Jliruuif ^citedjc (üoiirant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
CHERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT!
wnrtaal In Lalden en in plaat-
i agentschap gevestigd la f2.35
per post 2.35 portokosten.
0.18
|het Buitenland bij wekelijk-
lending n<-50
Igeiijksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
iuii Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad V/i cent
ïgsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3820 DINSDAG 22 NOVEMBER 1932
ADVZBTEN,. 1EN
Van 1 tot 6 regelsf tfW
Elke regel meer022Y,
Ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regels 2-J0
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan *t bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
lummer bestaat uit VIER bladen,
waarbij inbegrepen een
VEEVOEDINGNUMMER
I86|.
Nle,
=CHT EN SCHADUW
Klok
22.IP de jaarvergadering van de
vrijzinnig-democraten
Bun
EE"
otter jaarvergadering der Vryzinnig-
icraten en speciaal de rede van den
-r, Mr. Marchant, had verschillende
p momenten. Zoo nu en dan werd
p herinnerd aan vroegere perioden
/rpeze partij, toen er werkelijk veel
Ven viel.
die eenigszins op de hoogte zijn
keufc politieke geschiedenis van het
zoidt der vorige eeuw, zullen zich ber
il diren, hoe Dr. Kuyper de jonge vrij-
l* o-democratische partij vaak be-
awde als een zoutend zout in de
427che partijgroepeering. Hij maakte
vergeljj kingen tusschen de groep
Drucker en Bos en de anti-rev.
O-
vrijzinnig-democraten toch kon-
zich met de oud-liberale economie
vereenigen, doch vreesden ook niet,
Imattich principieel tegenover de S. D.
te stellen en den klassenstrijd te
'erpen. De roode pers werd dan ook
PRIJmoede de V. D. te honen met hun
lering van de schrille verhoudingen
^^maatschappelijk leven.
later jaren was daarin eenige ver-
ring gekomen. De V. D. liepen, wat
K6rënzijdige ontwapening betreft, zoo
R'dadig met pak en zak naar de S. D.
i. over, dat ze gelijk Mr. Mar-
——t thans zelf in herinnering bracht
ischouwd werden als „een sloepje
iet roode fregat". Daar leek het in-
.d veel op, al bleven er natuurlijk
Elltilpunten. Maar 't anti-militarisitie
lu pchaduwde zoozeer al 't andere, dat
I m nauwlijks het onderscheid merkte.
3 crisis van het oogenblik schijnt
£e keer gebracht te hebben.
AAr. Marchant gaf duidelijk te ver-
hhhp, dat men thans met een „partij-
Tam opgesteld voor normale tijds-
*EKtandigheden" niet zoo heel veel be
en kan. De verhoudingen, vooral de
rnationale, zijn op dit oogenblik zoo
A lllel abnormaal, dat men vandaag niet
hoe morgen een vraag van prak
te politiek beantwoord moet worden,
an het onbehoorlijk standpunt der
L A. P., die de Regeering van alles
'chuld geeft minder in een era-
fnd« Kamerdebat dan in een flodderig
eko*tenartikel en het voorstelt of
de1] het gemunt heeft op de arbeidende
'-^rjsklasse en crisis aangrijpt en uit-
i te^ om het welvaartspeil met wellust
idttjiag te drukken; van deze on-
itvaardige beschouwing willen de
jz.-democraten niets weten,
aan lier verheffen zij zich ver boven het
^ajder S. D. A. P., met het natuurlijk
°paölg, dat zij door de roode pers inge-
vfadd worden bij reactionairen en con-
n^atieven.
i 'at Mr. Marchant zich hierdoor niet
io$ afschrikken, bewijst zijn rede vol-
^ovkde. Wat hij zei over de mogelij k-
I van parlementair herstel en over
verhouding van den volksvertegen-
jrdiger tot zija partij, was raak en
leen fascisme, zoo zei hü, „wij wil-
„3 de uiting van de volkswil juist
jjjhtig doen uitkomen in het regeer-
3n Aeem zelf". Wanneer we hier „volks-
r vervangen door volksinvloed, dan
'kgjnen we deze woorden geheel onder-
e rijven. Want zoo alleen kan er sprake
d van parlementaire democratie.
jal de S. D. A. P. aan het herstel
iiuilrvan meewerken, vroeg Mr. Mar-
l^jnt. En hij antwoordde:
J)e ontwikkeling hunner politiek,
xers zoowel als in Nederland, heeft
^Jen lang gewezen in parlementair-
p>hocratische richting, hun revolution
air beginsel echter hield steeds de mo-
ijkheid open, dat zij te eeniger tijd
weg weer zouden veria-
iT;
Hal.
