DE KERK EN DE MENSCHEN
Eerste Intern. Chr. Schoolcongres
Land- en Tuinbouw.
Gemengd Nieuws.
Radio Nieuws. u
DONDERDAG 13 OCTOBER 1932
NED. HERV. VERBOND TOT KERKHERSTEL
EEN BERG ERGERNIS EN EEN
MUUR VAN BITTERHEID
Kerkherstel en Kerkopbouw moeten
saam de wegen vinden
OVER DE EENHEID IN DE
HERVORMDE KERK
OCHTENDVERGADERING.
Gister hield het Ned. Herv. Verhand tot
Kerkherstel in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen te Utrecht zijn derde
jaarvergadering, die druk bezocht was.
Prof. Dr. ,Th. L. Haitjema, de voorzitter
van het Vei bond, sprak een openingsrede
uit over het onderwerp:
Uit verlies winst.
Na een inleidend woord, waarin Spr.
waarschuwde tegen het dreigend gevaar
dat de beweging van .Kerkherstel" te veel
zou gaan verstarren in het gewone ver-
eenigingskader, waarbij de bezieling der
eerste groote ledenvergadering in 1930 zou
gaan verkwijnen, werd de stelling gepo
neerd en uitgewerkt, dat het teeken van de
Kruis-waarheid, nl. „uit verlies winst" het
teeken is, waaronder God van meet af de
beweging van .Kerkherstel" trok.
De geboortegeschiedenis van het Herv.
Verbond kort na de verwerping van de
reorganisatie-voorstellen in Januari 1930
mag allereerst als een bewijs van deze stel
ling aangemeikt wonden. Het scheen ver
lies, dat toen ma 9 Januari 1930 re
organisatie in eens niet meer officieel-
kerkelijk aan de orde was. Achteraf bleek
't winst, omdat het reoiganisatiie-ontwerp,
doordat het niet officieel de kerk ingezon
den werd, gespaard bleef voor een kerke
lijke rondvaart door wateren vol verrader
lijke miijnveMen, uitgelegd door zeer ver
schillende geesten, die hun haven of ha
ventje bedreigd achtten. Toen kreeg in 1930
het Verbond tot Kerkherstel de delicate roe
ping om als mijnveger in onze kerkelijke
wateren werkzaam te zijn. Moeizaam werk
vol onaangename verrassingen, omdat mij
nen altijd liggen op plaatsen waar in nor
male omstandigheden de baan vrij behoort
te zijn. En wat al vlucihthavens hielden er»
houden diverse groepen van theologen er
niet op na, die zij veilig willen stellen, het
koste wat heit koste!
Toch werd ook uit dit verlies winst ge
boren. De winst van te moeten gaan na
denken over beginselen, die tot een keuze
nopen. De geesten moeten nu openhaar
worden on het zal blijken, dat Liefde voor
een gemeenschappelijke Kerk alleen niet
voldoende is tot samensmelting van allen,
die voor opbouw en herstel der Hervormde
Kerk willen ailbeiden. Aan den linkervleu
gel van „Kerkopbouw" staan vooraanstaan
de leden dier Vereeniging telkens te drin
gen in de richting van een vrijzinnige kerk
politiek. Em redhts staan er anderen te
trappelen van ongeduld, omdat zij van de
overzijde bij Kerkherstel vele accoor-
den hooren, die hen doen verlangen om
mee te zingen uit volle bonst het lied van
de belijdende Kerk... Kerkherstel mag het
als winst boeken, dat in den laatsten tijd
het geduuisoh van het voetgetrappel van
hen, dde ook „de vuist" eener belijdend©
Kerk eeren, gestaag aan sterker wordt.
De derde duidelijke inscherping van de
les van het „uit verlies winst" valt in de
geschiedenis van het Hervormd Verbond
im den tijd, waarin het steeds ondubbelzin
niger gimg openbaar worden, dat „Kerk
herstel" geen concentratie van de drie
reohtsche groepen als georganiseerde groe
pen mocht heeten. Sommigen onzer spra
ken reeds mismoedig van afbrokkeling van
ons eenheidsfront. Niet omdat het ledental
van het Verbond achteruitging. Dat klom
sinds de laatste jaarvergadering nog aan
zienlijk. Maar omdat er te worstelen viel
met de terughoudendheid van partijen, die
als „partijen" al te beducht bleken voor
het welzijn van de eigen organisatie. En
omdat er ook opgc'omd moest worden te-
gien de overdreven vrees van sommigen
voor verwatering der volle Gereformeerde
waarheid.
Ook hier geldlt nu echter: uit verlies
winst. De vrienden van „Kerkherstel" moes
ten leeren, dat geen massale beslissing van
een partij cxns, enkelingen, kon ontslaan
van de verantwoordelijkheid onzer persoon
lijke beslissing voor deze nieuwe concen
tratie rondom het kruis van don Verlosser.
