Uit de Haagsche Raadszaal
DINSDAG 1 NOVEMBER 1932
DERDE BLAD PAG 10
UIT KET SOCIALE LEVEN
PATRIMONIUMS GEWEST ORG.
ZUID-HOLLAND
KRING ROTTERDAM EN OMSTREKEN
De Kring Rotterdam cn omstreken van
bovengenoemde organisatie, hield Zaterdag
middag in gebouw „De Eendracht" een goed
geslaagde vergadering. Na opening door den
2en Voorzitter van het Gewest, den heer J.
Zandberg, van Den Haag, refereerde de
heer G. Burger. Voorzitter der afdeeling
Kralingen over: „Het werk van Patrimo
nium". Spr. wijst op de voortreffelijkheid
van Patrimoniums actie in den socialen
strijd ook tegenover de ve-rsmaadheid, die
vaak te dragen is, niet alleen van tegen
standers ,maar ook van belijders der Christe
lijke beginselen. Patrimoniums arbeid is niet
een particuliero ontspanning van enkelp
menschen, die ook wel eens wat willen doen,
maar een nooge noodzakelijkheid om het
Chr. sociale beginsel te propageren in ons
volksleven.
Velen becritiseeren onzen arbeid en 't is
vaak moeilijk om frisch en monter te blijven.
Toch is dit noodig om te trekken hen die bij
ons behooren. Gezonde critiek is zeker ge
oorloofd, maar we mogen toch oog hebben
voor den rijken zegen; dien God aan ons
volk in Patrimonium schonk.
Ingaande op den arbeid zelve, waarschuwt
spr. tegen allerlei nutteloozen arbeid, waar
door toch niets tot stand wordt gebracht.
Het sociale leven vraagt thans veler aan
dacht. Er is een sterk groeiende vakorgani
satie, doch spr. vraagt of de sociale scholing
wel gelijke tred houdt met de enorme stij
ging in ledental. Er moet een voortdurende
propaganda onder onze eigen menschen ge
voerd worden, niet alleen onder de z.g.n.
werklieden, maar ook onder de andere cate
gorieën in onze maatschappij, waar mede
tengevolge van de crisis het Christelijk be
ginsel voor het maatschappelijk leven vaak
wordt losgelaten.
Vele dwaze begrippen moeten worden weg
genomen. De maatschappelijke vraagstukken
worden vaak zoo onzinnig door elkaar ge
haspeld. wat spr. met voorbeelden uit de
practijk aantoont. Patrimonium moet het
bezielend middelpunt voor heel het volks
leven worden en daarom is het toegankelijk
voor eiken Christusbelijder. Ook het intellec
tueel element kunnen we in onze beweging
niet missen, al zal het element „werklieden"'
voorloopig wel blijven domineeren. Een uit
stekend middel voor propaganda is het huis
bezoek. doc.h dit moet met veel tact geschie
den. Ook de medewerking onzer Chr. pers
wordt gevraagd en waar we die hebben, zeer
gewaardeerd. In onze dagen worden allerlei
stelsels gepropageerd om uit de maatschap
pelijke nood te geraken. Velen willen onze
gezegende sociale wetgeving ongedaan ma
ken. Hiertegen moet Patrimonium blijven
waken cn tegen alle onchristelijke stelsels
moet het beginsel van het Woord Gods blij
ven gehandhaafd.
Een zeer geanimeerde bespreking volgde
op deze principieels uiteenzetting, waarna
de heer Burger nog uitvoerig op verschil
lende punten nader licht liet vallen.
Nadat nog kort de toestand der afdeelin-
gen besproken was, werd de goed bezochte
vergadering door den Voorzitter gesloten.
schrijfster bij ons Chr. publiek e'
naam heeft.
En ie meer heeft deze uitgave
ste.Uing, omdet ze afkomstig i-^
Deze geheele novelle wil er op wijzen,
alles, zelfs de nietigste omstnndigh;-d
schikt, om ons terug te r
t boekje aan." benevens de vele andere
van het Traktaatgenootschap, voor
prijs zijn die uitgaven voor versprei
ding verkrijgbaar.
WILDEFIlR, door Paul Schreckenbich.
Uit het Hoogdtutsch. door W. Heggen.
Uitgave van de fa. La Rivlère en Voor
hoeve te Zwolle.
't Is een bijzonder boelend verhaal, dat ons
plaatst in den tijd der Reformatie.
PATRIMONIUM TE KAMPEN.
Herdenkt haar gouden jubileum.
De afdeeling Kampen van „Patrimonium",
één der oudste afdcetingen in den lande,
heeft in de maand April van dit jaar 50 ja
ren bestaan. Officieel is dit heuglijk feit tot
nog toe niet herdacht
Was do viering van dit jubileum op 4 Oct.
j.l. vastgesteld, de commissie met de voor
bereiding van dit jubileumfeest belast, kon
hiermede niet tijdig gereed komen, zoodat
het feest nu op 3 November a.s. zal worden
gehouden. Er is een eere-comité gevormd,
waarvan de heer M. Fernhout, burgemees
ter van Kampen, het eere-voorzitterschap
heeft aanvaard.
