GRIEP
ZATFRDAG 5 NOVEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND.
DE RIJKSDAGVERKIEZINGEN
IN DUITSCHLAND
TWEEMAAL BINNEN VIER
MAANDEN
De nazi's over hun hoogtepunt?
Hoe de parlementaire verhoudingen
zich sinds 1919 ontwikkelden
Voor de tweede maal binnen vier maanden
zal het Duitsche volk ter stembus gaan tot
het verkiezen van leden van den Rijksda
De op 31 Juli jala gekozen Rijksdag heelt
slechts enkele zittingen gehouden en de ge
beurtenissen in het Duitsche parlement op
12 September van dit jaar, toen de Duitsche
Rijkskanselier Von Papen het ontbindings
decreet van den Rijkspresident den president
van den Rijksdag den nationaal-socialist
Goering overhandigde, op een moment dat
volgens laatstgenoemde reeds was begonnen
met de stemming over de door de regeering
afgekondigde noodverordeningen, liggen nog
vcrsch in liet geheugen. Ondanks de protes
ten van nationaal-socialistische zijde werd
de Rijksdag ontbonden verklaard en hadden
de in de bewuste zitting gehouden stemmin
gen, die tegen de regeering gericht waren,
geen rechtsgeldigheid.
Het is de tweede verkiezing voor den Rijks
dag, maar niet minder dan de vijfde, die
dit jaar in Duitschland zal plaats hebben.
Op 21 April werden in Pruisen en in eenige
andere Duitsche staten Landdagverkiezingen
gehouden, in Maart en Ap/il hadden verkie
zingen voor de benoeming van een Rijkspre-
sident plaats en op 31 Juli voor de eerste
maal Rijksdagverkiezingen. In enkele Duit
sche staten hebben nog eenige malen extra
verkiezingen plaats gehad, zoodat er Duit-
schers zijn, die zelfs dit jaar voor de zeven
de maal naar de stembus gaan. Hieruit
blijkt wel, hoe verward de politieke toe
stand in Duitschland in het afgeloopen jaar
geweest is.
Hoe de toestand zich na Zondag zal ont
wikkelen, valt moeilijk te voorspellen.
Algemeen verwacht men, dat de nationaal-
socialisten over hun hoogtepunt heen zijn
en dat zij in den thans te verkiezen Rijks
dag niet zooveel zetels zullen verkrijgen als
bij de vorige verkiezingen. Hoeveel zij in
stemmenaantal zullen teruggaan, 2al moe
ten worden afgewacht.
Van groot belang zal ook zijn het resul
taat, dat de sociaal-demoeraten, die thans
voor het eerst weer in de oppositie zijn, zul
len weten te bereiken. Tevens zal dan blij
ken of de verliezen, die zij sinds 1928 voor
namelijk naar links hebben geleden, thans
geheel of gedeeltelijk zullen worden her
overd.
Bij de Rijksdagverkiezingen op 20 Mei 1923
hadden de sociaal-democraten met 9.151.059
stemmen 29.S% der kiezers op zich vereenigd,
een percentage ,dat bij de verkiezingen op
31 Juli 1932 met 7.959.712 stemmen tot 21.8%
bleek gedaald te zijn. Bij dezelfde verkiezin
gen steeg de invloed van de communisten op
de kiezers van 10.6% met 3.263.351 stemmen
in 1928 tot 14.3% met 5.282.626 stemmen op
31 Juli 1932. Hadden de sociaal-democraten
in 192S nog 153 zetels in den Rijksdag, dit
aantal bedroeg in de op 12 September jl.
ontbonden Rijksdag nog slechts 133. De com
munisten waren daarentegen gestegen van
54 tot S9 zetels.
Het kan bij de ontwikkeling van den poli-
tieken toestand in Duitschland sinds het ge
dwongen aftreden van Brüning als vast
staand worden aangenomen, dat het Duit
sche Rijk thans op een keerpunt in de ge
schiedenis is gekomen. In verband hiermede
is het van belang r.a te gaan hoe de poli
tieke toestand zich sinds de omwenteling in
November 1918 heeft ontwikkeld. Het best
blijkt dit uit de verdeeling der zetels. In de
eerste Nationale Vergadering, die op 19 Ja
nuari 1919 werd gekozen en in de zes par
lementen, die het Duitsche volk daarna als
vertegenwoordigend lichaam naar Berlijn
zond. Deze verdeeling was aldus.
RADIOREDE VAN VON PAPEN
TEGEN DE ..PARTIJ-BUREAU
CRATIE"
Aanval tegen communisten
en nat.-socialisten
De Duitsche Rijkskanselier heeft gister
avond voor alle Duitsche zenders een rede
gehouden.
Hij begon met te wijzen op de grootc ver
deeldheid die heerscht juist nu nationale
aaneensluiting bet hoogste gebod is.
