Kerknieuws
Schoolnieuws.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
AANPASSING EN CRISIS
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1932
DERDE BLAD PAG. 1(
POPULAIRE PREDIKING
In „Ons Orgaan" van rlen Bond van Vrij'
Evang. Gemeenten stelt Docent A.
VV i n c k e 1, van Apeldoorn, de vraag welk
nut de verkondiging van het Evangelie
heeft, als de prediker het oor zijner hoorder
niet boeien kan.
Hij wijst er dan op dat populaire prediking
noodig is en schrijft o.ip.:
Prof. van Oosterzee en diens leerling Dr.
van Gheel Gildemeester hebben mijns in
ziens het begrip populair in „populaire pre
diking" heel duidelijk omschreven: populair
is datgene wal niet maar een gedeelte van
het volk, het po pul us, bevredigt, maar
wat er bij hoel het volk in al zijn geledingei:
en schakeeringon. in gaat. Het is geheel iets
anders, te prediken naar de behoefte van het
plebs, het laagste en meest onontwikkelde
volk, dan populair te spreken Ln. dien hoog-
sten zin des woords.
Een populaire prediking is een zoodanige,
die den intellectueelcn mcnsch en den een-
voudigsten Christen bevredigt De oude Prof.
Gunning is in dezen zin dieg woords bij uit
stek populair geweest in zijn prediking. Dc-
élite stroomde toe en „het volk" noemde hem
„ónzen dominee".
Populair is niet die prediking, waarin de
prediker door krachttermen en halve of
hoele geestigheden een bepaalde categorie
van menschen een aangenaam uurtje be
reidt; want daar zijn anderen onder zijn
gehoor voor welke die platte uitdrukkin
gen en die geestige in- en uitvallen schrij
nen. Daar zijn zoovelen onder de prediking,
die met diepe smart in de ziel naar Gods
Huis gekomen zijn en om een vertrooste n-
den zegen gebeden hebben.
De waarachtige fijne humor kwetst zeker
niet, maar w ie dan slechts enkele geniale
geesten bezit deze? Ik heb éénmaal in mijn
leven den ouden Ds. Gispen hooren pre-e-
ken; 't was op een Pinkster-Zondagavond.
Hij had het over het Pinksterwonder. Een
der eersten wonderen van Pinksteren was,
zei hij zoo terloops, dat honderdtwintig
Joden eendrachtiglijk bijéén waren
Deze leuke opmerking was zoo in overeen
stemming miet don persoon van den predi
ker, werd zoo teer geuit, dat geen gelach
in het volle kerkgebouw opdaverde; slechts
een glimlachje speelde op aller gelaat. Ik
kan mij niet herinneren verder in mijn
leven ooit humor in een prediking te heb
ben gehoord, die volkomen in overeenstem
ming was met de plaats waar de Gemeente
samenkomt en het doel waartoe zij ver
ga dei-L
Billy Sunday die door het bizarre trachtte
het volk te bereiken en tot Christus te bren
gen, moet eens deze verdediging van humor
in een zijner Evangelisatie-toespraken gege
ven hebben: God zelf houdt van humor, dat
kun je wel hieruit zien dat hij de apen ge
maakt heeft en sommigen van jul
lie. Ik kan mij begrijpen hoe de meeste
hoorders gegierd zullen hebben van hei
lachen. Maar zou dat mismaakte mannetje
dat de speelbal is der jeugd, zou die ont
waakte zondaar die zucht onder de last der
zonden, zou die vrouw die ]>as haar man
verloor, niet juist erdoor gekrenkt zijn ge
worden? Billy Sunday is voor mij niet het
ideaal van den populairen prediker.
In de geschiedenis der predikkunde is
bekend Pater Bocko, die omstreeks
1750 als prediker te Napels een groote popu
lariteit genoot en ook metterdaad een groot
deel van het Napolitaansche volk ton goe
de beinvloedde. Ik wil een voorbeeld van
zijn would-be populaire prediking aanhalen
uit zijn mond gevloeid bij een bestrijding
van het in zijn tijd in zwang komende ta-
bakrooken. Pater Rocko deelde in zijn pre
dikingen nu en dan mede wat de laatste
„berichten uit den I-Iemel" waren. Zoo ook
in de prediking, waaruit ik een stukje licht:
„Nog geen zes weken geleden was het
hemelsche hof een tooneel van schrik en
verwarring. De heilige Agnes viel achter
over van haar stoel in hoogst onvoegzame
houding; de heilige Cecilia schrok daarvan
zóózeer, dat zij ook bewusteloos werd; en
ze.lfs de heilige Madonna zou eveneens ge
vallen zijn, wanneer de heilige Jozef haar
niet ondersteund en met zijn mantel toege
dekt had. Al de andore heiligen brachten
hun zakdoeken naar den neus en gaven tee
kenen van groote onpasselijkheid. En wat
denkt gij dat de reden was? Daar waren
een paai- Spanjaarden aangekomen, ieder
met een pijp stinkende tabak in den mond.
En hoe zij nu ook zagen, dat dit rooken
de andere heiligen hinderde, en hoe men
ook trachtte hun te beduiden dat dit alles
niet geoorloofd was, zij gaven lomp als zij
waren, ten antwoord: ,dat zij in den hemel
waren en dat men in den hemel mocht
doen, wat men wilde". De toestand zou be
paald gevaarlijk geworden zijn; want zij
wilden het rooken maar niet laten, en ver
vulden met dien stinkenden walm welhaast
geheel de ruimte. Toen kwam Petrus op
een gelukkigen inval. Hij zond een paal
mannen naar de deuren, die luidkeels rie
pen: „een stierengevecht buiten de poort!"
Dit wekte natuurlijk de nieuwsgierigheid
der beide Spanjaarden op, zij begaven zich
naar buiten om dit stierengevecht te zien;
flap! daar werd de deur achter lien ge
sloten, en zij mochten er niet meer in-"
Dit is niet populair, dit is plebejisch, dit
is profaan.
Menigmaal geeft de prediker die door
krasse uitdrukkingen, zoogenaamde geestig
heden zijn gehoor wil pakken, om „jiopu-
lair" te zijn, zichzelf slechts een getuigenis
van armoede. Hij moet op deze wijze bedek
ken. meent ten minste dit te kunnen doen,
wat aan diepte van gedachten, aan rijkdom
van gemoed, aan schatten van levenserva
ring, waardoor hij heel het populus zou
kunnen pakken en dienen, bij hem ontbreekt
Wesley is een populair prediker geweest
in den goeden zin des woords. Duizenden
stroomden toe en werden gezegend. God
deed menigmaal onder zijn spreken groote
krachten en wonderen. De Geest God viel
telkens verteederend en verootmoedigend op
de scharen. En toch, wie de preeken van
Wesley leest, mist daarin alle verkeerde
populariteit; ze zijn puur Schriftuurlijk van
inhoud, uiterst waardig van vorm; naar on
zen smaak misschien zelfs iets te dogmatisch.
maar hij diende het volk in zijn geheel
ermee. Hij was een populair Evangelieprcui-
ker bij uitnemendheid. En het deed mij
goed, onder de werkelijk jxipulaire Evange
liepredikers die Ds. van Gheel Gildemeester
opsomt, ook den naam van „onzen" Ds. J.
de Liefde aan te treffen. Dat is heel goed
gezien.
