FONDERDAG 24 NOVEMBER 1932
Ziekenhuiskwesties in Zeeland
PEN'BELE ZAKEN VOOR DE
BELASTINGBETALERS
MEN HEEFT VAN HET GOEDE
TE VEEL
Men schrijft ons uit Zeeland:
We zitten hier midden in de ziekenhuis-
kwesties. Ze zijn niet pas vandaas of giste
ren ontstaan integendeel, ze hebben al
meni^en jaardag achter den rug maar ze
■werden toch in het bijzonder de laatste we
ken en maanden actueel, vooral in dien zin,
dat de belastingbetalende Middelburger en
Goessenaar er wel op rekenen kan jaarlijks
mee te mogen helpen aan de delging van een
ziekemhuistekort en de Vlissingers vo ir.aan
wat meer moeten betalen bij opname in een
ziekenhuis.
I^tvdurige en vele gemeenteraadsvergade
ringen zijn reeds aan de ziekenhuiskwesties
gewijd en nog is in Middelburg en Goes de
oplossing niet gevonden.
Hoe de toestand in Vlissingen is
gegroeid
Wel in Vlissingen. Daar kan men zeggen
als de hoogere colleges geen bezwaar ma
ken teen de in de laatste Raadsvergadering
genomen besluiten dat aan den veeljari
gen ziekenhuisstrijd een eind is gekomen.
Over dien strijd zou een aardig boekdeeltje
te vullen zijn.
Het gemeentelijk gasthuis dat vooi een
gronte groep der bevolking vanwege zijn lage
tarieven aantrekkelijk was, had al lang drin
gend vernieuwing noodig. Soheen 't eenige
iaren geleden, dat het inderdaad daartoe
komen zou, van hoogerhand werd dit plan,
dat te duur opgezet scheen, verijdeld. Sp ledig
daarna werd aan een bescheidener plan ge-
Maar ziet, dank zij de voretelijke gift van
wijlen den heer J. H. Blum, kreeg het
Christelijk Ziekenhuis een Hinken vooi-
sprong. ja kan men gerust zeggen, dat van
toen af practisch een nieuw gemeentelijk
ziekenhuis van de baan was. Dat zagen b.v.
ook de burgemeester en de raadsfractie van
den Vrijheidsbond in, waarom zij verder pleit
ten of stemden voor grondverkoop aan Be-
thesda, opheffing van het Gasthuis, enz. Het
zou ook al te dwaas zijn in Vlissingen drie
ziekenhuizen te hebben!
Toch hebben de burgemeester en de libera
len Raadsleden over deze koersverandering
van socialistische en vrijz. dem. zijde hee
wat onvriendelijk te hooren gekregen. Want
dit moet gezegd: de roode en rose heeren
hebben den ziekenhuisstrijd met elan tot het
voor hen bittere eind gevoerd. Ze hebben als
leeuwen gevoohten voor hun beginsel van
gemeentelijke ziekenhuisverpleging.
De meerderheid van den Raad stond echter
met beide beenen op den bodem der werke
lijkheid en ook de autoriteiten van den dienst
der Volksgezondheid wezen er herhaaldelijk
op, dat het Gasthuis niet meer aan de eisohen
der ziekenverpleging voldeed. Besloten is
dan nu in de laatste Raadsvergadering, dat
het Gasthuis weer wordt, wat het vroeger
was nl oude-Heden gesticht, dat de Vlissing-
Bche patiënten naar verkiezing kunnen wor
den opgenomen in Bethesda of Sint Joseph
te Vlissingen of in het (neutrale) Gasthuis
te Middelburg
Voor on- en minvermogenden kan Maat
schappelijk Hulpbetoon suppleere®. Zij. die
den vollen verplegi-ngspnjs betalen zijn in
het vervolg wat duurder uit, omdat de tarie
ven in beide ziekenhuizen wat zijn ver
hoogd en ongeveer gelijk zijn gebracht met
Middelburg. Wat de nieuwe stand van zaken
voor de publieke kas zal beteekenen, dient
nog afgewacht te worden. Daarover zijn de
meeningen verdeeld,
De oplossing van de ziekenhuiskwestie
maakt een eind aan heel wat onrust en
agitatie iin de Soheldestad.
Bedenkelijker is het in Middelburg.
In Middelburg ziet het er voor de ge
meentekas en dus voor de belastingbetalers
bedenkelijker uit. Uit de scherpe debatten,
die daar in de laatste Raadsvergadering zijn
gevoerd, is wel komen vast te staan, dat hei
Gasthuis een jaariijksch tekort oplevert, dal
met ver va® de f üU.UUU afligt. Dat beteekent
wat voor een gemeente als Middelburg, die
nog geen 20.0UU zielen telt e® reeds zucht on
der vele zware lasten.
Het A. R. Raadslid, de heer Mr. L. van
Andol, hield een ware philippica togen hei
Gasthuisbestuur of feitelijk over dit 1/estuui
heen tegen de doktore®, die volgens hem te
vpel te vertellen hebben en het Gasthuis te
duur maken, met diet gevolg, dat het Raadt»-
lid-medica, mevr. WeijJ, naar haar eigen
woorden „trilde van verontwaardiging".
Maar met boos worden maakt men net te
kort niet kleiner. Het aantal eerste- e® twee-
de-klaspatienten loopt bedenkelijk terug. Hei
aantal verpleegsters is zóó groot, dat er ge
middeld voor eiken patiënt eén verpleegster
disponibel is. Men heeft het de® lieer Van
Andel niet tegengesproken, wel getracht hei
te verklaren.