Het gaat bij deze verkiezingen, zeide hij,
om de instelling van een nieuwe staatslei
ding, die ons uit het moeras der laatste ja
ren moet trekken en naar een nationale
wedergeboorte voeren moet. Geen wonder,
dat de partijbureaucratie zich hiertegen met
alle kraciht verzet. Zij heeft Duitschland in
twee groo'e kampen gesplitst, aan de eone
zijde de Marxisten van allerlei schakeering
en aan de andere zijde do rest van het Duit
sche burgerdom.
De rijkskanselier wees in dit verband ter
loops er op, hoe gering Hitiers invloed in
de gelederen van het roods front geble-
Het Godloochenend bolsjewisme, ging hij
daarna voort, dat ons den godsdienst, het
gezinsleven en Int individueels recht der
persoonlijkheid ontnemen wil, om ons in
de dwangbuis van collectivistische metho
den te steken, is de dood van onze eeuwen
oude cultuur. Geen middel kan scherp ge
noeg zijn om de leer van zijn valsche pro
feten in Duitschland met wortel en tak uit
fo roeien en wii willen op den voorpost van
Europeesche eultuur. waarop de Voorzienig
heid ons geplaatst heeft, onzen plicht om
den staat te hesehermen, geheel vervullen.
Het beste middel om het communisme te
bestrijden is het groots doel, dj t de rijks-
regeering nastreeft: de werk- en broodver-
schaffing.
Had men niet. moeten verwachten, dat
een ieder, die oen gezin te onderhouden
heeft, die werk en brood zoekt, vol begees
tering en vastberaden hand in hand met
ons gaan zou? Maar neen, de ellendige
partijibureaurratio weet nie's betere te doen,
dan het volk dageliiks te zesrg'n dat het
economisch program „PapenGoldt-
sehmidt" reeds mislukt is. Welk een bewus
te laster ech'er, het plan met den naam van
dezen hekenden bankier te verbinden, die
ze»er zeker een zeer bekwaam man is maar
met het reaeoringsproeram even weinig te
maken heeft als met den dom van Keulen!
Is dat plan mislukt? Integendeel; uit alle
norden van liet Duitsche rijk komen berich
ten, die van een economische opleving ge
tuigen. het stroomverbruik der groote elec-
triciteitsfalbrieken neemt toe. Voor 't eerst
sinds langen tijd valt vermindering van het
aantal werkloozen te signaleeren.
Ons program is niet. zooals gelasterd
wordt, een program van groot-industrieel en
bankiers, maar een program voor dei»
werkman, voor den gewonen arbeider, den
kleinen zakenman, oven goed als voor het
groot-bedrijf. Het is een program voor heel
het arbeidende Duitsche volk. En in dit
eiliand moet ik met nadruk verklaren,
dat de sabotage, welke er. uit zuiver partij
belang. tegen gevoerd wordt en de wilde
stakingen, waarmede de nationaal-socialis-
ten eendrachtig ten deze samenwerkend met
de communisten, den economischen vrede
trachten te verstoren, een migdaad zijn je
gens de natie, die haar laatste reserve-
krachten heeft ingezet in den strijd om het
bestaan.
Papen zette verder uiteen, dat het
niet om zijn persoon gaat, maar om de Duit
sche concentratie.
Hitier scheen dien strijd aanvankelijk met
hem te voeren. Toen echter den 13den Aug.
deze nationale concentratie-regeering defini
tief gevormd znu worden, weigerde plotse
ling de leider dier groote beweging. Het is
een twisten om woorden, als Hitier thans
beweert dat hij op dien zwarten 13den Aug.
niet de volle macht voor zich heeft opge-
eischt.
Telkens en telkens oinieuw immers, en
in dezen verkiezingsstrijd dagelijks, wordt
het door alle partijredenaars en ln alle bla-
Partljen:
Comm. Partij
D u j tsch - >f a.t I oti
Be-ieirsche Volkspartij
DUItsche Volkspartij
Staatspartij
Chr. Soc. Volksd.
Du i tsch Hannover,
Kconom. Partij
Duitsche Boerenpartij
Lamdbwid
BandvoLk
Duitech So-cJale PratiJ
Nat. Vg. Bfjksd. RJJJcsd. Ttijk-sd. Bljksfl. Rijksd. Rijksd.
19.1.19 6.6.20
21
4.9.S0 31.7.32
421
459
Totaal aantal zetels
Uit dezen staat blijkt duidelijk, dat het
grootste gedeelte van de rechts-georiënteer-
de kiezers zich na 1928 hebben vereenigd in
de Nationaal-Socialistische Duitsche Arbei
derspartij. Dit blijkt ook duidelijk uit de op
deze partij uitgebrachte stemmen, namelijk
op 20 Mei 1928 809.771 (2,6%); op 14 Septem
ber 1930 6.406.379 stemmen (18.3%) en op
31 Juli 1932 13.745.781 stemmen (37.3%).
Alle kleine partijen, tot zelfs de Duitsche
Volkspartij, welke in den tijd van Strese-
mann zooveel invloed had, zijn ineenge
schrompeld tot kleine groepen, in zóó sterke
mate, dat de zoo juist met name genoemde
partij van 65 zetels in den eersten Duitschen
Rijksdag, die na de omwenteling werd ge
kozen in sterkte is gedaald tot 7 zetels.
