MAANDAG 19 SEPTEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 2 MA
BUITENLAND
JAPAN ERKENT MAND
SJOEKWO
Ondanks de protesten van de geheele
wereld gaat Japan in Mandsjoerije zijn gang
De laatste daad heeft de kroon gezet op
de actie, die verleden jaar begonnen is met
den inval in dit Noord-Chineesche gebied:
Japan heeft „Mandsjoekwo" nu als zelf
standigen staat erkend.
Het heeft daartoe een verdrag met dien
staat gesloten, waarin „de wederzijdache
souvereiniteit geërbiedigd" wordt maar waar
in 't tevens zich 't recht heeft voorbehouden
overal in Mandsjoerije troepen te station-
neeren.
Van Japansch standpunt is volkomen te
begrijpen, dat het zich militair handhaaft in
den „nieuwen staat", want wanneer het
zulks niet deed. zou alles wat 't eraan ten
koste heeft gelegd om den nieuwen staatkun
digen toestand in Mandsjoerije te verkrijgen,
tevergeefs gedaan zijn Mandsjoekwo zou zich
spoedig weer naar de Chineesche regeering
hebben te schikken, die thans met machteloo-
ze gram moet toezien op Japans dwingend
optreden op een groot deel van China's
grondgebied.
Dat Japan in het verdrag met Mandsjoe
kwo het terrein der buitenlandsche politiek
en der financiën aan de regeering van den
nieuwen staat overlaat, heeft vermoedelijk
meer theorethische en pricipieele dan rëele
tm practischc strekking.
Waarschijnlijk is dit te danken aan den
invloed der volkenbondscommissie-Lytton,
die in haar rapport de souvereiniteit van
China over Mandsjoerije wil doen handha
ven, doch anderzijds Japan zekere rechten
en waarborgen voor militaire veiligheid wil
toekennen.
Japans verdrag met Mandsjoekwo heeft
ongetwijfeld de strekking om de wereld nog
vóór de Volkenbond de zaak weer in behan
deling krijgt, voor het voldongen feit te
6tellen; het voldongen feit dat altijd in de
geschiedenis een hoogst-belangrijke rol ge
speeld heeft en dit ook in onzen tijd nog wel
zal blijven doen.
China protesteert en ag:ert tegen Japan,s
politiek, en volgens de berichten schijnt de
toestand in verschillende groote steden van
China ook wederom zeer gespannen te zijn.
Wij vragen ons echter af of de Volkenbonds
staten de Ver. Staten er geld en bloed voor
over zullen hebben om het Japansche „fait
accompli" in Noord China ongedaan te ma-
De bulldog van het Verre Oosten heeft
zich vastgebeten in Mandsjoerije en zal im
mers niet loslaten alleen op bevel van de
verarmde en naar behoud van den vrede hun
kerende Westersche mogendheden.
Amerika dat de dappere verklaring uit
gevonden heeft, dat veroveringen nooit zul
len erkend worden, heeft, volgens een der
berichten, reeds besloten een afwachtende
houding aan te nemen.
En de Volkenbond zal zich ook ditmaal
wel voor onoverkomelijke moeilijkheden ge
plaatst zien om doortastend op te treden te
gen het lid, dat zich zóó weinig blijkt aan te
trekken van de verplichtingen, die het vrij
willig op zich genomen heeft, zoowel in het
volkenbondsverdrag als in het Negenmogend-
heden verdrag.
Een dreigende Japansche mededeellng.
De kwestie van de exterritorialiteitsrechten
in Mandsjoerije, zal zeer spoedig ter sprake
komen, aldus verklaarde Tsjasji, de Japan
sche onder-minister van buitenlandsche za
ken, tijdens een interview met de New York
Times.
Mandsjoerije, zei hij verder, zal slechts
„open" land zijn voor onderdanen van die
staten, welke het als onafhankelijken staat
erkennen. Dit beteekente dat de „politiek
van de open deur" in Mandsjoerije niet be
staat, behalve voor Japansche onderdanen.
Tsjasji voegdo er nog aan toe, dat Mand
sjoerije te Dairen en Port Arthur alle rech
ten heeft gekregen, die Ohina uit hoofde van
het Chineesch-Japansche verdrag van 1907
had.
BRITSCHE NOTA OVER
DUITSCHLANDS EISCH
HET ECONOMISCH HERSTEL MAG
NIET GEREMD WORDEN
Juridisch heeft Duitschland geen
recht van spreken
EEN VERDRAG MET GELIJKEN
STATUS EINDDOEL
ZEVEN ITALIAANSCHE VLIEGERS
GEDOOD
BOTSING IN DE LUCHT
Als gevolg van een botsing in de lucht
zijn, volgens bericht uit Spezia, twee mili
taire watervliegtuigen in zee gestort. Zeven
Italiaansche aviateurs zijn hierbij om het
leven gekomen.
FRANSCH POSTVLIEGTUIG
VERONGELUKT
Te Sanderstead in het Engelsche graaf
schap Surrey vloog een Fransch postvlieg
tuig, bij een poging een noodlanding te
maken in verband met den dichten mist,
tegen een boom.