Ja. men kan van dien Ds, de Liefde heel,
heel veel leeren op allerlei gebied. Ook op
het gebied der predikkunde.
ZENDING IN POLEN EN POOLSCH
RUSLAND
Men schrijft ons:
Uit Rusland komen berichten, dat weder
een nieuw vijfjaren-plan zal wórden uitge
voerd. Dit plan bedoelt ook de reötlooze li
quidatie van allen godsdienst. Alle Kerken
zullen worden gesloten. De kerken, die nu nog
in gebruik zijn, zullen in bioscopen worden
omgezet. Alle menschen met godsdienstige
gevoelens zullen tot het Atheïsme worden
I eerd of vernietigd worden. De Bijbel en
godsdienstige lectuur zal verdwijnen, en zoo
zal de nieuwe collectieve mensch gevormd
worden, waardoor het communistisch systeem
onwankelbaar zal zijn.
Of deze voorstellen van de God-loozen ver
werkelijkt zullen worden! Vast staat, dat ei
tot op dit oogenblik een systematische Chris
tenvervolging heerscht. Het is reeds voldoen
de, dat in een dorpsverzameling een paar
komsomolzen verklaren, deze of die is een
koelak of een niet zuiver communistisch ele
ment; hij wordt voor 't gerecht gedaagd
gewoonlijk gevangen gezet of verbannen. Het
bolsjewisme haat God en Zijn Kerk omdat
het beide vreest; omdat het daarin de eenige
macht erkent, die het systeem bedreigt en die
men volstrekt niet zóó kan treffen als men
gedacht had.
Volgens de door Stalin openlijk uitgespro
ken stelling moeten alle tegenstander,?, „phy-
sisch vernietigd" worden. De slachtoffers ver
dwijnen eenvoudig; de bolsjewistische moor
den worden thans in alle stilte uitgevoerd.
Men wil geen martelaars maken. Men vreest
voor de bekorende macht, die van 't marte
laarschap uitgaat. Maar de nachtelijke trans
porten, de vars den hoofdweg af gelegen mas-
agraven en de in de oerwouden bleekende
beenderen, spreken duidelijk genoeg.
Een Rus, absoluut onschuldig gevangen ge-
/ïouden te Archangelsk aan de Witte Zee, die
over het y.s op een Hollandsch schip wist te
komen, dat naar IJmuiden voer, zag in ons
land de winkels vol levensmiddelen en ge
bruiksvoorwerpen; dit bevreemde hem zeer.
Hij was dat in Rusland niet gewend. Hij ver
telt in een boekje van zijn ervaringen in r i
Russische gevangenissen en hoe hij uit de
.dauwen der G.P.Oe ontkwam. Dit boekje is
te krijgen a 25 cent.
Er wordt in Rusland honger geleden. De
zoo rijke graanschuur van Europa lijdt
brek. Iemand, die pas uit Sovjet-Rusland D_
komen is, schrijft: In Rusland leven slechts
drie millioen menscucn; de overige 150 nul-
'ïoen sterven slechts ellendig weg.
Een moeder van vier kinderen, die werk
zaam is ai., verpleegster, schrijft d.d. 20
.augustus 1932:
Sedert drie weken krijgen we geen brood. U
kunt zich indenken, wat het beteekent, zonder
brood te leven. Op de velden bij ons ziet men
slechts onkruid, slechts zelden graan. God
weet, hoe dit komen zal. Voor een emmer aard
appelen betalen wij nu 10 Roebel (1 Roebel is
ongeveer f 1.25). Daar wij geen brood hebben
en slechts van aardappelen moeten leven, heb
ben wij aan één emmer slechts genoeg voor
drie maaltijden. Wij hebben niets anders, noch
vleesch, noch vet. Een groote hulD zijn voor
ons uw pakketten met levensmiddelen den
moed wil ik echter niet laten zinken. Harte
lijke gegroet van Uw K. G.
De vrouw van een verbannen zendingsarbei
der «chrijft:
„Ik ben nog steeds ziek en zie er uit als een
geraamte. Wij hebben geen brood. De kinderen
vragen mij gedurig om wat eten. Ik zit na te
denken, wat ik den volgenden dag zal doen.
Noch levensmiddelen, noch geld. Ik ben altijd
blij als het avond wordt en de kinderen naar
bed gaan, want dan hoor ik niet dat gedurig
vragen om brood".
Bovenstaande mededeeling kruiste onze zen
ding, die bereids onderweg was en eenige
dagen daarna schreef ons deze zuster weer 't
volgende:
„Gisteren ontving ik uw geldzending en 't
levensmiddelenpakket. U kunt zich niet voor
stellen, hoe bly de kinderen waren. Zij kusten
mij van blijdschap en vroegen, dadelijk wat te
koken. De zending was in de beste orde. Dank
van mij en mijne kinderen aan u en alle andere
vrienden."
Zendeling B. G t z e in Warschau staat
met vele arme Russische christenen in verbin
ding. Niet alleen werkt hij en met hem een
zestigtal zendelingen en bybelcolnorteurs in
Polen onder de aldaar wonende Polen, Joden
en Russen, maar door zijn bemiddeling kan
men er zeker van zijn, dat gaven en levens
middelen aan de goede adressen van lijdende
en verbannen Christenen worden toegezonden.
Vooral nu het Kerstfeest nadert. Vele banne
lingen in het hooge Noorden van Rusland zou
hij L'aarne verblijden met een Kerstpakket met
levensmiddelen, hoe duur 't moge kosten. Vele
Russische emigranten in Polen, Frankrijk en
andere landen zou hij gaarne een Rüssischen
Biibel of Nieuw Testament zenden.
En aan zijn eigen medehelpers, die aan de
fronten strijden en in de dorpen en vlekken 't
Evangelie brengen met moeite en striid, zou hjj
gaarne eene bijzondere Kerstvreugde willen
bereiden.
Indien God u gezegend heeft, zendt dan uw
gaven voor dezen moeilijken arbeid in Polen
en Rusland. De heer B. G^itze woont te War
schau. Polna 64 m 7. Hjj heeft by de Npder-
landsche girodienst een nummer, nl. 15377S.
KERKTELEFOONS
D o o v e n-t elefoon in kerken en
openbare gebouwen. Men schrjjft ons:
Het is opmerkelijk zooveel dooven er zjjn.
Ik bedoel niet de Oost-Indisch-dooven, ook
niet de pot-dooven, maar die lieden, wier ge
hoor de normale scherpte mist.
