wW' eWUk
ENCI-CEMENT
SCHOOL- enKERKMEUBELEN firma j. rothuizen en wa
MARBRITEGLAS
i
d
MOOIE HEERENHUIZEN
Economie en Financiën
Glasindustrie „ROTTERDAM" - J. PIETERMAN
Wandbekleeding in alle kleuren
In onze showroom v. d. Duynstraat 23—2527—29 vindt
U het op allerlei wijzen als muur-, vloer- en plafond-
bekleeding toegepast.
'BOUWBLAD 'No. '176, PAO. 2
MA AND AH '10 OCTOBER i
OM^tSK] BESTS©!] SO®
ui .i.'Jl.hfthUIBBliHMmfettMI
Bouwwereld-advertentie fe
r
overwint concurrentie l'
gouwnijverheid en
Volkshuisvesting
Over dit onderwerp schrijft H. van
S a a n e in De Nederlander:
Bepalen we ons tot de crisis in den wo
ningbouw, dan staat allereerst voorop dat
er een voldoend aantal woningen beschik
baar moet wezen. Het is opmerkelijk dat
zich in den woningbouw, althans voor ar
beiderswoningen, niet het verschijnsel voor
doet, van het aanbod dat de vraag overtreft,
wat in andere bedrijven het kenmerk van
de crisis is. Aan goede arbeiderswoningen
in lag ere huurklassen bestaat nog steeds
gebrek: de achterstand uit den oorlogstijd
is nog steeds niet ingehaald, terwijl de trek
uit de oude, slechtere woningen naar nieu
we, alsmede de bevolkingstoeneming hier
als de ooi-zaken van deze omstandigheid
zijn aan te wijzen. Bij de ongekend-lage
materiaalprijzen zou een grootere drang tot
bouwen aanwezig moeten zijn. Tot voor on
geveer een jaar had de woningbouw dan ook
niet zoo zeer te lijden van de algemeene
malaise, zoolang slechts crediet en hypo
theek op het gebouwde kon worden verkre
gen.
Dat er thans geen geld beschikbaar
voor credieten en hypotheken is te wijten
can het algemeen gebrek aan vertrouwen
der beleggers. Gezien nu juist het boven
aangehaalde feit van de vraag naar wo
ningen in lagere huurklassen is dit gebrek
aan vertrouwen ten opzichte van arbeiders
woningen misplaatst.. Indien de Regeering
dan ook een credietregeling wilde bevorde
ren, zou een en ander stknuleerend werken
tot herstel van vertrouwen.
Wenscht U
eep mooie, solide en doelmatige
SCHOOLBANK
VOOR ZEER BILLIJKEN PRIJS!
Mijn schoolbank Ned. Octrooi
No. 25549 voldoet, naar het oordeel
van deskundigen, aan die wenschen
A. G. J. MAK, School en Kerk-
meubelen, Zuidhoek 86-88, R'dam
TELEFOON 10199
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT 1
Vertegenw. VO0r R'DAM en OMSTREKEN
N.V. A. MUYS S Cos
AEL3RECHTSKADE 147b
TELEFOON 30404-30233
I Nu het belang dat ons volk heeft bij het
betaalbaar wezen van de wonanghuren.
Wanneer men aanneemt dat een arbeiders
gezin gemiddeld 1/6 deel van zijn inkomen
voor woninghuur mag bestemmen, komt
het dadelijk naar voren dat bij de huidige
loonsverlagingen het budget van zulk een
gezin door de huur der woning wordt ver
stoord. Om dit te herstellen zal een huur-
verlaging over de geheele linie moeten
plaats hebben, dus zoowel voor de nieuw
te-bouwen woningen als voor de bestaande
oudere.
Dat aanbouw van nieuwe woningen op
bescheiden voet, zij het dan met lagere loo-
nen in de bouwvakken, hiertoe in staat kan
zijn, zal niemand beweren.
Om zulk een verlaging over de geheele
linie te bereiken moet worden gestreefd èn
naar het vergrooten van het aanbod op
de woningmarkt door nieuwen aanbouw op
ruimere schaal èn naar gelijktijdig in over
eenstemming met de gewijzigde omstandig
heden brengen van de lasten. De erfpachts
canon, rente-type der leeningen, grondlas
ten straatgeld en tenslotte de tarieven der
verschillende overheidsdiensten en -bedrij
ven (kosten voor waterverbruik, aanleg
straten, rioleering, electriciteit, gas, enz.)
moeten worden verlaagd om het gestelde
doel huurverlaging mogelijk te maken.