De buitenstaander kan zioh maar moeilijk
ontworstelen aan den indruk, dat men in hei
Mididelburgsohe Gasthuis misschien ook
wel op ander gebied in de Zeeuwsche hoofa-
slad ietwat boven zijn stand leeft. Er is
een tijd geweest, dat het diende voor hei
grootste deel van Walcheren, en Zuid- en
Noord-Beveland, maar die tijd is voorbij. De
kring, waarvoor het dient, is door de tot
standkoming van andere, meer moderne zie
kenhuizen, niet weinig verkleind. De opzei
moet dus ook bescheiden e® sober zij®.
De Raad heeft dan nu aan B. en VV. op
gedragen met het Bestuur der Godshuizen
over enkele concrete punten te gaan praten.
We zullen afwachten of dit eenig resultaat
oplevert.
Ook In Goes Is het misère.
Ten slotte Goes. Ook hier is in de laatste
Raadsvergadering de beruchte f 150.000 als in
kort van het Gasthuis genoemd. Hier is het
een tekort over ongeveer vijf jaar. Dat
scheelt dus aanmerkelijk, maar Goes is ook
de helft kleiner dan Middelburg.
Dit ziekenhuis beslaat nog maar ongeveer
vijf jaar. Het Gasthuis was vroeger een te
huis voor ouden van dagen en een zieigen
huis was er in Goes niet, tot er omstreeks
1927 twee tegelijk verrezen: een neutraai
(het Gasthuis) en een Roomsoh-Kathoiiek
.(St. Joanna).
Toen het Gasthuisbestuur (dat rekenplich-
tig is aan de gemeente) destijds met zijn zie
kenhuisplannen in den Raad kwam, is van
A. R. zijde op eenig uitstel aangedrongen,
omdat bekend was, dat er ook van andere
zijde ziekenhuisplannen in de maak waren.
Maar neen, de meerderheid zette door en
een der liberale Raadsleden nog wel een
belastinginspecteur riep het uit, dat men
wel een overbeterlijke pessimist moest zijn,
om hier ee® tekort te verwaohtenf
Ooh arme. We zijn nog maar vijfjaar ver
der en er is al f 60 000 tekort, terwijl men
over tekort aan patiënten niet te klagen
had en de levensmiddelenprijzen ste>rk ge
daald zijn. Nu steekt me® het op de tarie-
en, die te laag zijn, maar die zijn nog even.
hoog als bij de oprichting, dus volgt daaruit,
dat de opzet niet deugdelijk is geweest.
Nu wil het Gasthuisbestuur de gemeente
or het tekort laten opdraaien. Maar B. en
W. stonden daarvoor niet direct klaar en
roegem advies van de Vereen, van Ned. Ge
meenten. Dat advies hield een scherpe ver-
oordeeling van het beleid van het Gasthuis-
hestniur in. Er werd zelfs van wanbeleid ge
sproken!
Dit bestuur heeft zich tegen dezen aanval
erdedigd. Zijn verweerschrift is nu weer ge
zonden naar bovengenoemde vereeniging.
Juridisch is de zaak dus n-g niet voor
elkaar. Maar inmiddels wilde de meerder
heid van den Raad (Vrijheidsbond, S.D.A.P.
en twee Christelijk-Historischen) naar een
ooraf beraamd, geheim, maar uitgelekt
plannetje, aan het Gasthuisbestuur een kas-
geld'leening van f 60.000 verschaffen. Dan
een goede exploitatie weer mogelijk.
Maar Ged. Staten hebben dit voorbarige be
sluit niet g edgekeurd, zoodat de ziekenhuis-
kwestie in de. Ganzestad nog lang niet opge-
De belastingbetalers hopen maar, dat ze
zonder al te veel kleerscheuren afkomen,
maar het is een hopen met vreeze.
Ook in de ziekenhuiskwesties kimen weer
aa® het licht de nadeelen van de verspreide
ng van de onderscheiden deel en van
Zeeland.
Vijf ziekenhuizen voor Walcheren en Be
veland, het is „des Guten zuviel".
Kerknieuws
NED. HERV. KERK
«roepen: Te 's-Grevelduin-Capelle, J.
D. Kleijne te Willige-Langerak.
d a n k t: Voor Ter Aa (bij Nieuwer,duis)
Gouderak. Sprang en Poortvliet, cand. J. Spelt
te Stoutenburg (bij Amersfoort).
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand P. B. Le n gk e e k, die de Geref. Kerk
te Castricum als hulpprediker diende, heeft, nu
zijn arbeid aldaar beëindigd is, weer alle Zon
dagen vrij, waarop hij de Geref. Kerken gaarne
zal dienen Zijn adres is: Marconiplein 3c, Rot
terdam (W.).
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Men schrijft ons:
D s. W. J. van 011 e r 1 o, predikant der
Geref. Kerk van Oosterend-Hijdaard (Fr.), die
hier jl. Zondag bevestigd werd en intrede deed,
hield niet over Jesaja 10 68, maar over
Jesaja 40 68 zyn intreepredikatie.
Ds. A. H. VAN MINNEN
Te 's-Gravenzande zal de Geref. Kerk
morgen, Vrijdagavond te half zeven, samenko-
voor een feestelijke herdenking van het
feit, dat Ds. A. H. van Minnen gedurende 40
jaren in de bediening des Woords gearbeid
heeft. De jubilaris zal alsdan tevens een ge
dachtenisrede uitspreken.
VERKIEZINGEN
In de Ned. Herv. Kerk:
West-Zaandam. Voor Notabelen zijn we
kozen de vrijzinnige candidaten met 240 stern
en tegen 114 op de rechtzinnige.
TUCHTZAAK FROF. J. DU PLESSIS
In Februari van dit jaar is door de Alg.
