ICHEL
TWEEDE KAMER
Haar schuld?
[ATERDAG 26 NOVEMBER 1932
DERDE BLAD PAG. 9
E RIJKSWERF TE HELLEVOET-
SLUIS WORDT OPGEHEVEN
DEFENSIE GOEDGEKEURD
WIJZIGING DEE L.O.-WET 1920
'vlk Vergadering van 25 November 1932
OVERZICHT
santtan de nachtelijke oratorische orgie wa-
i een drietal stemmingen overgebleven,
bassanister Deckers zag de soc.-dem. motie,
e Fon]ke bedoelde de opheffing der Rijkswerf
Hellevoetsluis uit 'e stellen, met flinke
Cr' eerderheid verworpen, evenals het soc.-
avrep. amendement om geen f 100.000 toe te
ian voor vernieuwing van marinemate-
De begrooting van Defensie zelf ging
niet 54 tegen 31 stemmen door.
Merkwaardig was, dat bij de eerste twee
t Soe^rimingen het drietal van de S.G.P. ont-
tk: de heeren Zandt en v. Dis arriveerden
n de eindstemming over de begrooting
ibeckMwel afgeloopen was.
v-ïorje Kamer verbaasde zich. Immers nau-
jijks twaalf uren te voren was in een
Ie hoog opgegeven van den heldenmoed
[er vaderen en van de noodzakelijkheid
:v.m) j een krachtige weermacht. Maar de hec-
.namaj deden niet eens de moeite om op tijd te
Ua bpn stemmen tegen de revolutionaire
Beaiivallen op onze landsverdediging.
>an woorden en daden gesproken!
)e rest van den middag is besteed aan de
(ïofeiK'HR der L- O.-wet 1920, het veelbespro-
l bezuinigingsontwerp van minister
n) I22(pstra.
een zevental sprekers voerden het
BrenfeS e
wdan r
hen meende de heer Langman een
rt uitvinding te hebben gedaan, maar
I alle kanten werd hem beduid, dat de
Eer er niet van gediend was.
heeren Ketelaar, Wijnkoop en mej.
tng. jeneweg schaarden zich bij de tegen-
3 20 vhders. terwijl de heer v. Dis zich voor
voorstel verklaarde, dat voorts door de
iren Tilanus en Beumer krachtig verde-
TENd werd. Het is in de SpFeven omstandig-
len het eenig mogelijke voorstel, dat he
iliging brengen kan. Vooral Dr. Beumer
voirzitter der commissie van voorbereiding,
Novemlrde een puntige en afdoende verdedi-
h6t l?. Hel was een knap betoog, waarin
dera' de jammerlijke houding van den Vrij
die wel over bezuinigingsnood-
ania, ft praat, maar tegen concrete voorstellen
',?r' T/tot, op beminnelijke wijze de bestrij-
richtte zich tegen mej. Westerman
ar scherp en verdiend, werd gevonnist,
lister Terpstra gaf zijn opponen'en de
verscl)e maat en toonde aan' dat Keen ander. ,e
zeer (vaarden middel om tot de noodzakelijke
aeht tqiaring te komen is te vinden, dan het
toegijgefooden wetsontwerp. Daarin worden de
^Z\nda%Wen van het onderwijs en van de klei-
Mufe scholen zooveel mogelijk ontzien. Het
lichter onmogelijk om de uitgaven van
vei|agGr onderwijs, die over de 100 millioen
>den Af®n- 0an de bezuiniging te onttrekken en
s/6 'wei dwaasheid is het om, gelijk de soc.-dem.
hjschten, aan die uitgaven nog vele mil-
??/men toe te voegen ter wille van soc.-dem.
'orenzo prwijsutopieën.
werd kort gerepliceerd. De heer Knot-
belt probeerde de inconsekwentie van
Vrijheidsbond als verstandige politiek
(lelijk te maken, maar zijn rede zal wel
®.niq°hhand overtuigd hebben. De houding der
apan eJralen is ook al te dwaas: iets onmoge-
vragen als voorwendsel om tegen te
e Jjund^nen stemmen. Dat Is niet fraai.
tePkrü^5 vrijz.-dem. winden er geen mooie
g° i
|ng uithaalt, dan waartegen nu hun ver-
t steediging.
schillen#! de soc.-dem. en communisten, voor
->r' nieuM geldt in dezen tijd: ons is niets te dol.
en inkijdan is er nog een tegenstander, n.l. de
steel1" Pcceboom. Maar die weet er niets
drie scj. zet dan de dingen op den kop en stemt
ÏSS" en volgens indien hij althans niet vergeet
daal inkomen uit liefde voor de door hem aan-
van sr openbare school tegen maatregelen,
laatste juist in 't bijzonder rekenen met de toe-
nape depden bij het openbaar onderwijs,
'an i933|jnS(jag wordt het wetje van minister
1 ooter lPstra aangenomen. Over de artikelen
motiPK niemand het woord. Enkele stemmin-
oegd. het was inmiddels zes uur geworden
werden aangehouden. Ze betroffen o.a.
uftV'he wachtgeldersregeling en de gewijzigde
Eflinpcnschaal.