Wij kunnen geen „partijen" uit hun partij
digheid losmaken. Alleen de greep van den
Heere Jezus op menschen. die dje Zijnen zijn
één voor één, vermag zulks.
Het duidelijkste bewijs echter daarvoor,
dat „Kerkherstel" leeft onder het teeken
van het ,Aiit verlies winst", ligt in het vet-
loop van de kerkelijke behandeling der z
pacificatie-voorstellen. Het scheen voor
„Kerkherstel" verlies, toen de Synode ze in
1931 aanvaardde in eerste instantie. Het
bleek achteraf winst, omdat nu ondubbel
zinnig duidelijk door de groote meerder
heid der Classicale Vergaderingen kon ge
tuigd worden: in deze richting willen wij
in geen geval de oplossing van 't kerkelijk
vraagstuk zoeken. De afwezigheid was zóó
stellig, dat .geconcludeerd mag worden:
onze Kerk is bezig dc phase van de indivi
dualistische oplrssing van het Kerkbegrip
te overwinnen. Welnu, zoo blij've ook voor
de toekomst het devies van het Verbond:
uit verlies winst. In stilheid en vertrouwei;
mag onze sterkte zijn. Gods wegen zijn an
ders dan de onze. Hij gebruikt ons altijd
veel meer indirect dan wij meenden, dat
wij te gebruiken waren. De verrassingen ont
staan op de omwegen. Wij moeten bereid
blijven tot hert in praktijk brengen van het
bekende devies: al ga ik ook te gronde, als
ik maar ten zegen ben!
Bestuurs verk?ezin g.
iDe ochtendvergadering werd verder ge
vuld met huishoudelijke zaken. Ln het
hoofdbestuur waren vier vacatures, nl. van
de heeren J. H. van Leyden, A. van Loo,
J. J. Homburg en Ds. J. J. v. d. Wal. In
deize vacatures werden gekozen de heeren
Mr. H. Mulderije te Amsterdam, W. van
Barneveld te Veenendaal, Ds. v. d. Horst
van Spijk te Korbgene en Ds. M. D. Gijsman
te Nieuwe-Pekeln.
In de commissie van redactie van het
Verbondeorgaan „Nieuw Kerkelijk Leven
werden herbenoemd de heeren Dr. R. B.
Evenhuis en P. N. de Vries.
MIDDAGVERGADERING.
In de middagvensiadering refereerde Dr.
S. F. H. J Berk el bach v. d. Spren
kel, van Rotterdam, over het onderwerp:
„De Kerk en de menschen".
Ter inleiding deelt spreker mee lid te zijn
zoowel van het hier vergaderde Kerkherstel
als van de vereeniging Kerkopbouw: hij
vergelijkt zich met een schakel in de kon-
peling van twee wagons; in elk een gezel
schap, er tusschen de bokswedstrijd der
buffers en de koppeling bestaande uit „ha
ken en oogen". maar deelgenoot aan beide
wagons. Binnen deze vereeniging een liefde
en ernst ten opzichte van de kerk waarvan
hij herstel venvacht. Over taak en mogelijk
heden spreken heden een hoogleeraar, een
plattelander en een stedeling; de eerste ko
men de theologische questies toe. de beide
anderen zien de dingen van hun terrein; het
dorpsche type overheerscht in de kerk (die
soms ten onrechte burgerlijk genoemd
•dt)maar de steden breiden zich uit ais
olievlekken. Het ondenverp spreekt dus van
de kerk en- de stadsmenschen: het moeilijk
ste in den titel is het woord „en", dit verte
genwoordigt niet zoozeer een venband als
berg ergernis en een muur van vedbit-
ïg. Het kerkelijk bevolkingsregister m
de steden toont dat 'n minderheid van recht-
sche en linksche groepen staat naast een
overweldigende meerderheid die erop wacht
gevonden te worden. Is dat de kerk? of is
er een kerk in de kerk? De Ned. Herv kerk
heeft in dit opzicht de moeilijkste en belang
rijkste positie. Het herderlijk werk is daar
door zoo moeilijk, dat menigeen als van
zelf uitwijkt naar bijbaantjes en vereeni-
gingsleven. Toch is er (misschien nog één
generatie lang) een taak en mogelijkheid,
mits de kerk haar schat toont Want dat er
achter veel ergernis het besef staat, dat toch
in die gestalte, die „kerk" heet. iets heel bij
zonders in zit is duideliik. Het is nog zoo
dat als een eisch van velen tegen dio oude
muren aangolft: „toon wie en wat gij zijt en
hebt. maar duideliik, maar ernstig, laat het
streng en hard zijn, geen zelfgenoegzaam
heid, gpon Zondagshcuding. geen vereader-
tooning". Wat is de boodschap, uitgedragen
bondig en klaar in de 20e eeuw. Of de kerk
heeft een boodschap, óf zij is niets.