Synodale Commissie der Ned. Geref. Kerk in
Zuid-Afrika (Kaapprovincie) eenparig een voor
el van den volgenden inhoud aangenomen:
„Prof. du Plcssis wordt verlof van afwezig
heid met behoud van salaris en huistoelage
verleend tot bij de volgende gewone Synode,
die bijeenkomen zal, volgens besluit, in Okto
ber 1932, als wanneer door dat lichaam verdere
regelingen met gemelden Professor zullen ge
troffen worden".
Door de Kaapsche Synode is nu aan het
einde der vorige maand met algemeene stem-
besloten in de uitspraak van het Hoogge
rechtshof in de zaak van Prof. du Plessis te
berusten, de in 1930 op den hoogleeraar toege
paste straf te herroepen en een Commissie
i leden te benoemen, om met Prof. du
Plessis de kwestie van verdere regelingen tus-
ichen hem en de Synode te bespreken en de
volgende Synode van advies te dienen.
GEREF. KERK IN SYRIË
Te Papa (Hongarye) in de Theologische
School heeft, aldus de „N. R. Crt.", enkele da
gen geleden Ds. Janos Malik, Gereformeerd
predikant te Damascus, een lezing gehouden,
in hy erop wees, dat uit de oorspronkelijke
Nestoriaansche Kerk in Syrië onder inwerking
Amerikaansche Presbyteriaansche
irissen 63 Gereformeerde Gemeenten
ren ontstaan. Daarvan echter waren gedurende
den oorlog vele te gronde gegaan. Het mi
werk werd op het oogenblik in hoofdzaak in
Damascus om Mc,3oel gevoerd.
FORMULIEREN VAN EENIGHEID
De „Kaapsche Synode" der Ned. Geref. Kerk
in Zuid-Afrika, einde October j.l. gehouden,
heeft met op 3 na algemeene stemmen besloten
de „leerbesluiten" van 1928 terug te nemen,
zulks op voorstel van den moderator, Da. G. J.
De voorstéller formuleerde aldus: „Aange
zien in die Ordonnansie in sake die Kerkleer
die Formuliere van Enigheid vasgelê is a
enigste en genoegsame toets, en aangesien die
leerbesluite van 1928 moontlik kan opgevat
word as bedoeld om te dien as 'n addisionele
toets, en aangesien misvatting in hierdie opsig
aanleiding kan wees tot moontlike verwarring,
besluit hierdie vergadering om die genoem
de leerbesluite te rojeer".
By de besprekingen werd erop gewezen, dat
zulke leerbesluiten niet alleen onnoodig zyn,
maar ook zelfs gevaarlijk en de Kerk in r
lykheden kunnen brengen, omdat, wanneer zy
by een eventueele procedure voor het burgerlyk
gerechtshof komen en getoetst worden, het hof
zal moeten uitspreken of zy een beperking dan
wel een wyziging van de Formulieren van
Eenigheid zyn.
Het voorstel werd aangenomen. Slechts twee
predikanten en één ouderling stemden tegen.
KERK EN CRISIS
Te Hekelingen (Z.-H.) heeft, als ge
volg van de lage vaststelling door de Kamer
van Crisispachtzaken in het kanton Brielle
van de prachtpryzen van de bouw- en weilan
den van het Diaconie Armbestuur der Ned.
Herv. Gemeente aldaar, de Kerkeraad als be
heerder van de goederen moeten besluiten, met
ingang van 1 December a.s. haar ondersteuning
aan de armen van de gemeente Hekelingen te
eindigen. Na aftrek van grond-, polder- en an
dere lasten, zijn de baten uit den grond zeer
gering geworden.
ZENDING
Zending op Bali? De „Locomotief" van
8 November j.l. brengt eenige onthullingen
het bekende request der Balische regenten aan
de Regeering van Indië, verzoekende om de
Zending oip Bali niet toe te laten. Het blad
deelt thans mede, dat dit request door Euro-
peeërs op Java in het Hollandsch is vervaar
digd (en dus oorspronkelijk niet van de Bali-
Rche hoofden stamt), dat het Volksraadslid Soe
kawati het meenam naar Bali en aan den re
gent van Kianjar en den bestuurder van Ka-
rangasem voorlegde, dat deze .wee hoofden
olgens den assistent-resident van Zuid-
Bali bezochten om he n te raadplegen over de
ertaling en langs dezen weg allengs het re
quest tot stand kwam. Het invloedrijke Inui-
sche dagblad concludeert (mede met de „Java-
Bode") aldus: „Inderdaad dreigt thans gevaar
orde en rust op Bali, indien Zending en
Missie thkns worden toegelaten. Maar deze
feer is kunstmatig gekweekt. Zij geeft geen
richtlijn voor den normalen toestand en dus is
het noodig met een definitieve beslissing te
wachten, tot die normale toestand zal zijn te
ruggekeerd, en het thans aanwezige gevaar
ordeverstoring en inbreuk o>p de verhou
dingen bij toelating van Zending en iMissie niet
langer aanwezig is".
Medische Zending teSalatiga.
Naar men weet, was reeds de overeenkomst ge
sloten krachtens welke het militair hospitaal te
Salatiga zonder kosten voor haar aan de Sala-
tiga-Zending in bruikleen zou worden overge
dragen. Deze had reeds f 9000 voor de onkosten
gedurende het eerste halfjaar bijeengebracht
de noodipe benoemingen gedaan. De feite
lijke overdracht zou dezer dagen plaats hebben.
