ZATERDAG 15 OCTOBER 1932
EEfSTE BLAD PAG
BUITENLAND
VIERMOGENDHEDEN
'CONFERENTIE TE GENEVE
OVEREENSTEMMING TE LONDEN
BEREIKT
De Quai d'Oreay heeft gistermiddag het
volgende offioieole communiqué gepubli-
„In Downiingstreet heeft gieter en van
daag een gedachtenwieseLing plaata gevon
den tusschen Mac Donald, Sir John Simon
en Herriot, over het Briteche voorstel om
een conferentie tusschen Frankrijk, Enge
land, Du'itsohland en Italië te houden, die
ten doel zad hebben, de huidige moeoilijklr
den te Genève op te lossen. De ministers zijn
tot overeenstemming gekomen omtrent di
opvatting, dat de conferentie de vier ge no era
de mogendheden moet omvatten en
Genève de meest geschikte plaats van
menkomst is- De Britsche regeering zal
thans de beide andere regeeringen om goed
keuring vragen. De conferentie zal een offi
cieus en praelimimair karakter dragen. On
derwerp der besprekingen zal zijn het on
derzoeken en voorstellen van middelen, die
tot hervatting van de Ontwapeningsconfe
rentie binnen het algemeene kader vaar den
Volkenbond kunnen leiden".
Te Londen is heztolfde communiqué uit
gegeven-
In politieke kringen in Frankrijk heeft
men met voldoening kennis genomen van
het bericht, dat de Conferentie te Genève zad
bijeenkomen,
Herriot teruggekeerd
Processie aangerand.
Te Cogallos de la Vega nabij Granada
hebben communisten het vuur geopend op
een processie, dat door eehige deelnemers
werd beantwoord. Bij het gevecht werd één
persoon gedood. Verscheidene anderen wer
den gewond, onder wie een kloin meisje
ernstig.
DE BEZETTING VAN HET
VOLKENBONDSSECRETARIAAT
GEEN OVEREENSTEMMING
Gisteravond half 12 zijn te Genève nog de
beraadslagingen hervat over de reorganisatie
van de politieke leiding van het Volkenbonds
secretariaat
Men zou vroeger begonnen zijn, doch het
uur is verlaat door een streng vertrouwelijke
bespreking tusschen den secretaris-generaal,
den voorzitter der commissie van veertien en
den Duitschen gedelegeerde von Rheinhaben.
Bij dit onderhoud is men er niet in geslaagd
een overeenstemming tot stand te brengen.
In verband hiermede is overeengekomen d;
geheele kwestie der reorganisatie van de poli
tieke leiding van het Volkcnbondssecreta-
riaat uit te stellen tot de Novembervergade-
Naar gelijkluidend in alle kringen wordt
verzekerd, zijn de onde •handelingen vastgc-
loopen op clen Duitschen eisch, dat in de
toekomst door geen enkele mogendheid meer
dan twee leidende posten zouden mogen
worden bekleed, welke eisch door de tegen
partij niet werd aanvaard.
De geheime zitting van de commissie van
veertien, die ingelicht werd over het resu!
taat van de vertrouwelijke besprekingen,
werd na vijf minuten verdaagd tot heden
morgen, wanneer nog een laatste poging ge
daan zou worden een uitweg te vinden.
worden, is hier volgens het Montessori-sys-
teem uitstekend opgelost.
Dc hotelgasten kunnen spelen en werken
naar hartelust, gymnastiek beoefenen of
naar sprookjes en verhalen luisteren. School
gaande kinderen maken uitstapjes door Ber
lijn, bezoekens de museums of gaan bij goed
wcei zwemmen en baden. Voor verveling
wordt hun de tijd niet gelaten. Men kan
zonder overdrijving zeggen, dat Berlijn hier
een voorbeeld geeft, dat in alle groote ste
den navolging verdient.
DE DUITSCHE CONTINGEN-
TEERINGSPOLITIEK
DE DIRECTIE VAN DE RIJKSBANK
ET. CZGEN.
De „Deutsche Tageszeitung" maakt mel
ding van een gerucht volgens hetwelk de
directie van dc Rijksbank een brief zou
hebben gezonden aan de Rijksregeering,
waarin zij er met nadruk op wijst bij een
doorvoering der contingcnteeringspoiitio -
niet in staat te zijn vei der de garantie
kunnen geven voor het op peil houden v
de Duitsche valuta.