Uitvoerig besprak mr. Marchant de
=Ming der sociaal-democratenvoorts
;verhouding tusschen den volksverte-
pwoordiger en de partij. Hij kwam
j de conclusie, dat van de sociaal-
Jnocraten geenerlei vertrouwde mede-
«Cjrking is te verwachten aan het red-
,»P van de parlementaire democratie,
Bien zij op den ingeslagen weg niet
sluiten tot 'n radicaal rechtsomkeert,
larom bestreed hij de sociaal-demo-
ptische taktiek in het belang der de-
ripcratie.
fLVoor de handhaving der parlemen-
-jire democratie, aldus heette het ver-
iT, zullen wij dus rekening moeten
ïuden met de mogelijkheid, dat wij in
dit werk den steun dsr sociaal-demo
cratie zullen hebben te missen."
Zoo is het inderdaad; in 't midden
gelaten of ooit op die medewerking te
rekenen viel.
Uit het voorstaande blijkt wel, dat er
veel is in de houding der V. D., waar
mee we sympathiseeren kunnenin aan
merking natuurlijk genomen de poli
tieke scheidingslijn tusschen rechts en
links. Echter kwamen er in de rede van
mr. Marchant twee passages voor, welke
een zeer onaangename indruk maken.
Na opgemerkt te hebben, dat wij voo:
onze werkloozen zoo goed mogelijk en
zoo lang mogelijk moeten zorgen als de
maatschappij deze toestand kan ver
duren, kwam de zeer juiste verklaring:
Geen van de maatregelen, die wij
kunnen treffen kan een andere strek
king hebben, dan om voor Nederland
de gevolgen der crisis te regelen en te
verzachten. De duur der crisis is afhan
kelijk van den loop van het economisch
proces over de geheele wereld
doch daarop volgde deze bedenkelijke
Tot de voorgestelde en reeds door
gevoerde bezuinigingen komende, zei
mr. Marchant, dat de Vrijzinnig-Demo
cratische Bond vooral ijvert voor mili
taire bezuinigingen. Het openbaar on
derwijs wordt door de commissie-Weiter
ernstig aangetast en het beginsel der
gelijkstelling wordt geschonden als het
openbaar onderwijs in een dwangbuis
wordt gezet en het bijzonder onderwijs
alle vrijheid wordt Tegeven om zich te
ontwikkelen."
De V. D. B. bemoeit zich dus speciaal
met Defensie en Onderwijs.
Over Defensie zwijgen we thans. De
discussie daarover kan slechts herhalen,
wat eenige keeren gezegd is. Maar op
't terrein van 't onderwijs schijnt de
V. D. B., sedert de secretaris Mr. Oud
voorzitter van „Volksonderwijs" gewor
den is, een totaal verkeerde weg in te
slaan.
Van de historische figuren Bos en
Drucker zou men niet verwacht hebben,
wat thans bij de V. D. mogelijk iswat
uitkomt in het orgaan en wat speelt in
verschillende gemeenteraden.
Het is eenvoudig onbegrijpelijk, hoe
een man als mr. Marchant, zelf wethou
der van onderwijs in Den Haag, kan
zeggen aangenomen natuurlijk, dat
het verslag juist is dat de gelijkstel
ling wordt geschonden, het openbaar
onderwijs in een dwangbuis wordt gezet
en het Bizonder onderwijs alle vrijheid
wordt gegeven om zich te ontwikkelen.
Kennen de heeren de Onderwijswet
dan niet meer? Weten ze niet, dat het
bizonder onderwijs zich in alles schik
ken en regelen moet naar het openbaar
onderwijs? Dat de bizondere scholen,
om een voorbeeld te noemen, pas tot
aanstelling van een boventallig onder
wijzer mochten overgaan, als het open
baar onderwijs zulks een jaar te voren
had gedaan? Of ook, dat het Bijzonder
Onderwijs wèl zuiniger mag zijn dan
het Openbare (en dit gelukkig ook
meestal is!) maar nooit royaler?