Thans, op het laatste oogenblik, is een kink in
de kabel gekomen. De Militair-Geneeskundige
Dienst vroeg aan de Salatiga-Zending, of ze
ook garanaeeren kon. dat dit Zendingsgenoot
schap na verbruik van de thans aanwezige gel
den, het ziekenhuis ten volle zou kunnen blij-
exploiteeren; en toen da Zending naar haar
aard antwoordde, dat zij steeds van het gege-
leefde en dit afwachten moest, achtte de
Militair-Geneeskundige Dienst de overgave
van het hospitaal te riskant en verklaarde de
overeenkomst voor verbroken.
Algemeen acht men het verbreken der over
eenkomst op den aangewezen grond slechts
voorwendsel. Ook het Departement van
Oorlog in Indië weet uitnemend wel op welke
wyze de Zending haar gelden bijeenbrengt en
moet, als ze een onmogelijke garantie vraagt,
dus geen andere bedoeling hebben dan om van
de overeenkomst af te komen.
Er heerscht in Indische Zendingskringen te
leurstelling over de handelwijze van het De
partement en men vraagt zich af, wat er thans
met het hospitaal gebeuren zal, des te meer
daarnaar benieuwd, omdat zoowel van neutrale
zijde als van R.-K. zijde sterke belangstelling
de toekomst van het hospitaal reeds bleek.
Wis- en Natuurkunde: cand.ex.. de heer G. B.
Al'baU.ild., hoofdv. Pharmaci-e: doet. ex., de heer
ApoLhekersasssIsent, de domes M. E. Over
boil, te Arnhem en A. D. van Doesburg te MIJ-
RIJKKUNTVERSITEI TTE GRONINGEN. Gesil.:
renorv-.kun.dedoot. ex., die hoeren H. J. Kolk, W.
-acixxlx, W. Wintzen cn mej. C. Cullnuuan.
EXAMENS-NED TAAL
AMSTERDAM, 23 Nov. M.O. Akte K7. Geëx.
seal. 1 cand., nl. de heer Th. C. A. Nosa te
Driebergen
EXAMENS-STAATHUISHOUDKUNDE
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG, 23 Nov. L.O. Art. 86. Geë
esl. 2 cand., nl. de heeren IV. J. J. Hees
Helvoilrt en G. Walstra te Amsterdam.
M.O. Akte A. Geëx. 144 cand. (waaronder 60
n.mofi). geslaa-gd 37 cand. (w.o. 20 dames).
L.O. Geëx. 508 cand. (w.o. 164 dames), ge-
DE UNIECOLLECTE
Vier en vijftigste jaarcollecte voor
de Scholen met den Bijbel
Schoolnieuws.
Prof. Dr. J. Th. OUDEMANS
Ter gelegenheid van zyn 70sten verjaardag
is Prof. Dr. J. Th. Oudeman.? D:nsdag jl. ge
huldigd. Wyl zijn gezondheid de laatste maan
den te wenschen overliet, werd uit het huldi
gingscomité een keuze gedaan en begaf een
viertal zijner oudste en beste vrienden (nl. de
heereh Prof. Max Weber, Prof. de Meijere, J.
B. Corporaal cn Dr. Mac Gillavry) zich, tot
aanbieding van het huldeblyk, naar zijn wo
ning Schovenhorst, te Putten (G.). Als hulde
blijk had men gekozen de uitgave van een feest
nummer van het „Tijdschrift voor Entomolo
gie", daar men ervan overtuigd was, den jubi
laris, wars als hij is van persoonlijke eerbe
wijzen, terwijl de zaken en ideeën, die hij voor
staat, hem boven alles gaan,, op deze wijze de
grootste vreugde te bereiden. Niet minder dan
39 wetenschappelijke werken? in het binnen-
en buitenland stelden hiervoor by dragen be
schikbaar.
Een album met 199 handteekeningen var
hen, die in financieel opzicht de uitgaaf had
den mogelijk gemaakt, werd tevens aangebo-
Zeer geroerd dankte de jubilaris allen, die
tot dit huldeblyk hadden medegewerkt.
HOOFDBENOEMINGEN
IJsselmonde (Dorp), C. van Rooyen,
hoofd te Ter Aar.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Godlinze, Gr. (hoofd Ph. Hindriks), F.
Lindeboom te Drachten. Voor tijdelijk.
Ferwerd (U.L.O.-School, hoofd J. Ketel
lapper), W. A. Visser te Stavoren.
BEKWAME ONDERWIJZERS
In het laatste Onderwijsverslag wordt door
het Schooltoezicht gezegd, dat in 't algemeen
van de onderwijzers getuigd kan worden, dat
zij geechikt zijn voor de schooltaak en met
ijver en toewijding hun taak verrichten. Daar
tegenover staat, dat de inspecteurs veelal de
opleiding van de onderwijzers onvoldoende ach
ten. De opleiding wil teveel tegelijk doen: den
a.s. onderwijzers een goede algemeene ontwik
keling geven en hen tevens voor den practi-
schen arbeid in de school voorbereiden. Het
eerste eischt te veel tijd om het tweede vol
doende tot zyn recht te doen komen. Ieder
jaar gaan de oudere en ervaren leerkrachten
de scholen uit en hun plaatsen worden door
jonge, onervaren krachten ingenomen. Meesten
tijds zijn deze jonge menschen geheel op zich
zelf aangewezen, want geen enkel schoolhoofd,
behalve een paar ambulante, heeft den tijd hun
leiding te geven.
BEZETTING DER SCHOOLLOKALEN
In het bijzonder in de eerste hoofdispectie
klagen de inspecteurs bij het Lager Onderwijs
er herhaaldelijk over, dat de lokalen overvol
zyn en hieronder de resultaten van het onder
wijs noodzakelijkerwijze moeten lijden. De in
spectie Breda telt niet minder dan 94 lokalen,
waarin meer dan 48 leerlingen zitten, de in
spectie Helmond 70, de inspectie Tilburg 71,
Heerlen 71, Maastricht 52, Sittard zelfs 76.