Terwijl toch ook de in overheidsbedrijven
bereikte besparing door loonsverlaging van
personeel en veel goedkoopere grondstoffen
en materialen tot uitdrukking behooren te
komen in de tarieven. Merkwaardigerwijze
hoort men van tariefsverlagingen dier bedrij
ven en cjiensten niets en wat betreft de las
ten, heeft men zich te Amsterdam zelfs ge
noodzaakt gezien deze te verhoogen (straat
geld, belasting op de brandassurantie-pre-
In verband met de loonen in de bouwvak
ken en de huren van arbeiderswoningen,
moge ik het volgende naar voren brengen.
De huur van een normale, b.v. te .Amster
dam gebouwde arbeiderswoning is
40 pet. bestemd voor het gebruik van den
grond, het voldoen der lasten enz. en 60 pet
voor rente en aflossingen ((2 pet.) der
stichtingskosten. Van deze stichtingskosten
wordt 1/3 deel betaald aan loonen der bouw
vakarbeiders ter plaatse van het gebouwde.
Dit loonbedrag wordt in hoofdzaak uitge
keerd in tariefwerk, waardoor veelal door
de arbeiders een loon kan worden bereikt
boven hun contractloonen.
Een besparing op deze loonen van b.v.
20 pet. zou dus een vermindering op de
huur van 4 pet bet eek en en.
Een bezuiniging van 20 pet. op de loone
zal echter voorshands in de bouwvakken
wel niet zijn te bereiken en wie in de bouw
vakken bekend is, begrijpt dat een opgelegde
en misschien ter wille van de crisisregeling
gedwongen aanvaarde loonsverlaging die
dan toch nog geen 20 pet over de geheele
linie in de bouwvakken zal bedragen in
de practijk toch geen effect zal sorteeren, te
meer daar nu zelfs over de loonen in de
C. A. O. vastgelegd, mo^t worden gesproken.
Het door den minister in de Tweede
Kamer op 2 Maart j.l. bij de behandeling
van de interpellatie-Hiemstra in uitzicht ge
stelde plan, leek mij daarom méér in de
goede richting te wijzen. Blijkens de ver
slagen in de bladen behelsde dit kortweg:
„Bepaald zal worden een prijs per kubieke
meter. Daarbij wordt uitgegaan vaai liet
contraction (spatieering van mij, H. v.
S.) in de bouwbedrijven en van verwerking
van materialen tegen lagen prijs. Het be-
drag waarvan wordt uitgegaan, zal voor ver
schillende gemeenten verschillend zijn".
Een langdurige stagnatie in den woning
bouw heeft afgezien nog van de funeste ge
volgen voor de volkshuisvesting, nog andere
gevolgen, o.m. den treurigen gang van zaken
in de vele nevenbedrijven. Ik noem daarvan
slechts de steenindustrie met een zeer groot
aantal werkloozen, den houthandel, de tim
merfabrieken, transportbedrijven binnen
schippers niet te vergeten! enz., alle be
drijven met allesbehalve hooge loonen, en
als gevolg enorme bedragen aan uitkeerin-
gen voor werkloozen in die bedrijven. Aan
den anderen kant belangrijke bedragen aan
renteverlies over de kapitalen van fondsen,
die anders hun gelden beleggen in pand
brieven van hypotheekbanken ,doch nu die
gelden onbe'legd laten.
We mogen vertrouwen dat ook dit niet
aan de aandacht van de Regeering zal ont
gaan. Wanneer ik evenwel de verschillende
belangen, die ik getracht heb in dit artikel
naar voren te brengen, tegen elkaar afweeg
twijfel ik er aan dat we ons thans op den
goeden weg bevinden. Ik hoop daarom, dat
er voor worde gewaakt d.at de middelen de
kwaal (de hooge woninghuren en de crisis
in de bouwvakken en nevenbedrijven) niet
nog zullen verergeren.
e toepassing van turf
in het bouwvak
De bodem van Nederland bestaat voor een
groot gedeelte uit veen, waaruit turf worOt
gewonnen. Behalve voor huishoudelijk ge
bruik vindt deze turf toepassing als brand
stof in fabrieken, hoewel voorheen ook meer
dan thans zooals in de steenfabrieken langs
de rivieren en in de strookarton- en aard
appelmeelfabrieken in het noorden van het
land. De bovenste veenlagen worden ten
deele tot turfstrooisel verwerkt, hetwelk
ordt gebruikt als strooisel in veestallen.