Het vliegtuig werd ernstig beschadigd. De
beide inzittenden bekwamen ernstige kwets
uren. De bestuurder is reeds in het zieken
huis overleden.
Het toestel was des morgens uit Parijs
vertrokken.
VON HOESCH AMBASSADEUR TE
LONDEN.
Minister-president Herriot heeft Zaterdag
den Duitschen ambassadeur Von Hoesch
ontvangen voor een onderhoud. Von Hoesch
deelde zijn overplaatsing naar Londen me
de. Daaraan knoopte zich een ongedwongen
bespreking van den politieken toestand en
de hangende kwesties vast. De Duitsche
ambasadeur gaat eerst met vacantie. Hij zal
nog naar Parijs terugkeeren om zijn terug-
roepin-gsbrief te overhandigen.
6 NOVEMBER RIJKSDAGVERKIEZINGEN
Het Duitsche Rijkskabinet heeft in zijn
zitting van Zaterdag besloten den Rijkspre
sident voor te stellen de nieuwe verkiezin
gen voor den Rijksdag op 6 November a.s.
te doen houden.
Oproep voor een presidiale partij.
Berlijn werd Zaterdag j.l. verrast dooreen
oproep tot stichting van een „Deutsche
Praesidialpartei". De -.proep was aan alle
zuilen aangeplakt. De nieuwe partij wil
Duitsche mannen en vrouwen verzam len
om de vaan van Von Hindenburg en hulp
brengen aan een regeering, die onafhanke
lijk van de partijen aan den nation&len op
bouw kan werken. De rogeering Von Papen
mag in haar strijd niet alleen worden ge
laten.
Ter bevoegder plaatse werd evenwel ver
klaard, dat de Rijksregeering niets met deze
partij te maken heeft
De Britsche ambassadeur te Berlijn heeft
aan de Duiische Rijksregeering een nota zij
ner regeering over de gelijkgerechtigheid op
ontwapeningsgebied overhandigd.
De Britsche regeering gaat er in de in de
ze nota neergelegde beschouwing van uit,
dat het welslagen der Ontwapeningsconfe
rentie (waarbij Duitsclnand uiteraard zou
betrokken zijn), niet slechts de wereld zou
bevrijden van een uitgaven-last, die de eco
nomische wederopleving remt. maar dat
zulk een accoord tevens een belangrijke en
onmiddellijk resultaat opleverende bijdrage
zou zijn ter verzekering van den wereldvre
de en ter bevordering van vriendschappelij
ke gevoelens tusschen na-buurstaten. In het
diepe gevoel van haar plicht, te werken voor
de pacificatie en te zoeken naar een verzoe
ning tusschen de verschillende standpunten,
merkt dan de Britsche regcering in hoofib
zaak het volgende op;
Vóór alles betreurt zij, dat een politieke
strijdvraag van zulk een omvang op dit
oogemblik aan de orde wordt gesteld, ter
wijl het toch zoo noodig zou zijn de aau
dacht en energie niet af te wenuen van de
huidige, zoo oringend noodzakelijke pogin
gen tot -herstel van productie en wereld
handel. Toegegeven, dat de kwestie van ge
lijkgerechtigheid in elk geval ter sprake
komt alvorens de ontwapeningsconferentie
haar werkzaamheden beëindigt, lijkt het
toch zeer nadeelig, dat die kwestie in hei
huidig stadium met geweJd op den voor
grond w;ordt geplaatst. Duitschland heeft ge
leden door een algemeene economische de
pressie.en door groote werkloosheid, en het
lijdt daar nog steeds aan; andere ondertec-
kenaars van het Verdrag van v ersailles hen-
ben dit erkend; zij hebben zich in verband
hiermee bereid verklaard, hun financieele
vorderingen op Duitschland te verlagen ;.d
werkelijk grondig te herzien.
Op zulk een moment ïen scherpe contro
verse op politiek gebied aan te snijden mo<ï!
gezien Duitschlands politieke moeilijkheden
als onverstandig, en gelet op de concessies,
die Duitschlands crediteuren het nog zoo
kort geleden hebben geaaan, als inoppor
tuun worden beschouwd.
De Britsche regeering hoopt, vol vertrou
wen, dat er thans niets meer zal worden
geduld, wat het proces van het economisch
herstel zou vertragen, dat zoo driugend noo
dig is en hetgeen met alle krachten te be
vorderen de taak zal zijn van de a.s. econo
mische wereldconferentie.
Geen juridische aanspraak
Zichzelf over de gelijkgerecbtigheidskwes-
tie uitsprekend, nu Duitschlands eisch met
klem gesteld is, zegt de Britsche regeering
geen steun of moreelen bijstand te kunnen
verleenen aan een veronachtzaming van
verdragsverplichtingen. Hoewel de Britsche
regeering het Duitsche memorandum niet
zóó opvat, dat daarin de tegenovergestelde
opvatting wordt verkondigd, ontkent zij
toch, dat het juridisch toelaatbaar zou zijn,
dat Duitschland aanspraak maakt op af
schaffing van deel V van hftt Verdrag van
Versailles.
