Uit de Pers.
DE NIEUWE DOELE KOMT
BINNENLAND.
Kerknieuws.
fen Meisjesgezicht
ATERDAG 15 OCTOBER 1932
TE BETREUREN OPPOSITIE
jatnmonium schrijft:
In dien moeilijken tijd, dien wij nog te-
fcemoetgaan, hebben wij meer dan ooit
behoefxR aan geregelde samen wer
king tusschen werkgevom en arbeiders.
Althans tuaschen de vertrouwensman
nen van beide zijden.
Met het oog daarop heeft ook het Be-
krijforade non t werp van Minister Ver
schuur eeuiige beteekenis.
een zeer voorzichtig ont-
OP DEZELFDE PLAATS ALS
DE OUDE
EEN NIET TE KOSTBAAR MAAR
AANTREKKELIJK PLAN
Sinds gisteravond staat het, menschelijker-
i zijn plannen waarvan
nieuwe Doelezaal bereiken door een toegang concerten of vergaderingen moet worden ge-
op dezelfde plaats als de vroegere. De oude bruikt Daaronder en achter zijn kelder
was 5 .Meter breed, de nieuwe wordt 8 Meter,ruimten voor de centrale verwarming
koste van een travee van de sociëteit,
oio ervoor zal worden afgebroken.
L'i crlijk zal de nieuwe toegang zeer een-
oudig zijn: boven de luifel komt een ruim
kennis te nemen
de mogelijke verwerkelijking reeds dadelijk 'j te voor affiches en daarboven aan den lagen
met een dikke \raagteeken moest versierd gevel de 's avonds verlichte naam van het
worden. gebouw.
De ledenvergadering der Sociëteit Harmo- Van de open buiten-vestibule leidt een
nie heeft gisteravond evenwel haar zegel drietal deuren naar een voor-vestibule en.
gehecht aan een nieuw, veel minder om-.vandaar betreedt men door drie deuren een betimmerd en het fries daarboven met het
vangrijk plan en dit niet door financieels i hal van 11 bij 16 Me er oppervlakte. Deze geluiddempend materiaal insolite bekleed,
overwegingen geremd project zal binnen niet hal strekt zich uit onder de galerij van de
langen tijd in steen en hout voor ons staan, i groote zaal, waarover straks.
Door de groote hal komt men, rechts
voor de motoren van het orgel en de ven-
tiieering der zalen.
De vorm van zaal en podium alsmede de
wandbekleeding en verdere uitvoering zijn
vastgesteld naar het advies van den Leid-
schcn professor in de natuurkunde Dr. A.
D. Fokker, die een erkend deskundige is op
het gebied der accoustiek. Zoo wordt de
lambriseeritig van de zaal met mahoniehout
Rotterdam zal in het volgend muziekseizoen
wijze gesproken, vast dat Rot erdam zijn zijn „Groote Doelezaal" terughebben. j afslaand, in een breede wandelgang met
Doelezaal herkrijgt. I Dezelfde economische en financieele crisis,garderobe, die zirli langs de geheele lengte
daarvoor gunstig zijn, waarin dieop <Jen door de Muze geheiligden grond j die de grootsche plannen, waarvan we hier- van de zaal uits rekt en waaraan de toe-
■rgannsatiiee reeds tot ontwikkeling zijn aan den Coolsingel zal een nieuw gebouw boven herinnerden, onuitvoerbaar maakte,ganigsdeuren tot de zaal liggen. Deze wan-
kekomen, kunnen, volgens dot ontwerp, verrijzen, dat bestemd is het centrum van' maakt dezen bouw mogelijk, want zooals delgang scheidt de zaal dus tevens van den
fceilrijferaden worden uigas-teU. Geen on-)iet Rotterdamsche muziekleven te worden.' ieder wel weet, is de prijs der bouwmateria- tuin en is met de garderoberuimte, 10 Meter
lernemingsraden, maar b e dr y i s r a-1 Reeds hoi volgend seizoen zullen de Rotter-, Ion den laatstcn lijd enorm gedaald en voor jbiecd en 25 Meter lang.
gen. De v ertegen woo rdiig eis van weik- dammers weer „naar de Doele" kunnen gaan al dit feit heeft de architecten De Roos en Van dezelfde afmetingen is een open ter-
h i n r,ar 0,1 dan zu"en zij bij het betreden van dc in-Overeynder en Verheul ertoe geleid een meer rus, dat hierboven ligt en uit den tuin te
,^.ni^ie>n V^n Kanffspoort, op de oude plaats, naast de so-beperkt Doele-object aan hei. Soeiëteits j bereiken is langs dezelfde trap, die toegang
cn C£gteit Harmonie, zelfs even de illusie kun- bestuur aan te bieden, een plan, dat uitgeeft tot de galerij van de groote zaal.