Praktisch beteekent dit geen dominées-
kerlc meer, maar een getuigenis van elk die
de boodschap' verstaat: verder een concreet
bezit van wat men dan woord Gods noemt-
erder een zich richten op een nieuwe toe
komst vanuit jaren van verdorrend leven
vandaan: dan onvermijdelijk tucht elk voor
zich en te samen, opdat er menschen zou
den gevormd en gevonden worden, wier
strengheid genezend werkt; tenslotte wordt
dit iets anders dan richtinpstrijd. Wanneer
zij, die het dragen van de boodschap lief
hebben, zich richten tot hen. die van de
groote en toch zoo kleine Herv. kerk eischen
,toon toch wat gij hebt en zijt", dan is dat
herstel.
Dit is iets anders dan wat de ver. Kerk
opbouw wil: die vereenigin» is gewekt do
buitenlandsche invloeden; deze is huiselijk
Hollandsch. Maar zij beginnen te verstaan,
dat zij aan eikaars geestelijk bezit niet
reemd mogen blijven. Nu teekent zich tus-
schen die beide een grens af, waarlanios een
geheel nieuwe en vruchtbare bespreking
kan worden gevoerd. Zoodra het de vraag
wordt, wie van ons heeft de macht of krijgt
haar, helpen de „herstellers" en „opbou
wers" samen de zieke kerk naar den kelder.
Maar er ontwikkelt zich een werkelijk
vruchtbaar gesprek: wat betreft de theolo
gie: wat Woord Gods is en uitleg, wat be
treft het predlkantswerk wat de prediking,
is, en de leiding van jongeren, wat betreft
de menschen, hoe wij gewone menschen
staan met „de Boodschap" in deze wereld.
Hierbij vertegenwoordigt Herstel de oude re
formatorische gedachten: opbouw de oecu
EEN WOLKBREUK IN CALIFORNIE
Een geweldige wolkbreuk was in California oorzaak, dat een spoordijk ondermijnd werd
en een daarover passeerende trein omlaag stortte en letterlijk werd weg gespoeld. Veertig
personen kwamen in het water, om*
menische. Soms heihben zij de taak voor
onzen tijd de wegen te vinden waarbij de
breedte en diepte van de Boodschap, die de
kerk draagt, tot haar recht zal komen.
Want ook in onzen tijd is Gods Geest bezig,
niemand kan Dien dwingen, maar wél go1
hoorzamen.
Bespreking.
Bij de bespreking werd door iemand uit
de vergade ring de vraag ges; old, hoe het
kan samengaan, dat iemand Lid is van
Kerkiheistel zoowel als van Kerkopbouw.
Deze vraag werd door den referent ter
beantwoording overgelaten aan den voor
zitter, cLie zeidc, dat liij jjersoonlijk had meo
gemaakt het toetreden van Dr. Berkelbach
v. d. Sprenkel tot het Verbond. Dit was
niet zonder strijd geschied Maai- Spr. weet,
dat de referent hier volkomen gesproken
heeft als lid van Kerkherstel, en 't hoofd
bestuur heeft den referent vrijgelaten na
dat het hem als referent had aangezocht,
omdat het weet, dat Dr. Berkelbach v. d.
Sprenkel vrijgelaten kan worden daar hij
nooit daarvan misbruik maakt. Indien de
vraag bedoeld kon hebben eenig wantrou
wen tegen den referent, dat deze niet ge
heel als lid van Kerkherstel zou hebben
gesproken, of tegen hot hoofdbestuur, dat
hert dezen spreker had gevraagd, dan zou
dit Spr. als voonzitter spijten. Onder ap
plaus der vergadering zeicle Spr., dat de re
ferent zeer zeker zijn onder we np zoo heeft
behandeld als dit de ineiemiming der ver
gadering kon hebben.
Onze roeping tot eenheid.
Snr. verdeelde zijn onderwerp in drie dee-
len: le ons 2e. onze eenheid, 3e. onze
roeping tot eenheid. Wij moeten beginnen
ons eigen tuintje te wieden en de eenheid
bewerken met onzen eigen kring. Christus
heeft reaht op ons. Wij behooren Hem toe.
De doop is een roeping van Christus op
ons: Ik heb recht op u, ge behoort Mij toe.
Wij behooren tot de Herv kerk die als haar
belijdenis is een eenige katholieke of aige-
meene kerk. De kerk moet deze belijdenis
beleven. De prijs der roeping Gods waar
naar de kerk jaagt is: „dat zij allen één
Van eenheid is in on®e Hervormde kerk
bitter weinig te bespeuren. Later, wij ons
niet verschuilen achter de eenheid der on
zichtbare kerk. Wij hebben de eenheid niet
waarom Christus bad in het Hoogepriester-
lijk gebed. De eenheid ontbreekt niet alleen
door den strijd met het Modernisme, welke
strijd nimmer kan eindigen, neen er is geen
eenheid ook onder de orthodoxe groepen.