Men vindt ze in allerlei graden, doch wat zij
gemeen hebben is, dat zij hun gebrek (want
dit is het toch) zooveel mogelijk verborgen
houden en verzwijgen. Zij vormen ook met het
opgeweki?te deel onzer medemenschen en dit
is te begrijpen. Niet alles meer te kunnen hoo
ren, niet meer te kunnen meedoen, achteraf-
gesteld te worden ofuitgelachen, dit
alles draagt er niet toe bij iemand vroolyk te
stemmen.
Voor de godsdienstige hardhoorende heeft
zijn gebrek deze onaangename zijde, dat hij
vrijwel verstoken is van het bijwonen der gods
dienstoefeningen. Want het is te begrijpen, dat
het luisteren naar een preek, die men niet of
zoo goed als niet volgen kan, een ware be
zoeking is en er met toe bijdraagt de slecht-
hoorende in zijn lot te doen berusten.
Wel heeft de radio een oplossing gebracht,
die wel niet ideaal, toch met dankbaarheid werd
aanvaard. Maar, het was niet het ware. Een
radiopreek ie tot zekere hoogte surrogaat. Zij
kan den werkelijk godsdienstige op den duur
niet de bevrediging schenken, die het bijwonen
van de godsdienstoefening zelf vermag te ge
ven. Doch ook hier heeft de techniek ingegre
pen.
De kerktelefoons zijn gekomen en met haar
hoop in de harten van hen, die door een defect
gehoor van kerkgang verstoken waren. Het
moet echter gezegd worden, dat het gebruik
dezer kerktelefoons bij velen op een teleurstel
ling is uitgeloopen, omdat vele installaties zijn
aangelegd met de beste bedoelingen, echter
niet met de noodige kennis van de elschen,
welke aan een goede dooven-telefoon mogen
en kunnen worden gesteld. Door de radio heeft
de techniek der geluidsversterking groote vor
deringen gemaakt. Deze techniek wordt thans
ook toegepast op de dooven-telefoons, die daar
door een groote verbetering hebben ondergaan.
De mogelijkheid bestaat nu installaties te bou
wen, die zoowel voor licht-slechthoorenden als
voor zwaar-dooven geschikt zjjn, regelbaar
naar den graad der doofheid.
Het behoort zeker tot de stille wen-
schen van vele slechthoorenden, dat hun kerk
eens van zoo'- installatie zal worden voorzien,
opdat ook zy wederom, zooals voorheen, toen
zij nog in het bezit van een goed gehoor wa
ren, ter kerke kunnen gaan om daar de troost
en de opwekking te vinden, die vooral zij, zoo
zeer van noode hebben.
Zou hier voor vele Kerkbesturen en Kerke
raden geen taak zijn weggelegd
Een vraag, waarop het antwoord ongetwij
feld bevestigend moet luiden.
In de Vereeniging tot Bevordering der Be
langen van Slechthoorenden, Secretariaat:
Bergschelaan 76B, Rotterdam, heeft zich een
Commissie gevormd, die zich in 't by zonder
bezig houdt met de propaganda voor go
dooven-telefoons in kerken en andere openbare
gebouwen Gaarne wil deze commissie van ad
vies dienen bij aanleg of verbetering van in
stallaties. Zij wil ook op deze wijze de belan
gen der slechthoorenden trachten te bevorde-
DANK- EN BIDDAG.
De Chr. Geref. Kerk van Noord-Amerika
heeft, op verzoek van de Synodale Commissie,
op den jongsten Dankdag tevens nadruk
gelegd op de noodzakelijkheid van veroot
moediging en gebed met het oog op den nood
der tijden.
GEREF MANNENVEREENIGINQEN.
Ook de Geref. Mannenvereenigingen te
Steenwyk, Oosterzee (Fr.), Rheden-De Steeg,
Tjerkwerd (Fr.), Assen, Hylaard (Fr.) en
Bergum (Fr.) sloten zich aan bij den Bond
van Geref. Mannenvereenigingen in Nederland,
welke thans 160 aangesloten vereenigingen
telt met ruim 4000 leden.
EVANGELISATIE
Te Hengelo (O.) werd de jaarvergade
ring gehouden van het Centraal Comité voor
Evangelisatie in de Classis Deventer der Gere
Kerken, onder leiding van Ds. E. Prinsen, J
Enschedé.
Nadat verslagen waren uitgebracht over de
verrichte werkzaamheden en den stand der fi
nanciën hield Ds. J. J. Bouwman, van Almelo,
een causerie over de Evangelisatie in Twente
tusschen de jaren 1860 en 1878, waarbij hy tot
de volgende conclusies kwam:
1. de Kerken van Twente hebben in de jaren
18601878 een open oog gehad voor de Evan
gelisatie;
2. de Evangelisatie werd o-p de Kerkeraden
besproken, en eveneens op de vergaderingen
van de Classes en van de Particuliere Synode,
3. men stond op het standpunt in de zaak
der Evangelisatie „gemeentelijk te moeten
handelen, overeenkomstig de uitspraak van de
Synode van I860";
4. de Evangelisatie is van groote beteekenis
geweest voor sommige Kerken in Twente.
Het slotwoord werd gesproken door Ds. V.
Kuy ven hoven, van Hengelo.
ZENDING
In China. Den omvang van liet zen
dingswerk in Ghina verstaat men door de
volgende respect afdwingende getallen: de
Engelsche en Amerikaansche Zendingsge
nootschappen hebben daar thans nl. 7400
blanke en 25969 Chineesche krachten in
reclitstreeksohen dienst en bovendien nog
499 zendingsartsen in de hospitalen. Verder
hebben de Zendingsscholen dezer genoot
schappen thans 293.134 leerlingen en worden
24 Universiteiten door Christelijke Zendings
kringen gedragen. Aan dit zeer groote Zcn-
di'iigsleger voegt de Duitsche Zending in
China dan nog 262 blanke en 1164 Chinee
sche zendelingen, 9 missionaire artsen en
9076 leerlingen op de scholen toe.
GITTEN EN LEGATEN.
Te Oosterwolde (Fr.) ontvingen de
Ned. Herv. Gemeente en haar Diaconie resp.
legaten ten bedrage van f 1000 en f 2000 van
wijlen den heer J. Hekkema, overleden te
Zuidlaren.
RUIME KEUZE
Te Meppel hebben voor de vacante be
trekking van onderwijzer aan de Geref.
School (hoofd E. Kieft) niet minder dan 172
sollicitanten zich aangemeld.
STOPZETTING VAN SCHOLENBOUW
Te Almelo kwam in den Baad in be
handeling de nota van B. en W. betreffen
de verkregen overeenstemming met de be
sturen der Bijzondere Lagere Scholen in
zake voorloopige stopzetting van den scho
lenbouw. Na eenige bespreking heeft ook
de Raad een dien overeenkomstig voorstel
geaccepteerd.
OPENBARE SCHOLEN.
In „Het SchooLblad" deelt het Hoofdbe
stuur van het Ncd. Onderwijzers-Genoot
schap mee, dat in bijna alle provincies de
Rijksinspecteurs van het Lager Onderwijs
informaties inwinnen naar de mogelijkheid
van opheffing of combineering van Scholen.