En nu noemt men het eisch van bil
lijkheid en gelijkstelling, als het Bijzon
der Onderwijs eerst de boventallige on
derwijzers afschaft en dan misschien de
Openbare School volgt.
Waar is de rechtvaardigheidszin ge
bleven, welke men vroeger bij de Vrijz.-
democraten roemde? Het is nu zoover
gekomen, dat Mr. Oud in de Vrijz.-
Democraat met groote instemming de
schampere woorden aanhaalt van een
wethouder, behoorende tot de H.G.S.,
die smaalt op het Christelijk onderwijs
en spreekt van de „eene openbare
school, waar voor alle kinderen plaats
is" en deze woorden dan legt op de lip
pen van een andersdenkenden burge
meester; nog wel met de nadrukkelijke
vermelding, dat dit nu eens echt bur-
gervaderlijke woorden zijn; met het ge
volg weer, dat wij, te goeder trouw,
dien burgemeester iets te laste legden,
waaraan hij part noch deel heeft.
Waarlijk, deze houding der Vrijz.-de-
mocraten tegenover de houding van het
Bijzonder Onderwijs, waarop zij onop
houdelijk aanvallen doen, werpt een
donkere schaduw op hun te waardeeren
streven, om, zooals Mr. Marchant zei,
„de kracht van het volk in zijn geheel
op te voeren door een rechtvaardige
verdeeling van het maatschappelijk in
komen".
Ten aanzien der defensie gleden de
V.-D. reeds sinds eenige jaren uit; op
't gebied van het Onderwijs keeren zij
in de laatste tijd terug tot een verou
derd standpunt. Dat moge vrijzinnig
zijn, het is niet democratisch!
VERBETERING
Ons wordt de juiste opmerking gemaakt,
dat niet de heer Aalberse, maar de heer
Colijn in de Eerste Kamer eens de schert
sende woordspeling maakte op C. en A.
BIJ DE WERKVERSCHAFFINGEN
EN DE UITKEERING UIT WERKLOOZEN-
KASSEN
De minister van binnenlandsche zaken
heeft tot de gemeentebesturen den volgenden
brief gericht:
Nu verschillende tewerkgestelde arbei
ders weder recht krijgen op uitkeering uit
de werkloozenkas, rijst de vraag, hoe gehan
deld moet worden ten aanzien van hen, die
om de andere week, of éénmaal in de drie
weken, enz. dus niet ononderbroken mogen
worden tewerkgesteld.
Deze niet regelmatige tewerkstelling van
de hierboven bedoelde personen houdt ver
band met de gezinsinkomsten. Wanneer de
arbeider in de weken, dat hij niet voor
plaatsing in aanmerking komt. uitkeering
uit de werkloozenkas ontvangt, wijzigt zich
eveneens het gezinsinkomen en moet der
halve tevens de mate van tewerkstelling
veranderd worden.
De kasuitkeering mag bij de beoordeeling
niet verwaarloosd worden; er dient ten volle
rekening mede te worden gehouden. Wan
neer derhalve een tewerkgestelde arbeider
in de tusschenweken, waarin hij niet bij de
werkverschaffing is geplaatst, kasuitkeering
ontvangt, dient tijdelijk zijn plaatsing bij de
werkverschaffing te worden beëindigd.
NED. SUIKERBOND
Door den Ned. Suikerbond is aan den
Minister van Financiën een adres gericht,
waarin o.m. onder zijn aandacht wordt
bracht, dat in de Memorie van Toelichting
van het wetsontwerp „betreffende uitkeerin-
gcn ten behoeve van verbouwers van sui
kerbieten" als bedoeling der regeering werd
aangegeven, dat het invoerrecht bij de pro
ductie van suiker uit garantiebieten, zoo
veel mogelijk zou worden uitgenut, m.a.w.
als steun voor den bietsuikerbouw en suiker
industrie moest worden beschouwd.