De verdeeldheid wordt in de hand ge
werkt door twee dingen: le. wij praten t«
veel over elkaar en 2e. wij zijn te veel bezig
met onszelf. Deze beide zijn te herleiden
door gebrek aan persoonlijk geloof. Wij pra
ten te veel over elkaar en eikaars gelóóf om
dat we over eigen geloof gauw zouden uit
gepraat zijn bij gebrek aan inhoud
Maar de eenheid der kerk wordt
schcurd door dat we ons eigen gebrek niei
zien.
De Hervormde keric als kerk van Christus
heeft Zijn Woord gekregen en moet dat spre
ken met macht, met kracht, met Goddelijk
gezag. Hoe kan een kerk die verdeeld is di->
kracht ontwikkelen die noodig is om zending
te voeren. Een bewijs is onze Hervormde
kerk, die geen zending drijft maar dat aan
particuliere vereenigingen moet overlaten.
Onze eenheid is zoek door de zwakheid en
slapheid van ons geloof, doordat de liefde
verkoeld is.
We moeten onze bezwaren tegen elkaar
confronitearon aan de liefde van Christus:
dat zij allen één zijn. Het gaat om onze roe
ping tot eenheid. Het gaat er niet om of wij
het prettig vinden met de anderen samen te
wierken, samen te leven, samen to strijden,
maar omdat Christus wil dat wij één zijn
opdat de wereld geloove. En als wij niet wil
len dan kan Christus de zweep van den
anti-Christ gebruiken om ons bijeen te
drijven.
Samenspreken is allereerst noodig, zooals
onlangs op de Theologen-conferentie op
Woudschot en in Zeist. Krachtens onze roe
ping van Godswege hebben wij te worstelen
om de eenheid van onze Hervormde kerk.
Eenheid in Christus beteekent: geschei
denheid van de wereld. Het kan gebeuren
dat onze eenheid wordt verkregen door uit
werping van wat in de kerk van de wereld
was. Met andere woorden: tucht, ook leer-
tucht kan noodig blijken. Spr., zelf lid van
den Gereformeerden Bond, heeft nooit be
grepen de vrees dat door het streven naar
eenheid men kans zou loopen te verwateren.
Wij weten niet waarop het uit zal loopen
wanneer de kerk „hervormd" wordt. Maar
dat behoeven wij niet te weten want wij heb
ben niet met de uitkomst te rekenen
De kerk leeft uit den strijd; zij is geboren
uit vuur; zij is agressief, aanvallend van
aard, maar dit alles heeft zijn gnond in het
toebehooren aan Christus en daarom is het
gelooven. Wij worstelen om eenheid der
Hervormde kerk omdat wij daartoe geroe
pen zijn. De liefde van Christus dringt ons.
Roeping tot eenheid uit liefde tot Christus
uit verlangen naar de komst van Zijn Ko
ninkrijk.
Ook op dit referaat volgde besprekin;
waarna de vergadering op de gebruikelijke
wijze gesloten werd.
EEN OPROEP ALS UIT DE TIJD
ONZER VOORTREKKERS
Het kostelijk bezit onzer Christelijke
Scholen
(Speciale correspondentie.
III. (Slot,)
Na de indrukwekkende betooging van Za
terdagavond in <fe majestueuze Stadthalle
in Elberfeld, waar 3500 menschen aanwezig
waren, voerde de Zondagmorgen de congres
sisten naar de Gereformeerde Kerk in de Ge
reformeerde Kerkstraat in barmen. (Hebben
wij zoo'n straat al ergens in Nederland?)
Pastor H e s s e, een stoere Fries uit Noord-
Duitschland, sprak over 2 Tim. 1 vers 1 en
2: Gij dan, mijn zoon! wordt gesterkt in de
genade, die in Christus Jezus is; En hetgeen
gij van mij gehoord hebt onder vele getui
gen, betrouw dat aan getrouwe men
schen, welke bekwaam zullen zijn om
ook anderen te leeren.
De welsprekende redenaar stelde vast, dat
de Duitsche jeugd vervreemd is van de kerk,
dat de ouders, die zelf nog in de kerk ko
men, zeggen: Ik kan mijn jongen niet meer
meekrijgen. Wie draagt de schuld? In de
eerste plaats de oudere, die eens veranlwoor
ding zullen moeten afleggen ook omtrent de
opvoeding hunner kinderen. In de tweede
plaats de school, die thans een dwaasheid
geworden is. De godsdienstleeraar komt nog
in de school en indien hij niet zelf ontker
stend is, probeert hij de jeugd Christelijk»
begrippen bij te brengen. Maar het volgende
uur komt de leeraar voor Natuurkunde,
voor Geschiedenis, voor Geographie precies
hot omgekeerde beweren. Wat moet de leer
ling gelooven? Hoeveel millioenen Duit-
schers hebben door deze school zich afge
keerd van het Christendom.
Kan deze toestand langer geduld worden?
