HOLLANDSCH NIEUWS UIT
OOST-GROENLAND
Uit de Pers.
BINNENLAND.
Radio Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1932
DERDE BLAD PAG. 9'
Heel de bevolking verkouden
BERICHTEN OVER HET INTERNA
TIONAAL POOLJAAR
Dr. T. van Lohuizen schrijft ons:
Nu de „Lord Talbot", de Schotsche traw-
I Ier na de Hutchinsons in Schotland aan land
te hebben gebracht, daarna nog weer in hel
hooge Noorden is gaan visschen en met
machineschade in Angmagssalik is binnen-
geloopen, hebben onze Hollandsche expedi
tieleden gelegenheid gekregen om 6 October
nog brieven mee te geven. Daar deze brie-
i ven veel bevatten, wat den lezer in 't alge-
1 meen en vooral ook al degenen, die door hun
steun mogelijk hebben gemaakt, dat Holland
I in dit internationale werk zijn steentje kan
I bijdragen, zal inle.-fesseeren, wil ik uit de
brieven van de expeditieleden: J. A. de
Bruine (B), H. P. Th. van Lohuizen (L) en
K. L. van Schouwenburg (S), aan hun fami
lies en uit die van Van Lohuizen aan Prof.
van Everdingen, over het wetenschappelijke
werk, hier het belangrijkste samenstellen,
i Aan dit artikel wordt door ons het vol-
i gende ontleend:
(L). Uit de telegrammen is bekend, dat
de geregelde dienst Maandag 26 September is
begonnen, nadat de meteorologische waar
nemingen (voor zoover betreft de termijnen-
straling en optische verschijnselen) sedert
1 22 Augustus door mij waren verricht. In
i verband met den wensch \an eenigc expedi
tieleden werd de dienst als volgt ingericht:
Ieder doet 14 dagen achter elkaar dienst
en heeft dan 14 dagen z.g. „vacantie", in
I welken laatsten tijd het uitwerken van de
waarnemingen een flinke zet in de goede
richting kan krijgen, terwijl de betreffende
personen de gelegenheid hebben (door ge-
I schikte keuze van werktijden) ook nog iets
te doen aan particuliere liefhebberijen en
verder misschien eens iets meer kunnen
I meemaken van het leven in de nederzetting
1 en van de Groenlanders.
Taalverwarring.
Wat het schrijven betreft, nu voel je pas
I goed, hoe je het Hollandsch (in zijn goeden
vorm althans) bezig bent kwijt te raken.
We spreken nl. nog steeds heel wat talen:
j Deensch, al gaat het vaak niet best, vooral
als men je niet vertelt, wat voor fouten je
maakt; verder Duitsch bij Frk. Roos (als het
i Deensch niet gaat), Engelsch bij Pastor Ros-
sing en de Stelling Bergs. Daarnaast prevel
je eenige Groenlandsche termen, die maar
al te zeer misbruikt worden. En gekke zin
nen dat je dan maakt, bijv.: jij schieten
j vogels; ik eten; of als je wilt uitdrukken
dat een Groenlander over drie dagen terug
j moet komen, dan zeg je: „driemaal slapen,
dan hier komen".
Ze begrijpen het tenminste goed en dat is
plezierig, maa. je leert het daardoor ook
niet beter. Dezen winter zullen we een
poging doen om ons o.a. hierin wat te be
kwamen, bijv. met behulp van den school
meester, die wat Deensch spreekt.
De verstandhouding met de standing van
'Angmagssalik en met de bevolking is uit
stekend. Geregeld gaan we bij verschillende
menschen op bezoek en zoo langzamerhand
zijn we in staat ze terug te vragen. Dat zijn
dingen waaraan je in een kleine nederzet-
j ting niet ontkomen kunt en die aan den
anderen kant het samenleven gedurende een
jaar erg zullen vergemakkelijken,
Van de Koloniehestyrer hebben we hier
j niets dan medewerking. Erg behulpzaam
ook met het verschaffen van huiden voor
i en het maken van onze kamikkers (schoei-
sel). Ook voor de winterkleeding zal hij
j grootendeels zorg dragen, terwijl we aan
den anderen kant ook een en ander gewoon
I in de nederzetting laten maken, evenzoo het
verstellen van onze kleeren, dat door ons
nooit zoo goed kan gebeuren en waarmee
veel tijd zou verloren gaan.
(B). Ook Pastor Róssing is zeer belang-
i stellend. We hebben hem onze toestellen ge-
j demonstreerd, hetgeen hij erg interessant
I vond. Hij heeft ons aangeboden, dat wij de
kisten, die wij het volgend jaar weer noodig
hebben, om onze instrumenten in te pak
ken, wel op den zolder van de kerk kunnen
opbergen.
Een verkondheids-epidemie.
(S). Op 't oogenblik lijdt de nederzetting
hier zwaar aan verkoudheid en influenza:
practisch is alleen ons huis vrijgebleven. Ge
lukkig begint het wat te luwen. Frk. Roos
heeft druk werk deze dagen en is van 6h tot
ISh in touw. Aangezien haar dienstmeisje
ook ziek was, heeft ze deze dagen bij ons ge
geten. Wij waren wel wat verkouden, maar
gelukkig is niemand ziek geworden.