In verband met dit jubileum droeg het
afdelingsbestuur aan den heer Joh. Don
op een gedenkschrift samen te stellen. Op
voortreffelijke wijze heeft de heer Don aan
deze opdracht voldaan. Ofschoon hij over
slechts weinig gegevens beschikte, wist hij
toch een geschiedenis te schrijven, die ze ris
den buitenstaander vermag te boelen. Inte
res-sant is het te weten, dat hij daarbij veel
te danken had aan „het heldere verstand
en het juiste inzicht an het 77-jarig lid
G. Loone".
We hebben de laatste maanden heel wat
gedenkschriften onder het oog gehad, maar
dat van de afd. Patrimonium te Kampen,
keurig gedrukt bij den heer J. I'. Kok, zal
bij ons een blij venden indruk nalaten.
VOETBAL
C N V B
Nagekomen uitslagen:
Utrecht: DVV II—Desto II 1—7
Nijvf tail: VoLhairdiimg IEnl Boys 102
Enkl.uizen: Dindua IIZwaluwen I 25
Enschedé: Achilles IAchilles III 93
Borne: BCSV IJuliana I 5—3
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
ALS HET LEVEN BLOEIT, door H. te
Merwe. Geïllustreerd door Eva SchUtz.
Uitgave van de fa. La Rivlère en Voor-
oleent ons het Jeugdleven, zooaJs dit
Zich ontplooit in den leeftijd van 12—16 jaar.
En geheel ongedwongen wordt de zegen ge
schetst van do Christelijke sfeer ln huis en
school, die de vreugde ln het Jonge leven ver
heft en adelt en de tegenspoeden, die met meer
bewustheid geleden worden dan ln de prille
Jeugd, leert zien als komende uit de liefdevolle
Vaderhand Gods.
Dit prettig geschreven boek levert ons het
bewijs, dat de ChrsteJIJke sfeer de Jeugd geen
geweld aandoet, doch haar Juist de rijksto ont
plooiing geeft.
DE OXTWIKKEUNR DER PSYCHO
MOTORISCHE FI'XCTIES RIJ SCHOOL
KlXDEItKX, door A. van Dong»*n. Uit
gave vun fa. Schipper te Hilversum.
Op Dinsdag 25 October 1932 promoveerde Dr
Dongen op bovenstaand proefschrift tot
,r\"
Hans Wildel
heini en verhindert met alle i
king der Reformatie
let openlijk voor uit te komen.
Wildefür belooft aan zijn stervenden vriend,
dat hij AmémH
diens dochter zal optre-
tötdat deze" In het huwelijk zal treden mee
Christof von Hagen.
echter blijkt, dat Christof d* H-»r-
toegedaan, evenals zijn verlooide,
da.n wordt het huwelijk door Wildefür verhin
derd. Chri3tof wordt buiten de stad gebannen
en Lucke von Harry, z jn verloofde. In een
klooster opgeborgen. Later keert Lucke wol
terug ln de burgemeesterswoning, maar ver
keert daar als een gevangene.
Christof trokt met een gewapende macht te
gen Hildeshelm op weet de meerderheid van
den Raad voor zich te winnen en Wildefür
wordt genoocteaakt tot heengaan.
Het zoo lang uitgestelde huwelijk wordt nu
voltrokken, Christof wordt burgemeester van
Hildeiheim ende Reformatio Is een voldon-
't Is een spannend verhaal, dat ons werkelijk
doet Inleven !n den Hervoimlngslijd. Het toont
ons. hoe de Reformatie in stilte trots allen
tegenstand doorwerkte ln Hlldeshelm. Gelijk de
zwellende voorjar
cn gunstige gelegenheid,
dom te komen.
ZENDIXGSUITGAVEX van W. Versluys'
UI tg. MIJ. to Amsterdam Batavia
Wat «en aanwinst zijn deze boekjes voor het
onderwijs op onze Chr. scholen.
opdracht van de Ondei
viJzera-Zendilngscommisslo. Het ls l"stemd
cn Z-nng-.-'-iiool cn wo -J-. di.ar ond»r Gods
egen voor het geloof ln Christus gewonnen.
Dit brengt In zijn leven een omk. r. die v«.or
den strijd 'des ge-
loors en nem veel moeite en lijden bezorgt.
Zulko lectuur wekt UeTdo voor den Zendtngs
arbeid en geeft inzicht ln de moeilijkheden van
'iet Zendingswerk, die alleen door het geloof
de Koomen. Is een prettig
boek-
Hollandsche kinderen eeu kijkje
geeft ln het gezinsleven der Javanen. hen op
de hoogte brengt met de groote cultures op
Java en hen daarbij wijst op den zegeurijken
invloed van het Zendingswerk.
„Indië voornlt" door D. J. Coumou cn O.
Luyendijk, is in de eersto plaats voor onze Chr
Indische scholen geschreven, maar ons dunkt,
het is in Nederland op onze Chr. school niet
minder op zijn plaats. Onze Hollandsche kin
deren moeten Indië kennen, doch daarbij ook
weten, welken Invloed de Zending heeft gehad
op de ontwikkeling van ons Insulinde. En dan
arln de geschledenl
Indlë tot haar recht komt.
Voorts noemen we nog het „Leerboekje dei
KeTk- en Zendlngsgesch leden is" door J. Xomes
Zendingsgesohledenis behoeft Indië geen
leentje-buur te spelen; zelfs Is de mogelijk
heid niet uitgesloten, dat Nederland voor dit
onderwijs een dankbaar gebruik maakt van
wat men ln Indlë presteert,
HOE WIJ OX7.E VACANTIE OP SAMO-
.SIR DOORRRACHTEX, door D. Rljk-
hoek. Zendeling dc-r Vrije Evangelische
Amsterdam
de Ultgeversflrm
Zeker, ook op de school ls dit boekje op zijn
plaats. De onderwijzer zal helsch geen moelto
hebben, om de kinderen bij de les te houden.