Het feit evenwel, dat genoemd invoer
recht alleen verschuldigd is op geraffineer
de suiiker, echter niet op suiker met een ge
halte geringer dan 98 pet dus niet op ruwe
suiker, heeft tengevolge gehad, de import
van aanmerkelijke hoeveelheden buitenland-
scho ruwe suiker, teneinde deze hier te
lande te raffineeren en in den hamdel te
brengen.
Door inplaats vaat een invoerreoht, een
accijns te heffen,waarvan de opbrengst ge
lijk is aan die van het invoerrecht, echter
van alle suiker, zal door den omslag
van deze bate voor de schatkist over een
aanzienlijk grootere hoeveelheid suiker, ne
prijsverhoogende werking van den accijns
uiteraard geringer zijn dan thans van het
invoerrecht het geval is.
Tenslotte werd ook op de specifieke gros-
siersbelangen gewezen.
KORTING INDISCHE PENSIOENEN
EEN VERKLARING VAN DEN MINISTER
Het dagelijksch bestuur van de vereeni-
ging van oud- en actiefdienende onderofficie
ren van het Nederlandsch Indische leger
Madjae heeft dezer dagen een onderhoud
gehad met den minister van koloniën en
dezen verzocht, de korting op de pensioenen
niet toe te passen op de gepensionneerde
onderofficieren.
De minister kon geen toezegging daarom
trent doen. Wel deelde de minister mede,
dat met de lage pensioenen der Indische
militairn zou worden rekening gehouden en
dat, mocht in het voorjaar de financieele
toestand van Ned.-Indië gunstiger zijn dan
thans, de korting niet zou plaats hebben.
HOOGERE RIJKSAMBTENAREN
DE CENTRALE BESTOND VIJFTIEN JAAR
Zaterdag heeft de Vereenigmgsraad van
de Centrale van Hoogere Rijksambtenaren
te Amsterdam vergaderd onder voorzitter
schap van ir. N. G. de Voogt In zijn ope
ningsrede herdacht de voorzitter het 15-
jarige bestaan der Centrale.
Tot de heeren C. H. B. de Korver en G. de
Noo, die gedurende deze 15 jaren onderschei
denlijk als secretaris en als penningmeester
administrateur werkzaam zijn geweest, als
mede tot den rechtskundigen adviseur, Mr.
K. J. xan Nieukerken, die gedurende 10 ja
ren het bestuur ter zijde heeft gestaan, richt
te de voorzitter, onder levendige instemming
van de vergadering, hartelijke woorden van
gelukwensch en van dank voor de bewezen
diénsten.
De groote meerderheid van de vergade
ring, hoewel zeer teleurgesteld door de h.i.
weinig tegemoetkomende houding van de
regeering tegenover de pogingen van de or
ganisaties orn tot overeenstemming te ko
men, en hoewel het standpunt handhavend,
dat voldoende grond voor verdere korting
op de reeds lage bezoldiging van het hooger
rijkspersoneel ontbreekt, keurde het beleid
van het bestuur om genoegen te nemen met
de salariskorting, goed.
Na sluiting der vergadering bleven vele
vertegenwoordigers nog eenigen tijd bijeen,
ter viering van het derde lustrum van de
Centrale.
WITBOEKEN
VAN HET DEP. VAN BUITENL. ZAKEN
Vanwege het departement van buiton-
landsche zaken zijn twee witboeken uitge
geven. waarvan het eerste het verslag be
vat van de dertiende zitting van de ver
gadering van den Volkenbond te Genève
van 3 Maart tot 18 Juli. Hieraan is als hij-
lage toegevoegd de rede, floor den minister
van buitenlandsche zaken op 5 Maart in de
algemeene commissie gehouden.
NIETS SENSATIONEELS
HET BETEUGELEN VAN WOELINGEN
Als een staal van de bij de roode pers
gebruikelijke sensatiejournalistiek. waarvan
in den eigen kring door de meer beschaafde
geesten de ernstige bezwaren worden er
kend, kan haar verslag van de Tweede
Kamerzitting van verleden week Woensdag
dienen.
In de ochtendbladen van Donderdag komt
een kop voor met koeien van letters: verzets
lieden worden neergeschoten.
Wat beteekent dat moois?
De bedoeling is de menschen op te schrik
ken, verontwaardiging bij hen te wekken
over een snoode, de rustige arbeiders be
lagende Regeering.
