Jlietture ^riitsrijr Cwiraitt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor L eiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Kerknieuws.
ABONNEMENT»
""per kwartaal tn lalden en In plaat-
j gen want n Hg-Mitsrhap gevestigd i.« f2 35
Jprnnru pei p««af f" 2.35 porfnk'iMen.
Pei week 0.18
Vow liei Buitenland bij wekelijk-
3GH»che tending .<50
Bij dageiijksche zending „5.50
en
Alles bij vooruitbetaling
11
lulu*0'
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad V/% cent
jndagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breesti-jat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
No. 3817 VRIJDAG 18 NOVEMBER 1932
ADVERTEN, I EN
Van 1 tot 6 regel»f l.iVfi
Elke regel meer0.22V-
Ingez. Mododeellngea
Van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 1.4S
Bij conlract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend f 0.10
12e Jaargang
Dit nummer
49
TB VROEG GEJUICHT?
Hebben we Woensdag te vroeg gejuicht,
jen we onze hartelijke instemming betuig-
met liet gewijzigde voornemen der Re
eering ooi de inpoldering der Zuiderzee
rachtig voort te zetten?
De verklaring van minister Ruys, waar
an de letterlijke tekst nog niet door de
landelingen is openbaar gemaakt, was ech-
jer in alle bladen gelijkluidend weergege-
mflren. Allereerst gaf de miuis'er te verstaan,
)at gezoclit wordt naar een gercorgan iseer-
lè uitvoering der werken, opdat meer op
aet economisch en financieel belang kan
™Jjrordon gelet, doch dan heet het:
>shan »«In afwachting van dit onderzoek wil
li Zf echter de regeering dadelijk medewerken
S?ewö tot een werkverruiming, welke past in
LD het plan van inpoldering, dadelijk nut
afwerpt en niet vooruitloopt op een even
arda tueel gewijzigde organisatie der uitvoe
fina ring.
v< Mijn ambtgenoot van Waterstaat zal
V° daarom alsnog bij Nota van Wijziging
voor de begrooting voor 1933 van het
Zuiderzeefonds een voorstel doen voor
het doen uitvoeren in 1933 vaD werken,
verband houdende met den noordooste-
lijken polder en. hangende de goedkeu
ring der begiooting door de wetgevende
macht, alle voorbereidende maatregelen
treffen van administratieven aard, wel
ke voor do uitvoering dier werken noo-
dig zijn".
Wij meenden uit die pertinente verkla-
oemélng niets anders te kunnen lezen, dan dat
van^erkelijk en in feite, zoodra de Staten-
sneraal de g Iden zouden evoteerd heb-
i, met de werkzaamheden zou worden be-
ip.n. De Minister sprak toch van „dade
ffijTnut afwerpen". Immers, de Regeering
,d haar houding herzien. En dat be-
ikent toch, dat zij van inzicht was ver
Dderd?
Doch nu'. Sprak gister de Minister in
/eede termijn. En weer sprak hij, bijkans
terbodig, zouden we zeggen, over de In-
Idering. Overbodig, omdat men van alle
ien instemming met 's Ministers' verkla
ïg had betuigd en nu de nieuwe plannen
wachtte.
En toen de Minister gesproken Lad, greep
iereen naar zijn hoofd.
[Want, wat zei nü de Minister?
De regeering zal de mogelijkheid van
it, E een betere financiering van de droog
1T1 legging van de Zuiderzee onderzoeken en
[ygJ acht daarvoor een jaar noodig. Geduren-
t de dit jaar zal met het werk worden
voortgegaan in het kadir van werkver-
1 ruiming. De regeering zal voorbereidin
gen ter hand nemen, welke in het plan
|j der inpoldering passen. Bij de begrooting
der Zuiderzeewerken zal de zaak in bij-
LIE zonderheden besproken kunnen worden.
,estij Zoo op "t oog beteekent dat niets anders
tul0an: de Regeering gaat een jaar studeeren
alit£n doet dit jaar niets.
i Men vaart wat heen en weer op het water;
fel worden eenige peilingen verricht; men
N knutselt wat aan de oevers; misschien
•orden een paar keten geslagen, men voert
•at rijshout en bazalt aan en er worden
•at teekeningen en berekeningen gemaakt.
Maar dót was niet de bedoeling.
251 Integendeel, op krachtig aanpakken was
langestuurd en later gerekend.
De heeren Colijn en Albarda waren dan ook
chthaar teleurgesteld, indien niet veront
waardigd en hun verklaring, dat ze deze
E* [toelichting niet verwacht h'dden, doch er
ader op zouden terugkomen, was geen for-
ieele mededeeling. Als straks de begrooting
Ier Zuiderzeewerken aan orde komt.
illen ze op hun post zijn.