Maar we zoudên zoo gaarne zien. dat dit
werkje een plaats vond ln de boekenkast van
het gezin.
De heer Rijkheek vertelt van een reis naar
Sumatra, wuurblj een elft-il kinderen zelf aan-
sehouwers zijn van het Zendingswerk op Sa-
Zelden hebben we zijlke Interessante Zen-
dlngslectuur gelezen.
't Is alsof we op de film heol de reis naar en
het verblijf op Samoslr ln beeled aanschouwen,
•wijl dc^Schr. bij het voorbijtrekken der
HELPERS OP DEX WEG, door A. G.
Barkey Wolf.
Gebr. Zomer en Keunlng'a
In dit boek zijn een zestal fijn gestylcerdc
studies bijeengebracht over belangrijke on be
langwekkende onderwerpen. We behoeven
slechts de titels to noemen en ons dunkt, al
onze lezers stemmen het toe. dat deze onder
werpen In het centrum der belangstelling staan
ln de eerste plaats wei bij ons Chr. publick.
manr zeker ook bij velen bulten dien kring.
1. de Jeugd l Calvljn.
lijk maakt. De 1
niet alles goeds
de motorische bekwaï
leven hebben gepresteerd hij gut
blik in hun hnrt. waardoor de innerlijke drijf-
veeren worden blootgelegd van al hun denken
Er zit ln deze zes studies een eenheid van
gedachte. Dit blijkt reeds uit den titel, aan
het geheele boek gegeven. De Schr. teekent ons
deze mannen als helpers op den weg. Er be
staat In onze dagen groot gevaar, dat lormeel
r.-mmnu... m _jht is
prechte liefde tot God en Zijn dienst Hot was
juist die teedere godsvrucht, welke mannen als
Assist en Bunyan zoo groot maakte en nog
maakt, zelfs In de oogen van ongeloovlgen.
Natuurlijk maakt Nietzsche In do rij dezer
zes door den auteur gctcekende mannen een uit
zondering. Vun hem kan allerminst gezegd. dat
hij in dlrecten zin, voor ons. Christenen, een
helper op den weg Is. Maar terecht wordt op
gemerkt. dat de tragiek van Nletzs
zegt
zoggen heeft Ds Barkey Wolf
irdlghedon op te
stellen: een zoodanige schaal kan echter alleen
dan een betrouwbaar Inzicht geven ln de moto
rische kracht van het Individu. Indien aan alle
motorische componenten een evenredige aan- i
dacht Is geschonken.
Dit proefschrift is bulten den kring der ge
neeskundigen ook ongetwijfeld van groo*
waarde voor allen, die zich bezighouden m
psycho-technlsch onderzoek, om daardoor 1«
ding te kunnen geven bij de keuze van een b
roep, dat z.ch aansluit bij den nnnlee- van i
leerlingen dJe de sohool
..Nlc-tzsche heeft de l
door gevoed",
bel gegeten, maar hij werd er Innerlijk r
Zóó wordt hij Indirect voor ons toch wel
helper up den weg. Hij leert ons. zijns i
danks, dat wij ook op onze tan! hebben te
geboden op zilvei
i Blj-
PEOPLE'S I.IIIRAPY
EEN UITSPRAAK VAN LEIPZIG
CONFLICT VAN HISTORISCHE
BETEEKENIS
EEN SAL0M0NISCHE UITSPRAAK
(Van onzen Duitschen correspondent.)
Het rijksgerechtshof te Leipzig is de
hoogste instantie voor politieke conflicten
tusschen het rijk en de landen. De wrijving,
welke tusschen het kabinet-von Papen en de
Pruisische ministers ontstond, is niet het
eerste geval op dit gebied, hetwelk onder
het presidium van „Reichsgerichtsprasi-
dent" Bumke tot behandeling kwam. Sedert
jaar en dag zweeft in Leipzig reeds een
aanklacht tegen Goebbels wegens hoogver
raad. Men hoopte door deze aanklacht de
verhouding tusschen de nationaal-socialisten
en het rijk. tevens de legaliteit dezer bewe
ging te kunnen vaststellen. Men is voorals
nog zoover nog niet gekomen. Maar ook de
tegenpartij liet zich niet onbetuigd: toen
Severing als Pruisisch minister er voor zorg
de, dat de demonstraties, welke de Hitler-
jeugd omstreeks Paschen onder medewerking
van den nationaal-socialistischen minister
Klagges in Brunswijk tot eiken prijs wilde
doorzetten, door een voorloopige beslissing
werden verhinderd diende Klagges een aan
klacht tegen Pruisen in bij het rijksge
rechtshof cn ook bij dit conflict werd de
rechterlijke beslissing toevertrouwd aan den
voorzitter van het rijksgerechtshof Bumke.
Het voor gansch Duitschland geldende ver
bod van politieke demonstraties werd hier
door niet opgeheven en bleef dus ook voor
Brunswijk van kracht.