De de geallieerden in deel V als doel of
motief beoogden de inleiding tot een alge
rneene bewapeningsbeperking van alle lau
den mogelijk te maken is geheel iets anders
dan dat het bereiken van dit doel als
voorwaarde wordt gesteld voor hetgeen in
het Verdrag is overeengekomen.
Nog minder blijkt juridisch uit het Ver
drag, dat de wijze waarop een algemeeuo
beperking der bewapening moet worden be
reikt, precies gelijk moet zijn aan de wijze
waarop Duitschlands bewapening is bc
perkt. De wijze waarop de algemeene ont
wapening moet worden verwezenlijkt is in
art. VIII van het Volkenbondspact in zeer
algemeen gehouden bewoordingen weerge
geven.
Toch riet de Britsche regeering de Duit
sche stelling niet als een spitvondige juri
dische vertolking van den tekst van liet
Verdrag van Versailles, doch veeleer als een
uiting, van het verlangen om to komen tot
een aanpassing (adjustment), welke steunt
op het feit, dat de in het Verdrag vervatte
beperking der Duitsche bewapening bedoeld
was en verkondigd is als een voorloopster
eener algemeene bewapenings-beperking. De
Britsche regeering ontkent dit feit niet en
tracht niet het gewicht van dit be-toogen te
verkleinen. Wat het Vereenigd Koninkrijk
betreft zijn sinds de onderteekening van het
Verdrag van Versailles zeer ver gaande ver
minderingen op elk gebied der bewapenin
gen ten uitvoer gebracht. Niettemin werkt
de Britsche regeering er te Genève oprecht
aan mede, vewfere ontwapeningsmaatregelen
zoowel van quantitatieven als van qualita-
tieven aard, welke alle in de richting van
een vèr gaande aanpassing zouden liggen,
zooveel te bevorderen als slechts eenigszins
in haar vermogen ligt.
De regeering van 't Vereenigd Koninkrijk
koestert de hoop, dat te Genève, in weerwil
van de moeilijkheden, welke zich hebben
voorgedaan bij het tot stand brengen van
een de geheele wereld omvattende overeen
komst, niettemin een ontwapening in een
werkelijk belangrijke mate zal worden be
reikt, waarbij elk land zich zou verplichten
tot een beperking zijner wapenen, zoowel
wat de soort als wat de hoeveelheid daarvan
betreft, terwijl allen zich aan doze beper
kingen' nauwkeurig zouden moeten houden.
Een dergelijk resultaat kan slechts dan
worden bereikt, wanneer in voldoende ma'e
rekening wordt gehouden zoowel met de be
hoeften" als met de gevoelens van alle be
trokken mogendheden. Het doel, waarnaar
men streeft, is, wat de sterk bewapende mo
gendheden betreft, een zoo groot mogelijke
vermindering, en wat de zwak bewapende
landen aangaat, in ieder geval geen mate-
riecle vermeerdering. Het zou werkelijk een
tragische paradox zijn, wanneer de eerste
ontwapeningsconferentie tot resultaat zou
hebben, dat de eene of andere staat zijn Ixj-
wTpening zou vermeerderen of zich zelfs
zou herbewapenen.
De Britsche regeering acht het dan ook
het doel der conferentie, een ontwapenings
verdrag op te stellen, berustend op het be
ginsel, dat ieder land overeenstemming
met de andere, een beperking op zich neemt,
welke het zichzelf oplegt en als deel van de
wederkeerige verplichtingen der ondertee'-se-
nende landen vrijwillig aanvaardt.
Dit verdrag zal derhalve tengevolge heb
ben, dat er geen onderscheid in status meer
bestaat; de ontwapening van eiken staat zou
volgens dezelfde methode gecontroleerd wor
den en de door bestaande verdragen zoo
als de verschillende vredesverdragen of de
vlootverdragen van Washington en Londen
reeds voorgeschreven beperkingen zouden,
voor zoover zij niet bij wederzijdsche toe
stemming gewijzigd zijn, weer tot uiting ko
men in het vrijwillige allen-omvattende ver
drag, waarover te Genève overeenstemming
eou moeten worden bereikt.
De oorkonde van laatstgenoemd verdrag
zal dan de voor allen bindende effectie\e
verplichting behelzen. Deze opvatting van
den arbeid en het doel der ontwapenings
conferentie beschouwt de Britsche regeering
als het antiwoord op de vraag in zake gelijke
rechten, welke door de mededeeling der Duit
sche regeering van 29 Augustus te berde is
gebracht.
Gelijkgerechtigheid en getallen.
Het vraagstuk der gelijkgerechtigheid, dat
niet verwisseld mag worden met het vraag
stuk der getallen, omvat overwegingen van
nationale trots en waardigheid, welke diep
wortelen in het hart van een volk en voed
sel geven aan een wrok, die anders zou ver
dwijnen en plaats zou maken voor vrienrl-
schappdlijker gevoelens.
