingen. Dit verklaart ook dat som
mige waarnemers, die verschillende der
aardhevingen gevoeld hebben, mededeelen,
dat bijv. de eene in N.-Z.-lijke, de andere in
O.-W.-lijke richting lag. terwijl toch van
alle bevingen de werkelijke richting voor
wie zich ver bui'en het aardbevingsgebied
bevonden, vrijwel dezelfde geweest is.
De richtingen zijn door de waarnemers
gewoonlijk herleid tot een der acht hoofd
richtingen, N. NO. O. enz., zoodat zij slechts
bij benadering de ondervonden richting aan
geven. Deze en andere omstandigheden,
die door Dr. Visser in zijn artikel uitvoerig
besproken worden, verklaren de wirwar van
richtingen, waarvan hij sprak en die ook
bij de hevingen in Noord-Brabant is gecon
stateerd.
Indien men reeds terstond de eerste voor
loopers merkt en er de richting van kon
vas'stellen, zoo men daarna ook den inzet
der tweede voorloopers constateert en den
tijd tusschen de aankomst van de eerste
en van de tweede voorloopers geteld heeft
kan men met behulp van tabellen ook den
afstand vaststellen. Een buiteniandsch seis
moloog, tijdelijk te Valkenburg, vond hij de
aardbeving van 20 November 23 uur 56 mi
nuten als tijdsverschil 8 seconden, overeen
komende met een afstand van ongeveer 70
K.M., wat vrij goed uitkomt.
De 19-jarige werklooze kappensbedoende
C. E. van T., die Vrijdagavond het meisje
G. M. de H, in het llaageche Bosch met een
scheermesje ernstig heeft mishandeld, heeft
bij zijn verhoor nog verklaard, ook andere
meisjes aldus te hebben willon mishandelen.
Hij had een afspraak gemaakt met
meisje, dat hij Zondagavond te Schevenin-
een zou ontmoeten, doch door zijn arrestatie
den dag te voren, i6 dit meisje aan het ge
vaar ontsnapt
Het meisje, in wier gezelschap hij zich
bevond toen hij Zaterdagochtend werd ge
arresteerd, zou vermoedelijk eveneens een
dergelijk lot als mej. De H. hebben onder
gaan. wanneer de jongeling niet zoo 6poedlg
zou zijn opgeborgen.
Gistermiddag is hij in het Gemeentelijk
Ziekenhuis met mej. De H. geconfronteerd.
Had Van T. tot nu toe een cynische hou
ding aangenomen, thans, bij het ontmoet*'»
van de patiënte, barstte hij in een hevig
snikken uit en zeide, veel berouw van zijn
daad te hebben.
De toestand van het meisje, dat veel bloed
verlies heeft geleden, blijft vooruitgaan.
De dader is in politie-bewaring gehouden.
DE MOORDAANSLAG TE DEN HAM
De dader van den moordaanslag op Levie
Scho6©er te Den Ham (Üv.) L door een rijks
veldwachter en een jachtopziener te Hellen-
doorn gearresteerd.
KINDERVERLAMMING
Naar wij vernemen is bij een kind van
A. C. te Nieuwendijk (gem. Almkerk) kin
derverlamming geoonstateerd.
MEISJE IN VLAMMEN
Te Gouda was het 18-jarige meisje A. H.
uit de Lethmaetetraat in de woonkamer aan
het werk. Op een zeker oogenbkik kwam ze
te dicht bij de kachel, met het gevolg, dat
haar kleeren plotseling vlam vatten. In een
oogenblik was zij geheel in vlammen gehuld.
Haar moedor, die eveneens in de kamer waë,
doch tengevolge van een wond aan den voel
niet kon loopen, moest toezien, hoe de vlam
men ad hooger en hooger oplaaiden. Op het
gegil van de beide vrouwen snelde een voor
bijganger. dp 48-jarige koopman J. Vos, de
woning binnen, en slaagde erin net vuur 1#
dooven. Het sir "hl off e* had .al v.i.n brand
wonden opgcloopen en p - lat ver
binden. Ook Vos kreeg brauuwoiwcu aan
]jn.
Voornaamste Nieuws.
Mededeelingen van het Meteorologisch In
stituut te De Bilt over de jongste aardbe
vingen.
Nabij Schagen (N.-H.) heeft een trein een
auto overreden. Drie personen werden zwaar
gewond.
(Blz. 2)
Zal de Ontwapeningsconferentie verdaagd
morden?