De toenemende toepassing van gewapend
beton vraagt in den laatsten tijd lichte,
zoowel tegen temperatuur als geluid iso-
leerende stoffen. Het aantal van deze stoffen
neemt met den dag toe, en waar ze meestal
van uitheemschen oorsprong zijn, dient er
wel eens op te worden gewezen, wel'k een
uitstekend materiaal voor dit doel onze in-
heemsche turf is. Zoo kan het turfstrooisel,
dat wel reeds voor ijskelders toepassing
vond, ook met succes gebruikt worden voor
het isoleeren van betonnen daken tegen de
temperatuur. Een laag turfmolm op een
betonnen dak, waarop een bims- of sintel-
betonlaagje, dat de eigenlijke dakhuid
draagt, isoleert zeer goed tegen koude en
warmte. Een laag turf of turfmolm op een
betonnen vloer afgedekt met een laag sintel
of bimsbeton, waarop de z.g. afwenkvloer,
werkt in hooge mate geluidwerend. Zoo
zal ook een uitstekende geluidisolatie v
kregen worden bij verticale scheidingen door
tusschen twee muren een turflaag te met-
Voor genoemde constructies is turf in na
tuurlijken staat geschikt. Voor andere toe-
passingswijzen kan het groote absorptie
vermogen een bezwaar vormen. Men heft
dit op door een z.g. veredeling; in Duitsch-
land geschiedt dit althans. De volgens deze*
methode behandelde turfplaten noemt men
dan edelturf en het mag zeker verwondering
wekken, dat deze platen tot heden in Neder
land niet werden vervaardigd, en men blijk
baar de voorkeur geeft aan producten van:
uitheemschen oorsprong, waartoe tenslotte
ook de edelturfplaten behooren.
Door de z.g. veredeling wordt het water
gehalte verminderd en de massa homogener,
dichter en minder hygroscopisch gemaakt.
De turf wosdt eerst gemalen in een molen,
die zoowel nat als lucht droog materiaal ver
werken kan. Zonder bindmiddel i* het mo
gelijk van het door malen verkregen product
onder hoogen druk geperst, platen en vorm-
stukken te maken. Meestal echter geschiedt
het vormen vau bouwstoffen met een bind
middel, als asphalt, pek, waterglas, gips,
kalk of cement
Van turf kan nog veel worden gefabriceerd
dat bij het bouwen zou kunnen worden ge
bruikt. en ook in natuurlijken staat levert
turf ons een uitstekend inheemsch isolatie
materiaal tegen geluid, temperatuur en tril
lingen.
Weensche Woning-
bouwtentoonstelling
Architect G. Rietveld ondrr de
deelnemers.
De inhoud van het jongste nummer van
„Innendekoration" geeft een overzicht van
de internationale woningbouw- en inrichting
tentoonstelling: de „Werkbundsiedlung" te
Weenen.
In Lainz, een voorstad aan de westgrens
van Weenen, hebben 31 architecten 70 een-
gezins-modelwoningen gebouwd en gemeubi
leerd. Deze woningen grootere en kleinere
zijn gegroepeerd tot kleine huizenblokken
of ook als afzonderlijke kleine huisjes ge
bouwd.
Het arme Weenen, in het arme Oostenrijk,
heeft kans gezien om voor deze tot een klein
villa-dorp uitgegroeide tentoonstelling, een
groep internationale architecten te ambiee-
n vandaar die ondernemingsgeest?
Den vierden daq na de opening waren
reeds 32 huizen verkocht. De muren zijn als
spouwmuur opgetrokken. Fundeering, kel
ders en bewoonbare dakterassen zijn
meerendeels in beton uitgevoerd. Vloeren
zijn afgewerkt als parket- of linoleumvloer.
Elk huis met erf beslaat ca. 200 M2. en de
koopprijzen varieeren van 7800 tot 8400
exclusief de inrichting.
De leiding van het geheel was in handen
van Prof. Jos. Frank en het grootste
deel der medewerkende architecten waren
Oostenrijkers. Dan waren er uit Frankrijk,
Duitschland en Amerika afkomstig, terwijl
architect G. Rietveld Holland vertegen
woordigde.
AANBESTEDING
Uitslag der gehouden onderhamideche aan
besteding vam de onderbouw der Bredasche
Kook-, Huishoud- en Industrieschool, gehou
den dioor die architecten Korte weg en Ver
woerd, op 7 October jil.: N.V. Int. Gewapend
betonbouw te Breda 28,950 en 33,450; NV
Hoftl. Beton-Mij te Den Haag ƒ29,100 en
33,850; NV Zudid-Ned. Betortijzerbouw te
's-Hertogenbosdh ƒ29,190 en ƒ33,790; NV Bre
dasche Beton-Mij vh H Vriens te Breda
29,814 en ƒ33,989; NV Sprauigers Bouw- en
Betonbedrijf te Breda ƒ30,264 en 34,444;
NV Alg. Bou wondern eming „Albouw" te
Breda ƒ30,276 en ƒ34,100; NV Kon. Rott.