Het zou waarlijk een vruchtelooze poging
in om hen met een kluitje in het riet tt
ituren. Want zij en de groote meerderheid
der Kamer, willen geen riet en biezen,
bouwakkers en boerenhoeven.
- ,doch I
MANKE VERGELIJKING
Bij de algemeene beschouwingen in de
Tweede Kamer maakte de heer Albarda een
zoo manke vergelijking, dat het gewenscht
is er direct een paaltje bij te slaan.
De leider der S.D.A.P. had ditmaal voor
tvaar geen gemakkelijke taak, al zal hij ach
teraf moeten erkennen, dat men hem mei
teruggemeten heeft met de maat, welke in
zijn kring altijd bij de hand is om anderen
te meten. Maar dat herinnerd zou worden
aan het dualisme, dat zich telkens weer bij
de S.D.A.P. openbaart; dót spreekt vanzelf.
Waarlijk, deze partij moet voorzichtig zijn
om tegenstellingen bij andere groepen
te wijzen. Zij zelf sukkelt er telkens opnieuw
1 mee.'En toen de heer Albarda, die zich zelfs
genoodzaakt zag om het schervengericht
over de drie Amsterdamsche raadsleden te
f Verdedigen (wót een val voor zoo'n man!)
weer over anderen bezig was, vroeg Mr. de
Wilde terecht bij interruptie: „Hoe vindt u
nu, dat een wethouder van Enschedé voor
een maatregel is, maar ertegen stemt, om
dat zijn partij het wil?"
Hoe hij dat vindt? Die vraag liet de heer
Albarda natuurlijk liefst onbeantwoord en
inet een voor 't grijpen liggende handigheid
repliceerde hij: Aan de rechterzijde stemmen
vaak leden anders over de voorstellen,
dan zij denken.
Nu, voor een oogenbiik aangenomen, dat
zulks waar is, geheel en ten volle, dan voelt
toch ieder, dat.dit antwoord op niets lijkt
en de vergelijking naar twee kanten hinkt.
Wat het eerste betreft: Bij de S.D.A.P. is"
het een hartstochtelijke spoil geworden om
een deel der rechtsche kamerfracties telkens
weer te honen, dat men gem kleur durft be
kennen, doch regelmatig achter de leiders
aansjokt Men vindt dat zoo verachtelijk,
dat men er geen woorden voor heeft
Doch. Indien dit waar mocht zijn, dan zal
Ir. Albarda zoo luguber voorbeeld toch niet
voorhouden aan zijn volgelingen? Die moe
ten immers heel wat meer ruggegraat heb
ben, dan de slappelingen ter rechterzijde?
Daarom is de repliek van Ir. Albarda ais
antwoord op de klemmende vraag, mets
waard.
Echter, ook de vergelijking deugt niet.
Men stelle de gevallen maar zoo eenvoudig
mogelijk voor zich.
We kennen den Enschedéschen wethouder
Sanders als een braaf en eerlijk man en die
liet juist daarom zoo onbeholpen zei. Hij is
diep-overtuigd van de noodzakelijkheid der
loonsverlaging en verklaarde er zich in het
:ge van Burgemeester en Wethouders
volkomen mee accoord. Maar toen hij in 't
publiek zijn stem moest uitorengen zei hij:
inijn fractie wil geen loonsverlaging en om
de eenheid in de partij niet te breken, stem
ik dus tegen, hoewel ik vóór ben.
Is dat cadaver-discipline of niet?
Neem nu het geval, dat kamerleden hun
stem aan een regeeringsvoorstel geven, hoe
wel ze het niet- of onsympathiek vinden.
Dat gebeurt; doch waarom? Om de een
heid in de partij te handhaven? Geen sprake
van. Telkens weer zijn er afwijkende stem
men in een partij De verklaring is dan al
leen: verwerping van het wetsvoorstel zou
de oppositie doen juichen en het kabinet tot
aftreden dwingen. Ik durf die politieke ge
volgen van mijn „neen" niet voor mijn reke
ning nemen en daarom stem ik, noodge
dwongen vóór. Het hoogere belang, geen
kabinetscrisis, weegt mij zwaarder, dar. het
voorstel, dat in het raam van heel het regee-
ringsbeleid gezien, toch slechts van onder
geschikte beteekenls is.
Waarlijk, wie niet ziet, hoezeer de verge
lijking mank gaat, loopt met zijn oogen in
de zak.
OFFICIEELE BERICHTEN
ZEEDIENST
BH beschikking van den minister van Defensie
Jn de luitenants ter zee der 2e klasse J. M.