(L). Om een indruk te geven, wat zoo'n
algemeene verkoudheid met aanverwante
i verschijnselen wil zeggen, kan het volgende
dienen: De kolen, die we bij den Bestyrer
besteld hadden, kwamen Dinsdag inplaats
.van Maandag, aangezien hij Maandag qeen
enkele Groenlander voor sjouwers werk kon
charteren, vanwege de verkoudheid.
Wat betreft de huishouding en de verzor
ging van den inwendigen mensch, hebben
wij geen reden tot klagen. Onze Groenland
sche hulp Kathe komt er steeds meer in en
krijgt ook wat initiatief. Het koken werd
tot nu toe door mevrouw Tinbergen,
Schouwenburg en mij verricht; maar binnen
kort zullen ook de anderen hun proeven
bekwaamheid den volke demonstreeren, elk
op hun beurt, zooals in bovenstaande
richting van den dienst is beschreven.
Op het vleesch na leven we van de mee
genomen en bestelde voorraden, die zeker
niet te krap berekend zijn; versche visch en
vogels wo-den hier geregeld door Groenlan
ders of door Tinbergen meegebracht» De
kosten'voor die vogels zijn hier gering;
meestal eenige cigaretten of enkele 10 óre
stukken. En met dat al een kostelijk voed
sel, dat zeker niet te versmaden is, nu we
toch al versche groenten missen.
I Van den winter kunnen we dan het be-
i stelde spek, vleesch, ham, worst, enz. consu-
mee-en, af en toe misschien afgewisseld
door wat zeehondenvleesch. Een meeuw is
j heerlijk, evenals een sneeuwhoen.
Ontspanning.
I (L). Een dagelijkseh vermaak is het hon-
den voeren door Tinbergen (den bioloog),
die er onder de hand allerlei proeven mee
neemt. Iedere hondenfamilie heeft zijn eigen
territorium en o wee als hij zich op een
ander waagt. Prachtig spel van die jonge
honden, die behoorlijke vechtersbazen schij
nen te zullen worden. Dit is een van de vaak
terugkeerende vermaken, afleidingen, verzet
jes of hoe je het dan ook noemen wilt. Maar
zoo heeft ieder nog zijn eigen ontspanning.
Zoo speelt van Zuvlen viool en schildert;
voor mij zelf hrb ik bij de Stelling Bergs
(radiostation) een afleiding ontdekt, nl. een
piano, die vrij goed is. Toen we er laatst
waren, heb ik het maar weer eens even ge
probeerd en zoowaar de vingers waren nog
behoorlijk los. Ik heb me voorgenomen in
mijn „vacanties" dit instrument wat te gaan
besneien, waarvoor de toestemming reeds
In verband met de zooeve-u genoemde hon
den moet ik nog een merkwaardige correl-
latie vermelden: Prachtig is dat de honden
hier, behalve bij het 'uiden van de kerk
klok en eenige andere gelegenheden, ook bii
poollicht boven een zekere intensiteitqann
janken. Dit feit is reeds meermalen gecon
stateerd, ofschoon het verband nog niet dui-
Buitenshuis is de toestand zoo, dat we al
eenige malen sneeuw hebben gehad, die ech
ter na een paar dagen tengevolge van lichte
Föhn spoedig weer weg was. Vandaag (6
Oct.) schijnt het de eerste ijsdag te zullen
worden. Het moet nog maar even wachten,
anders komen de brieven niet weg.
Gelukkig zijn ze weggekomen, tot vreugde
van de families en van de Nederlandsche
Poolrommiissie.
Ik hoop ook den lezer van dit artikel door
deze bloemlezing uit de verschillende brie
ven duidelijk te hebben gemaakt hoe daar
in Angmagssalik hard gewerkt wordt aan
het deel van het groote internationale werk,
dat onze expeditie is toebedeeld.
STORMSCHADE
Onder het hoofd „Stormschade" geeft de
R. K. „Maasbode" eenige beschouwingen
ten beste over de moeilijkheid welke gere
zen is tusschen Regeering en Tweede Kamer
naar aanleiding van de verhooging der in
voerrechten.
Buys schreef eens:
„Ja, er is een politieke Nemesis, die
zich wreekt op elke dubbelzinnigheid,
het zij dan wat vroeger of wat later".
Ook thans, zoo schrijft het blad, was er
deze politieke Nemesis, op dubbelzinnig
heid zich wrekende. En daarbij denken
wij niet aan de voorgestelde fiscale ta-
riefsverhooging die practisch natuurlijk
werken zal als een beschermend recht,
maar aan de extra-parlementaire positie
van het toch naar Rechts georiënteerde
Kabinet
Zonder overleg tot stand gekomen,
moest het zonder overleg werkzaam zijn.
En zelfs terwijl 't ook zonder overleg
weten kon, hoe de meerderheid der Kamer
over een generale tariefsverhooging met
30 pCt. zou denken, stelt het deze toch
„Ware Donderdag de stemming over
het wetsontwerp reeds gehouden, de slag
ware verloren geweest. Deze politieke
Octobenstorm zou het Kabinet hebben
geveld."