3t hout (oor Dinsdag staat verder de begrooting
ees^ag-enj Binnenlanclsche Zaken op de agenda.
a
Montevli VERSLAG
Defensiehegrooting
d. HOUVEN0(sd|L)
n over de opheffing van de
illevoetsluta over te leggen en 't
ïefflng dier werf ln verband
stelleti.
werd verworpen met 65 teg»
?uwen onderzeeër I
wijziging der L.O.-wet
De heer LANGMAN (c.h bepleitte het denk-
eeld om afvloeiende onderwijzers, als ze di
elf wensohen, in de school werkzaam te laten
p het bedrag van hun wachtgeld. Wie geen
i'Rchtgeld ontvangt zou als volontair, al of
iet tegen kleine vergoeding, werkzaam kun-
biyven. Zy zouden als boventalligen kun-
üe hi
:Un fractie tegi
londeling
wd.
ITELAAR (v.d.) verklaarde, dat
lelUk dwar
irme 45-schaaJ van den heer v. Wfin-
rd scherp veroordeeld. Wat moet er
nderw(jzer bJJ zeven klassen terecht
•oken. Den Haag zal 65 onderwijze...
als boventalligen te betalen krUgen.
Het denkbeeld-Langman doet denken aan de
loor niemand begeerde assistenten van 't ont-
verp-de Visser. Wat de neer Langman wil ls
.bij de beesten af".
De heer TILANUS (c.h.) verbaasde zich niet
'vnr de agitatie van soc. en vrjjz -dem., maar
vel over de houding van den Vrijheidsbond, die
wezenlijken denk
ikbeelden kenbi
:o maken. Waarom nu die zwaai naar links? De
Vrijheidsbond keert zich tegen alle daadwerke-
llke bezuiniging, hoewel zün leden In het land
.-dem. stellen het
t gedaan. Wat^ heeft
de be
Schoolwet-de Vh
is vergissing In 1918. De heer Peereboom
giste zich volkomen, toen hy meende, dat
voorste] van den minister bUzondere schade
ihool. waaraan zyn hart
Met
wijs
et meest bli het openbaar onderwöi.
De heer Tilanus had eigeniyk liever gewild,
at het wetsontwerp geen tydeiyk karakter
ad. We hebben geen gelukkige ervaring mét
tydeiykheld op dit gebied.
De gemeenten moeten ook tot bezuiniging
eewerken. Ze hebben nog zooveel kleine klas-
s, vooral de groote gemeenten, dat het, niet
•odlg ls, dat het Ryk daarvoor maar blijft
openbaar onderwijs hebben verslechterd. De
soc.-dem. hebben de openbare school verraden
ln ruil voor het algemeen kiesrecht.
Mej. GROENEWÉG (s.d.) vond het ook nog
noodig als derde soc.-dem. spreekster 't woord
te voeren. Zy herhaalde hetgeen de heeren v.
Zadelhoff en ter Laan reeds hadden gezegd en
richtte zich voornamelUk tegen de heeren Zyi-
stra en Surlng.
~"e hebben te veel studenten en bö het M.O.
ztjn kinderen, die er niet hooren. Waarom doet
men daar niets? Van het lager onderwUs biy-ve
De heer v. DIS (s.g.p.) sprak
Pastoor Heumann's
Geneesmiddelen
steeds voorradig in het Alleen-depot:
A. A. W. VAN DEN BERG
Rotterdam, Hoofdsteeg 19,
TeL 54111, Postgiro 150519
Het groote Pastoor Heumann-Boek
352 bladzijden, 150 afbeeldingen, ontvang!
gratis en franco ieder lezer, die zijn
adres inzendt aan
L. HEUMANN en Co.
Amsterdam C 91, Staalkade 4
Gelieve af te scheuren! Duidelijk schrift!
Br de rapporti
in_ fswerf te Hi
lil s CV os.'
de werf gaat dus door.
deznent-DROP (s.d.) om de f 100
RON De fleheel kostelooze toezending
DUIu van een Pastoor Heumann Boek
wordt gewensöht door:
Naam en voornaam
Straat en huisnummer
Woonplaats
S7MICHEL
ST.
DE NIEUWE IMPORT SIGARET
STUKS VOOR ^8 CENT
Radio Nieuws.