Naar wij vernemen, is het iu'V da*
directie van de Rijksbank tot de Rijksregee-
ring een dergelijke warschuwing heeft ge
Nader wordt van bevoegde zijde ver
klaard, dat er tusschen Rijksregeering en
Rijksbank niet van gedachten is gewisseld
over een gevaar voor de valuta. De kwestie
der contingenteeringspolitiek is niet in het
Rijkskabinet behandeld en zou ook niet be
handeld kunnen worden, aangezien de T uiT-
sche commissie nog niet teruggekeerd is
van haar rondreis door Europa. Eerst na
haar terugkeer, vermoedelijk in den loop
der volgende week, zouden eventueele be
slissingen kunnen worden genomen.
ruggekeerd. Mac Donald en Sir John Simon
waren bij het vertrek van den trein aan
wezig. Hij kwam gisteravond laat te Parijs
aan.
Te Londen wordt meegedeeld, dat Italië
reeds geantwoord heeft, dat het met Genèv
a.ls plaats van samenkomst accoord gaat.
Ook het Duitsche antwoord is ontvangen,
Duitschland handihaait zijn be-zwaren tegen
Genève.
OPWINDING ONDER DE
DUITSCHERS TE GENEVE
DOOR EEN UITLATING VAN MASSIGLI
In Dui'.sche perskringen te Genève
heerschte gisteravond groote opwinding om
dat de Fransche gedelegeerde Massigli in de
commissie voor dc vermindering van het
personeel der landmacht een rede heeft ge
houden, waarin hij de Duitsche Schupo ei
van beschuldigde, niet slechts een orgaan
van politie voor de handhaving van de bin-
nenlandsche orde te zijn, doch, in strijd met-
de bepalingen van het verdrag van Versail
les. een militair karakter te hebben aange
nomen. Massigli verklaarde in zijn rede o.a.
dat hij tot de naïeve menschen had behoord
die in 1925 het protocol hebben ondertee-
kend, waarbij aan Duitschland loestemmins
werd gegeven de Schupo uit te breiden. Zij
hadden dit gedaan in goed vertrouwen, dat
de Schupo inderdaad slechts uit politietroe-
pen zouden bestaan.
De voorzi'ter der commissie, dc
Brouckère heeft de opwinding trachten te
kalmeeren door de verzekering, dat Massi
gli geenerlei aanval speciaal tegen Duitsch
land bedoeld of gericht had, doch slechts
den toestand bij de Schupo als voorbeeld
genomen had, om aan te toonen, dat de po
litiemacht niet steeds een uitsluitend poli-
tiair karakter draagt. Het is de Brouckère
echter niet gelukt met zijn verklaring de
woede der Duitsche journalisten te tempe-
Up voorstel van de Brouckère heeft Massi
gli er in toegestemd, dat de geheele tekst
van zijn rede zal worden bekend gemaakt.
De commissie heeft in verband met Massi-
gli's rede besloten een technische onder-
commissie in hot leven te roepen, die door
een bestudeering van de noodige documen
ten zal nagaan, hoe de politie in de landen,
die in de commissie vertegenwoordigd zijn,
waartoe ook Nederland behoort, is ingericht
DE GODSDIENSTVRIJHEID
IN SPANJE
Uit Madrid wordt gemeld:
De Spaansche Minister van Justitie heeft
in liet parlement het wetsontwerp over de
kerkgenoo schappen bekend gemaakt.
De staat garandeert de volle gewetensvrij
heid cn de vrije uitoefening der verschillen
de cerediensten in de kerken.
Alle godsdienstige demonstraties buiten
de kerken worden onderworpen aan de goed
keuring der autoriteiten.
Allo in functie zijnde geestelijken moeten
de Spaansche nationaliteit hezitten. Alle
voor den katholieken eeredlenst bestemde
kerken, seminaria, kloosters en andere ge
houwen met alle voor do uitoefening van
den eeredienst noodzakelijke inrichtingen,
worden eigendom der natie verklaard, maar
aan de kerk voor religieuze doeleinden ter
beschikking gesteld.
Eigen bezit zullen de kerkgenootschappen
in de toekomst alleen voor zuiver religieuze
doeleinden mogen verwerven.
Het oprichten \au seminaria is geoorloofd
zoo lang hel r—niet tegen de veilig
heid van den siaat indruischt.
Uit Berlijn wordt geseind:
Het rijkskabinet heeft zich Vrijdagavond
bezig gehouden met de mogelijkheid van
verhooging der ondersteuningen. Door
bijzondere noodverordening zal, naar beslo
ten werd, de noodverordening van 16 Juni
veranderd worden, waarbij een deel der
kortingen op de werkloozcnverzekering vooi
de maanden November tot Maart verzacht
zal worden. De wintertoelage zal in de eer
ste tot en met de zesde loonklasse voor eer
gehuwd arbeider rond 2 Mark bedragen.