„Ware niet met bijna algemeene stem
men een motie van orde aangenomen,
waarbij de Kamer besliste, dat Je beraad
slagingen geschorst zouden zijn, om te
worden hervat na de algemeene beschou
wingen over de Rijksbegrooting, aan
hadden wij ongetwijfeld thans een demis
sionair Kabinet.
Thans hebben wij, wat Van Houden
1875 in de Tweede Kamer noemde:
Regeering vooralsnog".
Het conflict is niet uitgebroken. Echter
ook niet voorkomen. Alleen uitgesteld?
Een bevestigend antwoord op deze vraag
ware naar onze meening al te pessi
mistisch.
Er is thans drie weken uitstel van de
beslissing".
Een oplossing moet gezocht en gevonden
worden. Want
„Iets ergers zou, naar onze stellige mee
ning, aan ons land niet kunnen over
komen, dan algemeene verkiezingen vóór
dat de voornaamste bezuinigingen en
nieuwe belastingen zijn aangenomen. Een
grenzelooze verwarring zou er het gevolg
van zijn."
Daarom zal men een van de twee wegen
welke de „Maasbode" aangeeft, moeten in-
„Ofwel de Regeering neemt het wetsont
werp tot het heffen van 30 opcenten >p
de invoerrechten terug, om het te vervan
gen door een andere wijziging van Ie
tariefwet, waarvan ook een opbrengst van
ongeveer 22 millioen gulden kan verwacht
worden, maar met vermijding van de te
recht zoo scherp aangevochten fout van
generale verhooging. Komt de Regeering
niet een gedifferentieerde verhooging, Jan
zal zij daarvoor vel een meerderheid m
de Tweede Kamer kunnen Vinden
Ofwel, de Kamer spreekt zich bij motie
uit ten gunste van enkele nieuwe nog niet
voorgestelde belastingen, waarvan de ge
zamenlijke onbi-mgst ook ingeveer 22 mil
lioen gulden zou moeten zijn. Werd een
zoodanige mot:2 met een behoorlijke meer
derheid aangenomen, en ook door de Re
geering aanvaard, dan zou de verdere be
handeling van de 30 opcenten op de in
voerrerhten kunnen worden uitgesteld toi
na de behandeling dier belastingwetten
Worden deze aangenomen, dan kan het
opcenten-ontwerp worden gemist en dus
ingetrokken. Worden ze niet aangenomen,
dan zou de Regeering de Kamer ander
maal voor de beslissing over het opcenten-
ontwerp kunnen plaatsen.
Hac iter est."
IJSSELMEER-PEIL EN DEFENSIE
EEN 0FFICI2USE MEDEDEELING.
In de laatste dagen zijn in verschillende
dagbladen artikelen en berichten verschenen
welke den indruk zouden kunnen wekken,
als zou het met het oog op de belangen der
landsverdediging voor de afgesloten Zuider
zee wettelijk vastgestelde peil van 013 M.—
N.A.P. oorzaak zijn van het waterbezwaar,
hetwelk thans in verschillende gebieden
rondom dc Zuiderzee wordt ondervonden.
Ter voorkoming van misvattingen ten deze
zij échter opgemerkt, dat door omstandig
heden, waarop de minister van Defensie
geenerlei invloed vermag te oefenen, sedeit
de maand Augustus van dit jaar het peil
van de afgesloten Zuiderzee niet onaanzien
lijk hooger is dan het hiervoren vermelde
wettelijk peil.
Voor de belemmering van de afwatering
der omringende gebieden behoeft men in
het algemeen geen vrees te koesteren bij een
peil van 0.13 M.—N.A.P., aangezien dit peil
overeenkomt met den gemiddelden laag-
waterstand.
KAMERVERKIEZINGEN
DE ZETELS DER R.K.
De Volkskrant verneemt, dat het in voor
nemen ligt liet aantal omschreven zetels
voor arbeidszaken in de R K. Tweede Kamer
fractie tot drie terug te brengen en te hand
haven die der groote steden, Limburg en
LeidenDordrecht. In dezen gedachtengang
zal de wei kgeverskwaliteitszetel (thans be
zet door dr. Kortcnhorst) met dien voor de
Indische specialiteit een plaats krijgen in
den rijkskieskring Tilburg.
DE WIERINGERMEER
AANVANG DER WERKVERSCHAFFING.
De werkverschaffing in den Wieringer-
meerpolder zal op 10 November a.s. een aan
ang nemen. Voorloopig zullen slechts de
werkloozen uit de gemeente Wieringen deel
en. Aangevangen wordt in de omgeving
van het gemaal de „Leemans" bij den Oever
op terreinen, die bestemd zijn voor boscli
aanleg.
De waterstand.
Ondanks den geweldigen regenval in de
maand October is de waterstand in de ka
nalen en tochten van de Wieringermeer
slechts enkele keeren en dan nog voor zeer
korten tijd ongeveer een halve meter boven
polderpeil geweest
Het weiland in de Wieringermeer is een
van de weinige gebieden van Noord-Holland
waar geen wateroverlast wordt ondervonden.