Met heilige verontwaardiging verweet de
sprekers den ouders hun laksheid. De Bijbel
moert weer het middelpunt worden van alle
onderwijs. Niemand mag zijn kind vrijwillig
overgeven aan den geest uit den afgrond.
De ouders hebben het recht scholen voor
zich op te eischen, waar onderwezen wordt
overeenkomstig hun beginsel. Is een Evan
gelisch Duitscher dan rechteloos? Wij wil
len eigen scholen, waar onderwijzers werk
zaam zijn, die in de eerste plaats volgelin
gen zijn van Koning Jezus. (F.iner ist Euer
Meister).
Deze rede was als een oproep ten strijde
uit den tijd van onze voortrekkers. In de
harten leefde: Wij kunnen niet anders. Gott
will es!
Zondag om 3 uur sprak de heer Grün-
w e 11 e r voor de radio en zette voor heel
Duitschland uiteen, wat de beteekenis was
van het Schoolcongres. Het hoofdthema waf
weer: Als God voor ons is, wie zal dan te
gen ons zijn? De spreker vatte den inhoud
der verschillende redevoeringen nog eens
samen en eischte van de regeering in Ber
lijn een vrije evangelische school naast een
vrije evangelische Kerk in een vrijen staat.
De spreker wees er op, dat de Duitsche
Christelijke onderwijzers geenszins afkeerig
zijn van nieuwe theorieën, dat zij willen
meewerken aan de bestudeering van de pae-
dagogiek, maar dat in de eerste plaats ge
streefd moet worden naar een opvoeding
roor het Christelijk leven. Teveel heeft men
n de laatste jaren geëxperimenteerd met de
Arbeitsschulen. Ook was de opvatting van
de kinderziel lijnrecht in strijd met Gods
Woord. Het kind is in zonde ontvangen en
geboren. Niet het kind zal zelf bepalen, wat
het leeren wil. „Voedt hen op in de tucht en
vermaning des Heeren." Hier verschillen
wij, Evangelischen, fundamenteel van de
rationalistische en materialistische paedago-
gen. De christen is door het geloof heer van
alle dingen en door de liefde de knecht van
alle dingen. De drager van deze schoolidee
is het eenvoudige christenvolk.
Door deze radiorede waren tallooze vrien
den van de School met den Bijbel in de ge
legenheid kennis te nemen van het werk in
Barpien.
JSTa afloop hiervan bespraken de afgevaar
digden wat er reeds gedaan wordt in de
\erschillende deelen van het groote rijk, ze
sterkten elkaar wederkeerig in den strijd
gaven methoden aan om het vurig begeerde
doel te bereiken. Veel hangt natuurlijk af
van plaatselijke toestanden.
Het werken voor de vrije Christelijke
school vindt zijn grond in hert geloof, dat
God daardoor gediend wordt. Wij hebben
een schoolprogramma en onze eigen opvat
tingen over een rijksschoolwet. Al ons werk
is ter eere Gods, want eigenbaat, partij
bedoelingen of heerschzucht zijn absoluut
uitgesloten.
was er weer een vergadering
in de schitterende Stadthalle in Barmen,
waar Rektor S c h m i 11 sprak over de mid
delen voor een Christelijke opvoeding. Ook
hier waren weer enkele duizenden aanwezig
Wij, Hollanders, werden begroet met het
Wilhelmus, waarvoor een van ons met een
vriendelijk woord dankte terwijl hij tevens
aanspoorde om door te zetten totdat de
overwinning op schoolgebied behaald was.
Ook hier heerschte weer een heilige bezie
ling.
Maandagmorgen sprak nog Dr. B o h n e
uit Elbing in Oost-Pruisen over: Persoonlijk
heids- en gemeenschapsopvoeding. Ook uit
deze grondige studie bleek weer, dat de
voorstanders van de School met den Bijbel
tevens uitstekende kenners zijn van do
nieuwste theorieën en verre van zich wer
pen de leelijke beschuldiging als zouden de
Evangelischen allemaal behooren tot het
Muckertuin de schijnvromen).
In groote autobussen (plaats voor 62 per
sonen) werden wij daarna naar het kasteel
Burg gebracht, waar de afscheidsmaaltijd
plaats vond. Nog vele vriendelijke woorden
werden gesproken, vele handen gedrukt.
Innerlijk gesterkt ging daarna ieder naar
zijn Heimat in de volle overtuiging, dat daar
iets groots bezig is zich te ontwikkelen.
Wij hebben beter leeren waardeeren, welk
een kostelijk bezit onze Christelijke scholen
zijn. Door de sleur van het dagelijksche wer
ken bestaat het gevaar, dat we de weldaden
als vanzelfsprekend beschouwen.
Dat het zien op Duitschland ons daarvoor
beware!
Professor W a t e r i n k gebruikte op den
laatsten dag een prachtig beeld: Er zjjn
menschen, die op hun bergstok plaatjes la
ten spijkeren van de plaatsen, waar ze zooal
geweest zijn. Waarschijnlijk hebben ze de
bergen niet beklommen. Dat zijn de mannen
van de Stocknagel. Er zijn ook mannen met
Schuhnagel onder de schoenen. Dat zijn de
genen, die de bergtoppen bereiken.