Betonijzer-Mij vlh Vam Warning Go te Rot
terdam ƒ30,960 en ƒ34,990; NV Betoaiijzer-
bouw-Mij Roeden en Heine te Nijmegen
32,480 én ƒ35,680.
H.H. Architecten
UW ADRES
voor Uw
DRUKWERKEN
Drukkerij LIBERTAS
El IDS - ROTTERDAM
Teleioon 22490 (4 lijnen)
HUIZEN
ZIJN ANDERS DAN ANDEREN
ZE ZIJN
BETER
GOEDKOOPER
BOUWT IN UTRECHT, DE BILT, ZEIST, WAGE-
NINGEN, NIJMEGEN, EINDHOVEN, TILBURG,
VENLO HOOFDKANTOOR: UTRECHT,
ACHTER ST. PIETER 25, TELEFOON 15830
KOOP NU UW EIGEN HUIS OP EIGEN GROND
I KLEINE HEERENHUIZEN onder architectuur Bebouwd. Bel. LLLECOMSTRAAT-NÜNSPEETSTRAAT-KOOTWIJKLAAN te OEN HMu
Ingedeeld als volgt: Beneden: Kamer en suite, vestibule met tegels, keuken en W.C
Boven drie groote slaapkamers, badkamer en W.C. en groote zolder. Alle kamers
hebben marmeren schoorsteen en zijn rijk voorzien van kasten. Voor- en achtertuin
IBrandstoffenbergplaata. Overal is glas in lood aangebracht. Ruime hypotheek voor
handen. Goede verbinding met de stad.
Fa J. 0. BRAUCKMAN SJ A. BEUKER - Voorburg, Sche»eningen Tel. 77B147—554785
W., V Vla kil WZbSmIhbB HEELSUM BIJ ARNHEM,TEL. 393
ALUMINIUM PROFIELEN
voor de bouwbedrijven
R. H, I.W. A.
Groenendaal 102 -Tel. 53809 - Rotterdam
Firma VALCKX VAN KOUTEREN
Kerk- en Concertorgel fabriek
ROTTERDAM
Aelbrechtskade 90a, 91, 92
TELEFOON 32722
Prachtige Electrische Carley's KlokkeiD"
vanaf I 22.5^'
Alleenverkoop bij V01
Electro-Techn. Bureaitei
„BOHAMEE" hg
Telef. No. 11678 - Rotterdam
JOi
TE KOOP geiegen MOLENLAAN I
178-184, HILLEGERSBERG L
Bevattende: 5 kamers,badkamer,keuken. L
groote kelder, 2 W.C.'s, flinke zolder,
Groote voor- en achtertuin. 42 M. diep. r
Vlugge verbinding met de stad.
Hypotheek aanwezig.
Te bevr.C. v. BOVEN, Jac. Ruysdael-
|aan 6, Hillegersberg. Tel. 42744
vkij tiuia, oevauenae i kamers,
BUIten keuken, modern inger. badkamer,
Wonen dr0£e> peheel doorloopende kelder
en door 't geheele huis centrale
verw rming. Huurprijs I 60.- per maand.
Gelegen Adrianalaan 185, SCHIEBROEK.
Inlichtingen:
GEBRS. J. A. WILLEMAN
ADVERTEEREN DOET VERKOOPEN
BINNENLAND
BROOD- EN MEELFABRIEKEN
„DE KORENSCHOOF"
Winst 1931—'32 512 (v. J. 363.783).
Geen dividend (v. j. 10 Groot
bedrag op debiteuren afgeschreven.
Aan het jaarverslag der N.V. Brood- en Meel
fabrieken Maatschappij „De Korenschoof" te
Utrecht, ontleenen wij het volgende:
Het afgeloopen boekjaar was zorgelijk en
moeilijk. De Lnheemsche tarwe, die ontvangen
Vangen door de voortreffelijke
landsche tarwe, die in onze ha
tarwebloem kon warder
een zeer goed product
vervaardigd,
echter be overwinnen
uit: le. te groote moal-
eapaoi<telt der maalindusbrie; 2e. een kleinere
broodconsumptie en 3e. een geringere betaal-
Jcracht van vele afnemers.
Zoowel een te groote maalcapaoiteit als een
mindere broodconsumptie hebben de winstmoge
lijkheid sterk beïnvloed, omda/t iedere fabrikant
•tracht zijn afzet te behouden met opoffering
Van beteo-e financieel e resultaten.