DE ONDERHANDELINGEN IN HET
BOUWBEDRIJF
ADRES AAN DEN MINISTER.
In een adres aan den Minister van Bin
nenlanusche Zaken bespreekt de Ned Bond
van Bouwondernemers den afloop der on
derhandelingen omtrent de loonsverlaging
in het bouwbedrijf.
Bedoelde onderhandelingen werden van
werkgeverszijde in wezen gevoerd door ver
tegenwoordigers der aannemers, met uitslui
ting der bouwondernemers, die toch 85
van de woningproductie leveren. En juist
voor den woningbouw wil de Regeering gehl
heschikbaar stellen. De meest belanghebben
de groep ondernemers daarbij werd echter
bij de onderhandelingen uitgeschakeld.
Het resultaat der onderhandelingen zal
vermoedelijk eenzijdig ten goede komen aan
aannemers en arbeiders, nu wel de uurloo-
nen, maar niet de tarieven werden verlaagd
Nu wordt door de werknemers het systeem
toegepast, dat de patroon, die zijn werk
nemers in uurloon betaalt evenveel „werk"
geleverd krijgt als waarop het weekloon-
bedrag hem \olgons dc tarieven recht geen
Practisch betcekcnt (Jan de loonsverlaging
niets. Wil men een wezenlijke loonsveria
ging, dan moeten ook de tarieven evenredig
omlaag. Bovendien zou noodzakelijk zijn ge
weest de verplichting van werknemers (or
ganisaties) om des door den patroon, ver
langd het werk aan te nemen tegen de in
de tarieven overeengekomen prijzen; iets
dergelijks bestaat reeds in de C. A O. deï
st uradoors. Anders krijgen we naast een be
paalde loonsverlaging een overeenkomstig»
vermindering van prestatie of, wil men deso
laatste voorkomen, een verhooging van loo
Verder wordt in het adres gewezen op het
veel grooter risico, dat dc overheid op ziet»
neemt hij het steunen van vercenigingshouw
dan bij bouw door particulieren. Verzocht
wordt te willen bevorderen, dat de door de
Regeering beschikbaar te stellen credicten
ten goede komen aan de natuurlijke verzor
gers der volkshuisvesting, te weten particu
PONTVEER NIJMEGEN-ELST
De Bond van Bedrijfsautohouders heeft
zich met een adres gericht tot het lolloge
van B. en W. van Nijmegen met verzoek
door verhooging van het draagvermogen
van de pontons van het veer Nijmegen-
Eist, dit veer beter aan zijn bestemming en
aan de eischen van het modern verkeer te
doen beantwoorden.
HANDELSPOLITIEK EN WERK
LOOSHEID
De bezorgdheid van vele leden omtrent de
handelspolitiek van andere staten, inzonder
heid omtrent die van Duitschland. wordt
door de regeering in de Memorie van Ant
woord gedeeld. Tegen de onheilbrengende
afsluitiugspolitiek, die F.uropa economisch
en politiek aan den afgrond dreigt te voeren,
aanhoudend te blijven waarschuwen, be
schouwt de regeering als een Internationa
len plicht. Te Ouchy werd dan ook de grond
slag gelegd voor een geleidelijke afbraak
van handelsbelemmeringen. Met andere
maatregelen van tegenweer, met name met
rrchtstreeksche représailles behoort de re
gcering, in verband met de economische
structuur van het land, behoedzaam te zijn
De meening dat de uitvoering van groote
werken kan bijdragen tot vermeerdering van
werkgelegenheid, is, volgens de regeering.
in haar algemeenheid niet als juist te aan
vaarden, zeker niet, wanneer naast elkaar
worden gezet 100 millioen voor ondersteu
ning en 200 millioen voor de uitvoering van
werken. De praclijk toch heeft geleerd, dat
om voor een arbeider werk te hebben, veel
meer dan het dubbele, zelfs tot het vijfvou
dige toe, noodig is aan uitgaven. Met de
meening van de leden, die verdere inpolde
ring van Zuidcrzeegronden thans niet het
meest aanbevelenswaardig werk vinden tot
leniging van werkloosheid, kan worden in
gestemd.
Voor verbetering van spoorwegtoestanden
ten Oosten van Amsterdam zijn gelden uit
getrokken, terwijl in zake verbetering van
dp Rotterdamsche spuorwegtoestanden de
geldelijke voorziening nadere overweging
eischt. Voorts zal nagegaan worden in hoe
verre <le behosscliing van de duinen nog
meer diensthaar kan worden gemaakt aan
ue plaatsing van werkloozen.
Omtrent de kwestie der niet-Nederland
sche arbeidskrachten in ons land is destijds
een interdepartementale commissie inge
steld, die o. m. tot de conclusie komt, dat
het gewenscht is, dat de regeering over
middelen zal beschikken om desgewenscht
het verrichten van arbeid door vreemdelin
gen in Nederland te beperken.