Logger. A. J. Quanjer. B. C. Uit de Bos. de lui
tenant ter zee der 3e klasse J. I* van Meeuwen,
de officier van den marinestoomvaartdienat der
2e klasse-H. Embroek de officier van den ma
rinestoomvaartdienst der 2e klasse J. Hajenlus,
de officier van gezondheid der 2e klasse W. A..
■rgeld en de officier van administratie der 2e
asae J. W B. ButJkes den lGen November ge
plaatst aan boord van H. Ms. Gouden Leeuw.
In benoemd tot reserve tweede luitenant
speciale diensten bö het wapen der tnfan-
de dienstplichtigen lr. P. M. van Doormaal
RIJKSCOMMISSIE WERKVERHUIMING
BtJ Kon Besluit zün benoemd tot lid van de
lllkscommlssie van Advies voor Werkverrui-
BELASTINGDIENST
BH Kon. b-slult la de Hoofdinspecteur der
directe belastingen J. M. Mulder te Amsterdam,
iet Ingang van 1 Januari 1933 benoemd tot dl-
■cteur der directe belastingen, invoerrechten
a accijnzen te 's-Hertogenhosch.
AUDIENTJE
Ds gewone audlöntte van den minister van
Defensie zal op Maandag 21 November a.s. niet
plaats hebben.
DE BEGROOTING VAN ONDER
WIJS, K. EN W.
ERNSTIGE BEZUINIGINGEN
KUNSTSUBSIDIES
Aan het Voorloopig Vera'.ag dèr Tweede
Kamor op de begrootmg van Onderwijs voor
1Ü33 cmticeiien wij:
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat, wat betreft de bezuiniging bij hal ouder
wijs, vele moeilijkheden waren te voorkomen
geweest, indien wat meer vooruitziendheid
in het beleid aan den Jag was gelegd bij het
intrekken der in de vorige crisisperiode ge
nomen bezuinigingsmaatregelen Aan waar
schuwingen. te dezer zake van de zijde der
Kamer heef! het inderdaad niet ontbroken.
Verscheidene leden betreurden, dat deze
minister nu weer gedwongen wordt de leer-
liingenschadl te wijzigen.
Betreurd werd, dat de minister in het al
gemeen nog niet méér bezuinigd heeft op
kunsten en wetenschappen Deze leden .ve
zen in diit geval speciaal op de te vorleencn
subsidies aan orkesten en instellingen als
openbare leeszalen. Met name waren zij-van
meaning, dat in dezen tijd uitgaven voor or
kesten en dramatische kunst hadden moeten
verdwijnen, nu op uitgaven van meer vitaal
belang moet worden besnoeid. Deze leden
achtten het niet op den weg van den Staat
te liggen, orkesten te steunen met belang
rijke bijdnagen Men kan naar hun oordeel
gevoeglijk aan muziekliefhebbers zelf de be
kostiging hunner genoegens overlaten. Het
daarvoor beschikbaar gekomen geld zou de
regeering dan beter kunnen besteden, voor
bijv. bet onderwijs aan schipperskinderen,
waarvan velen door den druk der tijden van
onderwijs zijn verstoken.
Hooger Onderwas
Van verschillende zijden werd er op ge
wezen, dat speciaal het hooger onderwijs
zoo 6terk door de bezuiniging wordt getrof
fen. Met nadruk wenschten zij den minister
er voor te waarschuwen, toch vooral niet
het groote volksbelang uit het oog te verlie
zen. dat bij het hooger onderwijs betrok
ken is.
Verscheidene leden drongen aan op pro
gressieve regeling bij de college- en examen
gelden en op doorbetalen van de collegegel
den gedurende alle etuaiejaren met de noo-
diige uitzondering, in bijzondere gevallen
Andere leden verklaairien zich met besliut
heid tegen verhooging van de collegegelden.
Verscheidene leden ewaagden van ie
wenschelijkherid om den steeds wassenden
stroom van studenten aan onze universitei
ten en hoogeeoholen in te dammen. Zij wa
ren van meeniiig, dat er te veel jongelui
middelbare en hoogere studies gaan volgen,
drie daarvoor minder geschikt zijn
Voorts betrpurden verscheidene leden dat
nog steeds een wettelijke regeling ontbreekt
betreffende 6ubsidieerin« van het bijzondere
hooger handelsonderwijs. Zij achtten het
nriet billijk, dat slechts aan één derr hier te
lande gevestigde bijzondere handelshooge-
echolen subsidie wordt jeirleend, nl. aan die
te Rotterdam, terwijl die te Tilburg van sub
sidie zal verstoken blijven Zij wezen er op,
dat de handelshoogeschool te Tilburg ira een
dringende behoefte voorziet.
Opnieuw drongen enkele leden aan, om
de doctorandi in de hendelswetenschappen
onderwijehevoegdihedid toe te kennen.