ZATERDAG 28 J
VARA. Gramofoonmuzlek.
den bU het openbaar onderwys. Gevraagd werd
wyziglng der Ieerllngenschaal ten gunste van
de kleine scholen. De overheid stelt zich voor
het onderwys nog steeds niet op deh grondslag
in de beiydenls der vaderen.
Enkele wenschen werden nog geuit, maar ten
slotte zal voor het wetsontwerp worden ge-
BEUMER (a.r.) had wel bezwaren, maar
_een beter middel, dat kans van slagen
biedt, om tot bezuiniging te komen.
De vele schabionen-adressen tegen het wets-
itwerp maken niet veel Indruk.
De bewering van den heer ter Laan, die de
icht i
de
gissing ln 1918. ls niet wel houdba;
él getracht de Arbeidswet te ann
de soc.-dem. prof Bonger kw:
c.-dei
li eft
ïtwikkeld
Bezuiniging ls noodig op de ruim 100 millioen
heer Langinai
lej. Westerman sprak over de ..streekscho-
De minister mag dat denkbeeld onder
ken, al ls er niet veel van te verw
Met bezuiniging voor 1933 heeft het
i>ts te
Er ls geld noodig: het plannetje van mej.
F esterman geeft misschien nooit geld. ln leder
eval veel later. De Vryheldsbond spreekt over
ezulniglng. maar stemt evenals In 1923
r weer tegen. Toen vond de heer Dresselhuys
I2is millioen al het minste, waarmee ten minis
ter zich kon tevreden stellen. En nu wordt de
bescheiden 6 millioen afgewezen waaromtrent
kort geleden de heer Knottenbelt verklaarde.
lsch
het i
den
ild der practici geeft
n de gedifferentieerde schaal de voorkeur.
Dnt de heer v. wynbergen niet over zyn be
swaren heenstapt. Is moeliyk te begrypen.
Waarom komt hy niet met een amendement ln
'.yn geest? Wordt het verworpen dan kan hy
voor de wet stemmen.
De heer Peereboom heeft beschouwingen ge-
tiouden „naar aanleiding van" hét wetsontwerp
.1 zeggen, dat ze Juist zyn.
intwerp.
Bezuiniging, ook op de onderwys-ultgaven. Is
mverrnUdeHjk, als gevolg van den financleel-
iconomischen toestand.
De heer Ter Laan wenschte geen bezuiniging
naar uitgave van vele nieuwe mllloenen voor
zlin soc.-dem. onderwyswenschen. Dat achtte
"e minister onverantwoordeiyk. Anderen weer
leenden, dat van het lager onderwys moest
orden afgebleven Deden we dat. dan zou op
andere punten bezuiniging moeten worden ge-
•onden. bv. op de sociale voorzlenlnger
De noodlge bezuiniging ls voornameltlk ge
zocht In de verhooging van den toelatlngsleef-
d en de wyziglng van de leerll
Dit laatste Is geen felle aanslag
derwys. Het gemiddelde aantal leerllni
onderwijzer zal stygen
2 Jaa:
ischaal.
36.14 op 39.46 i
alle school-lokalen zUn geschikt voor
iet grooter leerllngentalalteen ln de grootste
iteden zUn er een aantal, die te klein zyn.
De heer v. Dis had eén wensch voor de klel-
lere scholen, maar voldoen er aan zou f 384.000
tosten. Dat gaat niet.
Betreurd werd. dat de heer v. Wijnbergen
Jezen tydeiyken maatregel niet kan aanvaarden
HU bedenke, dat zUn eigen opvatting niet te
verwezenlüken ls en dat de bezuiniging nood-
zakelUk Is.
Het overbrengen van alle onderwUs-ultgaven
>or het RUk ls een moellUk uit te voeren denk
;eld. Het ls nuttig, dat ook de gemeenten
itwoordelHkheid blUven dragen.
De heer Peereboom sprak van een onbekend
>ort onderwUs: coalltle-onderwüa Het omge-
serde van diens bewering, dat de differentia
tie schadeiyk zou ztjn voor het openbaar onder
wys. la waar. Immer daar zbn de meeste kleine
scholen en Juist aan die kleine scholen ls be-
langrUk tegemoet gekomen.
De groei van de bijzondere scholen Ia door
geen enkelen wettelUken maatregel tegen
houden, ook niet de groei ten koste van
openbaar onderwUs. Met eplltslngezucht heeft
De houding van den Vrijheidsbond ls teleur^
stellend. Mej. Westerman vroeg bU hr"
om tUdelükheld van de leerllngenschi
maakt ze van die tydeiykheld een argument
tegen het wetsontwerp. In „de Vryheid". hi
liberale weekblad en ln ht
i het
Er
zün
i dan
tra-ko!
erp gaat ln de
dat door co^n
..Vad." Is
.nbevi
Ichtin;
tratte 30 mll-
juter fantas"
gebouwen.