Mn non hebben, dat de afkeuring van het Doelt- j eigen middelen kan worden bekostigd en j De groole zaal zelf zal mèl de galerij
ook wel een geldbelegging zal xvelke laatste, zooals we reeds opmerkten,
die de Sociëteit Harmonie i boven de toegangshal ligt en dus geen vooi
e jaren een belangrijke bron de accoustiek ongewenschte „holte" veroor-
n tp «tHiion noiiPÉPM» n n-iar-boo2e droom is Rewêest. {van inkomsten moest missen, om het maar zaakt) in to aal aan 1300 personen plaats
ic HifI 1®. I De ongiinst van onzen moeilijken tijd zacht te zeggen, goed kan gebruiken. bicden, waarvan 900 in de zaal en 400 op de
jooi js ue tija nog leng nae-t lijp. ''-en hppft tnt fh|svnr Ho vprwP70n|jiWjnw vnn nl!ti Hpt ,.lrtll„mlnn Hn< Q, in i -
Bdirijferaad is een adviescol
[eregeld ontmoeten,
[et bedrijf hiier genomen
complex ven ondernemingen
aar hem kan ook inzake de uitvoe-
ling van de sociele wetgeving een
jekere taak worden opgedragen.
Principieel ligt dat eïles in de lijn, die
ftdert vele jaren van Chrietedijke zijde
s uitgestippeld.
Toch zien wij nu weer het droeve
«houwepel, dat de Christelijke Werk-
everevereeroiigiing zich met een adres tot
e Tweede Kamer rioht, om diit ontwerp
liet aan te nemen. Dit geschiedt zonder
enig overleg met andere Christeüjk-
bciaile organisaties- Natuurlijk heeft men
laartoe het recht. Maar dan moet men
pk niet verwachten, dat er va.n een sa-
henwerkiing, als op de bekende Utrecht-
Iche ciiisisvergadering werd begeerd, veeil
precht zal komen.
klacht van Patrimonium verstaan
ten volle. Ook ons heeft het adres der
Werkgeversverecniging verbaasd. Wij
ten deze organisatie precies even goed
toe ails de vereenigiimgen van de arbei-
I. Maar er moet lusschen de veiechil-
je deelen samenwerking zijn of anders
bvendaen begrijpen wij niet, waarom de
Werkgeversverecniging zioh zoo sterk
et tegon het Bedrijfsradenvoorstol- Wij
pen ook wel eenige bezwaren, doch ge
len voor de strekking ervan genoeg-
ta, om op aanneming te hopen,
iten onze bonden toch zoeken naar de
leenechaippelijke lijn.
EN COKES-OVEREENKOMST
MET DUITSCHLAND?
plgens de Duitsche bladen hebben er
jrekingen plaats gehad betreffende het
pen van een eokes-ronventie met de Ne-
andsche mijnen. Met deze conventie
pf men den afzet van cokes in de ver
slende gabieden- te kunnen contingen-
heeft tot dusver de verwezenlijking van alle j Het bouwplan, dat al geheel in kannen galerij. De zaal is, in geval van nood, dour
plannen om de afgebroken Doele op eenige cn kruiken is de aannemers zijn reeds branddeuren aan de Noordzijde te verlaten,
wijze te vervangen verhinderd. {gekozen en vandaag, dus onmiddellijk na-j de galerij langs een noodtrap aan dezelfde
Tot de stichting van een groot „cultureel dat het besluit der ledenvergadering is i zijde,
gebouw" op een terrein op „Dijkzigt", waar- i gevallen, zou de eerste hand geleed j De zaal is niet veel breeder dan de oude
toe, zooals men zich herinneren zal, reeds worden aan de uitvoering is ons gisteren i Groote Doelezaal, n.l. slechts l1/-» Meter cn
op 8 December 1930 de eerste voorbereidse door het bestuur van de Sociëteit Harmonie, beeft, buiten hei podium, afmetingen van
len werden gemaakt, is het om financieele tesamen met de architecten, uiteengezet. 20.60 M. bij 31 M. De galerij beslaat een
redenen niet kunnen komen. De grootschei Het bestaat, in groote lijnen, uit een gron-J ruimte van 20.C0 M. bij 13 M. en loopt aim-
voor-ontwerpen daarvan zullen wel zijn op-1 te zaal, op de plaa s van de vroegere, docli j phithcatersgewijze op. Achte* de galerij zaj
geborgen. j nu gelijkvloers en een ruime foyor, die te- men nog een kleine foyer en een bioscoop-
Maar met het voor-ontwerp voor de stich-vens als „kleine zaal" te gebruiken is, op de cabine vinden,
ting van een nieuw groot Doelccomplex, da! plaats van do tegenwoordige „Salon". De Achter liet podium zullen de vertrekker,
met behulp van de Gemeente zou moeten „tuin", die altijd een groote aantrekkelijk- \oor dirigent
worden gebouwd, is het precies denzelfden beid van het Doelecomplex is geweest,
weg gegaan. j is in dit plan behouden, zij het wat kleiner
Het was dezer dagen juist een jaar ge- en in een vorm, die aan nieuwere eischen
leden, dat het bestuur der Sociëteit Harmo- is aangepast.