IK BOEMEL, DE WERELD ROND. Eeïl
re4s om de aarde in twee Jaar, per ka
meel en spoor, schip en auto, door
Richard Kratz. Met 31 illustraties en
1 kaart. Geautoriseerde vertaling door
R. Wi&ssnngde Sterke.
Uitgave van Erven J. Bljleveld te
Utrecht.
De titel van dilt boek vonden we niet blj-
onder mooi. Wij verstaan nu eenmaal onder
...boemelen" iets, dat niet overeenstemt met de
goede zeden.
De Inhoud van dit boek valt echter in dit op
zicht mee. Wij vinden hier een hoogst Interes
sante reisbechrijvlng.
Kratz weet door zijn frisschen en lossen stijl
i door de vele anecdotes, welke hij beleefd
heeft en In zijn reisverhalen vlecht, de span
ning bij u erin te houden, zoodat ge zijn boek
achter elkaar moet uitlezen.
Voor de kennis van Land- en volkenkunde 1-s
zulk een boek zeker een groote aanwinst.
Maar wij hebben ernstig bezwaar tegen de
gevolgtrekkingen, welke de auteur trekt uit
hetgeen hij gezien en beleefd heeft. Als hij
schrijft, dat monogamie en „zedelijke" kleeding
voor den kleurling even gevaarlijk zijn. als voor
ons de vermenging van sexen of het naaktloo-
pen ln Decembc-r. dan is het onze overtuiging,
dat hier het „Christelijk" element al zeer ver
weg Is. Het spreekt vanzelve, onze „zeden" in
den zin van gewoonten, kunnen en mogen zoo
maar niet overgeplant worden op vreemden
bodem. Deze zijn en blijven aardrijkskundig
begrensd. Maar voor de ware „zedelijkheid" zijn
er normen, die niet verwaarloosd mogen worden.
En deze „normen" komen bij de Christelijke
levensopvatting het meest tot hun recht. Daar
om achten wij het zendingswerk van de hoogste
cultureele beteekenis. Maar de auteur zet ach
ter dien mlssionairen arbeid een vraagteeken.
Als reisbeschrijving vinden wij dit boek
hoogst Interessant, maar de gevolgtrekkingen,
welke de auteur maakt, kunnen en mogen wij
niet oaideraohrijven.
JOODSCHE STEMMEN OVER CHRISTUS
EN CHRISTENDOM, door J. Rottenberg
Th. B. Miss. predikant onder Israël. Met
een inleidend woord van Dr J. H. Gun
ning J.Hzn.
Uitgave van J. M. Brede-e's Uitg. Mij. te
Rotterdam
'k Wil eerlijk erkennen, dat drit boek voor
mij een verrassing was. Zeker, ik had wel eens
in courant of tijdschrift gelezen, dat hier en
daar een Joodsch rabbijn bewondering toonde
oor den persoon van Jezus. Die door Zijn leer
en leven recht had op hulde, omdat HIJ door
woord en voorbeeld de Juiste richtlijnen aangaf
voor het leven der menschen, zoowc-l indivi-
ïl. als jn onderling verkeer. Maar het was
ml' niet bekend, dat hot mogelijk was, zulk
een schat van getuigenissen uit het Jodendom
te verzamelen, welke bewijs afleggen van de
kentering in den Joodschen geest betreffende
den persoon en het werk van Christus.
De getuigenissen aangaande de historiciteit
van onzen Heiland steken gunstig af bij de be
weringen van zoovelen. die zich nog met den
Christennaam tooien en niettemin den Chris
tus naar het rijk der mythen doen verhulzen.
Met ontroering hebben we dit merkwaard/lge
boek gelezen. Het getuigt van groote belezen
heid en omvangrijke studie, 't Is waar, het is
er nog verre vandaan, dat de Joden in massa
Jezus erkennen als den beloofden Messias, als
den Borg en Middelaar. Doch niet minder waar
is het. dat een groote hinderpaal voor net werk
der Zending onder de Joden zou weggenomen
zijn. Indien het Nieuwe Testament in de ach
ting der Joden ging rijzen. Ons greep onder
het lezen van dit boek de gedachte aan. dat
meerdere belangstelling onder de Joden voor
het N. Testament onder Gods zegen kan leiden
tot de erkenning van Jezus als den Messias. In
elk geval moet een boek als dit prikkelen tot
meer intensieven arbeid in het Zendingswerk
onder Israël.
Van harte bevelen we dit boek aain, te meer,
omdat men op iedere bladzijde gevoelt, hoe de
auteur als bekeerde Israëliet vervuld is met
liefde tegenover zijn broederen naar het
vleesch, die nog wandelen in duisternis, omdat
zij Hein niet kennen, Die het Licht der wereld
is.
LIEFDE, TSCHEKA EN DOOD, door
Al Ja Raclimanowa. Vertaling van Serge
Egge-rt.
Uitgave van Teuling's Uitg. Mij. te
's-Hertogenbosch.
Dit boek van ruim 400 pag. (groot formaat)
beva.t het dagboek van Alja, waarin zij ons be
schrijft. wat ze van 24 Sept. 1916 tot en met
13 Sept. 1920 heeft meegemarkt in den tijd.
toen de Revolutie in Rusland uitbrak.
Ons dunkt, dit boek zal door velen met ont
roering worden gelezen.
Wie van dit dagboek kennis neemt, zal niet
durven beweren, dat de onmenschelijke wreed
heden, waarvan men leest ln de geschiedenis,
in de 20e eeuw tot de onmogelijkheden behoo-
ren, dank zij de beschaving.
De couranten melden ons wel een enkele
maal van een laaghartigen moord, maar dit is
dan een enkel geval.
Hier echter vinden wij een georganiseerd
plan, waardoor duizenden op de meest onmen
schelijke wijze worden gekweld en om het le
ven gebracht.
Wanneer veler oogen door het lezen van zul
ke lectuur, als dit dagboek biedt, geopend wor
den voor het ontzettend gevaar van het Bolsje
wisme, dan is het doel dezc-r uitgave bereikt.
Een boek als dit geeft geen genot, maar bevat
wel een ernstige waarschuwing.
„LAAT ONS DEZE BELIJDENIS VAST
HOUDEN!" Een twaalftal jeugdpreelceD
doo-r Dr F. J. Krop.
Drukkers- en Uitgeversbedrijf Sterner-
ding en Co., Rotterdam, 1932.
Persoonlijk ben ik zeer tegen .Jeugddiensten
gekant, èn om prtnclplëe-le redenen, wijl beide
O. en N.T. de gemeente des Heeren als één ge
heel beschouwen, waar men niet kan beginnen
aan i-ndeelingen tusschen Jong en oud. onge
leerde en inteliectueeie. rijke en arme men
schen enz., èn om praktische, omdat de jeugd
opgevoed wordt in de gedachte, dat men met
12 kerkbeurten per jaar aan God het Zijne ge
geven heeft, wat uit den booze is. enz.