De geringere betaalkraeht van vele
nemers vindt ongetwijfeld h
Biechten toestand van den li
moeilijkhedic-
Ook die grondstoffen markt bewoog zich met
fluctuaties in een dalende richting en bereikte
aan het eind© van het boekjaar een zeer laag
Ondanks allen tag
statutaire afschrijvingen en het verllessaldo op
debiteuren ten bedrage van 33.384. terwijl do
grondstoffen gewaardeerd zijn op de markt
waarde per 30 Juni
Het winstoverschot bedraagt, na i*
afschrijvingen 512.
OPENBARE AANBESTEDINGEN
Wjj lezen In het maandverslag van de Com
missie voor den Nederlandsch-Zuid-Afrikaan-
Bchcn handel de volgende belangrijke mededee-
linpen:
Van de Neder], Kamer van Koophandel te
Johannesburg ontvingen wij 't verheugende be
richt. dat de gunning van een aanbesteding
op* texbielgebicd aoor de Zuid-Afrlkaansohc
Spoorwegen en havens is gegeven aan een
Nederlandsche fabrikant.
Do inschrijving op deze aanbestedingen dient
te geschieden door eon in Zuid-Afrlka geves
tigde agentuurfirma. De agentuurfirma door
wier bemiddeling ditmaal de Inschrijving uit
Nederland werd behandeld, is een Nederland-
eche Maatschappij in ons land gezeteld met een
eigen kantoor te Johannesburg.
Behalve deze gelukkige uitkomst, deelde de
Kamer van Koophandel te Johannesburg ons
ook nog mede, dut een andere Nederlandsche
fabrikant de gunning had verkregen van een
openbare aanbesteding op het gebied van me
taalwaren. Het gaf ons eenlge voldoening, dat
na vele maanden, gedurende welke de depre
ciatie van het pond sterling in Engeland mee
bracht. dat de in dat lnnd gevesttrde fabrikan
ten tot veel lagere prllzcn op openbare aan
bestedingen in Zuid-Afrlka konden inschrijven
en de kans voor onze Industrieelen zeer ge
ring werd, w(j thans wederom kunnen rael-
tfing maken van twee gunstige uitkomsten bij
de deelneming aan deze aanbestedingen.
In d!l verband zp er echter met leedwezen
de aandacht op gevestigd, dat de belangstel
ling van textielfabrikanten in Nederland verre
achterblijft bij het geen van hen verwacht zou
kunnen worden in verband met de beteekenls
van onze weefindustrie, temeer omdat de aan
bestedingen op textlelgebied in Zuid-Afrlka van
groote hnportatie zijn.
De bovenbedoelde agentuurfirma, gezeteld in
ons land, met bijkantoor te Johannesburg, die
thans zoo gelukkig was de leverantie voor een
Nederlandschen textielfabrikant te bemachti
gen heeft ons den laatsten tüd herhaalde malen
verzekerd, dat zö thans van alle in Zuid-Afrlka
omendc aanbestedingen op textielgebied
onmiddellijk kennis geeft e
rlaat.
Wjj meenden deze klacht
liten, opdat hierdoor verkregen worde, dat z
bestedingen in Zuid-Afrlka plaats hebben,
zien meer zullen gaan toeleggen op het deel
nemen aan openbare aanbestedingen in Zuid-
Afrika. Moge zulks voor het heden menigmaal
nog niet zoo loonend zijn, voor hun zaken in
de toekomst zal deze deelneming aan openbare
aanbestedingen in Zuid-Afrika naar onze vaste
overtuiging goede vruchten opleveren.
De Commissie is bereid alle gewenschte in
lichtingen aan Ned. industriën te verstrekken
en heeft daartoe nog zeer onlangs haar infor
matiemateriaal In Zuid-Afrika mede door een
technisch agentschap, zoo volledig mogelijk ge
maakt Wij kunnen verklaren, dat, zoowel wij
als d© Nederlandsche organisaties in Zuid-
Afrika, de meest mogelijke medewerking van
de betreffende autoriteiten verkrijgen, waar 't
geldt het ontvangen van voorlichting omtrent
de plaats te hebben Inschrijvingen.
j hebben
N.V. ALG. EXPL. MIJ.
De directeur der N.V. Algemeene Explorai
erlcht van de Batan
Maatschappij ontving bc
scho Petroleum Maatschappij, dat de productie
over de maand September 1932 heeft bedragen
32.710 K.G. ton ruwe olie (v.m. 30.150 kg. ton)
waarvan afkomstig van de concessie Kloeang
1.880 kg. ton (v.m. 2000). van het 5a contract
Noord-Kloeang 30.370 kg. ton (v.m. 27.680) en
van de concessie Llmau 460 kg. ton (v.m. 470).