nie de Rotterdamsche Pers bijeenriep om Zooals we reeds schreven, zal men de
artisten liggen en boven
komen. Onder het podium is een ruimte,
waarin het zaalmeubilair kan worden ge
borgen als de zaal voor andere doeleinden dan
Schets van de nieuwe Groote Doelezaal, gezien over de plaatsen der galerij. Men lette op den
Het plafond, dat een vitale rol zal spelen
in de verlichting bij avond, wordt wit ge
pleisterd.
De vloer wordt gemaakt van Ameri
kaanscn grenenhout, waarin door een nieuw
procédé een bruine kleur is geperst
Zooals gezegd, komt de groote foyer op de
plaats van de Salon-Doele. Deze zal 14Vfe N
2? M. groot zijn en zóó worden gebouwd, da'
ze ook afzonderlijk te gebruiken is, zoow®i
voor vergaderingen als anderszins. Bij diners
zal er b.v. een orkestje plaats kunnen vin
den op een balcon. Ook is er een podium in
liet zaaltje aan te brengen. De keuken- en
buifetruimtcn zullen naast de foyer liggen.
Een belangrijke zaak is de verlichting. De
architecten hebben daarvoor raad ingewon
nen bij Philips' Verlichtingsadviesbureau,
wat uitteraard een waarborg is, dat men op
dit gebied liet modernste zal hebben dat er
te krijgen is. De indirecte verlichting speelt
hierbij natuurlijk een voorname rol. Bij
muziekuitvoeringen zal alleen de dirigent in
vol direct licht slaan, waarvan de bron even
wel in de zaal niet te zien zal zijn, daar ze
volledig in het plafond verzonken is. Hoe
iu eressant ook is wat ons over de verlicli
ting is medegedeeld, wij zullen ons tot deze
algemeenheden daarover moeten beperken
Overdag worden de beide zalen verlicht
door ramen in de wanden.
Voor den bouw der beide zalen zal ge
bruik worden gemaakt van ijzeren spanten
In liet geheel zal ongeveer 160 ton ijzer
die voordeelen hebben voor de geluidsisolatie
en voor de ventilatie.
Een verdere bijzonderheid is nog de af
dekking van de groote zaal met pannen en
van de kleine zaal met ruberoid.
Van belang is, dat men zich bij dezen
bouw volledig aansluit bij het door den
Gemeenteraad voor de toekomst goedgekeur
de llofpleinplan.
Het verbreide gerucht, dat men een semi
permanenten bouw op het oog had, kau
worden weerlegd mei de mededeeling, die
ons werd verstrekt, dat de voorgenomen
bouw voor 100 jaar wordt gegarandeerd.
De totaalkosten voor bouw en inrichting
zullen 21/2 3 ton bedragen.
Het werk zal worden uitgevoerd wat de
nog noodige afbraak van de Salon betreft,
door de firma Lekkerkerkcr, de bouw dooi
Wolterbeek en Van Dorp, de ijzerconstructie
door De Vries en Robbé, de verwarming en
luchtvervorsching vermoedelijk door de fir
ma Beukers. Het orgel zal worden omge
bouwd door de firma Van der Kley, die het
indertijd ook heeft geleverd. De oplevering
van het werk zal in den zomer van 1934
moeten plaatsvinden, zoodat het gebouw
vóór liet bogin van het muziekseizoen ruim
schoots gereed zal kunnen zijn.
Wij hebben goede reden om te veronder
stellen, dat het besluit der Sociëteit Har
monie in ruimen kring met blijdschap zal
worden ontvangen.
Hij was vooral bekend als kweeker van
Nederlnpclsr-he mijnen zouden 't recht j rotspfanten en heeft jar 'a"K |n keuring;
PE-ADMIRAAL C. D. DE HAES t
Den Haag is op 63-jarigen leeft ijl
[loden yice-admiraa! C. D de Ha es,
ecteur-generaal van het loodswezen,
is zee-officier nam hij in Oost-Indic deel
vele expedities, terwijl hij in de mobi-
|ïej°ren chef was van de torpedodiensl
jen Helder In 1928 werd hij benoemd tot
ectcur generaal van het loodswezen,
ce-admiraal De Haes was ridder in de
e van den Nederlandschen Leeuw en in
panehropordfi van Denemarken, zoomede
tier in de Kroonorde van Italië.