Dit
bulten de werkeiykheld en
zelfs, in het overdrevene opgezet, nog niet de
6y, millioen opleveren, die van dit wetsontwerp
worden verwacht.
De Vrüheldsbondsche houding ls onbegrüpe-
HJk ln een tüd. dat het water büna over der
dük slaat en ook de liberalen over krachtig»
bezuiniging spreken.
Over mogeiykheden tot concentratie stelt d<
Inspectie reeds een onderzoek in.
Een verbod van boventallige onderwtJzers
door den heer Tilanus besproken, zou geen
meerderheid vinden
BU het herplaatsen van wachtgelders zal
geval voor geval worden bezien.
Laat men de wachtgelders voor
risje werken, dan Is o.a. te vn
RUk er niet gauw afkomt.
Allerlei ter sprake gebrachte details kunnen
beter later bö het Herzleningsontweirp bespi
ken worden.
Replieken
zün fraptle, ondanks haar bezulnlglngssti
niet voor deze wet kan stemmen. Ze willen wel
over bezuiniging praten, maar dan ln 't kader
van een algemeene herziening.
De artikelen lokten geen debat uit.
Enkele stemmingen over artikelen en hei
wetsontwerp werden aangehoiuden tot a.s. Dlns-
1 laag sala-
en, dat hét
UIT TROPISCH NEDERLAND
BALI EN DE ZENDING
Bali in trek Strijd der geesten
over toelating zending op Bali
Verzoekschrift der regenten Art.
177 L S. en hoe men er in de
C.S.P. over denkt.
Bali, het eerste van de reeks eilanden ten
Oosten van Java, wordt den laatsten tijd veel
genoemd en druk bezocht om zijn merkwaar
dige godsdienstige cultuur, die door de Indi
sche tentoonstelling grooter bekendheid heeft
'erkregen. En de laatste maanden is er een
gedachtenwisselmg gaande in de Indische pers
de wenschelijkheid van toelating der zen
ding op dit eiland met zjjn Bali-Hindoeschen
eeredienst. Een debat, dat door de leerzame
artikelen van den heer J. H. Ritman, hoofd
redacteur van het Bataviaasch Nieuwsblad, on
der den titel Bali-reis, van de abstractie der
studeerkamer naar de feiten van het dadelijke
leven is getrokken.
Principieel bestaat er voor den overtuigden
Christen geen twijfel: aan Koning Jezus mag
in geen enkel land belemmering in den weg
worden gelegd. Evangelie-prediking moet over
al worden toegelaten. De bekende zendings
man Dr. H. Kraemer heeft, als antwoord op
beschouwing van Dr F. D. K. Bosch, in „De
Stuw", het sterk links ethisch gerichte orgaan,
gesteld, dat toelating dei zending op Bali het
eenig toelaatbare experiment is ter redding
van de Balineesche cultuur, omdat het Chris
tendom het volk vernieuwt. Zijn opponent acht,
dat het assimileeren van de Westersche in
vloeden aan de eigen Balineesche cultuur en
godsdienst, niet mag gestoord worden door het
binnenlaten van den nieuwen invloed der
Christelijke religie.
De heer Zentgraaff vóór 1 October in het
Soerabajaasch Handelsblad, daarna als hoofd
redacteur van de Javabode te Batavia het
ws van den Dag, Het Bataviaasch Nieuws
blad en ook De Banier, het Christelijk week
blad, uitten zich mede over deze belangrijke
zaak, welke aan den gang is gebracht door
pogingen van de zending, om op Bali toelating
te krijgen.
Overduidelijk heeft de heer Ritman intus-
schen aangetoond, dat het met die pogingen
zoo'n vaart liep, dat de Amerikaansche
zendeling, die ergens op Bali heeft gewerkt,
niet bepaald als een ernstig vertegenwoor
diger der zending valt te beschouwen. Zijn in
vloed is dan ook zeer gering en na zijn ver
trek zijn veel bekeerlingen weer teruggeval
len op hun ouden godsdienst. Slechts door
kele begrafeniskwesties is er wat roering ge
komen, maar overigens heeft de Baliër zulk
gemakkelijk aanpassingsvermogen, dat
onlusten niet gevreesd behoefde te
den tot nog toe. Dat zal wellicht anders
den, wanneer het Balische leven in den wortel
wordt aangetast door de prediking van hel
Evangelie, indien de vorsten die met de pries
ters het Hindoeïsme het zuiverst bewaarden
en die het centrum van dit godsdienstig-cul-
tureele leven vormen, daarmee in aanraking
zouden komen.