SCHOOLVERZUIM
Als een omstandigneid die tot den bloei van
het onderwijs heeft bijgedragen, noemen de in
specteurs ui het jongiite Onderwijsverslag vry
algemeen: de vermindering van het schoolver
zuim. Slechts in de noordelijke provinciën valt
op dit punt nog weinig of geen verbetering te
constateeren. Als oorzaak van de afneming
van het schoolverzuim noemen de inspecteurs
het feit, dat het verzet tegen het 7de leerjaar,
dat aanvankelijk by vele ouders bestond, lang
zamerhand geluwd is. Een andere factor, die
op sommige plaatsen van invloed is geweest,
is de algemeene malaise, die op het platteland
sterker dan ooit optrad, en de behoefte aan
knderwerkkracht zoo ^yed als overal heeft
doen verdwijnen.
EXAMENS
PROMOTIES
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge
promoveerd Is tot Doctor ln de Geneeskunde, op
een proefschrift: „De kunstverlossingen in' de
VVIlh el ml naschool, kweekschool voor vroedvrou
wen te Heerlen, kritisch beschouwd", de heer
V. F. J. A. J. van den B-rekel, geb. te Brunssuim
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Geall.:
Indisch Recihit: cand.ex., de heer H. van der
Kolk te Den Haag.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Geneeskunde: artsex., de heeren A. A. H.
Winters te Venlo en J. Jacobs te Amsterdam:
aemd-artsex, de heer G. K. Levy, te Amsterdam!
der bussen uit Losser sloeg om en kwam
tegen een woning terecht, waarvan eenige
ruiten werden vernield. De inzittenden konden
niet worden bevrijd alvorens de wagen weer
overeind was pezet. Tal van arbeiders werden
gewond: Zekere S. had een hoofdwonde opgc-
loopen. B. uit Lonneker kreeg een schedel-
011de van 12 cM. lang, S. uit Lonneker, liep
m snijwonde op in het gezicht, terwijl nog
sn viertal anderen min of meer ernstige
bloedende verwondingen opliepen. De gewon
den zijn op het politiebureau door een arts
erbonden. Beide bussen waren zwaar be
schadigd.
Te Kerkrade (L.) is de 34-jarige
gehuwde mijnwerker J. door een auto aan
gereden. In bewusteloozen toestand werd J.
ee» zware hersenschudding naar het
ziekenhuis gebracht.
Te Blerick (L.) zyn, doordat een
autobestuurder werd verblind door het licht
een hem tegemoetkomenden auto, een
personenauto en vrachtauto tegen elkaar
gereden. Beide wagens werden zwaar bescha
digd. De bestuurders liepen verwondingen op.
Sommelsdijk
VI -i -I ril i ngen
Zwijndrecht
C.np:nge (Z)
Ierseke
Werkendam (en De Werken)
Totaal van 375 Locale comlté's
Orootejrnst cn El ah out hebb<
stilstand (ie Unlecollecte In ee
564.88
215 73
13.42
151.50
102 50
Mr J. J HANOET.RROEK,
Secretaris van de Unie
Jen School met den Bijbel".
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
A.-R. KIESVEREEN. TE HARDERWIJK
In de vergadering der a.-r. Kiesvereen. te
Harderwijk is ter sprake gekomen het rap
port der commissie, die door Dr. Colijn was
uitgenoodigd om een onderzoek in te stellen
naar en een oordeel te geven over de ge
schillen, die zich in de boezem der antirev.
partij te Harderwijk hebben voorgedaan. De
voorzitter der kiesvereen. deelde mede, dat
op de jongste vergadering der Statencentrale
Oldebroek unaniem door het bestuur is ge
adviseerd het rapport niet te aanvaarden.
De vergadering nam daarna een motie aan
waarin gezegd wordt dat noodgedwongen
het rapport in deze vorm niet kan worden
aanvaard en waarin herhaald wordt het
reeds vroeger door het bestuur der Staten
centrale Oldebroek goedgekeurde besluit der
kiesvereen., dat de heer C. als raadslid
moet bedanken om weer lid der kiesvereen.
te kunnen worden.
In de vergadering werd verder nog beslo
ten Dr. Colijn als no. 1 te plaatsen bij de a.s.
Kamerverkiezingen.
DE A.It.J.A. IN DE ALBLASSERWAARD.
De Arja in de Alblasserwaard zal de eerste
openbare vergadering in dit winters*»
houden te Noordeloos in de Chr. School op
2 Dec. a.s., des avonds te half zeven. De lei
ding der vergadering zal berusten bij Prof.
Dr. J. Severyn, te Utrecht. Mr. J. A. Ie
Wilde, van den Haag, heeft zich oereid
verklaard te spreken over: „Van Lir-ks
Rechts bedreigd", waarby o.m. liet fase! i
zal ter sprake komen.
Kunst en Letteren.
MANUSCRIPT VAN SCOTT GESTOLEN.
Het tweede van het drie deelen omvattende
manuscript van Sir Walter Scott's roman
„Guy Meimering" is gestolen op de tentoon
stel'ing, die in verband met den honderdsten
jaardag in de Columbia Universiteit te New-
York werd gehouden. Het was voor eenige
jaren voor een groot bedrag door J. P. Mor
gan gekocht. Er is een verzoek gericht tot de
Éuropeesche politie om hulp by het opspo
ringswerk.