Ook in de ziekteverzekering en de onge
vallenverzekering zullen zekere maatregelen
worden verzacht. Bij de ongevallenverzeke
ring zal getracht worden af te zien van eer
•erlaging der uitkeeringen met 7V2 pet. D.j
nadere bijzonderheden zullen door "liet rijks-
ministerie van arbeid bekend worden ge
maakt
Verder we:«l principieel besloten de be-
'oegdheden van den commisaris voor de
banken te vergrooten. De nadere hijzondei
heden hiervan zullen worden uitgewerkt
door de betreffende afdeelingen. De huidige
commissaris blijft in functie.
HET EERSTE KINDERHOTEL
Een nieuwe M~n*essori-inrichting
te Berlijn
(Var onzen Duitschen correspondent).
Dezer dagen was ik in liet Schönebrrger
stadhuis bij een congres over het 'opvoedings
vraagstuk. De discussie liep over Maria
Montesson en haar jiaedagogische metho
den en ik werd gewaar, dat men hiervan in
Duitschland nog betrekkelijk weinig weet.
Men wees erop dat Nederland over zeven
tig Montessorischolen beschikt en hield t
oogenblik voor gekomen, dat ook Duitsch
land zijn oordeel in positieven of nega
tieven vorm over dit opvoedingssysteem
gaat vormen.
De Montessori-school* verlangt meer eer
bied voor het kind. meer aandacht voor een
godachtemverel'I. welke heel anders is dan
die der volwassenen.
De grooten moeten aan de kleintjes de
mogelijkheid bieden, in deze gedachtenwe-
re.ld te leven en tot ontwikkeling te komen.
Maria Montessori gelooft aan de vitale
kracht van het kind, aan zijn ontwikkeling
tot een zelfstandig wezen. Volgens haar leeft
in het kind de behoefte, ervaringen te ver
zamelen, te werken, zichzelf tot mensch te
vormen. Voor deze moeilijke taak moet het
kind den tijd gelaten worden, moet men ge
duld oefenen. Het cenige, wat de volwassene
hierbij kan doen is: voor een omgeving zorg
te dragen, welke deze mogelijkheid biedt.
Het spel. dat de volwassene zoo graag ga
deslaat, is volgens Montessori meestal ont
leend aan de gedachten-wereld der volwas
senen, dus een miskenning van het kinder
lijk gemoed. Daarom geeft zij den raad:
richt huizen in, waar de kinderen zich naar
hun eigen wetten door actieve concentratie
kunnen ontwikkelen tot menschen. Zelfs in
een tijd van algemeenen nood en ellende
mag niet vergeten worden, dat het kind de
vader der menschheid is.
Geheel in overeenstemming met dezen ge-
dachtengang is het kinderhotel, dat korte
lings door de vereeniging „Jugendheim" in
de Berlinerstrasse, dicht bij den Tiergarten
•erd geopend.
Op de groote Berlijnsche stations valt se
dert enkele dagen een nieuwe verschijning
op: een dame, die om haar linkerarm een
lint draagt met 't opschrift „Kinderhotel".
Het zijn
F RINS LODEWIJK NAPOLEON t
Prins Lodewijk Jérome Napoleon, de
101-S geboren zoon van prins Victor Napo
leon, die te Brussel geboren is uit de Bel
gische prinses Clementine en den jongsten
broeder van Napoleon I, cn die Hieronimus
Jérome Bonaparte, koning van Westfalen
(1807—1813) tot stamvader had; is op het
kasteel Prangis, aan het meer van Genève,
aan longontsteking overleden. Na den dood
van zijn vader in 1926 werd de toenmalige
12-jarige prins als troonpretendent van
Frankrijk beschouwd.
Bij een proef6 temming, uitgeschreven
door een veelgelezen tijdschrift, behaalde
Roosevelt in 31 staten een verkiezingsover
winning op Hoover.
DE NIEUWE VOLKENBONDS.
COMMISSARIS VOOR DANZIG
De regeeringen van Danzig en Polen heb
ben in verband met de vruchtelooze be
moeiingen van den Raad vaoi den Volken
bond een opvolger voor don overleden Vol
kenbondsoommissaris voor Danzig Graaf
Gravina te vinden, thans den secretaris
generaal ven den Volkenbond voorgesteld,
den tegenwoordigen chef van de afdeeling
Danzig van het Secretariaat van den Volken
bond, den Deen Helmer Rosting, met de tij
delijke leiding van het Volkcnbonds-Com-
mïssariaat in Danzig 'e belasten.