De regenten van Bali hebben een rekest bjj
den G.G. ingediend, om de zending dan ook niet
op Bali toe te laten, teneinde die oude cultuur,
welke veel toeristen trekt, niet aan verval bloot
te stellen en ook om geen onlusten uit te lok
ken.
Art. 177 Indische Staatsregeling bepaalt nl.
dat Christenleeraars, priesters en zendelingen
'oorzien moeten zijn van een door den G.G. te
■erleenen bijzondere toelating, om hun dienst
werk in eenig bepaald deel van Ned.-ïndië te
mogen verrichten.
Het is wel merkwaardig hier even de aan
dacht te vestigen op twee stroom ingen die ook
in de Chr'.stelijk staatkundige partij leven, de
i, door Ds. K. van Dijk gevolgd, nl. dat dit
artikel, dat inbreuk maakt op het recht van
Christus, Zijn gezanten te doen uitgaan tot
alle volken, en dat een beleediging is voor het
Christendom, aangezien aan andere godsdien
sten zulk een beperking niet wordt opgelegd,
moet vervallen; de tweede, gevolgd door Mr.
H. D. van Werkum, die hoewel in beginsel het
met de eerste, toch tegen overijlde schrap
ping van dit art. is, dat vaak ook aan de zen-
dimx ;en goeén is gekomen, daar het dubbele
zending weert, en dat tegenwoordig geen be-
■aar oplevert voor de innerlijke ontplooiing
n het zendingswerk; z.i. zal dit artikel op
den duur een natuurleken dood sterven.
Beide heeren hebben praeadviezen terzake
gegeven, die op den j.l. gehouden partijdag
C.S.P. in behandeling zouden komen, doch
moesten worden uitgesteld. De heer Van Wer-
Kum, als bestuursambtenaar (assistent-resi
dent) ziet natuurlijk meer naar den practischen
kant: het is beter, dat orde en rust niet
stoord worden in een gebied, dat nog niet
„rijp" is voor de zending. Er zijn immers nog
streken genoeg, waar zending gedreven
worden zonder gevaar voor verstoring van
orde en rust; het kan dus ook geen kwaad, als
de G. G., wanneer hfl van Evangelieprediking
in een bepaald gebied onrust verwacht, zyn toe
stemming weigert. Daarbij zal de werusch van
de eigen volksleiders steeds gewicht in de
schaal leggen; het zou dus niet onmogelijk zyn,
dat voorshands de zending op Bali verder werd
geweigerd.
De missie (r.k.) intusschen, heeft reeds in
1S91 algemeene toelating op Bali verkregen,
doch voorloopig van haar (sociale) plannen af
gezien, toen daartegen in 1925 in den Volks
raad hevige tegenkanting ontstond. Of het ge-
wescht is, thans zending of missie toe te laten,
valt moeilijk te beoordeelen. Noodig is het
evenzeer als in andere ongekerstende streken,
die er nog te over zyn, ook in Indië, doch de
zending zelf doet wellicht verstandiger in de
plaats van Bali thans een ander arbeidsveld te
kiezen.
n. KRO. Gn
21.55 Huizen. KRO. Microfoon-vertelsel.
19.30 Hulzen. KRO. Politieberichten.
45 Huizen. KRO. Persberichten.
21.15 Hilversum. VARA. Persberichten.
ZONDAG 27 NOVEMBER
8.30—9.30 Hulzen N.C.R.V.: Morgenwijding,
te lelden door den RexJacjeur van ..Het Zoek-
SCHRIJVERS IN DE DOP.
In Frankrijk werd een schrijverswedstrijd
georganiseerd voor kinderen beneden de 13
jaar. De jury, waarin bekende letterkundigen
zaten, keurde 25 manuscripten van de 250
bizondere goedkeuring waardig. De opstellen
dezer elf- en twaalfjarige auteurs en autri-
ces zullen worden uitgegeven.
DE LUCHTVAARTTENTOONSTELLING TE PARIJS
licht". Joh. de He«
dewerking van de
den. vloolbegel
-. te Lei-
BHHHHHHHHwp
Opening en zingen: Ps. 86:6. 2
Schriftlezing: Gen. 22 1—8. Ex. 3 1—4.
Jes. 6 1—S. 3 Gebed. 4 Solo-zang. 5 Solo
zang. 6 Toespraak. 7 Solo-zang. S Solo-zaag.