OP ZOEK NAAR DICHTERS
Masefield, de Engelsehe „Poet Laureate",
heeft een wedstrijd voor jonge onbekende
dichters ingesteld en hij is zeer tevreden
over den uitslag. Hij heeft veel' talent ont
dekt onder de 464 inzenders. Gevraagd werd
een verhaal in verzen van niet korter dan
4000 woorden. De eerste prijs werd nog niet
toegekend; de tweede kwam aan miss
Stopford voor haar gedicht „SoulI's Jamaica"
een slaven-historie van het oude Jamaica.
Gemengd Nieuws
AUTO- EN MOTORONGELUKKEN
Te Aalsmeer is in het Oosteinde de
inotorfietsrijder D. v. W. uit Amsterd»
door onbekende oorzaak komen te vallen.
Bewusteloos werd hjj opgenomen en naar een
ziekenhuis overgebracht. Zijn toestand is
ernstig.
Te Valkenswaard (N.-Br.) reed
een zekere Kemp uie Eindhoven met zyn 25-
jarigen zoon op de duo-zitting op zijn motor
fiets, toen hy in botsing kwam met een vracht
auto. De botsing is vermoedelijk te wyten
aan het slechte uitzicht op genoemden weg.
De chauffeur van den vrachtauto stopte
middellyk, waardoor hij verhinderde dat
motorrijders onder zyn auto terecht kwamen.
De botsing was echter zoo hevig, dat Kemp
met zware inwendige kneuzingen en een been
breuk werd opgenomen. De zoon kwam er met
een verbrijzelde kaak af.
Te Enschedé kwamen twee auto
bussen, waarmee arbeiders voor de werkver
schaffing werden vervoerd, ter hoogte van
het hotel De Graaf met elkaar in botsing. Een
ictle
BOERDERIJ DOOR DEN BLIKSEM
IN DE ASCH GELEGD
Men meldt one uit Heemenveen:
Tijdens een kort onweer onitotcwid heden
nacht brand in de groote boerderij van den
heer J Kok te Tor Ideaird.
Door den hevigen wind grroep hot vuur
zoo snel om zioh heen, dat de boerderij spoe-
dlig één vuurzee was, en niets kon worden
gered. De bewoners, die in hun slaap wer
den verrast, konden zioh beraamwemood in
veiligfheiid eteililen. Aan redden van het vee
viel miiet meer te denken en 45 et-uks groot
en klein vee kwamen in die vlammen om.
Ook de inboedel ging vertonen.
De brandspuit uit WoUvega, die spoedig
aanwezig was, kon tegen de vuurzee niets
uitrichten. De 6chade die vrij belangrijk is,
wardit door verzekering gedeikL
ONDER DE WIELEN GEDOOD.
Men meldt ons uit Vroomshoop:
Toen de knechten van den landbouwer Wolt
huis met paard en kar naar het land gingen,
viel door het schommelen van de kar de
21-jari?e H. B. van het voertuig en kwam
onder de kar terecht. Met ernstige inwendige
verbloedingen is B. naar het ziekenhuis te
Almelo vervoerd, waar hij aan de bekomen
verwondingen is overleden.
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
DE VEERDAM TE HOLWERD
zaak van
Ameland.
allen zijn vervolgd wegens het loopen op
Veerdom bij HoJwerd, terwijl het Rijk, dat
gang had verboden.
De Kantonrechter te Dokkum heeft alle i
beroep door het Gerechtshof
'eroordeeld tot 150 boete. Verdachte
►en Haag zijn
i het leven kos
HUURKOOP-ELLENDE
Zooals men zich herinneren zal heeft het Pro-
testantsch Bureau voor Sociale Adviezen te Lel
den voor een Leidschen metaalbewerker oon
vordering aanhangig gemaakt tegen een Deut
sche Radiozaak. welke dien arbeider een toe
stel op afbetaling had verkocht. Toen betaling
van de kooppenningen uitbleef omdat de me
taalbewerker klachten over het toestel had. liet
de leverancier een zgn. looncessie aan den pa-
tioon van den kooper beteekenen, met het ge
volg. dat laatstgenoemde werkloos werd. De n,e
taaibewerker heeft het afbetalingsmagaz(jn voor
de gevolgen hiervan aansprakelijk gesteld op
grond, dat z.l. van de looncessie misbruik ie ge
maakt.
De kantonrechter te Delft heeft de monde
linge toelichting in deze zaak bepaald op Don
derdag a.s. des voormiddags te tien uur. Voor
de gedaagde (het afbetallngsmagazijn) treedt
als gemachtigde op deurwaarder J. A. Snijders
te Delft, terwijl voor den eischer zullen plei-
de Nederlandsche Vereeniging voor Woekerbe
strijding en Volkscrcdletwezen te Amsterdam
en Th. J. van der Heijden, secretaris van ge
noemd Bureau van de Commissie ter bestrijding
van^ de uitwassen in het Volkscredletwezen to
DOOD DOOR SCHULD.
Voor de Arrondissements Rechtbank te
Almelo is behaneld de zaak tegen den koop
man S. M. aldaar, die op 25 September 1.1. op
de Bornschestraat zoo roekeloos heeft gereden
met zyn vrachtauto, dat de 28-jarige J.
Sluymer van Enschedé door hem werd aange
reden met het droevig gevolg, dat SI. kort
daarna overleed.
Na het hooren van een 10-tal getuigen
edschte het OjM. 1 jaar gevangenisstraf.
De verdediger Mr. G. J. Sybrandy zcide
o.m., dat hy geen dankbare tank heeft omdat
er veel is dat tegen verdachte pleit. Hy wil
geen vryspraak vragen, doch clementie.
INGEZONDEN STUKKEN
>rdel(jkheld der redactie)
NED. BOND VAN I NDVERPACHTERS.