De verkiezingen op 6 November zijn van
groote beteekenis voor de verdere ontwikke
ling van den politieken toestand in Duitsch
land. Dnar de tegenwoordige regeerders ech
ter niet aan óón of meer politieke partijen
gebonden zijn, moet worden afgewacht of de
uitspraak der kiezers zóó duidelijk zal zijn,
dat Von Papen en Von Schleicher ook na mor
gen desnoods zonder Rijksdag uitsluitend
met machtigingen van den Rijkspresident in
den vorm van noodverordeningen zullen dur
ven verder te regeeren.
VERBOD VAN ALLE OPENBARE
VERGADERINGEN
VAN 6 TOT 19 NOVEMBER
Officieel wordt te Berlijn medegedeeld, dat
de Rijkspresidcn' een noodverordening heeft
uitgevaardigd waardoor met ingang van den
verkiezingsdag alle openbare politieke ver
gaderingen, dus ook dio in besloten ruim
ten. zijn verboden, terwijl het demonslratie-
verbod van kracht blijft. Het verbod van
alle openbare politieke vergaderingen geldt
voor de period? van 6 tot 19 November. De
bedoeling van hef od is, c'at na do ver
kiezingscampagne ge ontspanning komt
als de politieke oi 'ing eenigszins is be
daard, en dat li politiecorps, dat in de
laatste weken met verhoogde intens toit
heeft gewerkt, een ruslperiode krijgt om
eenigszins op adem Ie komen.
den der nazi's herhaald: „Alle macht voor
Hitier!" En het was die eisch van „alles of
niets", welke de rijkspresident den 13den
Aug niet inwilligde en niet inwilligen kon.
Wanneer Hitier werkelijk concentratie
van alle nationale krachten wenscht en wil,
dan kan liij toch ook bezwaarlijk de bevrij
ding van dc wegens een laffen moord ver
oordeelde misdadigers van Beuthen plech
tig als een eerezaak zijner partij proclamec-
ren. Dan moet hij de wone eeuwenoude
normen van den rechtsstaat erkennen.
Mag een regeering nalaten, met do krach
tigste middelen welke haar ter beschikking
staan, op te treden tegen moord en terreur?
Neen. de leiding der staatspolitiek moe'en
mannen in handen hebben, voor a\ie een
daad niet heldendaad of misdaad wordt
naar gelang do dader tot hun eigen partij
behoort of tot een andere.
Voor 13 Augustus hoef' de nationaal-socia
listische pers ons telkens en telkens op
nieuw den eisch gesteld, rust en orde te her
stellen I' Pruisen. Thans echter vindt die
zelfde pers dat ons ingrijpen in Pruisen
reoh'unbending is.
Dui'schland is slechts te redden, indien
de geest wederkeert, die in de loopgraven
bestond, toen dc zoon \an den geheimraad
naast den zoon van den boer stond. Wie
Duitschland lief heeft, volge den roep van
dengenc, die niet moede is geworden het
volk tot eenheid te vermanen.
De Rijksanselier besloot zijn rede met do
woorden: Mot Hindenburg voor een nieuw
Duitschland.
BRAUN'S BEROEP OP HINDENBURG
Gemeld wordt, dat do Pruisische minister
president Braun in zijn schrijven aan Hin
denburg overeenkomstig de uitspraak van
het s'aatsgcrechtshof het herstel van de
Pruisische regcering in haar ambt en alles,
wat daarmede samenhangt verlangt.
De Pruisische regeering beklaagt er zich
ov-r, dat de cn'nmissarissen-regecring tot nu
toe van een weinig tegemoetkomende hou
ding heeft blijk gegeven. Daarom verzoekt
dc Pruisische regcering rlon rijkspresident
desbetreffende aanwijzingen to geven, ten
einde het rijk en Pruisen een nieuwe behan
deling \an dc zaék voor liet staatsgerechts-
hof te besparen.
DE VERKEERSSTAKING
TE BERLIJN
Samenwerking tusschen München
en Moskou
Wat zullen de eerstvolgende dagen aan
Duitschland brengen?
(Van onzen Duitschen correspondent)
Zwaar drukt op Berlijn de vrij onverwacht
uitgebroken wilde verkeersstaking, welke
door de samenwerking van communisten en
nationaal-socialisten algemeen® opschudding
en ontevredenheid teweegbrengt. Dit conflict
is ontstaan, doordat de Berlijnsche Verkecrs
Maatschappij het loon met twee penning per
uur wilde verlagen. Alleen de juffrouwen,
die aan het loket werkzaam zijn, werden
door deze loonsverlaging niet getroffen.
Sedert Augustus 1923 hebben wij in Berlijn
zulk een staking gelukkig niet meor beleefd.