De regeering acht zich verplicht met alle
kracht te streven naar verlaging van bouw
kosten ter wille van de arbeiders, voor w ie
zij een verlaging van woningpcil wenscht
te voorkomen.
Verlaging van de tarieven van
teunvcrleening ligt niet in de be
doeling der regeering. Zij hoopt dat de om
standigheden haar daartoe nok niet zullen
dwingen. Zij wenscht zich echter voor te be
houden, in bepaalde gevallen, wanneer haar
de noodzakelijkheid daarvan gebleken is, de
onvermijdelijke veranderingen aan te bren
gen.
NEDERL. PADVINDERS VEREEN.
ONEENIGHEID OVER DE BELOFTE.
In de Nederl. Padvinders Vereeniging
heerscht momenteel oneenigheid, die tot
scheuring kan leiden. Er bestaat bij de pad
vindersbeweging een belofte, die door ieder,
die toetreedt, wordt afgelegd, en waarvan
het eerste als vulgt luidt: „Ik beloof op mijn
eerewoord dat ik zal trachten mijn plicht te
doen tegenover God en mijn land". In dezen
vorm wordt de belofte afgelegd over de ge-
heele wereld. Alleen Nederland maakt een
uitzondering. Hier heeft men de woorden
„tegenover God en mijn land" tusschen
haakjes geplaatst, waardoor het een ieder
vrij staat ze al of niet uit te spreken.
Het Hoofdkwartier was reeds lang van
plan de formule in de internationale vorm
(dus zonder de „haakjes") in te voeren
Zaterdag j.l. heeft men op een vergadering
te Utrecht, aldus verneemt het Vad., aan
alle deelnemers een door de hoofdverken
ner, gep. vice-admiraal J. J. Rambonnel on
derteokende motie rondgedeeld, luidende als
volgt:
„De Algemoo"p Vergadering gehouden te
Utrecht oj» 2' >ber 11J32 besluit, dat het
Spel van Ve n, zooals dat werd gege
ven door don i Scout, hier in Nederland
zal worden go ,»L—ld onder de centrale lei
ding van den rechtstreeks door de vereeni
ging gekozen hoofdverkenner en aanvaardt
alle consckwenties, welke daaruit voort
vloeien."
In een toelichting werd gezegd, dat het in
de lijn lag van de reorganisatie van 1927
om de belofte te brengen in den internatio
nalen vorm, wat dus hierop neerkomt, dat
de haakjes vervallen.
Tegen ripze verklaring van de Hoofdver
kenner rees bij verschillende aanwezigen
verzet. Toen de motie werd aangenomen
verlieten enkelp afgevaardigden uit het
Noorden des lands de vergadering. Te Leeu
warden zal men nu bijeenkomen om te be
slissen wat het Noorden doen zal. Men ba
seert zijn verzet op de overweging dat door
de internationale formule personen uit prin-
cipieele overwegingen van aansluiting vvor
den weerhouden, terwijl als deze formule
door „welpen", d. w z. kinderen van acht
jaar, wordt uitgesproken, het een frase
wordt geacht
ZATERDAG
18.50 Louder
b u m. VARA. Volksliederen,
s u m. VARA. De Fliereflult
KHU. Grumofoonmuziek.
Hilversum VARA: ..De Flierefluiters"
Huizen. K.Ji l.een^ne *»opd.
Londen R.: Trio
i Warschau: PianO-reclUl
Huizen KRO: Kro-boys
9 30 Huiven KRO. Polltiehr-nchten-
1.15 Hulzen KRO: Persberichten
2.30 Hilversum VARA: Persberichten
DAGELIJKSCHE CHRTSANTHEN-
VEIUNGEN
Door het bestuur der Centr. Westlandache
Bloemenveiling te Honselersdök is aan haar le
den een circulaire gezonden, wuarln wordt
medegedeeld, dat tengevolge var. de groote aan
voeren van chrysanten, het bestuur moest be
sluiten om ledereen dag te gaan vellen. Om
echter verzekerd te ztin. dat op «te tusschcn-
dngen voldoende wordt aangevoerd. Is door het
bestuur een speciale regeling getroffen, n.l.
betreffende aanvoer door oneven nummers op
een lUst. Leden met groote kwantunia bloemen
kunnen overleg met het bestuur plegen over
aanvoeren. Voor hen die zich niet aan de vast
gestelde regeling houden, wordt 6 pet. boete
gerekend.
EEN DUIT SCHE MAATREGEL.
Officieel wordt meegedeeld, dat de Rijks
minister voor de levensmiddelen voorziening
en landbouw door het Rijkskabinet is gemach
tigd en in staat gesteld om met aanzienlijk
versterkte middelen rogge voor geruimen tijd
uit de markt te nemen teneinde door het in
evenwicht brengen van vraag en aanbod, de
prijs op hooger peil te brengen. Met tarwe
kan hetzelfde geschieden.
CRISIS-ZUIVELCENTRALE.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat ingaande Zondag 6 November 1932 tot
nadere aankondiging de uitkeering op alle tot
zuivel- of melkproducten verwerkte melk is
vastgesteld op basis van 1.76 cent per K.G.
melk met een vetgehalte van 3.20
Deze uitkeering stemt overeen met 46.20
cent per K.G. boter en 55 cent per K.U.
melkvet.