ZAANDAMCCH GEMEENTE-
PERSONEEL
plaatselijke afdeeling der S.D.A.P. te
plain heeft met groote meerderheid van
nmen bewilligd in een loonsverlaging
i3 pet. voor het gemeentepersoneel
bans zal er dus in het college van B. en
een meerderheid zi'n om met loonsver
bgs-voorstellcn te komen.
K. J. VAN VEEN t
I ZEER BEKEND BLOEMENKWEEKER
b 51-jarigen leeftijd is te Leiden over-
jn de heer K. J. van Veen, een in den
0e algemeen bekende bloemenkweeker.
commissies zitting gehad. Als inzender op
tentoonstellingen zijn hem in den loop der
jaren ruim 100 onderscheidingen, waaron
der ook buitenlandsche, ten deel gevallen.
ROEPING TOT HET PREDIKAMBT
Ds. J. D. van der Velden schrijft in de „Kra-
lingsche Kerkbode" het volgende:
„Wanneer (in de Geref. Kerken) een candi-
daat in de Theologie zijn praeparatoir examen
doet voor de Classis, wordt hem een ernstige
vraag gedaan, zoo hjj voor het onderzoek ge-
zijn? Zeker, we kunnen wel begrijpen, dat een valsche schaamte Het gold de eer van het voudige toespraken in de studio worden ver-
Classis tot zulk een besluit komt. Toch zouden heilige; neen. de eere Gods werd er door te vangen dan dat wy de vyanden des Heeren
wé gaarne dé motieven weten, waarom de Clas- na gekomen, al deed wellicht de geachte spre- j doen lasteren",
sis Middelburg hiertoe overging. ker zijn klanken deinen „als een stemme veler
„We gevoelen het bezwaar, dat het een wateren" ter eere Gods. DE OUDÉ BINNENSTAD
candidaat soms niet gemakkelijk kan wezen »Het js al e[S> zulk gepreek aan te hooren Men zegt, dat in de groote steden het woon-
zich in eigen woorden uit te spreken, en toch In. e«n kerkgebouw, maar dan ziet men ten- leven en dus ook het kerk-leven zich al meer-
gelooven we, dat het beter is, dan enkel „Ja" nog het vriendelijke gelaat van den der van de binnenstad verplaatst naar den
te zeggen op een vaste geformuleerde vraag. sPre,cer en men wordt gesticht door de wel - I wyden omtrek.
Daarbij komt, dat de formuleering geen lich- willende aandacht der kerkgangers. Maar tie, >s jR jujst> zefft de >tNed» DuS js er in de
te zaak is. De vraag doet zich voor of, in radl° ons niets dan mechanisch juist de oude binnenstad „niets meer te doen" zeet
casu de formuleering van de Clas is Middel- eidcn spreker. Dit is een groat voor- men. Dit is nu niet precies juist. Want êeniire
burg, wel uitkomt de innerlijke roeping tot indien uien vreemde talen fonetisch wil duizenden en duizenden wonen er noe steeds
het predikambt. beluisteren, een prachtmiddel om te leeven, Wat nu?
„In allen gevalle zou het geen kwaad kun- J10^ men mo®t nazeggen. Maar bij de pree* Dit is een interessant en gewichtig nro-
ncn, als op een Generale S\ node deze o.i. voor 1!? „."r" rfcf j co"iment "3 faut P^s pré- hleem voor de studeerkamer, de theoretische
alle Kerken gewichtige vraag onder de oogen dan d®p preektoon hoort, jnoet organisatie-idée en het college practische theo-
ROFFELRIJMEN.
De oude veeie
■e bttzonder onder-
gresteld werd. dan
:rdam bezuinigd
Ah ik zie, hoe alles vroeger
Leefde, streefde voor de School,
Is de veelverkotlde liefde
Nu wel treurig aan de dool!
Is het een gewaagde stelling:
Het bijzonder onderwijs
Kocht zijn vrijheid en gelijkheid
Tegen veel te hooge prijs?
Ja, ik wenschtc wel die strijdtijd
En die offertijd terug,
Toen ons Christenvolk eendrachtig
Voor de School stond op de brug;
Toen de strijd om het principe
Alle man ten arbeid riep,
En geen kans was, dat de strijdmacht
Op geplukte lauwers sliep!
't Is, helaas, maar al te zeker
Dat de liefde is verkoeld
Sinds de noodzaak van het offer
Minder sterk wordt aangevoeld.
Altijd leeft de oude veete
Aan de overzij nog voort;
Openbare-school-vereerders
Dansen op het slappe koord
Van de cijfers, en verkonden
Dat het volk zfn goeie geld
T oor de dure secte-scholen
Jaar op jaar weer nedertelt.