In het belang der algemeeen pacificatie is
hef daarom hoogst wenschelijk, dat al der
gelijke kwesties worden opgelost door vriend
schappelijke bésprekingen en onderlinge
overeenstemming, zonder dat daarbij de
verdragsverplichtingen worden veronacht
zaamd of het totaal der bewapening wordt
verhoogd. Dit begeerlijk doel kan echter
niet worden bereikt door een ultimatieve
uitdaging en ook niet doordat men zich tc-
rugtx-ekt van beraadslagingen, die op het
punt staan te worden hervat. Het kan
slechts worden bereikt door geduldige be
sprekingen op een conferentie tusschen de
betrokken staten.
HENDERSON OVER 1?E AANSTAANDE
VERGADERING VAN HET
ONTWAPENINGSBUREAU
Henderson, de voorzitter van de Ontwape
ningsconferentie is Zaterdagmiddag van
Londen naar Genève vertrokken. Voor zijn
vertrek verklaarde hij tegenover vertegen
woordigers van de bladen, dat het bureau
van de Ontwapeningsconferentie de mede
deeling van de Duitsche regeering over haar
wegblijven van de Conferentie van het
grootste belang achtte. Desondanks was hij
niet geheel zonder vertrouwen doordat de
Duitsche regeering bovendien had verklaard
dat zij het werk van de Ontwapeningscon
ferentie met belangstelling zou volgen en
zou beslissen over haar latere houding in
verband met de vorderingen ter conferentie.
Men mag dus aannemen dat de deur voor
gemeenschappelijk overleg niet geheel ge
sloten is.
Voortgaande verklaarde Henderson dat
onmiddellijk ontwapeningsplannen moeten
worden geformuleerd in overeenstemming
met do besluiten van de hoofdcommissie.
Iedere vertraging zou verwikkelingen kun
nen veroorzaken en een zeer ongunstige
invloed kunnen uitoefeniVi op een mogelijk
resultaat. Dat zou niet alleen een teleur
stelling zijn maar ongetwijfeld een ernstige
situatie voor Europa en de geheele wereld
scheppen. Wij komen nu aan het punt waar
de wegen zich scheiden. De toekomst der
menschheid Jiangt in hooge mate af van de
beslissing, welken weg de menschheid z^J
inslaan: Ontwapening en veiligheid of stij
gende bewapeningen, stijgende onzekerheid
en stijgend oorlogsgevaar.
NATIONALE TREURDAG IN CHINA.
Anti-Japansche incidenten.
Zondag waren ter gelegenheid van den
Nationalen Treurdag, die in verband met de
bezetting van Mandsjoerije door Japan in
China werd gehouden, op alle openbare en
op vele particuliere gebouwen de met rouw
floers omwonden vlaggen halfstoks gehe-
schen. In vele openbare vergaderingen rie
pen de leiders der Kwo Min Tang het volk
op tot den strijd tegen het Japansche impe
rialisme. ,In de Japansche concessies waren
de versterkte patrouilles bijzonder waak
zaam. Niettemin is het in eenige steden tot
incidenten gekomen.
Te Hankau werden bij een Chineesche
demonstratie acht Japanners gewond. De
Chineesche politie wist echter erger te voor
komen. Nabij Hankau werd op een Japansch
warenhuis een bomaanslag gepleegd, waar
bij twee Japanners werden gedood.
CHINEESCHE TROEPEN BEZETTEN DE
KOLENMIJNEN VAN FOESJOEN.
Waarschijnlijk 55 Japansche soldaten gedood
Officieel wordt medegedeeld, dat Chinee
sche vrijscharen na een gevecht van eenige
uren met Japansche beschermingstroeipcn
de kolenmijnen hij Foesjoen hebben bezet.
Er zouden bij het gevecht 55 Japansche sol
daten zijn gedood.
DE VERKIEZINGEN IN ZWEDEN.
OSLO, 19 September. De uitslag van de
verkiezingen voor de Tweede Kamer in Zwe
den, die gisteren werd gehouden, is als volgt
(als tweede cijfer volgt de oude samenstel
ling; Conservatieven 5S zetels (73), Boeren
bond 36 (27), Liberalen 4 (0), Vrijzinnigen
20 (32), Soc.-dem. 104 (90), Gilibom comm 6
(8). Pillen comm. (van Moskou afhanke
lijk) 2 (0).
De Zweedsche fascisten hebben het niet
tot een zetel in de Tweede Kamer kunnen
brengen.
Een belangrijke wijziging in de partijver
houdingen is in zooverre niet ingetreden,
dat de soc.-dem.. van wie 't grootste winst
percentage opvallend is. geen absolute meer
derheid in de nieuwe Kamer hebben gekre
gen.
Op den rechtervleugel zijn negen van de
conservatieven naar den Boerenbond gegaan.
Bovendien heeft rechts nog 6 zetels verloren.
De vrijzinnigen (de regeeringspartij) heb
ben, naar werd verwacht, procentsgewijze
de grootste verliezen van alle partijen gele
den. De regeering zal waarschijnlijk reeds
heden haar ontslagaanvrage bij den Koning
indienen.
Gemengd Nieuws,
ERNSTIG AUTO-ONGELUK TE
ROERMOND
Een doode, twee gewonden.
Zondagavond te omstreeks 8 uur heeft
achter de kapel 't Zand te Roermond een
ernstig auto-ongeluk plaats gehad.