Deze jeugdpreeken van Dr Krop zijn echter
uit het standpunt van het noodzakelijke van
jeugddiensten exemplarisch. Dr Krop is een
persoonlijkheid; hij is geen nabootser en geen
naprater, heeft een eigen visie, een zelfstandig
oordeel. Dat stempel zijner eigenheid staat op
deze preeken, die midden in de vraagstukken
des levens onzer jeugd staan, zooals b.v. over:
Christus De Vredevorst (vredesbeweging,
anti-militarisme. enz."): alsook die over: „Dan
sen" en die over: „Jezus Christus en de maat
schappelijke stroomingen (partijen) onzer da
gen" lk kan me voorstellen, dat dergelijke
preeken voor het beoogde doel hebben ingesla
gen: Dr taxeert zijn jeugdige hoorders en
annexeert ze. het ware ideaal van een preeker.
die niet uitgepreekt raakt. Een mooi geschenk
is dit boek voor de a.s. feestdagen. v. d. V.
GOETHE EN WIJ. VieT aspecten, door
E. D'Oliveira.
Uitgave van A. J. G. Strengholt te
Amsite-rdam.
In boekvorm worden hier o-ns geboden een
viertal voordirachten over Goethe, gehouden
voor de AVRO-microfoon. De eerste handelt
over Goethe's Vaderhuis en Jeugd, als elemen
ten, voor de verklaring van zijn persoonlijk
heid, de tweede over de ontplooiing van Goe
the tot lyrisch dichter, de derde over Goethe
als kindervriend en de vierde over Goethe,
bouwende aan de pyramide van zijn bestaan.
Deze radio-voordrachten, maar nu voor deze
uitgave als boek nog wat uitgebreid, doen ons
een diepe blik slaan in Goethe's persoonlijk
heid, wat zeer noodig is tot het recht verstaan
van de betekenis van Goethe als dichter en
Wijsgeer.
Maar we missen de critlek, welke van Chris
telijk standpunt noodzakelijk is bij alle waar
deering voor dezen grooten dichter-wljsgeer.
Niet, dat de autew In zijn groote vereering
van Goethe, de oogen sluit voor de zwakheden
In diens leven, maar hij beziet het beginsel,
waaruit Goethe leefde, niet onder het licht van
het Woord Gods. dat naar onze overtuiging al
leen kan lelden tot de Juiste levens- en wereld
beschouwing.
ADVENT, door Prof. Dr F. A. Korff
(Gen. 2 en 3). Tweede druk. Uitgave
van J. PLoegsma te Zeist.
Dit boekje bevat diepe en ernstige advents-
gedachten, waardoor wij leeren verstaan den
rijkdom van de genade Gods. dae ons tegen-
straalt van uit Bethlehems kribbe.
Het geloof In de Schrift, wanneer deze ons
spreekt van den val des menschen ln het Para
dijs, moge voor den mensch diep vernederend
zijn, toch biedt het meer troost daD de leer
van hen. die meenen dat de zonde behoort tot
den ontwikkelingsgang van het menschelijk ge
slacht. Helder stelt Dr Korff in het licht, dat d-e
zonde, hoe verschrikkelijk deze ook is, niet tot
wezen van den mensch behoort. Hierdoor
wordt de mogelijkheid van verlossing geopend.
Overigens hebben we wel bezwaren tegen dit
boekje. Voor Dr Korff is hetgeen Genesis ons
meldt van slang en boomen het eenige absoluut
onbelangrijke in dit Schriftgedeelte. Wij geloo-
i. dat het volgens Dr Korff geestelijk benade
ren van het feit van den val ten nauwste samen
hangt met het aanvaarden der in den Bijbel
voorkomende historische bijzonderheden. En
evenmin heeft het onze Instemming, wanneer
Dr Korff zegt. dat God uit liefde met Zijn straf
kwam in het Paradijs.
Die straf is en blijft voor ons eisch der God
delijke gerechtigheid, maar Gods liefde en ge
nade treedt aan den dag. wanneer Hij met hand
having van Zijn gerechtigheid een weg ter ver
lossing opent in het Beloofde Vrouwenzaad.
Wij spreken het echter gaarne uit, dat ook
zij, die onze bezwaren Jeelen. veel in dit boek
zullen vinden, dat het hart met rechte advents-
gedachten kan vervullen tegen het naderend
Kerstfeest.
DE DORPSPOTENTAAT, door Nobilis.
Uitgave van D. A. Daamen's Uitg. MU
te Den Haag.
Dit boek .dat als laatste deel verscheen in
den loopenden jaargang van de „Bibliotheek
voor Hoofd en Hart", hebben we met bijzonder
genoegen gelezen. In een boeienden roman laat
de schr. ons zien, boe ln Groningerland de rijke
boeren zelf met kwistige hand het zaad van
klassenhaat strooien in de harten hunner ar
beiders.
Want niet alleen, dat ze door een karig loon
de arbeiders zedelijk en geestelijk van zich ver
vreemden. maar ze dulden zelfs niet. dat een
arbeider naast hen een plaats inneemt in den
kerkeraad of andere organisaties in het dorp.
Vooral in Geerdlnk, een der rijkste boeren
van het dorp. weet ons de schr. dien dorps
geest zoo duidelijk en klaar te teekenen. Men
zit vastgeroest aan tradities. Uit traditie gaat
men op Kerstdag ter kerk. hoewel men de
overige Zondagen zijn plaats in de kerk gaarne
onbezet laat.
Leida, de dochter van Geerdlnk. Is in Gronin
gen op studie voor arts. Door haar verkeer ln
de Chr Studentenvereniging is in haar een an
dere geest ontwaakt Zü breekt met zondige
dorpsgewoonten, zoekt in haar vacantie toe
nadering tot de gezinnen der arbeiders en hoeft
groote waardeering voor de ernstige predi
king van den jongen predikant. Dit alles welci
groot ongenoegen op bü haar vader. En vooral
wanneer blijkt, dat de jonge dominee en Lelda
voor elkaar meer dan gewone genegenheid ge
voelen. komt het in Geerdlnks gezin tot een
geweldige uitbarsting.
Wij vinden den figuur van den jongen predi
kant uitnemend getcekend. Onder veel leed ge
bukt, hem aangedaan door hooghartige boeren,
gaat hij rustig zijn gang. HU is een hoogstaan
de figuur: de droeve ervaringen mogen zijn
prediking dieper en ernstiger maken, toch acht
hU den kansel te hoog en het predikambt te
verheven .om deze te misbruiken voor stelcen»
onder water op menschen, die in de kerk het
recht van zelfverdediging missen. En In 't eigen
persoonlijk leven toont hit een oprecht Christen
te zUn, wanneer hU Leida opwekt, rustig Gods
tild af te wachten om zijn en haar innigste
wenschen te vervullen.
Wanneer Geerdlnk vrij onverwachts sterft
en het blijkt, dat hU veel te hoogen stand ge
voerd heeft, dan is het oogenblik daar. waarop
Ds. Herstol en Lelda kunnen trouwen, terwni
zU belden de zorg op zich nemen voor Leida s
moeder.