Van 21.692 man personeel hebben slechts
18.537 aan de stemming deelgenomen en
14.471 hebben hun stem vóór dc staking uit
gebracht. Volgens de statuten kan pas tot
staking worden besloten, wanneer twee der
den zich hiervoor hebben uitgesproken. Voor
deze vereischte meerderheid ontbraken 130
stemmen. Het gaat dus om een klein verschil
en van een „wilde staking" in den gebruike-
lijken zin des woords kan hier niet gespro
ken worden. De di.ectie der Berlijnsche Ver-
keers Maatschappij verklaart dat zij tot een
kleine loonsverlaging gedwongen is, daar zij
meer personeel in dienst heeft dan zij onder
de gegeven omstandigheden noodig heeft.
Maar niet slechts materieele overwegingen
ook politieke motieven hebben den doorslag
gegeven. Het oorspronkelijk besluit ecner sta
king werd genomen in een bijeenkomst van
de communistische beambten der B. V. G. en
later sloten de nationaal-socialistische be
ambten zich bij hen aan. Deze broederlijke
samenwerking tusschen München en Moskou
is niet nieuw, al hebben wij ze te Berlijn i
zulk een bedenkelijkcn omvang nog niet eei
der beloofd. De grenzen tusschen het com
munisme en het nationaal-socialisme hebben
den laatsten tijd aan scherpte afgenomen.
Voor het hakenkruis en de sowjetster biedt
deze wilde staking etn prachtmateriaal voor
de verkiezingen van Zondag. Direct werkt
men hierdoor op de arbeiders en indirect op
de nerveuse bevolking van Berlijn, op ruim
vier millioen menschen, die met pen hoofd
vol zorgen bij herfstachtig regenweer moe
ten zien, hoe ze naar hun werk komen.
Men moet Berlijn kennen om te beseffen,
wat het beteekent zonder tram, omnibus en
ondergrond uit te komen! De radicalen had
den deze staking wellicht niet kunnen door
zetten wanneer de meer gematigden hier
tegen met klem zich hadden verzet. Velen
sympathiseeren weliswaar niet met hun col
lega's, maar de sociale zorgen drukken te
zwaar, dan dat politieke overwegingen tot
verzet lokken. Het wegjagen der Pruisische
ministers de wijze, waarop Braun en Seve
ring door het Papen-kabinet worden behan
deld, de sociale politiek der rijksregeering en
niet het laatst de'wijze waarop deze regee
ring op de uitspraak van het Leipziger
staatsgerechtshof reageerde, hebben den door
slag tot deze wilde staking gegeven.
Daar de Stadt- und Ringbahn, een onder-
afdeel ing van de rijksspoorwegen functio
neert is het verkeer tusschen het centrum
en de voorsteden in vollen gang- Daar hier
van geen loonsverlaging sprake is, kan het
verkeer dus langs een omweg worden .door
gezet. Het gevaar, dat ook gas electricite.it
en waterleiding tot staking overgaan, is voor
alsnog niet voorhanden. Natuurlijk worden
van overheidswege maatregelen genomen,
om verdere sabotage te verhinderen. Met de
7000 man, die niet aan de staking wilden
deelnemen beproefde men het verkeer in
gang te brengen maar de stakers hielden
streng controle en de wagens, die uitliepen
werden met steenen gebombardeerd en tot
terugkeer gedwongen. Het waren overwe
gend communisten en nazi's die de werkwil
ligen aanvielen en in alle deelen van Berlijn
moest de politie te huln komen, om bloedige
vechtpartijen te voorkomen. Onder escorte
van bereden politie zag men lijn 75 en lijn
58 te voorschijn komen cn ook Stadtring I
trachtte bet tramverkeer te bevorderen, maar
het publiek schijnt er weinig voor te voelen
zich aan levensgevaar bloot te stellen. De
meeste tramwagens keerden dus onverrichter
zake naar de depots terug en de dienstdoen-
den werden door hun stakende collega's met
hoongelach begroet. Men zag de vrouwen en
kinderen met koffie in thermosflesschen en
pannetjes met eten verschijnen om voor dc
noodige versterking der stakenden zorg te
dragen. In verschillende wijken der stad
werden stakere die men on sabotage verras
te gearresteerd en naar den Alex gebracht.
Bij de Gedachtniskirche werden twee wagens
van lijn 54 en 154 tot stilstand gedwongen
en de passagiers die uit Spandau kwamen,
moesten tegen wil en dank uitstappen. Hier
en daar werden de rails uit den grond ge
haald of werd bet verkeer door kleine stee
non onmogelijk gemaakt. Voor de taxi-maat
schappijen is deze staking een praehtgelegen-
heid, eindelijk wat te verdienen. Ruim 6000
taxi's staan het Berlijnsche publiek dag en
nacht ter beschikking, maar slechts weinigen
kunnen hier gebruik van maken, daar hun
verdienste hiertoe niet groot genoeg is.