DE EUROP. FORD-MAATSCHAPPIJEN
Bevredigend verloop van zaken
gend gewerkt. Er kon een vooruitgang worden
geboekt, vergeleken bü verleden jaar. De liquide
middelen der Ford Exploitatie M(J. zouden nog
zeer belangrijk zijn.
Betere kwaliteit verwacht
lERABAJA, 8 Oct. (Anota). Het Soer. Han
delsblad verneemt uilt Ma lang. dat de geheele
Vlakte rondom DJember van Ardjasa tot Ba-
loeng door regen word verrast. Indien de weer
voorspelling wordt bewaarheid, do.n belooft do
tabaksoogst kwalitatief beter te worden dan
verleden jaar. De hebriden nemen goed op. de
vrijwillige restrictie van Inlandsche zijde wordt
prompt nagevolgd.
MADOERA STOOMTRAMMIJ
Ingrijpende bezuinigingen
PAMEKASAN, 8 Oct (Aneta). De Madoena
Stoomtram-Mij. ontslaat begin 1933 8 Kumpee-
sche employé's en bovendien meerdere inland-
sche werkkrachten. Het doel dezer maatregelen
ls het verkrijgen van een Ingrijpende bezui
niging.
Blijkens het jaarverslag over 1931 kon het rail
bedrijf zich het laatste jaar voldoende bedrui-
JA VA-SUIKERAFDOENINGEN
UIT OOGST 1933
Tegen den prijs van 6
SOERABAJA, 8 Oct (Aneta). Niet bij de
V.I.S.P. aangesloten fabrieken verkochten uit
den oogst 1933 250 tons hoofdsuiker, dossa-leve-
T1IDe afdoening ut^den^oogst 1933 door niet Dij
de V.I.S.P. aangesloten fabrieken van 1000 tons
superieur, bestemd voor de consumptie, levering
Juli-October, geschiedde, zooals gemeld, tegen
den prijs van ƒ5.50 loco-fabriek, 'hetgeen uit
komt op ƒ6.20 lijevering afscheephaven.
VORSTENLANDEN TABAK
Scherpe restrictie wordt
De correspondent van het „Soer. Hbld." te
Djokja meldt dat overwogen wordt, daar de
exploitatie van de Soenans-ondernemlng Tegal-
gondo door de slechte tabaksprijzen een ver
lies van f 300.000 dreigt op te leveren, een
scherpe restrictie op de aanplant toe te passen
van 60%. Dit zou voor Tegalgondo, welke on
derneming 900 bouws grond heeft, neerkomen
op een beplanting van 450 bouws, op een in
krimping van personeel en op een belangrijke
n" nde^bevoTkJng!1 zoódat^het zeke™ is^dat^dtt
voorstel (hetwelk ls uitgegaan van de Koloniale
Bank) zeer ernstig In beschouwing zal worden
genomen, te meer. daar d© grootste restrictie
in het gewest Solo op eenig tabaksland toege-
iast, niet meer bedraagt dan 15 procent.
DE „ONBEREIKBARE TINPRIJZEN".
De Indische regeering neemt
deel aan twee pools
Naar Aneta uit Medan seint, heeft G. B. Ir D
e Iongh een interview aan de pers toegestaan.
Volgens het N. v d D. van Ned. Indië. verklaar
de de Directeur, dat het contact tussohen de
Indische delegatie en de International© tin-
missie een zeer bevredigend verloop heeft
den-Java Over de
overeenstemming bereikt.
DE RUBBERSITUATIE
De tap door 460 ondernemingen
stopgezet
BATAVIA. 7 Oct. 1932. Aneta). Het Centr.
Kantoor v. d. Stat. meldt, dat uit. Augustu
in geheel Ned.-Indiü door 460 ondernemingen
met een tapbaar areaal van 104.459 H.A. de tap
geheel was stopgezet. In totaal waren buiten
tap. afgezien van de periode-tap. 121.568 H.A.
of 32 pet. van den tapbaren aanplant uit. 1931.
VERLADEN WAGONS IN DE V. S.
Sterke stijging in de
afgeloopen week
In de afgeloopen week is het aantal verladen
wagons in d© V.S. gestegen met 26.237 tot
623.045.
Nog grooter dan in Augustus 1932
voerd krijgen. Zoo
1932 wachten op de levering van een order, ge
geven in Augustus j.l. Vooral de fabrieken wel
ke de laatste jaren alleen kochten, wanneer
hiertoe een onmiddellijke behoefte bestond,
worden door het huidige tekort aan garens be-
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
Albert Schweitzer. Geautoriseerde verta
ling van H. M. Eigenhuis—van Gendt en
J. Eigenhuls
Uitgavei van H. D. Tjeenk Willink en Zn.