Maai* de werkelijkheid?
Als we daarover spreken dekt deze „kop"
een flater niet de eenige in zijn Begroo-
tingsredevoeringen van den heer Albarda.
Dat het een flater was, weten de roode jour
nalisten zeer wel.
De heer Albarda had voor zijn repliek ge
zocht naar een „Schlager" en meende die
gevonden te hebben in de „Handleiding
voor het beteugelen van woelingen".
Wat zei de heer Albarda daarvan?
We citeeren de roode pers en lezen daar.
„Aan arbeiders, die door verkeerde poli
tieke voorlichting of door den nood woe
lingen veroorzaken, zal geen kwartier ge
geven worden. Onderhandelen met de
„verzetslieden" mag niet!
Op deze wijze wordt de militaire macht
in de gemeenten de baas. Het is een
schande, dat drie ministers (Deckers,Don-
ner, Ruys) deze geweldsmethode voor hun
verantwoording nemen.
De heer De Wilde (a.r.): Het is be
lachelijk.
De heer Zij Is tra (a.r.): U ruit de
menschen op.
Albarda: Ik kan niet lachen met een
reglement in handen, dat het leven
van een deel van ons volk blootstelt aan
de kogels van een rücksichtlos milita
risme."
Dat moois nu moet dan gedekt worden
door de sensationeele woorden: verzetslie
den worden neergesohoten.
Het een zoowel als het ander staat echter
buiten alle verhouding tot de werkelijkheid.
Bij rustiger bezinning en indien hij zrich
niet had laten vervoeren door de zucht om
een politiek fortuintje te verkrijgen, had de
heer Albarda tot het inzicht kunnen komen,
dat er voor hem nriet de minste reden was
om zich zoo ontsteld voor te doen.
Immers de bedoelde handleiding be
handelt slechts:
t de bevoegdheden van:
a den militairen commandant en het
burgerlijk gezag in geval van het ver-
leenen van militairen bijstand;
b het militair gezag in geval van het
beteugelen van woelingen in een in
staat van oorlog verklaard gebied;
c het militair gezag in geval van het
beteügelen van woelingen in een in
staat van beleg verklaard gebied;
2. de tactische beginselen voor het optre
den van troepen in de hiervoor bedoelde ge
vallen.
De handleiding houdt zrich dus bezig met
gevallen van oproer onder onderscheiden om
standigheden. Beoogd wordt een zoo doel
matig mogelijk optreden te waarborgen, op
dat menschenlevens en eigendommen niet
meer dan onvermijdelijk is in gevaar wor
den gebracht
Met normaal georganiseerd optreden der
arbeiders, zelfs met kalme demonstraties als
van de S.D.A.P. op 8 Nov., heeft de bespro
ken Handleiding niets, maar dan ook niets
te maken. Het is pure misleiding om een
anderen indruk te wekken.
We zijn overtuigd, dat de soc.-dem. in ge
val van oproer, niet anders zouden hande
len dan in deze Handleiding is aangegeven.
Ook zij zouden dan „verzetslieden" neer
schieten. Dat zij daar niet tegen op zien,
heeft de ervaring bewezen. De heer Albarda
informeere maar eens in Duitschland bij p.g.
Noske en anderen.
Soc.-dem. zijn voorstanders van een krach
tig gezag, hebben ze de laatste weken bij
herhaling verzekerd. We nemen dat aan.
Welnu dan zullen ze dat voor alles wen
schen te zijn in tijd van oproer en het kun
nen prijzen, dat in tijd van rust de voor
schriften worden gegeven, die er op gericht
zijn, om in dagen van oproerige woelingen
en spanning menschen en goederen zooveel
mogelijk te sparen door rustig en doelmatig,
maar toch krachtig handelen.
Daartoe het hare te doen ligt op den weg
van iedeire overheid.
VRIJGESTELDE GEMEENTEN
DE KORTING AAN DE GEMEENTEN OP
DE UITKEERING UIT HET
GEMEENTE-FONDS
Volgens de bepalingen der Kortingswet
worden enkele geementen boven de 5000 in
woners vrijgesteld van de vermindering der
3 pCt uit het Gemeentefonds, zulks in ver
band met salarissen van het personeel en
belastingheffing.