Een vrachtauto van de Roermondsche ijs
fabriek kwam tengevolge van de gladheid van
den weg te slippen. De auto reed het trottoir
op en kwam tusschen eenige kinderen, die
zich ter kerke begaven, terecht. Het 15-jarig
dochtertje van den heer Smolenaar werd op
slag gedood, terwyl de 11-jarige Poeters
zwaar gewond werd en naar het ziekenhuis
vervoerd- Zijn zusje werd eveneens gewond.
De auto is in beslag genomen. De politie stelt
een nader onderzoek in.
HET AUTO-ONGELUK BIJ BEVERWIJK.
Een tweede slachtoffer overleden.
Het auto-ongeluk, dat Vrijdagmiddag op den
weg naar Uitgeest onder Wijk aan Zee en
Duin gebeurde, heeft nog een tweede slacht
offer geëischt. De 13-jarige M. Niesten is
Zaterdagnacht in het Roode Kruis-ziekenhuis
te Beverwijk aan haar verwondingen over
leden, waardoor derhalve het ongeluk aan
twee meisjes het leven heeft gekost.
Het derde slachtoffer, een 15-jarig meisje,
heeft een beenbreuk opgeloopen.
Bij onderzoek moet zijn gebleken, dat de
remmen van den vrachtauto, welke het onge
luk veroorzaakte, niet in orde waren, en dat
ook de stuurinrichting niet naar hehooren
functioneerde.
I)E FRAUDE MET ZEEHONDENHUIDEN.
Men meldt ons van Schiermonnikoog:
Donderdag en Vrijdag kwam voor de tweede
maal hier het parket uit Leeuwarden naar
aanleiding van de vermoedelijk gepleegde
fraude bij de aangifte van gedoode zeehonden
tot het krijgen van de premie. De twee ver
dachten uit Zoutkamp zyn gevankelijk door
de marechaussee naar Leeuwarden vervoerd.
Ook de ambtenaar, die belast is met het toe
zicht, is aan een streng verhoor onderworpen.
In Juli en Augustus werden meer dan dui
zend zeehonden aangegeven. Het grootste deel
bleek vastgehechte vinpooten te bezitten.
Bovengenoemde ambtenaar is thans ook
lar Leeuwarden vervoerd.
Gelijk men weet hebben varkens, die onver
koopbaar bleven op de markt te Gouda,
aldaar nachtlogies gekregen, daar de eige
naard de dieren lieten liggen. Eenige dier
eigenaars zijn naar Den Haag gegaan en zij
zijn er in geslaagd de Varkenscentrale te
bewegen, de nog aanwezige varkens te koopen.
Daarbij werd echter de voorwaarde bedongen,
dat zjj eerst vandaag mogen worden afge
leverd.
Voorts werd de toezegging gedaan, dat de
boeren, die hun varkens tot Vrijdag in Gouda
hadden gehouden, a.s- Donderdag als het
vaste contingent wordt gekocht, de voorkeur
boven andere aanvoerders zullen genieten.
KINDERVERLAMMING.
In het R.-K. ziekenhuis te Venlo is een
9-jarig meisje uit Venlo en een 3-jarig jon
gentje uit Blerick opgenomen; de kinderen
lijden aan kinderverlamming.
Naar wij vernemen, is de toestand van beide
kinderen zorgwekkend-
NACHTELIJKE STEEKPARTIJ.
In een logement in de Jodenstraat te Venlo
ontstond 's nachts een twist tusschen een
ongeveer 50-jarigen schipper uit Rotterdam,
en een 30-jarigen grondarbeider uit Eanmen.
De ruzie liep zoo hoog, dat de grondarbeider
den schipper een ernstige messteek in den
rug toebracht. De dader, die was ontvlucht
uit de rijkswerkinrichting te Veenhuizen,
werd door de politie gearresteerd en naar de
strafgevangenis te Roermond overgebracht.
Het bleek, dat het slachoffer, hetwelk onder
een valschen naam logeerde, eveneens nog by
de politie in het krijt stond. De opgeloopen
steekwonde is echter van dien aard, dat hij in
het logement zal moeten verblijven.
DOODELIJK AllTO-ONGEVAL.
Te Gilze (N.-Br.) ging door den vochtigen
weg een auto slippen, waardoor de bestuur
der de macht over het stuur verloor en de
wagen, na dwars over den weg geschoven te
zijn, met een hevigen klap tegen een boom
opbotste. In de buurt werkende landarbeiders
en voorbijgangers snelden toe en haalden uit
den verschrikkelijk verruïneerden auto een
zwaar gewonden jongeman, die hevig bloedde
uit door glasscherven veroorzaakte verwon
dingen aan zijn gezicht. Een groote glasscherf
was hem zeer diep in het hoofd gedrongen,
terwijl hy voorts nog vele andere zware ver
wondingen had opgeloopen, dien den dood
onmiddellijk tengevolge gehad moeten hebben.
De ongelukkige was een zekere H. uit Den
De andere gewonde was H. Sch., oud 25
jaar uit Rotterdam, die per ziekenauto naar
het St. Ignatius-ziekenhuis tq Breda is ver
voerd. Zijn toestand is ernstig.