Tot de opstandigheid der nationaal-socia
listische arbeiders heeft stellig de demonstra
tie in het Sportnalast bijgedragen, waarbij
graaf Helldorf, Dr. Goebbels en Adolf Hitler
het woord voerden. Hier kwam men in di
rect contact met de gevaarlijkste tegenstan
ders van bet hu'dig bewind. Het volk van
Berlijn werd geprikkeld tot verzet tegen de
herren van den „Herrcpklub", tegen een
aristocratische regeering die het volkskarak
ter niet kent en door het volk niet gewenscht
wordt. Hitier paf een meesleepend beeld
van zijn moeilijke worsteling, om aan de
macht te komen, toekpnde den groei der na
tionaal-socialistische beweging van honder
den tot duizenden, van tienduizenden tot mil-
liocnen. „Voor het rijk der toekomst heb ik
mlllioenen menschen geworven! Een levend
fundament uit vleesch en bloedl"
Hitler blijft tot nader order in Berlijn, de
besprekingen tusschen de magistraat van
Berlijn en de directie der B.V.G. hebben tot
geen gunstig resultaat geleid, het einde der
staking is niet te overzien en niemand kan
dus met zekerheid zoggen, wat de eerstvol
gende dagen voor Duitschland zullen brengen
Te tweo uur gistermiddag hadden zich
op de stations van de B.V.G. in totaal on
geveer 1500 werkwilligen verzameld, die af
zonderlijk gekomen waren. Bui'en de sta
tions kwamen de werkwilligen in groote
groepen bijeen om gezamenlijk naar de re
mises en stations to marcheeron. Verschil
lende tramlijnon worden weer in gebruik
genomen. Tegen half drie arriveerde de
corsto tram in do binnenstad.
Drie dooden
Bij de botsingen in verband met de ver
keersstaking, gistermiddag in Scliocnebere
en in het Noorden van Berlijn, zijn, naar
"zuivert Siroop Famel
Uw luchtwegen,
doet hoest bedaren,
mdakt het slijm'los!
Prijs fl. 2.50 p. flacon.
Vraag hèt oordeel
van Uw dokter! "j-
de „Vorwaerts" meldt, 3 personen gedood,
twee mannen en een vrouw. Acht personen,
waaronder 3 vrouwen, werden gewond. De
„Vossische Zeitung" constateert, dat bij dc
ongeregeldheden door de vrouwen een rol
is gespeeld, gelijk dit tct dusverre in
lijn nog niet gezien was.
Onder dc gearresteeiden bevinden zich
verscheidene demonstranten waarvan
worden aangtoond, dat zij hebben deelgeno
men aan overvallen op autobussen en weri
willigen hebben aangevallen.
Dramatische aanval op een autobus
Gistermiddag werd een autobus
lijn 11A, waarop ter bescherming van «Je
passagiers een politieagent meereed, in do
Treptower Chaussee, in het Zuidoosten van
Berlijn door een menigie van 800 A, 1000
menschen, waaronder vele stakers van do
B.V.G., tegengehouden. De ruiten werden
ingeworpen en de Schupo-beambte loste uit
noodweer twee schoten, waardoor twee aan
vallers gewond werden.
Op sommige plaatsen is door stakers sa
botage gepleegd. Op het traject Tegel-Heili-
gensee, waar de tram met behulp van werk
willigen nog rijdt, werden gistermorgen de
stroomdraden doorgesneden en werden wis
sels met breekijzers vernield.
Bescherming der werkwilligen
De president van politie van Berlijn heeft
door de radio doen bekend maken, dat van
heden af, in overleg inet de B.V.G., ingrij
pende maatregelen zullen benomen worden
ter bescherming van de werkwilligen,
politie zal met een haar ten dienste staande
afdeeling, zoo noodig onder gebruikmaking
van de vuurwapenen, de werkwilligen be
schermen.
Ernstige toestand tegen den avond
Uit Berlijn werd gisteravond geseind:
Ondanks het ultimatum van de directie
an de ,3erliner Verkehrsgesellschaft"
waarin hervatting van den arbeid voor he
denmiddag 4 uur was verlangd, is het ver
keer tegen den avond slechts in zee»
perkte mate kunnen worden hervat. In ver
schillende deelen van de stad, in het bij
zonder in de nabijheid der depots van tram
en autobus, kwamen de stakers, welke
door dichte drommen radicalen werden
dersteund, herhaaldelijk in botsing met de
politie. De menigte poogde de tramrijtuigen
en autobussen, welke de depo's verlieten,
tegen te houden. Zij richtten barricades op
de rails op en wierpen met steenen naar de
rijtuigen. Voortdurend moesten de agenten
de gummistok gebruik maken en ^en
paar maal zagen zij zich verplicht van de
saibel gebruik te maken. In het geheel zijn
ongeveer 400 personen ingerekend.