De wijze van vaststelling der uitkeering
bljjft voorloopig geschieden over het in de
producten aanwezige melkvet. Daardoor zal
b.v. bij verwerking van melk op boter zoo
danig dat uit 100 K.G. melk met 3.20 °o vet
3.6U K.G. boter verkregen wordt de uit
keering hierop 3.6 X f 0.462 f 1.66 per
100 K.G. bedragen.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
ONS NIEUWE LEESBOEK, voor de
Christelijke School, verzameld door P.
J. Rieseeuw en G. K. de Wilde. Oelll.
door Joop Veenendaal. Tweede deeltje.
Uitgave van J. B. Wolters te Groningen.
Deze serie leesboekjes Is Inderdaad
Het thans
deeltje is b-ïi
tec recensie ontvangen tweede
emd voor het derde leerjaar,
die In kleurendruk uitgevoerde
Illustraties de aandacht trekken btj onze kinde
ren. 't Lukt wel. of die plaatjes alle met water
verf gekleurd zijn. Zoo heel ongemerkt wordt
bü de leerlingen een goede smaak ontwikkeld,
vooral voor het teekenonderwijs van zoo groot
En de inhoud velt niet minder te prüzen. Uit
ZONDAG 6 NOVEMB1
K er k d l e
-in.rtO Huizen NCRV: Gew
.30 Huizen NCRVKerkdienst uit de Ned,
Herv. Kerk (Domkerk) te Utrecht. Voor-
BS
..Het gedurig gebed di
neento'. 1 Vo-
JHA Zingen: Psalm
65 1 en 4. 5 Wet de-s Heeren. ltom. 13 - 8
12 6 Zingen: Gezang 139:2. 7 Schriftlezing.
8 Gebed. 9 Voorlezing van den t#fcsl: Hand.
12 5. 10 Zingen: Gez. 238 1 3. 3 gn a. 11
Prediking. 12 Zingen: I's. 123:1. 13 Gebed.
14 ZingenGez. 215 2 15 Zegen. 15 Stil
oogcnb.ik. 17 Orgelspel
a beëindiging van den dienst tot 12.15 Gewijd©
7.00—-*7?20 Hulzen NCRV: Orgelbespeling
Fa. 48 6. 5 Lezen uit de Hei
lige" SchriftHosea 12. 6 Gebed. 7 Zingen:
I's. 1 16 2 3 en 4 8 Voorlezing van den
tekst: Gen. 32 24—26 9 Zingen: Psalm 27
5. 10 Dankgebed. 11 Zingen: Pa. 118:8. 13
Orgelspel
i beëindiging
MAANDAG 8 NOVEMBER
Hilversum AVRO: Oramofoonmuziek
i Hulzen NCRV: Gramofoonmuziek
i Hilversum AVRO: Grimofoonmuaiek
i Hilversum AVRO: Piano-recital
I Hilversum AVRO: Orgelconcert
i H u i z e d NCRV: Zaï.g-recltAl
0 Huizen NCRV: Orgelconcert
0 Hilversum AVRO: Concert
n«Hilversum AVRO: Kamermuziek
5 Hulzen NCRVGramofoonmuziek
u Hilversum AVRO: Gramofoonmuziek
AVRO: Conc»
"AVRO Graniofoonmuziel
i NCRV: HO V
AVRO: Kovac
NCRV: Morgendienst Ds J. A.
i NCRV: Bijbellezing: De P. Ste-
NCRV: Cursi
Hilversum AVRO: Klnderuur
Politie, e n P-r.K.rli-hH
Hulzen NCRV: Politieberichten
1 Hulzen NCRV: Politieberichten
Hulzen NCRV: Persberichten
L Hilversum AVRO: Persberichten
UITSLAGEN
DER RIJKSDAGVERKIEZINGEN
Morgen zuil» o \anaf 6.20 uur des avonds
alle Duitsehe z. nders en ook de zender VVee-
nen, voortdurend berichten brengen over den
uitslag van de Duitsehe Rijksdagverkiezin-
gen. De berichtgeving zal zoo lang duren,
otdat vrijwel alle uitslagen uit gehee!
Duitschland zijn bekend gemaakt
Volledige programma's in
de Omroepgids Duidelijke
fot»« s; best \crznrgd Radio
blad: 4 gld. per half jaar of
18 ct. per week. Ncd. Chr.
Radio Vereeniging, Voog
lenzang. Ede Draagt bij in
de oniroepkosten.
hoeken, tijdschriften en dngblnden (ook onze
Rotterdammer met zijn kinderrubriek Is niet
vergeten) ts het allerbeste bUeengezocht. dat
nis kinderlectuur verschenen is. Reeds btj deze
ers wat naderbij te brengen bU do jeugd. ZA6
Tl'pen deze boekles vormende waarde, welke
ril niet gen a kunnen waurdeeren.
ers aan. deze leerboekjes ter kennismakine
an te vragen. Ons dunkt, de bestellingen zol
en dan wel rpoedig volgen.