Het ls schier ongelooflijk, dat Dr Albert
■an boeken. En vooral klimt onze bewond
•oor dezen maohtigen geest, wanneer w<
denken, dat zijn boeken ons niet slechts
'eelingen over zijn arb.-id.
gehad. Er werd volledige overeenstemming I tegelijk ja, allermeest ons oen'blik
EL,**!?0*!, ?,e5°fj:in.€^neenU aan in zijn 'leveM- Wereldbeschouwing, die bij
vruciht is van diepe en veelomvattende
marktprijs
165 pond sterling bereikt heeft.
de voorkeur aan stabiliteit boven hooge prijzen
De directeur sprak de bewering, dat er ge
heime vorraden zouden z(jn. tegen cn zeide.
dat er geen andere voorraden bestaan dan die
zijn genoemd In het jaarverslag.
Dat hi-~-■
dan elders,
j tevens smelt, waardoor.
kwestie werd volledige overeen
met den Mlnisaer bereikt, die de be
sprekingen. welke gevoerd zijn. sanctionneerde.
't. werd overleg ge-
-•Ings-commlssaris over
uitbreidingen en concessie-aanvragen voor Mid
dit werk typeert het geheele
De titel
boek. Dr Schweitzer vertelt
bewogen leven enhij voort ons in de rijke
wereld vam zijn denken.
We vinden hier resultaten va
om geeft dit werk ook beschouwingen
orgels en het bouwen van orgels, die van
zijn studie:
Maar" behalve man
ïaar
ft dit
ste belang zijn bij den bouw'van "keö
ken.
Doe halles overtreffend in dit boek is de
geest van liefde, die het leven van dezen man
beheerscht, waardoor hij in groote zelfverloo-
chenln bij het klimmen der Jaren zich met bij
zondere toewijding blijft geven aan het werk
der barmhartigheid.
Maar de diepe bewondering voor dezen groote
in denkkracht en liefde voor den naaste, mag
ons als belijders van den Christus der Schrif
ten alet het oog doen elultcn voor hot vrij.-in-
nig-godsdienstig standpunt, waarop Dr Schweit
leer. Hij i
i 3e-
•kent zelfs, dat hii
slag werd coe,--".
dat aldoor hoopte,
Vrijzinnig Protestantisme,
dat \foruitgang in h storisc.
dogmatisch karakter van Jezus religie =teods
beier zou doen uitkomen. Maar Dr SehwelUer
memt nu, dat de voorste'Uneer., waarii
Zijn religie verkondigde, door ons overgezet
moeten worden in de voorstellingen
derne wereldbeschouwing. lat hit
vrijzinnig standpunt gehandhaafd bltjrt, blijkt
duidelijk.
Met al de waardeertng voor den arbeid
Dr Schweitzer moeten we het uitspreken, dat
we het bejammeren, dat op die wijze niet het
Evangelie wordt gebracht, dat wij ais zonda-
Een aangrijpend ernstig bo6k. Alex had zulk
en gelukkig huwelijk met Annie. Maar dan
vordt de vruow van zijn buurman voor hem
en strik, waarin hij verward geraakt. Die
een man. die
deren afgeeft en' in haar listig
ten ook Alex weet te vangen.
Alex merkt zelfs in dien verboden omgang
met die vrouw, dat deze u,i* -
En toch kan hij met de zon
geraakt hoe langer hoe meer verwijderd van
zijn vrouw en vèr van God en Zijn dienst.
Eindelijk komt het tot een verschrikkelijke
uitbarsting in het gezin van Alex. Annie ver
laat haar man. Alex komt tot inkeer, de ver
zoening tusschen hem en zijn vrouw
stand, maar langen tijd blijft toch
ingrijpend geval schade doen aan de
We herhalen: 't is een aangrijpend boed, dat
ins met schrille kleuren teekent. hoe het hel
end pad der zonde met steeds versnelden pas
ïaar den afgrond voert, tenzij Gods almach-
ige genade die boeien dor zonde breekt.
Maar toch hebben we een ernstig bezwaar
ogen dit boek. Al houden we er rekening mee
dat het volgens den titel alleen voor gehuw
den bestemd ls, dan nog lijkt het ons te rea
listisch. Hot is als Christelijke lectuur bedoeld
(en dat is het inderdaad), maar wij hadden
daarom liever wat moer soberheid gezien ln
de teekening van dit huwelijksleven. Zoo licht
streeft dit boek anders zijn bedoeling voorbij.