Daarom geef ik graag een plaatsje
Aan dit sobere bericht,
Dat bewijst: dat het niet altijd
Aan de secte-scholen ligt
Als ons onderwijs maar norm was,
En dan over heel het land,
Zette Links de schoollegenden
Licht wat eerder aan de kant.
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
verliest nimmer zijn frissche teint en soepele
gaafheid, wanneer men voor de verzorging
van het gelaat .,Zij"-Crême gebiuikt
In prijzen van 20—3045 en 75 cent
werd gezien. heel voel kunnen verduwen of hy breekt het i0^e
„Gaan,, zouden we willen, dnt in onze Ker- kontnkt af. In Amsterdam doet men het evenwel een
kehjke bladen over deze kwestie eens gehan-aarom moet het evangelie van Christus beetje anders.
deld werd. Er wordt dikwijls veel eesuroken »n"atnurlijk worden gebracht? Een doel De drie genoemde wegen worden er zeker
w en geschreven over dingen, die van minder hp- an nauwelijks hebben. We kunnen alleen niet veracht.
„Meestal wordt door den Voorzitter (eenlang zijn dan dez«- zaak. En zou het voor hen, zoeken naar een verklaring ter verontschuldi- Maarmen kon toch ook wei eens
enkel maal woonde ik het by dat het opgedra-I die zich voorbereiden tot het ambt van Die- Sjng. Maar dan moeten we toch^eerst de schul- daden doen.
des Woord,-:, geen zeer nuttige zijde heb- di^en wiJzen °P hat woord: Wee der wereld Ziehier:
1 kunnen prikkelen tot ernstig zelfonder-
PREEKTOON EN MICROFOON
vanwege ue 1
te maken i
Het lijkt me gevaar- I
door wankl:
de tyding des heiis.
gen werd aan een der oudere Dienaren des
Woords) gevraagd naar de beweegredenen
voor het staan naar den Dienst des Woords.
Het is voor een jongmensch d'kwijls niet ge
makkelijk om er in een volle classicale verga
dering op te antwoorden. We hebben er meer
malen het moeilijke van gevoeld en som-
migèr antwoord was in zoo algemeene termen Prof. Dr. A. van Veldhuizen neemt
gesteld, dat het niet geheel bevredigde, en„Omroepgids", het officieel orgaan van de lief te waarschuwen. Is hy ongehuwd,
toch weder geen reden gaf tot weigering. 1 N.C.R.V., de radio-domine°s. die er een preek- jammer. Maar dan moeten er maar broeders
„Nu eens werd geantwoord, dat men van zijn toon op-na-houden, geducht onder handen: 1 en zusters uit de gemeente aan te pas komen
jeugd af er lust toe gevoeld had; dan weder, ..Er zijn inderdaad voortreffelijke preeken om een handje te helpen. Geef uw geliefden
geloofde de leiding Gods in zijn weg gehouden en goed voorgedragen ook, maar de leeraar niet aan de bespotting van buitenstan-
Elken^ Maandag 'n familie-lantaarn-avond,
rnsdag een opwe.
1 de oude stad.
„De preektoon moet uitgezeefd worden. I Bovendien geeft een smakelijk boekje ken-
Hierann kunnen de geachte spreken m de nis van Mn confere„ties over ietueele
eerste piaats zelf medewerken met het meeste geestelijk-maatschappelijke onderwerpen, waar
snere,. Maar nok hun echtgenooten om man- aan een reeks met name genoemde predikanten
hoe medewerken en waarby de kop e
de aankondiging aldus luidt:
de staart
te hebben gezien. Ook het stellen van de vraag
niet zoo gemakkelijk".
Na melding gemaakt te hebben van het be
sluit der Classis Middelburg van Geref. Ker-
den candidaten te vragen of hun staan
naar het ambt van dienaar des Woords opkomt
uit liefde tot den Heere Jezus Christus en Zijn
Gemeente, gaat Ds. van der Velden voort:
„De vraag kwam op: Zou dit de rechte weg
De kop:
Algemeene opmerkingen:
Toegang gratis. Slechts aan den uitgang
een collecte ten voordeele van de Wijkver
pleging (Diaconessenwerk) en het Kerst
feest in de Oude Binnenstad.