't Is een spannend verhaal, waarin verscha
lende momenten de lezei-3 ontroeren zullen.
Als goede ChrlstelUke lectuur kunnen wij d.c
hoek van harte aanbevolen;
ECONOMIE EN FINANC1EH
HET PROCES IN EEN BEGIN
STADIUM
DE EENIGE WEG, DIE NAAR
HERSTEL LEIDT
De wensch is de vader der gedachte en het Is
hieraan toe te schrijven, dat zoo velen onder
ons vermcenen. dat de crisis haar diepte-punt
reeds heeft bereikt. Hoover decreteerde deze op
niets gebouwde stelling, toen zijn verkiezing
moest worden bevochten, von l'apen had de
leuze noodig om zijn economisch programma
ten uitvoer te kunnen brengen, want zijn eco
nomische vabanque politiek had vertrouwen,
enthousiasme en voornamelijk speculatiezucht
tot grondslag. Zij. die het einde van de de
pressie verwachten en zich daarbij or de vaste
stemming op de beurzen en de gestegen notee
ringen op de productenmarkten beroepen, zul
len er vermoedelijk naast zijn. Natuurlijk is er
In deze wereld een minlmumverbruik en wan
neer dit minimum ten naastenbij gehaald is,
ontwaart men eenige natuurlijke kooplust, die
weer voor de speculatie aanleiding wordt om
mee te loopen ln de hoop op gewin. Zoodra de
speculatie zich te ver op het gladde ijs waagt,
ls de reëele kooper verdwenen en de markt
zinkt opnieuw in. De economen vermeenen hier
uit te mogen concludeeren. dnt het niveau om
zijn cvenwichtsstand schommelt; bij vele crises
is dit
een teeken van herstel
aar een rustige basis noodzakelijk is om op
nieuw een hecht gebouw te kunnen stichten.
Maar dan moeten ulle andere factoren gunstig
zijn; het is niet die rustige basis welke het
herstel veroorzaakt, maar het zijn juist de ge-
zondmakende krachten, die op een gegeven
moment die rustige basis scheppen.
Wij hebben al zoo menigmual in het licht
gesteld, dat er nog weinig verbetering In de
conjunctuur bestaat; wij hebben daarbij ge
wezen op de verschillende feiten, die ons ter
staving van die meening ten dienste staan en
die lungzamerhand algemeen bekend zijn ge
worden. Wij behoeven de oorlogssohulden niet
meer te noemen als factor van onzekerheid,
misère en mogelijke verdere muntdepreciaties,
waarbij het Pond Sterling midden ln de belang
stelling staat: wij behoeven niet te wijzen op
de handelsbelemmeringen, die eerder toe- dan
afnemen. De groote politieke tegenstellingen
in Europa en In bet Oosten wijzen de richting
van verder schrijdende verwarring uit instede
van toenadering en zoo kunnen wij doorgaan
net het opnoemen van factoren, die een herstel
tegenhouden en die den chaos eerder vergroo-
ten.
In dit verband willen wij op nog een zeer
belangrijke factor wijzen, die menigmaal ver
waarloosd wordt en die bij negatie zou kunnen
lelden tot verder kapitaalsverllcs bij velen. Wij
doelen op het feit, dat vele maatschappijen ge
leidelijk aan hun kapitaal sterk zien verwaterd
en dut dit water eerst behoorlijk zal moeten
worden wegg-pompt, alvorens aandeelhouders
geregelder toestanden
zullen kunnc-n constateeren. Dit proces zal op
heel wat verder koersverlies komen .te slaan
en daar, waar het koersniveau al drastisch is
ingezonken, moet men rekenen op een perma
nent niveau, op een zeer laag peil. M.a.w. bij
vele fondsen zullen wij dus verdere koers-
reacties te zien krijgen, terwijl anderen zich
uilen kunnen handhaven op het diepte-punt dat
bc-reikt is. Natuurlijk kan de speculatiegeest,
tijdelijk de koersen opschroeven, maar de wer
kelijkheid zal, nadat de roes is uitgewc-rkt,
weer voor hernieuwde nivellatie zorgen.
In de na-oorlogsjaren heeft men algemeen
veel te sterk uitgebreid. Alom werden nieuwe
fabrieken opgericht; nieuwe plantages werden
•esticht en er is nagenoeg eeen enkele be
drijfstak, die zich niet op ongezonde wijze op
blies. Om concrete voorbeelden te noemen wij
zen wij op het automobiel-bedrijf; geen enkele
automobiel-leider daoht eraan. dat de vraag
naar auto's weleens zou kunnen ophouden. Hoe
meer auto's er liepen, hoe meer menschen zich
een a.ulo gingen aanschaffen, hoe meer ver
vanging van oude wagens zou er noodiig zijn.
Wainneer dus het verzadigingspunt van nieuwe
wagens bereikt was. dan zou alleen al de ver-
vangingsvraag in de tientallen millioenen wa
gens loopen. Door deze verwachtingen misleid,
breidde men uit en het geld daarvoor werd niet
met moeite gezocht, integendeel, men wierp het
den auto-magnaten in ruime mate toe. De flo-
reerende auto-industrie werkte bevruchtend op
tal van aan haar ondergeschikte bedrijven. De
spoorwegen hadden veel te vervoeren; zij be
stelden nieuwe wagons, nieuwe rails, nieuwe
emplacementen. De koper- en tinmijnen werk
ten op volle capaciteit: orders stroomden naar
de ijzer- en staalindustrie, tal van nieuwe ar
beiders werden alom aangenomen en de koop
krachtige vraag steeg daardoor tot ongekende
hoogte en het ■'betalingssysteem zorgde voor
sterk toenemr a i omzet, niet alleen in
AlMIrf. 1 ïïvtïn -
gestelde doel. Wij vinden een dergelijke opvj
tiiigr logisch, want het is niet noo'Jzake'.l.nr, I
men de vuile wasch in het openbaar behandf
Maar om dit te bereiken, moet c-r winst wor(
gemaakt, omdat men alleen uit winst kan res
"eeren.