Nieuwe wenschen
Verscheidene leden diongen apn op onder
wijs in de verschillende hier te lande be
6taande streektalen cp de lagere school
Met name zouden zij het onderwijs in het
Friesch in de Friesch-isprekende streken
wililen aanbevelen.
Verscheidene leden zouden voorts het
zwemonderwijs verplicht gesteld willen zien
Verscheidene leden drongen aan op stop
zetting van de monumentenzorg, althans in
dier voege, dat alleen het allernoodoa'kelijk-
ste zou moeten geschieden. F,en uitgave van
bijna 7y2 ton achtten zij thans niet verant
woord
Andere leden waren daarentegen van mee-
niinig, dat deze zorg medewerkt tot bestrij
ding der werkloosheid en dat bovendrien de
nood nog niet zoo hoog gestegen was, dat
kostbare oude monumenten aan den onder
tang mogen worden prijsgegeven.
BURGEMEESTER
BtJ Kon. besluit la op xUn verzoek met 1
Januari eervo] ontslagen L. Coolman als bur
gemeester van 't Zandt.
Bö Kon. bestuit Is benoemd tot notaris te
Vierlingen A. G. Berendsen, candldaat-no-
NOG ZOO KWAAD NIET
In het Kamerverslag treft deze verklaring
van den heer Peereboom de vertegenwoordiger
der H. G. S. in de Tweede Kamer:
„Wat de kloosterlingen-onderwijzers aan
salaris ontvanger, wordt voor een groot deel
gebruikt voor missie, ziekenverpleging, propa
ganda en andere cultureele doeleinden".
Offeren voor zending, ziekenverpleging
andere cultureele doeleinden; waarlijk, dat is
nog zoo boosaardig niet. Als de protestanten
daarin ver bjj Rome achterstaan, zooals de
spreker ook zei, dan is dat zeer jamirer.
GERE F. KERKEN
Bedankt: Voor Ede, G. (vac.-K. Winkel
man), W. Tom te Sappemeer.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Den Haag (vac.-wqlen J.
C. Schuller), L. D Poot te Amsterdam. Te
St. Pancras, E. Warmolts te Scherpenzeel (G.)
Te Benthuizen en te Hierden (G.), cand. C.
van Dop te Delft.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te 's-Gravenzande, B. Oost
hoek te Kampen.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Men schrijft ons:
Cand. E. J. Beens te Oudenrijn (TJ.)
hoopt Eerste Kerstdag intrede te doen b
de Ned. Hervormde Gemeente van Hedel,
de tweede Gemeente van wijlen zijn vader Ds.
G. Beens (Benes), na bevestiging door zijn
oom. Dr. G. Tjalma, van Veen (N.-B.).
Ds. J. P. Buiskool te Balk (Fr.) hoopt
Zondag 11 December a..s. afscheid te nemen
de Ned. Hervormde Gemeente aldaar en
Zondag 18 December d.a.v. intrede te doen te
Krimpen a. .d. IJssel, na bevestiging door den
consulent. Ds. J. H. Gunning E.Bzn., van
Schoonhoven.
Ds. L. Kuiper, wlen na 40-Jarige
ambtsbediening eervol emeritaat verleend is,
heeft van de Geref. Kerk te Kampen afscheid
genomen met een predikatie over Psalm 122
vs. 8. Aan het einde werd Ds. Kuiper op harte
lijke wijze toegesproken door afgevaardigden
van de Geref. Kerken van Genemuiden, Hooge-
veen en Delft, vroeger door hem gediend: van
naburige Kerken, van de Clavsis Zv* jlle en na
mens hoogleeraren aan de Theol. School te
Kampen.
JUBILEA
Dr. W. Th. B o i s s e v a i n, predikant
der Ned. Hervormde Gemeente te Leiden,
hoopt Donderdag 24 November a.s. zijn 25-
jarige ambtsbediening te herdenken.
Dr. Boissevain, jn 1880 geboren, aanvaard
de de Evangeliebediening in de Ned. Herv.
Kerk op 24 Nov. 1907 te Wilhelminadorp (bij
Goes). Hij heeft bijna 11 jat en deze Gemeen
te gediend en is nu sinds 15 Sept. 1918 aan
de Gemeente van Leiden verbonden.
Tijdens zijn ambtsbediening te Leiden pro
moveerde hij tot Doctor in de Godgeleerd
heid.
I'r. Boissevain is scriba van den Ring
Leiden van Ned. Herv.- Predikanten.
Ds. H. V i s se r, Chr. Geref. predikant te
Dordrecht, vierde gister zijn zilveren ambtsju
bileum in een samenkomst met de Gemeente.
Aanwezig waren verder o.m. Prof. P. J. M. de
de Bruin, van Apeldoorn, de geestelijke vader
van den jubilaris, die den stoot gaf waardoor
hij predikant werd, en de professoren J. W.