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
160
Neen graaf, maar mijn huisgezin, mijn
gezelschapsdames... sommige behooren tot
de edelste familiën van Byzantium, dochters
van senatoren en heeren van hei Hof. Ik
kan haar niet aan haar lot overlaten, neen.
al moest het mij het leven kosten. Ik zou het
mij nooit kunnen vergeven. Zij moeten in
mijn voorrechten deelen, of ik in haar
ongeluk.
Zelfs in deze oogenblikken dacht zij dus
nog aan anderen!
Welnu, prinses, ik zal trachten u allen
gezamenlijk te redden. Zekerlijk zal de
Hemel mij om uwentwil helpen.
En ik kan voor haar bidc'an. Graaf
Corti. ik zal u volgen... maar gij, o mijn
vriend als gij eens kwaamt te vallen!
Neen, laat ons blijven vertrouwen. Als
de Hemel niet wil dat gij gered wordt, hoop
ik dat hij mij daór brengt, waar ik geen
kennis kan dragen van uw jammerlijk lot.
Kom ik te vallen voordat ik u heb kunnen
waarschuwen, ga dan tóch naar de kerk
Ga zoodra gij hoort dat de Turken de slad
binnentrekken. Zoek Mohammed op, zoo
mogelijk is, en stel u onder zijn bescher
ming. Zeg hem dat ik, Emir Mirza, u dat
heb aangeraden. Ontkom ik het gevaar,
houd u dan gereed om met mij te gaan.
Maak vanavond nog de npodige toebereid
selen. Ifond uw gezin bijeen, want als ik
kom zal er geen minuut te verliezen zijn.
En nu, God zij met u.... ik behoel niet te
zeggen: wees moedig, blijf vertrouwen.
Zij reikte hem de hand, hij knielde neder
en kuste die.
Ik zal voor u bidden, graaf.
De Hemel zal u verhooren.
Toen spoedde hij zich weg. reed naar de
kerk. en begaf zich met den Keizer naar
Blacherne.
ACIIT-EN-ZEVENTIGSTE HOOFDSTUK
De bestorming.
De vreugdevuren der horden werden uit
gedoofd, ongeveer op hetzelfde oogenblik
dat de Keizer afscheid nair. van zijn getrou
wen. De horden zelf schenen tot rust t«
komen, en de sterren schitterden met on-
vordoofden glans boven de stad, de zee en
de campagna.
Tot onvergankelijke eer van het hooge
gezelschap zij hier herinnerd, dat zij na
afloop van den maaltijd onder bedekking
van de duisternis hun schepen hadden kun
nen bereiken en zich uit de voeten hadden
kunnen maken. In plaats daarvan begaven
zij zich naar hun verschillende posten. Na
bun roerend afscheid van den rampspoedi-
gen Keizer, na hem hun trouw erpand te
hebben, mag naar waarheid getuigd worden
dat bij het aanbreken van den dag niemand
ontbrak, 's Keizers toewijding schijnt aan
stekelijk te zijn geweest. Dit is te meer op
merkelijk, omdat men er in het begin op de harten.
rekende, dat de muren vergoedden wat men
aan manschappen te kort kwam; terwijl
thans ieder, ridder of gewoon soldaat, wist
hoe ijdel doze berekening was, wist dat hij
óén was van slechts 5000 weerbare mannen
(zoo hadden dood en desertie de rijen ge
dund) tegenover 250.000, voortgezweept door
godsdienstig fanatisme en de belofte van
rijken buit.
De rust in het Turksche kamp was niet
van langen duur. De Grieken aan de land
zijde vernamen weldra een gedruisch als
van groote massa^ menschen en dieren, die
zich haastig voortbewogen.
Dc vijand trekt op, zei Johan Grant tot
zijn makker Carystos, den boogschutter.
Aan de verwoeste poort van Adrianopel
deed de stem van den bevelhebber zich
hooren: Op mannen! de Turken komen.
Giustiniani, die juist de laatste hand legde
aan zijn herstellingen achter den in
geschoten doorgang tusschen de torens Bag
dad en S. Romanos, ontving een waarschu
wing van zijn schildwacht: Kaptein, de on-
geloovlgen trekken op, ze schijnen van plan
te zijn den aanval te wagen.
Giustiniani zag rond en antwoordde; Neen
zij zullen ons vannacht met rust laten. Zij
zijn nog aan 't regelen.
Niettemin stelde hij, zonder het herste'
lingswerk te staken, zijn mannen op post
Bij de Selimbria en de Cm >i foort ston
den de Christenen eveneen- '-r de wa
penen. Zoo ook tusschen do poorten.
Toen daalde Ten diepe stilti >p do grootsclie
werken neder, grootsch in weerwil van de
verwoesting, maar het was een drukkende
stilte, want angst en benauwdheid vervulden
Diegenen onder mijn lezers, die weten wat
het zegt aan den vooravond te stuan van een
voor hen waarschijnlijk noodlottigen slag.
zullen zich gemakkelijk kunnen verplaatsen
in den toestand dezer in de engte gedreven
krijgers; zij kunnen met hen voelen, zij
weten hoe langzaam de uren voortkruipen,
en hoe het wachten hun eindelijk zóó zwaar
valt dat zij naar het oogenblik van bandelen
snakken. Diegenen daarentegen, die het niet
bij ondervinding kennen, zullen vol ver
wondering vragen hoe 't mogelijk is, dat
men in zulke omstandigheden hut hoofd
omhoog kan houden; en dat is ook een
wonder.