De Ministers van Binnenlandsche Zaken
en van Financiën hebben thans deze ver
klaring van vrijstelling gegeven aan de vol
gende gemeenten:
in de provincie Noord Brabant: Bergen op
Zoom. Oirschot en Oudenbosch;
in Gelderland: Doetinchem. Eibergen, Har
derwijk, Huissen Putten, Valburg en Wisch;
in Noord-Holland: Aalsmeer en Edam;
in Friesland: Ferwerderqdeel en Wynibrit-
seradeel;
in Overijsel: Haaksbergen, den Ham, Ambt
Hardenherg, Tubbergen en Vriezenveen:
in Groningen: Leek. Marum en Onstwedde;
in Drente: Bedien en Borger; en in Lim
burg; Horst, Maasbree, Nederwaert, Sittard
en Tegelen.
GEEN SAMENVOEGING
VAN GEMEENTEN IN NOORD-BRABANT
Aan de gemeentebesturen van Huijbergen,
Ossendrerht, Woensdrecht en Putte is thans
officieel kennis gegeven, dat de voorge
nomen samenvoeging van die gemeenten,
haar beslag niet zal kri'gen.
SPOORWEGTARIEVEN
De Rotterdamsche correspondent van het
„Hand.bl." meldt:
De Nederlandsche Spoorwegen hebben een
nieuw tarief ingevoerd voor ijzer en staal en
ijzer- en staalwaren van stations in het
buitenland naar Amsterdam en Rotterdam.
Indien binnen twaalf maanden 3000 ton ten
vervoer worden aangeboden wordt een kor
ting van 15 pCt, van 3000 tot 5000 ton van
30 pCt. en boven 5000 ton van 33 pCt ver
leend. De kortingspercentages die overigens
ook op andere wijze kunnen worden bere
kend indien dat voor den bevrachter in ver
band met de wijze van verzending voordee-
liger is, zijn berekend naar de normale ta
rieven.
Zendingen, die reeds volgens een ander
speciaal tarief worden vervoerd, komen voor
deze reducties niet in aanmerking.
NEDERLAND-EXPRESS
In aansluiting op het reeds medegedeelde
wordt bericht, dat de Woensdagmorgen hier
te lande arriveerende boottrein met post en
passagiers, in aansluiting op bet m.s. „Mar-
nrix van St. Aldegonde" tengevolge van de
sterke bezetting te Bazel in twee gedeelten
zal worden gesplitst, welke resp. via Zeve
naar en Nijmegen zullen reizen. Beide trei
nen komen te Arnhem samen en worden
met tusschenruimten van pl.m. 3 minuten
na elkaar via Utrecht naar den Haag door
gevoerd. De passagiers met bestemming
Amsterdam, zullen aldaar op de reeds ge
publiceerde tijden aankomen, dan wel een
weinig later met een extra trein. De aan
komsttijd te Rotterdam (Maas) blijft onge
wijzigd.
AMSTERDAM
Aan het besluit van de Vereen, van On
dernemers in het Auto-, taxi- en luxe ver
huurbedrijf „A.V.O." in welk bedrijf het
overgroote deel van de z.g. „Garage-taxi
bedrijven" is vereenigd om in de hoofd
stad naar Amerikaansch voorbeeld z.g.
„taxi-tramlijnen" te gaan exploiteeren, is
Zondagmorgen een vorm van uitvoering ge
geven door het laten starten, kort na elkan
der. van een aantal faxi's. De auto's ver
trokken van het Surinameplein en reden
langs de route van lijn 17 naar het Cen
traal Station. Verschillende ervan droegen
een bord, waarop het doel van deze rif ten
en de te volgen route was aangegeven. In
elke auto was plaats voor ten hoogste vijf
personen, terwijl op elk willekeurig punt
langs de route kon worden in- of uitge
stapt; een en ander tegen betaling van
zulk een gering bedrag, dat verondersteld
kon worden, dat een deel van het publiek
boven een tramrit aan dit snellere vervoer
middel de voorkeur zou geven. En inder
daad meldden zich dan ook verschillende
passagiers aan; ook vele kijklustigen, die
erop wachtten, hoe de politie op deze
proefneming zou reageeren, hadden zich op
het Surinameplein verzameld. Zij kregen
cehter hier niets schokkends te zien; wel
was de politie op haar post, doch eerst
diende vastgesteld te worden, of er van
een geregelden dienst kon worden gespro
ken. Toen naar het oordeel der politie het
bewijs hiervan geleverd was, werd dan ook
onmiddellijk ingegrepen.