9 Slotzang: Gez. 267 1 en 6. lö Sluiting.
7.00—17.50 Huizen N.C.R.V.: Gewijde muziek
door een Dames-terzet met orgelbegeleiding
17.50 Huizen N.C.R-V-: Kerkdienst uit de
Ned. Herv. Kerk (Groote Kerk),
C. Wllleumier. 1 Orgelspel. 2 Zingen: Ps.
100 1. 2 en 4. 3 Votum en Zegenbede. 4
Schriftlezing. 6 Geloofsbelijdenis. 6. Zingen:
Gezang 3 3. 7 Gebed. 8. Zingen: Gez. 220
1 en 2. 9 Vourleztug van den tekst: Joh. 1
47 (slot): „Kom en zie!" 10 Eerste gedeelte
der prediking. 11 Zingen: Gez. 39 4. 12
Tweede gedeelte der prediking. 13 Orgelspel.
14 Gebed. 15 Zingen: P«. S4 6. 16 legen-
bede. 17 Orgelspel.
Na beëindiging van den dienst tot 19.45 Gewijde
H 11 v
H u 1 z
H u I z
AG 28 NOVEMBER.
s u m. VARA. Gramofoonmuzlek.
Nl RV. Gramofoonmuzlek.
Nl RV. Concert,
sum. VARA. De Notenkrakers.
NCRV. Cello-recital.
Strykorkbst
i n. NCRV. Orgelconcert
r s u m. VARA. Klein orkest
otiy. Sonate-i ecital.
rsum. VARA lihinmfocnmu
enberg. Vesperconcert
n. NCRV. Orkest,
rsum. VARA De Notenkral
chau. Pop. muziek,
e n R. Zigeunerorkest
i Hilversum. VARA. Voordrachten.
i Hilversum. VARA. Voordrachten,
i H u i z e p. NCRV. Schooluitzending. J. EL
Franken: Marnlx v. St. Aldegonde.
I Hulzen. NCRV. A. J. Herwig: Cyclamen
en begonia.
(CltV. Stofverslei
NCRV. Zeeman su
ta.
Hulzen. NCRV. Vragenuurtje.
Kerkdiensten, enz.
Hulzen. NCJtV. Schriftlezing en mei
tatle.
Hilversum. VPRO. MorgenwUdlng.
I Hulzen. NCRV. Morgendienst door I
A. C. Dlederlka.
Politie- en Persberlc
Hulzen. ncrv. Politieberichten.
Huize» ncrv. Politieberichten.
Hulzen. ncrv. Persberichten.
GRATIS DE OMROEPCIDS
tot 1 Januari voor wie zich
thans opgeeft als lid, 4 gld.
p. half jaar of 18 ct. p. week,
NED. CHR RADIO VER.
„Vooglenzang", EDE.
Wetenschap.
PICCARD NAAR AMERIKA
Professor Piccard heeft aan vertegenwoor
digers van Belgische dagbladen medege
deeld, dat hij op 4 Januari naar de Ver-
eenigde Staten zal vertrekken, ten einde
daar lezingen te houden en middelen bijeen
te brengen voor een ballontocht in de na
bijheid van de Noordpool.
UIT HET SOCIALE LEVEN
Onder leiding van het Hoofdbestuur van
den Landelijken Bond van Chr. Bouwvak
patroons is Woensdagavond opgericht de
afd. Arnhem en Omstreken van bovenge-
noemden Bond,
Na een kernachtige rede van den heer
J. Swarts voorzitter, traden direct een elftal
leden toe. Een voorloopig comité werd ge
vormd uit die heeren AL Fokkens, W. ITeld
en S. Woudstra.
FEUILLETON
SEN DORPSVERHAAL door F. L.
de WHte. (5
men so ja, vrouw", antwoord de van Hoven, „ik
uhe en je dal ik mijn best zal doen. Dat doe
I de wuleftoch altijd?"
,Ja, ja, dat weet ik wel", repliceerde on-
'.r,,f,fi'ddellijk zijn echtgenoote, „maar ik wil
°er alleen nog maar eens even aan her-
irief. leren. Jullie hebt er zoo weinig begrip
h h ^ii. wat er in een burgergezin zoo al noodig
lïipit burgergezin was natuurlijk bedoeld
Mainz enlonderscheiding van een arbeidersgezin.
H ,En wij moeten ook aan den slag, meis-
l.c'ging vrouw van Hoven voort, „zoo kan
Mie. t er niet komen; Anna, neem jij de tafel
Hernckan, dan kan Greet boven beginnen. Zet Wil-
uhe i— Kleiweg vandaag maar uit je hoofd,
nr. Ik kan ter wereld niet begrijpen, wat
Mannheisaan hem gezien hebt".