Geels en J. J. van der Schuit, zyn studie
vrienden
Prof. de Bruin hield een feestrede,
waarbij hij uitging van 2 Sam. 7 18.
f. Geels had de leiding van den
avond.
Verschillende sprekers voerden het woord.
De heer P. van D r i e 1 getuigde van de
waardeering die de Gemeente heeft voor de
trouw, waarmee Ds. Visser zijn ambtelijk werk
verricht; de heer B. A. S. Schotel prees het
meeleven van den jubilaris met het vereni
gingsleven; de heer Maaskant sprak na
mens de catechisanten; de heer Achter
berg namens de Chr. Geref. Kerk te Veenen-
i. J P. M e ij e r n g, van Zwyndrecht,
als consulentDs. R. E. S1 u i t e r, van 's-Gra-
vendeel, namens de Classis; en de heeren B.
N e d e r 1 o f, van Rotterdam, en Prof.
Schuit, van Apeldoorn, als vrienden.
Van de Chr. Geref. Kerk te Leeuwarden was
een felicitatie-schrijven ontvangen. Verschil
lende fraaie cadeaux werden aangeboden.
Ds. Visser, door alles zeer verrast en ge
troffen, heeft tenslotte allen hartelijk dank
gezegd, en uiting gegeven aan zyn ootmoedi-
gen dank aan God, welke dank op een dag als
:ze den boventoon moet hebben.
Ds. J. REESINK.
Naar de „Wekker" meedeelt, gaat het met
Ds. J. Reesink, predikant der Chr. Geref. Kerk
te Noorde'oos, die vrij ernstig ongesteld was,
nog steeds vooruit. liet is hem toegestaan
een paar maal daags een kwartier buiten te
wandelen.
Ds. j. VAN RIJS.
Naar „Fr. Dbl." verneemt, is Ds. J. van
Rijs, predikant der Ned. Hervormde Gemeente
te Tjerkwerd, ernstig ongesteld.
UlfTBEDEN UIT DE KERK
Het getal der uitgetredenen uit de Pro-
testantsche Kerken in Duitschland nam blijkens
aet thans verschenen kerkelijk Jaarboek 193^
i net Evangelische Duitschland over 1929
1930 regelmatig toe. Het getal per jaar
klom van 158.057 tot 251.160 (deze cyfers
vatte heel Duitschland).
VERKIEZINGEN
In de Ned. Herv. Kerk:
Assen. Voor 10 leden van het Kiescollege
zyn met groote meerderheid alle vrijzinnige
candidaten gekozen,
Westzaan. Voor 3 Notabelen wer
den gekozen de vrijzinnige candridaten met
50 stemmen tegen 30 op de rechtzinnige.
w inschoten. Voor 4 notabelen zyn alle
vier vrijzinnige candidaten gekozen.
SCHEIDING VAN KERK EN STAAT
Te Batavia zal, naar de „Locomotief'
eldt, een groote vergadering worden gehou
den van de afgevaardigden der verschillende
ressorten van da Prot. Kerk in Indië, teneinde
uitvoering te geven aan de besluiten tot admi
nistratieve scheiding van Kerk en Staat. Afge
vaardigden van de geheele Kerk, zoowel van
de Europeesche als van de Inlandsche Gemeen
ten, zullen aan de vergadering deelnemen, tik
Europeesch ressort (in totaal zyn er 5 Euro
peesche ressorten) zendt 3 afgevaardigden,
predikant, één ouderling en één inlandsch af
gevaardigde. Van de inlandsche ressorten zen
den Ambon en de Minahassa elk 3 afgevaardig
den, 2 ouderlingen en een predikant-voorzitter,
Timor en Makassei elk 2, nl. een predikant en
een ouderling.
De vergadering zal a. een nieuw Kerkbestuur
te kiezen; tot dusver geschiedde dit door de
Indische regeering;
b. te beslissen hebben over de Kerkenorde,
over de wyze van Kerkorganisatie; verschil
lende meeningen, sommige meer in de richting
van de Volkskerkgedachte, andere meer in de
richting van een belyder.de Kerk, kwamen aan
den dag;
en c. een reglement voor de Kerkorganisatie
hebben va.st te stellen.
Principieel wordt op deze vergadering dus
over de toekomstige organisatie der Protes-
tantsche Kerk in Indië beslist. Zoodoende is
de vergadering van groote historische beteeke-
nis.
KERK EN CRISIS
Te Ouddorp (Z.-H.) heeft de Diaccmie
der. Ned. Herv. Gemeente op de pacht der
diaconie-landerijen een reductie van 1/3
deel toegestaan.
KERKGEBOUWEN.
Te Harderwijk bestaat in de Ned. Herv.