Het verkeer rust hedenavond weder vrij
wel geheel te Berlijn. Bij de sluiting van
winkels en kantoren bestormde de menigte
de stations van de stadspoor, zoodat aldaar
een levensgevaarlijk gedrang ontstond en de
toegangen herhaaldelijk moesten worden ge
sloten. Eerst geleidelijk konden de duizen
den Berlijners worden vervoerd. Het aantal
arrestaties was hedenavond tot 450 geste
gen. Allerlei onrustbarende geruchten de
den vanavond de ronde. Er is sprake
proclamatie van den uitzonderingstoestand
en uitstellen van de verkiezingen tot een
later datum. Al deze geruchten worden ech
ter van bevoegde zijde gedementeerd. Me
degedeeld wordt tevens, dat alle ter be
schikking staande politiekrachten morgen
op de been zullen zijn om de werkwilligen
en het pu/bliek te beschermen en dat de
agenjen bij elk verzet van de wapens ge
bruik zullen mogen maken.
De leiding wil botsingen
Aan het „Vad." werd gisteravond geseind:
Het kan zoo niet verder gaan. De stakers
en de politieke organisaties, die ach'er hen
staan, zijn er, voorzichtig uitgedrukt, in het
geheel niet op uit om botsingen te vermij
den. Integendeel schijnen zij het erop aan te
leggen deze door terreur, zoowel van het
publiek als van de werkwilligen, uit te lok
ken. Als er morgen geen verandering in den
toestand is ingetreden, moet het tot bo'sin-
gen komen en de veronderstelling, dat da
leiders het er op aan -.villen laten komen,
lijkt niet zonder grond.
Dezelfde correspondent wijst op de intense
radio-propagantda, die door den Moskou-
schen zender in Duitschland wordt gemaakt.
Rustige nacht
BERLIJN, 5 November. Aangezien nog in
den loop van den nacht alle beschikbare
politiekrachten in den s'raatdienst zijn op
genomen, hebben zich geen ernstige inci
denten meer voorgedaan. De B.V.G. is voor
nemens bij het aanbreken van den dag het
aangekondigde noodbedrijf in werking te
stellen onder zeer sterke politiebescherming.
SEVERING ERNSTIG ZIEK
De Pruisische Minister van Binnenland-
sche Zaken, Severing, is op zijn verkiezings-
reis te Frankfurt am Main ernstig ziek ge
worden. H'j is in een Ziekenhuis opgeno
men.
DUITSCHE MARINEBSZOEK TE
WASHINGTON
De commandant van de „Karlsruhe", ka
pitein Wassner zal, met dc officieren cn ca
detten van den Duitschen kruiser op het
departement van marine te Washington,
worden ontvangen door admiraal Pratt. Dit
is he eerste bezoek van de bemanning van
MISLUKTE PAKACHUTE-SPKONG VAN
DEN BERLIJNSCHEN R iDIOTOREN
De 35-jarige uitvinder Willy Warburg, uit
Hannover is gistermiddag met een nieuw mo
del valscherm van het bovenste platform van
den Berlijnschen radiotoren gesprongen. Het
valscherm opende zich echter niet en Warburg
viel op de grasvlakte aan den voet van den
toren. Ernstig gewond werd hy naar een zie
kenhuis overgebracht.
Het valscherm was door hemzelf uitgevon-
»n en hij heeft den sprong gedaan zonder van
voren toestemming daartoe te hebben ge
kregen van de betrokken autoriteiten.
ONTWAPENINGSCONFERENTIE
PAUL BONCOUR OVER HET
FRANSCHE PLAN
Duitschland, Frankrijk en Italië een
evengroote permanente strijdmacht
Uit Genève wordt gemeld:
In de zitting van Vrijdag van het Bureau
der Ontwapeningsconferentie heeft deFran-
sche Minister van Oorlog, Paul Boncour,
het Fransche veiligheids- en ontwapenings
plan ingediend en met een uitvoerige red"1
toegelicht. Het plan' houdt in een consulta
tief pact voor de tot het Briand-Kelloggpan'
toegetreden mogendheden, een preciseerin,
van de uit artikel 16 van het Volkenbond»
pact voortvloeiende verplichtingen, alsmede
een verdrag voor wederzijdscJie militaire
steunverleening voor staten op het Eum-
peesche contingent en invoering van een
militieleger voor deze staten. De woordelij
ke tekst zal in den loop van de volgende
week gepubliceerd worden.
Men is door Boncours mcdedeelingen niet
veel wiizer geworden.
In menig opzicht waren ^oncouns mede-
deelingen zelfs minder pre- ies dan die van
Herriot in de Fransche Kamer cn de om
standigheid dat Boncour geen geschreven
rode voorlas, doch improviseerde en mei
zijn gemakkelijke .velsprekendheid daarbij
voortdurend tusschenzinnen inlaschte, inaak
te het volgen van zijn rede zeer moeilijk
Later gaf de Frans?he minister evenwel
aan de journalisten een belangrijke toelich
ting.
Daaruit valt af te leiden, dat de verplich
tingen die het Fransche plan aan de con
tinentalp F.uropeesche mogendheden zo»,i
willen opleggen in het belang van de vei-
lieheid van een aancevallen s'aat, vooral
voor de militaire steike mogpndheden van
Europa's vasteland gedacht zijn.