Inmiddels is von Papen rijkskanselier ge
worden mede door hulp van de nationaal-
socialisten, vond hij juist in deze kringen
veel instemming voor de doortastendheid,
waarmede hij socialistische ministers dooi
de politie uit hun ministeries liet wegjagen
en zag men dus met spanning de uitspraak
van het Hooge Gerechtshof te Leipzig inzake
het Pruisen-proces
tegemoet. Men kon het staatsgerechtshof er
niet om benijden, dat het uitspraak zou moe
ten doen in een conflict van historische be-
teekenis. Zijn taak was ongetwijfeld de
zwaarste, waar sedert de omwenteling van
1918 Duitsche rechters voor kwamen te staan.
Aangeklaagd was 't Duitsche rijk, niet door
zijn president vertegenwoordigd, maar door
de rijksregeering onder von Papen en deze
moest zich verdedigen tegenover twee erva
ren staatslieden: Braun cn Severing, behoo-
rende tot een partij, welke sedert de omwen
teling een belangrijk deel van de macht in
handen had. Er behoort phvsicke en zede
lijke moed toe, om een oordeel te vellen, dat
wellicht de autoriteit van den staat lean
schenden. Concreter gezegd: worden de vol
machten. welke de grondwet den riikspresi
dent voor buitengewone omstandigheden
toekent, door het gerecht aangetast, dan
kan het gebeuren, dat zii een volgende maal
piet meer voldoende blijken, om een voor
rolk en rijk gevaarlijke situatie te beh'ecr-
jchen. Bumke heeft dit gevaar zelf gevoeld
fn tot uiting gebracht: deze verantwoorde
lijkheid moet gerespecteerd worden.
Nadat beide partijen meerdere dacren ach
tereen gehoord waren en men zich hierdoor
een beeld had kunnen vormen van het con
flict tusschen Pruisen en het rijk bleven
zeven rechters met acht professoren streng
geheim hijeen, om tot een eindresultaat te
komen. Reeds hoorde men beweren, dat' het
vonnis pas uitgesproken zou worden-na de
rijksdagverkiezingen. om de politieke wrij
ving niet te bevorderen. Maar deze rechters
kennen hun volk en hun vaderland in de
tegenwoordige verhoudingen nauwkeurig en
zii hebben hun oordeel met Salomonischc
wiisheid neergeschreven en uitgesproken.
Het staatsgerechtshof heeft bewezen, dat
men ook in politieke kwesties van den hoog-
sten ran"- tot vecht kan komen, de schuld-
kwe«i;e zorgvuldig over heide partiien vcr-
rlenH on p!.a>- een onlossing gestreefd, welke
Pruisen zoowel als hel rijk kan bevredigen.
De moties
De miHns waarover men in Leipzig uit
spraak moert doen, vervallen in drie groe
pen. De perste groep wordt gevormd door
de vonrs'el'en, we'ke zich richten tegen de
verordening van den 20en Juli en haar uit
voering. In de tweede groep wordt een be
slissing van het riiksgeroohtshof nagestreefd,
dat bepaalde maatregelen op grond van arti
kel 18 van de grondwet .van Weimar nooii
en onder geen omstandigheden genomen
mot m worden. De derde groep bevat de
motie, door een bijzondere uitspraak vast te
stellen, of de bewering van het rijk, dat
Pruisen zijn plichten niet zou zijn nageko
men, al of niet op waarheid berust.
Ei n zakelijke beslissing omtrent de tweede
groen is door het staatgerechtshof van de
hand gewezen. Het gaat hier om belangen
van politieken aard en dus kon aan hel
verlangen van Pruisen omtrent de vervul
ling zijner plichten niet worden voldaan
Met de courtoisie van een hoog gerochts-
liof verklaart dr. Bumke de verordening van
den rijk?nresidcnt van den 20 Juli als over
eenkomstig met de grondwet. Maar practisch
wordt in twee van de drie gevallen aan Prui
sen beseheroning tegen deze regeling toege
kend. Hierdoor wordt voor het oog der neu
trale wereld de Pruisische regeering, spe
ciaal Severing, gerehabiliteerd. Het rijkscom
missariaat heeft op zeer twij'elachtige wijze
door een verhoor van Pruisische ambtenaien
beproefd, materiaal tegen Severing en de
Pruisische regeering te verzamelen en het
staatsgerechtshof wreekt deze methode door
een moreel oordeel. Ook zakelijk wordt zulk
een handelwijze afgekeurd. Principieel
wordt toegegeven, dat in tijden van politieke
spanning een staatsminister door scher
pe aanvallen de politiek der rijkstegcering
kan schaden en zich dus schuldig zou kun
nen maken aan plichtverzaking. Het onder
zoek heeft echter bewezen, dat Severing de
vereischte politieke bezadigdheid niet heeft
overschreden, zoodat Pruisen in dezen van
plichtverzaking ten opzichte van het rijk
niet beschuldigd kan worden. Ook de be
schuldiging van Von Papen en zijn minis
ters, dat de P"uisi°che regeering niet met
de vereischte doortastendheid tegen de com
munisten is opgetreden wordt uitvoerig be
sproken. Groote politieke partijen stonden in
verbitterde vijandschap tegenover elkaar.
Bloedige vechtpartijen waren hiervan het
gevolg. Het is duidelijk, dat de verordening
van 20 Juli in verband met deze omstan
digheden werd uitgevaardigd. De rijkspresi
dent kon het dus voor juist houden, nrt
slechts de politie in de handen van het rijk
te leggen, maar de totale macht van het rijk
en van Pruisen samen te vatten. IIot wordt
aan den Pruisischcn landdag overgelaten,
dezen toestand door het vormen eener nieu
we regeering te veranderen. Ook Pruisp.n's
recht ten opzich'o van den rijksraad zal
hierdoor worden heslist.