Gemeente het voornemen het kerkgebouw van
een centrale luchjverwarming te voorzien.
De aan'eg zal een bedrag van f 8000 vorderen,
de jaarlyksche exploitatie zal f 1400 kosten.
VERSOBERING IN DEN E EREDIENST.
De nieuwe Zweedsche Aartsbisschop Dr.
Erling Eidem, opvolger van Dr. Nathan Söder-
blom, begint zijn houding in het Luthersch
Kerkelijk leven eenigermate te markeeren. Dr.
Eidem blijkt voorstander te zijn van vereen
voudiging in den uitwendigen eeredienst.
In Zweden met name wordt door de geeste
lijkheid traditioneel veel waarde gehecht aan
het dragen der geestelijke praalgewaden, aan
processies en dergelijke, hetgeen alles op bui
tenstaanders niet nalaat een sterk Roomsch-
Katholieken indruk te maken.
De aartsbischop heeft ter gelegenheid van
de intrede van een predikant, bij welke in
trede hy aanwez'g zou zyn, tevoren laten
ten, dat hy geen prijs stelde op het drag»n
door üe geestelijkheid by die geLgenhejd van
praalgewaden, noch ook de gebruikelijke
processie gaarne zag. Elf van de twaalf gees
telijken verschenen echter in praalgewaad en
de processie werd gehouden.
Na afloop der processie zou het Avondmaal
worden gehouden. De aartsbisschop weigerde
toen hiertoe de toestemming te geven, daar
naar zyn oordeel de noodige rust en de goede
ootmoed ter voorbereiding voor het Avond
maal ontbraken.
Een en ander wordt uiteraard in de pere in
Zweden thans druk besproken, daar de hou
ding van den aartsbisschop heenduidt op het
streven naar Protestantsche versobering in
den uitwendigen eeredienst. Voor Zweden is
dat iets nieuws en voor het Zweedsche Kerke
lijk leven iets van ingrijpenden aard. Inmiddels
geven de Luthersche bladen in andere lan
den, met name in Amerika, hartelijke blijd
schap over de houding van den aartsbisschop
te kennen.
KERSTFEEST HOUTIGBHAGE
Evangelist H. Hofstra te Houtigehage (bij
Rottevalle, Fr.), vraagt voor het naderend
Kerstfeest wederom giften in geld (giro
161972) of in na'ura (gebouw Noord-Jeruël)
tep behoeve van kinderen en ouders, voor wie
het Kerstfeest m „Noord-Jeruël" sinds vele
jaren is geweest het glanspunt in hun vaak
kommervol bestaan.
Voornaamste Nieuws.
(niz. i)
Verschenen Is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer op de Begrooting van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen.
De brand op de P. C Ho.oft.
Te Amsterdam is in een speelhol een in
val gedaan. De exploitanten zijn gearresteerd.
Blz. 2
Het kabinet-Von Papen afgetreden. Hin
denburg begint vandaag met de partijleiders
te onderhandelen. Von Papeu's beteekenis.
De rede van Sir John Simon te Gonèvo.
Poging tot oplossing van de pariteitskwestie.
Gunstige indruk te Berlijn.
blz. 9
De Tweede Kamer heeft de algemeene be
schouwingen over de Rijksbegrooting beëin
digd. Minister Ruys doet nieuwe mededeelin-
gen inzake de Zuiderzee-inpoldering. In de
avondvergadering is de behandeling van de
Justitiebegrooting voortgezet.
Gemengd Nieuws
INVAL IN EEN SPEELHOL
PARASIETEN VAN WERKLOOZEN
Te Amsterdam deed de politie, die reeds
verdenking koesterde tegen een perceel in de
Erelantierstraat, aldaar een inval. De exp>oi-
tanten van dit. speelhol wisten de werklooze
bewoners van de volksbuurt, waarin het hol
ge'egen is, te verlokken hun schamel loontje
steunuitkeering in het hazardspel met
hen te verspelen, waarbij zy steevast verloren,
omdat de „heeren" voor valsch spel niet
terugdeinsden.
De politie werd gister door een familielid
van iemand, die in het verdachte perceel aan
wezig was, gewaarschuwd, dat er wederom
gespeeld werd. Het was een relatie VHn een
werklooze, die met leede oogen aanzag, hoe
rie valsche spelers zyn werk'oos familielid het
steungeld uit de zak klopten.
Weldra rukte de grijze politieauto met een
groot aantal agenten uit, nadat eenige politie
beambten in burger het terrein in de Egelan
tierstraat waren gaan verkennen.
De grijze auto, die uiterlyk .doet dennen
n een gewone bestelwagen, kon zondfer arg-
aan te wekken het speelhol passeeren en
toen was gebleken, dat de „uitkijk" geen
onraad vermoedde, keerde de auto nn een
korten Omweg weer langs denzelfden weg
terug.