Men trekke hieruit tevens een nriaere cj
clusle. voor aandeelhouders van belang, li
veronderstelle niet, dat het huidige koer-snivj
ongemotiveerd Is en dat een conjunctuurver
ering de koersen onmiddellijk naar boven rr.
brengen. Integendeel: een keerend ti.1 moet!
de eerste plaats benut worden om de nood
fschrljvingen te doen op overbodige oblec
m zich intern te versterken. Daa :in I;:
pas denken aan divldendi'itkeering. Men
daclitig op rendement, want rendemoii;
eenige juiste norm om het aand .-ei en bezit
kunnen waardeeren. Tenminste, w-annec de'
rectie eener maatschappij eerlijk te werk g
en net zoolang reserveert tot ue boek was
van zijn vaste bedrijf in ovfre-nstemming
gebracht met de reëele waarde.
eftel..
van luxe artikelen. Deze
ook ten opzichte
toenemende bedrijvigheid
In alle takken van bedrijf leidde tot steeds
meer expansie: scheepswerven werkten koorts
achtig en breidden uit; stoomvaartmaatschap
pijen verdubbelden hun vloten en zoo kunnen
wij doorgaan. Er is nagenoeg geen enkele
maatschappij, die niet door deze koorts bein-
vloed werd. Het geld bleef naar de beurs toe-
stroomen. getuige bijv. de makelaarsleeningen
in Amerika, die op September 1929 boven de
S 81 milliard waren geklommen en die op het
moment zijn teruggevallen tot 344 millioen.
na In Juli van dit jaar het laagtepunt van
S 241,6 millioen te hebben bereikt. Deze leenln-
gen zijn weliswaar beduidend gedaald, maar
het geld, dat destijds naar de beurs gevloeid is
heeft in het bedrijfsleven zélf emplooi gevon
den. Er zijn fabrieken voor gebouwd; een deel
is naar a,ndere landen gevloeid en onderweg
bevroren, waarbij de vraag rijst, of deze be
dragen niet voor goed als verloten moeten wor
den beschouwd. Al die uitbreidingen kunnen op
het moment niet meer doelmatig en winstge
vend worden aangewend: het onderhoud kost
handen vol geld en de zoogenaamde „overhead-
expenses" d.w.z de vaste lasten zijn zoodanig
gestegen, dat men ze moet verminderen om
niet geheel en ai ten onder te gaan. Door een
en under Is het kapitaal van de meeste bedrij
ven verwaterd: men zou dividend over het ge-
heele kapitaal moeten betalen, terwijl een groot
deel niet tot de winsten bijdraagt. De Ameri
kaansche staal-industrie werkt bijv. op circa
19% van haar capaciteit, al sinds begin van dit
jaar. zij het ook met verschillende fluctuaties.
De Bethlehem Steel kan bijv. eerst winst gaan
maken, wajineer op 50% van haar capaciteit ge
werkt wordt en wanneer dit in afzienbaren tijd
niet mogelijk zal blijken, dan moet een deel
van het niet-rendnbele vaste bedrijf worden af
gebroken. Eerst dén kan men de kosten tot een
beduidend lager niveau reduceeren.
Zoo-lang men daartoe niet overgaat en het
surplus, wat men niet noodig heeft laat be
staan, dan is cr van
saneering van het wereldbedrijfs-
leven
geen sprake. Men moet zich gaan aanpassen;
wat er tot nu toe aan aanpassing gepresteerd
Is, heeft geen noemenswaardige beteekenis.
Het zijn juist de tolmuren, co-ntlngenteerlngen,
die misschien constructief werk kunnen ver
richten. Wanneer Japan bijv. ziet, dat zijn ar
tikelen hoe langer hoe meer geweerd worden,
niet door den enkeling (want dat zou oorlog
kunnen be-teekenen. getuige de gevolgen van
den Japanschen boycot in China) maar door
alle Staten, dan zal het land van de Rijzende
Zon duidelijk gaan inzien, dat uil het afze-t be
houden, een toontje lager moet worden gezon
gen. Dit beteekent eveneens afbraak. Gaat To
kio dnarin a! niet voor door een groot gedeelte
der surplus tonnenmaat naar den siooper le
zenden. Begint deze tendenz ook al niet naar de
AVestersc-he scheepvaartmaatschappijen over te
slaan om te gaan afbreken, wat nun winst
mogelijkheid in den weg staat. Men zal dien
afbraak overal gaan zien. wereldconferenties
op handelspolitiek gebied ten spijt. Men zal net
zoo lang het protectionisme gaan verscherpen
tot de wereld zich aan de verminderde vraag,
maar ook aan elkander heeft aangepast. Ddt
is de eenige weg. die naar herstel feidt. Reke
ning moet worden gehouden met elkanders be
langen. niet door den zuiveren vrijhandel terug
te nemen, want dan herstelt met de fouten niet
maar om door de bittere noodzakelijkheid ge
dwongen, rekening met elkander te gaan hou-
en.
Men zal het blijvende kapitaalsverlies onder
de oogen moeten zien. En dan zal men bemer-
hiervoor zijn uitgewerkte bnlans-ana-
o bijzonder nuttig dat de beurskoers
al aardig ver gedaald is in verhouding tot de
verwatering van het kapitaal. Bij de eene maat-
sohnppij ls die aanpassing te ver gegaan, bij de
and-ere is zij nog pas in het
aanvangsstadium
De eene bsnlc heeft zijn debiteuren en voor
schotten, zijn beleggingen etc, nog /oor 100
In de boeken staan, terwijl de directie weet. dat
de werkelijke waarde belangrijk lager ligt de
andere instelling heeft zijn loketten moéten
ten, zooals in Amerika schering en inslag
Dpch hoevelen zouden hun armoedje niet
openlijk tnonen. wanneer zij de balansen publi
ceerden overeenkomstig de werkelijkheid?
Alen zal trachten de inwendl saneering tot
'and te h-"ngen door het m-'ken van stille
Naar buiten hliikt dan niet de grootte
bestaande stro"'
t werkt niet
ra->n fo"h
5 PCT. LEENING VELSEN
Groot i 1.450.000 98%
Do Bank Associatie Wertlieim en Gompi
1834 en Credietvereeniging 1853 N.V., J. Frt
rik Bangort en Co., Jonas en Kruseman, Lei
bruggen, Guépln en Muyaken en H. O.vens
Zonen, berichten, dat zU de inschrijving op
stellen op Donderdag 1 Dec. op f 1.45C
obllgatlën der gemeente Velsen b(j h:
toren te Amsterdam, Rotterdam en den Ha
De koers van inschrijving bedraagt 9Slk
Betaling 16 December. De leening is aflosb
a pari volgens een amortisatieplun te begin
1 Dcc. 1933. Vervroegde geheele of verster
gedeeltelijke aflossing is voor 1 Dec. 1937 i"
toegestaan. Voor de betaling van rente en
lossing dezer geldleening worden alle gew
middeien en Inkomsten der gemeente aan
wezen, voor de onverplichte aflossing ook
kopitaalsinkomsten.
De opbrengst van deze leening is hoofdza
Ujk bestemd voor uitbreidingskosten van
waterleidingbedrijf, kapitaalverstrekking
het grondbedrijf, aanleg en verbetering van
gen. bruggen enz., stichting en verbouw
scholen.
De vaste leeningsschuld zal op 1 Januari
(de aan te gane leening inbegrepen) f7.395
bedragen, of per inwoner f 171. Hierva:
voor rekening der bedrijven voor gas er
tn het grondbedrijf f 3.428.650. of f 79 per
woner
Het zuiver inkomen voor de Rijksinkomst
belasting bedroeg voor het belastingjaar 1!
'32 f 25.521.620.