M. de Red.
Naar u bekend. Is een dezer dagen te
ningen een vergadering gehouden van land-
verpachters, onder leiding van Da. M. ten
Broek, om te protesteeren tegen de noodlottige
gevolgen voor de landverpachters van
Crisispachtwet 1932. Op deze vergadering
•agen. welke reeds ln
vallen ook is verleend. Deze wet tracht der
halve de moeilijkheden der pachters geheel oj
de verpachters af te wentelen.
Ook de opschortende werking van de we
ten aanzien van den betalingspllcht van dei
pachter brengt tallooze verpachters di.
maandenlang op de uitspraken van de Kamen
voor crisis-pachtzaken moeten wachten ii
de grootste flnancieele moeilijkheden.
Dit alles leidt er toe. dat de verpachter vol
komen afhankelijk wordt van de willekeur vai
zijn pachter.
Staande de vergadering werd dan ook beslo-
J~ oprichting van een Coinltó van Acth
jfiB langen der verpach-
bescherming i
Het gaat nfet aan, gelijk Ds. Ten Broek op
de vergadering zich uitdrukte de pachter;
verpachter;
de^ put te willen halei
algemeen belang behoort óp ~i
sen bepaalde groep
Het Comité voornoemd heeft gemeend, ln
overeenstemming met de hem verleende op
dracht te handelen, wanneer het tracht aan de
en vorm te geven door de epra
mis van ue vereeniging: De Nederlajl
Bond van Landverpachters. FC'
Het doel der vereeniging, als omschreLnni
s Statuten, ls het g_
Pel ijk behartigen van do belangen derBche
ln
•elk doel
Met den meesteV» aandrang noodlgt bWnni
tuur u uit als lid toe te treden.
Met dank voor de plaatsing.
Het Bestuur van de Vereen.: De Nederj^*
van Landverpachters:
Ds. M. TEN BROEK Westeremden. voo«-i
M. J. F. BUI KEMA. Groningen. J. C. K||jt
laan 7. penningm., postrew"1
ROTTERDAM: st. Karlsruhe; sL Cr»ewi
Emma; st. Allemannia; st. Vili; st. AIcjP
l'Avenlr; st. Rhinair; st. Adriana 2;
Adolf; st. Energie: Kllngethai; st.
skot Miissig; Kat'
Rink: (Vestfaler
Handel 5. ReilP-
Delsarto, Runnings;
Krtel; Nero. de Loof.
AMSTERDAM: Baden 57, Junkei
WIJK: st.'Teuna 2; PANHEEL: st. Kes
st. Alja; ZWOLLE: st. Eben Haezer; stfc'
2; Erna, Leinweber; DORDRECMHT:
que; st. Badenla; st. Corns. Adrianu
trouw, v. AsperenALKMAAR: AUda f
Tange; DEEST: Ambulant. Velling;
BURG: Minna, Wieneclce; HEEMSTED(#
op u zelve, RikstenMILLINGEN
ALPHEN a. d. RIJN: Elisabeth Rt
SWAAY: Rika, Nout: Martha. Noi
Hoop. Maasbach; LEIDEN: Marie
Knyff; Erato Thelen; IJMUIDEN: Pandge_v
ser; PUTTERSHOEKFlora. Pasman; AR
Redemptoir 2, Kempken; ZAA.NDAM: Wfegt,
Bon; MAASBRACHT: M. Stinnes 38, LohJj-
8- Pruyn- MAASTRICHT: Vitalis. BN 'J
VLISSINGEN: Simon de Vlieger. Sohns; fcde
LEM: Dietelinde. Hoebert; LEMMER: Cla
Meckel- RANDWIJK: De tyd leert alles, f00!"
BELGIë: st. Touraal: st. Rynschelde lljass<
st. Spica: Carolin J- *-
Achille, de Joij
jots; Sophie, Bogers; Veli
on; Nautilus 5, Dubbeldai
Kunder; Alfred, Si
™^"av>i
Schouwstra; Mannheim, Beckha
penoy; Jeanne, Albrechts; Le
Syra Hengeveld; Dorade, Ebling; St.
Rottiers; Aduaticla, de Hoog; C
Spera, de Vos; Joseph, Verstraet
Pols; Cor Heyboer; Hermann Hei
veringen; Willem Johan. Eezem
Clercq: Josephine, de Weer; Edisóc
DUITSCHLAND: st.
ïoeverdeu; Unilever 12
Verandering, Schocnderv
:ch|N'h
Jd>:
Lier; Ida, Siond
:rd- r ni
5 12 uur cn Hope
rijvre
|lttl
Neuer; Harry, Rennings; Martien Else,|>mn
Glatt, OdenwaldPaul, Passmann; M. Stlï.rer
Kranz: Gerdl. de Bot; Coma. Maria, v. Scf'^
Schelde Ulses; Animo. v. Oosterom; Ledeen
nen; Lfnth, Dllles; Tryntje. v. Oord; Wei r
RasenbergerFrldtjof Nansen, Kauforf"
Onstwedder; Köln Neuessen 2, Kretzer;J OC
Ellse Tachinger; Klazina, Lotorbach; Elli
sing.
AMSTERDAM: Irwln, Wys; Met--
VREESWIJK: st. Harmonie 5; DORDRJ
st. Colbert; .t. Albatros; Catharini
ZWOLLE: Cajo, Llscher; 2 Gebrc
AKKEL: Lena. Vogel; LEIDEN: He%
Duuren; WEURTMaria Corr
HAAG: Ann u Maria v. d. MeLs; LEEUW A
Hoop op behoud. Voorst; ALKMAAR. Ji
Dekker: SPIJK: Nooit volmaakt, den Pe
ARNHEM: ..ohanna, Sanders; MAASt
Hulp, Wydeveld; VLIEREEDE1.