De Raad van oen Volkenbond zou heden
of Maandag vaststellen, dat de definitieve
verkiezing van den Volkenbonds Commissa
ris voor Danzig in verband met de vergeef-
sche pogingen een dergelijkcn functionaris
te vinden, tot de zitting van den Raad in
November uitgesteld moeten worden.
JAPANSCHE MILITAIRE TREIN
TOT ONTSPORING GEBRACHT
Volgens berichten uit Charbin is op den
Chineeschen Oosterspoorweg als gevo g van
een aanslag een Jap i-nsche militaire trein
ontspoord. De locomotief en vier wagens
zijn van den spoordijk gestort. Volgens nog
niet bevestigde mededpelingen zouden 21-
soldaten zijn gedood en 65 ernstig gekwetst
De aanslag is gepleegd door Chineesche
vrijscharen.
Uit Oost-lndie
BOENGKILVERGIFTIGING
Opnieuw talrijke gevallen.
BANDTARNEGARA, U Oct (Aneta) Op
nieuw werden talrijke gevallen van boeng-
kilvergifiging geconstateerd. Het aantal
dooden bedraagt 17.
die door haar in ontvangst worden genomen
Vol vertrouwen stappen zij op haar toe,
•orden vriendelijk begroet en dwars rloor
het lawaai eener wereldstad naar ccn tehuis
gebracht, waar ze zich op hun gemak voelen
Veie ouders worden hiermee gediend: hun
kinderen hebben toezicht cn verpleging noo-
dig tijdens hun afwezigheid. In een gewoon
hotel is dat vrij moeilijk, moet men ze over
laten aan vreemde menschen, aan een al of
niet geschikt „Zimmermadchen". Voortaan
behoeft men zich slechts telefonisch of per
briefkaart aan te melden en b hy wordt aan
liet station keurig in ontvangst 'onomen.
GesoelÜg ingerichte kamers, kleinere en
groote re bedden, een mooie tuin, een volle
dige speelkamer, allerlei dingen. w Jke voor
kindren onmisbaar zijn, maken hel opont
houd aantrekkelijk. Iedere nieuweling wordt
met spanning verwacht en na een opont
houd van enkele dagen valt het afscheid
aak erg moeilijk, want de vrondschan tus-
chen kinderen van ongeveer denzelfdcn
leeftijd wordit gauw gesloten, maar moeilijk
erhroken. Soms komen de ouders uit be
zorgdheid eerst even mee. om te kijken, of
aan de door hen gestelde eischen vol- I met paarden bespannen wagen* mét'
doet., of het bed ook vast staat, o.' do kers kens geladen Hij \vi rd plotseling aangere-
niet te dik of te dun zijn, cf men voorzich-j den door een vraclV uto Van Dongen viel
ti.g^genoeg met het kleine grut tewerk n erd met ernstige von-
eroe'e moeilijkheid, hoe de kin- -m men. In liet ziekenhuis te Breda
den ganschen dag bezig gehouden moeten ti tiij overleden.
BRAND DOOR HEMELVUUR.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag is
i bliksem ingeslagen in een der graan-
schelven, staande op liet t?rrein van de ver
eeniging tot landverbetering te Rozenburg.
De niotorbrandspuit was spoedig ter plaatse
wist den brand tot één schelf te beperken.
Verzekering dekt de schade.
Te Wilmarsum (Fr.) is de voor drie
jaar gebouwde boérderij, bewoond door Hibma,
door den bliksem getroffen en geheel afge-
Te Groningen sloeg de bliksem in de
tram-remise aan de Ilalle. De isolator, welke
de verbinding vormt met de buiten'ijn van de
tram-remise, geraakte in brand. Er ontwik
kelde zich een geweldige vlam, welke echter
voedsel vond, doordat het geheele ge
bouw van beton en steen is opeetrokken.
De brandweer, die onmiddellijk gewaar
schuwd was, behoefde dan ook niet op te
treden. Persoonlijke ongelukken hadden niet
plaats.
ERNSTIG MOTOR ONGEVAL
Te Uithuizcrmceden (Gr.) reed de motor-
rist Bos met een duo-passagier in volle
vaart tegen een vrachtauto. Ze sloegen bei
den tegen den grond. In bcwusteloozen toe
stand w erden zo naar een familielid tc Roo-
rieschoo: overgebracht.
DOODELIJK TREINONGELUK
De vorige week werd de 67-jarige Den Uyl
te Amstelveen (N.H.) op een overweg, waar
van de boomen niet gesloten waren, door een
trein aangereden. De man is thans overleden.