Men ziet, dat Leipzig gestreefd heeft naar
een
Cor unls tusschen het Rijk en
Pr. n.
Het wilde de waardigheid van Von Hin
denburg ouflRngetact laten en t'Wfcïis i'e
principen van den rechtsstaat handhaven
Zoodoende is men tot Salomonische op
lossing gekomen. Men heeft den rijkspreei
dent liet recht toegekend, een rijkscommis
saris met tijdelijke bevoegdheid, volgens arti
kel 48 van de grondwet te benoemen. An
derzijds heeft men echter de Pruisische mi
niste-s niet als ontslagen erkend, zooals de
reactionaire partijen dit gaarne gezien zou
den hebben. Van de plichtverzaking der
Pruisische ministers, welke de maatregelen
van Von Papen moesten motiveeren. is wei
nig overgebleven. Reeds tijdens het verhoor
der getuigen kreeg men den indruk, dat de
voor het rijk pleitende Ministeriaidircktor
Gottheiner in zijn felle aanvallen op Braun
cn Severing aan zijn doel is voorbijgestreefd
mi de uitspraak van Dr. Bumke heeft dezen
indruk bevestigd. In menig opzicht heeft de
Pruisische regeering een moreel succes te
boeken. Weliswaar is de rijks-commissaris
niet van zijn ambt ontheven maar nie
mand kan beweren, dat het rijk in het gelijk
is gesteld. Men kan hier nog niet eens van
een Pyrrhus-overwinning spreken! Deze uit
spraak van het rijksgerechtshof te Leipzig"
is een ernstige waarschuwing voor allen, die
in hun zelfoverschatting aan de grondwet
van Weimar met een glimlach willen voor
bijgaan. Zoolang deze grondwet nog geen of-
ficieele wijziging heeft ondergaan of zoo
lang zij nog niet door een andere grondwet
is vervangen, zal men zich met nauwgezet
heid aan hare bepalingen moeten houden.
Vooral een autoritaire regeering die tot el-
ken prijs de macht in handen wil houden,
mag'dit niet overzien.
BINNENLAND.
DIENSTREGELING
MOERDIJKSCHEVEER
Met ingang van morgen gaat de nieuwe
dienstregeling Moerdijkeche Veer in.
Gedurende de maanden November 1932 en
Maart 1933 zullen de afvaarten van Moer
dijk 's morgens om 6 uur beginnen. Het
veer vaart dan tot 8 uur om het half uur,
van 8 uur ot 12 uur om het kwartier, van
12 tot 2 uur om het half uur en van 2 tot
's avonds 11.45 uur om het kwartier.
De afvaarten van Willemedorp beginnen
om 's morgens '6,15 uur cn gaan tot 8.15 uur
om het half uur. De regeling is verder ge
heel gelijk aan de afvaarten van Moerdijk,
met dien verstande, dat aile afvaarten van
Willemstad een kwartier lateir plaats vin-den
Te beginnen met 1 December 1932 en ein
digende 28 Februari 1933 vinden de afvaar
ten van Moerdijk van 's morgens 6.30 uur tot
en met 's avonds 11.30 uur regelmatig op
de hr-.-lc en halve uren plaats. De afvaarten
van Willemsdorp beginen dan om 6.45 uur
en gaan op de kwartieren door tot '6 avond6
11.45 uur.
Voor den Zaterdag en Zondag vallen ver-
sohilleiiide afvaarten gedurende de maanden
November on Maart uit, terwijl zooals be
kend tusschen de laatste en eerste afvaart
gelegenbead voor extra-vaarten tegen bijzon
der tarief bestaat.
UIT DE ANT1-REV. PARTIJ
A.R.J.A. TOOGDAG
EEN GEWESTELIJKE BIJEENKOMST
TE AALTEN
Extreme richtingen
in Communisme en Fascisme
In het gebouw „Patrimonium" te Aalten
hielden de leden van de A.R.J.A.-clubs in
den Geld'erschcn Achterhoek een geweste
lijken toogdag, die door tal van anti-rovo-
lutionairen uit de streek was bezocht.
De opening
De samenkomst stond onder leiding van
den heer T. de Boer, district-commissaris
in het gewest, die een kort openingwoord
sprak.
Hierop ontving mr J. A. de Wilde, lid
van de Tweede Kamer het woord, om te
spreken over
Extreme richtingen
Spr. begon met er op te wijzen, dat het
in onzen tijd schijnt, alsof alles gaat naar
een algeheele maat
schappelijke en poli
tieke omzetting.
Met de Fransche
revolutie hebben we
kregen de verheer
lijking van het in'di-
idu, die ten slotte
oerde tot het indi
vidualistische alge-
meene kiesrecht.
Daarbij is geko
men een groepsego
ïsme, dat zich mees-
Ier maakt van de
politieke verhoudin
gen. Men leeft niet
meer uit een politiek
beginsel. God wordt losgelaten en daarmede
de verhoudingen tusschen ons en God; ons
en liet wettig gezag; ons en onze naasten.
Twee extreme (uiterste) richtingen, die
van Communisme en Fascisme, belagen
het jonge hart.
Principieel is er tusschen het socialisme
en het communisme geen verschil en als
't er is, dan is dat een kwestie van methode.