- VARDINGENSago
auline, Huisman;
Helios. Bakker; HARDINXVELD:
Vogel; Goede Gunst, Vogel; iUH!
BELGIë: st. Geertrulda; st. Antwerpenifipr
3 v. d. Wygerd; Aire, Vergauwen; KathJucl
Franqols. Verschelden; Prisa 3, Marvoet; fen
Seeldraljers; Scheldestad, Somers,
Gerth; Albatros, Scheck; Sani 10, SjJldlJ
Credo, v. Driel; Energie 4, de Jong; |En
pack.. r
Stiel
1 (id
DUITSCHLAND: st. Tryncor; SpontaParl
ker; Martina, Boele: st. Adelheld; Niba 62edei
st. Jenny: Willem, v. d. Boom- Cura, Oui
st Petronella; 0=.o 9. Pols: Johannes, F v
Padua, SnyderaLinus, Gommers; st. ijes
Astrid, Rams; Nautilus 3, d'Hondt; Nauf
Veeris tra; st. Vitesse 2; Metha, Meyerp ee
dienst 16. Bouwens; st. Norvi; Hollandu.tpl
sen; Sardinia, Brink; st. Nanny; Hans urn
Napp; Longfellow, Verwey; st. RheinkllS I
Commerce, FreySiem Jac, Klomp; Coriy^„
Eosma; Ida Antonia, Broekmeulen; Lelr°
ters; Wilhelmina. Dekker; st. VergennesJjjpe
Rahauser; Naphta 6, Kuhne; Stad Berga,.
nelisEnergie 5, aJnsen; st. Woutrina; UlP111
3. Huyghe; Spica, Kriescls; Celina, Wes
st. Bema; Anna, Tack; Franziska, Tromd
stroom. Schuring; Henrlette, v. Dongen:
Langendam; Eltern Segen, Hause; Elma, I
st. St. Goar; Bromo, Netton; Keo, Meckel!
Kessel; Schurmann 62, Dungen; Schurnd. 4
HulsdorfApollo, v. Donk; M. Stinnes 48.*
pe; Dempo. v. Dort; st. Herta; Eben
Veenstra; W. v. Drlel 37, v. d. Wens. In a
Gepasseerd na 's middags 12 uur en ^rd
DUITSCHLAND: Mont Blanc XI. Ril*
Lauterburg; Auguste Delouf, Jansen; W«au
Elize, Sell; st. Moselle; St. Nabor, Boom
Ortmann; Jupiter, Schmitt; Klaluitja, SniT®
Sully; Millet, Bossclaer; Languedoc, DrUbin(
Jemal, Cleene; st. Rinda; Montan 18, KuL
tin!, Meeuwsen; Wilrin, Evers; st. d,Ar",t
Hllde, Kirsch; Eveline, Hamte; Sanl 15. ikloc
Huberdina, VermeerenGoede Hoop, de I
Levercler, Keyman; La Patience, v. d. Mr1
Margaretha, v. Deelen: at. Eldor; Fncmt
Kleboom; Allemania, Lentjes; Frieda, I
st. Atla; Hunding, v. Asperen: Beethovej1
bels; Berendina Elisabeth, Muller; stf)(»h
Nervla, Höchstatter; Trevisia. Busker; S[ 1
Driedykst. Arjo; Willem. Doodewaard ;PSCh
retha. Wandersst. SpeculantH. A. 1
HANSWEERT, 23 NOVEMBER.! p
Gepasseerd en bestemd naar: E
ROTTERDAM: Telegraaf 4. st.: Flandrl^at
tink: Trevisia. Herrig; Emma. v. Vüven
Gioenhof; Neeltje, de Bruyn. Pax. Smit. var
AMSTERDAM: Stad Amsterdam 10, st bei'
Schimmel. ma
ZAANDAM: Servatla, Lachnlet. mn
OUDE TONGE: De tyd zal 't leeren. vi
RENKUM: Presto, de Vuiist.
ARNHEM: Entreprlse. Fokkens. Wie
ZWOLLE: Alida. Groenhof. l]p,
MIDDELBURG: Ideaal, van Denderen.
TILBURG- Broedertrouw de Jonge. tn dl
CAPELLE a. i. IJSSEL: Citerna, v Ed|vn„
DEN BOSCH: Resoluto 2, Rekkers. iN0V
FRANKRIJK: Comptolr 5, Weber; Lant,
Sails:
DUITSCHLAND: Oom Engel. st. Aurc
Charles, de Roeck: Rupel. Schnorbu
60, GutjnhrFluviale 73. Tuit; Am.
•bat
V
Je n
Keersemaeker: Lton
Huygena; AdrlaantT
PELCIE- Stad Amsterdam 12. st.; RhDe i
143, Hans: Baden 63, Honig; Avontuur, V,
Cornelia, Nauts; De Dieu Donné de Èor
a 3. v d Wijngaard; Margaretha! OverdPt
:hllde, Haems; Albert. Muller; Paul LnnL
Hf' m T'70rs. Hofstraf aa
Ehcll „I
Goover; In Deo Confldo
Molenaar: Cezlena. Sa;»: Helena. Laroo.
genster 1. Reyquaort; Julie, VerstrnetJP C
cyon. Wtjckmnns: Nirwana. Nolbnch: Anfccht
truIda. Versrhure; Mannheim 191. SchnT 1
bee. Glater; Bertha. Kunpf; Blso Wandeiestei
na. Janssen: Margaretha. v d Zande: Alk