Tegen den overwegwachter is proces-verbaal
opgemaakt.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
Bij een kruispunt op Jen rijksweg Breda
Tilburg te Gilze reed de 20-jarige zoon van
•an Dongen met een
EEN OUD BEZWERINGSFORMULIER
VAN ZIEKTE EN ZIEKTE
GENEZING
VOLKSBIJGELOOF
Wie zal de weg kennen, waarlangs de
tallooze handschriften van letterkundige en
andere aard uit vorige eeuwen tot on6 zijn ge
komen of ook wel voor altijd spoorloos zijn
verdwenen?
Viel niet aan professor Gillet uit Luik in
1850, toen hij op bezoek was bij zijn vriend,
notaris Anssems te Aubol en zich even
verwijderen moestop deze voor een ma
nuscript wel ongewone en gevaarlijke plaats
een cenig handschrift van Veldeke's Sint
Servalius in handen?
En wist niet door een toeval in 1S86 Dr.
Camiel Huysmans het eenige bekende manus
cript van Mich iel de Swaen's beste tooneel-
werk De Menschwordingh op de koffietafel
van een eerzaam dorpskleermaker te Bilsen
te ontdekken, door wien het werd gebruikt
als onderlegger?
Wie weet, hoevele honderden manuscrip
ten er nog verborgen zijn, hoevele duizenden
Dr. OLBRECHTS
misschien van evengroote beteekenis als die,
welke tot ons zijn gekomen, door onachtzaam
heid zijn verdwenen?
Dr. Frans M. Olbrechts van de ethnogra-
fisch afdeeling, musea voor kunst *n
geschiedenis te Brussel, een /celbelovend
jong Vlaamsch geleeiJe vond Augustus 1923
bij een oud „overlezer" te Mechcien een „he
zweringsformulier". Met groote moeite ge
lukt het Dr. Olbrechts, onder voorwendsel
het voor den bezitter tc zullen ontcijferen,
het handschrift in handen te krijgen.
Als uitgave van de Kon. Vlaamscha Ara
demie voor Taal- en Letterkunde, door haar
bovendien bekroond, werd het formulier door
den ontdekker uit;gegeven.
Het manuscript is gejaarteekend 1702 en
telt 56 bladzijden, geschreven vermoedelijk
door iemand op leeftijd. Het bestaat deels
uit-bezweringen, zegens en losse bezwerings
formules, voorts uit aanwendingen tot het
bereiden van tooverij-wcrcnde heschuttings-
middelen, middelen tot 't doen opheffen van
tooverij en een toovercirkel.
Over den schrijver, nóch over afkomst en
bron is iets met zekerheid te zeggen. Wel is
op te merken, dat de inhoud, de gedachten-
gang staat onder geleerde, kerkelijke invloed
„en meer bepaaldelijk onder die van die
massa kerkelijke, of pseudo-kerkeüike be-
zwerimrs'iferatuur. die in de 10" en 17e - •w
een periode van ongemeenen bloei kende".
Een kort fragment, om eenige indruk van
deze soort lectuur te geven:
„Dit is om de menschen de toouereije af-
te lesen, de ghene die betoouert zijn. daar
toe. is het goet ende oprecht beuonden.
Ick beuele v, ghy duyuels, (gaet) ende
treckt. inden afgrant vander hellen, met
allen u Judasghebroetsel ende bonijdich
bloet, van caeyems naecommelyn ghen, m
oock alle toouerraers ende toouerressen,
treckt van hier nu van stonden aen, van
desen lichaeme van descn persoon en van
alle het ghone dat hem aengaet ende dat
hem deur De voor sienichcijt, gratie ende
ghenaden. godts tooghelaeten is aen desen
persoon, voor al dat moet ghij Duyuels
at wij eken, laeten ende verlaten, dese
lichaem van desen pensoon, dat bemaene
ic. vlieden, ghy boose gheslarhten, waer
deur, ghy eden afwijeken moet van u
persoon. Enz."
Het is zeer zeker de moeite waard van
een dergelijk stuk kennis te nemen. Minder
om het stuk op zichzelf als wel om de geest,
de mentaliteit, waaruit het is voort geko
men, de sfeer, waarin het is ontstaan, de
sfeer van onkunde inzake ziekten en ziekte
oorzaken eener- en bijgeloof anderzijds.