Anna kon een spotlachje niet onderdruk-
i^c; n. Die was het altijd met haar moeder
hs, bij wie ze trouwens ook geen kwaad
ïmber. n. Geen wonder, zij was verloofd iet
les Vermeer, die in de stad op een kantoor
f7 p dig Yval kjj daar eigenlijk deed, wist men
f 3 6et- nnaar dat hij heel de week met hoed
on n Groi boord liep, was hier aanbeveling genoeg
60 p last. Greta zei niets, maar ging naar boven. Ze
s ct met*s ee& aardig meisje yan een twintig jaar,
niet bijzonder knap, maar aantrekkelijk.
Ze maakte een prettige indruk.
Ze had de laatste maanden al heel wat
moeten verduren.
Zij was met Willem Kleiweg in aanra
king gekomen. Hoe het precies in zijn werk
gegaan was, ja, dat kon ze niet verklaren,
maar er was dan toch een oogenblik geweest
waarop zij zich bewust werd, dat zij voor
hem méér voelde dan voor een ander.
Met Willem moest het ten opzichte van
haar evernoo gegaan zijn; hoe het zij, zij
waren bij elkander gekomen. Gelegenheden
om elkander te ontmoeten waren er genoeg,
en daat: het de eerlijkste zaak van de we
reld was, hadden zij het niet onder stoelen
en banken gestoken.
Greta voelde zich gelukkig in haar jonge
eerste 'liefde, alleen, zij had buiten haar
moeder en haar zuster gerekend. Die zagen
natuurlijk niet eerst naar don persoon van
Willem Kleiweg, ze zagen ook niet naar het
geluk van Greta, dat was immers maar
bijzaak, hoofdzaak was, dat d® v&n Hovens
zoo ver mogelijk boven de gewone menschen
moesten uitsteken. z
Allerlei gedachten doorkruisen het brein
van het meisje, terwijl zij boven op den
zolder wil trachten aan de slag te gaan.
Maar ze kan niet op gang komen.
Heerlijk, zij weet, dat ze bemind wordt
Zelf bemint zij met een liefde, die zich niet
al te veel om maatschappelijke toestanden
bekommert. Jammer, dat ze er hier in huis
zoo heel anders over denken als zij, maar
dat zou, hoopte zij, wel beter worden, als ze
eerst Willem maar eens beter kenden...
Gestommel op de trap brak haar gepein
zen af. Moeder van Hoven yerschcen.
„Vooruit, Gré, wij zullen vandaag eens
voortmaken. Ik heb er zin in. Wat een
ruime zolder hebben wij hier toch! Als je
vader nog eens een paar flinke slagen slaat,
dan moeten hier twee kamertjes gemaakl
worden, voor Anna één en één voor jou. Dat
behoort zoo. Zoo is het bij mijnheer Verhey
en bij den banketbakker ook".
„Maar bij die menschen kunnen wij ons
toch niet vergelijken, moeder. Ik vind het
wel aardig, zoo 'n kamertje, maar u behoeft
zich voor mij niet in de war te zetten".
„In de war zetten voor jou? Geen sprake
van. Ik zet mij voor niemand in de wai
dan voor mezelf. Ik wil die kamertjes heb
ben. Je vader is een koopman. Dat sck'ijnt
jij te vergeten".
„Nu ja, maar zoo kan iedereen wel koop
man zijn, het levert toch niet veel op".
Argeloos zei Greta het Had zij het maar
niet gezegd!
„Wat zou jij daarvan Ou weten? Niet
veel opleveren? Wij zitten toch zeker niet
te wonen in een oude bouwvallige hut met
een rieten dak, zooals daarginds aan dun
dijk? En je vader zit toch ooi niet dagelijks
in den grond te wroeten of loopt achter
de kruiwagen op een paar houten klom
pen? Ik begrijp niet dat je zoo dom boet,
om onzen stand zóó naar beneden te halen,
door met zoo 'n jongen aan te leggen, en
als het aan mij ligt, gaat er niets van door.
Het spijt mij al genoeg, dat het ruchtbaar-
geworden is. Dan heeft Anna toch beier
haar oogen open gehad. Maar vooruit nu,
de zaak is niet waard, dat wij er zooveel
tijd mee zoek maken. Anna riep zij de
trap af breng jè water boven?"
een wenk van haar moeder, hield zij haar
woorden in. Zelf vond zij het eigenlijk ook
maar beter, om te zwijgen. Er was met haar
taoeder over dit onderwerp toch niet te
I ra to n.
Vrouw van Hoven ging weer naar bene
den. Greta hoorde nog, dat zij het tegen
Anna over de kamertjes had, maar zij wilde
er niet naar luisteren.
Zii schoof de ramen op, zoodat de frissche
voorjaarswind over den zolder kon strijken,
en was spoedig met haar werk bezig.
Alles kreeg een goede beurt. Anna kwam
haar later helpen, tenvijl vrouw van Hoven
heneden voor de koffie zorgde en „het eten
na'iep".