Het werk van zulke helden verdient onze
daadwerkelijke steun.
II stond in ons blad van gister.
DE DRUIVEN AANVOEREN IN HET
WESTLAND.
Weinig uitvoer.
Aan de Westlandsche veilingen worden in
de laatste dagen weer flinke hoeveelheden
druiven aangevoerd, doordat de oogst uit de
koude kassen in vollen gang is.
Toch worden dit jaar nog groote hoeveel
heden druiven naar de koelhuizen, in hoofd
zaak te Hoek van Holland, gebracht, om daar
eenigen t\jd nog bewaard te blijven. De prijzen
het product laten n.l. momenteel nogal
te wenschen over: Woensdag varieerden de
prijzen van pl..m. 26 tot 33 cent per K.G.
De afzet van de druiven moet in hoofdzaak
in het binnenland plaats hebben.
Voor Duitschland worden slechts geringe
hoeveelheden gekocht, terwy'1 ook de uitvoer
tar Engeland niet veel heeft te beteekenen.
De hooge invoerrechten naar Engeland be
lemmeren den handel in sterke mate.
Een exporteur deelde ons mede, dat per K.G.
druiven in Engeland de kosten met 50 cent
zijn verhoogd door invoerrechten, verpakking,
enz., alvorens de druiven aan het publiek
kunnen worden verkocht. Dat dit den verkoop
sterk druktr laat zich wel begrijpen.
INKRIMPING HYACINTHENTEELT.
Een meerderheid voor het beperftlngsplan.
liginj
voor Bloembollencultuur, Is geruii
gevoerd om tot een beperking
der hyacinthen te komen, daar di
heeft op den prijs. Na vele bespre:
vermoeid Uveren is het het bes
thans een voldoend aantal leden
waim te maken.
Dezer dagen is op een vergade
len tijd actie
an den teelt
markt hier-
irllik invloed
roor dit plan
Uit Oost-lndie
EEN BEGROOTING OP BASIS VAN
f 300 MILLIOEN
BATAVIA, 12 October (Aneta). De Java-
Boric meldt. dat de begrootings-commissie
besloten heeft een reëele beprooting op te
maken op basis van 300.000.000 aan ontvan-
sten. Deze zal tal van maatregelen bevatten
welke vermoedelijk niet uitgevoerd zullen
kunnen worden, doch een begrooting op
basis van 300.000.000 wordt noodig geacht
om tot een sluitend budget te komen. Het
blad verneemt dat ook eenige belastingver-
hoogingen en verbetering van het belasting
stelsel worden voorgesteld.
VEROORDEELING WEGENS DIEFSTAL
MAKASSAR. 12 October (Aneta). De Raad
van Justitie alhier veroordeelde de Nieuw-
Guinea-kolonisten A. R. Cubinal en C. Ross,
beiden woonachtig op het kolonisatieterrein
Hollandia ter zake van diefstal tot voor
waardelijke gevangenisstraf van resp. 3 en
2 maanden.
POLITIEAGENT VERMOORD.
KANDANGAN (Borneo), 12 Oct. (Aneta).
De agent van de veldpolitie Soekard is gis
termorgen toen hij buiten dienst was door
onbekenden vermoord. Zijn lijk werd i
Amanditrivier geworpen.
BATAVIA IN CRISISTIJD.
BATAVIA, 12 Oct. (Aneta). Het gemeente
bestuur kondigt de volgende maatregelen
aan: Opvoering van de reclamerechten,
voering van een brandverzekeringsbelasting,
verdere salariskorting en personeelsbezuini-
ging.
EEN LEELIJK RITJE
Iemand, die in Honselersdijk op een auto
bus stond te wachten, vroeg aan een pas
seerende motorrijder, of hij mee mocht
rijden naar den Haag. Dat werd toegestaan
en de man nam op de duo van het motor
rijwiel plaats. Nog maar even op weg, werd
evenwel de duo-rijder bij het nemen van
een booht van de duo geslingerd, zoodat hij
met verschillende verwondingen, op den
weg bleef liggen. Nadat een geneesheer den
man had verbonden, is hij per auto naar
zijn woning vervoerd.
DE BRAND IN HOTEL HARWICH
Hoewel de politie aan verschillende per
sonen een verhoor heeft afgenomen, is nog
niet komen vast te staan, wat de oorzaak
an den brand is geweest, waardoor het
hotel Harwich, te Hoek van Holland, in de
asch is gelegd. In de puinhoopen van het
gebouw zijn geen bijzondere aanwijzingen
meer gevonden. Door de politie zijn eenige
foto's van de overblijfselen van het hotel
gemaakt.