Geslachten na geslachten zijn heengegaan,
•elke over de innerlijke levensfuncties van
het mcnschelijk lichaam nagenoeg niets wis
ten lange, lange eeuwen heeft het geduurd,
eer over de ooi-zaken van verschillende ziek
ten door de wetenschap ecnig licht werd
ontstoken. Heeft het om slechts één ding te
noemen .niet geduurd tot 't begin der 17e
eeuw. voor Harvey ontdekte, dal het bloed in
ons lichaam zich in circulatie bevindt? En
wanneer zulke voor ons voor-dc-hand-liggen-
de verschijnselen eerst voor drie eeuwen
werden vastgesteld, behoeft het dan te ver
wonderen dat het tot vóór één of twee
eeuwen met de medische wetenschap maar
treurig gesteld was?
En toch, de groote problemen waarmee zij
worstelde, die van leven en ziekte en dood,
bestonden voor elk mensch. van de Vroegste
tijden af. Men zag het kind geboren worden,
men zag het leven aangetast door geheim
zinnige kwalen, voor welke men geen naam
wist te bedenken en van welken de oorzaken
in 't duister lagen, men zag de mensch be
zwijken in de ongelijke strijd met de vernie
lende elementen daarbuiten en de verrader
lijke brand daarbinnen
De groote vragen, die op de gedachten dor
menschen van vroeger en later beslag heb
ben gelegd, waren: wat is toch die macht,
die allen velt ten laatste, en wie lwn er
ons toch van verlossen?
En dan gaat de menschheid zoeken zoe
ken naai de oorzaken der ziekten en naar
de middelen-om ze weg te nemen. De wijzen
de rijken doen dat, maar ook dc oMiescbaat-
tlon en de armen, de aristocratie en het
volk
Om het laatste gaat het ons thans in
hoofdzaak nu; want in bet bezwerings
formulier van Mecbelen wordt ons geboden
een bijdrage tot de konnis van de volksop-
vatt'ngen over ziekte en ziekte-bezwering
Dr. Olbrechts heefi van deze opvattingen
een diepgaande studie gemaakt en biedt om
in /.ijn hoek bet resultaat daarvan aan. als
een inleiding tot en een verklaring van bet
door hem ontdekte Mechelsche bezwerings
formulier.
Het is ondoenlijk, den schrijver te vol
gen bij al zijn beschouwingen. Wie dat
wenscht, neme dit interessante werk zelf
ter hand.
Wij volstaan met een paar van de voor
naamste conclusies naar voren te brengen.
De primitieve mensch is licht geneigd,
alles, wat voorvalt, toe te schrijven aan een
zelfstandig, met eigen wil begaafd wezen
(donder, storm, enz.). Geen wonder, dat hij
dit ook doet bij ziekte en ellende. Een goede
geest, die alles ordelijk regeerde vertrekt,
om plaats te maken voor een booze, een
ziektedemon.
Algemeen verspreid, in alle tijden, bij alle
volken, is het geloof aan ziektedemoncn,
dus zelfstandige wezens, die zich van de
functies van het lichaam meester maken.
Deze kunnen onzichtbaar zijn. kunnen men-
schelijke vormen aannemen, kunnen zijn:
geesten van afgestorvenen, dwergen, enz.
Sterk verbreid is ook de meening, dat demon
en naam innig verbonden zijn. Zoodat het
hoogst onvoorzichtig geacht mnet worden,
de naam van een ziekte uit te spreken.
Daardoor loopt men immers gevaar, d
demon op te roepen. Bekenid is, dat men i
sommige streken, in tijden van epidemie, er
zich angstvallig voor hoedt, het woord
„pest" uit te spreken.
Welke ziekte-yeróorzakonde machten nam
het volk. als bestaande, aan?
Wanneer wij dé natuurlijke terzijde laten
vinden wij de voorstelling van drieërlei
oorsprong der ziekten:
1. God, die meestal ils straf een ziekte
zendt.
2. Booze geesten, speciaal de duivel, die
in het oud-Christelijke tijdperk en de Middel
eeuwen beschouwd werd als de veroorzaker
van ziekten en onheilen (ook storm, over
strooming e. d.)
3. Toovenaars, die de menschen ongeluk
kig maken met behulp van het booze oog.
met tooverformules, belezen of symbolische
handelingen.
De genezingsmethoden zijn met de opvat
tingen over het wezen der ziekte in overeenn-
stemming.
1. De ziekte overzetten op levende wezens
of levenjooze voorwerpen.
2. De ziekte uitdrijven, zonder nader te
bepalen of ze vernietigd wordt of overge
bracht op iemand anders.
3. De werkkracht der ziekte beperken.
4. De ziekte vernietigen.
5. Symbolisch de terug geboorte van den
ziekte voorstellen.