DOODELIJKE VAL UIT EEN RAAM-
Te Amsterdam is een meisje van 1% jaar
uit de tweede verdieping van perceel Willi-
brordusstraat 14 gevallen. Het kind werd
dood opgenomen.
DOOR DEN ZOLDER GEZAKT.
Te Amsterdam is een 24-jarig meisje door
den zolder van perceel Sloterstraatweg 170
gezakt. In ernstigen toestand is zij naar het
Wilhelmiiia Gasthuis overgebracht.
VROUW LEVEND VERBRAND.
Te Arnhem is de vrouw van den arbeider
Jansen, wonende in de Voorbroodstraat, by
het aansteken van een gastoestel in brand
gerankt en brandende in den kelder gevallen.
Bij zijn thuiskomst vond de man zijn vrouw
niet ernstige brandwonden in den .kelder lig
gen, terwijl een begin van brand in de woning
was ontstaan. De vrouw werd door den Genees
kundigen Dienst naar het Diaconessenhuis
overgebracht. Het begin van brand kon door
de brandweer spoedig worden gebluscht.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is de
vrouw aan de bekomen wonder, overleden.
FRANSCHE CONVERSIE-ONTWERP DOOR
DEN SENAAT AANGENOMEN.
De Fransche Senaat heeft het wetsont
werp betreffende de conversie, dat reeds
door de Kamer was goedgekeurd, aangeno
men met 291 tegen 9 stemmen.
CONVERSIE OOK IN ITALIË.
BERN, 19 September. Naar hier wordt ge
meld, zal Italië binnenkort het voorbeeld
van Engeland en Frankrijk volgen en over
gaan tot conversie van de staatsleeningen
op groote schaal. Het verluidt, dat in totaal
een bedrag van 70 milliard Lire staatslee
ningen van 5 pet. zal worden geconverteerd
voor 3M> PCt.
EEN GRUWELIJKE MOORD
SAMENRAAPSEL VAN
ONGERECHTIGHEID
Rotterdam^ 19 September
In den nacht van Zaterdag op Zondag te
omstreeks 1 uur is de 32-jarige pu
blieke vrouw Wilhelmina Erisman in een
pand aan den Schiedamschen Dijk door
een onbekenden man vermoord. De da
der is voortvluchtig.
De moord die Zaterdagnacht den Schiedam
schen Dijk in re.p en roer bracht herinnert
tot in de kleinste bijzonderheden aan een
soortgelijk misdrijf, twee jaar geleden ge
pleegd in een pand aan de Prinsenstraat.
Was het toen een „blonde Annetje" op wie
een lustmoord werd gepleegd althans werd
een vrouw, die op den Sdhiedamschen Dijk
bekend stond als „Blonde Mien" dood op bed
gevonden.
Hoewel de bijkomstige omstandigheden te
walgelijk zijn om in een. dagblad gepubli
ceerd t-o worden, zij over deze moord het vol
gende vermeld:
„Blonde Mien" leefde samen met zekere J.
K. op de tweede verdieping van pand 197 aan
den Schiedamschen Dijk. De vrouw had daar
de voorkamer in gebruik; een tusschenkamer
en achterkamer behoorden aan den houder
van het cafe, dat in hetzelfde pand wordt
gedreven, een ander K.
De vrouw is Zaterdagnacht te omstreeks
half één dronken thuis gekomen en heeft
een man, die keurig gekleed was, mee naar
binnen getrokken. Deze man is te omstreeks
10 minuten over 1 weer vertrokken. „Blonde
Mien was gewend 's nachts altijd nog even
een praatje te maken in de achterkamer.
Toen ze ditmaal wegbleef is men gaan kij
ken en heeft haar dood op bed gevonden. Zij
is waarschijnlijk met een kussensloop ge
worgd en alle omstandigheden wezen er op,
dat men hner met een lustmoord te doen had
In de kamer die op liederlijke manier be
vuild was, bleek alles overhoop te zijn ge
haald Alles wees er op dat een worsteling
had plaats gegrepen.
K. is naar buiten gehold en heeft op straat
geroepen „Ze- hebben Mien vermoord" door
welke kreet heel de Schiedamsche Dijk in
rep en roer werd gebracht. Ook agenten scho
ten toe en stelden liet eerste onderzoek in.
Het onderzoek
Inmiddels werd inspecteur Kalkman van
den justitieelen dienst van het bureau Paau-
wensteeg gewaarschuwd en deze heeft ver
schillende bewoners van het pand aan een
verhoor onderworpen.
Toevalligerwijze had een hoofdagent ge
zien hoe een keurig gekleeds heer met de
vrouw was meegegaan. Hij had toen direct
tegen collega's gezegd: „Hoe komt zoo'n
nette man in gezelschap van blonde Mien".
Een andere bewoonster van het pand,
waarin de moord gebeurd is, had den be
zoeker ook gezien en na onderlinge uitwis
seling van de gegevens kon het volgende
signalement van den dader worden samen
gesteld:
Leeftijd 32 jaar; 1.75 M. lang, tenger, slank
postuur, blozende gebruinde gelaatstrekken,
donkerblond haar, naar achteren krullend.