Met elk der sprekers kan men correspon-
te genieten waren. Ik heb al meermalen hethun bevind ngen in dezen. De preektoon moer.! deeren p/a. Eggertstraat 6, C.
knopje omgedraaid uit vrers voor bur en,-re-1 van de Christelijke radio geweerd worden. Lukt Iedere conferentie begint om 8 uur, ein-
rucht, of omdat ik me als homileet schaamde j het niet bij de preekuitzendingen, dan moeten j digt half 10.
voor de buren. En het was in dit geval geen I die nog liever worden opgeofferd en door een-1 De voordracht duurt 45 minuten, daarna
groote schare generalizeert. Er zijn te vee!,'ders prijs, indien hij een preektoon heelt,
misschien goede, preeken gehouden en al te Tracht vóór alle dingen te voorkomen, dat hy
miserabel voorgedragen, uitpejankt, uitge-1 zich aan de radio bezondigt. En hooren de
galmd, uitgegild, uitgehuild, uitgebromd, zoo-luisteraars preekers, die toch doorgeglipt zyn,
dat ze voor een nuchter kerkganger nauwchjks I laten zij dan de N.C.R.V. waarschuwen over
5 minuten orgelspel, dan een Bijbelstudie in
verband met het onderwerp, door den leider,
dr. M. J. A. de Vrijer.
Organist in October de heer W. Grooten;
daarna de heer Piet van Egmond,
De staart:
Alle hier genoemde predikanten geven
gratis en onverplicht lessen over religieuse
onderwerpen.
Uren kan men telephonisch afspreken op
Maandagavond 78 of anders schriftelijk
door bemiddeling van Ds. P. J de Jong, van
Breestraat 63 (telephoon 21214).
Dr. M- J. A. de Vrijs!", wijkpredikant,
Oude Binnenstad, geeft lessen aan heeren
beneden 25 jaar op Vrydag 7.30, aan dames
op Vrijdag S.30 uur, kamer in de Nieuws
Zyds Kapel, Rokin 78, ingang Wyde Kapel
steeg (Kalverstraat achter Gerzon). Bezoe
ken over geestelijke vragen ontvangt deze
bjj voorkeur na schriftelijke aanvrage. Men
ontvangt antwoord per brief. De gesprekken
zyn onder ambtsgeheim.
Proef eens al het fyne, dat in deze laatste
woorden zit, zoo gaat de „Ned."-redactie voort.
Dat doet nu „die" Kerk; de oude naar
men zegt: verouderde, aftandsche, uitgescha
kelde Hervormde Kerk inAmster
dam; en in de binnenstad.
Vier verrassingen voor één.
ZITPLAATSEN-VERHURING
Naar aanleiding van een bericht over
afschaffing van zitplaatsenverhuring in e«»n
kerkgc-bouw, schrijft D r. K. D ij k in het te
Den Haag versahij nend „Ker kb. ad" als
volgt-
„Verhuring van zitplaatsen.... nu pas
afgeschaft? Het huis des Heeren is dan wel
langen tijd een huis van koophandel ge
weest. Vroeger waren er wel kerken, waar
de verhuring plaats vond op den tweeden
Kerstdag. Dan werd eerst heel ernstig ge
preekt over geen plaats in de herberg; de
armoede van den Heere Jezus werd aangrij
pend voorgesteld; de gemeente zong om
kwart voor elf: Hij nam geen rijken aan;
Maar heeft z'in hunnen waan. Gansch .edig
weggezondenen om kwart over elf wer
den de rijken voor de mooie piaatsen aan
genomen en de armtn gansch ledig, d.w.z.
zonder vaste zitplaats weggezonden. Ver
huurde zitplaatsen hooren in Gods kerk niet
thuis. Het is altijd een bevoorrechting van
de welgestelden".
(Zie verder Kerknieuws bis. 10)
f
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
i graaf hoog, kuste haar diepbewogen de
1 en snelde weg. Weinige oogenblikken
na was hij buiten de poort
er dagen later reed hij ze weer in, een
angene met zich voerende, en begaf zich
tond naar het paleis van Blacherne om
lag te doen aan den Keizer. Giustiniani
'lering. Notaras waren er bij tegenwoordig
Ik hen zeer bekommerd geweest om
tntwil, graaf, en niet alleen omdat ik
ilo een goed zwaard zou missen, zei Kon-
met ongeveinsde blijdschap,
ar Majesteit goedheid is voldoende
loning voor hetgeen ik verricht heb, ant-
'dde Corti.
Voordat gij met uw verhaal begint zal
een zetel laten geven, hernam de Keizer,
orti wees dit aanbod af, zeggende: De
bieren hebben een spreekwoord: voor
broeienden vogel een nest. voor den
gsm an het zadel. Het toertje heeft mij
I gedaan en was bijna te gemakkelijk,
ken de Turken van ouds. Ik neb lang
lor hen verkeerd en heb hen op verschil
de tochten vergezeld, zocdat ik met hun
en gebruiken bijna zoo goed vertrouwd
als zijzelven Mijn Afrikaansche Berbers
allen Moslims, die den Iladj hebben
gemaakt Een van hen was muezzin, en
nooit zijn gebedsuren overslaan. Geen
hen behoeft men tc zeggen in welke
ïting Mekka ligt. Ik verliet Konstan-1
tinopcl in den morgen, sloeg den weg in
naar Adrianopel en reed tot den middag
door, zonder een sterveling togen te komen.