Om zijn plan te volvoeren trok Moham
med zijn losse troepen samen in dc ruimte
tusschen de loopgraven en de gracht, en liet
zijn map hi nes cn kleine kanonnen, benevens
een aantal stormladders en stormdaken,
dichter bij de muren brengen. Achter die
linie deed hij detachementen ruiters aan
rukken om et voetvolk, zoo het op dc
vlucht sloeg, tegen te houden en terug te
drijven. Zijn reservetfoepen bezetten de
loopgraven. De Janitzaren hield hij hij zich.
De horden varen slim genoog om te be
grijpen wat deze schikking voor hen insloot
1 bekangden er zich over.
Zoo? Pruttelen zij? antwoordde Mo
urned. toen heni dit gemeld werd. Ga en
zeg hun. dat die het eerst over de muren is j
uit den buit mag kiezen, 't Zal hun eigen
schuld zijn als de stad niet geheel Icogtro-
plunderd is, voordat de anderen ei
trekken.
Even voor het aanbreken van i. g j
deden de Turksche herauten on langg >rakt
trompetgeschal weerklinken. Andere trom-1
petters namen hot sein over en binnen een
onbegrijpelijk kort tijdsverloop werd
overal langs de aanvalslinie herhaald. D-
trommen rden geroeid en verdoofden de
muziek. De horden zetten zich in beweging
boogschutters, steenslingeraars, ladder !ra
ders en als een schuimende golf rolden ij
aan onder een wanluidend krijgsgeschreeuw.
In 't zelfde oogenblik begonnen de machines
en lichte kanonnen te werken. Nooit va
voren waren de oude muren door zulk een
hagel van pijlen, steenen en kogels geteis
terd, nooit waren hun echo's door zulk een
gedruisch gewekt. De wachters waren niet
zoo verbaasd over den aanval, als wel
het geraas en getier, en toen zij terstond
daarop door dien pijlen- en steenenregen ge
troffen werden, doken zij weg achter dc ver
schansingscellen, of waar zij konden.
Dit duurde echter niet lang. liet was als
de huivering en beklemming van iemand,
die een onderdompeling in ijskoud water
ondergaat. De vluchtelingen werden tot do
orde geroepen en tot wederstand opgewekt
en daar zij niet langer met overleg hadden
te schieten, omdat tic vijand in dichte drom
men bij de gracht saanigeloopen was. miste
met één pijl of steen of kogel, zijn doel. N
een poos werd htm bloed un'hil en bemerk-
t' z j hot voordeel van hun positie, alsook
de gruwelijk», slachting «lie zij nnnrichtien.
zoodat niemand meer aan vluchten «lacio
Het optrekken der horden was niet maar
•■en aanval in cu wilde geweest -l heeft
zulk een stnnninopen w ook den schijn
van. Znfk ecu •..orlme s altijd een ver
loren troop. Zij hoor». signaal, stormen
vooruit, een ieder op eigen gelegenheid;
maar hier bestuurden de Pacha's en Bey's
den aanval en zorgden er voor dat al die
levens niet voor niets verknoeid werden. Zij
dreven hun benden alleen naur de zwakke
punten, een bres, of een hulfvernielde poort.
Duizenden vielen hals over kop in de
gracht. Daarop werden hun ladders toege
stoken, zware la»l»lers, maar dankbaar aan
gegrepen door ieder, die een steunpunt voor
zijn voet kon vinden. Eenmaal geplant, zoo
dat de muurkap binnen bereik was, Ic-
stormde men ze onder bedekking van
schilden, on klom zoo goed en kw .ad al«
't ging naar boven. Die nog heno b n v area
juichten hun makkers toe en duwden ze
voort. De buit, denkt aan den buit! Ai jh-il
Allah! Op, op! 't Is de weg naar t Jna-lijsl
Pijlen en spiesen hulden do stoulmoedigen
als in een dikken nevel. Soms veegde een
zware steun, die uit de hoogte kwam neer
ploffen, een ladder van hoven tot beneden
schoon; soms ook wachtten de belegerden
totdat alle treden bezet waren, en wierpen
met Iwhulp van helboomcn de bidders met
haar levenden last omver. Dat schrikte ech-
ter niemand af. Ouder het roepen van Allah-
1 namen nieuwe zwermen vlug de
'n en ondernamen op hun
ledig
beu i gevaarlijken tocht
1 '""de cn mdere gewonde werd een
"twinsl voor do gracht; hoe meer
die ui-wild wer.l .los hooger kwamen da
lodders te staan, cn het tromgeroffel, tn<m-
petgesr ia|, <>o k»n< ult o 'er, overstemden
liet akelig htdpgesrhie. <!<>r rampzaligen.