De man was gekleed in een blauw colbert-
costuum met wit boord. Hij was landgenoot,
sprak althans vloeiend Nederlandsch. Men
heeft hem gezien met een bruin pakje onder
den arm loopende.
Nog denzelfden nacht beeft de politie in
de binnenstad en in de buitenwijken een
aantal personen aangehouden, die aan het
signalement beantwoordden. Al deze arres
tanten konden echter hun alibi bewijzen.
Men heeft ook aangehouden een man, met
wien de vermoorde vroeger heeft samenge
woond en die haar voor een paar weken
bedreigd had, maar ook d-eze man wiet zijn
onschuld duidelijk te bewijzen.
Direct na de ontdekking van het misdrijf
werd de kaïm-er, waarin alles onaangeroerd
werd gelaten, verzegeld, totdat de deskun
digen hun onderzoek hadden ingesteld. Gis
termorgen is Dr Hulst uit Leiden overgeko
men. De officier van justitie, Mr Meischike,
heeft eveneens ter plaatse een bezoek
bracht.
De politie in de randgemeenten en in de
groote steden is direct na de ontdekking van
het misdrijf en het sa-menstellen van het
signalement gewaarschuwd. Echter geeft de
ervaring met het onderzoek naar de móórd
in de Prinsenstraat wedroig hoop dat men
tha.ns den dader zal kunnen grijpen. Alleen
heeft men thans een vrij duidelijk signa
lement.
Een doode, twee gewonden.
Zaterdagmiddag had onder Pcsterholt (L.)
by de Duitsche grens een ernstig auto-ongeluk
plaats- De auto van den heer Provoost uit
Rotterdam slipte in een bocht \ran den weg
en reed in volle vaart tegen een boom.
In de auto waren gezeten de heer Provoost,
zyn zoon benevens de 32-jarigechauffeur
Rabelli uit Rotterdam. De drie personen wer
den ernstig gewond naar het ziekenhuis te
Roermond overgebracht. De toestand van
vader en zoon is redelijk, de chauffeur is er
ernstig aan toe. De auto werd byna geheel
vernield. Het gezelschap was op weg naar
Wiesbaden.
Zondagmorgen is de chauffeur C. H. G.
Rabelli overleden,
BRANDSTICHTING IN HET GROOT?
Te Leeuwen-Beneden (Gld.) ontstond des
nachts brand in het woonhuis van den heer
J. van Lent. Het vuur werd bemerkt door een
der bewoners, die op de zolder sliep. De bewo
ners moesten in nachtgewaad het huis ver
laten. Van den inboedel kon niets gered
worden. Een in de onmiddellijke nabijheid
staande arbeiderswoning, waarnaar de vlam
men oversloegen, werd eveneens een prooi
der vlammen. Alhoewel de brandweer spoedig
ter plaatse was, kon deze niets uitvoeren.
Beide woningen brandden tot de grond toe af.
Alles is verzekerd.
Eenige oogenblikken nadat deze brand was
uitgebroken werd de brandweer geroepen
een brand, ditmaal op een afstand van twee
K.M. van de brandende gebouwen, in een huis
van den heer J. Kovenbach- Dit begin van
brand kon door middel van een brandblusch-
apparaat worden gebluscht.
De politie, die onmiddellijk een onderzoek
instelde, vond op het dak van dit laatste huis
drie lucifers, zoodat brandstichting in het
spel moet zijn geweest. Ook het huis van den
heer Kovenbach is verzekerd.
Van de daders ontbreekt tot nog toe elk
spoor.
SPOORLOOS VERDWENEN
Sinds Donderdagmiddag is te Tegelen (L.)
zonder achterlating van adres verdwenen Th.
Hub. Mich. Franken, geboren te Tegelen 27
Maart 1913, van beroep molenaarsknecht. Hij
heeft op Dinsdag zijn patroon verlaten in ver
band met het feit dat hem ontslag was aan
gezegd. Hij was in het bezit van een oud rij
wiel en gekleed in zware manchester broek.
Weerbericht.
Het dunne pültje geeft den vorigen etand
Hoogste stand te Isafjord 767.1.
Laagste stand te Nordöyan 736.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 756.1.
WEER VERWACHTING i AF!
(Medeged door 't Kon. Ned. Meteorologisch' n
Inst te De Bilt)
Zwakke tot matige W. tot N. wind half totavo
zwaar bewolkt, weinig of geen regen, iets;
koeler.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 14.8 C.