Uit de Antirev. Partij.
A.-R. PROP. CLUB
Houdt op dit alles uw oog, uw aandacht
gericht Laat zien, dat gij mannen zijt, die
iets verstaan van de standvastigheid, de
onveranderlijkheid, welke het Calvinisme
predikt. Sommige menschen zijn direct be
vreesd, als er moeilijkheden ontstaan, als
er gevaren dreigen, als zich zekere stroo
mingen gaan openbaren. Zij zijn geneigd als
gedragslijn te aanvaarden: dat kan toch
niet tegengehouden worden, daartegen is
toch niet te strijden, laat ons daarom na
gaan hoever wij kunnen meegaan Dit is in
wezen de revolutionaire methode. De Anti
revolutionaire methode is, dat men alleen
in gehoorzaamheid ar»u de beleden beginse
len zijn weg gaat
(J Schouten in „Ons Mobilisatiebevel"
ter jaarverg. v. h. Verband v. A.R.P.C.
„Nederland en Oranje", Oct. 1932).
ONS NIEUWE FEUILLETON
Waarmee we vandaag beginnen
Zaterdag eindigde- ons groote feuilleton
„De val van Konstantinopel". Misschien
waren er lezers, die 't wat ftl te lang vonden;
maar daar tegenover stond een overgroote
meerderheid, die dezen historischen roman
met aandacht en spanning heeft gevolgd.
Na dit geschiedkundig verhaal meenen
wij een gewenschte afwisseling te hebben
gevonden door te laten volgen een eenvou
dige dorpsvertelling, waarmee we vandaag
beginnen.
Ook in dit opzicht geldt „Elck wat wils":
gelukkig zijn er ook velen, die beiderlei
genre weten te waardeeren.
Ons nieuwe feuilleton wil geen aanspraak
maken op literaire kwaliteiten. Maar wel
willen we verzekeren, dat 't een interessante
kijk geeft op 't leven en werken, gelijk men
dat op menig dorp vindt. Daar ook vooral
worstelt „de nieuwe tijd" tegen verouderde
opvattingen.
De drang naar lotsverbetering leidt hier
tot 't tragisch einde van een jonge man,
terwijl zijn verloofde door de vrr.ag gefol
terd wordt of deze vreeselijke ontknooping
hilar schuld is.
De schrijver blijkt het dorpsleven terdege
te kennen. Dat geeft aaa zijn verhaal kleur
en leven.
Het verdere oorJe^1 laten we g^me aan
onze ü'zeis ovar.
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
Nadere berichten over de aardschokken in
ons land.
Heden begint ons nieuwe Feuilleton.
De vroegere kassier der R.-K. Boerenleen
bank te Oegstgcest die 104.000 verduisterde
werd tot ll/> jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
(Blz. 2)
Hindenburg stelt vijf voorwaarden aan Hit-
Ier, die hij waarschijnlijk niet zal kunnen
aanvaarden.
De Japansche en de Chineesche vertegen
woordiger zetten voor den Volkenbondsraad
hun standpunt uiteen inzake het Lytton-
rapport.,
Er dreigt een nieuw Japansch offensief
in China.
(Blz. 5)
Een persoonlijk onderhoud met Mussolini.
X blz. 9
Algemeene vergadering van de Nat. Chr.
Officieren-Vereeniging.
DE AARDSCHOKKEN
IN ONS LAND
IN VERSCHILLENDE PLAATSEN
WAARGENOMEN
Uit verschillende plaatsen komen berich
ten, dat daar aardschokken of -trillingen
zijn waargenomen. Zoo bereikte ons uit
Schiebroek de mededeeling, dat een bewo
ner aan den Kleiweg aldaar, te bed liggen
de, tweemaal een schudden aan het ledi
kant voerde. Hij draaide hgt licht aan en
wilde zien of er soms een ongenoode gast
op zijn kamer was, maar alles bleef rustig.