Bonemir verklaarde tevens, dat het de be
doeling van Frankrijk is, dat Duitschland
Frankrijk en Italië ieder een even groo'e
permanente strijdmacht ter beschikking van
den Volkenbond zullen bezitten.
Boncour wees ook og erop, dat de be
wapeningsvermindering. die het gevolg van
de aanneming van het Fransche plan zijn
kan. veel belangrijker zijn zou dat menigeen
aanneemt.
Niet alleen toch zal oor de verkoi-ting
van den diensttijd het aantal goed geoefen
de soldaten op een gegeven tijdstip kleiner
zijn dan tot dusver, doch dit zal tevens met
zich brengen een belangrijke vermindering
der bewapeningskosten en tevens een ver
mindering van het oorlogsmateriaal.
Wat wil Engeland voorstellen?
De Engelsche Kabinetscommissie voor de
ontwapeningskwestie heeft Donderdagavond
wederom een vergadering gehouden, die
ruim vier uur heeft geduurd. Gister is «19
ontwapeningskwestie in het Kabinet be
sproken.
De bladen melden, dat de regeering bij
zondere plannen heeft ontworpen ten aan
zien van de ontwapening in de lucht In
verband hiermede wordt gewezen op de me-
dedeeling van minister president Mac Do
nald in het Lagerhuis, dat de regeering de
vrije hand wil hebben voor de voorgestelde
afschaffing van luchtstrijdkrachten en de
intern, controle op de civiele luchtvaart.
NA DE HONGERRELLETJES
Extra verloi voor het Londensche
politiecorps.
Lord Trenchurd, de hoofdcommissaris der
Londensche politie heeft aan alle leden van
het Londensche politiecorps, die in de laat
ste veertien dagen bij de werkloozen-betoo-
gingen te Londen en de daaruit voortvloeien
de ongeregeldheden betrokken waren, een
dag extra verlof verleend als erkenning van
het uitstekende werk dat door hen is ver
richt Deze mededeeling gaat begeleid van
een speciaal woord van dank voor de wijze
waarop het corps zich tijdens de inspannen
de dagen heeft gedragen.
WERKLOOSHEIDSDEBAT IN HET
LAGERHUIS
Het Engelsche Lagerhuis begon Vrijdag
met een debat dat drie dagen, zal duren,
over de werkloosheid.
Lansbury, de leider van de oppositie, dien
een resolutie in, waarin hij zich ont-
Weerbericht.
i ptlltje geeft den
Stand vanmorgen halftwaalf 769 3.
Stand vanmorgen halftwaalf 11.0 C
Hoogste stand te Valentia 772.0.
WEER VER WACHTING
Zwakke tot matige wind uit Noordelijke
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, droog weer,
kouder.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
Het depressiegebied werd door de krach
tige drukstijging in het Westen naar het
Oosten gedrongen. De kernen liggen thans
boven Zuid-Zweden en in de Golf van Bis-
ka ye. Een langgerekt gebied van hoogen
luchtdruk, dat van de Azoren tot de Noor-
sche Zee reikt, en zich tijdelijk verbindt met
dat in Finland, schijnt het opvullend de
pressiestelsel in het Oosten en Zuiden van
een nieuw, ten W. van de 25ste graad Wes
terlengte, waarvan de eerste kernen gister
avond IJsland passeerden met regen en
zacht weer. De winden uit Noord brachten
een flinke afkoeling in Schotland, Ierland
en Engeland, tot in het Kanaal. In Noord-
Zweden vriest het al eenige dagen hard.
Met het oog op het feit, dat de luchtdruk
stijging in Scandinavië spoedig zal eindigen
en nieuwe belangrijke dalingen nog niet te
voorzien zijn, zal het weer waarschijnlijk
eenigen tijd zijn rustig karakter behouden
en zonnig en zacht blijven.
TEMPERATUUR
Laagste stand te Isafjord 750.4,
6 NOVEMBER
Zonsopgang 7.06 u.; Zonsondergang 4.21 u.
Maansopgang 2.18 u.; Maansonderg. u.
7 NOVEMBER
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
6 NOVEMBER
Van 'e avonds 4.51 u. tot 's morgens 6.38 u.
T NOVEMBER
Van 's avonds 4.49 u. tot 's morgens 6.40 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Voria Heden Vorl2
Walshnt
Basel
Hunlngen
Relhnweller
Kehl
Maxan
Diedeshelm
Mannheim
Lohr
Malnz
0.00 0.85
0.00 0.00
-0.80 -0.96
3.01 3.08
2.55 2.74
1.74 1.85
2.72 2.84
CobUnz'
Trier
Realen
Kuhrort
Wesel
Emmerik
Dusseldorr
Maastricht
Venlo
1.67 1.86
3.69 4.03
2.04 2.58
4.15 4.46
3.03 3.36
3.42 3.67
4.55 4.74
3.73 4.00
2.32 2.51
15.00 15.43
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
6 November
(Oude Amsterdamache ttJd)
4.43 17.42 Hellevoetsl 9.10 21.48
Willemstad 10.03 22.49
Broawersh. 8.22 21.00
Zierikzee
Wemeldingi
Vllaslngen
Delfzfll
Terschelling 1.67 14.51
HarliugeD 2.43 15.31
Helder Ie 1034
IJ malden 9.24 22.02
H.v Holland 8.34 21.10
Terr
De 51-jarige voorzitter van de Zwitsersche
Katholieke partij dr. E. Perrier, oud mi
nister van onderwijs ia het kanton Fribourg
heeft besloten zich uit het wereldsche leven
erug te trekken en ^ijn intrek te nemen in
een Bcnedictijnerklooster in Frankrijk.