20 SEPTEMBER
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Zomertijd
Van 's avonds 7.32 u. tot 's morgens 6.15 t
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Wnlshat i 2.76 2.27
Basel 0.16 0.27
Huningen 0.(0 0.00
Rheinweller -1.76 -1.61
Kehl 2.27 2.34
Maxaa 3.80 3.»-3
Wledeshelm 0.00 0.00
Mannheim 2.51 2.48
JjOhr .,i, O.yt 0.99
Mainz 0.22 0.79
B.ngen 1.31 1.40
ïerk
Heden Vorlpmeen
Canp 1.53 1.5ip*rd
Ems 1.1 l.liondei
Coblenz 1.58 1.58 Toeg
Trier 0.08 0.05
Keulen 1.05 1.1'ï
Ruhrort -0.28 O.lS
Wesel -0.60 0.1 v
Emmerik 0.60 0.R8 -
Dusseldorï 0.51 053*
Maastricht i>0 1.8(1
Venlo 10.90 10.76
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
20 September
(Oude Amaterdarosche ttJd)
Delfzijl 2.(6 14.14 Hellevoetsl.4.51 18.0
Terschelling 11.29 23.48
Harllngen 12.08
Helder le 6.57 9.38
Idem 2e 19.11 22.02
IJmuiden 5.56 18.11
H.v.Holland 5.04 17.25
Scheveningen 5.14 17.35
Botterdam 7.13 19.16
Willemstad 6.49 I9.u5
Brouwersh. 5.03 1'.20*;
Zierikzee 5.35 17.4t d
Wemeldinge 6.01 18.11 c
Vüssingen 4.il ïö.iil «et
A3 148 well
stek
EEN KNOEIERIJ-COMPLOT ONTDEKT.
Te Vlissingen is aan het licht gekomen, dat
gedurende een reeks van jaren een uitgebrei-
den diefstal van steenkolen heeft plaats ge
had van voorraden bestemd voor de Neder
landsche loodsbooten. Deze steenkolen warei
eigendom van het Staatsmijnbedryf. Het on
derzoek der politie deed uitkomen, dat ver
schillende gemeentelijke havenbeambten
deze diefstallen betrokken moeten zijn en
aanleiding tot aanhouding van een hunner,
die ter beschikking der justitie te Middelburg
is gesteld, evenals een steenkolerihandelaar ta
Vlissingen, die ook by de zaak betrokken
moet zyn-
ZIJN VROUW VERGIFTIGD?
De officier van justitie te Arnhem
arresteeren een zekere S., wiens vrouw plot
seling is overleden. De arrestatie geschiedde,
nadat door de justitie sectie op het lyk van
de vrouw was verricht. Het echtpaar woonde
te Over AsseJt. De vrouw was 22 jaar oud en
moeder van twee kinderen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Een auto met twee passagiers, een man
en een vrouw, moest 's nachts op den Zee-
burgerdyk te Amsterdam plotseling uitwij
ken voor een voetganger. De auto sloeg over
den kop. Beide passagiers werden ernstig
gewond en moesten naar het ziekenhuis wor
den overgebracht- De chauffeur kwam er zon
der eenig letsel af.
ANTI-PAPISME
Een leider van den Duitschen Evangeli-
schen Volksdienst (Protestantsch-Christelijke
Staatspartij) heeft een brochure geschreven
waarin hij de jongste tactiek zijner partij
verdedigt.
Hij is tegen Hitier, tegen Hugenberg, tegen
Von Papen (dien hij als pauselijk kamer
heer aandient), maar vóór Brüning.
Hij verkondigt, dat Roomsch-Katholieken
en Protestanten bij zeer principieele con-
fessioneele verschillen gemeen hebben, dat
zij den zelfden Heer aanroepen, de Heilige
Schrift hebben, het „Onze Vader" bidden en
de Twaalf Artikelen belijden.
En hij eindigt met de klacht, dat groote
groepen van het Proestantsche Duitschland
deze positief-Protestantsche partij niet steu-
Deze laatste woorden nu geven aan een
orgaan van den „Evangelischen Bund" (d.i.
ten onzent: „Evangelische Maatschappij)
aanleiding om te schrijven:
Dit zal ook in de toekomst wel het ge
val blijven, zoo lang deze „Volksdienst"*
weigert, Protestant te zijn.
Hieraan wordt door de Christ.-hist „Ne
derlander" het volgende toegevoegd:
„Waaraan ontdekt het orgaan, dat de Pro-
testantsche „Volksdienst" niet Protestant
is? Hieraan, dat hij op politiek erf met de
Roomsch-Katholieke Partij van het Centrum
wil samengaan.
Zulk een uiting komt ook ten onzent wel
eëns voor. Maar zelden kan men zóó klaar
als hier de zonderlingheid dit- woord is
te zacht van deze politieke Protestanten
of Protestantsche politici aanwijzen.
Wat is het geval?
Wie met Roomsch-Katholieken samen
werkt, is niet Protestant
Aldus de stelling.
Het orgaan, dat wij aanhalen, heeft on
langs zonder het te zeggen, maar volkomen
duidelijk den steun der Protestanten en met
name der predikanten, tegen Brüning en
vóór Hitier gevraagd.
Dat is dus wel Protestantsch. Maar
Hitler is zelf Roomsch-Katholiek en Hitier
zoekt thans een bondgenootschap met Brü
ning!
Dit zijn eenvoudig feiten.
Welke Protestantsche waarde heeft nu 't
politieke oordeel van dezen protestantschen
schrijver?
Wij stellen mof h- -'"-id^nheid de vraag
ter beantwoordim? buiten Duitschland".