BELOONDE HULP
Zaterdag j.l. werd aan den Amstel te Am
sterdam een vrouwelijke kantoorbediende
van de firma Gnirrep door een onbekende
aangevallen en een beroofd van een porte
feuille, waarin f 1800 zat. De dader zag zich
echter genoodzaakt de portefeuille met het
bedrag weer weg te werpen en te vluchten.
Dank zij de medewerking van het publiek
dat direct een achtervolging begon, slaag
de men erin den dader te arresteeren. Een
jdelings bij de zaak betrokken verzeke
ringsmaatschappij heeft hierin aanleiding
gevonden om eenige burgers, die zich bij
de aanhouding van den dader bijzonder ver
dienstelijk hebben gemaakt, een geldelijke
belooning te doen toekomen.
AUTO TE PLETTER GEREDEN
Bij Nijmegen reed de heer Beijl, uit Rot
terdam, met zijn luxe auto op de Mooksche
Baan bij Nijmegen. Nabij de grens der ge
meente verloor hij de macht over het stuur
schoot over den berm van den weg en reed
met een vaart van ruim 70 K.M. over het
voetpad verder. De wagen vernielde een tele
foonpaal, eenige waarschuwingsborden en
botste tenslotte tegen een dikken boom. De
auto werd totaal vernield. De heer B. en
een inzittende dame uit Schiedam, kwamen
er wonder boven wonder, met slechts eenige
lichte verwondingen af.
Rechtzaken
MAJESTEITSCHENNIS.
Voor de Almelosche Rechtbank stond terecht
K. Frenay, van Schiedam, wegens beleediglng
i-an den Duitschen RUkspresident en den Rüks-
oestuurder van Hongaröe op 1 Aug. 1.1. te En-
ichede envan H.M. de Koningin der Nederlan
den op 21 Augs. te Lonneker.
De publieke tribune was stampvol.
De Officier van Justitie vordert behandeling
met gesloten deuren waartegen verdachte pro-
in raadkamer te zijn geweest gelast de
Rechtbank sluiting der deuren.
het hooren van verdachte en getuigen
elscht het O. M. 6 maanden gevangenisstraf.
ZES SIGARENZES VERDACHTEN
volgende geval speelde zich voor de ari
echtbanlc
al sigai
irdam af:
■an een bedröfsvergunnluD.
remeenschappelök uit in een pand in de Val-
leniersstrant De administratie beschouwt hen
ds één firma.
Op zekeren dag verkocht een der slgaren-
nakers, zekere S.. een kist gebonderolleerde
igaren aan een cliënt. De sigaren waren dus
- zooals dat wettelijk heet behoorlijk „uit
geslagen". De cliënt echter, blijkbaar een flln-
oevcr, vond zijn rookertjes niet volkomen
Jir zün smaak. Kort en goed: de man toog
jer naar de fabriek en verzocht andere siga-
n te mogen ontvangen. Ben ander merk was
op dat oogenbllk niet voorradig en omdat de
cliënt toch wilde rooken, vertrok hij weer met
zes sigaren -- uit z(in eigen kistje doch dit
maal ongebanderolleerd.
Edoch, buiten gekomen stonden twee ambte-
iren belast met het toezicht op de juiste uit
kering van de tabakswet. De cliënt werd on-
?rvraagd en het bleek, dat h(j zes ongebande-
illeerde sigaren bü zich had.
Voor de rechtbank stonden tot hun groote
;rontwaardiging do ze? sigarenmakers te
recht. Volgens de administratie vormden zij een
fix ma en waren.... hoofdelijk aansprakelijk, j
ROFFELRIJM^
Ook een voorbeeld!
De soolaal-demoora
Folkoting de begre
1933/34 ingediend,
verhoogd met 2.5 rr
Denemarken geeft het voorbeeld, Oil
Heeft zijn krijgsbudget verlaagd!
Kijk, dat is nou een berichtje JWd
Dat me werkelijk behaagt
'i Staat daar als een schoon exempa
Voor de wereld, voor ons land,
Vet gedrukt, met dubbel opschrift,
Domineerend in de krant.
Drie-en-half miljoen in kronen,
Dat is, als ik 't wel besom:
Eén miljoen zeshonderdduizend
Giildens. Kom daar hier es om!
Hier is alles voor „defensie", f
Of althans de. groote schuif; r
Hier wordt alle kruit verschoten I
Op de blanke vredesduifJ
Hier ach man, ik zal maar zwijg
Eigenlijk is 't hier geen land
Als je leest het strafregister
ln de groote roode krant.
Denemarken geeft het voorbeeld; I
Kijk, daar heb je nou een staat
Met aan het bekende laatje
Een besliste democraat.
Anderhalf miljoen verlaging, j
Dat is prachtig, dat is fijn!
Och, mocht Holland ook een weinig
Minder oorlogszuchtig zijn!
't Spijt me voor de roode heeren
'k Moet een confidentie doen:
Holland zakte, dank zij Deckers
Zeven en een half miljoen!