VON GRONAU TE ROME.
De wereldvlieger Von Gronau is, naar hij
draadloos heeft meegedeeld, gistermiddag
om vier uur te Rome aangekomen.
DE CRISIS IN JOEGO-SLAVIE
De afgetreden Joego-Slavische minister-pre
sident Srskitsj is opnieuw door den koning met
de kabmetsfor.aaLe brtasL
Rotterdam 10.22 23.21
Harllngen 3.59 16.6U
Helder le 12.00
Helder 2e
IJmuldën 10.60 23.25
Hoek v. H. 10.01 22.31
ROTTERDAM M^,,!H5°telj
Het hotel voor U Open restaurant
Nieuwe exploitatie
houdt van alle critiek op de regeering en bciit-veningen 8.44 21.20 Hansweert
eenvoudig vraagt, alle maatregelen te nemen J
die in staat zijn, de werkloosheid te lenigen.
Lansbury verzocht het probleem te be
spreken in een atmosfeer, gezuiverd van
allen partijgeest en stelde voor, dat de re
geering zou pogen, de bijeenkomst van de
economische wereldconferentie zoo spoedig
mogelijk tot stand te brengen.
ABEND"
De ,,Rote Fahne" deelt mede, dat de uit
geversmaatschappij van den politiepresident
een schrijven heeft ontvangen, waarbij de
„Rote Fahne" tot en met 12 November wordt
erboden.
De communistische „Welt am Abend"
eveneens tot en met 12 November verboden.
VIJF ITALIAANSCHE VLIEGTUIGEN
VERBRAND
Door een nog onbekende oorzaak is gister
nacht brand uitgebroken in de vlieghaven
van de Middellandsche Zee-luchtvaartmaat
schappij aan het Lido van Venetië.
Een der hangars, waarin zich vijf een-
motorige Junkertoestellen ter reparatie be
vonden, brandde totaal af. Een andere, die
als reparatie werkplaats voor motoren dienst
deed, werd ernstig beschadigd.
TREBITSCH-LINCOLN IN ARREST
GESTELD
De internationale avonturier Trebitsch
Lincoln die Donderdagavond te Guerzenich
voordracht heeft gehouden over „Mijn
weg tot Boeddha" werd na afloop der bijeen
komst door rechercheurs gearresteerd.
Naar wij vernemen is deze maatregel ge
nomen op aanstichting van een Nederland-
schen crediteur, die van Trebitsch Lincoln
6.000 zou te vorderen hebben. De justitie
erstrekt, daar het een civielrechterlijke
zaak betreft, geen nadere inlichtingen.
8.37 21.27
9.07 21.61
7.28 20.22
8.01 20.61
8.29 21.22
HERTOG VAN GLOUCESTER GAAT JAGEN
De hertog van Gloucester, de derde zoon
van den Engelschen koning, zal kort na
Kerstmis Engeland verlaten om in den
Soedan te gaan jagen. Hij zal twee of drie
maanden in het buitenland vertoeven.
ZEVEN JAAR OP EEN ONBEWOOND
EILAND
Op een onbewoond eiland aan de Ghileen-
sohe kust heeft een Fransch vrachtschip
een schipbreukeling gevonden, dfe daar voor
zoover zulks viel vast te stellen, zeven jaar
had doorgebracht. Hij was in geileveilen
gekleed. De man had de spraak zoo goed
als verloren. He bemanning van het Fran
sche schip heeft tenminste geen woord van
hem gehoord.
Toen men hem aan boord van het schip
wilde brengen, nam hij de vlucht, zoodat
het vaartuig zonder hem is vertrokken.
De bekende Amcrikaansche vliegster Ruth
Nichols zcu Donderdag van het vliegveld
Floyd Eennett starten voor een non-stop
vlucht over Amerika, De startbaan was af
gepaald op een overigens met zand bedekt
terrein-gedeelte.
Toen het vliegtuig waarvan de vleugels
zeer laag zijn aangebrachet, over de start
baan taxide raakte een der vleugels den
grond, de wielen slipten en het toestel kwam
in het zand terecht, waar het over den kop
doeg, juist r.adat Miss Nichols den motor
ïog had weten af te zetten en uit de machine
had kunnen springen.
De benzinetank scheurde en het gehoele
toestel werd bedekt met olie en benzine, doch
dank zij het feit, dat de motor was afgezet
ontstond er geen brajid.