Het communisme laat o.m. den nadruk
vallen op do leer der productie en in Rus
land maakt men, door de toepassing van 't
„vijf jarenplan" alles daaraan onderge
schikt. Het wil laten zien aan de wereld
waartoe men in staat is.
Alles moet daarvoor wijken. Als de kin
deren maar aan de productie dienstbaar
zijn bv. kan het niets schelen, al sluit men
ze tezamen in een kazerne op. Als de gods
dienst d1 productie in don weg staat, moet
hij verdwijnen, vandaar het nieuw opge
zette plan van vijf jaar om den godsdienst
uit te roeien.
Het communistisch ideaal kan slechts ver
wezenlijkt worden als alle menschen tot
absolute slaven worden gemaakt
Het is mogelijk, dat spr. zich vergist, God
kan ingrijpen, maar deze partij, clie groeit
uit de ontevredenheid, wordt uiterst gevaar
lijk en ze is in de komendo verkiezing in
zeer gunstige positie zich te versterken.
Een andere extreme richting, die voor
onze jonge menschen gevaarlijk is, daar ze
er gemakkelijker toe overhellen is het fas
cisme.
Dit is een loot van den liberalen stam,
het is atomistisch, dus individulistisch van
opvatting. Zo zien één groot gevaar, nl. de
democratie, die. volgens hen, niet anders
bedoelt d.~n zichzelf te be voord celen. Ze
hebben een organische opvatting van den
staa» en maatschappij. Het individu gaat en
komt. maar de staat cn maatschappij blij
ven dus als er iets is om voor te vechten,
vecht dan voor het laatste. Individueele rech
ten gelden slechts al- de staat daardoor ge
diend wordt en alles wal hij doet is een
co- -»ssie van den staat. Slechts enkele indi-
uen. zooals Mi.srollni. zijn in staat hun
pin -ion hij de staat nob. r Lj c'ellen en die
(Van onzen Haagschen redacteur).
De Raad begint ilën laatsten tijd liefheb
berij te krijgen in de „ingekomen stukken".
Meer en meer wordt gepoogd en vaak
met sucoss een prae-adviesje los te krij
gen, waar B. en W. „overweging", .afdoe
ning" of iets dergelijks voorstellen. Ock
gisteren is aan dat gedoe een slordig half
uur verspild. We zouden willen advisoeren:
laten B. en W. al dat gepraat voorkomen
door zelf wat scheutiger te zijn miot prae-
advies, nu toch herhaaldelijk blijkt, dat ze
na allerlei heen en weer praten, geen be
zwaar hebben om aan de wensclien derprac
advies-ltafhebbers te voldoen.
Moeten we nog meer zeggen van de raads
vergadering van gisteren?
Het is bijna de moeite niet.
Er is nog wat over de nieuwe vastrecht-
tarieven gedebatteerd. De verdediging door
wethouder Quant was vlot. maar bevredig
de toch eigenlijk niemand. Er zit daaraan
een luchtje.
De wethouder dieted het voorkomen of B.
en W. aan de gasverbruikers een douceur
van f125.000 gaven. Alle raadsleden waren
slecht genoeg om van zooveel mildheid na
genoeg niets te gelooven, op grond van de
ervaring, dat wijzigingen van bedrijfstarie-
ven nog steeds uilgeloopen zijn op moer in
komsten voor de bedrijven. Hier zou 't ook
wel weer zoo zijn, te meer, omdat een niet
in de tarieventechniek geconfijte klant alle
gevaar liep in een voor hem onvoordecligt»
klas terecht te komen. Dat was den heer
Smitskamp wel wat al bar, nu de kans om
geen voordeel te behalen toch reeds buiten
gewoon groot was. Hij. drong aan op een
toezegging, dat aan ieder verbruiker ambts
halve zou worden meegedeeld, welke klas
van het nieuwe tarief voor hem het voor-
deeligst is. De wethouder moest deze toe
zegging doen in het belang van die aan
neming van het voorstel. Hij deed haar dan
ook en toen werd de voordracht, met slechts
drie stemmen tegen, aangenomen. Maar
tevreden was eigeniijk niemand dan de wet
houder en misschien zullen het later de
grootverbruikers nog worden
Toen met het gas was ajgerekend en ook
met een kwestie betreffende het nijver
heidsonderwijs, waarbij verklaard werd, dat
op niets te rekenen viel, zochten -we het
hooger op. De heer de Visser gaf een collego
in „duivenmelkerij" en vertelde, dat Maat
schappelijk Hulpbetoon allerlei onidiersteun-
den tot duivenmelkers promoveert en hun
dan de steuncenten afneemt Hij was daar
zeer ontstemd over.
De kwestie werd niet afgedaan, omdat te
ruim half vijf begonnen word met een inter
pellatie van den heer Joëls over de route
wijziging van lijn 3 cn lijn 12.
De Raad van Beheer der H.T.M. heeft te
dezer zake een allerongelukkigst besluit ge
nomen, naar het h'eet „uit deferentie voor
den Raad", die op 5 September uitsprak.dat
de voorgenomen inkorting van lijn 3 niet
moest doorgaan.
Algemeen vond men de regeling, die van
•dtaag is ingegaan, slechter dan wat aanvan
kelijk in 't voornemen lag en vooral ergerde
de Raad er zich aan, dat wel overstapjes
worden ingevoerd, maar niet op de knip-
kaarten, doch alleen tegen betaling van
12Ve cent.