DONDERDAG IS OCTOBER.
rt«
18.55 Lo
19.00 Hi
19.20 W s
19.30 K a
20.00 H u
20.05 H i
20.15 Hi
20 20 Da
20.20 Lo
21.30 Hu
R. Orkes
m. AVRO Karperorkest.
c h a u. Populair concert
i d b o r g. Symfonie-orkest,
i n. NCRV. Dameskoor
r s u m. AVRO. Gramofoon
r s u m'. AVRO Concertgebot
n t r y. Orkest. Jij]
n R. B. B.C.-orkest. L
fn. NCRV. Orkest. Pa
e n. NCRV. Gramofoonmuziek. »jc
- - m. AVRO. Kovacs Lajos.
scl
zlnge
18.45 H u I
19.00 H u 1
19.30 H 1 1
21.00 Hu
19.30 H u 1
19.45 H u i
20.01 Hl 1
8.01 Hil
10.15 H i 1
11.00 H u I
11.00 H i 1
12.01 H i 1
12.05 Kal
12 15 Hu i
12.20 D a
12.20 Lan
13.30 H u 1
14.00 H i 1
14.30 H u i
14.30 Hil
16.00 IJu
16.01 H 11
16.20 L a
16.20 Wa
16.30 H u
17 20 Hi!
18.15 H i 1
18.50 L o i
19.00 H i 1
19 15 Hil
19 35 W a
20.00 Hu
n. NCRV Knippen
n. NCRVAVeekove
r s u m. AVRO. Cursus Engelse^,
AVRO. Persberichten.
NCRV. Persberichten.
AVRO. Persberichten.
14 OCTOBER.
NCRV. Hari
sum. VARA. Grai
sum. AVRO. Klein
e n. NCRV. Orgelbespeli
irsum. AVRO. Gromo
e o. NCRV. Concert,
s r s u m. AVRO. Kamerorkest,
en. NCRV. Orgelconcert.
u m VARA. Gramofoonmuzii R
berg. Vesperconcert.
au. Populair concert. I"1
NCRV. Gramofoonmuziek.
lum. VARA. Klein orkest. iJ
VARA. Orgelspel. te
■ziek.
7 00 1
17.30 Huize;
18.00 Huize;
18.30 H u i z a
des Helh
19.00 Huize:
boomen.
8.00 Hu i z
10.00 H i i v
10.30 Hul'
VARA. Klein orkest,
h a u. Brahms-concert.
1. NCRV. Gramofoo
1. NCRV. H. O. V.
s i o g e o. Caret
sum. VARA. „Onze keuken", ei
sum. VARA. Voordracht
i. NCRV. Postzegelvorzameh
i. NCRV. Amateur-fotografi.
i. NCRV. Handenarbeid,
NCRV Kol. Govaards: Leglri
-herinneringen. P
i. NCRV. A. J. Herwig: Vrucl
Kerkdieosten
1. NCRV Schriftlezing,
sum. VPRO. Morgenwjjding.
i. NCRV. Morgendienst Ds. L.
P-t 5]lfnt d«'l h»« bovenvermelde v.
3 „7-ea ..verdachten" aan d
htTusscher
t over de aansprakelijkheid. „Wi
- ....mig vof verdachten, „worden o<
leze zaak gesleept en we hebben e
tc maken". Een der sigarenmakers bletl
juridische knobbel te hebben, Mer
president, als h(j de verkooper van de slgJ
ren failliet gaat, ga ik dan ook?"
Pres.- Ik hoop van niet.
Een andere gedachte brengt nog eens
na^>voren-aP ]UB A uajOA8S °P IUUIJJOA S|jooa)
op de fabriek, ik kerkte!"dat°h("een3nlar c
gebanderolleerde sigaren bU zich droeg en.
heb ik hem een paar banderolles cade
j. Ik zou anders kans hebben de dupe
it het zestal nog eens met klem had l
niet voor eikaars handelingen aansprah
spreekt van „fabrikar
Mr.
■oord i
dachten aansprakelijk waren voor
-in. doch hü vroeg vrijspraak in
getuigenverklaring van den cliënt. HIe
in niet van „uitslag" worden gesproken
De Officier van Justitie sloot zich hierb
un en stelde de uitspraak in
op 26 October.
GEVAARLIJKE KLANTEN.
In Februari hebben twee losse werklieden
een boekhandel gevestigd aan den Singel te J
sterdam, onder het voorwendsel een bijbel
willen koopen, 's avonds den winkelier op d
grond geworpen en de kas geplunderd.
De Amsterdamsche rechtbank had het twee
eroordeeld tot een J-.ar gevangenisstraf.
Een van hen ging in hooger beroep; de pr©
ireur-generaal eischte tegen den appelant «e»
lar en zes maanden. Het gerechtshof verklasi
de de geweldpleging niet bewezen, doch hand'
d?a/daLde strafmaat van één Jaar op Srond-jVftl