De exploitanten gearresteerd.
Plotseling bleef de wagen voor het perceel
nr. 222 staan. De inspecteurs Mol en Visser,
gevolgd door eenige manschappen, sprongen er
u't en voordat de wachtpost alarm kon maken
werd deze op zy geslingerd en drongen de
beide inspecteurs het pakhuis binnen. Dit alles
duurde slechts enkele seconden. Met twee
forsche s'agen tegen de deur van het achter
vertrek bezweek deze en, zoo verrast waren de
in het vertrek aanwezigen door het verschijnen
van de bedde geuniformde inspecteurs, dat zy
geld en kaarten, die zy in de handen hadden,
in hun verbouwereerdheid over de tafel
smeten. Er bevonden zich in het vertrek 19
personen, die achter eenige tafels en aan een
hoofdtafel gezeten waren en op heeterdaad by
het spel werden betrapt.
Het bleek, dat een zekere Vieyra bank
houder was en dus bij 't spel de voornaamste
rol spee'de, althans de grootste winst op
streek. De andere aanwezigen waren voor een
deel werkloozen, waarvan, zooals achteraf by
het verhoor bleek, velen door den bankhouder
den eigenaar van het speelhol gedupeerd
•en. Er was dan ook van te voren reeds
twist geweest om het houden van de bank,
wat tens'otte Vieyra ten deel was gevallen,
die, zooals bleek, deze. functie zeer dikwijls
vervulde en tien procent van zyn winst aan
den lompenkoopman Vuisje moest afstaan, die
reeds vaker met de politie in aanraking is
geweest.
Een ware opluchting
A's reg-el verloor bijna iedereen, daar
valsch gespeeld werd, wat ook bl.ek uit de
kaarten. Herhaaldelijk kwam het dan ook tot
ruzie.
Alles werd in bes'ag genomen. VieyTa bleek
bovendien nog een bedrag van f 1100 by zich
te dragen.
Bovendien ontdekte de politie, dat de lompen
koopman Vuisje aan de bezoekers thee schonk
k tien cent per kop, zoodat, gezien hij geen
vergunning heeft voor den verkoop van a)ct>
holvrye dranken, hy tevens betrapt werd op
overtreding van de drankwet.
Alle negentien personen werden naar het
Bureau Mamixstraat overgebracht en aan een
langdurig verhoor onderworpen, waarbij tal
van gedupeerden klachten uitten over het
bedryf van Vieyra en Vuisje. Zeventien der
aangehoudenen werd na het verhoor in
vrijheid gesteld, terwyl Vieyra en Vuisje ïr
voorloopige bewaring zijn gehouden en waar
schijnlijk ter beschikking van de justitie
zullen worden gesteld.
De uitroeiing van dit speelhol is een ware
opluchting.
DE DOODELIJKE DAMP
VADER GERED; ZIJN ZOON GESTIKT.
Men meldt ons uit Stavoren:
Gister was de motors'eepboot „Amsterdam'
van de firma Van der Wee te Amsterdam ii.
de haven van Stavoren aangekomen. De kapi
tein J. Leeman had zich met zijn roon Hendrik
in het vooronder te ruste gelegd, terwijl de
knecht op een andere plaats van het schip
was paan slapen.
Toen de laatste hedenmorgen vroeg ont
dekte, dat het in 't vooronder stil bleef, ging
hy een onderzoek instel'en, waarby bleek, dat
vader en zoon door kolendamp bedwelmd,
bewusteloos in het vooronder lagen.
Onmiddellijk werd geneeskundige hulp
ingeroepen. Het re'ukte Dr. Tromp Visser de
levensgeesten hy den kapitein weer op te
wekken. Langdurige pogingen werden ook bij
den 17-jari"en roon in het werk gesteld, doch
zonder resultaat. De geneesheer moest teu
taalte der. dood constateeren.
DE BRAND OP DE P. C. HOOFT
ALS DE BRANDENDE OLIE WEGVLOEIT
Omtrent den brand op de „P. C. Hooft"
wordt gemeld:
Men kan veilig aannemen, dat by de ver
schillende explosies, die in het schip hebben
plaats gehad, verschillende pijpleidingen en
tank3 zyn gescheurd, zoodat de olievoorraden
zich naar alle kanten hebben kunnen versprei
den- Ook uit het voorschip kringelde in de mor
genuren rook omhoog. Het achterschip is
reeds zoover gezakt, dat de kiel zich tot onge
veer by den achtermast een meter in den
bodem heeft vastgewerkt; het voorschip heeft,
door het nog in tact zijn van de waterdichte
schotten, deze daling in mindere mate medege
maakt, zoodat zich onder den kop nog altijd
een kolom van ongeveer drie Meter bevindt.