Na een met \ele v.v.b.b. geïllustreerd over
zicht gegeven te hebben van de volksgenees
kundige practijken in 't algemeen, staat de
Auteur stil bij de rol, die de bezwering daar
bij vervult.
De bezweringsformule is een bepaalde,
vastgelegde formule, welke ten doel heeft,
een stoffelijk kwaad tc doen ophouden
Ze gaat uit van het geloof in de onweer
staanbare kracht van 't tj-proken woord.
Met dat geloof hangt samen de zorg, waar
mee formules worden overgeleverd, ook de
grootste nonsens erin wordt gehandhaafd.
Gebed en bezwering merkt di. Olbrechts dan
ook op kunnen niet tot elkaar herleid wor
den. Immers: een gebed is "en vraag van iets
dat passend is. De bezwering! is een bevel
tot t verkrijgen van tijdelijke goederen.
den landbouwer A.
DE INBRAAK BIJ DR. PHILIPS
Men meldt ons uit Berlyn:
In samenwerking met de Nederlandsrhe
politie en recherche heeft de Berlijnsche re
cherche in een hotel te Berlijn een persoon
gearresteerd, die ervan verdacht wordt op 24
Juli de inbraak te hebben gepleegd in de flat
woning van Dr. Philips te Den Haag. waarbij
een cassette werd gestolen, inhoudende
voor een waarde van ruim f 200.000. aan ju-
weelen baargeld en 100 Engelsche Ponden. De
verdachte stond in het hotel, waar hij by zijn
arrestatie verbleef, ingeschreven onder den
naam Dallmann, en heeft, zooals thans geble
ken is, ook eenigen tijd in Duitschland geleefd
onder den naam van Freiherr Von Lukarch.
Onder verdachte omstandigheden was hij den
dag na de inbraak per vliegtuig uit Nederland
naar Duitschland vertrokken.
Hoewel de gearresteerde tot nog toe alles
ontkent, zijn de aanwijzingen tegen hem zóó
sterk, dat de Nederlandsche justitie een arres
tatiebevel tegen hem heeft uitgevaardigd en
zyn uitlevering naar Nederland heeft ge
vraagd.
B. EN w. ALE CpLl-TT 'E;
Aan de inzameling voor het crisisco'
Apeldoorn zal ook door burgemeester
houd-rs woiden deelgenomen.
DE MOORD IN BLIJDORP
Men meldt ons uit Rotterdam:,
Eenige weken ge'eden hebben wij uitvoerig
mcdedeeling gedaan van de bekentenis van
den zwerver H. J. H., die tegenover den arts
van de Scheveningsche Strafgevangenis had
verklaard de moordenaar te :.yn op de
10-jarige Marietje van Os.
Stond men aanvankelijk in justïtleele krin-
een sceptisch tegenover deze bekentenis, het
dossier, dat over dezen man in verband met
de moord in BIydorp bestond en de nadere
verklaringen die hy aflegde, leidden er toe,
dat men steeds meer tot de overtuiging is
gekomen, wel degelijk te doen te hebben met
den moordenaar van het 10-jarig meisje.
Later konden wy medcdeelcn, dat de
instructie togen den verdachte spoedig
worden gesloten en openbare terechtzitting
mocht worden verwacht.
Naar wij thans vernemen is het -ooronder-
zoek gereed gekomen, de instructie gesloten
en de zaak naar de strafkamer verwezen.
Als verdediger is aan den verdachte toege
voegd Mr. J. ter Horst.
Vermoedelijk zal een groot gedeelte van de
terechtzitting met gesloten deuren worden
gehouden.
Weerbericht.
Hoogste stand te La Coruna 765.8.
Laagste stand te Karlstadt 737.3.
Stand vanmorgen halltwaalf 750.7.
WEER VERWACHTING
(Medeged dooi 'I Kon Nod Meteorologisch
Insl te De Bilt)
Matige, later afnemende wind uit W. rich
tingen. gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk
nog regenbuien, later ojTklarcnd, weinig ver
andering in temperatuur.
rET""-"" n"TTR
Stand vanmorgen halftwaalf 10.6 C.
16 OCTOBER
Zonsopgang 6.28 u.; Zonsondergang 5.03 u.
Maansopgang 5.13 u.; Maansonderg. 8.44 u.
17 OCTOBER
Zonsopgang 6.30 u.; Zonsondergang 5.01 u.
Maansopgang 5.34 u.; Maansonderg. 9.58 u.
VOERTUIGEN HUN LICHTEN
OP RBFRKN
16 OCTOBER
Van 's avonds 5.33 u. tot 's morgens 6.00 u.