Zijn ouders, die aan den achterkant van de
woning hun slaapkamer hebben, hadden
niets gevoeld. Te Hillegersberg had iemand
vastgesteld, dat de lamp in zijn slaapkamer
plotseling een slingerende beweging niaak-
t.e en te Rotterdam had een inwoonster'ge
hoon?. dat de pijpen van de gong een licht
geluid gaven. Ook te Den Haag en te Was
senaar werden schokken gevoeld, zelfs te
Groningen meende een slaper, dat zijn le
dikant even vóór middernacht trilde. Te
Wezep nam een echtpaar ook schokken
waar, welke ongeveer vijf seconden duur
den. In den nacht van 6 op 7 Juni 1932
hadden ze iets dergelijks waargenomen.
Van verschillende plaatsen (te veel om
hier te noemen) bereiken ons soortgelijke
berichten.
Paniekstemming in Uden.
Noord-Brabant is wel het ergst geschokt
geworden door de aardtrillingen. Te Uden
holden de menschen in paniek de straten
op. De hevigheid der schokken blijkt wel
hieruit, dat niet alleen in verschillende
woningen, schilderijen en spiegels van den
wand vielen, zelfs plafond^ naar beneden
stortten, maar de sterke beving der aarde
heeft verschillende gebouwen doen scheuren
en schoorsteenen naar beneden geworpen.
In vergelijking met de ontvangen berich
ten uit andere plaatsen schijnen" de schok
ken te Uden wel het hevigst te zijn geweest.
Nadat de schokken van middernacht voorbij
waren en de bewoners langzamerhand van
hun schrik bekwamen, werden ze te 1 uur
opnieuw verontrust door een nieuwen schok,
ditmaal echter een zeer lichte, welke zich
nog eenmaal te 4 uur in den morgen her
haalde.
Limburg geschokt
Te Venlo werden de verschijnselen van
een aardbeving ook zeer goed waargeno
men. Op vele plaatsen moeten personen uit
bed gevallen zijn. Een zou er zelfs zijn been
gebroken hebben.
De menschen op straat hebben ook duide
lijk de trilling van den grond onder hun
voeten waargenomen, terwijl ze een geluid
hoorden alsof tegen de etalageruiten werd
gebonsd. Ook de electrische lantaarns in de
straten moeten een trillende beweging heb
ben gemaakt, terwijl het licht even in
sterkte afnam, zoodat men den indruk kreeg
alsof een zachte wind even een kaarsvlam
beroerde. Personen, die zich nog in de café's
bevonden, waar de glazen op de tafeltjes en
in liet buffet stonden te rinkelen, snelden
naar buiten. Honderden menschen, die zich
al ter ruste hadden begeven, hadden snel
eenige kleedingstukken aangeschoten en
stormden eveneens de straat op.
Dezelfde verschijnselen werden waargeno
men te Venray. Horst, Blerick, Tegelen, Rel-
feld, Reuver. Roermond, Sittard en Maas
tricht. Te Sittard werden personen, die te
bed lagen, heen cn weer geslingerd en te
Maastricht gingen de bedden op en neer.
Schilderijen en spiegels rammelden tegen
den wand.
De aardschokken zijn ook in België ge
voeld, en wel het sterkst te Verviers, Luik
en Namen. Ook in Brussel werden eenige
lichte schokken waargenomen.
Uit de omgeving van Antwerpen komen
eensluidende berichten. Te Eeckeren zou
een muur door de beweginc van den grond
gebarsten zijn. Persoonlijke ongelukken
schijnen niet voorgekomen te zijn.
VERDUISTERING VAN 104.000
DE DADER TOT 1 Yt JAAR GEVANG
VEROORDEELD
De Haacsche rechtbank heeft hedenmor
gen uiteprank gedann in de z-ank von A G
v d H. destijds knssier ven de R K Boeren
leenbank te Oegstgeeet, die op 8 November
terecht hepft geefaan in» ke verduistering
van 101.000, en tegen wier toen 3 jaar ge-
ven^niestraf werd geteicht. Thans luidde
de uitspraak 1 jaar en 6 maanden gevnnge-
**;T3traf.