Waar echter rekening moet worden gehouden
met de mogelijkheid, dat de zich in het voor-
schip bevindende waterdichte schotten het
zullen begeven, zou het casco hierdoor dieper
komen te liggen en daarmede de breeks a-m
stuur- en bakboordzijde, die naar den dienst
gang van de eerste klasse en naar de machine
kamer voeren, gelyk komen te liggen met het
water. De brandende olie zou dan gelegenheid
kry'gen naar buiten in het IJ. te vloeien, het-
geen fatale gevolgen zou kunnen hebben. Ter
voorkoming daarvan is in gemeenschappelijk
overleg tusschen havenmeester, brandweer-
autoriteiten en directie van de Amsterdamschei
Droogdok Maatschappij besloten om deze
breeks welke op het oogenbiik niets andera
meer zyn dan groote gaten boven de water
lijn voor het grootste gedeelte met ijzeren
platen af te dekken welke arbeid door per
soneel van genoemde maatschappij "1 worden
uitgevoerd.
Aan de brandweer is echter eerst de taak
opgedragen om voor by de opening een muurtje
van vuurvaste steenen op te trekken, opdat
het vuur niet in staat zal zyn de nieuwe platen
te doen kromtrekken of de bouten, waarmede
zy bevestigd zyn, te doen loslaten.
Vóór de brandweer met dit werk zal begin
nen, zal het waterkanon van de „Jan van der
Heijden" de ruimte tusschen de breeks uit
die aan stuurboordkant sloeg nog een steek
vlam van wel twintig meter na een ontpoffing
naar buiten zoo goed als mogelijk is af
koelen.
De kans, dat het schip zoo diep zal zinken,
dat de onderste patrijspoorten gelyk met da
waterlijn zouden komen te staan, is uitge
sloten.
In den loop van gisteravond is door het irt
brand geraken van steeds nieuwe olievoorra
den het middenschip van de „P. C. Hooft"
weer veel feller gaan branden. De vlammen
sloegen weer aan stuur- en bakboordzijde naar
buiten en laaiden weer fel omhoog. Dit her
nieuwd uitbreken van de vlammen had tenge
volge, dat aan het voornemen om de breeks
aan stuur- en bakboordzijde van het schip vuur
vast en waterdicht af te sluiten, geen uitvoe
ring kon worden gegeven- Wel heeft de brand
weer nog een poging in het werk gesteld,
maar de gloeiende platen in de omgeving van
de breeks maakten de uitvoering van het nlan
onmogelijk. De „Jan v. d. Heijden" trachtte
met het waterkanon vergeefs de nlaten af te
koelen. Hierdoor ontstonden klaarblijkelijk
gassen, die als steekvlammen naar buiten sloe
gen. De hoefdbr»ndmeester-in<»enieur van de
brandweer. Van Tm el. de brandmeester Hnars-
ma en de brandwacht Hagenaar werden bij het
leiden van de werirraamheden. toen zii zich te
diehtsbii de uitseh'etende vlammen waagden,
^oor een der vlawm-Ti getroffen en licht aan
bet gelaat ve-^ond. Brao^^ceater Haarsma en
brandwacht Fa«"enaar hebbPn den verderen
avond geen dienst meer gedaan.
EEN SMOKKELBOOT.
De politie te Nijmegen heeft voor den Waal
oever aangehouden drie mannen, die geza
menlijk met een roeiboot 650 halve kilo's
margarine werd in bes'ag genomen,
margarine uit Duitschland invoerden. Da
NED. SPOORWEGEN
NIEUWE BENOEMINGEN
Bij de Nedcrlandsche Spoorwegen ziin be*
noomd lot Stationschef le kl. b »e Vlissin-
een de Stationschef 2e kl. G. Sipmar ta
Beverwijk: tot Stationschef 2e kl. te Bever
wijk de Stationschef 3- kl. J Smit te Bode
graven: tot Stationschef le kl. a te F.n>-he-
dé dc Stationschef 1e kl. b G. H Nijn.au ta
Moppel: tot Stationschef le kl. h »e Mo:Jr>eA
de Stationschef 2e kl W. Noodor te Z«;id-
voort: tot Stationschef 2e kl. te /an.Jxcorf
Bad de Stationschef 2e kl. II. R B?r,r..-rr,a
te Olst; tot-Stationschef 3e kl. te Haa'o'^cp»
gen de Commies A. H Hoovdonk »r Pt-r-r.#.
rond: tot Stationschef 3c kl te Gi'/'- rt
de Chef-commies J. H. Rucx f Almelo*
tot Stationschef 3e kl te Bodegraven dfe
Commies J. van Veen te Hoorn.