Boerderijen zagen wij genoeg, maar de vel
den lagen braak, en de huizen waren ver-
laton. Een paar maal trachtten wij er een
binnen te gaan, maar de vroeselijke lucht
van de half vergane lijken, die voor dp
deuren lagen, dreef ons terug.
Waren het Grieken?
Ja, Majesteit. Bij onze nadering vlogen
de roofvogels op, die er hun honger aan
stilden, en ganscho troepen wilde zwijnen
vluchtten in het kreupelhout
Waren er geen andere dieren, geen paar
den, geen ossen? vraagde Giustiniani.
Neen, edele Genuees. Wij zagen er geen
cn die zwijnen waren alleen gespaard, denk
ik, omdat de Moslims geen zwijnenvleesch
inogen eten. Eindelijk zag Hadifah, de vroe
gere muezzin, dien ik, onder voorbehoud
van Uwer Majesteits goedkeuring, *ot Sheik
verheven heb en die ware valkenoogen heeft
dat een man zich in het kreupelhout zocht
te verbergen. Wij achtervolgden Jen ongeluk
kige, grepen hem. cn hij ook bleek een Griek
tc zijn. Toen hij van den eersten schrik be
komen was vertelde hij ons, dat een bende
vreemd krijgsvolk viin woning omsingeld
rd, haar verbrandde, en zijn geiten en buf-
1:ï roofde. Dat is nu vijf w: keu geleden en
sedert loopt hij overal te zoeken naar zijn
vrouw en drie dochtertjes. God zij die armen
man genadig! Van de Turken kon hij niets
zeggen, dan dat zij verdwenen waren. >o»v
dra er niets meer te plunderen v.el. 'k gaf
den man een maal eten, en liet ham a'leen
met zijn ellende. God zij ook he.n genadig!
Hebt gij henl niet aangeraden tot mij
te komen?
J Majesteit, 't was een man en vader die
zijn gezin zochL Met allen eerbied gevraagd,
wat kan hij beters doen?
j Gij hebt gelijk, graaf. Dat is het eenige. j
j Ik reed verder, totdat de avond viel-, maar
ontmoette niemand, vriend noch vijand. Ik
reed door een uitgestrekt district, nog kort
geleden bewoond, thans een wildernis gelijk, j
De Turken waren er doorgegaan... er was
I vuur in hun neusgaten. Wij vonden een
verdroogde rivier, en moesten diep in haar
bedding afdalen om water te krijgen voor
onze paarden. Daar zijn wij den nacht ge-
j bleven. Nadat wij den volgenden morgen
j een uur gereden hadden kwam ons een j
j trein ossenwagens tegen. Het kraken van de j
wielen waarschuwde ons al van verre, nog
I or .at het gewapend geleide, wel duizend!
man sterk, in 't gezicht kwam. Ik reed door.
Wat! riep Giustiniani verbaasd. Met
negen man?
Corti glimlachte. Zeker, edele Heer! Ik
had mijn Berbers op een mogelijke ontmoe-
ting van dien aard voorbereid.
Bij alle heiligen, graaf Corti! gij ver
baast mij nog te meer. Welke voorbereidin
gen kondt gij maken met zulke mogelijk
heden vóór u?
Een korrel wijsheid in een zakje onder
uw muts gaat alle andere amuletten te
hoven, zeggen do Perzen. Ik zei mijn mari-
man dat wij ieder oogenblik overvallen
konden worden door een macht, te talrijk
voor ons om te bevechten; maar dat wij, in
plaats van te vluchten, hen v rooi ijk tegemoet
moesten gaan, als vrienden die een en de-
zelfde zaak behartigen, en vraagden zij ons
vanwaar wij kwamen, dan moesten onze
antwoorden eensluidend zijn. Ik zou voor
Turk spelen, zij voor Egyptenaars. Wij
kwamen uit het nieuwe fort tegenover het
Witte Kasteel, en waren op weg naar den
machtigen Sultan Mohammed te Adrianopel. I
Verder moesten zij maar zwijgen, ik zou 1
wel voor het overige zorgen.
De Keizer en Giustiniani lachten maar No-1
taras vraagde: Als uw Berbers Moslims zijn, I
zooals gij zegt, graaf, hoe kunt gij dan op
hen rekenen tegenover Moslims?