Twee dingen hielden Aagje van Hoven
vandaag bezig. Het eerste was: zal Joost
vandaag een goeden dag hebben, cn als die
vraag toestemmend kon beantwoord worden
en dat deed zij maar al vast: wat zal ik
met hel geld doen?
Eersi probeeren om nieuwe stoelen te
krijgen, of eerst aan de kamertjes beginnen?
Na het gesprek met Greta besloot ze tol
het laatste. Dat zou nog meer indruk maken
dan stoelen. Immers, zij had nog oude
stoelen, maar zij had in het geheel geei
kamertjes voor haar dochters.
Als Joost nu maar eens flink wat koop
manschap aan den dag legde. Hel was er
nu een goede tijd voor. Zij zou zelf wel
met hem mee willen gaan om handel te
drijven, want dan kwam het zeker goed
uit, maar dat ging niet> dat stond al te
dwaas.
De lentedag liep ten einde. De eerste
Greta wilde nog iets zeggen, maar gp|8choonmaakdag bij vrouw van Hoyen w. s
achter den rug.
Zij had met trots geconstateerd, dat zij
de eerste was, die begonnen was; ze hoopte
ook het eerste er mee klaar te zijn. Als
dan over een of twee weken de menschen in
de straat er midden in zaten, kon zij op een
uamitklagwandoling vertellen, dat die rom
mel bij haar al achter den rug was.
„Als van Hoven nu maar goede zaken
deed". Naar zijn lang uitblijven te oordeelcn
moest er heel wat aan de hand zijn.
Eindelijk zag ze in de avondschemering
de welbekende hit uit de richting van de
noteboomen naderen. Het beest was dood
moe, het scheen een groote afsiand afgelegd
te hebben.
„Hoe is 't geweest?" riep vrouw van Hoven
haar man toe, nog vóór de wagen stilstond
op het erf.
„Eerst uitspannen, het dier is doodop",
zei Joost.
Dut hij zijn vrouw niet antwoordde, was
eei heldendaad, die hij zich alleen veroor-
lo.dde, als hij flink verdiend had. Zijn
vrouw wist dit, want het was al meer ge
beurd. Om die reden stond zij gaarne haar
allrenheorarhappij een poosje af.
Van Hoven spande uit en bracht zlj'n
hit op stal. Toen liep hij naar de straat,
wenkte een j» igen, drukte nem wal geld in
de hand en droeg hem een boodschap op.
Dan kwam hij binnen.
„Wat hadt je mei die jongen?"
„Die heb ik om haver gestuurd. De hit
moet er ook wat van hebben".
Vrouw van Hoven s hart sprong op.
Dat hij haar zulke korte antwoorden gaf
en op zijn eigen houtje een jongen om een
,zak haver gezonden had, 't waren allemaal
gunstige voorbeelden. Met een leege beurs
zou hij zich zooiels tegenover haar niet dur
ven veroorloven. Zij was dan ook bijzonder
voorkomend.
,,'n Kop koffie, man, je hebt zeker een
zwaren dag gehad? Het eten is aanstonds
gereed. Ik zal Anna zeggen, dat zij de lafel
zoo gauw mogelijk gereed maakt. En hoe
zijn de zaken gegaan? Je begrijpt, dat ik
daar zeer nieuwsgierig naar ben".
„Nou vrouw", zei van Hoven, Jk heb een
slechten en een goeien dag. Ik heb het ge-
heele eiland aan den overkant van de rivier
doorkruist. Ik had veel opgekocht en ben
toen nog naar de stad gereden, omdat ik
met die volgeladen wagen niet liever eerst
naar huis kwam, want dan had ik toch mor
gen alles weer moeten opladen en wegbren
gen. Ze venvachten in de stad nog steeds
oploopende nrijzen en zoodoende kon ik
alles, en het was heel wat, met goede winst
van de hand doen. Kijk eens hier. Een veer
tig gulden vrij geld heeft me dit dagje op
gebracht. Zoo i jesten wij er elke week een
paar hebben".
„Maar Joost, je bent toch een gladde
vogel. Dat noem ik nog eens handelen Een
ander moet er meer dan twee weken voor
werken. Neen, maar, wat zal ik het geld
goed besteden! Zou er kan zijn, dat het zoo
nog een tijdje blijft doorgaan/"
„Kans is er wel. natuurlijk", antwoordde
van Hoven. „Maar zeker weten doe ik het
ook niet. Van marktprijzen valt vooraf niets
te zeggen. En natuurlijk gaan de boeren er
dan ook op rekenen en dan kan men ten
slotte niet zoo voordeelig meer inkoopen".
(Wordt vervolgd)]
Jlen f70 t
a f 100.