En de uitdrukking „Goede God" op pag. 73 ia
""'"•ns onze meening daar een misbruiken
len Naam des Heeren. Al bestaat de moge-
lijkneid, dat Annie zoo gesproken heeft, toch
moot zulk oen uitdrukking in onze Chr. lec-
geweerd wordion.
DE OUDE VAN DAGEN.
IEN. Een Zendings-
door D. IC. Wielen-
i J. H. Kok te Kampen,
ven waren. Mada is ernstig ziek. Zijn ge
le lichaam is vol zweren en hoo^e koortsen
deden dit jonge leven wegkwijnen. De dorps
priester eischt van Ina Kahi, Mada's moeder,
onmogelijke offers voor het gebed tot de goden,
zeggende dat de goden met haar geringe ga-
eden zijn.
Het voortdurend kreunen van den
t den meester van Mada'
der hl
daarom word
dorpshuis ultgebanen en
oudei
den in o„..
;!J dit armelijk verblijf ontmoet Ina Kahi
ouaon mm, die haar vertelt, hoe de Witte
Heer over wondere medicijnen beschikt, die in
de meest hopelooze gevallen genezing brenger
Deze oude van dagen maakt u-'
mogolfk. de reis naar den Witte.. - -
dernemen en... \aaa- kind yordt gem
ritten
De oude man. dlezelf ook doe.
Heer wordt behandeld voor een beenwond,
wordt aangetrokken door de Evangeliepredi
king van den Witten Heer. waarvan hij
maar slechts weinig verstond.
Hij zit echter met zooveeel banden vaat
den Heidenschen godsdienst dat het wel
mogelijk scheen, dat dl© banden verbroken
konden worden.
Maar^ dan_ opeens gebeurt het wonder der
nade, dat deze oude man, vastgeroest in Hei-
densche begrippen, zich losmaakt uit de
van zijn gevreesde goden.
Wat ons zoo bijzonder trof
bet achter elkaar
lezen. Maar meer trof
haal duidelijk uitkomt. HR
krachtig kan werken In he thart, dat
uiterst gernge kennis van d© leer der waarheid, si
zulk een besliste ftVftrravo »n.n Chnjsbia
lijk blijkt
waaruit wij als Christenen voor 't eigen per^
soonlijlc leven nog zooveel kunnen loeren.
e bekeering begint meit het los-
•nde. welke ons het meest ge
vangen hield. Zachells brak met de zonde van
an blj-
hebzucht. deze oude i
het wegwerpen van zijn
Als verhaal en als Zendingsboek is dit
uintemend geslaagd. En de uitgever kan e
van verzekerd houden, dat alien, die dit boek
aanschaffen, straks ook het
pen, waarin verhaald zal wo:
Mada wordt opgeleid
Zendingswerk.
allen, die dit bc
iet vervolg zullen koo-
worden, hoe de klein©
ilandsdh helper in hot
MIDDENSTANDSUITERATUUR Uitgave
v.m lichting Eco
den Middenstand
Dit boekje is een onmisbare gids
i studiemateriaal i
middenstandsliteratuur
Stichting Economisch Instituut
ook in de Economische Biblio-
de Afdceling Handel en
den Mid
denstand.
theek, verbonden
Nijverheid van het Departement van
sche Zaken en Arbeid.
Op de eerste 56 pag. Vindt men d© lectuur
?iver'
ilddenstandsllteratuur nog
•'-- ln alphabetische volg-
het
s a mê
Ook wordt bij elk boek
een der twee bovengenoemde bibliotheken
anwezig ls. dan wel in belde bibliotheken ge-
onden wordt.
Exemplaren van dit overzioht van de midden
tandslitratuur zijn verkrijgbaar bij het Eoo-
omisoh Instituut voor den Middenstand t©
s-Grravenhage, Bezuldenhout 30.
VOOR HART EN HUIS. Almanak voor
het jaar 1933 door de Redactie van „Da
Vriend van Oud cn Jong-'
Uitgave van J. J. Groen cn Zoon te Loi-
DnbdepraHnf(
lezen almanak d© tijden van
n zon en maan. de voor
van het zegel tarief. het
weekmarkten In
hoogwatergetijden voor de
- land. enz.
deze gegevens, die den almanak
dt. men 63 pag. mengel
Christelijke lectuur de
•rij volledig make:
verk. dat als boei
antrekkelijkheid van dezen ah
en bijzonder zal verhoogen.
Ook is do almanak geïllustreerd. En de pnj3
3 laag, twee factoren, di© lok..en tot koopen.