De Admiraal heeft waarschijnlijk nooit
gehoord van de wet, die gebiedt dat als een
Arabier ern Arabier doodt, de betrekkingen
van den vermoorde gehouden zijn den moor-1
denaar te dooden, tenzij het een samenge-
steld geval is. Zoo was het dus voldoende
Hadifah en de andere Berbers de Turken
te herinneren, die wij in het veld nabij 1
Basch-Kegan verslagen hadden. Na een j
paar woorden gewisseld te hebben met den
aanvoerder van de voorhoede stond men mij
too door te rijden, en toen ik bij den trein
kwam, vond ik de wagens beladen met mili
taire machinerieën en met gereedschappen
om grachten te graven en wallen op te
werpen. Er waren een paar honderd wagens
en drijvers in menigte. Ik overdrijf niet,
Majesteit, als ik zeg dat de karavaan heel
wat mijlen besloeg. Ruiterbenden begeleidden
haar aan weerszijden.
De drie toehoorders werden zeer opgewon- 1
den toen zij dit vernamen.
Toen ik den trein voorbij vas, hernam
de graaf eindelijk weer, reed ik voortduren
langs grootcre of kleinere troepenafdeelin-
gen van allerlei landaard. Het zal zoowat
drie uur zijn geweest, toen ik iets te zien
kreeg wat, naar ik vermoed, zelfs de edele
Giustiniani met al zijn ondervinding nooit
aanschouwd heeft
Eerst kwam een groot aantal pioniers met
werktuigen om de heuvels te slechten en de
wegen te effenen. Vervolgens een wagen,
waarop twee trommelslagers stonden met
vervaarlijk groote trommelstokken. Nu
kwamen zestig ossen, twee aan twee ge
spannen. Ter rechter- en ter linkerzijde van
elk gespan gingen drijvers met scherp ge
punte stokken, en hun schreeuwen paste
goed bij het gedonder van de reuzentrom. Ik
had medelijden met de arme dieren, die
zich geweldig moesten inspannen om een
stuk ijzer voort te trekken, dat op dertig
aan elkander gebonden wagens lag, terwijl
tweehonderd vijftig forsche werklieden er
naast liepen, om te zorgen dat het stuk vast
bleef liggen. Tiet ging wel langzaam vooruit,
maar eindelijk zag ik.„
Een kanon! riep de Genuees.
Ja. edele Heer, het grootste kanon dat
ooit gezien werd.
Zaagt gij ook de kogels?
Ja, er volgden nog meer wagens, bela
den met groote grijze steenen, geheel rond
afeehlkt: en op mijn vraag waar die steenen
toe dienden, antwoordde men mij dat het
kogels waren, twaalf span in omtrek, en dat
het benoodigde buskruit ze een mijl ver zou
slingeren.
De toehoorders staarden elkander sprake
loos aan, en de Keizer gaf ongetwijfeld uiting
aan bun gedachten, toen hij on een belknop
raas* zich drukte «p tot Phranza. die ter-.
stond binnenkwam, zei: Grootmeester laat
twee bekwame mannen, die verstaal nebben
van metselwerk de muren nazien, en mij
morgenochtend verslag doen. Er /.al een
en ander te ditcn zijn en er moet >iadclijk
aan begonnen worden. Ik zal voor het gel(
zorgen. (Voordat de Turken de stad belegetf
apn werden tw -c monniken, Manuel Giagarf
en Neophytus van Rhodus, belast me- hel
herstel der mui nG maar zij be ;rocm dt
hun voor het ueri toevertrouwde gelden er.
hij de plundering der stad wcrde.i do door
Konstantijn betaalde 70.000 goudstukken op
gegraven.)
Ik heb niet veel belangrijks meer aan
Uwe Majesteit mee te deelen. Achter dat
monsterkanon werden twee andere, maar
iets kleiner, op dezl fde zorgvuldige manier
voortgereden. Verder telde ik nog zeventien
stuks, waarvan het minste de beste in het
Hippodroom nog in draagkracht overtreft
En was het toen gedaan? vraagde
Giustiniani.
Wat verder volgde was oud en niet do
moeite waard. Intusschen was het avond
geworden. Met zonsopgang van den derden
dag keerde ik terug. Ik bracht een - an
gene mee, dien deze hooge Raad kan onder
vragen. Hij zal mijn verhaal bevestigen.
Wie is hij?
De bevelhebber van do voorhoede.
Hoe kondt gij hem gevangen nomen?
Majesteit, Ik haalde hem over om een
eindweegs met mij to rijden en op eer. eo
geven oogenblik gaf Ik den teugel van zijn
paard aan Hadifah. Die Is in zijn b.ngo toren
kameeldrijver geweest en hij verzekert mij
dat het veel gemakkelijk is een paard té
leiden.
Wordt vervolgt*