17 OCTOBER
Van 's avonds 5.31 u. tot 's morgens 6.01 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
2.2-2 2.23
0.20 0.15
n 0.00 0 00
il.-i -1.70 -1.75
Mannlirim 2.4U 2.41
L"hr 1.19 1.17
M.-unz 0.34 0.34
Ji.nucn 1.53 1.51
1.44
1.91
1.48
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
0.04 12.12 flelievoe-ti
9.27 21.47 Witlemsia
10.20 22.34 Krou wtöi
19.06
i 16.53
15.18
liif-in Lt 16.38 20.13
l.linui.lcii 3.51 16.07
li v IIiiIIiiim 3.00 15.10
■M-n.-v.-mng. i. 3,10 Ja.29
Kol U-rdam 5.12 17.12
Delfzijl
Terachell 1.
Harlingeti
Wil lom at. 5.1:
•ah. 3.33 15.47
2e 17.16 2U.16 We:
ROTTERDAM
Maas Hotel
Het hotel voor U Open restaurant
Nieuwe exploitatie
EEN BUFFELENDE BRANDWEER
In den gemeenteraad van ICattendijke (Z.)
kwam bij de rondvraag ter sprake de verte
ring gemaakt door de brandweer bij den brand,
die daar onlangs heef* plaats gehad.
TT:t '.c"-temming van den burgemeester zyn
voor de brnnaweer negen branden van 12 ons
gekocht, ma.-r dnarb'j z'jn geconsumeerd: C'.è
pond boter en 8 pond kaas. Ook is 4 L. brande
wijn en wat bier gedronken en zyn 15U sigaren
opgerookt.
De raad laakte deze eet- en drinkpartij ten
zeerste.
AUTO- EN MOTORONGELUKKEN
Od den Delftweg bij Overschie werd een
au:o, bestuurd door J. N. uit Vlaardingen, aan
gereden door een auto, bestuurd door S. J. uit
Rotterdam. Van eerstgenoemden auto werd de
vooras met de beide wielen afgereden en de
andere auto werd aan de voorzijde beschadigd.
N. en zijn mede-inzittende, F. R., eveneens uit
Vlaardingen liepen schaafwonden op. De auto
van N. werd later weggesleept.
Bij Voorburg had een aanrijding plaats
tusschen een auto en een motorfiets. De motor
fietsrijder K. uit Zoetermeer kreeg ernstige
hoofdverwondingen en schaafwonden in het
gelaat en werd ter plaatse verbonden door een
lid van de E.H.B.O. uit Voorschoten. Een in
middels geroepen geneesheer heeft den patiënt
naar St Antoniushoeve te Voorburg laten over
brengen. De botsing is te wijten aan liet geen
voorrang verleenen.
VERDRONKEN.
Te A!phen a. d. Rijn is Je 15-jarige Luiken
uit Aarlanderveen, toen hij van zijn werk
kwam, met zijn fiets in het kanaal gereden
en verdronken. Even tevoren was notaris
v. d- Kreke uit .Aarlanderveen ook in het
kanaal, waar men bezig is met herstellingen,
t ereden. Hij wist zich echter zwemmende te
redden. De politie stelt een onderzoek in.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
De 35-jarige wielrijder N. S. uit Eindhoven,
werd op den Aa'sterweg, aldaar, door een
luxe-auto aangereden. Hij werd door den
radiator en de rechterkoplamp geschept en
bewusteloos tegen den grond ge-imakt. TJe
man bleek ernstig gewond te zijn. De auto
mobilist was door-ereden, maar is later
opgespoord. Het was de 23-jarige de L„ uit
Eindhoven. De auto is in beslag genomen.
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN
Te Yerseke had op den bewaakten overweg
nabij het station een ongeluk plaats, dat nog
goed is afgeloopen. 0D het tijdstip, dat de
boomen van den overweg waren neergelaten,
kwam R. uit Goes met zijn auto aanrijden.
Door onverklaarbare oorzaak reed de bestuur
der dwars door de boomen heen. Eerst mid
den op de rails kwam de auto tot stilstand-
Juist naderde op dat oogenblik de sneltrein
naar Roosendaal. T)e auto werd door den trein
gegrepen en totaal versplinterd. De bestuur
der sprong op het laatste moment uit den
wagen en redde zoodoende zyn leven.
DE ZIEKTE VAN WEIL
Te Schiedam is 'n lyder aan de ziekte van
Weil overriden. De man lind drie wenen geleden
nog gezwommen in de haven.