Heden komt de Duitsche Rijksdag bijeen»
Von Schleicher zal trachten de regeerings-
erklaring uit te stellen.
Een voorstel om het drankverbod in da
Vereenigde Staten af te schaffen, heeft in
het Congres niet de vereischte meerderheid
gevonden.
Een Japansche torpedojager is met 106 van
de 120 opvarenden gezonken. Slechts 14 man
nen zijn gered. i
ERNSTIG ONGELUK OP
ONBEWAAKTEN OVERWEG
LUXE AUTO BOTST TEGEN
SNELTREIN
DRIE GEWONDEN, WAARVAN EEN
ERNSTIG.
Men meldt ons uit Schagen (N.-H.):
Op den onbewaakten overweg aan d<3
Grootesloot onder Zijpe, nabij Schagen, is
gistermiddag een luxe auto in volle vaart te
gen den juist passeerenden sneltrein uit Ded
Helder gereden, welke te 16.12 uur te Scha
gen moet arriveeren. De auto werd geheel
vernield. De trein kwam dadelijk na het on
geval tot stilstand. Het bleek, dat de drié
inzittenden van de auto, allen waren ge
wond. Het ergst was er aan toe mej. Corrid
ter Bruggen, onderwijzeres te Oudesluis,
gem. Zijpe. In hoogst zorgwekkenden toe
stand heeft men haar binnengebracht in d€j
nabij de plaats van het ongeluk gelegen
boerderij van den heer E. A. Lindenberg,
De beide andere slachtoffers, de heer P.
Ero, Directeur van de N.V. Fabriek voor
Chocolade- en Suikerwerken v.h. Ero en
Rom te Alkmaar en mej. Jannie ter Brug
gen, een zuster van het eerstgenoemde
slachtoffer en onderwijzeres te Annapauiow-
na, zijn met denzelfden trein naar het Cen«
tranl Ziekenhuis te Alkmaar overgebracht
en aldaar ter verpleging opgenomen. De
heer Ero had een schedelfractuur en een
hersenschudding opgeloopcn. Mej. J. ter
Bruggen was er minder ernstig aan toe, zij
bleek geen lichaamsdeelen te hebben gebro
ken, doch wel klaagde zij over hevige pijn
De eerste hulp werd verleend door een
geneesheer en een verpleegster, die zich toe
vallig in den trein bevonden. De trein had
aanzienlijke vertraging.
De dames Ter Bruggen waren met den
heer Ero, die de auto bestuurde, meege
reden en op weg naar hun woonplaats
Heiloo, waar zij het St Nicolaasfeest zou
den vieren.
De oorzaak van het ongeluk staat nog
niet vast. Opmerkelijk is, dat de overweg
goed zichtbaar is, terwijl het uitzicht op de
spoorbaan geheel vrij is. Toch is dit in en
kele jaren tijds het vierde jngeluk op de
zelfde plek.
DE „P. C. HOOFT' NAAR DEN SLOOPER
De N.V. Simons Scheepeloopery te Pernis
deelt" mede, dat zij het wrak van de „P. C.
Hooft" voor den sloop heeft aangekocht van
Maatschappij Nederland, aan welke maat
schappij het schip door de assuradeuren was
geabondoneerd. In de tweede heltt van deze
maand zal het wrak naar Pernis worden ge
sleept.
JEUGDIGE STRAATROOVEft
Zaterdagavond jj. ca. 7 uur werd door een
15- 16-jarige jongen een handtasch afgeno
men van mej. S. Deze dame was op den hoek
Prinsenstraat te Bodegraven toen genoemde
persoon per rijwiel dicht langs haar heen reed
en de tasch uit haar handen greep. Hoewel
direct enkele burgers de dief achtervolgden in
de richting Zuidzijde, is het, ook de politie,
tot heden niet gelukt den dader te vinden.
DOODELIJKE VAL
Te Amsterdam werd de hulp van den Ge
neeskundigen dienst ingeroepen op een
1 niwwerk aan de Egelantienegracht, waar
n 60-jarige man bewusteloos was gerankt
i een va.l. Toen de auto van den G'.G.D.
kwam, was hij reeds overleden.
ZIEKTE VAN WEIL
Een landbouwer te Blaricum (N.-H.) is
aangetast door de zhkte van Weil. De dok
toren vermoeden, dat hij hij het drinken van
water in den Eemnesserpolder is geïnfec
teerd. De infectie is niet van zeer ernstigeu
aard.