We achten de geoefende critiek niet on
juist. Indien do Raad van Beheer zijn aan
vankelijk besluit wei-overwogen heeft ge
nomen, had hij niet voor een „wensch" van
den Raad, die maar zoo'n beetje k V im-
proviste werd uitgesproken, uit den weg
moeten gaan. De R. v. B. is het verant-i
woordelijk lichaam en niet de Raad. Als de
ondeskundige Raad gaat meespreken, gelijk
de heer v. Langen in veel sterker mate zou
willen, dan loopt de boel nog verder spaak
tot schade van de burgerij en het toch al
zoo impopulaire trambedrijf. Dit wil weer
niet zeggen, dat de Raad er niet over spre
ken mag. Discussie kan zijn. nut hebben,
maar moties na een onvoorbereide bespre
king zijn uit den booze.
Bij de begrooting krijgen we een stevig
tramdebat, misschien ook over een alge
meen overstapjes-systeem, dat in overweging
is, naar de wethouder meedeelde.
We hebben de hoop, dat de dwaasheid
mot lijn 12, waarbij vooral ook de belangen
bij de bestaande verbinding met Roode Kruis
en Kinderziekenhuis betrokken, zeer zijn
geschaad, niet al te lang zal duren, nu Raad
van Beheer en Gemeenteraad eenstemmig
van oordeel zijn, dat. uit hetgeen gebeuren
kon. het slechtste is gekozen. De wethouder
sprak van „een proef". Vast staat, dat deze
proef niet zal voldoen. Welnu, het einde er
van koane snel. En ondertusschen overwege
de R. v. B. eens het probleem van de zeer
improductieve lijn 21.
Enkele belangrijke punten werden aan
gehouden. O.a. de subsidieering van het
bijz. bewaarsohoolonderwijs en ihet 955-
woning-plan.
moeten het dan ook te zeggen hebben.
Dc corporatieve staat is het hoogste doel
miet den dictator aan het hoofd. Alles moet
daarvoor wijken. Nu past de godsdienst er
nog in, maar veilig is hij daar niet.
Een plant met denzelfden wortel is het
Nationaal Socialisme, de partij van Hitier.
Ook dat is een extreme richting, maar dan
uit het Germaansche ras. Het ras heeft hiel
den boventoon. Het ras zoekt het op het
platteland cn daarom is Tiet ook een agrari
sche partij. Als er vreemdelingen zijn, dan
mogen ze geduld, maar worden de land-ge-
nooten werkloos dan moeten ze verdwijnen.
Alles wat vreemd is, moet er uit, ook dc
Joden, die ze haten, omdat het slimmelin-
gen zijn, die zich van alles meester maken.
Tegenover deze richtingen maakt het
socialisme een pover figuur.
In Nederland hebben we nu de extreme
richtingen, maar spr. wijst ze af. In Neder
land hebben we extreme richtingen niet
noodig als in Duitschlund cn Italië. We
hebben hier een partij, die opkomt voor het
gezag en diie alles grondt op de Schrift, Niet
om den staat, maar om Godswil erkennen
we de overheid en haar gezag. Heil is alleen
te verwachten van de A. R. of C.II. richting.
Er volgde een geanimeerde bespreking.
De heer J. R ij p s t r a, burgemeester te
Zelhem. sprak een slotwoord.
Na de vergadering werd nog ecnigen tijd
door de leden der Arja-clubs vergaderd om
te spreken ovor 't oprichten van een streek-
verband.
PROPAGANDACLUBS
IN DEN KIESKRING »s-HEUTOGENBOSCH
De oprichting van Propagandaclubs in den
Kieskring Den Bosch vordert haar voltooiing.
Thans is deze zaak zoover gevorderd, dat
een vergadering is uitgeschreven in het Cen
trum van den Kieskring en wel te Almkerk,
welke vergadering aldaar gehouden zal worden
in het gebouw „Concordia" op Dinsdag 22
November, 's avonds 7 uur.
Tot deze vergadering worden uitgenoodigd
allen, die belang stellen in het werk der Pro
pagandaclubs, en worden de toekomstige leden
van clubs, woonachtig in bet T^nd van Alten*.
alsmede uit de Gemeenten Waalwijk en
Sprang-Capelle, verwacht.
Op deze vergadering zal de heer J. Schouten,
Lid van de Tweede Kamer, Voorzitter van de
Verbandcommissie, het woorcl voeren. TeVens
zullen de heeren "Warnaar van Sassenheim en
v. d. Wal van 's-Hertogenbes-h, beidon lid der
Verbandcommissie. het hoofdbestuur vertegen
woordigen.
De Commissie welke de stichting van pro
pagandaclubs in dezen kieskring heeft voorbe
reid, zal gaarne wenken ontvangen in de rich
ting van het doel en stelt zich gaarne beschik
baar tot het geven van inlichtingen. We laten
nogmaals volgen de leden dezer Commissie,
bestaande uit de heeren C. B. van de Wol
's-Hertogenbosoh. voorz.. D. A. van der Schans
Drengelen, secretaris. W. Beukenk"mo, S'eeu-
wh'k. C. G. de Jong, Almkerk. Jac. G. van Oord,
WerWdam, E. A. Wijsmuller, Eindhoven. J.
ven Willigenburg, Sprang, C. Wink, Wijk-
Aalburg.
PROV. COMITÉ NOORD-HOLLAND.