Het grondbezit der gemeente, ingebracht'
het grondibedriif bedraagt rond 127 H.A., i
wijl de gemeente bovendien aan parken b|
40 HA.
Volgens de balansen der bedriiven per 31
comber 1931 bedroegen de reserves tot
f 302.661.
De crisisuitgaven over 1931 zijn gebracht
laste van den gewonen dienst. tengevo'
waarvan de rekening over dat jaar, voor
eerst sedert vele jaren, sluit met een nadej
saldo van f 55.000, dat ten laste van den j
wonen dienst voor 1933 komt
De begrooting voor 1932 sluit in ontval
sten en uitgaven met een bedrag van f 3.806.1
DE ORANJE NASSAU MIJNEN
De Steenkolen Handelsver»
ging voert onderhandelingen.
de „Tel." van betrouwbare zjjde
Na
verkoop
landels; ere«
e AVest>|iits|
neemt voert het Fransche concern De Wen!
dat ovei heerschende belangen heeft bjj de On
je-Nassnu Mijnen te Heerlen, momentcel
derhandelingen betreffende den verlt
deze miinen aan de Steenkolen Handel
ging. bU welke maatschappij de
mijnbouw sterk is geïnteresseerd.
ALG. VRUCHTEN IMPORT MIJ.
Verlies 1931-'32 f 17.398 (v.j. wi
f212.146). Div. nihil (v.j. 7 pi
Aan het jaarverslag over 19311932 van
Algcnipene Vruchten Import Maatschappij!
Rotterdam, wurdt het volgende ontleend:
Het omzetcijfer bedroeg' dit jaar f 5.288.77
(v.j. f 8.701.424). Dit ia te wilten aan den
ringeren invoer van Amerikaansche appe
aan de economische ongunstige omstandlgb
vnl. in ons achterland, en aan de importbej
king in verband met fiscale maatregelen,
gevoelig verlies berokkende den importeurs
verhooging van Invoerrechten op appels
2 pet. en een nieuw ingesteld tarief 10
op nieuwe aardappelen. Het ergst werden
echter getroffen toen vanaf 1 April ook
versche Zuidvruchton de belangrijkste
port met een recht van 10 pet werden
zwaard.
Het spreekt vanzelf, dat op dat oogenl
verplichtingen bestonden voor belangrijke t
veelheden, die nog gedurende het restant va)
seizoen moesten worden verscheept. Daar i
in deze branche slechts mogelijk is, al de
voeren in veiling aan te bieden, en de
brengsten dientengevolge onder de tegenwd
dige omstandigheden hoofdzakelijk afhanké
zün van de marktwaarde hier te lande, behi
het geen betoog, dat deze onverwachte liefl
van rechten voor Importeurs een kostpi
verhooging van 10 pet hen duur te staal
gekomen.
Het ls niet mogelijk de door al deze mt
regelen ontstane verliezen in concrete ciil
uit te drukken, maar dat de berokkende schi
vele tientallen duizenden guldens bedraagt
zeker.
Bovendien werd een belangrijk verlies I
leden op tijdelijke belegging van de overtoil
kasgelden in prima 4 pet gemeente-obligaf
Het saldo-verlies 1931-'32 bedraagt f 17|
(v.j. winst f 212.146). Er wordt geen dividl
uitgekeerd (v.j. 7 pet.).
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
De Ned. ss. Commewyne (et St. Thomi
2482 ton bruto, 1543 ton netto en de Nick'
(ex St. Jan). 2498 ton bruto. 1528 ton ne!
beide in 1907 te Kopenhagen gebouwd en t
behoorende aan de Koninklijke Nederl. Stoi
boot MU.. te Amsterdam, zijn naar Italië
kocht, behoudens inspectie. De schepen zul
weder ln de vaart worden gebracht.
De Commewyne is opgelegd geweest val
3 April 1931 cn de Niclterie vanaf 11 Febr. l|
DE JAVA ZUID-AFRIKALIJN
Verlengd naar Saigon en Bangl
Het N. v. d. D. v. N. I. meldt, dat rrmt
gang van 21 November de schepen, varende'
de Java-Maurltius-Afrikalün van Batavia ri
Bangkok en Saigon zullen döorloopen. Het
lengen van de lün moet niet als iets geil
nieuws worden beschouwd. Reeds bij het o
oen van de Afrikal|jn lag het in de bedoel
Bangkok en Saigon eveneens daarin op te 1
men ten behoeve van het' vervoer van rijst!
hout vanaf deze havens naar Reunion en Al
kahavens.
Tot nu toe onderhield echter een klein sö
den dienst van Java op deze plaatsen. Het 4
voer nam steeds toe en thans is het gewens
tot de oorspronkelijke opzet over te gaan en
schepen van de Java-Mauritius-Alilkalijn d
Bangkok en Saigon te laten dooi loopen.
Dit was evenwel, in verband met den I
geren reisduur, slechts mogelijk Indien
derde schip aan de Afrika Lijn werd toegevos
waardoor dan tevens aan de gevoelde behoef
een 4 wekelijkscben Instede van een maan
Hjkschen dienst te onderhouden kon worden
daan. Het sa. „Barentsz" (voor de voïgg
reizen te vervangen door s.s „Roggeveen")
der. dienst openen, terwijl deze lijn verder I
zal worden bevaren door de schepen „Tasmi
en „Houtman".
POND STERLING OP 18.—
Laagst niveau sedert 1
Het gaat met het Engelsche pond dageli
verder naar beneden, dank zjj de nog h«
schende onzekerheid over de oorlogsschuldb<
Iingen op 15 December a.s. De dollarnoteetj
stelde zich gister te Londen op 3.20;'j. 't la
ste niveau, dat sinds 5 Febr. 1920 werd berel
Ware er geen offlcieele steun gekomen.
wa3 de koers nog verder ingezakt. De gull
stelde zich op 8.00. In overeenstemming j
deze daling steeg de goudjirjjs tot een i
nooit voorgekomen hoogterecord.
DE NOORD-ATLANTISCHE
SCHEEPVAARTCONFERENTIE
Prijsverhooging met ingang
Maandag a.s.
Te Londen werd gisteren de Noord-Atla
sche scheepvaurteonferentie gehouden
werd besloten de vroeger ingevoerde bezu
gingen niet te herroepen. Wel werd er in II
gestemd dat a.s. Maandag zekere verhoogiiu
van kracht zullen worden. Het leidend beg'
sel is geweest een verhooging van ongen
b pCt. op de hutten der eerste klasse de tw
de klasse wordt 5.50 hooger. dc toeristenkl
sen 5 hooger, de vrachten op schepen w«
naar het Westen varen 7.50 hooger ter'
die in Oo8tel(jke richting gelUk zullen zijn 4
de tarieven voor de derde klasse.
Een zomerseizoen vun vier weken zal w
.vorden Ingesteld. De tarieven vnor do een
klasse zullen dan 5 pCt. hooger zim duu vuorl
toeristenk' -so. I1-' huidige verminderingen!
vaarten zullen voor alle klassen gehaï
d bloven.