Jaarvergadering op 19 Nov. a.s.
Het Prov. Comité van A.-R. K-'esvereeni-
gingen in Noord-Ho'land hoopt da jaarver- a-
dering te houden op Zaterdag 19 Nov. a.s.,
des middags te 2 uur precies, in Krasnapolsky
te Amsterdam (Warmoesstraat bij den Dam).
Jn de huishoudelijke vergadering komen
jaarverslagen en verkiezingen aan de orde;
daarop volgen bespreking van actueele poli
tieke vraagstukken in verband met de Kamer
verkiezingen van 1933 aan de hand van een
schema; een opwekkende rede „Om het gees
telijk goed" van Dr. W. J. Kolkert Jr., te
Hilversum.
Een der punten van het schema luidt:
Krachtig "moet worden opgekomen tegen de
schriele wijze waarop de van hun brood
beroofde Zuiderzeebevolking wordt gesteund,
volkomen in strijd met de belofte bij de wet
tot droogmaking van de Zuiderzee eenstem
mig door Regeering en volksvertegenwoordi
ging afgelegd.
Wetenschap.
DE NATTE OCTOBERMAAND
EEN RECORD SEDERT 40 JA .1
Men schrijft ons uit Rotterdam:
Reeds voor het eiarido dier maand liet het
zich aanzien, dat October 1932 een zeer bij
zondere plaats zou innemen met betrekking
tot de hoeveelheid neerelag, welke in mus
land in den loop van vele jaren in één
maand wend waargenomen.
Daarom werden uit de jaarboeken v:
het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut
eenige cijfers gelicht, die een indruk geven
van de buitengewone hoeveelheid regen,
die over Nederland en speciaai Rotterdam
in October werd uitgegoten.
De cijfers gelden voor een tijdvak van 40
jaren, te beginnen met 1893. Werkelijk bleek
1932 een nieuw record te geven met 265.3
inM. Het best kam men zich rekenschap ge
ven, wat de beteekenis is van dit getal door
te bedenken, dat 1 mM. regen overeenkomt
met 10.000 L. op een Hectare, zoodat elke
Ma in October 2,65 mllliocn liter hemel
water opvimg. Polderbesturen en water
schappen (denk aan peil IJeelmeer) zuilen
zich October 1932 blijvend herinneren. Of
6-preekt het wellicht beter tot den Rotter
dammer. dat het s.s Mark van dc N V Hout
vaart fot over haar merk zou liggen, gela
den met deze hoeveelheid regenwater?
Hier tegenover staat, dat in October 1908
te Rotterdam 5,7 mM. regen viel.
Hecht men waarde aan een gemiddeld
cijfer voor den regenval in October, dan
zou dit over de laatste 40 jaren 72.3 mM
zijn.
Het waargenomen maximum steekt wel
verre uit boven de tot nu toe geregistreerde
hoeveelheden in de maand October. 1917
177.7 mM komt er het dichtst hij, doch
word nog overtroffen door Aug. 1912 met
1878 mM
In dat verband kunnen ook nogworden
genoemd de uitereten van den totalen neer
slag over een vol jaar. Rotterdam had in
1S95 331.5 m.M in 1930 974 3 mM
Kunst en Letteren.
H. H. TOBE
Heden, 1 November, is het 25 jaar gele
den, dat de heer II. H. Tobé benoemd wern
tot directeur van de Christelijke Zangvor-
eeniging „Halleluja" te Ro terdam. Ook was
het in den loop van dit jaar, n.l. op 14 April,
40 jaar geleden, dat de heer Tobé lid werd
van deze zangvereeniging, die voor haar ont
wikkeling zoo onnoemelijk voel aan hem te
danken heeft
Rechtzaken.
DE RELLETJES TE DELFT
Twee Jong-e communisten A. P. A. van der D.
en P. X. van E„ die hadden deelgenomen aan een
werlcloozcnoptoeht op Uinsdng 12 April j.l.. dea
middags tusschen 3 en -1 uur. te Delft, waar
voor geen vergunning was verleend, waren we
gens verzot en geweldpleging hij dc vordering
der politie tqt ontbinding van den optocht, tot
diiie mnanden gevangenisstraf veroordeeld. ZIJ
waren van dit vonnis der Haagsche rechtbank ln
hooger beroep gekomen bij het gerechtshof
Blijkens het getuigenverhoor van den com
missaris vnn portie, den heer Van der Zee, en
don agent Snelllnk, had de commissaris den uit
ongeveer 500 man bestaanden troep demonstran
ten toegeroepen: „Halt. ln naam der Koningin,
naar huis of geweld zal worden gebruikt". De
demonstrnnten hadden zich ann dezen herhaalde
lijk gegeven last niet gestoord. Toen dnnru t <*c
KX GOD nESCHIKTR. door J. L. C. de
Liefde. Uitgave van" D. B. Ocnten's Ultg.-
MIJ te Amsterdam
Gaarne vestigen we de aandacht op dit kleine
boekte van 31 pag„ dat ons een boeiende Korsl-
nev-lle biedt. Trr-wens, bet mag nis bekend
Dra H. It. 8. van der Veen heeft In The Young
l'vjple'a Library een geunnotoerdo uitgave he-
"sca riet Pimpernel, dooi i-on, lr' .-V Het
hel gede-lte dat bekend staat als The n s
iv. Tiet ls een dor boelendsto verhalen v u
de bekende schrijfster en het Engelse, ervan
